Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 27 Febr. 1917. No. 94. Dertigste Jaargang.
Advertentiën: Prijs per regel 12'/j ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld advertecren. AdvertentiCn moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. - Mededeeiingen, ingezonden stukken en advertentiën te zenden
aan de Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
Binnfinlandsctie Berichten.
De gevaarlijke vaart.
Y.cn van de zeven Ncdcrlandsche
stoomschepen, die Donderdagavond
van Falmouth vertrokken, zijn door een
Duitschc duikboot getorpedeerd.
De Eemland, de Bandoeng on dc
Zaandijk bleven drijvende.
Tweehonderd leden der bemanningen
/ijn tc Pen/.Alice (Cornwal) geland. Ook
de rest der bemanningen is veilig.
Van Duituche zijde meldt nten naar
aanleiding van deze ongehoorde daad
„Wanneerdc Nederland<che berichten
jilist zijn, dat deze schepen ten gronde
gmgen op de overeengekomen koers
lijnen zoo wordt dit diep betreurd.
Maar de verantwoording daarvoor treft
dc recders, die er de voorkeur aan
gaven bun schepen met betrekkelijke
veiligheid op 22 Februari uit te zenden,
inplant* van tot I" Maart tc wachten,
voor welk tijdstip volledige veiligheid
was toegez
Daar d« Ncderkmdschc koopvaardij
vloot moet blijven varen, willen wij
blijven loven, bad het bericht, d it een
zevental schepen de Britsche haven
Falmouth had verlaten, ondanks de
duikbootbedreiging, menigeen met
vreugde vervuld. Weinig kon men den
ken dat alle. slachtoffer zouden worden
van dc Duitschc torpedomethode,
't Wordt een vreesclijke toestand,
als 't zoo doorgaat.
We zijn hier in Holland ten dccle
door de zorgeloosheid van dc autori
te ten verstoken van alles, wanneer dc
vaart gestremd i*.
Duitschland beweert ons niet tc zul
len hinderen en Engeland belooft onze
belangen te ontzien. Maar onderwijl
gaan onze booten de diepte in en wor
den onze voorraden wederrechtelijk
achtergehouden.
Heeft Duitschland een vaargeul
open gelaten, zoodat met cenigo moeite
de vaart op neutrale landen nog nie
stopgezet behoefde tc worden eti dl
regcering in staat was levensmiddclcr
te doen aanvoeren thans heeft li l
geland besloten al de Nedcrtandschi
schepen met levensmiddelen vast l-
houden, totdat Nederland belooft, aar
Engeland te zullen leveren dc artikelen
waartoe het zich jegens dat land heeft
verbonden.
Maar Duitschland laat die levering
niet toe, en daarom krijgt Nederland
door het vasthouden der Ncdcrlandsche
schepen door Engeland, niet wat
de voeding der bevolking noodig
't Zijn wel donkere dagen voor
land.
Geve dc Hemel wijsheid en beleid
aan hen die regecrcn
Do levonsmitldolenvoorzlenrng.
Door den Minister van Landbouw
zijn alle grondeigenaren en werkge vers
uitgenoodigd, voor zoover ze terreinen
vrij hebben, deze gronden beschikbaar
te stellen als tuingrond voor hun per
soneel, om zoodoende de zorg voor
de levensmiddelen voorziening tc ver-
Voorwaar een wijze raad, die, werd
op ruime schaal in toepassing ge
bracht, een onberekenbaar groot voor
deel zou opleveren.
Veel, zeer veel wat tot voeding van
mcnsch en dier kan strekken, brengt
vadcrlandsche bodem op, maar
nog oneindig grooter zou de opbrengst
zijn als de gronden die maar steeds
braak blijven liggen in cultuur werden
genomen.
Vooral in de provincie Utrecht en
wel in liet gedeelte waarvan Amersfoort
het middenpunt is, kon nog een rijke
schat van voeding aan de braak lig
gende en ondoelmatig bewerkte gronden
ontwoekerd worden, als slechts de ge-
mccntcbestureu en grondeigenaren hun
grond en kapitaal daarvoor beschikbaar
wilden stillen.
waar, er is een tijd geweest,
dat ontginning van de schrale gronden
slechts kapitaal-vermorsing was; het
".•n tijd toen de vadcrlandsche
land- en tuinbouw door allen die niet
mee in verbinding stonden,
werd genegeerd, omdat dezelfde pro
ducten die hier met harden arbeid en
kosten anti den grond ontwoc-
lOcstcn worden, op de wereld
markten voor lager prijzen te verkrijgen
Maar nu. nu dezelfde wereldmarkten,
die door haar sterke concurrentie dc
oorzaak van het thans bestaande tekort
voedingsmiddelen zijn, ons niet
aan liet allernoodzakelijkste willen
helpen, of voor ons onbereikbaar zijn,
nu kan men geen redenen meer laten
gelden die het braak liggen van vele
gronden billijken.
Of cellier het in bruikleen gi
die gronden aan arbeiders, nader tot liet
doel door den minister beoogd zullen
lelden, is een vraag die ik in geen ge
val met ja durf beantwoorden.
Ik zoude in mijne omgeving verschil
lende terreinen kunnen aanwijzen, die
wat den aard van den grond betreft
uitstekend voor bouwland konden dicl
Maar, die gronden vcrkceren door
waarloozing in zon'n erbarmelijke
stand dat er geld, cn zelfs zeer
noodig is aleer ze voor
beoogde doel bruikbaar zijn gemaakt.
En geld is iets dat bij een arbeider
tc vinden is.
Het is daarom tc vrcczcn, dat de
uitnoodiging van den minister niet f
uitkomsten zal opleveren als wel wi
schelijk zoude zijn.
In die steken waar door land-
tuinbouw schier elk hoekje grond
beslag is genomen, zal slechts weinig
grond voor bet beoogde doel te krijgen
zijn, en mocht er wat beschikbaar ge
steld worden, dan zouden toch de zeei
Itoogc huurwaarden en producticknslei
er den arbeider van doen afschrikkci
deze grond te bebouwen. En hoe za
het gaan in andere streken, waar d'
schraalheid van den grond alleen al eei
hinderpaal is voor den arbeider 0111 me
hoop op voldoend succes een .tukje
grond tc bewerken Vele arbeiders in
omgeving die reeds jaren achter
hun eigen aardappelen en groenten
teelden, zitten op dit oogenblik
handen in het haar omdat het
na ondoenlijk is de bovenmatig dure
est en zaden te koopen.
Mijn mcening staat dan ook vast, dat
van den kant van de arbeiders weinig
te hopen is.
Maar zouden cr dan geen andere
:gcn tc volgen zijn, 0111 de zorg voor
dclevcn8middelenvoorzieningdoor eigen
te verlichten f Mij dunkt
a. In deze droevige tijden, nu de O1
heid zich genoodzaakt heeft gezien de
verdeeling der levensmiddelen zelve ter
hand te nemen, nu ligt het ook op haar
eg, al het mogelijke te doen om bij
tijds over de noodigc voorraad tc kun-
:n beschikken.
En dan hebben vooral die gemeenten
die groote terreinen in eigendom heb
ben. of ter cultiveering in bruikleen
kunnen krijgen, een uitstekend middel
bij dc hand, om de producten die
nu van het distributie-bureau moeten
betrekken, zelve te verbouwen.
Zeker, dat zal eerst groote uitgaven
rordcrcn, maar waar is het ook, dat
liet geld voor cultiveering van braak
liggende gronden, niet renteloos ver
bruikt zal zijn. O, waren alle gelden,
door sommige gemeentebesturen uitge
geven voor werkverschaffing, gebruikt
om grond voor den verbouw van graan,
aardappelen enz. geschikt te maken, wat
een schat van voeding zou dat nu reeds
kunnen opleveren.
En door zoo te handelen zou men
heej wat beter de zorg voor dc levens-
middelcuvoorziening kunnen verlichten
dan dat dc aibeidcrs dit zouden kunnen
Enorm groot is de oppervlakte grond
ons Vaderland, die als waardeloos
gebrandmerkt, ongebruikt blijft liggen,
r bij oordeelkundige bewerking en
vakkennis bebouwd, zeer veel voort
brengen kan.
Den Dolder. C. v. B. H.
Roode Kruis.
Voor het geval van oorlog zijn maat-
regclcn genomen door het Roode Kruis.
Amersfoort, Ngfccrk. Harderwijk. Ni
speet cn Kamp bij Öldenbroek werden
aangewezen voor de verpleging van
500 vervourbare gewonden. Kampen
en Zwolle voor 750 cn Twente
850 gewonden.
Maatregelen zullen worden genomen
n het bedden en ander materiaal van
de burgets geleverd te krijgen.
Do onkosten.
In het jaar 1 Februari 1916 t<>t 1 Fe
bruari 1917 bedroegen de crisisuitga
ven f 2 ">8.700,000 tegen f 246.000,000
in liet jaar 1 Augustus 1915 tot 1 Au-
gustusl916.
Het totaal der ci isisnitgavcn bedroeg
tot 1 Februari 1917 f 588,700.000.
Een Ouitschc duikboot gestrand.
Een Duitschc duikboot, die bij Dom
burg is gestrand, is vlot geraakt en
naar Vlissingcn gesleept.
Wintergraan.
Zoowel In Haarlemmermeer als ia den
IJpolder blijkt het wintergraan te zijn
bevroren. Dc akkc.-s worde.; omge
ploegd.
Op reis.
Ingaande 1 .Maart worden in de dienst
regeling der Centraal Spoorwegmaat
schappij dc volgende wijzigingen ge
bracht
Opgeheven wordt trein 5.48,
Zwolle vertrek 7.00 n.m., Utrecht aan
9.34 n.m.
2. Ingelegd wordt een trein van
Zwolle naar Utrecht, stoppende aan de
lusschcnstations, met uitzondering van
Soesterbcrg, Zwolle vertrek 4.01 n.m.,
Amersfoort aan 5.52 n.m., Utrecht aan
6.27 n.m.
3. Vervoegd wordt trein 8.20 tus-
schen Nunspcet en Harderwijk Nuns-
peet vertrek 8.45 n.m. en Hulshorst
vertrek 8.54 n.m.
4. Verlaat met 24 minuten, wordt
trein 9.29 van Nijkerk naar Barneveld.
waardoor aansluiting wordt verkregen
op den trein, bedoeld onder 2e.
5. Meer rijtijd wordt gegeven
trein 8.17 tusschen Aniersfooit
Zwolle Amersfoort vertrek 11.20 n.
Zwolle aan 1.10 v.m.
Van Wijnbergen.
Mr. A. baron van Wijnbergen,
dusverre wonende te Arnhem, gaal
vestigen tc Utrecht, in verband
zijne benoeming tot lid va
Ccntralen Kaad van Beroep v<
Ongevallenverzekering.
St. Gerlachus Sanatorium.
Het liefdewerkjder redding van drank
zuchtigen verkrijgt onder dc Katholieken
in ons land steeds grooter uitbreiding
1 doelmatiger organisatie.
In tal van plaatsen zjjn Consultatie-
bureaux cn Reddingsbrigades geslicht
om personen, die van hun drankzucht
willen bevrijd worden, met raad
daad bij te staan en op te richten door
persoonlijke hulp en voorbeeld.
Deze instellingen zijn ondergebracht
in een centrale vereeniging, het Dr.
Ariënsfonds. dat ook een R. K. Her-
.tellings >nrd voor drankzuchtigen heeft
opgericht, het St. Gerlachus-Sanatorium
tc Heer bij Maastricht. Sinds Augustus
van het vorig jaar is dit Herstellings
oord opengesteld en ondanks de on
gunstige tijdsomstandigheden werden
reeds een veertiental patiënten opgc-
Onlangs mocht het Dr. Ariënsfonds
•n heugelijk blijk van waardeering
ontvangen door de toekenning van
een Rijkssubsidie ter tegemoetkoming
in de verpleegkosten van onver
gende drankzuchtigen, waarbij nog
dcre steun voor dit doel van regceri
wege werd toegezegd.
Daar hierbij echter als voorwaarde
geldt, dat van particuliere zijde
de helft der verpleegkosten van onver-
mogenden zal worden bijgedragen,
wordt door het Dr. Ariënsfonds thans
geijverd voor het beschikbaar stellen
van zoogenaamde „vrij-plaatsen'
het St. Gertachushuis, waarvoor reeds
een gift van f300 werd toegezegd.
Het secretariaat van het Dr. Ariëns
fonds is gevestigd in het Centr. Bureau
van Sobrietas te 's Hertogenbosch.
Theorie en practijk-
Voor Marx en zijn aanhangers ligt
de woorden „vaderland" en „natie"
:n verouderd begrip, en toen Schaper
zich eens zoo liet vervoeren, dat hij
zeide met een geweer naar de grenzen
te zullen snellen, indien de vijand
kwam, werd dit voorgesteld als 'n zeer
persoonlijke meening.
Maar kom nu eens. Nu gaat in alle
oorlogvoerende landen van Europa bij
de socialisten de natuur nog veel erger
boven dc leer dan bij Schaper.
„De socialisten in de Entente-landen
komen voor hun respectief vaderland
zoo hartstochtelijk op, dat een bour-
geois-mensch het niet verbeteren kan;
teiwijl het orgaan der Duitschc socia
listen, de „Vorwarls", in bond met de
partijgenooten in Oostenrijk-Hongarije,
met vuur bepleit het goed recht van
den oorlog, ja zelfs van den duikbooten-
oorlog. Duitsche socialisten staan aan
het front tegenover hun Fransche en
Engelschc partijgenooten met niet min
der felheid en dapperheid dan de krij
gers uit de burgerlijke kringen.
Van de theorie van het internatio
nalisme en van „geen vaderland" is
overgebleven, constateert De Stan
daard. Toen de partijgenooten voorde
werkelijkheid werden geplaatst, gevoel
den de socialisten van Duitschland zich
Duit5chers, en gevoelden de socialisten
Frankrijk zich Franschenieder
kwam voor eigen natie op."
ier bespreekt het blad dat andere
leerstuk der soc.-dem., dat niet
:t particulier initiatief, doch van
aat of de gemeenschap aller heer
lijkheid voor de menschheid te ver-
Onze regeering is nu in die richting
te werk gegaan. En is men nu dank-
voor het verrichte?
een sprake van. De sociaal-demo-
1 scheiden en schreeuwen over de
lakschheid en de onbarmhartigheid van
de burgemeesters of van de wethouders,
die met de uilvoering cn met al wat
daarmede verbonden is. belast zijn.
Met uitzondering natuurlijk van Am
sterdam, waar de onfeilbare wethouder
Wibaut de zaken regelt. Dat er nog
in de hoofdstad des Rijks aardappelen-
en kolennood heerschen kon, werd aan
den Minister toegeschrevendoch in
alle andere gemeenten, waar de sociaal
democraten niet de baas zijn, werden
de betrokken wethouders verantwoor-
gesteld voor den treurigen toe-
Nu kan ieder weten, dat er ten
en van de voorziening in den
heerschenden nood geen verschil was
n de groote steden. De wethouders
Stulemeijcr, Rotterdam. Drooglever
Fortuijn. Den Haag, en Kcttlitz, Utrecht,
regelden dc zaken precies en niet het
zelfde succes als Wibaut van Amster-
Wibaut liep echter vrij, werd om
zijn beleid hoogelijk geprezen de wet
houders van de andere groote steden
stonden aan heftige critiek bloot. In
Amsterdam was de Minister dc schul
dige in de andere steden waren de
wethouders de nalatigen.
Zoo zijn de manieren van onze
sociaal-democraten. Meten met twee
59
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
Naar uiterlijk en houding te oordec-
Ion, scheen zij behoord te hebben
tot een betere klas van
die huisclijkcn arbeid v
Dc Grlckschc vrouw
nischcn, dan
hten.
mankte
Marcia ging heen.
m, zoiile Aglais tot
taar loeit wij zullen
e aan dc waterklok,
den drank."
icti, die naast haar
1 belter
kleine buiging,
den hofmeester,
binnenkomen. Ik
dat het tijd is vc
'/.ij nam de I
stond cn vroeg
De dag ging voorbij. I)e familie be
trok wederom dc kamer cn Paulus
luisterde met zichtbaar genoegen nu
de Grickschc liederen, die zijne moed
met begeleiding der zessnarige lier a
liet kleine gehoor tc genieten gaf. E
kloppen op dc deur stoorde haar zoet
gezang; Melana liet dc nieuwe slavin
Marcia binnen.
,.lk ben de verlaten weduwe, vroiiwi
Aglais, zeide zij, van den tienman Per
tlimx aan uw edelen zoon overbekend.'
1'auUls. die nog niet was ingeslapen,
opende zijne pogen cn zeide
„Is de arme Pcrlinax gevallen in
den strijd?"
„Helaas, edele krijgslribuun. ja, ant
woordde Marcia. Met hem heeft, geloof
ik. Germanicus Caesar U ten strijde
doen trekken, zoodra ik daarom ver-
uvvc gevaarlijke wonden, en
hoorde, dat gij in mijne nabijheid waart,
was ik, als weduwe, gelukkig mijne
diensten iemand te kunnen aanbieden,
dien mijn echtgenoot zoo goed gekend
cn hooggeacht heeft."
„Ik heb medelijden met Pcrlinax,"
zeide Paulus.
,,Ik ben niet in staat geweest hem
dc eer «Ier begrafenis te schenkenhij
viel gewond in de Adige, en zijn lijk
d niet teruggevonden.
'oor ze vcitrok werd behoedzaam
Resell met geneesmiddelen van de
tafel afgenomen en een andere in
grootte, kleur cn inhoud volkomen
daarop gelijkend, in de plaats gezet.
Daarna ging zij henen.
Voor het aanbreken van den dag
kwam «Ie goede hofmeester, zooals hij
sinds de aankomst van Aglais gewi
was, stil haar kamer binnen 0111
vragen, hoe de zieke den nacht had
doorgebracht. Hij fluisterde vrouwe
Aglais toe, dat, zoodra Marcia tc mid
dernacht naar bed gegaan was, een
man kwam berichten, dat eenigc land
lieden het lichaam van Pcrlinax. den
tienman, gevonden hadden. Marei,
schccn buitengewoon getroffen cn vroeg
mij haar bij U tc verontschuldigen, wijl
zij was heengegaan om haren onver
getelijke!) echtgenoot een passende be
grafenis te schenken, /.ij voegde ct bij.
dat wegens Paulus' herstel liate diens-
overbodig waren cn daarom niet
r zou tcrugkeeren. Dan ging zij
henen met den man, die als een her
der gekleed was.
Koticlings daarna ontwaakte Paulus.
Het was wederom tijd voor het genees
middel, dat hij tot nog toe met zicht
baren vooruitgang had ingenomen,
Melana gaf de tl.sell aan Aglais, die
voorzichtig de bepaalde hoeveelheid
afschonk. Met moederlijken trots vroeg
•-ij haren hooggeplaatstcn z
laatste te gebruiken.
Juist schooi een zonnestraal door dc
kamer, en verlichte den drank
Paulus. Zijn oog als betoovcid door
de roode kleur, bleef staren op den
beker met zijn inhoud
Daar gaat de deur open, en e
edele vrouwelijke gestalte, in een I;
gen donkeren mantel gehuld, kw;
binnen. Aglais verschrikte hevig, maar
Paulus zijn hand op dc hate ncdcr-
Icggcnd, fluisterde vol eerbied
„Moeder, daar staat de Sibyl. Hot
is dezelfde, die zich op den morgen
van dien vrecsclijkcn dag over mij
heeft heengebogen en medegedeeld,
dat ik door vuur dat schrikkelijk dier
Als hij sprak, kwam dc edele
plechtige vrouw al verder en verder
de kamer binnen cn met een kleine
fdbuiging, zeide zij in het Latijn
„AveWees gegroet."
„Ave hospes," hernam Aglaii
„Ik groet U eerbiedig," zeide Paulus
met zwakke stem.
Dc Sibyl nam den beker uit Paulus'
band, bezag Item aandachtig en ademend
cr den inhoud mompelde zij
„Ik zag haar drie uren geleden,
erkende haar bij het licht der ma
hoe ving zij zich ook verwijderde. Ge
lukkig ben ik op tijd tot U gekomen,
Gij hebt geen geneesmiddelen t
noodig. Deze beker bevat zwaar
if. Vrouwe, gij moet haastig met
son naar Rome vertrekken. VVaclit
geen uur meer I Dc leeuwin heeft haar
prooi verloren en de kracht
Caesar is niet voldoende om het lam
behouden. Onderweg zult gij meer
hooreu. En nu, vale et salve
„Maar waarom neemt gij voor altiji
ui ons afscheid vroeg Paulus.
De deur gaat open en Dionysius
komt dc kanier binnen.
De Sibyl sloeg hem aandachtig gade,
terwijl zij Paulus antwoordde
„Omdat gij mij niet meer zien zult.
Mijn tijd is voorbij. Ik ben op
een heilig landwellicht is het mij
gegund met mijne lichamelijke oogen
Dcngene te aanschouwen, dien wij allen
hebben aangekondigd. Maar gij hebt
onze woorden als droomerijen veroor
deeld."
„Ik niet," zeide Dionysius.
En tegelijk nam zij een lange rol
papier uit een der plooien van haren
mantel en zeide
„Weet en bedenk, dat uw naam
reeds onafscheidelijk verbonden is met
de schoone en wijd vermaarde stad,
het middelpunt van alle nienschelijk
Gij zijt Dionysius van Athene
Athene, liet licht van Europa,
cn volk in het Westen meer
nog beroemd en beschaafd dan de
Grieken, met een hoofdstad nog veel
:>oner cn weelderiger dan Athene.
U eenmaal onder de hunnen reke-
en voor vijftig geslachten na U
gestorven zijn, zal uw vreedzame naam
oorlogsvelden hebben geklonken
n thans onbekende taal. Ook zal
U zien in de stad, alwaar in vele
tempels Hij zal aanbeden worden, dien
de Atheners op het oogenblik vcrcercn
met een eenvoudig beeld, dat den on
bekenden God voorsteltHij is geko
men. in waarheid mijn zoon, Hij is
gekomen."
Met hoogen, pleclitigen ernst waren
dc drie laatste woorden gesproken,
daarna overhandigde dc Sibyl de rol
papier aan Dionysius en ging onder
den groet „vale et salve" over den
drempel der kamer.
Wordt voortgezet.
