fiit
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 10 April 1917. No. 3. 31ste jaargang.
Advertenties: Prijs per regel 12V» ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld adverteeren. AdvertentiCn moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. Mededeelingcn, ingezonden stokken en advertentiün te zenden
aan de Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
UK het Buitenland.
Van den Oorlog.
Voor de derde maal was het Paschen
ia oorlogstijd en wederom is het aantal
deelnemers aan den strijd vermeerderd.
De oorlog die, naar de meening van
tal van gezaghebbenden in enkele
maanden door uitputting had mo
eindigen, die oorlog, wie weet of die
niet zal duren tot 't wederom Paschen is.
Bij Saloniki en in Albanië wordt het
seizoen (evenals in Armenië) weldra
gunstiger voor den strijd.
Van daar komen dan ook reeds be
richten over verlevendiging van den
strijd.
Aan de Sereth en in de Karpaten
is de tijd voor groote operatics nog
evenmin gekomen als aan het Oostelijk
front, al zal men ook daar in de eerst
volgende dagen en weken wel eens
meer hooren van pogingen om het front
te verbeteren.
Frappant is dc uitlating van aarts
hertog Josef, die den indruk geeft, dat
van offensieve voornemens bij de
Centralen op het front tusscben Oost
en Zwarte Zee geen sprake is. Men zal
kalm het geweldigste offensief tegemoet
kunnen zien.
Het hevigst woedt nog steeds de
strijd in Frankrijk. Het ontzettend artil
lerieduel tusschen Lens en Atrecht, dat
nu en dan tot hier hoorbaar is kan
zeer wel beteekenen, dat daar groote
gebeurtenissen in voorbereiding zijn,
hetzij dan, dat de geallieerden de Duit-
scbcrs willen nopen ook daar hun front
achterwaarts te brengen, of dat mi
in moet zien een poging den Duitschers
met ijzeren hand vast te houden.
St. Quentin ligt onder het Fransche
vuur, Reims is weer door de Duitschers
beschoten. Vliegers hadden er batte
rijen waargenomen.
De Fransche vliegers, die ten tijde
van den terugtocht niet aan de
wachtingen hadden beantwoord in
ver als zij niet hadden kunnen l
komen, dat de Duitschers ongemerkt
wegtrokken, hebben thans gepoogd
Duitsche kabelballons te vernielen.
't Groote nieuws verwacht men ech
ter uit Amerika, dc nieuwe tegenstan
der der Centralen.
Amerika's vloot en leger zijn wel is
waar veraf, doch ook zonder deze nog
mee te tellen ontveinst .nen zie'
Duitschland niet, dat de Vereenigde
Staten het rijkste land ter wereld zijn
en ruimschoots in staat om de finan
cieels weerstandskracht der Entente-
mogendheden duchtig te sterken.
Men ziet in Duitschland door de
inbeslagneming van 600.000 ton
zijn scheepsruimte in de Amerikaansche
havens en beschikbaarstelling daarvan
aan Engeland en Frankrijk de uitwer
king van zijn duikbootenoorlog, v
van het de bespoediging van
dragelijken vrede verwachtte, aan
kelijk verzwakken.
Eindelijk zal Duitschland er zich op
!en voorbereiden, de Amerikaan
sche eskaders in de Europeesche wate
ren, de Amerikaansche troepen op het
Westelijk oorlogstooneel te zien ver
schijnen, al behoeft het zich over dc
bombarie van vele Amerikaansche bluf-
niet bijzonder ongerust te maken,
nu moge Duitschland, indachtig
de woorden van Europa's groot
sten veldheer, een rotsvast vertrouwen
stellen in de uiteindelijke zege, die
hij het zal geven, onder omstandig
heden zóó benauwend als zich nu doen
gevoelen, is het niet alleen gcwanscht.
doch ook noodzakelijk, dat Von Hin
denburg spoedig zijn slag sla.
Aan het Russische front
Duitschers weer terrein. Het blijkt dat
130 officieren, 9500 man, 15 kanonnen
ongeveer 150 machinegeweren in
dc handen der centrale troepen vielen.
Zulke cijfers duiden op zijn minst op
kleine catastrophe.
De Amerikaansche regeering legde
beslag op verschillende Duitsche sche-
:n in Amerikaansche havens.
Wilson beeft de oorlogsmotie getee-
kend en den oorlogstoestand met
Duitschland afgekondigd.
Oostenrijk-Hongarije heelt opdracht
gegeven tot het afbreken der betrek
kingen met de Vereenigde Staten.
Amerika zal alleen gedwongen de
betrekkingen met Duitschlands bond-
genooten verbreken.
Onder den drang der gebeurtenissen
Rusland, begon men ook in Duitsch
land om meer politieke vrijheden te
De Keizer heeft nu groote hervor
mingen toegezegd, na den oorlog in te
Binnenlandsche Berichten.
De Commissie inzake voedsetver-
bouw, benoemd door het bestuur der
Heidemaatschappij, vestigt er de aan
dacht op, dat haar gebleken is, dat op
verschillende plaatsen wat te ver wordt
gegaan met het verbouwen van allerlei
gewassen. Zoo worden kleine stads
tuintjes tusschen hooge muren of schut
tingen, zelfs onder boomen omgespit
beplant met aardappelen, boonen,
Het behoeft geen betoog, dat op
zulke plaatsen de grond te veel is be
schaduwd of doorwortcld om eenig
es te kunnen verwachten. Elders
worden andere geheel ougeschikte ter-
inen voor het beoogde doel gebezigd.
Hoewel toegejuicht moet worden,
dat alleiwege pogingen worden gedaan
om een mogelijkeR voedselnood te be-
perken, is liet jammer voor de thans
zoo kostbare en scbaarsche meststof
fen, zaaizaden en pootaardappelen, dat
deze niet nuttiger gebruikt worden.
Ook ziet men bloemperkjes met al-
lerlei bladgroenten beplanten. Daarvan
echter brengt ons land zooveel ineci
t dan het zelf kan gcbiuikcn. dat
dit geheel overbodig geacht moet wor
den. Bovendien wordt door dezen maat
regel onnoodig schade toegebracht aan
tal van bloemisten en kweekers.
Aan hen, die iets op het gebied van
voedsel verbouw willen doen, wordt
ernstig aangeraden advies in te winnen
bij deskundigen of zich in verbinding
stellen met de thans op vele plaat-
i ingestelde commissies.
Naar Het Volk verneemt, heeft de
regeering opdracht gegeven tot den
bouw van eenige vluchtoorden binnen
de Hollandsche Waterlinie, ten gebrui-
>or het geval dat bij een vijande
lijken inval in ons land een groot aan-
tal vluchtelingen uit de grensprovinciën
het binnenland zouden komen.
Herinnerende aan een pas door
president Wilson uitgesproken rede.
betoogde een anti-rev. voorman, de
heer De Wilde, dezer dagen, dat in
Aineiika niet slechts de z.g. deinocra-
:n rol speelt, maar ook de dollar,
de zucht naar oorlogswinsten en naar
rijzing van effecten.
Spr. keurde den duikbootoorlog af,
aar vergeten mag t. i. niet, dat
Amerika door zijn oorlogsleveranties
Duitschland tot dien oorlog gebracht
heeft.
Hij betwistte dat de oorlog tegen
autodratie en reactie gaat. Het regee-
ringssysteem van Duitschland op één
lijn te stellen met het oude van Rus
land, zooals Troelstra deed, raakt kant
noch wal, Men moge het Duitsche
systeem afkeuren, de vraag is, of de
vrije beslissing van het volk wel zoo
veel meer waarborg biedt
In verband hiermede wees spr. op
het vele goede dal in Duitschland wordt
gevonden: een voortreffelijke sociale
wetgeving, een bloeiend vakvereni
gingsleven, uitstekend vakonderwijs, een
hoogstaande wetenschap enz. Dat alles
loont aan, meende hij, dat Duitschland
geenszins een land van reactie is.
0e stemming tegenover Duitschland.
In de Köln. Volksztg. wordt geklaagd
rer de stemming in Nederland tegen
'er Duitschland.
Een schrijver in dat blad betwist,
dat Duitschland tegenover Nederland
toegevendheid moet betrachten, omdat
dc reden voor Nederlands houding te
zoeken is in zijn zwakheid. Toegevend
heid tegenover Nederland beteekent
toegevendheid tegenover Engeland, dat
hiervan slechts misbruik maakt. Waar
heen zulk een toegevendheid voert
toont niet alleen Griekenland, maar ook
reeds Nederland zelf. Nederland zit
reeds veel dieper verward in het En-
gelsche net dan het zelf wel schijnt
•- weten. Hierbij behoeft niet eens
ter te worden gedacht aan de con-
feiien als dc contróle op den
Nederlandschen handel en andere, maar
het blijkt uit de Hollandsche stemming,
die door Engeland tegen Duitschland
wordt opgehitst. De schrijver geelt uit
weidingen over dc talrijke in Nederland
vertoevende Engelschen, die geheime
agenten zouden zijn van hun land. Hun
optreden is volkomen oycrdacht. -zelts
onberispelijk, gelijk Engeland uiterlijk
altijd geheel correct blijft. Maar achter
deze gepolijste vormen is volgens den
schrijver een des te gevaarlijker opzet
verborgen. Zij maken hen wijs dat het
met Duitscblands militaire macht ten
einde loopt. Helaas, zegt de schrijver,
gelooven de Hollanders de dikste leu
gens. In de winkels hangen spotpren
ten op Duitschland, den Keizer en den
kroonprins. Aan de grens hoont de
kleinste bengel den Duitschen officier.
Helaas dragen ook de naar Neder
land overkomende Duitschers bij tot
het verspreiden van onjuiste voorstel
lingen. Zij vallen argeloos in de strik-
van de hen aansprekende agenten
Engeland en praten, praten, dat
een mensch duizelig wordt. Voor
de etalages der winkels staan zij stil
en roepen luid uitKolossaal, kolos
saal 1 In de restaurants vallen zij als
itgehongerde menscben op de spijzen
an en vertellen aan kellners en gasten
an hun ontberingen tehuis. Zij laten
zich medelijden en uitnoodigingen wel
gevallen om hun vervallen krachten te
sterken. Hiertegenover maken opmer
kingen van bezonnen Duitschers, dat
wij in Duitschland ondanks een zekere
karigheid toch kunnen toekomen, niet
den geringsten indruk. Dit moet anders
worden. Nederland zelf heeft belang
bij het leeren 'rennen van de waarheid.
Gemengde Berichten.
Ten platte lande van Friesland
gebruikt men tegenwoordig voor de
verlichting kaarsen. Maar de voorraad
daarvan was niet zoo groot en dien
tengevolge gauw uitverkocht. Een han
delaar kocht daarom 10,000 pakken,
in één dag 4 cent per pak opliepen.
De burgemeester der gemeente Vel-
ontving van de Duitsche regeering
i gift van f 10,000 voor de uit
mende maatregelen en de eerbewijs
bij de begrafenis der slachtoffers i
een Duitsche torpedoboot welke zw;
beschadigd te IJmuiden binnenliep. De
gift was bestemd voor liefdadige doel
einden te IJmuiden.
Te Koewacht is een Hollaodsch
soldaat, door zijn makker bij ongeluk
doodgeschoten.
Tc Leeuwarden zijn ongeveer 500
kievitseiere" aangevoerd. Zij werden
voor den prijs van 50 tot 60 cent
stuk van de hand gedaan.
Onder Lommei is aan den draad
gevonden het geheel verkoolde lijk
een 48-jarigen Belg, vader van acht
kinderen.
Te Rucpen was een soldaat-kommies
met zijn geweer bezig, toen het schot
afging en zijn vrouw in het hoofd ge
troffen werd. Zij was terstond dood.
Men deelt mede, dat de domeinen
i den Tsaar, die thans nationaal
bezit worden, een oppervlakte beslaan
meer dan 65 millioen hectaren.
Deze terreinen bevatten schatten aan
mineralen en werden zeer slecht geëx
ploiteerd.
De marechaussees te Finsterwolde
hebben een veldarbeider ter beschikking
de justitie gesteld, wegens poging
doodslag. De man wordt beschul
digd zijne vrouw in eene gracht te heb
ben geworpen en getracht haar te laten
verdrinken.
Te IJmuiden kwam een Indische
boot binnen. Aan boord bevonden zich
17 opvarenden van een Deensch schip,
die onder hevige sneeuw- en hagel
buien in twee open booten hebben
-ondgezwalkt.
In de achterhoek onder Rucpten
zijn twee smokkelaars door de soldaat-
kommiezen aangeschoten. De een is
gedoodde ander is gewond. E^n
groote partij smokkelwaar is daaibij
aangehouden.
Uit Utrecht zijn te Rotterdam aan
gebracht twee Duitsche jongens, die
daar hebben ingebroken in een kruide
nierszaak. Door een brandgang en het
klimmen over een twee meter booge
schutting, rijn zij Op een plaats achter
den winkel gekomen, waartoe zij zich
vervolgens door een pakhuis toegang
hebben verschaft. Op het kantoor heb
ben zij van een openstaande brand
kast twee laadjes opengebroken en
daaruit en uit een lessenaar en een
kasregister ruim f 70, gestolen. Boven
dien hebben zij uit den winkel een
partij chocolade medegenomen, waar
mede zij al hun zakken vulden.
Te Haarlem is de teekenaar Ko
Doncker, bekend vooral door zijn Schim
menspel, plotseling dood gebleven, toen
bij fietsende huiswaarts keerde. Hij was
slechts 43 jaar.
1 Juni a.s. wil men een nieuwe
spoorwegdienstregeling in voeren. Ter
besparing van treinkilometers zullen de
doorgaande treinen over het algemeen
over de kortste route gaan. Zoo zal
AmsterdamGroningen niet meer over
UtrechtAmersfoort, doch over Hilver
sumAmersfoort worden geleid en het
doorgaand verkeer Den Haag—Twente
niet meer over UtrechtArnhem of
AmsterdamApeldoorn, doch over
Voorburg-GoudaUtrechtApeldoorn
In den nacht heeft in een weiland
te Pijnacker, een hond 15 schapen en
enkele lammeren doodgebeten en ver
scheurd.
Twee wagens te Scheveningen be
laden met steenkolen, zijn door een
300 tal onbekend gebleven Schevenin-
gers bestormd en geplunderd. Ondanks
het krachldadig optreden van politie
stond men machteloos. Om herhaling
te voorkomen werden verdere wagens
door meer politie begeleid.
Het is gelukt een uitgebreiden spion-
nendienst te ontdekken, waarbij o. m.
betrokken zijn een telegrafist uit den
Haag, twee telegrafisten en 1 vrouwe
lijke telegrafist uit Amsterdam. Gebleken
is, dat geheele rollen telegrammen en
afzonderlijke telegrammen sedert Octo
ber j.l. gestolen werden en aan een
buitenstander werden verschaft, die deze
telegrammen ontcijterden en gebruik
FEUILLETON.
Het vierde gebod.
Hij wilde een even scherp antwoord
geven, doch bedwong zich, ziende
dat zijn schildknaap hem met den blik
als doorboorde, als wilde hij zien w;
er in zijne ziel omging.
Jasper, en zijn meester zetten hi.
paarden aan. De dólle vaart der beide
ruiters, kon omstreeks een kwartier
uurs geduurd hebben, toen Jasper
eene kromming van den ongebaande»
weg gekomen plotseling getuige
was van een zonderling schouwspel.
Op een honderdtal schreden voor
hem, zag hij het ros zijns meesters op
den grond uitgestrekt liggen en dezen
zelf omringd door een aantal gewapen.
den, wier woest uitzicht van weinig,
goeds getuigde. Als een bliksemstraal
schoot het Jasper door den geest, da-
hij hier voor eene troep muitende krijgs
lieden stond, die in den laatsten tijd
Wie openbare wegen van het hertogdom
onveilig maakten en den schrik waren
van de landbewoners, wier velden zij
verwoestten en wier vee zij roofden.
Jasper kende liet woord vrees slechts
bij naam. Inplaats dus van bet hazen
pad te kiezen,waartoe hij overvloedige
gelegenheid had, greep hij den dolk
van zijn gordel en rende op de belagers
van zijn meester los. Zijn aanval
krachtig, doch nog krachtiger de s
waarmee zijn ros geveld werd e i
hem over het hoofd van zijn puard ter
aarde deed tuimelen. Alvorens hij tot
bezinning kwam voelde hij zich door
een zestal kerels besprongen, die hem,
weerloos als hij was, de handen op
den rug bonden, terwijl eene spottende
stem hem toeriep
„Dat was een lcelijke val. knaap 1
Dank het uwer gespierde ledematen,
dat gij u nog bewegen kunt 1"
De geknevelde zweeg en tra
i:jne koorden te verbreken, die hem
iu zijne vrije beweging belemmerden.
„Doe geen vcrgeefsche moeite," ver
volgde dezelfde stem, „de koorden
zijn sterk en hel leggen van knoopen
is ons handwerk. Sta op en volg ons
als ge kunt, ge zult zooveel te vroeger
van uwe banden verlost worden."
Jasper deed werkelijk pogingen
op te staan, doch moest daarin door
twee kerels geholpen worden, die hem
met een ruk op de beenen zetten. De
ruwe wijze, waarop zij daarbij te
gingen, ontlokte den ridder, die
ver van daar eveneens gebonden stond
de volgende woorden
„Wanneer er een haar op het hoofd
van mijn schildknaap gekrenkt wordt,
zullen zijne koorden u tot een strop
dienen voert ons tot uwen hoofdman
en waag het niet ons verder met
ot of geweld aan te tasten 1"
Een schamper lachen beantwoordde
deze bedreiging, om echter weldra in
een verwenscliing over te gaan. toen
de bandiet zag hoe de ridder den schild
knaap naderde en hem eenige woorden
'a het oor fluisterde.
Ridder en schildknaap zwegen
olgden de mannen, die hen boschwa
geleidden, terwijl twee hunner op be
vel van den aanvoerder achterbleven
om naar de gevallen paarden or
De streek was hen geheel onbekend,
«n hoe dieper men het bosch binneo-
droug, hoe minder zij wisten waar rr
hen heenbracht. Niemand der stra
roovers sprak onderweg een woord,
ook de beide edellieden zwegen. Weldra
bereikte men langs vele kronkelende
wegen een open vak in hel bosch, wel
ke door schildwachten was afgezet en
in het midden waarvan zich een twin
tigtal mannen bevonden, die zich be
zighielden met dobbelen.
Bij de komst der gevangenen wendden
allen hel hoofd om en openden hen
een doortocht naar een man, die het
bendehoofd scheen te zijn, in weerwil
dat zijne kleeding. welke volmaakt ge
leek op die van een rijken poorter uil
die dagen, weinig rooverachligs aan
duidde. De vuurroode gordel, waarin
een dolk stak, welks greep van dia
manten glinsterde, alsmede bet schiet-
eer dat hij in de hand hield,
buitengewone weelde in dien tijd
varen de eenige teekenen, d'°e
zijn beroep herinnerden.
Hij ging de gebonden edellieden
ige stappen te gemoet, maar nau'
lijks had hij den ridder in het gelaat
gezien, of een kreet van verbazing ont
snapte aan zijne lippen.
„Hoe 1" riep hij uit, „Otto van Bij-
lant I Hoe komt gij hier
„Ja, Otto van Bijlant, uw voormalige
eester. Dirk Hackfort," antwoordde
dc ridder eveneens verbaasd„doch
alvorens verder te spreken, laar ons
eerst losbinden die koorden hinderen
ons geweldig."
„Dat geloof ik gaarne," was het la
chend antwoord „ik zal aan uw wensch
voldoen," en op zijn wenk schoten ten
paar mannen toe, die de gevangenen
in vrijheid weergaven.
„Ziezoo 1" riep de hoofdman toen
de edellieden ongebonden voor hem
stonden „neemt plaats. Ik kan u slechts
een boomstam als zetel aanbieden, doch
ge zult hem niet versmaden. Mannen,"
vervolgde hij, „gaat terug en zorgt dat
wij niet gestoord worden 1"
De bende verwijderde zich, nadat
de aanvoerder der afdeeliug, die de
gevangenen bad gebracht, rapport had
gegeven van de wijze, waarop de edel
lieden in hare banden waren gevallen.
Hackfort onderwiep Jasper aan een
scherp onderzoek, ofschoon hij niet
vermocht dat de knaap voor zijne door
borende blikken Je oogen neersloeg.
„Knaap, sprak hij eindelijk, „wie zijt
g'j
Jasper gat geen antwoord.
„Wie is hij herhaalde de roover-
hoofdman tot den ridder, „want hij
schijnt met de vrijheid ook de tong
te hebben verloren."'
„Mijn schildknaap," haastte zich de
ridder te antwoorden.
„Uw schildknaap," lachte de roovcr
pottend. „Sedert wanneer houdt heer
Otte van Bijlant een schildknaap, om
het brood met hem te deelen, dat hij
zelf aan anderen vragen moet?"
Bij deze grievende beleediging sprong
de ridder als een gewonde leeuw op,
r zich bezinnende wierp hij zijn
beleediger het woord lafaard naar het
„Lafaard I" brulde hij, „is dat uw
moed, gevangenen te beleedigen I"
De roovcr lachte en zag met over
elkander geslagen armen den toornigen
edelman aan. Opnieuw wilde deze uit
varen. doch Jasper weerhield hem. door
des ridders arm te grijpen en hem een
van die blikken toe te werpen, welke
meer zeggen dan vele woorden.
Wordt voortgezet.