r - Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort Telefoon No. 314. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor Incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan vang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 10 Aug. 1917. No. 38. 31«< Jaargang. AdvertentifinPrijs per regel 12'/j ct., met bewijsnummer. Voor incasso wordt vijf cent per maand-nota In rekening gebracht. Billijke tarievtüdpll geregeld adverteeren. Advertentifin moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur,ten Kantore van De Eembode worden bezorgd. Mededeeliagen, Ingezonden stokken en «d*ertqntiln te zenden aan de Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 32 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop an varkoop vao Effecten, Vorxllveron van Coupona. Sluiten van pro longate. Kantoor geopend van 9—3 uur. Binnenlandsche Berichten. De nieuwe Indische leening zal tegen den koer» van 99>/4 pCt. worden uit gegeven. Nabij Voorburg i» een roeiboot, waarin vier jonge meisjes door een motorboot overvaren. Een der meisjes verdronk een ver keert in hoogst ernstig levensgevaar. De visscherssloep VI. 59 werd door een Duitsch watervliegtuig naar Zee- brugge opgebracht. Het watervliegtuig sloeg om. Kén der twee inzittenden verdronk. De andere keerde met de VI. 59 naar Vlissingen terug. De minister van Landbouw, Nij verheid en Handel heeft bepaald, dal met ingang van 6 Augustus 1917 het rantsoen van havermout wordt bepaald op 75 K.G. per 1000 inwoners pei vier weken. 6oudstroom. De goudstroom in Nederland rijst hoe langer hoe meer. Terwijl de Duit- sche Rijksbank goud naar Nederland zond, is in den laatsten tijd ook geel metaal uit Kugcland hierheen gekomen, in verband met de terugbetaling van losbaar schatkistpapier. Dc goudvoorraad der Bank is ge stegen tot ruim f 647 millioen, dat is vrijwel ten volle het viervoudige van het cijfer bij het uitbreken van den oor log. De beteekenis van hel bedrag aan geel metaal bij de Nedeilandsche bank wordt duidelijk, als men bedenkt, dat eigen goudvoorraad van de Nederland- sche bank op het oogenbhk grooter is dan die der bank van Engeland. Brandstofenbesparing. Een bewonderenswaardige greep heelt het Kijkskolcnburcau bij de uit- vaarifiging van zijn distributieschema zeker niet gedaan, meent het weekblad „Handelsbelangen". Al houdt men in het oog, dat cr een geringe hoeveel heid brandstof te vcrdeclc-n vait, dan toch zat menigeen met bevreem ding kennis nemen van een vcidcelings- wij/.e, waardoor wie over een of twee haardsteden beschikt, slechts, in anthra- ciet omgerekend, 10 of 12 H.L. over den geheclcn winter krijgt, daarentegen de man niet drie haardsteden aanstqpds 22 (of, als hij op gas kookt, 17) en wie zeven haaidstcden heelt, zelfs 48 H.L Zeker zal besnoeiing van de hoe- leid, aan de betrekkelijk weinig talrijke katcgorie van houders van vele j haardsteden geleverd, niet waard het quantum van elk lid der zcei talrijke kategorie der houders van een of twee haardsteden kunnen ver hoogen, maar vooral waar de meer vermogenden zich ook nog brandhout- voorraden kunnen verschaffen, zal men bij de gekozen verdeelingslijst, indien men daaraan blijft vasthouden, mijdelijk aanleiding geven tot ee voel van achterstelling bij de m logenden, dat zeker niet alleen vermeden worden om de gewcldadige j, die zulk een ontstemming soms pleegt te vinden. Het is wel zeker, dat wij dezen win- r te rekenen hebben met een tekort n brandstoffen in honderdduizenden gezinnen, indien men viij algemeen voortgaat te leven op de wijze van voor den oorlog. In de ruimere wonin gen der ineergegoeden zal cr een te kort zijn, als men wil voortgaan even veel kamers te stoken en te verlichten i normale omstandigheden en zicb verstaat om het gezin in minder kamers bijeen te trekken. In de wonin gen der mingegoeden, waar deze samen trekking noodgedwongen reeds in nor male omstandigheden plaats had, zal er een tekoit zijn, als ieder zijn eigen potje wil blijven koken. Het gevolg zal daar dus zijn, dal men niet genoeg brandstof heeft om een voldoende hoeveelheid eten dagelijks in voldoende te koken en dat men dus of te weinig eet, of het eten in hall garen toestand nuttigt. Dit bcteckcnt, dat er in breede lagen der oevolking onder voeding zal gaan heerschcn, tenzij krachtig ingegrepen wordt. De gemeente Wormer is het geweest aar de burgemeester het eerst van alle gemeenten in hel land tot de stich- itlg van een centrale keuken, recht streeks van gemeentewege, overging, •n de gasdirectcur Loggers was het die deze keuken inrichtte op een wijze, die haar tot een groot succes deed worden at een voorbeeld voor tal van andere gemeenten. De heer Loggers gaf de volgende nauwkeurig gecontroleerde cijfers uil de doer hem zelf ingerichte keuken te Wormer. cijfers die eenvoudig verbluf fend zijn Om 1000 porties eten te bereiden, aren noodig 1% H.L. cokes, L. petroleum, 2 vuurmakers. 4 lange tur- ren, laten wij aannemen 75 K.G. brand- tollen. Deze 1000 porties waren voor 1000 personen, welke gezamenlijk 250 ge zinnen vormden. In deze gezinnen moesten dus 250 kachels of fornuizen igemaakt. of gasfornuizen gebruikt worden, 250 vrouwen zijn dan den ge heclcn morgen bezig om inkoopen te doen en eten schoon te maken, eenige honderden pannen moesten worden ge bruikt en weder afgewasschen en de kachel of het fornuis blijft zoolang branden, tot alles netjes aan kant is. Neemt men nu aan. dat vc maal als minimum 4 K.G. brandstof noodig is, hetgeen werkelijk niet hoog geraamd is, dan geeft dit voor die 250 gezinnen een verbruik van 1000 K.G. brandstof. I'er gezin dus een verkwisting van 3.7 K.G. per gezinsmaal. Te Wormer werd nog maar 2 dagen centraal gekookt; bij zes dagen cen traal koken zou de besparjng eerst vol ledig worden. In die twee dagen werd echter 50 i» 60 pCt. gas bespaard, zoo dat dan de andere dagen besparing onnoodig was, wilde men met de door het Rijksbureau verstrekte hoeveelheid steenkool tockomeu. Het spreekt echter van zelf dat, wil men de geringe hoe veelheid steenkool van het gehecle land zoo nuttig mogelijk besteden, de totale besparing nagestreefd moet worden. Voor vier wintermaanden berekent de heer Loggers de op voedselbereiding door centralisatie te besparen hoeveel heid brandstof op 880.000 ton. Hoe veel industrie ware daarmede niet in gang te houden Hoeveel gezinnen zouden daarmee niet gevrijwaard kun- •li worden voor koulijden. De deskundige direkteur uit Wor- „Ken centrale keuken inoet een ge meentelijke instelling zijn, onder goede leiding geplaatst, goed georganiseerd gecontroleerd, opdat het publiek rouwen in haar stelle. Deze keu kens moeten weder onder controle n provinciale inspecteurs wedet- controlecren hebben, ten eerste de voedingsmiddelen dier keuken, ten tweede de gehcele organisatie, doch vooral of cr economisch gekookt wordt verhouding tot het brandstofTenver- bruik. Boven deze provinciale inspec teurs zal voor geheel Nederland een dictator geplaatst moeten worden, op dat alle keukens onder één beheer komen. Er moet voor geheel Neder land één systeem gevolgd worden, op dat tot de kleinste bijzonderheden toe] eenheid gebracht worde hl de wijze] van voedselvoorziening." Met de centrale keukens ging het tot i toe niethet werd schier nergens een werkelijke massa-voeding. Ten dcele is hiernan ongetwijfeld hel filantropische karakter van menige instelling de schuld. len in den komenden winter, waarin de nood ineer zal klemmen, grootc resultaten bereiken, dan zal men op heel andere schaal moeten gaan werken. Het gaat er hier om, een be sparing op het brandstofverbruik te vcikrijgen, die dringend noodig is. Het gebrek aan veevoeder. inzender, J. Bos, schrijft to „De Stand." over het gebrek aan veevoe der. Den boeren wo-dt aangeraden, geen vee of varkens te verkoopen, omdat het tegen hun eigen belang is. Zulke raadgevers, aldus de schrijver, lijn zeker zelf geen boer. Wie aanra den, dat het vee „op rantsoen" gezet moet worden, toonen weinig, of heel geen verstand van de zaak te hebben. Als de koeien bijv. de helft te weinig hooi kregen, zouden ze de „lepelziekte" krijgen en zoodoende in handen den „vilder" vallen. „Men is bevreesd voor gebrek vleeach en melk in den aanstaanden winter. Wie i» nu zoo dwaas om te meenen, dat vleesch en melk door rant soeneering van het vee verkregen zal worden t „Willen wij vleesch en melk hebben, dan moeten onse koeien het „goed" hebben. Wat beteekent een grootc vee- stapM als het knokken en bccnen zijn, en d# .melkgilt gelijk nul. Wf komen verder met 10 koelen, die goed gevoe derd worden, wal vleesch en melk be treft, als met 15 op „rantsoen". Dat deheeren begrijpen, de boeren weten het wel. „Verder moet in aanmerking worden genomen, dat onse veestapel te groot iser wordt en is meer vee gehouden dan het land voeden kon. Zulks ging goed, toen wij de mais voor 4 it 5 gulden per 75 kilo kochten, maar die lijd is voorbfj. Als de Kegeering haar u-it al doet om het weinigje dat er te verdeden, wat helpt het als er t is Vraag het maar aan de var- kensmester», duizenden guldens zijn ai verloren bij de varkensmetlerij. Ver koop ze met. zegqen de raadgevers, dus COMMANDITAIRE BANKVEREEN1GING H. L. A. DULLAERT Co. AMERSFOORT: Langegracht 8 - Tel. 363. SOEST: Van WeedeztraJt 206 - Telefoonnumm SCHERPENZEEL: Rij kast raat weg - Telefoonnummer 2. Beheeren en administreeren Particuliere Vermogens. i maar 60 of 70 gulden meer toe- leggeb op ieder varken, dat gemeat wordt, al» er ten minste nog aprake van metten zijn kan. want van hout- meel en gemalen riet en wat verder voer" gemengd wordt, zal de groei ook wel wat te wenschen over laten. ..Ali er geen voedsel meer komt dan tot heden (en 't ziet er niet naar uit, dat het beter worden zal, maar wel dat wij niets meer zullen krijgen) is varkens opruimen, voor zoover ze niet met eigen voortbrengselen kunnen voeden, het eenige wat den boeren past. „Zoo is het ook met het vee. Wat iu het een mooie opluchting zijn alz n:- ecg htlf millioen stuki vee uitge voerd werd, niet over 2 of 3 maanden, heden, zoo spoedig mogelijk, dan er nog wat nahooi gewonnen woiden," Verwend* kinderen. Verwende kinderen schijnen over het algemeen meer aan ziekte te zijn bloot gesteld, dan andere, die meer aan sich zeiven worden overgelaten. Een arts te Weenen, dr. Friedjung heeft naar dit verschijnsel eens een onderzoek ingesteld. De uitkomsten dit ondersoek heeft hij bekend ge maakt. Hij ging bij zijn onderzoek van het it uit, dat de. zoogenaamde „lieve lingskinderen" den huisarts dikwijls veel te doen geven. Honderd eenige kinderen, zoowel jongens als meisjes van twee tot tien jaar werden door hem onder zocht. Onder deze kinderen waren cr slechts 13 volkomen gezond, terwijl 18 aan tamelijk zware en 69 aan kleinere gebreken van het zenuwstel leden. Ter vergelijking onderzocht dr. Fried jung ook honderd kinderen uit grootere gezinnen en vond onder hen 31 zei zwakken en 69 gezonde kinderen. Opvallend en merkwaardig is het ook, dat bi] eenige kinderen zoo dik-! wijl» onvoldoende voeding wordt ge constateerd, ofschoon de ouders hun best doen de kinderen vol te stoppen -- lekker eten enz. Van de 100 ktsag- er ruim dc helft over gebrek aio eetlust en bij 37 kon de maag dc spij zen niet verdragen. Dr. Friedjung schrijft dit merkwaar dig feit zonder voorbehoud toe aan het verwennen en de overdreven tee- derheid der oudera jegens het eenig kind. Gemengds Berichten. Zes gewapende manoen verschenen I te St. Petersburg per auto voor het senaatsgebouw. Zij wurgden de bewa kers en wisten door te dringen lot de vergaderzaal, waaruit ze een groot zil veren beeld van Catharina II en andere waardevolle oudheden roofden, tot een gezamenlijke waarde van anderhalf mil lioen roebels. In een plaatsje bij Hilversum wordt voor de bereiding van 't deeg vaart- water gebruikt. De bakker vond daar geen kwaad in „Wel, meneer", z|j hg tot den zegsman, „zijn er bij ons dan meer zieken dan bij u f En 't brood smaakt er best om". Smakelijk eten, dachten we, maar de bezorgers der volksgezondheid mogen hier wel eenz hun aandacht aan wijden. In de Duitzche grensplaats Liedera had de landbouwer Bungert seven nen aan het front. Zijn jongste zoi een jongen van 10 jaar, schreef aan den Duitschen Keizer een verzoek namen* zijn ouders, om te willen toe staan, dat zijn zeven broeders eens weer gelijktijdig naar het ouderlijk huis met verlof mochten gaan. Dit verzoek werd toegestaan. Toen de seven jongens] thuis kwamen was er een buitengewone vreugde in de buurt, die ter hunner vlagde. Graaf Bentinck van Middachten heeft aan het gemeentebestuur een bosch verkocht, hetwelk tegen den winter voor rekening van de gemeente tal worden geveild en waarvan het hout onder de ingezeteoen dier ge meente als aanvullingsbrandstof ral worden gedistribueerd. De raad stond voor dit doel een credlet vao f30.000 toe. Volgens medcdeeling van Van der Graaf Co'» Bureaux voor den Han del, zgn over de week, eindigende 4 Aug., in Nederland uitgesproken 18 faillissementen tegen 11 faillissementen in dezelfde week van het vorige jaar. Van 1 Januari tot en met 4 Aug. 1917 540 faillitiementen tegenover 667 over hetzelfde tijdperk van het vorige jaar. Tegenover de geruchten over bui tengewoon grootc verliezen der Dult- sche duikboot-vloot wordt verklaard, dat in den tjd van 1 November tot 1 Augustus maandelijks gemiddeld weinig meer dan drie duikbooten ver loren lijn gegaan. De maandelijksche toeneming van het aantal duikbooten in denselfden tijd bedraagt een meer voud daarvan. Overvloed en gebrek liggen, wat ona land en onze koloniën betreft, door een wijde zee van elkaar gescheiden. Onze koopvaardijvloot is tot werkloos heid gedoemd en in Indltf stapelen de producten zich op. Van den tabaks oogst 1916 wachten nog 500.000 pak ken Java en 120.000 pakken Sumatra op verscheping. Duurt het nog langer, dan wordt de tabak door worm aan- getaat. En er ligt voor een waarde van 50 millioen gulden. Van koffie wordt het overgrootc ge deelte teruggehouden. Van thee is af scheep naar Eogeland niet meer moge lijk. Enorme hoeveelheden suiker wor den bovendien noodgedwongen terug gehouden. I— Te Voorburg is voor de Vefeen. Groentencentrale een groentenzouterij opgericht, waar 750.000 K.G. spercie- boonen tegelijk gezouten kunnen wor den, terwijl per dag circa 120.000 K. li. snijboonen kan behandeld worden. Tijdens het onweer dat boven Bur- licum woedde, sloeg de bliksem in een boerderij die geheel door de vlam men werd vernield. Twee koeien ea een kalf werden gedood. Te Slledrecht is de bliksem geslsgen in een groote schuur met hoepels. Voor ongeveer f 30.000 ging in vlammen op. Den 20»ten October a.s. viett dr. A. Kuyper zijn 80en verjaardag. Er heeft zich «en comité gevormd om den leider der Anti-Revolutionairen een huldeblijk aan te bieden. Het vierde gebod. „Neen, neen I" riep heer Willem, want hij was het, „zie, het slot is ver licht. Daar huist eene bende. En Adolf zal zijn vader wel begeleid hebben. Laat ons gaan." Hij wendde den teugel. „Langs deze zijde, heer Willem. Onder beschutting van de duisternis zullen wij langs het slot gaan, wellicht vinden we daar een teeken, da op het spoor brengt waarheen den ongelukkigen hertog gevoerd heeft." „Het drietal volgde zwijgend en stapvoets den weg, dien dc hertog één half uur te voren barrevoets had af gelegd. Eensklaps bleef de jongste staan. Hij was niet meer opgestegen en leidde zijn pnatd hij den teugel. „Bloed I Bloed I Hier is bloed ge stort I" riep hij. Ken dubbele uitroep van ontzetting volgde op deze woorden. „Zij hebben mijn armen broeder inoordriep lieer Willem huiverend. „Wee u, Adolf, /.oo er vaderbloed uwe handen kleeft!" „Jasper," zeide nu dc tweede, „ik zie daar eene grootere bloedvlek. Onderzoek ze." Jasper deed wat men hem gezegt had en zeide na eenige oogenblikkcn „Hier is de heitog gevallen, dc sporen van het bloed toonen dit duidelijk „Dus niet zoo schuldig als ik dacht, Henrick. Kom laten wij gaan." „Ja, verlaten wij deze gevloekte plaats, herhaalde Henrick de Mol. Wij zullen verder zien wat ons staat." Jasper was onder deze woorden weer opgestegen. Alvorens zich echter bij zijne gezellen te voegen, reed hij eeni ge stappen voorwaarts naar den wal van het slot. Daar boven op stond „Wee u I" galmde het door den stillen nacht uit Jaspers mond, vadermoorder I Noch gij noch slacht zullen dezen met vaderbloed] bezoedelden troon ooit beklimmen. God is een rechtvaardig, maar ook een wrekend rechter. En zijne wraak hebt uw hoofd gehaald I" an op de veste stond onbe weeglijk. Toch kwam er uit het slot antwoord op deze woorden. Het een schaterlach, zoo afschuwelijk, lielsch, dat hij deu hoorders eene rilling van schrik over de leden joeg. „Kom," liet zich Henrick dc Mol hooren, „kom het is de duivelin, die haar zoon tot deze wraakroepende misdaad heeft gedreven I" Jasper wendde den teugel en zich bij zijne gezellen voegende verwijderde zich het drietal van dc plaats, waai een der snoodste misdaden plaats had, die ooit door de geschiedenis werd op- geteekend. TWEEDE DEEL. In Brabants hoofdstad, op de plaats waar thans de Paradeplaats is gelegen, verhief zich in den tijd, dat onze ge schiedenis speelt, een uitgestrekt ge bouw, dat in het midden van een hof gelegen en omringd werd door Trad men de hoofddeur, tegenover de St. Jan gelegen, binnen, dan werd men aangenaam verrast door het echt] landelijk gezicht dat het oog trof. Te midden van een tuin, met welig groen beplant verhief zich een allerliefst ka pelletje, gekroond door een torentje, terwijl op den achtergrond een groot gebouw stond. 't Is 't beroemd Begijnhof, welks be woonsters, omstreeks driehonderd in getal, in de stad bekend stonden als ijverige ziekenverpleegsters. Op het oogenblik, dat wij met dit Begijnhof kennis maken, vertoonden zich aan de deur twee mannen, aan hunne kleeding te kennen als edellie den van hoogen rang, die de portier ster, welke op hun geklop was ver schenen, den wensch te kennen gaven, toegelaten te worden in de tegenwoor digheid van de meesteressen, j Zoodra zij verdwenen was nam de jongste het woord „Hoe rustig en landelijk is dit vluchtsoord," sprak hij„geve God, dat dit bezoek mij ook de rust weer- gevewant nog langer onrust wordt mij ondraaglijk." „Bedaar, mijn vriend," was het ant woord van den oudste„bedenk dat uw onrust alleen zijn grond vindt in een onbestemde vrees, die door niets gerechtvaardigd wordt. De begijn had haren last met spoed volbracht en noodigde de heeren uit haar te volgen. De twee edellieden volgden haar stilzwijgend naar de gebouwen op den achtergrond, waarbij de jongste nieuws, gierige blikken wierp op de begijnen- die in den hof haar vreedzamen arbeid verrichten. Alvorens de deur binnen te treden, greep de jongste zijn gezel bij den arm en zeide op ge jaagden blijden toon „Henrick, ik heb haar gezien, daar Gode zij dank De als Henrick aangesprokene bleefl staan, zag den spreker aan met oogen die van vreugde straalden. Zij traden binnen en bevonden zich in tegenwoordigheid van vier vr De olidste der edellieden trad voor uit en zich tot een der vrouwen rich tende, zeide hi| glimlachend „Vrouwe Margaretba Ackermans, ben ik zoo veranderd, dat gij mjj niet zijt heer Henrick de Mol, die nu om streeks drie jaren geleden uw pleeg kind Machteld Schimmelpenninck aan onse hoede toevertrouwde. Wat zal het arme kind verheugd zijn u te zien, wie i* uw gesel V' „Heer Jasper van Kuilenburg," zeide Henrick met stralende oogen. „Neem plaats Machteld en laat mijn teer ons een verhaal doen van de uigelukken, welke den hertog getrof fen hebben," zeide een der mees- „Gaarne," antwoordde Henrick, plaats nemende. „Welnu dan; het zal u zeker bekend zijn dat men den her tog eerst naar het slot te Lobith heeft Sebrachtdewijl men echter vreesde, at de hertog van Kicef eene poging zou doen om hen van daar te ver lossen, heeft men den grijsaard reeds den volgenden dag naar Buren ge transporteerd, waar men hem heeft toevertrouwd aan de hoede van een zijner meest gezworen vijanden, Otto| van Bijlant. „Arme hertog I" klaagde Machteld. „De kastelein van het slot te Buren." hernam Henrick, „is echter sign groot ste kwelgeest niet. Want ook daar hebben Adolf en fijne moeder hem niet met ruet gelaten." „Hoe ie het mogelijk I" riep een der vrouwen. „Hertog Araout heeft swichtende voor het geweld de gevorderde brie ven geschreven en tengevolge daarvan is Adolf den 15 den Januari te Does burg rerds als hertog gehuldigd!" Men heeft den gemartelden vorst sedert met rust gelaten. Doch Adolf heeft daarna zijne wraak gericht tegen zijn oom en diens getto." „HM is begonnen met al de goede- n zijns ooms, aan te slaan. Tevergeels heeft heer Willem gepro testeerd ja, zoover ging de woeste ling. dat hij zijn oom in boeien zou hebben laten slaan, indien deze niet bijtijds de wijk had genomen nsar Kleef." Liter is hij teruggekeerd en heeft toen zijn toevlucht gezocht bij Vinceet van Meurs, die met zijne zuster is ge huwd. Op het smeeken zijner vrouw heeft Vincent aan Adolf vrijgeleide gekregen tot Arnhem, voor hem en heer Willem, waar deze laatste eene poging wilde beproeven om dat «M gemoed tot zachtheid voor zijn vadt» te stemmen. Niet zonder groote moaa- lijkheden bereikten beiden Arabes", waar Adolf verbleef, doch zijn ooi» tevergeefs op een gehoor liet wacbtee. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1917 | | pagina 1