n Katholiek Nieuws- en dvertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING Effecten, Coupons, Prolongatie Safe Deposit. DE EEMBOD Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort Telefoon No. 314. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke week ingaan, do$h opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan vang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 28 Sept. 1917. No. 52. 31st1' jaaigang. Advertentiën Prijs per regel 12Va ct., met bewijsnummer. Voor incasso wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode - worden bezorgd. Mededeellogen, ingezonden stukken en advertentiCn te zenden aan de Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 32 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop en verkoop van Effecten, Verzilveren van Coupon*. Sluiten ven pro longatie. Kantoor geopend van 9—3 uur. Naar aanleiding van een rede. De grootc fout van onzen strijd is, dat wij te veel negatief werken, zegt Spr. Juist zoo'. Ziedaar de groote fout. Dien koning alcohol heeft men al zoo dikwijls met woorden, applaus en doetgestamp op zijn kop gelikt, dat men er beu van is. Men kon niet ver gaderen of er moest eens goed afge geven worden op al de ellenden van het alcoholisme, waarvan een ieder gloeiend overtuigd was. Iedere, natuur lijk vreemde, spreker, kwam met dezelfde cijfers cn statistieken aandragen, die geen sterveling van de toehoor ders kon controlcercn, hier en daar geflatteerd, om maar meer effect te maken. Men was liet roerend eens met den Spreker, die het alcoholisme af schilderde als een ungeheuer. Iedere spreker waande zich een andere Peter van Amiens om de moderne kiuistocht le prediken. Men klapte van heilige verontwaardiging, men trapte de plan ken uit de vloer, men had paaisroode handen van 't applaudisseren, de spre ker ontving zijn gage plus reis- cn verblijfkosten, men ging naar huis even wijs als men gekomen was, had niets gewonnen maar wel verloren hel geld voor den vreemden spreker en den tijd, die men anders nuttiger had kunnen steden. Kijk aan praatjes, woorden gebaren, maar arm aan aklie. De uklie was dood als een pier. Af en toe wordt er een meeting op touw gezet nut turksche trom, bekken slag en muziek een doodenkele belangstellende, hossende huzaren en wouwelende meiden, liefst op een Zon dag tot grootc ergernis van onze christe lijke medeburgers die hun stemmige Zondagsrust op zulk een kermisachtige Moet aan dc wereld duidelijk ge maakt worden dal er nog Katholieken gevonden worden, die aan drankbestrij ding doen, of liever dat de Katholiek in zijn vaandel het woord drankbestrij ding geschreven heeft. Men trekt naar een terrein waar dc zooveelste spreker een paar volzinnen uitgalmt over het grootschc van de beweging, terwijl hij zich inwendig dood ergert over de outsiders, voor wie mu ziek en samenscholing de ecnige be langstelling is. Een paar hatelijkheden aan het adres van hoogstaande schen (zooals op dc meeting van Aug. 1915) worden verkocht, men zingt wat en gaat naar huis met de heilige over tuiging, dat zoo'n meeting wel een mooie demonstratie bedoelt te zijn, maar in den grond van de zaak geno men niets anders is dan een beetje klatergoud, een schamel doek, hel ge kleurd, om de geestelijke armoede te bedekken. Practisch nut heeft het geen zier. Nog nooit is een anti-drankweer man op zulk een meeting of vergade ring lot betere gedachten gekomeD, heeft hij daar zijn vooroordeelen prijs gegeven, Eerder omgekeerd. De drankbestrijding, zooals die tot nu toe gevoerd is. is te veel reclame werk, Amerikaansche humbug, bij den Yankee misschien op zijn plaats, voor ons ongenietbaar. Wij zijn nuchtere Hollanders en indien we dat niet zijn, dan worden we dat niet op de maat van de muziek, maar omdat men van jongs af aan, van meet af aan over tuigd wordt, dat een nuchter volk een groot volk kan zijn. Waarom niet positief gewerkt, waar om ons blind gestaard op de negatie, waarom niet opbouwend gewerkt Ja maar heeft de leiding zelf steeds opbou wend gewerkt Waarom altijd met de schaar gewerkt om krachten te ver snipperen. Dc stad Amersfoort met haar betrekkelijk gciing aantal Katho lieken is toch veel te klein, om de weinige goede krachten die men heeft, nog te verstrooien. Waarom niet de geheele stad een flinke centrale drankweer, die niet zijn kracht zoekt liet beleggen van leuter vergaderin gen, waarop men zich zelf, en in dc kr2Dt het groote publiek Iraclit wijs le maken, dat het toch goed gaat, terwijl men innig overtuigd is, dat de geheele be weging een kindje met een lam handje die zijn kracht zoekt in liet organiseeren en instandhouden wan in- ;U hingen, bevorderlijk voor het doel vat men nastreeft, als reddingsbrigade, consultatiebureau voor drankzuchtigen, huishoud- cn kookcursussen, alcohol vrije lokalen, dienstboden-tehuis, schip- persbeurs, kiosken voor koffie- limonade-verkoop. maiktwagens hen liet met spr. volmaakt dat tie Roomsclie drankweer in andere banen moet. Zooals ze nu gevoerd wordt, is ze ten doode opgeschreven, In de ontwikkeling, in de geschiedenis de Roomsche drankweer ligt schien de juiste oplossiDg van vraagstuk en ik stel me ze voor in den zelfden geest als spr. in zijn rede be- De groote oorzaak van het verval de Roomsche drankbestrijding i. gezocht worden in het feit, dat de economisch-zwakkcren zich bijr overal van de beweging hebben meest gemaakt. Zij waren het meest bij de drankbestrijding geïnteresseerd, zij wa de eerste en niet de minste slacht offers van het volksalcoholisme, meer kapitaal-krachtigen wilden in den beginne niet achterwege blij' niit uit overtuiging, maat wijl men verplicht achtte een goede zaak, 50 Het vi6rde gebod Jasper zette zijn paard aan en vloog, gevolgd door zijne drie gezellen, langs den grooten weg. Adolf reed weldra Jasper op zijde. „Ik dank u," riep hij. „Gij hebt geen half werk gedaan, Jasper, doch alles goed voorbereid. Wees verzcki ik mijn eed zal houden." Jasper had geen lust een gesprek aan te knoopen, te minder wijl hij van verlangen brandde zich bij hertog Ar- nout te Grave te vervoegen. Hij ver minderde daarom de snelheid zijner vaait niet, voordat zij aan het punt gekomen waren, waar hunne wegen uiteen liepen. Daar hield men een half uur halt en nam toen afscheid elkaar. Van de zijde van Adolf was dit luidruchtig en vol dankbaarheid, doch Jasper bleef slechts eerbiedig, zonder meerwant hem hinderde dat gehuicliel. Zelfs toen hij reeds was vcrlrokken en hij de stem van Adolf hern nog een vaarwel hoorde toeroe pen, schudde hij het hoofd en vroeg zich zeiven niet zonder vrees ik goed gehandeld Nog den volgenden dag werd hel antwoord op deze vraag gegeven door Adolf zelf. De eerste morgen, welke over zijne vrijheid zou opgaan, was nog nauwelijks aangebroken of hij ge voelde reeds spijt zijn woord te hebben gegeven niet meer in Gelderland te s het m dito e Spr. wil niet gaarne bij den buurman icr den muur zien, vooral niet, wan- :cr dat een aanleiding moet zijn om eigen werk le geringschatten, zooals door sommige dwecpers wordt gedaan. Maar toch geloof ik, dat wij ons niet te veel moeten verdiepen in ons eigen, we mogen gerust eens kijken bij buren en bij hen in dc leer gaan. iet-katholieke drankweer heeft de e brieven, de katholieke beweging el parvenuachtig hare zusterver- eenigingen numeriek boven het hoofd gewassen, maar de niet-katholieke kan toch op een flmken staat van dienst wijzen en is door jarenlange ondervin ding wijs geworden. In bovengenoemde richting is hun :tie levendig geweest, zij zijn liet toch iweest, die het eerst begrepen hebben, it een negatieve aclie op een mis lukking moest uilloopen. De vergaderingen werden door de irsten het meest bezocht, zij voerden daar het groote woord, dikwijls met meer zakenkennis en overtuiging dan hunne medeleden, niet-arbeiders. Het noodzakelijk gevolg was, dat de midden stander gaandeweg het terrein aan arbeider nagenoeg geheel overliet. neen, tusschcn haakjes gezegd, de kicsvcreeniging hier ter stede zich het zelfde verschijnsel voordoet, ook daar zal liet spoedig blijken, dat de kicsvcreeniging niet het orgaan is in het geheele Roomsche kiezerscorps, aar slechts van een enkele groep. Men sprak nog wel van een Room sche drankweer, maar de Roomsche drankweermannen waren feitelijk het meest gerecruteerd uit den arbeiders stand. Of de middenstander goed heeft ge daan zich van'het terrein te laten ver dringen, willen wc hier niet bespreken, We hebben alleen te constateeren, dat dc doorsnee middenstander drankbestrijding doet. Waar door dc omstandigheden de scheiding tusschcn de verschillende standen op gebied van drankbestrijding heeft plaats gehad ben ik dan met Spr. eens, dat iedere stand dan ook zijn eigen drankweer hebbe. De maatschappij kunnen we volgei Encycliek Rcrum novarum verdee- in drie standen Middenstand, ar beidersstand, boerenstand, Iedere stand heeft zijn eigen organisatie. Ieder katho liek moet volgens het verlangen der kerkelijke overheid in zijn eigen stand georganiseerd zijn. Welnu in iedere standsorganisatie beocfene drankbestrijding als een middel ter be reiking van het organisatie doel door het oprichten van een onderafdeeling. die zich uitsluitend met de drankweer in hun stand bezig houdt. Zeer terecht werd door Spr. opgemerkt, dat zij het beste op de hoogte zijn van de nooden en misslanden in hun vak bestaande. Feitelijk is het niets nieuws. Bij ver schillende groepen cu bedrijven, ook bij de katholieken, vindt men reeds vak- propagandaclubs voor drankbestrijding. bekend is de Nat. R. K. van Gehcel-onth. onder Ncdcrl. en tramwegpersoneel (orgaan :ilige Spoor) een dito onder neu trale vlag, de N. O. P. C. (Ned. Onder wijzers propagandaclub voor drankbe strijding, neutraal) Limburgschc onder wijzersclub (R. K.) In plaatsen, waar meerdere stands- orgaoisatie's zijn, vcreenigeo zich de besturen tot een centraal lichaam met centraal bestuur aan het hoofd, dat bj wijze van een drankwecr-comité de algen,eene aclie voert. De geestelijke adviseurs van de verschillende stands organisaties zijn tevens adviseur van de matigheids-onderafdcelingen. Dat de' vrouwen op dezelfde wijze in een even tueel op te richten vrouwenbond ge organiseerd zich evcnceos bij de cen trale aansluiten behoeft geen nader betoog. Congregatie v. d. H. Familie of Derde Orde, als zuiver godsdienstige vereeni- girg, moet haar doel met zuiver gods dienstig middelen als sacramenten en gebed Bfcreiken. Dc matigheidsbeweging als zoodanig, is sociaal werk en behoort daar niet thuis. Dat zij zich dus als goede organisatie-mannen bij hun stand insluiten, wil mij het beste voorkomen. De jeugd moet reeds vroeg in de drankweer geoefend worden. Patronaten eu jeugdorganisaties plaatsen dit op hun prögram. Jonge Wacht cn patro naat .smelten als het ware samen. Op de verplichte avondschool (herhalings school) uitgaande van den centralen raad van jeugdorganisatie oefene men dc jeugd reeds dooi het geven van een alcoliolcursus en dito voor huisvlijt op d£ wijze zooals de N. O. P. C. die réeds lang met vrucht geeft. De voordeelen van een dusdanige reorganisatie vallen aanstonds in het oog. Ahfaijfefjjïcn v^Vr^^Tnod^n veel beter en met meer succes. 2c. De algemccnc actie wordt met meer eenheid gevoerd, zonder versnip pering van krachten. 3e. Minder vergaderingen in eigen lokaal. Besparing, onkosten van zaal- 4c. De contribulie's bedrag» leen de bureauonkosten van het centraal dachtenwisseling, door den adviseur van St.Franciscus Xav. Kruis verbond uit gelokt, de R. K. drankweer in goede banen wordt gestuurd Spr. zal zijn idëcn over reorganisatie niet als on feilbaar verkondigen, ook ik geef mijn gevoelen gaame voor beter. Een eere saluut voor hem, die bet eerst heeft rillen erkennen, dat andere banen moeten worden betreden, laten we daarom beginnen ieder in ze eigen organisatie deze zaak onder oogen te zien en grondig bespreken trachten in de aangegeven richting n oplossing te vinden. „In iedere standsorganisatie een vak- propaganda-afdeeling voor drankbe strijding." v. S. In het vorig artikel is een zinstoren de drukfout ingeslopen. In de 13e regel van 5 alinea moeten de woorden „dat zijn o zoo weinigen" tusschcn kaakjes geplaatst worden niet v<5ór het woordje en. treden. Hij dacht aan den duren eed, welke hij gedaan had, doch om spoe dig bij zicli zeiven te besluiten, dat hij een gedwongen eed had afgelegd en daardoor dus niet gehouden was. Nog geen uur had hij zich aan deze ovcr- wegingen overgegeven, of hij wendde zijn paard en sloeg de richting in naar Namen, om daar de Maas over Ie steken zoo weer in Gelderland te landen. Dc tocht bleef voorspoedig, zelfs stonden zij reeds in de veerpont en ichippcr van land steken toen e maken. Adolf drong in, doch de schipper toen hij zag dat het den tocht mede op vertrekken a :igerde, vooral n priester was. Deze naderde stapte in cn monster de zijn reisgezelschap. Hij sprak geen woord, doch Adolf zag hoe hij zacht den schipper sprak, die nu en dan de oogen naar de vreemdelingen richtte. Zij staken zonder ongeval over, doch aan den oever stond eene wacht Bour gondische soldenieis, wier overste door den priester terstond Ier zijde werd genomen. Adolf had het te druk met opstij gen en het regelen der zaken vai zijnen, zooda' hij niet had gezien de priester was gebleven. Toen hij weer aan dezen verdachten reisgezel dacht en licin niet bet oog zocht, stond de overste der bende voor hem en zeide beslui Dat volgens het voorstel van spreker het bestuur van dc standsorganisatie ook de drankbestrijding op dc agenda van dc gewone vcrgad.ringen plaatst ook indien de bestuursleden zelf geen drankbestrijders zijn zou ik minder ge schikt achten. Immers uitsluitend goed overtuigde drankbestrijders kunnen met succes hun zaak voorstaan. Ailen late dit dus uitsluitend a betrokken onderafdeeling over. Moet de drankbestrijding in andere Spr. antwoordt volmondig ja en Reeds lang had ik mij in deze rich- ig ern oplossing gedacht. Zooals dc drankweer tot nu gevoerd werd, droeg kiem van haar ondergang met iede. Mogelijk dat door de gc- am van Karei, hertog van Bourgondië, neem ik u gevangen." Adolf wilde zich verzetten, maar spoedig was hij gegrepen en onscha delijk gemaakt. Dezelfde pont nam hem weer mede terug en Adolf werd gevangen naar den burggraaf van Nz en gevoerd, die hein vasthield. XII. Nooit heeft een vorst in pijnlijke omstandigheden verkeerd dan Arnout van Gelder, na zijn terugkeer van het Bourgondische hof. In geheel zijn uit gestrekt gebied was slechts één plaatsje, waar hij zich veilig kon achten, natne- ,jk G.avc. lntusschcn zat Arnout niet stil en weid spoedig weer door Roermond en Geldir als vorst erkend; Arnhem en Zutfcn volgden, doch alleen Nijmegen veikoos het hoofd niet te buigen, ter wijl Vincent van Meurs zijne oude aktiek weer hernam, door met benden dc getrouwen van Arnout aan te val len eu hunne landen af te loopen. Dagelijks werd de hertog bestormd met beden om hulp, maar ook dage lijks moest hij de boden ongetroost wegzenden. Hij had in het veld kun nen treden tegen Nijmegen en Vincent van Meurs, dewijl hij bij zijn bescher mer, den hertog van Bourgondië, alle noodigc hulp zou gevonden hebben maar de lust daartoe ontbrak. „Wat zou dit baten F' voegde bij zijn broeder Willem toe„ik zou grooten blocdigen oorlog moeten ren en daartegen ben ik niet bestand." Van deze gesteltenis maakte d' Ar- tillon gebruik, om het ontwerp voer te brengen, waarvoor hij r Gclderschc hof was gezonden. Als 'oorzichtig diplomaat begon bij Jasper :r over te onderhouden en voor liern al de voordeelen er aan verbonden n te zetten. Gelderland verpandt een vreemden vorsthet klonk hard, maar dc voormalige t voor zijne taak opgewassen. Hi toonde aan, dat niemand er schade bi kon hebben dan de voornaamste vij anden van den hertog, en het viel hem niet moeilijk tot de gevolgtrekking te komen, dat deze zuik eene straf dub bel hadden verdiend. Niemand verwierp het denkbeeld als uitzinnig, iets waarop hij zich verdacht hield. Hij bleef er dan ook op aandringen, dat het eindelijk aan den hertog zeiven zou medegedeeld worden. Op zekeren avond zat het gezin bij een. Als naar gewoonte las de hertog in een handschrift en heerschic eene diepe stilte, welke slechts nu dan werd afgebroken als 's hertogs dochter met een barer vrouwen enkel woord wisselde. „Heer Willem," zeide de hertog een poos van zijne lectuur opziende, H. L. A. DULLAERT Co. AMERSFOORT, SCHERPENZEEI., SOEST, Tel. Interc. 363. Tel. latere. 2. Tel. In tere, 6. In Vlaanderen duurt de strijd voort. De Eagelschen gaan stap voor stap vooruit, en dat heeft eene tnoreele uit werking op leger cn bevolking, die niet onderschat mag worden. Ook in Duitsch- land moet een dergelijk afbrokkelen van de Duitsche linie op de bevolking in druk maken, en nu de Duitsche rijksdag juist bijeen is, komt de Engelsche over winning wel zeer ongelegen. Aan den Russischen kant gaat "t voor de Duitschers voorspoedig. De Russen zijn door verdeeldheid en ge brek aan tucht geen partij meer. "Uit het Buitenland. Binnenlandsche Berichten. Van den Oorlog. Het antwoord der Centralen aan Z. H. den Paus heeft van Amer'-ka de klaring uitgelokt, dat Amerika's eischen geen wijziging zullen ondergaan. Amcri- blijft dus op zijn standpunt staan, met de Hohenzollerns cn de Habs- burgers, of met hun handlangers niet onderhandeld kan worden. Engeland's antwoord op de nota van den Paus zal in hoofdzaak overeenstemmen met dat antwoord en in ieder geval zal aldus is te kennen gegeven het ant woord der Centralen dc formutcering ;an het Engelsche antwoord niet be- ipoedigcn. Z. H. de Paus weet thans vrij nauw keurig welke uitwerking zijn bemidde lingspoging gehad heeft. Zal hij zijn vredes-werk voortzetten, of is dit on bevredigend resultaat berusten Onge twijfeld vindt bij in de antwoorden, zoowel in die der Centralen als in dat Amerika, stof genoeg voor een tweede nota, waarin hij een nauwkeuri ger antwoord en een nauwkeuriger omschrijving zou kunnen verzoeken. Algemeene voorschriften. De 28ste broodkaart geldt van 24 Sept. tot en met 4 Oct. Tot en mèt 30 Sept. is koffie of thee verkrijgbaar op het lichaam van de 26c broodkaart (uitgezonderd alleen zijn aanvullingsbroodkaarten). Afgele verd wordt 0.05 K.G. koffie of 0,05 K.G, Van 30 Sept. tot cn met 4 Oct. mag thee of koffie gekocht of veikocht worden. Van 5 tot en met 13 Oct. is 0.0.5 K.G. koffiic of 0.05 K.G. thee verkrijg baar op het lichaam van de 28ste broodkaart (uitgezonderd alleen zijn aanvuUingsbroodkaarten.) De maximumprijs van koffie is f 1 per '/a K.G., die van thee f 1,40 per K.G. Aflevering van thee- en koflie-ex- tract en van ruwe koffie is verboden. Voorts is verboden de vermenging van koffie en thee met vreemde bc- standdcelen, behoudens dispensatie. Verwacht kan worden dc invoering van een thee- en kofficdistributiekaart. In voorbereiding is een distributie- regeling voor winteraardappelen. De maximumprijs van regeeringscie- n 12 cent. kleinhandel prijs van bessensap (met een extract-gehalte vsil 8 pCt. of meer) is per '/2 flesch f0.45 per flesch 1 0.23. Bij Cadzand is een Duilsch water vliegtuig, dat weigerde om aan het be vel tot stoppen te voldoen, door onze ie neergeschoten. ,ik heb hier eene veihaudeling over de plichten der voistcn. Ik geloof ech ter dat nog wel iets anders zou neer geschreven hebben, indien men mijn icrbeeld voor oogen had gehad." „Dan stem ik gaarne toe, antwoord de Willem, „doch nu Uwe Hoogheid dit onderwerp begint, wil ik ter sprake brengen, dat reeds lang een punt van overweging voor 'j is geweest." „Ik zal," begon Willem aarzelend, ;t behoeven aan te toonen, dat de toestand op den duur onhoudbaar is. Over plichtvergetcn onderdanen regee- ren, die voor hun vorst hoogstens een moordkreet over hebben is geen gceren. Daar moet een einde „Helaas,'' zuchtte hij, „Gelderland tl een Karei den Stoute noodig zich weer op te beuren uit zijn vi ering." „En zelfs een Karei de Stoute hier handen vol werk vinden," voegde Jasper van Kuilenburg er bij. „Toch zou hij de eenigu i om orde te brengen in den Gclder- schcn chaos," zeide dc hertog peinzend. „Heer broeder," zeide Willem op staande. Wie belet u Gelderland onder voogdij van Karei te brengen Op deze woorden volgde eene laogc stilte. Beurtelings zag de hertog de aanwezigen aan en las op niemands gelaat eenige afkeuring. „Geldcriaud onder voogdij van den hertog van Bourgondië," herhaalde hij langzaam, „dat is Gelderland moed- 'illig een vreemden vorst geven." „Neen, neen," zeide Willem weer, zoover tc gaan bedoelde ik niet. Zie, heer broeder, niemand betaalt u ecni ge schatting, waarom zoudt ge niet langs een omweg nemen wat men u rechtstreeks weigert." De hertog schudde het hoofd. „Mag ik mijne, bedoeling duidelijk maken begon Willem weer. En bij "ti toestemmend gebaar van den rst vervolgde hij „Ik geloof dat dc naam van Karei n Bourgondië in Gelderland genoeg bekend is om vrees aan te jagen. Daarom zou ik raden hem te vragen Gelderland in pand te nemen. Karei betaalt een aanzienlijk jaargeld, waar tegen hem de opbrengst van eenige tollen, dijk- eu heemgelden worden toegestaan. Geloof mij, dat hij wel middel zal vinden om deze te innen. Verder neemt hij op zich u tc steu nen in alle mociclijkheden. „Door aldus te handelen verzekert ge u niet alleen een goedcu ouden dag, maar straft allen, die tegen u misdaan hebben. Dc hertog luisterde oplettend. „Maar," vroeg hij, „zal ik door zulk een maatregel mijn eigen geslacht niet te kort doen Word vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1917 | | pagina 1