Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
Ni Cantrali Cradiat- an Landbauwbank
0
Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort
Telefoon No. 314,
Verschijnt Dinsdag;, en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig
cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor incassokosten.
Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar. Abonnementen kunnen elke
week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan
vang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 5 Oct. 1917. No. 54. 31»« Jaargang.
Advertentiën Prijs per regel 12'/» ct., met bewijsnummer. Voor incasso wordt
vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren.
AdvertcntiCn moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode
worden bezorgd. Mededeelden. Ingezonden stokken en advertentiln te zenden aan de
Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 32 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Aankoop en verkoop van
Effecten. Verxllveren van
Coupons. Sluiten van pro
longatie.
Kantoor geopend van 93 uur.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
Tegen Europa's verderfengelliet
lot het niterste opgevoerde militairismc
gaat de vredesactie alom. Die vijand
moet in liet hart getroffen worden en
onttroond, en recht en liefde moeten
Europa ten gids zijn.
Dat is ook een van 's Pausen heer
lijke wenschen. Rome is weer eens te
meer het eigenlijke middelpunt der
wereldstroomingen gebleken. Terwijl
Stockholm met zijn socialistenconfe-
renlic, die geen begin kon nemen,
nauwelijks wordt herdacht, staren allen,
Koomsch cn Protestant, vrijzinnig cn
ongeloovig naar Rome.
Ook dc regeerders beseffen ten slot
te, dat de Paus de richting heett aan
gewezen, waarin de wereld, wil zij
niet telkens op nieuw haar verderf
tegemoet hollen, zich voortaan moet
bewegen. Zij beginnen te begrijpen,
dat ile weg van het militairisme moet
verlaten en de baan des rechts moet
betreden worden.
Allen gevoelen, dat de Paus heeft
uitgesproken, wat daar stil, door ge
weld onderdrukt, leeft in hel gemoed
van alle volkeren en dat hij achter
•zich heeft geheel de menschheid, welke
na 3 jatcii van ontzeltenden strijd, van
onmenschelijk lijden naar niets méér
verlangt dan naar vrede.
Nu moet het begrip dat alleen, zoo
als dc Paus wil, op hel fundament van
recht cn liefde een nieuw Europa kan
worden opgebouwd, worden vastgelegd
in hart cn hoofd van alle volken.
Geen lijdensbeker is er tc vinden of
Europa heeft hem moeten uitdrinken
tot den bodem toe.
Is het wonder, zoo de volkeren
smachten aan den wrecden greep
ontkomen.
Vooral in Oostenrijk en Duitschland
wint de vredes-stemming.
De Oostenrijksche minister-president
liet zich dezer dagen zeer verzoenend
uit en ware het niet dat in Engeland
rlogr.parllj nog oppermachtig is,
rl in zou de knt.s op tocimd .-ring cn
onderhandelen zeer groot zijn.
Maar «Ie Engelschc ootlogslotds pra-
ten t og ma ir ue-ds van een \crnictigd
Duitrchi'iml, van ren veisnipperd Oos
tenrijk. Zij willen Duitschland en Oos
tenrijk voorschrijven hoe «Ie regeering
richten en vragen zoo half
half wegzenden van de Hohenzollcm
Bit Habsburg-dynastie.
Het is duidelijk dat met zulke eischen
m onderhandelen geen spraak kan zijn,
Duitschland moge 't dan niet te vet"
hebben, militair is het nog machtig cn
krachtig. Uitgestrekte gebieden van den
vijand zijn bezet en door de duikboot-
actie brengt het de levensmiddelen-
'oorziening enz. in de Entente landen
in groot gevaar.
Er gingen geruchten, dat men Rus
land zou gebruiken als zondebok, maar
dan geiuchten zijn 'l met.
Zou anders een oplossing zijn
Engeland waardig.
Aan de fronten weinig nieuws. In
Vlaanderen blijven de Engrlscheu po
gen de Dultsche liniïn tc breken, ten
koste van zware offers aan bloed en
goed. Zeer gering zijn echter de resul
taten.
De 70ste verjaardag van Hinden
burg werd in geheel Duitschland gcest-
driftig gevierd. In verband met den
ernst des tijds en den herhaalden ge-
uiten wensch van den veldmaarschalk
echter afgezien van druk en
kostbaar feestbetoon.
Hindenburg heeft een schrijven met
dank tot zijne landgenooten gericht.
Alle ontvangen bewijzen van deel
neming, zoo schreef hij, geven uiting
aau het vertrouwen, dat evenals tot
dusver, al mijn denken en handelen,
als een trouw dienaar van mijn keizer
op het welzijn van het vaderland ge
richt zal zijn. Dit algemeen vertrouwen
geeft mij het recht, het volgende ver
zoek te doen „Wij wederstonden den
aanval van machtige vijanden met
Gods hulp, door Duitsche kracht, om
dat wij eensgezind waren. Z66 moet
het blijven. Dankt God dan en weest
niet bezorgd om hetgeen er na den
oorlog zal komendat veroorzaakt
slechts moedeloosheid in onze kringen
versterkt de hoop der vijanden.
Vertrouwt, dat Dutschlaml bereik-a
het noodig heeft om voor al
tijd beveiligd te zijn cn zich vrij te
kunnen ontwikkelen. De zenuwen ge
spannen, het oog voorwaarts gericht
Wij zien ons doel voor ons een ge
tierd Duitschland, vrij en groot. God
ook verder bijstaan."
breiden door inbeslagname van alle
slachtvet, dus ook van de slacht door
particulieren. Al het vet zal dan ver
werkt worden tot regeeringsvet, het
gaat eerat naar de vetsmelterijen, en
van daar naar de margarine-fakrikanten,
die het zoodanig verwerken, dat er een
mengsel ont9taat van 20 pCt. dierlijk
cn 80 pCt. plantaardig vet.
minister van landbouw, nijver
heid en handel heeft vastgesteld een
imum klcinhandelprijs van geraffi
neerd zout van 11 cis. per K.g.
De socialist Vliegen is door de
Staten van Noord-Holland tot lid van
de Eerste Kamer gekozen. Er zitten
nu drie socialisten in dat college
Polak, Van Kol en Vliegen.
Het scheelde maar een paar stern
en en mr. dc Beaufort, de afgevaar
digde voor Amersfoort, ware gekozen.
Ingediend is een wetsontwerp tot j
nadere uitbreiding van den Landstorm, i
het doel om door een herkeuring;
afgekeurden het getal jaarlijks voor
oproeping beschikbaar komende dienst
plichtigen te vergrootcn.
Gemengde Berichten.
Binnenlandsche Berichten.
Oorlogsberichten.
Engeland besloot tot verbod van
uitvoer naar Scandinavië en Nederland
alle artikelen, waarvan de uitvoer
niet reeds verboden was, uitgezonderd
drukwerk.
Duitsche vliegers berichten dat ge
heel Duinkerken tengevolge van bom
aanvallen een prooi der vlammen is
geworden. Daarmee is dc hoofdstapel
plaats voor het Belgische leger en een
der grootste havens van overlading
voor het verkeer tusschen Engeland
Frankrijk vernield.
In den nacht van 2 op 3 October
hebben vijandelijke vliegers aanvallen
beproefd op Duitsch gebied. Een vijan
delijk vliegtuig kwam tot bij Stutgart
en wierp bommen op Feucrbach. Dc
open stad Frankfort werd door een
tiental vliegers aangevallen. Binnen de
stad vielen 13 bommen, meest op
straat en op pleinen.
Een vlieger drong door tot Dort
mund cn wierp zes bommen op de
spoorlijn DorstfeldDortmund, waar
de spoorweg beschadigd werd.
Nieuwe bepalingen.
maximum klcinhandelprijs van
geraffineerd zout is vastgesteld op 11
cent per kilo.
Het is verboden turf van dc cenc
gemeente naar de andere te vervoeren,
behalve, wanneer de zending vergezeld
van een tocwijzingsbiljct,
De verkoop, dc aflevering en het
rvoer van calcium carbid is verboden
in meer dan 1 kilo.
Bij de regcering zit dc bedoeling voor
de hoeveelheid regeeringsvet uil te
Tc Strijp is op het kerkhof de
grafzerk, waaronder het stoffelijk over
schot van den Pastoor rust, totaal ver
nield. Ook cenige ijzeren kruisen zijn
beschadigd.
Burgers van Mulvane hebben 2'/i
mlllioen uitgeloofd voor dc vermoor
ding van keizer Wilhelm.
Zekere M., uit Maastricht, kwam in
aanraking met dc eleclrischc grensaf-
scheiding. Hij was onmiddellijk dood.
Ook de 19jarige van K., tc Bcr-
geijek, een bekend smokkelaar, is door
de clectrische draadversperring gedood.
Te Sluis werden door twee bommen
nit onbekende vliegtuigen getroffen de
woningen van P. Vcrsluys, Kapelle-
straut, en van J. Hermans, in de Nieuw-
straat. Zjj zijn vernietigd. Geen men-
schcnlevens zijn te betreuren.
Den geheelen avond waren er vlie
gers in dc lucht. Het afweergeschut
was voortdurend in actie. Ook lucht
gevechten werden geleverd.
&Twce kinderen zfln door de militairen
van onder het puin gered. Ook in Brl-
gtff was de bedrijvigheid in de lucht
en. 1 bommen gooien groot.
-» Vroeger was op dc stations een
lisd klinkende, koperen bel, daarna een
snerpend fluitje, cn sinds Maandag is
een groene schijf hel teeken van vrr-
ir>k der treinen. Wij liooren uil op liet
oqgenblik van vertrek niet meer den
haofdconducteur op een fluitje blazen
langs de spuor-coupé's, Zonder dal de
passagiers het eigenlijk bemerken, steekt
eet der chefs een groen schijfje, dat
een stok bevestigd zit, in de hoogte,
er"ie trein rijdt het station uit. 's Avonds
Is het sein van vertrek thans een groene
In verband met de buitengewone
duurte en schaarschte van officiers- en
onderoflicicrslaken wordt vergund om,
zooals reeds ten aanzien van de don
kere ovcrkleeding is bepaald, ook an-
derc kleedingstukken, bchoorende tot
de donkere uniform van vervallen mo
del af te dragen lot 1 Januari 1920.
Voor de Duitsche invalide krijgs
gevangenen, die uit Engeland naar ons
land worden overgebracht, worden kam-
p Wolfteac, Hattem en Dieren
ingericht. Naar Dieren wordt de offi
eiersbarak van Urk overgebrachtze
komt tc staan aan den weg naar Laag
Soercn.
Verder zal men trachten een aantal
officieren en minderen, benevens bur.
gcrlijke geïnterneerden, in tc kwartieren
van Zutphcn tot en met Velp.
Luitenant Bisdom, die dc vorige
weck te Waalwijk van zijn paard stortte,
is te 's-Hertogcnbosch overleden, zon
der tot bewustzijn tc zijn gekomen.
Een hevige gasontploffing heeft te
Aaltcn in een woning plaats gehad,
dc ruiten weggeslagen cn het plafond
doen invallen. Aan den overkant werd
een grooten spiegelruit Btuk geslagen.
Den bewoner en een gasfitter werd bij
dit ongeval het haar verschroeid.
Te Schildwolde speelden kinderen
bij een windmotor. Ongelukkigerwijze
geraakte het zevenjarig meisje met haar
kleertjes vast aan de draaiende as van
den windmotor. waardoor zij ettelijke
honderden malen iu het rond werd
geslingerd cn geheel vermorzeld later
dc as werd genomen.
De koper* en blikslagers In Frics-
latids platteland krijgen tegenwoordig
bestellingen van carbidlampen bij tien
tallen tegelijk, nu er geen petroleum
meer is. Maar nu blijkt er evenmin
carbid te zijn, alles is opgekocht door
kaashandelaren. Het vat kost f 160,r
AMERSFOORT. SOEST,
Langegracht 8, Tel. Int. 363- Vin Waedeetr. 206. Tel. Int. 8.
Telegramadree „Credo".
Verstrekken op gemakkelijke voor
waarden credieten aan den Handel
Safe Deposit.
legen f 16 voor den oorlog. De kleine
verkoopera zitten zonder carbid en de
menschen met lampen zonder licht.
Vijf zeelieden uit Drenthe zijn bij
dc Deensche kust verongelukt. Het
scbip werd omgekeerd aan den wal
gevonden.
Te Beek is bij een smokkejaar in
beslag genomeneen zak met 1000
fopspenen.
Te Enschede kwam onder een der
bcstelgoederenwagens van den goede
rentrein, die te 11 uur uit Amsterdam
arriveert, een jongetje van 9 jaar tc
voorschijn, zoo zwart als een neger.
Het bleek H. J. Vunderink te zijn, die
zich den vorigen avond op een gasre-
servoir onder een der wagens had neer
gezet. Natuurlijk was hij hongerig als
een wolf. Nadat hij zich aan brood en
melk te goed had gedaan, is hij aan
de zorgen van de politie overgegeven.
Donderdag was het weci dc laatste
dag van deze broodkaartweek. Een
aantal personen heeft terwijl het geld
in dekar geworpen weid op verschillen
de plaatsen brood uit de karren genomen
zonder bons.
Vaststelling bepalingen ranUocnee-
ring clectriciteit.
Aankoop van een drietal
grond aan de Barchman WuylM
in verband met den eventuccten aan-
leg van een sportterrein voor dc Hoo-
gere Burgerschool.
Aankoop of overneming van grond
bet Soesterkwartier in verband met
iankoop van het gebouw „De
Zaaier", gelegen aan de Muurhuizcn.
Verharding van den ouden Utrecht-
schenweg van af de Koninginneloan
tot dc Daam Fockcmalaan en de over-
grond in verband daar
mede.
Verkoop 1075 M' bouwgrond Aona
Faulownalaan aan M. Klijnstra, f 2.50
per M».
Geslaagd voor vrije- en ordeoefe-
ningen dc dames M. A. Vendrik, E.
F. Versteeg, M. W. BI
M. J. D. Kuhne en C.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot
kapitein bij den plaatselijken staf de
le luit. C. A. J. J. v. d. Linden van
dien staf. plaatselijk adjudant alhier en
bekend „V.-P.-N."-man.
Hedenavond vergadert de gen
ternad om 7 uur. De RaaJshceren
krijgen een agenda van 32 punten te
twerken, waaronder:
Benoeming Directeur Reinigings-
dienst.
Wijziging contract met het Sint Eli
sabeth's Gast- of Ziekenhuis omtrent
de kosten van opname van stadapi
Amsrsfoortschs
Nieuwsberichten.
A-nkuou
Een arrestant, opgeborgen in cca
barak aan de Vlasakkers, ontsnapte en
ging met een mes de wacht le lijf,
waarbij een der manschappen een snaai
over dc hand kreeg. Met wat bajonet-
prikken maakte men den woeaten mes-
held onschadelijk.
Het nieuwe woningkamp voor Bel
gische gezinnen aao den Soesterweg.
't welk plaats zal bieden voor 250
gezinnen, kon de eeisie 45 fami
lie* opnemen. Deze eerste groep i» ge
zocht onder hen, die het -
hulp behoeften, vooral de gezinnen
met veel kinderen.
Het dorp wordt gevormd door wo
ning-complexen elk voor twaalf ge
zinnen. Een gezin heeft te beschikken
over een woonkamer cn twee slaapka
mertjes, over bergplaats en cabinet.
Als dorpsscholte zal optreden de
sousluitenant Wuyts. Deze had lot op
heden de dngelijksche regeling in het
Albcrtdorp.
Achttien Belgische gezinnen hadden
in dc vncantie onderdak gevonden in
de school Elizabethsdorp. Toen de
lessen weer moesten aanvangen, wer
den deze familie» ondergebracht In de
timmerfabriek Bunnik. Thans moet dit
Ïcbouw worden ontruimd om tc kunnen
■enen voor de Centrale Keuken. Vijf
der gezinnen behoorden tot de eerste
S! Het vierde gebod.
„Mijn biechtvader," prevelden zucht
Een'liarlituizcr monnik trad te voor
schijn cn zcidc
„Heer hertog, wenscht ge nu
voor 'i laatst het H. Sacrament te
Een hoofdknik was het antwoord.
De priester verwijderde zich e
kwam spoedig daarna met dc H. Hosti
terug. Arnout had zich in weerwil van
de smeekingen der zijnen 1
rustbed laten glijden en wachtte ge
knield zijn Schepper af, daarin gesteund
door zijne dochter cn Machteld Schiin-
nielpcnninck. De heilige handeling
duurde kort maar was treffend door
dc vurige godsvrucht van den
vende, die, zoodra hij het H. S.
ment ontvangen had, ineenzakte.
Men legde hem weer op zijn lustbed,
waar hij geruimen tijd als dood bleef
liggen. Hij kwam echter weer bij e-
mompelde
„Hecrc Jcsuswees mij genadig.
O, God!vergiffenis.ver...
giffe-nisvoor.,.,, mijnzoon I
Zijn hoofd, dat hij Dij deze woorden
hnlf had opgericht viel nu achterover,
cene lijkkleur bedekte zijn gelaat.
„Dc profundis clainavit ad Dominum,
bad de priester luid. waai op slechts
stemmen met tranen gemengd hem
antwoordden. En toen hij het gebed
geëindigd had cn aan dc bijna cinbc-
merkbarc bewegieg der borst bespeur
dc dat de lijder het stofkleed nog niet
had afgelegd, bad hij luide
„Hecrc Jesus, bij uwe bittere passie,
ontvang dc ziel van dezen rechtvaar
dige, en doe zijn lijden gelden als zoen
offer voor de zonden van hem, die
hem zoo dierbaar was."
De hertog scheen deze woorden ver-
san tc hebben, want hij deed pogin-
:n om zich op tc richten.
„Jezus MariaWees.... hem...,
genadig I" riep hij sterker dan hij tol
nu toe gcd.ian had.
Maar deze woorden schenen zijne
laatste krachten uitgeput tc hebben.
Hij viel achterover, de handen lieten
elkaar los en hingen slap naast het
rustbed. Arnout van Egmont, hertog
in Gelderland, was niet meer.
XIV.
Vele, zeer vele jaren zijn over de
gebeurtenissen heengegaan.
In Gelderland is veel veranderd. Nog
iltijd blijven de sleden den kamp vol
houden tegen den adel om nieuwe
voorrechten cn vrijheden, nog altijd
worden vele sleden door muitende cn
plunderende benden verwoest, nog al
tijd zijn moord en doodslag aan dc
orde van den dag, maar het groote
verzet tegen den vorst heeft opge
houden.
Want Karei van Bourgondië verstond I
liet in geene dcelc met zich te laten
spotten en stond bij het eerste verzet
tegen vorstin Catharina, die haar vader
liet bestuur was opgevolgd, met
leger in Gelderland cn hield daar
op zijne wijze huis. Bij zijne eerste
verschijning viel hem alles bijna zonder
slag of stoot in handen, cn ook Vin
cent van Meurs moest toezien dat ge
heel zijn gebied den Bourgondiër in
handen viel, terwijl hij zelf verheugd
mocht zijn het leven met eene over
haaste vlucht naar Keulen er af tc
brengen.
Erger moest het de stad Nijmegen
bezuren. Belegerd door Karei, den
hertog van Kleef cn Willem van Eg
mont en zijne drie zonen, nam Karei
haar stormenderhand in. Hij
echter genadiger dan men van hem
mocht verwachten, want in plaats
hare torens cn vesten tot den grond
toe te slechten, zooals hij van tc voren
gezegd had, liet hij haar vrij, doch
deze vrijheid kostte haar 8C.OOO goud-
Sildens, ter a ijl zoowel dc poorters als
vreemde krijgslieden den trotschaard
geknield om genade moesten vragen.
Terwijl aldus Gelderland opnieuw
ten onderste boven word gekeerd, wn*
het in het Kuilcnburgsche gebied rustig
en d oeg de vrede, die er heerschte,
de schoonste vruchten voor den land
zaal. Onder het beheer van Jasper
zijne echtgenoote Machteld gevoelde
iedereen zich geluakig.
Hun huwelijk was reeds gezegend
met drie spruiten, op wie zoowei de
vader als de moeder fier waren,
net bet volste recht den zon
schijn van hun huwelijksleven mochten
genoemd worden.
Onder de gebeurtenissen, welke Ji
per had beleefd, was het hoekige van
zijn karakter veel verzacht, eene ver
andering van welke zijne lieftallige
echtgenoote zich de eer mocht toe
schrijven. Zoodra hij toch van eene
pelgrimsreis naar het H. Land was
teruggekeerd, had hij onder de zege
ningen van al zijne onderhoorigen, zijn
huwelijksfeest plechtig gevierd en se
dert dien tijd niet meer zijn erfgeblcd
verlaten.
een. Het vriest hard, want reeds sedert
vele dagen is de Lek bevloerd
een dikke laag ijs, waarover bij dag
de jeugd van Kuilenburg op schaats-n
heenzwiert. Jasper en Machteld zitten
i een venster dal op de Lek uitziet
oogen in het schemerduister dege
nen na, die nu huiswaarts kceren.
Daar beneden op de Lek waren veel
menschen samengestroomd, die zich
allen naar één punt spoedden, terwijl
allerlei verwarde kreten uit hun min
den opstegen.
„Als er maar geen ongeluk geschied
is," mompelde Machteld, terwijl zij
naast haar echtgenoot kwam staan
eveneens naar buiten staarde.
„Maar dat samenloopen op cén
>utit kan hrt ijs niet verdragen I" riep I
aspcr„wellicht veroorzaakt dat on
verstandig gedrang op zulk eene ge
vaarlijke plants grooter onheil dan het
geen misschien reeds plaats had."
Zij stonden nog een oogenbllk te
kijken toen Jasper zeide
„Ik ga naar buitenik moet weten
it er geschied is."
„Blijf hier, Jasper," smeekte zijne
echtgenoote. „Ik heb een voorgevoel
van een ongeluk."
„Dnn is het juist m|Jn plicht om te
lan," hernam hij, en verliet terstond
kamer.
Jasper kwam spoedig terug.
„Men heeft u toch zeker van een
drenkeling gesproken vroeg hij.
„Ja I Maar wie Is hij? Ik zie aan uw
gelaat, dat gij hem kent. Spreek, wie
hij?"
„Bedaar, Machteld, laat ons naar
boven gaan. dan zal ik het u zeggen,
want ook gij kent hern I"
„God sla ons bijl" riep de burcht
vrouw. „Mijn voorgevoel heeft mij dan
niet bedrogen. Zijn naam I ls hij een
vriend
„Ja," aprak Jasper ernstig, „hij is
thans een vriend, maar was dit niet
altijd. Volg mij naar beneden
tuig u
Op het bed lag een man met het
gelaat naar de deur gekeerd, waarop
dc voorteekenen van den dood reeds
zichtbaar waren.
„Zie," zeide joaper, „herkent gj
hem
j,Groote God I" riep de burchtvrouw
zij «locg dc handen in elkaar.
,Glj kent hem dus nog vroeg haar
echtgenoot.
„Alsof het gisteren gebeurde herin
ner ik mij dat hij het was, die mij van
het kasteel te Grave roofde. Ja, het it
de heer de Bukcrque."
Bij deze woorden, welke luid wcr-
'n uitgesproken opende dc ongeluk-
Itige de oogen, Hij staarde dc beide
bezoekers een oogenblik aan, sloot
toen weer de oogen en steunde
„Een priester Een priester I"
Jasper snelde dc deur uit en riep
tot een der dienaars:
„Spoed u, de slotkapehian I"
„Hier beo ik," antwoordde deze
vooruittredende.
,De ongelukkige waagt uwe hulp,"
'zeide Jasper, spoed u, het mocht een»
te laat zijn."
De priester ging naur binnen en liet
na een kwaitlcr de burchtvrouw uit
het vertrek.
„Bidt I" riep zij dc dienaars toe,
„bidt voor een groot zondaar opdat
zijn berouw oprecht moge zijn I" Allen
j volgden haar naar de kapel.
Wordt vervolgd.
