DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 22 JANUARI 1918 31* JAARGANG No. 83
Binnenlandsche Berichten.
De Minister van Landbouw heeft
bepaald, dat zal worden verstaan onder
Regeeringsbloem 60 pCt. tarwebloem
en/of roggebloem30 pCt. aardappel
meel 10 pCt. Amerikaanschc bloem,
en onder Regceringstneel70 pCt. on-
gebuild tarwemeel en/of roggemeel
25 pCt. aardappelmeel5 pCt. gries
en/of grind, met dien verstande, dat
zicli in het Regeeringsmccl hoogstens
35 pCt. roggemeel zal mogen bevinden.
Prijstarwe-waterbrood (gebakken
van Regeeringsbloem) op a f0.35per
K.G. of b. f0.09 per 250 gram.
Ten einde een vaste basis te ver
krijgen, in zake de uitreiking van aan
vullingsbroodkaarten aan arbeiders in
dienst der spoorwegmaatschappijen,
heeft de Minister aan de gemeente
besturen een circulaire gericht, bevat
tende een lijst van beroepen, waarvan
de uitoefening de arbeiders in aan
merking doet komen voor respectieve
lijk een, twee of drie aanvullingsbrood-
kaartcn, met verzoek deze lijst als een
leiddraad te beschouwen.
Worst.
Uit de memorie van antwoord van
minister Poslhuma in zake de beschik
baarstelling van levensmiddelen, blijkt
o. a. dat het 's ministers voornemen is
te doen maken een z.g, eenheidsworst,
samengesteld uit 10 pCt, varkens-
90 pCt. rundvlcesch.
Wij vernemen dienaangaande dat
van hoogerhand alle noodige maatre
gelen zijn beraamd om er voor te zor
gen, dat deze worst een zuiver voedings
middel uitmaakt. Het vceartsenijkundig
staatstoezicht zal met de contróle op
de deugdelijkheid van samenstelling
belast zijn. Iedere worst zal voorzien
zijn van een loodje, aangevende de
fabriek waaruit de worst afkomstig is
en bovendien zal aan de fabrieken
waar dc worst bereid wordt een lijst
worden aangelegd, teneinde er aldus
voor te zorgen dat alleen gunstig be
kend staande fabrikanten met de ver
vaardiging er van zich bezig houden.
Levensmiddelenvoorziening.
In een zeer uitvoerige Memorie heeft
minister Posthuma liet Voorloopig Ver
slag beantwoord, betrclt'ende de be
schikbaarstelling van levensmiddelen.
Na eenigc voorafgaande opmeikin-
gen, waarbij hij zich verweert tegen
hel verwijt van te late indiening der
wetsontwerpen, komt de minister tot
een beschouwing over de voorraden.
En deze is niet zeer bemoedigend.
Blijft tocli de aanvoer van builenlaudsch
graan achterwege, dan zal hel brood
rantsoen opnieuw moeten worden in
gekrompen, willen wij den nieuwen
oogst halen, de aanwezige voorraad
broodkoren reikt slechts tot aan 1
Maart, het aardappelmeel tot ongeveer
halt Mei.
Wat melk betreft, de/c zal
komende jaar voldoende zijn, om de
behoefte te dekken, ook de boter- en
kaasproductie wekt geen bezorgdheid,
evenmin de groenten- cn de suiker
voorziening,
Daarentegen zal de voorziening met
varkensvleesch zeer onbevredigend zijn.
en dc minister verwacht ,in dit voorjaar
zoowel als in de eerste zomermaanden
buitengewoon hoogc prijzen voor slacht
rijp vee.
Een distributie van rundvlcesch ligt
liet in zijn voornemen, wel zal z.g.
.eenheidsworst" in overweging komen.
Tegenover de financieele belangen
taan andere belangen van hoogeren
aard, waarvoor de eerste moeten wijken;
het noodzakelijke behoud van de volks
kracht. Hij erkent, dat de financieele
lasten dérmate kunnen vermeerderen,
dat de druk ondragelijk zou worden cn
dat daardoor de volkskracht ernstiger
schade zou kunnen lijden, dan door
beperking der distributie, doch of dit
liet geval zal worden is een vraag der
toekomst. Het is een weinig hoopvol
betoog, doch wij kunnen vooralsnog
inzien, dat het wensclielijk zoude
zijn, de levensmiddelen-politiek te wij
zigen, dit te meer niet, omdat betrek
kelijk slechts enkele artikelen beneden
kostprijs worden verkocht cn het is
volkomen juist, wat de minister op
merkt, dat, nu het bij de algemeene
prijsstijging niet mogelijk is voor vele
artikelen iets te doen, het noodig is
voor enkele dingen méér dan Iets te
Ten slotte merkt de minister nog
op, de kostprijs, welke voor antliracict
op het oogenblik gemiddeld f5,50 be
draagt, zich kan wijzigen al naargelang
de verschillende factoren, welke op de
berekening van den kostprijs betrek
king hebben, zich wijzigen. Een ver
hooging van dezen kostprijs moet der
halve niet onmogelijk worden geacht.
Integendeel, niet vrij groote zekerheid
kan de minister reeds nu mededeclen.
dat dc omstandigheden dezen kostprijs
met ingang van 1 Februari tot f6.
zullen doen oploopcn. Doch dit zul in
geen geval van invloed zijn op de
prijzen, waartegen de eerste 10 brand-
stoffeneenheden geleverd zullen kunnen
worden.
De kosten.
De distributie kost in 1918
Regeeringsmeel f40.500.000
Regeeringsbloem - 9 400000
Rogge - 12.200000
Rijst 12.000.000
Peulvruchten - 2.000 000
Gort - 4.300.000
Havermout 1,200.000
Boekweit - 1.000000
Aardappelen - 27.700.000
Groenten (met inbegrip der
vroege aardappelen) - 7.800.000
Melk -18.000.000
Kaas - 4.200 000
Normaal Margarine -10.400,000
Vleesch en Worst -30.200.000
Zcevisch - 8.100,(XX)
Normaal Bak- en Braadvet - 17.400.000
Eieren - 4,000.000
Zeep - 10.C00.000
Liggelden schepen en fout
vracht, verliezen op
broodkoren enz. - 20.000.000
f 240.400.000
Van dit bedrag komt
f211.300.000 voor rekening var
Rijk en 1 ,0 voor de gemeenten.
Monument Dr. Schaepmar.
De oprichting van
voor wijlen dr. Schacpnian, in zijn ge
boorteplaats, kan binnen afzienbatcn
tijd verwacht worder. Voor het
ment zelf werd door wijlen pastoor
Gecrdink f 40.000.— gelegateerd onder
voorwaarde, dat door anderen voor
passend voetstuk met omgeving
worden gezorgd.
et monument zal geplaatst worden
op het hoogste punt van „Den Kscli"
te Tubbcrgen.
R. K. Bureau voor Arbeidsrecht en
Rechtsbijstand.
Door den Bond van it. K. Werk-
llcdenvcrecnigingcn in het Aartsbisdom
werd een bureau opgericht voor rechts
kundig advies en bijstand. Behoorlijke
rechtshulp wordt immers ook voor dc
arbeiders een stoffelijk, doch niet min
der zedelijk belang. Ook de niet met
aardsclie goederen bedeelde burger
behoort het besef te hebben, dat cr
tor hein evenzeer recht is te bekomen
i voor de aanzienlijken in den staat.
Het geval, dat men zijn recht niet
kan verwezenlijkt krijgen, wekt onte
vredenheid cn ergernis. In de koste-
looze voorlichting cn bijstand werd tot
lieden in onvoldoende mate voorzien.
Met ingang van 1 Januari 1918 werd
derhalve een R. K. bureau voor ar
beidsrecht en rechtsbijstand opgericht.
Het ontworpen reglement mocht dc
goedkeuring erlangen van Z. D. H. den
Aartsbisschop. Volgens dc bepalingen
dit reglement kun ieder lid van
der bij den Bond aangesloten ver-
cenigingcn, die lechtskundige voorlich
ting of bijstand behoeft, zich hiertoe
kosteloos wenden tot den secretaris!
zijne vereeniglng. Deze secretaris
is gehouden de aanvraag ter kennis tc
brengen van den secretaris van den
Bond, Kcrklaan 10a, Hilversum, die dc
zaak ter behandeling en afdoening in
handen stelt van den rechtskundigen
adviseur mr. Rcijmer, te Hilversum.
Voor den maatschappelijke!) vrede
is van groote beteekenis aan de ar
beiders cn kleine luiden de overtuiging
te verschaffen, dat ook hunne belangen
worden behartigd en hunne grieven
onderzocht.
Uit Rusland wordt gemeld, dat de
Raad van Volkscommissarissen bevel
heeft gegeven den Koning van Roe
menie te arrestecren en hem naar Pc-
trograd over te brengen. Roemenië
heeft het bij de Bolsjewiki verbruid.
In het oosten van de Mlddelland-
sche Zee zijn vier stoomschepen en
een zeilschip tot zinken gebracht. Daar
onder was een geheel bezette cn be
wapende Italiaaasche troepentransport-
schip. Onder de andere stoomschepen
was een bewapend Engelseh schip,
dat naar de houten uitbouwen, en de
vele booten en reddingsvlotten te oor*
deden, eveneens een transportschip
geweest zijn. Bovendien nog een
groot stoomschip, geladen met spring*
'stollen.
Langs een omweg komen bijzonder
heden over muiterij te Kiel. Deze zou
zijn uitgebroken bij dulkbootbcmannin-
gen cn geleidelijk zijn overgeslagen op
een gedeelte van de bemanningen van
te Kiel gestationneerde kruisers. Naar
wordt gemeld zouden 38 officieren ge
dood zijn door de muiters, waarvan cr
velen ook aan dc eerste muiterij moeten
hebben deelgenomen.
De Russische bladen melden dat
cr een geregeld gevecht geleverd wordt
in de straten van Odessa, tusschcn dc
troepen der Oekraïne cn maximalUti-
sche soldaten cn matrozen. Het geweer*
vuur klinkt door de gchecle stad, Dc
aanvoerder van de Roodc Garde is
doodclijk gewond. De kruiser „Sinop"
en andere oorlogsschepen zijn op de
rede voor anker gekomen en hebben
het vuur geopeyd.
Gemengde Berichten.
Oorlogsberichten.
„Ons voik moet den oorlog voort*!
zetten of ten ondergaan", ziedaar de
leus, waarmede L»oyd George weer
eens ecu üpzwecpendc rede in de ge*
lieime zitting van dc vakvercenigingen
besloten beeft. Lloyd George heeft
met zijn bekende handigheid het schrik
beeld van de Dmtschc wereldheer-
ichappij opgeroepen, een uitnemend
middel, om tegenstanders van een
krachtige oorlogvoering, van den oorlog
tot het uiterste, uit het veld tc slaan.
De Duitscliers laten zich niet met be
sluiten van vakvercenigingen uit België
gooien, zcide hij, maar wij moeten cn
zulicu hen België uitgooien door mid-
van vakvcreemglngskanonnen cn
leden van de vnkvereeniging daar
achter. Zulke passages zijn mecslccpend,
zij oogsten toejuichingen, en dc Britschc
premier bereikt cr zijn doel mede, cn
zijn voorstellen worden zonder verzet
goedgekeurd. Een andere vraag is het
echter, of zulke redevoeringen een
objectief beeld geven van den werke-
lijken toestand. En daarop komt het
toch, voor het belang der gchecle
menschhcid in lieden cn toekomst
Te Rotterdam is ingebroken in een
dames-modemagazijn. Dc daders heb
ben zich over het dak van een aan
grenzend huis toegang verschaft door
dakraam. De drie verdiepingen
het modemagazijn zijn doorzocht.
Gestolen zijn 150 zijden blousen, 8
kostuumrokken, 1 kostuum, 2 of 3
coupons daniesstof, een gouden dames
horloge, een gouden ring met briljant,
i zilveren damesbeursje en ongc-
:r f 50.
In verschillende pakhuizen te Rot-
terdain zijn voor de regeering in bezit
genomen 75.000 kilogram zeep,
Bij een firma te Baardwijk, isirg*
broken cn voorongeveer f 10.OJ0
aan overleder ontvreemd.
Ongeveer duizend wcrkloozen had
den zich te Groningen voor het bouw
bureau verzameld en eiscliten in dienst
genomen tc worden voor snecuwop-
ruiming. Wethouder Sissingh verklaarde,
dat dit aantal onmogelijk in zijn geheel
te werk kon worden gesteld. Ruim
driehonderd man kon men gebruiken.
De wcrkloozen ontstaken in woede cn
hieven een oorverdoovend geschreeuw
n.
Tevergeefs trachtte men dc kalmte
te doen wederkceren. Wethouder Si»-
lingh, was niet meer veilig voor het
gepeupel. Men viel op hem nan cn
tgisliandelde hem. Schoppen werden
tegen hem opgeheven. Vergezeld van
een agent van politie trachie hij zich
een weg te banen door dc opdringen
de menigte, die niet ophield met joe-
Ier cn schelden. Onder gefluit cn ge
schreeuw volgden zij Item en wierpen
hem met stukken sneeuw. Men had
een veertien huizen ver ongeveer gc-
loopen, toen de vluchtelingen genood-
zaakt waren in den kapperswinkel te
vluchten,
Sissingh kreeg enkele slagen op het
hoofd en zijn schouder, waardoor hij
verwond werd.
Het volk, dat zich voor den bar
bierswinkel verzameld had en zag, dat
de wethouder zich In veiligheid had
gesteld, uitte zijn woctlc door met
schoppen de groote spicgeliuit van den
kapperswinkel in te sl.mn. Geen ruit
werd heel gelaten.
Bij de administratie der gemeente-
gasfabrieken in Den Hang is een tekort
ontdekt van ruim tienduizond gulden.
In het Zuid-Lioiburgschc mijnrivier
werkten vele Polen. Onder hen is pro
paganda gemaakt om in Frankrijk te
gaan werken. Velen zullen derwaarts
vertrekken.
Ken Amsterdammer, werkzaam in
dc brulnkolenontginning Carisborg, ge
raakte onder een kipwngentje. Dc
tchedel werd ingeslagen, de dood trad
ipoedig in,
Het «orderl can een gevangene, tn
den Amcrikaaoschen Staal Ohio wordt
een blad voor guvangenen, door ge
vangenen uitgegeven. In dit blad werd
voor eenigen tijd ook dc vraag beant
woord, hoe de redactie dnclit over liet
alcoholvraagstuk. En het is inderdaad
interessant, het antwoord te lezen door
een gevangene op die vraag gegeven.
ft Luidt aldus
„Zal het slachtoffer van het venijn
van den ratelslang, den ratelslang goed
gezind zijn I Zal de arme kerel, wiens
huis, geliefden en aardsche bezittingen
zijn verdelgd door den vcrwocstennen
wervelwind, dien wervelwind een goed
hart toedragenZeker niet, denken
wij. Welnu, hier hebt ge dan nauw
keurig onze gezindheid ten opzichte
van het drankhuis. Het is dc vloek
van on» leven geweest. Als er geen
drankhuis was, zouden de mcn-clien,
die hier bijna lederen dag va» liet j .ar
worden binnengebracht, hier nooit ko
men. Het volk van Oh o zou zich ver
bazen, als het wist welk aantal veel
belovende mannen hier in de Staats
gevangenis opgesloten zijn ter oorzake
van de kroeg. Geen verstandig mensch
zal ontkennen, dat het drankhuis de
plaats is waar misdadigers worden
gekweekt. Te eeniger tijd zullen de
belastingbetalers van Ohio oog krijgen
voor de ontzettende financieele lasten,
die de drankhandel hen oplegtzij
zullen zich oprichten in hun kracht cn
dien gruwelijken vloek uit onzen mooien
Staat wegdoen I Eti dan zal het mo
gelijk worden voor den man, die zwak
ii op het punt van den bedwelmenden
drank, maar die overigens sterk en
rechtschapen is, op betaaldag zijn zuur
verdiende loon mee naar huis te nemen
naar zijn gezin in plaats van naar de
kroeg. Als de mcnschen oprecht zijn
in hun wenscli. dat men beschermd
worde tegen de misdaad, als zij oprech'
zijn in hun wensch, dat misdadigers
op den goeden weg worden gebracht,
als zij oprecht zijn in hun wensch,
jonge mauncn voor misdaad te be
hoede i, dan is de beste weg om tot
de vervulling van hun wensch te komen
dc afschaffing van het drankhuis."
AFGEDWAALD.
5)
„Hij is op reis gegaan, kort nadat
gij vertrokken waart."
„En komt hij vandaag niet mee-
terug vraagde de neef, cn een eigen
aardige glans blonk in zijne oogen, en
zijn gezicht vertrok zich, alsof hij had
willen juichen van vreugde.
Martha merkte het niet. Zij was van
harte blij, dat de neef toch bij mijn
heer Karei was geweest en dezen ge
lukkig naar huis had gebracht.
„Geef mij een glas wijn," zeide
Karei, de kamer binnengaande, waar
van zij de deur voor de hecrcn had
geopend.
Wijn en brood waren spoedig ge
bracht. Karei schonk twee glazen vol.
Martha spoedde zich heen, om hel
bed van den zieke te verwarmen. Een
vroolijk knappend vuurtje had zij snel
aangemaakt en daarboven een ketel
water gehangen voor de bedflosch.
„Htt gelul; komt ons halverweg;
tegemoet." zeide de neef, een glai
van den donkeren wijn leegdrinkend.
Onmiddellijk vulde hij Met vt
Karei zweeg en staarde
spalkte oogen in het licht.
„Ik kan die meid met haar kwezel
achtige praatjes niet uitslaan," ver
volgde de neef, „cn 't scheelde niet
veel, of ik had haar een kraclltigen
vloek naar het hoofd geslingerd, om
dat zij zich begon te roeren, juist toen
ik op het punt was den sleutel in hel
slot te steken. Maar toen zij ons de
gelukkige tijding bracht, dat de oude
weg is en niet voor morgen terug
komt, had ik haar wel willen ot
Kom, drink, dat geeft moed
jaagt alle kinderachtige vrees.'
De glazen klonken tegen elkaar
Karei nam slechts eet» kleine teug.
„Wat voor bedenkingen hebt ge nu
weer Ik dacht, dat ik u de zaak toch
duidelijk genoeg had gemaakt. Is het
niet verstandig, zijne verliezen te her
stellen door flink te wagen, cn het
geluk door een beslist optreden tc
dwingen ons eindelijk gunstig te zijn
Karei volhardde in zijn somber
ipeclde daarmee eenigc oogen-
blikken.
Hij stak dc hand in den zak er
haalde nog een sleutel voor den dag,
een kleineren. Deze geleek juist op
dien, welken wij in de handen van
den boekhouder gezien hebben en ook
op dien, welken de heer Leder va~
daag aan Martha had toevertrouwd.
Weldra zag de neef, dat hij het
spel gewonnen had. Kareis oogen
vestigden zich begecrig op de sleutels.
„Kom, wees geen kind," begon dc
neef weer, „het geld zal u toch een
maal tocbchoorcn, vroeg of laat. Gij
neemt dus slechts wat bij vooruitbe
talingWilt gij uwe verliezen niet
herstellen door ccne grootscltc wel
doordachte poging, om de Kans tc doen
kecren Maar ge moet liet zelf weten,
mannen betalen de schulden, die zij
bij het spelen gemaakt hebben, allen
prompt
Karei wierp zich den hoed op het
hoofd cn trok zijn neef mee dc kamer
uit.
„Pstfluisterde deze, „voorzichtig,
dat de meid ons niet hoort,"
,Zij weet immers toch, dat wc in
huis zijn," antwoordde Karei somber.
„Men zal nu liet rechte spoor toch
wel vir.den. al zijn we nu nog zoo
oorzichlig."
In weerwil van deze woorden sloop
hij even zacht als zjjti neef, die op dc
tcencn liep, de trappen af.
De groote sleutel opende liet kan-
or. de kleine de brandkast.
Met bcgccrigc haast woelde dc twee
:ven in deze laatste, om zich een
gedeelte van Kareis toekomstige erfe
nis vooruit te betalen.
De diefstal was geschied. Nog niet
geheel.
Misschien kon de lage daad nog on
gedaan gentaakl wordenin hel
laatste oogenblik.
Ten minste een reddende engel
verscheen.
Martha trad het kantoor bit
wonderd, maar zonder argwaan. Zij
had de ziekekamcr in orde gebracht,
het bed gewarmd, een verkwikkende!)
drank klaar gezet. Dit had zij den
jongen heer willen zeggen, maar zij
had de deur open, de kamer verlaten
gevonden. Zij zocht cn kwam in liet
kantoor, want voor de deur daarvan
Jankten dc honden.
Dc schrandere en trouwe wakers
hadden nicu gedaan, om de schande
lijke daad tc verhinderen.
Zoodra Martha het kantoor binnen
kwam, werd haar dc kaars uitgeblazen.
Maar toch onderscheidde zij in hel
duistere vertrek twee gestalten.
Een oogenblik heerschte diepe stille,
Eensklaps voelde Martha zich bij
den hals grijpen en wurgen. Zij wilde
schreeuwen, maar eens hand sloot haar
den mond.
„Laat af!" brulde Karei. „Geen moord I"
Hij scheen nu een man te zijn ge
worden, dc knaap, die zich zoo licht
liet verleiden.
Onwillekeurig had de neef de
telende en om hare kracht ni
verachten Martha losgelaten. Maar hij
herstelde zich spoedig cn zcide
Karei
„Zij moet stervenZij zou
verraden."
Nu knielde Martha neer en sprak:
„Ja, doodt mij. Ik ben bereid tc
sterven. Maar bega dan geen andere
misdaad I"
De neef wilde zich op haar werpen.
Hij zou haar gewurgd hebben. Maar
Karei hield hem tegen.
„Weg, weg....
hem t
hiernep hij
Hij duwde hem dc deur uit. Martha
lag nog altijd op de knieën, Karei
greep haar bij de schouders, boog ziclt
over haar heen cn fluisterde haar met
smeekende stem in het oor
„Martin, verraad my niet! Martha,
stort mij niet in het verderf" En weg
hij.
Gelijk eenc moeder, die haar kind
aan den dood wil ontrukken, zoo sprong
Martha op en de dieven na in de
gang. Daar versperde zij hun den weg
cn plaatste zich voor de deur.
Helder en klaar viel het licht der
volle maan in de gang. Boven de dcur^
die naar dc binnenplaat* leidde, was'
een venster, dat wel vooriien was van
traliën, doch nooit door een luik ge
sloten werd.
..O, Jesus aan het kruis," riep zij
nis in doodsangst de h inden wringend,
„Jesus aan het kruis, help
Dc oogen puilden haar uit dc kas
sen, hctirc haren waren losgegaan,
haar anders zoo vriendelijk aangezicht
was ontsteldal« .net tum-nmenschc-
lijke macht bekleed, stond zij voor de
misdadigers.
Juist kwam dc maan boven het
kerkportaal tc voorschijn. Het portaal
lag nog in de diepste schaduw, doch
het kruisbeeld blonk en schitterde ia
bijna wonderbaren glans.
Wordt vervolgd.
