Nats-Spaarliaiik
Zeemspons.
5°/o STAATSLEEN1NG 1914,
Th. Steenaart=Uijen
Dames- en KiRderkleeding naar maat
Van der Graaf Go's. B. v. d. H.
Firma J. Hoogland
Handel in ZEEGRAS
F. van Lanschot'sBank
Handelscredieten - Incasso's
Rekening-courant.
LIQUIDATIE
SCHOENFABRIEK ..EENHOORN''
Louis Hanio
Coupons W. Steenbeek Zn. - Havik 47
Amersfoort.
L. J. Hemels
Inschrijving
Goiip. Stoemzoiveifabrisk JflÖGIii".
Wegens verbouwing
Piano- en Orgeihande!
LOUIS KLEIT7
I H.H. Winkeliers.
H.H. Winkeliers,
vraagt nog heden prijsopgaaf
n mijn succesartikel
J. A. VAN BARNEVELD
Kampstraat 6 Teleph. 193 - y.h. Hof
Alle niet ter conversie in 4'/» °/o Staatsleening 1917 aangemelde
obligation van bovenstaande leening zijn
aflosbaar per I Februari a.s.
en zullen vanaf dien datum
geen rente meer dragen.
Ondergeteekenden belasten zich gaarne met het in ontvangst
nemen ter VERZILVERING.
VAN DHR ZOO DE JONO VAN OPHOVEN.
Pieter Bothlaan 26, Amersfoort.
Gemeente-Electriciteit.
Wenscht U c»ne Electrische Licht- of Kracht-Installatie, samenge
steld van uitsluitend eerste klasse materialen (elk onderdeel gemerktl
Ornamenten welke niet algemeen zijn, een prachtig
effect en groote stroombesparing geven
Een nooit weigerende electrische Schel-Iustallatie op de
elementen en losse draden?
Vraagt dan nadere inlichtingen of demonstratie aan
1. E. PME. tlsclfo-lechn. 811:111. ïlisifc 44. lillik. IG9
Motoren 1, 1'2 en 3 P. R. omgaand of op korte termijn
leverbaar tot billijken prijs.
Naamiooze Vennootschap
AMSTERDAM.
Correspondenten over de geheele wereld.
VERSTREKKEN
Inlichtingen op allerlei gebied.
BEZORGEN
Adressen - Agenten - Agenturen.
Incasso's.
Krommestraat 40 Amersfoort
Steeds verkrijgbaar alle soorten
Verfwaren, Borstelwerk, Lakken
Vernissen, Zeepen, enz. enz.
Ie KWALITEIT - BILLIJKE PRIJZEN
AMERSFOORT - Tel. 49 en 135 - MUURHUIZEN 15.
Utrecht
Breedstraat 20
Dit degelijk schoeisel zal als distributieschoen
in prijs en kwaliteit het meest voldoen.
Kort«™cht8°-c™.ttlVnktijikiir. ntlug it moiriai slrcll, ij
Prolongatie,
Effecten
Déposito
Timmerman en Aannemer
Kamp SO, Telephoon no. 449
Uitvoering van alle
Timmer
en Metselwerken.
A. J. van Munster
Groote Spui 33, Amersfoort.
Aannemer van
Begrafenissen.
Levert alle rouwdrukwcrkc-n
als Circtilairesen Bidprentjes
spoedig en billijk.
Amersfoort.
Beekensteinschelaan 25.
GEOPEND
Woensdagmiddag 4-5 uur
zaterdagavond 6'/j-7Vauur
Rente 3,6 pCt.
Beililimsonitraijs voor Miisjts
te geven van begin Maart tot
einde October, 5 namiddagen
in de week van 5 tot 7 uur.
op 25, 26 en 27 Februari
's avonds tusSChen 6 en 7 uur,
in de Openbare Lagere school
in de Lange Beekstraat alhier.
Het onderwijs omvat:
1. Nuttige Handwerken; 2.
Nedcrl. Taal; 3. Rekenen; 4.
Kennis der Natuur5. Koken
6. Huishoudelijk Boekhouden-7.
Zang.
Voor haar, die niet meer dan
9G uur Herhalingsonderwijs wen-
schen, omvat het de vakken sub
1 tot 4 genoemd.
Het schoolgeld bedraagt 30
cent per maand.
Hel Hoofd van het
Herhalingsonderwijs
te Amersfoort,
W. C. OOSTERMAN.
Vertegenwoordiger te AMERSFOORT
h. J. Reems, Lieve Vrouwestr. 24-26 ...Dkl c f,e T u - m
Hooggepasteiitiseerde volle melk per LlterCesch f0.2o ^AARN, SpOGrStraat 4-8. TelephOOn 177
Volle melk per liter (niet gepasteuriseerd)f 0.17 Technisch-Directeur J'.CQ, DEKKER - Spreekuur 1 ';22
Heerlijke roomkarnemelk per Literf0.07 r.l,,,.
Hooggepasteunseerde koffieroom per Literf 2.001 Behandeling van
slagroom f2.w) Spr—
Roomboter onder Rijks-controle thans per K.O. f 3 50
De Directeur I
W. H. QUÜDE.
biedt de
Utrechtschestraat 44 - Amersfoort
de nog in voorraad zijnde gebruikte
Piano's en Orgels tegen ZEER VER
MINDERDE PRIJZEN aan.
liitrrbeumatiek. Gedeeltelijke verlam
mingen. Algern. Licliaatns-, Zenuw- en Hartzwakte,
Neuralgieën (o. a. isJtias), Lumbago (spit), Slepende
huid-wonden, Licliauinlijk-uchterlijke-, Rarhitischc-
scrophulosc (klierachtige) kinderen.
JEUKENDE WINTERHANDEN en -VOETEN.
Behandeling l<> overleg inct huisarts.
SPECIALE BEHANDELING VAN VOETLIJDERS
(Pijnlijke-, Zwakke- en Platvoeten).
Prospectus op aanvrage.
vraagt prijsopgave vtn alle soorten Poets- Hg
artikel"», tegen ongekend lage prijzen, bij fft
I J.A.v. Barneveld,Kampstraat é,Tel. 193
voorheen Hof.
GEMEENTE AMERSFOORT.
Vertrokken.
G. Smeink, *50. K.C.. van La-
gen eg 10 naar Hoogland.
M. ivrijnen, R.C., van Langer.tr,
44 naar Arnhem.
NV. Zijtveld, N.H.. var. Monni
kenpad 209 naar Schiedam.
G. Wisse. '10, Gei-, van I.at.-
gestraat 39 naar Rotterdam.
A.
N.H.,
Helle
H. O teihnlt, '91. h'H„ van
Schei bimlraat 6 naar Woensel.
F. Kosmdlcr, '10, R.C., van
Uw.weg 248 naai Arnhem.
Snijder*, N.H., van Zuidsir-
huizen, R.C.,
ar Rotterdam,
v. IJII, '94. K C„ van Wijcrs-
14 naar Schoveningen.
.1 36 n
Kindc;
7 naar Alphen a. d. Rijn.
G. Meinten, '66, N.H., v. Flier,
beeh-s.tr. llinw. naar Hoogland-
Wed. H. Wotffcl, N.H., van
Aldcgordestr. 103a n, Groningen.
J. Sandbrink, R.C., van Berg
straat 41 naar Amsterdam.
D. de Viije, '85, van Arnh.weg
92inw. naar Nijkerk.
J. Breed, '86, N.H., van St.
Anfrldusstr. 3 naar Amsterdam.
F. Schuiten, '00, R.C., v, Leus-
derweg 172 naar Winteriwijk.
W. Engelenburg, '94, Ger„ v.
Aldegondestr. 63 n. Amsterdam.
I. Birnie, '95, van Huygensl. 1
naar Rotterdam.
H. v. d. Heijden, '99, R.C., v.
Noordstr. 1 naar Brcdcvoort.
J, v. Milligen, '03, K.C., van
Emmalann 18 naar den Haag.
Lanjouw, '94, IIv.L., van
Westerstr. 45 naar Utrecht.
T. Peters, R.C., v. A. de Arnh.
prtwal 1 naar Amsterdam.
W. Hcupink, R.C., van Utr.
straat 23 naar Zwolle.
J. Bcikhuijsen, '96, N.H., van
VV. v. MechclenBtr. 7 naar Delft.
T. Bloemheuvel, '93, N.H., van
Utr.weg 221 naar Den Haag.
C. Cornclissen, R.C., van Stat.-
pl. 6 naar Amsterdam.
S. de Winter, '89. N.I., van
Tuinstr. 16 naar Rotterdam.
S. Jansen, D.G., van Berken-
weg 29 naar Amsterdam.
A. Zijtveld, N.H., van Monni-
kenp. 209 naar Hilversum.
M. Zijtveld, N.H., v. id. n. id.
J. v. Lijmeren, N.H., van Laan
1914 no. 43 naar Klaaswaal.
B. Dietcrink. '36, N.H., van
Vlasakkriweg 32 naar Zwolle.
H. v. d. Wal. R.C., van Alde
gondestr. 66 naar Dronrijp.
E. Hemden v. d. Sluijse, '95,
R C„ van Kleine Haag 21b naar
Rotterdam.
G. Coops, R. K., van Kromme-
str. 22 naar Nijkeik.
H. v. d, Hazel, N. H., van
Westerstr. 87 naar Nijkerk.
H. Kcijzer, N. H., van Bergstr.
28 naar Ermelo.
S. Willes, N 11., van Hrouwer-
str. 6 naar Amsterdam.
A. Meijerman, N. H., van
Utrcchtschewcg 75b naar Wisch,
F. v. d. Berg, N. H., van Schel-
lusstr. 35inw.
W. Strik, '03, N. H„ van Soes-
tcrweg 255 naar Apeldoorn,
A, Brokken, '88, van Blocmen-
dalschrstr. 70 naar Rotterdam.
KI. de J-'r.g, N. H„ van Ach-
tfrbergstr. 03 naar OpstcrlanJ.
C. Reusing, R. K., van A. de
Kamp 30 naar Amsterdam.
G. Stekelenburg, '02, N. H., van
Arr.lt.weg 55 naar Apeldoorn.
E. de Knegt, N. H., van Utr.
weg 18 naar Arnhem.
G. v. Kommer, N. H„ van Tree-
krrbeigje naar Bussum.
H. Schollen, R. K., van B. Wuy-
ttersl. 55 naar Leusden.
E. de Ruiter, '95, N. H., van
Wakkerst. 21 naar Hitvcisum.
H. Schipper, '50. van Appelweg
134 naar Nijkeik.
L. Gcrlach. '89, Ev. L., van Al
degondestr. 34 naar Utrecht.
S. Sjiorry, '82. N. H., van Bcrg-
r. 25 naar IndiF.
J. Schellens, '71, van Utr.weg
M. V.
He War
R.C.,
I 44 naar Ubb.
f. tappers. R.C.. vs
ir.r Den Haag.
Jk r. G. Savoroin Lobman, Rem.
,n Si. v. d. H agent. 3 n. L ek.
J. li uman. '0'J. N.H.. van Mo-
,«tr. 87 p. Wijk bij Duurstede.
K. 1! .ie ••.nn. '87 Kv.L., van
«terstr. 84 n. Driebergen.
I). Kraaikamp, '98. N.H., van
Leusdcrwcg 56 naar Z-.itphen.
Wed. A. v. Wijk, Rem., van
,-tgstr. 25 naar Den Haag.
M. irniiiklU'f, R.C., van Muuih.
128 n
r id.
H. Dciks, '92, van Schimmclp.
r. naar id.
11. l'onthieux, N. H van Alde
gondestr. 99 naar Frankrijk.
J. v. Lcusden, R K„ van Nicuwe-
w«g 4 naar Harderwijk.
J. Bakrma. N. II., va
genb.w. 35 naar Edam.
M. Schimmel, N. H.,'v
r. 5 naar Scherper.zee
R. Wagt, N. H., van Eemstr.
t naar Amsterdam.
E. Kalff. '95, N. H.. van Arn-
hemschestr. 28 naar Amsterdam.
i Heili-
n Wijer-
In dagsn van Strijd.
Waar de Spanjnarder hi. r of daar
nog ecne sterkte in bezit hiel-
dcr. zooals Oldenzaal, in Twente. Grol.
in Gelderland, genoten de katholieken
in de omstreken dier plaatsen nog lang
eene betrekkelijke rust. Toen de Span
jaarden later uit die oorden verdreven
waren, was het met de vrijheid der ka
tholieken gedaan en werd de Hervor
ming overal ingevoerd. Noord-Brabant
en Limburg, hoewel ook hier alles werd
aangewend om er de Hervorming wortel
te doen schieten, blever. echter grooten-
deels het voorvaderlijk geloot getrouw.
De Hervormde godsdienst werd tot
godsdienst van den Staat verklaaid
uitsluitend geduld, ondersteund en I
schermd. Niemand kon eene openbare
betrekking, burgerlijke of militaire, hoe
gering en onaanzienlijk ook, bekleeden,
ter.zij hij den Herv. godsdienst beleed.
Wel vond men katholieke officieren in
't leger van den Staat, maar deze waren
buitenlanders, die over de vreemde hulp
troepen bevel voerden. Alieen voor 't
betalen van belastingen achtte men de
katholieken goed genoeg. Slechts aan
Hervormden werd vergund schoolon
derwijs te geven, zoodat de katholieke
ouders hun:.e kinderen óf naar protes-
tantsche scholen moesten zenden, waar
hun geloof natuurlijk ernstig gevaar liep,
Óf hen in volslagen onwetendheid laten
opgroeien. Toekomstige geestelijken
ontvir.grn hunne opi'.-idi-g voor de'
priesterlijken stand aan buitenlandschi
academiefin en semmarifin, zooals ti
Leuven Keulen, Munster, enz. Aanzien
lijke ouders zonden hunne zonen ge
aounliik naar Leuven of Orleans, on
zich voor dc een of andere wclenschap-
pelijke betrekking te bekwamen. In 't
(begin trachtte men, dat bezoeken van
buiienlandsche scholen trgen te gaan
la'er, na het middea der 18e eeuw.
werd het oogluikend toegelaten. Zoo
werd in 1596 o.a. bepaald, dat alle
Nederlanders, die te Leuven, Douay of
elders studeerden, binnen twee maan
den van daar moesten tcrugkeeren, op
straffe eener boete van f 100 voor tlkc
maand, die zij langer afwezig bleven.
Werd Je boet:: niet betaald, dan wer
den de eigendommen der schuldigen
hiervoor in bezit genomen^ terwijl
ouders en voogden voor hunne kinde
ren en pupillen werden aansprakelijk
gesteld.
Met de verovering van Groningen
(1594) was de laatste der in 1559 ge
stichte Nederlandsche bisschopszetels
opgeheven. Frederik Schenk van Tou-
tenburg, Utrechts Aartsbisschop, was
'n 1580 gestorven en reeds eenige jaren
roeger hadden de bisschoppen van
Haarlem, Middelburg, Deventer cn
Leeuwarden hunne zetelplaatsen moeten
verlaten, doordat deze in de macht der
Staten waren gevallen. Wel was graaf
Herman van Rennenberg door den Ko-
nini- t"t Aartsbisschop van Utrecht be
noemd, ma-»' hij stierf ui 1585, vóór
hij door den Paus in die waardigheid
was bevestigd.
Omstreeks dezen tijd was alzoo de
katholieke kerk in Noord-Nederland zon
der le'diug. zonder geestelijk opperhoofd.
Onder den titel van vicaris-generaal
- plaatsvervanger des bisschops
kwain een vroom cn geleerd priester,
Sasbout Vosmeer, een Delveaaar van
gfb»iortc, in 't begin van 1583 naar
zijne vaderstad, om zijne waardigheid
hoofd der vacante Utrechtsche
diocese te aanvaarden. Zwaar was de
last die hem op de schouders gelegd
werd. Hij moest de wonden heelen, die
der Nederl&ndsche Kerk in de laatste
i geslagen waren wat in den Wijn
gaard des Heerctt was vernield en be
dorven, moest hij weer herstellen, op-
iciiten, tot nieuwen bloei brengen.
Zeker, eene gewichtige, veel omvat
tende taak, die echter aati uitstekende
handen bleek toeveriiouwd. „Hij leefde
niets dan voor de Kerkvoor haar
hem geen arbeid te zwaar, geen
opoffering te groot, en hij bezat de
gaaf. om de geestdrift, waarvan hij
blaakte, over te storten in 't gemoed
zijnci ondergeschikten. Zijne zelfver
loochening, zijne werkkracht, zijne deugd
waren voorbeeldigzijn moed en zijne
hoop op eene betere toekomst bemoe
digden de kleingeloovigcn zijn persooa
boezemde vertrouwen in." Hij zelf
zegt. dat, toen hij rij:: werkkring begon,
het volk zonder leidsman, de kudde
zonder herder was: te Haai tem vond
hij slechts één priester, te Amsterdam
twee Minderbroeders en in zijn gehcclr
gebied nauwelijks 600 geestelijken.
Met ijver sloeg de vicaris-generaal
de handt-n aan 't werk. Hij verdeelde-
zijn geestelijk gebied in 15 Aartspries
terschappen, waarover hij Aartspries
ter* aanstelde. Hij bezocht de verlaten
gemeenten en zond haar priesters en
zielzorgers, die hij vaak uit eigen mid
delen ondersteunde; waar hij kon,trad
hij voor het volk op, 0111 tot Stand*
tigheid in 't geloof, tot hoop en moed
de toekomst aan te manen. Dag
iiac'it was hij onvermoeid bezig,
onder groote moeilijkheden er. gevaren,
steeds het oog gevestigd op het herstel
i den bloei van het katholiek geloof
ider de hem toevertrouwde kudde.
Vosmeer stond ir. voortdurende be
trekking met den Pauselijkcn Nuntius
(afgezant), aan wien door den Paus de
kerkelijke belangen der Nederlanden
bijzonder waren toevertrouwd eerst met
disn te Keulen; later, in 1596, met
dien te Brussel, toen ook in deze stad
Pauselijke Nunciatuur werd geves
tigd. Tal van verdienstelijke medehel
pers stonden den vicaris in zijn arbeid
zijde, o.a. Adelbertus Eggius, die
door zijn invloed tot vicaris-generaal
het opengevallen bisdom Haarlem
was aangesteld.
Het concilie van Trentc had bepaald,
dat in elk diocees een seminarie, ter
opleiding van aanstaande geestelijken,
moest worden opgericht. Wegens de
treurige tijdsomstandigheden kon aan
de stichting van dergelijke scholen hier
te lande nog niet gedacht worden
toch deden Vosmeer en de zijnen wat
zij konden, om in 't bestaande gebrek
aan geestelijken te voorzien. In bijzon
dere huizen en gesteund door de lief
degaven der geloovigen, gaf men aan
jongelieden, die roeping en aanleg voor
den geestelijken stand toonden, het
eerste onderwijs, dat dan later aan de
Universiteit van Leuven werd voort
gezet. Te Amsterdam werd, onder 't
bestuur van Eggius, ecne kweekschool
voor priesters gevestigd, die weldra tot
grooten bloei kwam en toen ze in 1604
naar Keulen werd overgeplaatst, naar
welke stad Eggius toen in ballingschap
ging, reeds 60 leerlingen telde. Dok te
Leuven werd later nog een Neder-
landsch priester-seminarie opgericht.
Tol nog toe hadden Vosmeer en de
zijnen de grootste voorzichtigheid in
acht moeten nemen, om door de ver
volgzieke Regeeiing niet bemoeilijkt en
zelfs gevangen te worden genomen.
Nog was het den Staten van Hol
land onbekend, dat Vosmeer feitelijk
het hoofd was der katholieke Kerk in
Nederland.
Wordt veivolgd.
