DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT DINSDAG 18 JUNI 1918 32E JAARGANG No. 23 nil Blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdag- middag. Prijs per drie maanden 65 ct.; builen de stad Amersfoort 75 ct. Afzonder lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Stemt op No. 1. Ai zou de candidaat der Roomschc Staatspartij uw verbitterdste vijand zijn, gij moet op hem stemmen, omdat gij verplicht zijl naar al uw kracht mede te werken aan onze zege. Persoonlijke voorkeur, plaatselijke belangen, al deze dingen moeten thans geen gewicht in dc schaal leggen, om dat deze verkiezing is een politieke verkiezing. Ieder Katholiek is verplicht Katho liek te stemmen, dat is: tegen de Anti- clericalen, tegen dc Liberalen, Radica len en Socialisten, die ons land niet moeten regeeren. P. HET ZAL ER SPANNEN, want na de stemming zal men heel het land door de stemmen tellen vóór de li. K. candldatcn uitgebracht en iedere stem gegeven aan onze candi- daten zal mede getuigen, dal het volk van Nederland niet den kant op wil der Liberalen, Radicalen en Socialisten, doch dat het geregeerd wil worden volgens de beginselen van Christus, onzen God, Wiens gezag wij ook in liet Staatsbestuur wenschen erkend te Iedere stem, uitgebracht op een lid der Roomschc Staatspartij, zal getuigen dat ons volk voorgoed moe is de Vrij zinnigen, dat het zich te weer gaat stellen tegen het verfoeilijk anti-cleii- calisme, dat ook hier aan het opko kende" menschen van vrijzinnige huize om hun naïviteit, want we erkennen hun goede treuw. De godsdienst en de politiek, mee- :n ze, hebben niets met elkaar te maken, en zij „betreuren" het, dat de godsdienst nog steeds de groote scheidingslijn tusschen de partijen vormt. i Laten we nu eens voor'n oogenblik de zaken veranderen, enmet en en op hun candidaten stemmen, want daar is 't toch om te doen, Zoo komt er dan in de Tweede Kamer iz. een overgroote vrijzinnig-socialis tische meerderheid. Dón, als voorheen, de Katholieken verdere geloovigen, maar vooral de Katholieken, om hun godsdienst juist uit landsbetrekkingen gehouden. Dan de Christelijke, de Roomsche opvoeding der jeugd totaal onmogelijk gemaakt, want hoe en wanneer zijn de subsidiën gekomen Dan de „Roomschen" uitgeknepen s citroenen, waarvoor met weinig oeite vele bewijzen zijn aan te brengen. Roomsche Kiezers, denkt daaraan en smt van lijst No. 6 de eerste candidaat. Naar de stembus. De godsdienst los van alle staats beleid is een leuze wtlke een recht zinnig christen niet aanvaarden mag. Dat zulks ook wel eens door libe ralen wordt gevoeld en beseft, bewees de volgende uitspraak van den vrijzin nigen prof. Holwerda, die bij een vroe gere kiescampagne o.m. verklaarde „Geen menschclijke vereeniging, ook de staat niet, kan bestaan zonder zede lijke grondbeginselen, en iemand, die godsdienst heeft kan dien godsdienst niet van zijn zedelijke begrippen en daarom ook niet van zijn doen en lalen als staatsburger scheiden." Al dat liberaal gezwets over ver menging van godsdienst en politiek is ■naar larie. l)e geboden Gods richten zich tot den gcheelen mci.sch, dus ook tot den menfch als staatsbuiger. Denkt daaraan en helpt het ook deren herinnereu in deze dagen. Stemt op No. 1 van lijst 6. GODSDIENST EN POLITIEK hebben niets met elkaar te maken. Hi jammer toch zoo verzuchten de „denkende" leiders, dat die twee zaken met elkaar worden verward. Wc bewonderen die zuchtende „den- Gemengde berichten. Oorlogsberichten Indien ooit, dan is er thans reden spanning, want men mag wel zeg gen dat de gevechten op het westelijk front, sinds 21 Maart ontbrand, tot dc geweldigste wereld-gebeurtenissen bc- hooren. Dit voorjaar heeft Duitschland de raarle van zijn geheelen legermacht op liet westelijk front geworpen cn moet Frankrijk zich schrap stellen tegen den gtduchten vijand. Met bewonde renswaardige hardnekkigheid vecht 't dappere Fransche volk om zijn bestaan, en nu bemeiken de Duitschers dat dc voorstelling als zou hel Fransche volk gedemoraliseerd .zijn, een waan is ge- eest. Ook Duitschland brengt offers. Al wordt het Duitsche land niet verwoest, het Duitsche volk lijdt meer dan het erkennen zalontberingen, moreele depressie cn verwildering en het verlies in zijn beste, krachtigste zonen. In de gevechten aan het westelijk front, is sinds enkele dagen wederom n toestand van evenwicht ingetreden. Wanneer men op 't door de Duitschers verkregen resultaat terugblikt, dan is dit niet erg bemoedigend voor de Duit sche wapenen. Lang heeft het Oostenrijksche offen sief op zich laten wachten, zoo lang, allengs begon te twijfelen aan 'schijnlijkheid dat het dit jaar nog losbreken zou. Maar nu het begon- is, worden dc Italianen, die op sommige punten van hun defensieve linie door Fransche en Engclsche troe pen ondersteund worden, ook over een er breed front aangevallen. De winst der Oostenrijkers is niet bizonder groot en hun vorderingen Twintig duizend Italianen werden ge vangen genomen. De Oostenrijkers missen ditmaal den Duitschen steun en dat is aan het ver loop van den slag wel te merken. Ongeveer 10.000 man Russische benden die van Jeisk kwamen, in de golf van Mins aan de noordkust van de Zee van Azof landden en tot den aanval op Taganrog overgingen, zijn door de Duitschers vernietigd. Afdee- lingcn van de:i vijand die op booten vlotten trachtten te ontkomen, wer- i in het water in elkaar geschoten. Te Bladel zijn ten nadeele van twi landbouwers vier koeien, ter waarde ongeveer f 2000 gestolen. Eén is de Belgische grens teruggevonden, de andere drie zijn er waarschijnlijk over. Een 19-jarlge bakkersknecht te Schaesberg viel op het kermisterrein uit een luchtschommel. Denzelfden nacht overleed de jonge man aan In- 'endige verbloeding. De minister van landbouw heeft verboden hut vervoeren van kippen- cendeneieren. Dit verbod is niet toepassing op het vervoer binnen de grenzen cener gemeente. Nabij het waaggebouw te Leeuwar den kwamen twee wielrijders met elkaar botsing. Een sloeg met het achter hoofd togen het Waaggebouw en over leed tengevolge van een schedelfractuur. Minister Treub heeft in de Eerste Kamer verklaard, dat een nieuwe staats- leening onvermijdelijk is. Gedurende schietoefeningen in het kamp van Laren werd het dochtertje van een harmonicaspeler door een ver dwaalden kogel ernstig in den buik getroffen. Men hoopt het kipd te be houden. Te Heerlen is te inval gedaan. Karrenvrachten vol goederen weiden in beslag genomen, manufacturen, peper, leer, rubber en nog tal van andere artikelen. De in beslag genomen goederen vertcgen- roordigen een waarde van f 100.000. - Nu in Heerlen geen kermis mocht plaats hebben, werd de kermis ver plaatst naar liet mijndorp Hoensbroek. De drukte was er enorm. Duizenden guldens werden noodeloos uitgegeven. Ér werd gevochten om een plaats in stoomcarouscl, luclitschommels, vlieg machine enz. De groote Fransche filmfabrieken hebben besloten, het bedrijf stop te zetten. Daardoor worden ruim 30.000 personen van hun broodwinning be- Men heeft de grootste dc vele Fransche vluchtelingen uit het pas door de Duitschers veroverde ge bied van melk te voorzien. Zelfs vooi de kleine kindeicn is het bijna niet tc krijgen. Vijftig Amerikaansc'ie eenigingen hebben besloten, macht dc Duitsche cultuur in Amerika tc verdringen. Haar strijd licht zich allereerst tegen Duitsche bladen, Duit sche tekstboekjes, Duitsche muziek en Duitsche taal. Mitchell Palmer, beheerder van het ijandelijk eigendom in dc Verecnigde Staten, heeft verklaard, dat er binnen- jr 800 millioen dollar Duitsch eigendom in beslag genor en zal zijn. De groentenoogst is in Duitschland in vollen gang. De aanvoer op de markten der groote steden, zooals Ber lijn en Keulen, is af en toe zoo groot, dat het aanbod de vraag ver overtreft. In Berlijn was de aanvoer van asperges n, dat de verkoop aanmerke lijk beneden den maximumprijs plaats had. In Keulen moest een groot ge deelte van den groeotenaanvoer voor liefdadige doeleinden gebruikt worden, daar de bevolking reeds meer dan ge noeg had. In heel Duitschland zijn de en druk aan het conserveeren den winter. Nooit is er zooveel groenten in Duitschland „ingemaakt" als dit jaar. Van heden af zal weer geregeld plaats van de motorboot evenals vroeger de trekschuit van Assen naar Veerhuizen varen. Een inwoner van Loosdrecht, tot dusver recht van lijf en leden, verscheen dezer dagen op straat met een bochel op zijn rug van je welste. Groote ver bazing bij de dorpsgenooteo. Bij de politie was deze verbazing echter ge mengd met argwaan. Zij liet den bo chel zich ontkleeden en kwam tot de ontdekking dat onze vriend, evenals voorheeD, zich nog mocht verheugen in een onberispelijk rechte ruggegraat, doch dat de uitwas ontstaan was door 30 pond kalsvleesch, die hij op zijn ug had gebonden. Iemand te Hoensbroek laat zijn fiets aan de deur van een winkel l. Toen hij buiten kwam was ze verdwenen. De bestolene gaat op on derzoek uit, en een paar straten verder ziet bij een persoon op den weg lig- gen, bloedende uit een gapende hoofd wonde, met de gestolene fiets naast hem. De dief was zóó dronken, dat hij van het rijwiel was gevallen. Een 60-jarige timmermen te Peize, bij 't losbreken van een plank in een bedstede achterover gevallen was terstond een lijk. De bekende firma de Gruijter Ie Den Bosch viert 19 Juni haar 100- jarig bestaan. Op nog bescheiden voet begonnen breidde de zaak zich in het verloopen tijdperk zoodanig uit dat thans dc naamlooze vennootschap «Industrial en Handelsmaatschappij P. de Gruijtei en Zoon tot in het buitenland bekend is als een der eerste op industrieel In Nederland zijn 70 winkels Gruyter gevestigd, terwijl nog 30 filia len spoedig zullen worden geopend. Ook in het buitenland heeft dc Maatschappij haar verkoophuizen. De politie te Groenlo heeft de hand gelegd op een gevaarlijk sujet. Hij gaf zich uit voor Belgisch uitge wekene. Een landbouwer onder Lich tenvoorde werd voor f2500 de dupe tijn bedriegerijen. Een portret den wand was het middel, waardoor hij zich den gunst van dien zijn gezin wist te verwerven. Het stelde de zuster van den boer vo België in een klooster vertoefde en daar eenige jaren geleden door oorlogs geweld om het leven moest zijn ge- Bij zijn bezoek vertelde hij, de zuster in zijn armen uit het in brand geschoten klooster tc hebben gered. De goede lieden eindigden met den man op aflossing f2500 te geven, waar mede hij in den omtrek een kleine boerderij zou beginnen. Toen de man zich niet meer zien liet, begon de land bouwer argwaan te krijgen en waar schuwde hij de politie. De oplichter hield zich sedert schuil in een verdacht huis in de omgeving van Groenlo. Bij zijn aanhouding, waartegen dc bewo- van dit huis zich krachtig verzet- had hij nog slechts f40 in zijn bezit. Een misbruik, dat nu, wat de katho lieken betreft, voor immer tot het ver leden gaat behooren is, volgens Rector de Haan, wel dit, dat men aan kinde allerlei vreemde namen 'geeft als gedoopt worden. Somtijds beseffen de ouders zelf niet, vraarom de priester aanmerking maakt en weigert zulk een vreemden naam als doopnaam te aan vaarden. ;euwe Kerkelijke wetgeving heeft bevolen, dat alle doop- en vor melingen de namen moeten aannemen van heilige mannen of vrouwen, die in het katholieke martelaarsboek te vinden zijn. Elke dag des jaars geeft namen aan van heiligen der Kerk, het kind den naam te geven van den heilige, gevierd op deszelfs ge boortedag, is zeer te prijzen. De gewoonte, dat het kind naar peter of meter of wel naar een der bloedverwanten genoemd wordt, Iets, dat begrijpelijk is, heeft er toe geleid, dat sommige namen in duizendtallen vermenigdvuldigd zijn en vele namen van groote mannen en vrouwen geheel in het vergeetboek geraakt zijn. Namen als Aloysius, Stanislaus, Stefanus, Lau- rentius, Bonifacius, Lucia, Anastatis, Barbara enz. enz. hoort men zoo zeld- n men schijnt een afkeer te hebben van namen van heilige mannen vrouwen uit het Oude Testament, meenend dat zulks Joodsch is, iets wat toch niet bet geval is, omdat ook zulke tot die der Katholieke Kerk be hooren. Zijn Abel, Mozes, Aaron, Jere- mias, David, Zacharias, Eva, Sarah, Rebecca, Judith, Ester, geen namen van voortreffelijke en heilige mannen en vrouwen Er hier over uit te wijden zou te veel zijn, doch iedere naam heeft ook eene beteekenis, en zal ook met den naam, het leven en de daden van de heilige leeren en wat daarin voor een iegelijk is na te volgen, om een God gevallig leven t« Zijn er echter redenen waarom doo* peliug of vormeling den naam van een bloedverwant krijgt, dan is het zeer raadzaam, als tweeden naam een naam tc kiezen van bem of haar, wier ge- dachtenis door de kerk op geboorte dag of vormdag gevierd wordt, en waardoor oude en vergeten namen wederom in het geheugen gebracht worden en eene navolging vinden. Alsdan zal men ook eens in den dagelijkschen omgang andere namen hooren klinken dan Jan, Piet, Klaas, en men zal ook eer de namen van de apostelen hooren noemen, en tenminste van Katholieke zijde het voorbeeld geven, dat men op zulk eene wijze de namen van groote mannen cn vrou* EENE JAARMARKT IN DE EERSTE II) HELFT DER ZESTIENDE EEUW. Hoewel een soldaat zijnde, waren zijne ootmoedigheid, dienstvaar digheid en zedigheid boven alles uit stekende, nog uitgenomen zijne liefde tot de armen, aan wie hij alles gaf wat hij bezat, voor zich zeiven slechts een weinig behoudende, om dagelijks vaD tc leven. «Eens ontmoette dc heilige krijgs man in de poort van Amiens een schamelen arme,- die ineen gedoken nederzat en bijna niets had om zich tc dekken. Martinus, niets hebbende om hem te geven, bedacht zich geen oogen- b!inhij nam zijn zwaard, sneed zijn mantel in tweeën en gaf de helft aan den armen man. Daarvandaan komt," zeide Leendert vervolgens, dat liet Utreclitsche wapen, schuins doorsne den, rood en wit vertoont, naar den gedeclden mantel van St. Maarten. .'s Nachts daarna,» ging hij vooit, zag onze heilige patroon den Zalig maker niet de helft van zijn mantel bekleed, zeggende tot dc Engelen «Martinus, die nog maar een geloofs- leerling is. heeft mij met dezen man tel bedekt*. Doch dit maakte Item geenszins hoovaurdig alleen gaf het hem meer en vaster betrouwen op de goddelijke barmhartigheid. Maar het zou mij onmogelijk zijn, het gchetlr leven van dezen Bisschop, zoo rijk aai allerlei lotgevallen, zoo werkzaam zoo heilig, op deze plaats te verhalen en in zulke korte woorden samen te vatten, ik wil u alleen nog maar zeg gen, dat hij gedoopt weid, diaken ge wijd, dat hij kloosters stichtte, een doode verwekte, cn dat men hem door onschuldige list uit zijn klooster lokte, om hem tegen wil en dank tot Bisschop van Tours te verheffen. Een van de wonderen, welke om hem ge schiedden, wil ik nog verhalen. Eens tze heilige zich verplicht Valentianus te gaan, om ie vragen. De keizer echter hem hetgeen hij vroeg niet willende toestaan, wei gerde hem te ontvangen. Toen wachtte Martinus zeven dageti, waarna hij, op bevel van een Engel, ongevraagd tot des keizers vertrek doordrong. Deze, hierover verstoord zijnde, wilde hem niet groetenmaar God liet loc dat zijn zetel aanstonds in volleu brand geraakte. Toen stond de keizer op. omhelsde St. Martinus cn gaf hei Het verdere leven cn de dood vooral van onzen heiligen schutsman, zoowel van de gchecle stad als van dc Kctk, is alles even schoon en stichtelijk maar stelt u voor ditmaal tevreden, want onze goede heer Gislbert, in wiens gezelschap ik het leven van St, Maarten heb gelezen, heeft mij beloofd over ccnigen tijd, mogelijk op den sterfdag van den heilige, een gehec er zijn leerri leven te houden. «Ik boc-p dan mijt St. Maar- lens-mannen.' zcide hij, «eens aan het verstand te brengen, dat het hun ro moet zijn, moedig en barmhartig zen, en vooral moedig in het be ren en verdedigen van het geloof, vereeniging met den Paus, onzen geestelijken vader cn de Kerk, onze zorgvolle moeder.» Op het laatst van zijne redenecring verhief Leendert zijne item een weinig, cn Jan ontwaakte uil lijnen slapcrigcn toestandhij sloeg net zijne vuisten op tie tafel, dat de bierkannen opvlogen. «Dat is gelogen riep hij, lafl handlanger van de papen.» Je kei al heel aardig precken," zei Aait, die altijd achteraan kwam, 't is jammer dat jc nog een half uur uit het water blijft." De vrouwen werden bleek van schrik, voonatnclijk Godeliva, bij wie het angstig vooigevoel vernieuwd opkwam inaar Meester Evcitz, die door zijn gezag de orde spoedig meende te hei stellen, stond op en sprak eenige vermanende woorden tol Meindertz. Doch dit was olie in het vuurwant daar Jan dacht dat hij hem al een goed eind heen voor dc nieuwe ge voelens gewonnen had, kwam de te leurstelling bij de boosheid en de ja loezie. «Houd gij uw mond,« schreeuw de Meindertz,» oude veinsaard I als ik het niet liet om uwe dochter, dan brak ik u op staauden voet den hals.Dit Ga zulke praatjes in - de blauwe» hen» verkoopen.» zeide Marlijn, en vijf of zes mannen stonden als door ééne ingeving op, namen Jan Meindertz bij de schouders, zett'en hem buiten en schoven den grendel voor de deur. Met Aart had men heel geen moi want nauwelijks bespeurde hij wa gaande was, of hij sloop weg. Jan stond nog eene poos te bonzen en te kloppen en ging toen al vloekende en morrende heen. Het gchecle gezelschap was een weinig verslagen, cn een half uur later, toen Leendert naar de Hieronymis- school ging. vroeg Liva met nadruk aan haren vader, »of zij niet naar hnis zouden gaan,» -Waarom?" zeide Evertz. -Livaatje, kind, denkt gij dat cr op kermis niet eens méér zoo iets gebeurt Of meent gij dat wij kinderen zijn die gaan lonpeti Zoo ver is het nog niet gekomen,» Het groen woei zoo vriendelijk langs de breede ramen, die in de kolfbaan uitkwamen, 's avonds werd het in eene herberg het vermakelijkste in 't kort hoe dikwijls Godeliva smeekte, meester Evertz was niet te bewegen. V. Voor het huis Hazenberg, het welk naderhand voor stadhuis werd gebruikt was een eenigszins verheven tooneel opgeslagen en alles voor dien tijd doelmatig ingericht, het redeys met zeilen overspannen, vier stads trompers i cr neven, om de poorters voor ia de voorstelling recht feestelijk de ooren te streelen de leerlingen van de St, Hieronymus school zouden cr, zoo als wij reeds gezegd hebben, een «Mysterie* spelen, ditmaal zou het de parabel van den Barmhartigcn Samari taan zijn, welke men ging vertooncn. Eene groote menigte was daar ter plaatse verzameld; want niet alleen dat het volk zeer gesteld was op zulke openbare tooneelvoorstellingen, maar er werd ook nog vlak bij de schouw plaats eene loterij gehoudeneen en ander had dus veel menschen bijeen Allerlei praatjes werden er voor en na gehoudenwant het duurde een geruimen tijd, alvorens het spel begon. «Dat had van morgen eene leelijke ruzie kuuneu worden,* zeide Joost de goudsmid, die met Aart en Gerrit en nog anderen op een groepje stond te bluffen. «Ik wenschte wel dat ik er maar bij geweest was," zeide Pier, een gemeenc mandenmaker, die zich bij deze gele genheid eens wilde laten gelden. Zij zouden mij zoo licht niet tot zwijgen gebracht hebben. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1918 | | pagina 1