ALM KATHOLIEK IS
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
DINSDAG 2 JULI 1918 32* JAARGANG No. 27
HU Blad verschijnt Dinsdag- cn Vrildng-
middag. Prijs per drie maanden 65 cl.
bullen de slad Amersfoort 73 ct. Alzonder-
IJke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen
kunnen elke week Ingaan, doch opzegging
van abonnement moet geschieden vóór den
aanvang van een nieuw kwartaal.
Woensdag
Juli
van 8—5 uur
Stemming
Tweede Kamer
linns in dn kiiskrlno Ulracht.
stemme op de Roomsche lijst.
Op Uw stembiljet zoekt gij op de
candidatenlijst, waarboven liet
getal 6 staat;
Op deze lijst maakt ge alléén
het hokje voor den naam van
zwart.
Slechts één hokje inoogt gij
zwart maken, anders is Uw stem
inaeldig.
Hulpbei
lulpbehoevende kiezers kun
nen zich door anderen doen
bijstaan.
Naar de stembus.
Kiesrecht is nu ook wettelijk kies
plicht. Van dat plichts besef moeten
al de onzen diep doordrongen zijn cn
daarvan moeten zij getuigen op den
stemmings-dag, door eensgezind en
trouw te stemmen op de Roomsche
lijnt. Elke stem heeft groote waarde.
Onder geen beding dus haar onthouden
aan de partij, die zoo wel in staat is,
onze belangen voor tc staan.
Intijds neme ieder zijn maatregelen
cn lioude een weinig tijd beschikbaar
om den burgerplicht te vervullen.
En heeft men onder zijn kennissen
en verwanten kiezers, die 't recht be
grip hunner verantwoordelijkheid geheel
of ten dcele missen, laat dan niet na
hen tc wijzen op het groote belang
van den stembus-strijd, op de gi
waarde van 't nietig stembiljet.
Ieder kau wat doende een veel,
een ander weinig. Niemand blijve in
verzuim, want het gaat om hoogc be
langen.
Christelijke politiek.
Het doel van den staat is: de be
vordering van het algemeen welzijn
hier op aarde. Dit is dén van de wei
nige punten, waarover de vele poli
tieke tegenstanders cn tegenvoeters het
samen eens zijn. Dit is juist liet ver
schil tussclien kerk en Btaat, dat de
eerste hoofdzakelijk een bovennatuurlijk
en ecuwig goed nastreeft, en ile twee
de een natuurlijk en tijdelijk goed.
Hieruit volgt echter geenszins dat de
slaat niets tc maken heeft met 's men-
schen geestelijke cu eeuwige belangen I
Immers, gelijk gezegd is, moet de
aat het algemeen welzijn hier op
aarde behartigen en bevorderen. M.a.w.
de rcgecring moet ervoor zorgen, dal
die omstandigheden zooveel mogelijk
aanwezig zijn, welke noodig of nuttig
zijn, opdat de burgers hun persoonlijk
welzijn bereiken, ook het geestelijk en
het godsdienstig element een groote,
zelfs de grootste plaats moet innc-
:n. En vanzelf moet dus de slaat
ervoor zorgen, dat met dit geestelijk
en godsdienstig clement in het staats
leven behoorlijk rekening wordt ge
houden.
En wat nu willen de verschillende
linkschc partijenliberalen, socialisten,
anarchisten, enz,
Zij nu willen God en godsdienst
hcclemaal uitschakelen uit het sta
bestuur.
w. als die hccren hun
krijgen, dan wordt ons lar dje bestuurd,
alsof er hcclemaal geen God
Christus bestaat I
Moet ik u nog zeggen, wat gij
Woensdag te doen hebt I Mij dunkt,
dat is toch zoo klaar als een klontje,
tenminste als gij erkent, dat ook de staat
als zoodanig gehoorzaamheid aau God
verschuldigd is; en ah gij mét mij
verlangt, dat met de wetten van
godsdienst en zedelijkheid in ons land
rekening wordt gehouden, dan moet
ge uw stem uitbrengen op de rechtsche,
op de Roomsche lijst.
Trouwens, als gij slechts even na-
d.'nkt, zult gij zoo duidelijk mogelijk
inzien, dat de godsdienstige en zede
lijke begrippen van de rcgcetingsper-
sonen noodzakelijkerwijze vnu grootcn
invloed zijn op het staatsbestuur,
Denkt b.v. maar eens aan de zcdc-
lijklrcidswetten. Wij hebben een vasten
cn zekeren maatstaf, om uit temaken,
wat goed is en wat niet. Masr zij heb
ben zoo'n maatstaf niethet is bij hen
een vraag van «opvatting.» Kortom,
bij links moeten de opvattingen over
zedelijkheid of onzedelijkheid noodza
kelijkerwijze op losse schroeven staan.
Stemt daarom rechts in het belang
der goede zeden, cn in het belang
het huisgezin, het fondament van
hcclcn staal I
Maar meer nog zullen zij cn allen,
Ie trouw op dc Roomsche lijst stem-
icn, hun loon vinden in dc zekerheid,
dat Nederland alsdan niet verzeild
raakt in een koers, die onfeilbaar naar
liet verderf voert.
Want een Regeering gelijk ons te
wachten staat bij vrijzlnnlg-auciaiistisclic
victorie, die Gods wet cn Gods gebo-
jlt haar pogram heeft geochrBpt
en uiet anders vooit kan dan onder
den hoogen druk van do roodc elemen
ten, zou tot venierf van ons volk op
den stoel zitten.
t Gaat om beginselen.
De personen blijven onaangetast.
Ook zij worden gedreven.
Maar de waarheid mag niet verbloemd.
Haddc men dit voor jaren in Frank
rijk ingezien, het zouden niet de
Viviani's, de Briand's en de Clemen-
ceau's zijn, die dat ongelukkige land
ontkerstenden.
Maar het zijn ook de geestverwanten
van deze mannen, die ons goede volk
in de toekomst willen gaan regecren.
Het Christelijk Staatsrecht blijve ge
handhaafd.
■iddrn nor dio isidin «tilii.
Men maakt er ons een verwijt van
dat in onze kringen wordt gebeden
voor den goeden uitslag der verkiezing.
In dit verband is 't ook nu nog de
moeite waard keunis tc nemen van het
geen de liberale prof. Holwerda inder
tijd daarover schreef:
„Wij maken ons erg boos", zeidc
hij, „als er voor den uitslag van
Uitzingen gebeden wordt. Als wij
ten wat bidden is, zouden wij het heel
natuurlijk vinden, dat iemand den Al
machtige smeekt om de zegepraal zijner
heiligste beginselen. Bij de vraag of
A dan wel B gekozen wordt kan de
toekomst, het eeuwig heil van dc eigen
kinderen betrokken zijn „geef, o God,
indien het mogelijk is, dat een i
die U vreest, op hot gestoelte der
moge plaatsnemen". Wat kan men
tegen zulk een bidden inbrengen?"
Gemengds berichten.
Oorlogsberichten.
Dc Italianen hebben zich geducht
geweerd eu zoo beleven de Oosten-
rijkers weinig plclzler van hun aanvallen.
l)c behaalde voordeden moesten ze
nagenoeg geheel prijsgeven.
In Oostenrijk allengs meer honger
lijden cn vandaar stijgende ontevreden
heid, die tot revolutie kun lelden.
Aan het Weslfront een angstig af
wachten vnn w tl rru weer komen gaat,
Ook werd weer gesproken over
vredesondcihanddingcn door bemidde
ling van Spanje,
Door de aanvallen van vliegers op
open Duitsche sleden op 25 cn 26
dezer Ï3 slechts geringe schade aange
richt. Alleen In Saarbillcken zijn slacht
offers gevallen cn wel 4 dunden en 12
gewonden. Vier vijandelijke vliegtuigen
werden neergeschoten.
N.id&t de voormalige Tsaar aller
Ruslanden, Nlcolaas 11 alom ter wereld
In uitvoerige artikelen uitgeluid Is, wordl
wederom beticht dat hij in het geheel
niet vermoord is maar zich In uitste
kenden welstand bevindt. Indien het
bericht over zijn dood inderdaad onjuist
blijkt, zal hij zich dus, indien hij er ooit
in slagen mag naar West-Europa dc
wijk t-> nemen, nauwkeurig op do hoogte
kunnen stellen over zijn karakter en
levenshouding. Erg opwekkend zal die
lectuur dan niet voor hem zijn.
Zoo wordt vastgesteld, dut hij een
zeldzaam /.wak mensch is geweest die
onmetelijke rampen over de gchcele
wereld heeft gebracht cn zich self, too-
wel als zijn rijk in het ongeluk heelt
gestort.
schip binnengekomen. Dc lading bestond
uit 1500 ton mnis, 2000 ton meet en
2600 ton tnrwe. Een met 2000 ton
tarwe en 1600 ton meel aan boord,
wordt nog te Rotterdam verwacht.
De minister van Marine Is heenge
gaan, omdat hij verschil van gevoelen
heeft over het onder gewapend geleide
uitzenden van Nederlandsche schepen
Indie.
E:n soldaat te Noordwijk werd door
een luitenant-kwartiermeester nnar Lei
den gezonden om f 10.000 wisselgeld
tc halen. Bij zijn terugkomst beweerde
tiij cl: I 10.000 ve-loren te hebben.
De Krijgsraad sprak Item wegens gebrek
aan bewijs vrij.
Te Tilburg heeft de politic een
hondcnslachtery ontdekt. Op verschei
dene huiden van honden werd beslag
gelegd. De slachter werd in arrest ge
nomen, vermoedelijk In verbaod met
diefstal van honden.
Het woonhuis van dc wed. Rossen
te Wijcltcn is geheel afgebrand. Alles
ging verloren, behalve het paard en
net vee, dat in de weide was. De be
woners moesten ongekleed vluchten,
Men vermoedt, dut de brand ontstaan
doordat kippendieven bij het aan
steken van het licht onvoorzichtig zijn
De llnd-iboomen, die veelvuldig
voorkomen, staan In bloei. De bloe
sums worden druk verhandeld als thee-
surrogaat. De prijs is zeer hoog n.l.
10,35 a f0,40 per K.G.
In verzetten toestand kan er een sma
kelijke thee vnn bereid worden, voor
welk doel de bloesems \66r den oorlog
veel nnar Belgle werden uitgevoerd.
De legcerlng heeft besloten, den
uitvoer vRn vroege aardappelen toe te
er in dc binncnlandsche
behoefte geheel zal zijn voorzien,
Van Dultichland is hiertegenover dc
toezegging gedaan, dat gedurende de
maand Juli 10,000 ton
Liberaal gepraat.
Wat reide dc libetalc minister Vat
„Stel, er komt bij mij de prcsidui
van den ïico-inaltnusiaansclien bond,
die vrijstelling voor een gift komt
gen, dan zou ik niet weten, of Ik zeg
gen moest, drit die bond ccn maat
schappelijk belang beoogt of niet. Et
zullen natuurlijk lieden zijn, die op ecu
dergelijke vtaag dadelijk een antwoord
zouden kunnen geven, nianr ik vind
ijuaestieus en de Regecring,
t beslissen, komt in groote
moeilijkheden".
Deze linksche minister wist dus niet,
dat liet verderfelijk neo-malthusianisine
tegen het maatschappelijk belang is I -
Later schijnt hij tot de overtuiging tc
zijn gekomen, aat het neo-malthusianis-
mc niet tegen liet maatschappelijk be
lang is, want volgens een boekje van
den nieuw-malthusiaanschen bond, is
Mr. Ant. van Gijn, oud-Minister
i, Haag, voorstander cn
dewerker van dien Bond.
Dit voorbeeld doet duidelijk zieu hoe
alles wordt losgemaakt, waaneer dc
vrijzinnige beginselen worden toegepast.
EEN LAATSTE WOORD.
Onze pers heeft reeds lang te voren
op het gewicht der verkiezing gewezen.
Onze voormannen, te hebben nu
maanden achtereen liet vuur uit dc
sloffen gcloopen, om het hooge belang
dezer stemming in vergaderingen, in
rompslomp van administratief werk,
uit te meten maar wel hoog
prijzen en te waardeeren, hebben ze
gedaan wat ze konden.
En dat alleen opdat toch ma
kiezer worde voorgelicht en aangevuurd,
opdat toch maar geen stemmetje ver
loren ga.
Dat werk hebben de kiezers met dank
baarheid te beloonen door hun plicht
te vervullen.
En het zal hun een groote voldoening
Amerikaanschc vrijheid.
Een Zweed, Karlsson genaamd, die
voor tien jaren naar Amerika emigreer
de, is tot 25 jaar dwangarbeid veroor
deeld wegens zijne weigering, zich bij
liet leger te laten inlijven,
45 personen, die wegens gewetens
bezwaren weigerden uniform te dragen,
zijn door een krijgsraad lot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld.
Dc Duitsche loeomotievcnindustric.
hoezeer ook overstelpt met order* voor
blnneiilandsehe tekening, heeft dezer
dagen 20 groote locomotieven voor
gocdcrcnticit.cn aan Zweden geleverd.
Een betrouwbaar man, die in nauw
contact heeft gestaan met de graan
producenten in Zuid-Rusland, verwacht,
dat de Duiticher* gedurende dc eerste
drie of vier maanden ten naaste bij
16000 ton graan en veevoer per maand
uit de Oekraïne zullen krijgen. Er is
weinig of geen tarwe, maar wel
gerst, haver en veevoer.
- De gemeenteraad van Goole heeft
ledcgedceld, dat ieder, die de brand
spuit noodig heeft, twee paarden
zenden, geheel in tuig en lange i
gen, inbegrepen, om dc spuit te
ken. Dit wegens het gebrek aan paar
den in de stad. Reeds gedurende eenige
maanden kan de raad geen paarden
eer in huur krijgen.
Iu het Pruisische Huis van Afgi
inrdlgden is het verslag logekomei
der bijzondere commissie, welke belast
is met het onderzoek naar de schade,
tengevolge van den Russische» inval
in Oost-Pruisen. Volgens dit verslag
bedraagt het aar.tal Inwoners, dat dooi
dc Russen Is weggevoerd 13.200. De
veroorzaakte schade bedroeg 1.4 mil
liard mark. Van deze som is tot op 1
Juni reeds 960 inilliocn aan debetrok
ken personen uitgekeerd.
Het aantal vernield: gebouwen bi
draagt 30,387, waaronder 19 Evange
lische kerken, 26 pnstoricön, 2 stad
huizen, 240 andere kerkgebouwen
132 scholen. Van deze zijn in de ja.
1915, 1916 cn 1917, 17,354 weder her-
Meld. Het getal vluchtelingen bedroeg
400,000, waarvan velen weder zijn te
ruggekeerd. Dc veestapel, welke vooral
zwaar heeft geleden, is reeds weer op
6/7 van zijn vroegere sterkte terugge
bracht.
bureaux.
Dieven hebben bezoek gebracht aan
de woning van dr. Jocrge, leider der
ciorlogs-partijto Mecklenburg, teRostock.
Blijkbaar was liet hun opgevallen, dat
de goed onderhonden verschijning van
dezen welbeupraaklen lieer toch duiden
moest op een bijzondere wijze van „vol
houden", en als grondige lieden zijn zij
eens op onderzoek uitgegaan. Het ie
hun echter niet mogelijk geweest alle
voorraden mee te nemen, omdat zij
[ccn paard cn wagen .bij zich hadden.
Haar 5 hammen, 3 zijden spek, een
schouderstuk, meer dan 20 pond met
worst, 20 pond boter en verscheidene
honderden eieren zijn toch ontvreemd.
Twee officieren, betrokken bij het
militair vervoer, hadden opdracht boo
ten tc koopen. Aan 15 booten ludden
sij, naar, volgens de N. Ct.» geble
ken moet zijn, f 30,000 verdiend. Bo
vendien lieten zij tien booten in parti
culieren dienst varen en genoten si)
daarvan de revenuen. Aan een andere
afdeeling van den élappedienst had
een sergeant-majoor zich door vrijge
geven en inhouden van soldij een Ka
pitaaltje bijeengegaard, dat hij tegen
behoorlijke rente uitleende, maar te
vens gebruikte hij ook de gelden, die
onder zijn berusting waren, voor
voorschotten.
Verder Is uitgekomen, dat bij den
brandkastdiefsul bij den élappedienst
aan den Oudendijk 26 personen be
trokken zijn, onder wie vele militairen.
Te Kempen heeft een inwoner bij
liet omhakken van een boom In een
holte een kist met oude Fransche gou-
ten gevonden. Blijkbaar waren
ze daar in vroegcren oorlogstijd ver
stopt.
Nederland zou worden uitgevoerd.
Men heeft lil den Haag het plan
de 18 Limburgschc Burgemeesters, die
o.a. bij gelegenheid der kermissen vee
lititon slachten, te ontslaan.
De Koningin heeft door iiet schen
ken van een bijdrage lia.ir belangstel
ling getoond in het oprichten van een
gedenkteckcn voor Thomas a Kcmpis
op den Agnietenbcrg te Zwolle,
Te Twisk zijn een drietal huizen,
geheel in vlammen opgegaan.
Te Kerkrade is in de houtloodscn
der Mijn door kortsluiting brand
staan. Twee loodsen met gezaagd hout
ter waarde van f 20,000 werden totaal
vernield.
Te Eindhoven is In hot gasthui)
overleden een landbouwer uit Zcsgc-
huchtcii, die met het plukken van
kertc-i, uit een boom was gevallen,
liet een vrouw met 5 kinderen
i:
Nabij de tramhalte te Eygolshoven
is een man door ecu trein overreden,
cn overleed terstond.
- Te Helmond heeft de politie 2
lagarljnknecht* van het distributie-
bedi(jf In hechtenis genomen, die be
kenden zich te hebben schuldig ge
maakt aan diefstal en heling.
Te Haarlem is ingebroken
Kleverlaan. Gouden en zilveren voor
werpen en geld worden vermist. Door
hei keukenraam waren de dieven bin
nen gekomen.
De bij Schijndel in een woonwagen
vermoorde C. v. d. Pol schijnt in een
gevecht met collega's met een schop
op liet hoofd te zijn geslagen. Zcrr
verminkt werd de man In het gasthuis
te Woensel opgenomen, waar hij
overleed.
- De Centrale Raad van den Bond
-an K. K. Middcnstandsvcreenlglngen
De Honte» in het aartsbisdom Utrecht
houdt jaarvergadering Donderdag 1"
Juli te Arnhem. Twee bestuursleden
moeten gekozen worden wegens perio
dieke aftreding van dc Itccrcn L. Hol
tel cu H. S. Poppclaatstgenoemde
stelt zich niet beschikbaar.
- De arbeid op dc stcmbnrraux zal
ditmaal én wegens het sterk vermeer
derde aantal kiezers èn wegens dc be
werkelijkheid van liet stemiuaterlaal
onder liet nieuwe stelsel aanzienlijk meer
tijd vorderen dan onder het oude, zoo-
dat in weerwil van d* faciliteiten door
de regeering verleend, het publicceren
van de resultaten niet zoo gauw moge
lijk zal zijn, De eerste betichten zal
men eerst Donderdag kunnen verwach
ten. In eik gevnl den stand der poll-
I tiekc partijen, de namen der gekozenen
Arnersfoortscho
Nieuwsberichten.
In tegenwoordigheid van het Bestuur
r School, den Wethouder van Onder
wijs, de Commissie van Toezicht M.O.,
den Insp. van het Reservekader cn het
Bestuur der Kamer van Kooplt., had
het mondelinge gedeelte van het eind
examen dcrMlddelb, Handclsdagschool
plaats, waarsan 27 candidaten deelna
men. Hieivan zijn geslaagdJ. C. Beek,
G, Barncveld, M. J. W. A. van Dijk,
R. van Dijk, J. Helienkamp, B. J. Hoek-
strn, J, D. de Jong, E, Klusser, A. M.
«venhorst, Th. H. G. A. Mc|jcr,
n Nimwegen, C. J. W. Scholte cn
Trjjnlje Yfo, allen te Amersfoort, A.
Bcnning, W. G. van Pastenhout, J. J.
Hasselaar, K. Kuykcn, W. C. Lange-
laar, H. J. Visser, G. van Wessel en
F. C. W, van der Woord, allen te
Uuarn. Lara van Houte te Zeist, J. van
der Wal tc Hilveisum en Anna Bijker
tc Ermelo.
Afgewezen zijn drie candidaten.
Voor het toelatingsexamen, dat op
8, 9 en 10 Juli n.s. zal worden afgeno-
i, hebben zich 73 cand. aangemeld.
De Nederl. Aannemersbond, afd.
Amersfoort, heeft den Raad er op ge-
dat het tot de uitzonderingen
moet behooren, werken in eigen beheer
uit te voeren en het regel dient te zijn,
alle werken, welke maareenlgszlns vat
baar zijn voor openbare aanbesteding,
publiek te doen aanbesteden.
Zij Is van oordeel dat het Gemeente
belang niet gediend wordt met het eigen-
beheer-systccm, hetwelk moet uilloopen
op groot tinantieel nadeel voor de Ge
meente, daar er geen persoonlijke be
langen meer zijn om de werken sou
voordeclig mogelijk uit te voeren. Dc
energie om werken met de minste kos
ten gereed tc maken wordt gemist,
heeft zij de voorbeelden voor
die werken, welke thans door
dc Gemeente in eigen beheer worden
uitgevoerd. Voort# is geweten op de
mivoordeelige wijze van aanvoeringen
opberging der diverse materialen, enz.
Het voorstel is aangehouden en een
R?'idscommisslc benoemd om na te
gnna hoe groot het nadeel is, nu reeds
door verkeerd beheer veroorzaakt.
Bij de gehouden Stenogral'te-examen*
van den Ned. Sten. Bond «I. Pitman-
slaagden o.a. van hier voor diploma A
de dames: A. Alberts, M. Beck, P. v.
Ecden, K. Latcnstein van Voorst, en
de hecren Th, van Haselen, H. Kooi-
sn en A. Spiekcrmann.
Voor diploma BMej. J. Ruitenberg
cn voor diploma C: (120 woorden per
minuut) Mej. H. Inians, Soest, allen
leerlingen van de Pitmanschool alhier.
- Dc architecten Gulden en Geldma
ker hebben aanbesteed het bouwen van
24 woningen te Watergraafsmeer. Inge
komen 19 biljetten. Laagste B. J, H.
Er is eindelijk weer ccns^en graan-1 cn den uitslag der 18 hoofdstem- van Berghem, Amersfoort, f 118,600,