DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 21 JANUARI 1919 32* JAARGANG No. 91
V-Sf,
r den aanvang van een nieuw
Uit het Buitonland.
Men meldt dat Ludcridorff zich voor
lijn vertrek ter beschikking van de
regcering had gesteld. Overeenkomstig
den wensch der regcering, dio hem
niet tegen het gepeupel meende te
te kunnen beschermen, wns hij naar
liet buitenland gegaan onder voorwaar
den ten allen tijde, wanneer zulks ver
langd werd, terug te keeren.
President Wilson is een overtuigd
besnijder van het alcohol-kwaad. Kr
was te Oliver, in Wisconsin, een slijter
van sterken drank, die, gebruik maken
de van het oogluikend toestaan van den
handel daarin, welke in aangrenzende
staten verboden was, zich had geves
tigd in de buurt van de fabrieken te
Ouluth. lederen dag ging een auto
omnibus dc klanten halen uit de streken
waar het Alcoholverbod van krncht wns.
Of de auto-bus de drinkebroers weer
naar huis bracht, meldt de historie niet,
maar wel, dat president Wilson aan
het zaakje een einde maakte, door
krachtens een nieuwe wet de slijterij
te Oliver tc sluiten, als zijnde een
gevaar voor de nationale verdediging.
Men herinnert ziih dat dc zware
stukken, die Duinkerken en Parijs be
schoten den naam kregen van «Dikke
Berth,»». In hun overhaasten terugtocht
hebben dc Duitschers twee dier kanon
nen achtergelaten. Zij werden naar
Etterbeek overgebracht. Belgifi zul er
een bewaren en heeft er een aan Duin
kerken aangeboden. Dc Belgische «Dikke
Bcitha* bevindt ziclt tc Etterbeek. Het
kanon i» .'12 meter lang. doorsnede van
rlcn vuurmond 384 millimeterdc loop
alleen is 18 meter lang en het stuk
weegt 267.000 kilo.
Het monster draagt den naam Krupp
tc Essen. Een opschrift zegt dat het
stuk 81 kilometer ver diaagt.
In Mlddon-Drcnte heeft dc heide-
ontgiuning in weerwil van dc slechte
tijden, niet stilgestaan.
Van een complex heideveld, vroeger
geen f 2500 waard, zijn tiu verschillende
pctccelen ontgonnen tol bouwland, aan
den koop gebracht en ingezet op f16000.
Per aut'. eerden dc schatten van
Antwerpen terug. Deze waren verzon
den in viif manden en bevatten 7 mil-
liocn francs, zijnde het eigendom
dc stad Antwerpen in geldswaarde
en de borgtochten, welke door aanne
mers waren gestort, die .groote wer
ken voor do stad hadden uit te voeren,
Deze schatten weiden uit Londen via
Boulogne verzenden en per auto on
der gewapend geleide naar dc stad
overgebracht.
Uit Antwerpen wordt gemeld, dat
vijf onbezonnen jongens aan het kege
len waren met door dc Duilsohers
achtergelaten granaten, net zoolang tot
er een geweldige ontploffing volgde.
Drie broers weiden gedood, de twee
anderen zwaar gewond.
Een Frausch stoomschip met 650
passagiers, is in den mond van de
Messina op een mijn gelnopen, 350
opvarenden weiden gticd men v
dat er 500 verdronken zij".
Dc wapenstilstand is verlengd op
weer zwaardere voorwaarden.
Als straf voor het niet tijdig uitle
veren van spoorwegmateriaal wordt
de uillevering van een enorme hoe
veelheid landbouwwerktuigen geCischt.
Maar stunt deze eisch llict gelijk met
dc vernietiging van den Duitschcn
landbouw, juist in een tijd dat het
Duitsche volk meer dan ooit aan cei
intcnslevcn landbouw behoefte heeft
nu het nun den rand van den honger
snood is gekomen. Waar blijven recht
en mensciiclijkhcid Maar het is nog
oorlog en recht en mensciiclijkhcid
worden in oorlogstijd uitgeschakeld.
Erzbeigcr, dc Duitsche onderhande
laar heeft in zijn protest een krachti
ger toon aangeslagen. Het Duitsche
volk heeft het verdragen weerloos te
worden, maar zou het niet verdragen
broodeloos tc worden.
In Duitschlnnd wint hut vermoeden
veld, dut Liebknecht opzettelijk ver
moord is en wel door dc soldaten of
de officieren die hem naar dc gevan
genis moesten voeren. Ook de moord
op ltosa Luxemburg wordt zeer
dacht gevonden en men vreest dal
uook hier du bewakingstro* pui pan
volksmenigte te veel vrijheid hebben
gelaten. Het lijk van Rosa is
gevonden.
Op de eerste zitting ter regeling
vuil hel vredescongres werd besloten
dat Belgis en Servie slechts twee di
plomaten zouden mogen afvaardigen,
terwijl o. a. aan Brazilië, een deputa
tie van drie leden werd toegestaan. Dc
Belgische ministerraad heeft krachtig
geprotesteerd. Een fraai begin. Maar
>or de verontwaardiging der Belgen
wel reden.
Ook de Zuidslavcn zijn ontstemd,
daar wel ServiS en misschien ook
Montenegro maar niet het Zuid-Slavi
sche rijk daar vertegenwoordigd zal
Het protest van de Belgische regee
ring heeft den gewenschten indruk ge-
mnakt.
Zoodra er tc Berlijn krachtig tegen
de allcrroodstc oproermakers was op
getreden, bleek dat hun partij niet de
sterkste was, en dat brcede volkslagen
afkeerig van geweld, enkel door be
dreigingen de overheersching der op
roerlingen verdroegen.
Met krachtige hand werd er inge
grepen, de oude militaire geest is weer
over dc soldaten vaardig geworden.
Onder aanvoering van hunne beproef
de officieren was het kinderspel het
troepje Spartakisten, meest ontsnapte
en en desertears, een samenraap-
van alles wat de maatschappij
heeft uitgeworpen, meester te worden.
Alle bdreaux door de Spartakisten
izet, zijn door regeeringstroepen her
overd.
Berlijn wordt nu van het gespuis
gezuiverd, maar daarmede is het in
Duitschland nog niet geheel overwun-
ncn, want nu zij in Berlije het onder
spit gedolven hekben, trachten ze el
ders hun hart op tc halen.
Binnenland.
een perceel aan de N. Looiers-
te Amsterdam heeft een brand
plaats gehad, waarbij dc 73-jarige be
woonster is omgekomen. Haar lijk werd
geheel verkoold aangetroffen
bed. dat zeer dicht bij de brandende
kachel heeft gestaan.
De minister van Financiën heeft
wetsontwerp ingediend tot verhoo
ging van den accijns op het gedistil
leerd. Daarbij wordt voorgesteld de
accijns per H.L. gedistilleerd
pet. te verhoogen van f90 tot f300.
Aan de Geestelijkheid van het Aarts
bisdom Utrecht is medegedeeld dat de
uitgevaardigde bepalingen oml
gebruik van Kerkolie en Kerkwas, bui
ten werking worden gesteld.
In de commissie tot samenstelling!
een R. K. Gemeente-program zijn
alsnog benoemd mevrouw Bronsveld
Vitringa te Hoorn cu mejuffrouw M.
Bonoike te Amsterdam.
Te Wormerveer was besloten liet
politiekorps met vier man te verster
ken. Er werd een advertentie geplaatst,
waarbij vier agenten gevraagd worden
op ecu jaarwedde van f1200. In 't
geheel hebben zich pl.nt, 800 sollici
tanten aangemeld, onder wie onderwij
zers en jongelui met diploma H. B. S.
5-jarigen cursus.
In dc continc van het lc reg. inf.
tc Assen is het zóó rumoerig geweest,
dat men ecnigszins voor eenc herha
ling van het gebeurde in de le^
bij Harskamp vreesde. In het lokaal
werden dc ruiten stuk geslau
stoelen vernield, het buffet en de bil
jarten beschadigd. Kr werden onmid
dellijk officieren gewaarschuwd,
militaire politie trad inmiddels krachtig
op. Er werd van de vuurwapens ge
bruik gemaakt, waardoor ecnigc sol
daten verwond werden. De ontevreden
heid was ontslaan, doordat de cantinc-
houder te hoogc prijzen nanj.
Nederland staat toe den uitvoer
30.000 melkkoeien naar BelglQ,
Als tegenprestatie zullen kolen gele
verd worden. Het vee zal geleverd
worden aan dc regcering, die
gelen neemt voor dc veideeling over
verschillende streken.
Te Groningen hebben de mmifac-
tuiieis in de prov. Groningen, Fries
land en Drente de eerste di uk bezoch
te beuis gehouden. Om te ontkomen
dc steeds stijgende prijzen va
grossiers en fabrikanten, is het dor
elkaar aan goederen te helpen,
•van dc één ruimer voorzien is dan
de ander.
Kr was door Amsterdam oen onprac-
lische melkregcling ontworpen, buiten
dc veehouders onr. Toen men aan dc
uitvoering kwam, bedankten dc boeren
hartelijk, wijzend op de grooie bedrijft,
moeilijkheden. Men kwam de boeren
torn een weinig tegemoet, maar niet
voldoende. Het gevolg was dat ,1c
boeren hun melk thuis hielden. Een
groot bezwaar was dit voor de vee
houders niet. Vooreerst geven de koeien
toch niet veel, verder kunnen ze de
melk ontroomen, terwijl de ondermclk
aan het vee kan gegeven worden, dat
daardoor minder voer noodig heeft.
De melk verkazen is voor velen geen
bezwaar. De koeien droog zetten is
ook al zoo'n bezwaar niet. Het was
in heele slechte tijd voor de au
toriteiten om «on strijd met de boeren
te vangen. Waren de bestuurders
deskundig geweest, dan hadden
zij zich wel gewacht den strijd aan te
binden.
In hevige mate werden de boeren
geprikkeld, doordat hier en daar het
vee werd in beslag genomenhet ver
zet werd er des te ernstiger door. Een
boer laat zich veel welgevallen, doch
men aan zijn vee komt raakt men
hem zelf. Als dan ook ware voort
gegaan met het in beslag nemen van
het vee, zou er inderdaad een boeren
opstand zijn uitgebroken, waaraan de
heclc plattelandsche bevolking had deel
genomen. Gelukkig ie het niet zoo ver
gekomen, nu de regeering heeft inge
bonden.
Men sohijnt tc mecnen dat de boer
alles zal opvolgen wat in de regeerings-
bureaux aan de schrijftafels wordt ont
worpen door nmbtenaren, die met het
landbouwleren niet op dc hoogte zijn.
De minister meende door inbeslagne
ming tot nielkleveting te dwingen, en
hij bereikte juist het tegenovergestelde.
En toen de boeren de melk weer naar
de oude afnemers brachten, en da ge
meente dus weer heel veel melk zou
ontvangen, maakten velen rechtsomkeer,
omdat zij vernamen, dat zij de melk
Amsterdam toch naar de centrale
punten moesten brengen. Toen bleven
alle boeren thuis. Maar nu blijkt dat
trots alle machts- en tuchtmiddelen
geen melk naar Amsterdam zal komen,
i krijgen de boeren gelijk.
Wanneer de boeren met onbillijki
eischen waren Bikomen, als zij uit zelf
zucht dc bcvolVng het melkrantsoen
hadden onthouden, zou ten slotte de
inister niet hebben ingebonden.
Er zal met behulp der veehouders
een regeling ontworpen worden, die de
boeren geen bcdrijfsmoeilijkheden
bezorgt.
Stempiichtverzuimers kwamen dezer
dagen tc Hilversum voor de balie.
Dc beklaagden waren beginselvaste
lii-HtcmpIlclUigen. Dc meeste waren
zóó beginselvast, dat zij niet slechts
op 3 Juli, maar ook thans niet ver
scheren waren. Sommigen echter had
den .dc gelegenheid niet willen laten
voorbijgaan om hun meening toe te
vieesch blijft voor de bezitters. Het
recht is niet op de rede pebaneerd,
laar op de macht. Ik heb geen lust
lij voor een wagentje van een of
onderen politieken duikelaar te spannen."
De dwaze zondaars werden allen
overeenkomstig de wet veroordeeld.
Hun onjuiste redeneeringen konden
hen niet redden.
Naar wij
Russen en vreemdelingen van andere
nationaliteit, die hier te lande worden
aangehouden, op vermoeden dat zij
met politieke oogmerken in Nederland
verblijven dc Wierickerschans als be
paalde verblijfplaats worden aange
wezen.
De lieer Parmeaticr te Baarn deelde
dezer dagen een en ander mede be
treffende een garantiefonds bij de Hanze-
bank, voor personen, die geen borgen
kuuncu krijgen. Dit garantiefonds heeft
tea doel den klclDen middenstand te
helpen. Daartoe zal getracht worden,
dat door alle leden der R. K. Midden-
standsvereenigingen in het Aartsbisdom
vijf jaren lang f 1 per jaar zal gecon
tribueerd worden, en dit fonds als ga
rantie te stollen voor eventueele
liezen, welke door deze wijze
crediet-t rieening mochten worden ge
leden. Met spreekt van zelf, dat de
aanvrager van dergelijke oredietcn een
te goeder naam en faam bekendstaand
persoon moet zijn,
De oorzaak van de waargenossen
vermindering der ontginning tot bouw
en grasland moet in de eerste plaats
gezocht worden in 't gebrek aan mest.
De Heide maatschappij vestigt er de
aandacht op, dat door eene zwakke
bemesting, gevolgd door verbouw van
lupinen, het in vele gevallen mogelijk
is gebleken op pas ontgonnen grondeD
met weinig kosten een behoorlijk graan
gewas te verkrijgen. In de tweede plaats
waren hoogc arbeldsloonen een rem
voor ontginning. Door tal van rijke
stedelingen zijn ontginningen gekocht,
hetzij met 't doel om kapitaal te be-
'eS»eni hetzij uit liefhebberij. De bosch-
aanleg heeft geen gelijken tred kunnen
houden met de groote opruiming, die
in de bo9schcn heeft plaats gehad.
Waar die opruiming minderwaardig
hout betref, is daartegen weinig bezwaar.
Te betreuren is 't echter, dat ook veel
jong en krachtig groeiend hout, waar
van 't beter zou zijn geweest, dat 't
voor andere doeleinden was bewaard
gebleven, voor brandhout is gebezigd.
Uitgebreide oppervlakten zijn kaalge-
hakt, waarvan waarschijnlijk een be
langrijk deel nimmer weer tot basch
den aangelegd.
De Adviseur van den A.B.T.B. deel
de op de lautstc algemecne vergade
ring mede, dat een drietal punten over
Liberalisme, Socialisme en Katholicis-
waren uitgewerkt tot een soort
handleiding welke door de Adviseurs
der afdeelingen kan gebruik worden
de „ontwikkciingsvergaderingen''.
s nu dc leden zelf maar meewer
ken. Als nu vooral de jongeren maar
lust en liefhebberij toonen om wat te
leeren, en de ouderen niet door domme
onverschilligheid die lust dooden, maar
integendeel aanwakkeren door ook hun
belangstelling te laten blijken.
Niet alleen naar de loods om daar
kunstmest en veevoer te halen, maf
ook naar het vergaderlokaal om kennis
ontwikkeling op te doen
Amersfoort.
licin;
Daar was om te beginnen, Karei P.,
66 jaar oud, die echur ondanks zijn
ccrtiedw.. udigen leeftijd nog nooit ga-
stemd had.
-Hoe kan ik op iemand stemment
dien ik nooit gezien heb, dien ik nie
en hij vervolgde: «Ik
denk er ni.t aan om te gaan
'at koop ik er voor?.
Ja, dat wi«t de kantonrechter ook
niet.
k Sj-, machinist, is eveneens een
principieele tegenstander van den stem
plicht.
•Ik heb zegt deze bekl. voor
de arbeidende klasse van het parle
ment nooit iets verwacht. In 1914.
toen de oorlog uitbrak, heb ik besloten
nooit nicer ter stembus tc gaan. Geen
enkel kamerlid heeft in dit jaar tegen
het toestaan van de oorlogscredicten
gestemd. Ik ben r.nti-militairist'
Jae. N., is nog principiecler. Hij houdt
:n breed-opgezet betoog.
«Gelijk de architect over zijn werk
denkt, voor hij teekent, zoo hebben
ij overwogen of wij zouden
stemmen. Wij zijn voorstanders
algemeen stemrecht voor mannei
vrouwen, maar wij zijn tegen stemplicht.
Is stemmen een recht, dan
tredeu niet mogelijk. Maar er is spruke
van dwang. Men spreekt toch ook
van belastingrecht of iniüliuccht.
Ik echter onderwerp mij niet
een rogecring van hondcid mam
die mceitcn ieder de wot ie kunnen
voorschrijven. «Niets slaat moei tegen
dan de meerderheids heeft Goethe
eens gezegd eu dr. Ktiypcr schreef
eenmaal: «Als e.'n onderdaan zich be
roept op zijn consciëntie, dan wijke de
overheid eerbiedig terug*. Aan de uit
spraken dezer mannen wcnscht
zich te houden.
De laatste «Prinzipicnreitcr* is een
stofToerder, die van oordeel is, dat hij
zelf zijn belangen behartigen kan.
»Ik behoor zegt hij tot de
niets-bezitters cn de Tweede Kamer
kan voor hen niets doen. Hoogstcni
kan zij hun een been toewerpen: het
Land- en Tuinbouwkroniek.
De Room8Che Boeren- en Tulndere-
bond.
Niet zonder moeite en onaangenaam
heden werd de R. K, Aartsdiocesane
Boeren- en Tuindersbond opgericht.
't Viel hier en daar niet makkelijk
onze boeren te bewegen hun neutralen
bond die dan toch maar financieel
gunstig werkte em te zetten tot een
Katholieken.
l)e neutrale Bond, die ondanks
de statuten spraken van zedelijke ver
heffing der leden niets anders kon
zijn en ook niets anders was
loutere in- en verkoop-vereeniging, had
bij zijn leden niet het besef wakker
gemaakt, dat in onzeu tijd van eer
vakvereeniging óók geeischt wordt
godsdienstig cn maatschappelijke ont
wikkeling der leden, Dit, gevoegd bij
de toch al groote behoudensgeziudheid
die speciaal den boerenstand kenmerkt,
werkten remmend bij dc oprichting van
den Roomscheu boerenbond.
Toch waren er ook tal van anders
denkenden die erkenden, dat slechts
principiële organisatie krachtig en
alzijdig kan werken. En de zeer tege
moetkomende bepalingen ten opzichte
vau nict-Katlioli:ken bewezen wel, dat
hij de oprichting geen enkele hatelijke
bedoeling voor zat.
De Roomsche Boerenstand is reeds
uitgegroeid tot een flinke oi
met 125 afdeelingen en 14000 leden.
Nu heeft de Bond ook tc toonen,
dat hij Knthollek isdat cr geen be
letsel meet beslaat om ook het eerste
doel na te streven dc ontwikkeling der
landbonwurs op godsdienstig
schappelijk gebied,
Op stoffelijk gebied heeft de bond
reeds krachtig gewerkt inanr van de
godsdienstig, sociale ontwikkeling viel
in menige afdeeling weinig to bespeuren.
Dc drukke zomer- en najaarswerk-
zaamheden laten den boer geen tijd
on) veel te vergaderen en te lezen.
Maar nu is het winter en de boeren
jongens weten met de lange avonden
geen raad.
In de op Donderdag gehouden
>ergadering van de onderafdeeling
Amersfoort en Omstroken van den Ne-
derlandschen Bond van Gemeente-amb-
is besloten tot aprichting van
een cursus ter opleiding voor het cxa-
en in de gemeente administratie.
Leeraren zijn de heerea J. Haar», R.
Groenveld en J. G. van Dreamel.
In dc Amersf. Kcrkb, wordt het
plan geopperd een inschrijving te ope-
ter bijeenbrenging van i 100.000
de volgende bestemming: Restau-
St. Joriskerk (voor den oorlog
geraamd op f 20.000), centrale ver
warming in dc kerk, eon kerkgebouw
in het Leusderkwartier, inrichting der
z.g. Garnizoenskerk voor huwelijksvol
trekkingen, week- en doopbeurten enz.,
een lokaal voor christelijke belangen,
verbetering der catccbisatielokalen en
der predikautstraetementcn.
De Soesler notaris Prillevitz zal
Dinsdag 11 Februati ln «de Zwaan*
aan de Utrcchtsche straat publiek ver-
koopen het landgoed «de Birkt» aan
den Rijksstraat van Soest naar Amers
foort, onder Soest nabjf Birkhoven,
groot ongeveer 6 H.A.
Teneinde tc kunnen komeD tot de
stichting van een tehuis voor do straat
jeugd, zal er Woensdag 22 Januari te
8 uur n.m. eenc bijeenkomst gehouden
worden in de zaal van «Maison de
Kloet* Arnhemsche straat 5.
Ten overstaan van notaris Schrüder
werden geveild
Een boerderij aan den Hoogewcg
J. Vcenendaat te Soest f 15900.
Twee kampen weiland Wed, Meer-
veld Amersfoort f 90000.
Politiczaken.
Aangehouden is zekere B„ verdacht
ui oplichting ten nadeele van drie
winkeliers.
Uit het pakhuis Eenhoorn aan de
Papenhofsteeg zijn twee honderd stuk
ken zeep outvreemd.
Door een rechercheur is een rijwiel
in beslag genomen, dat op Soest ont
vreemd was. Ook de dader is gearres
teerd.
Aangifte is gedaan van diefstal van
eenige rijwielen en ook van eenig
waschgocd.
vonnis der Arrond.-Rcchtbank
te Utrecht, is de Nederlatidsche fabriek
Turnartikelen en Schoolmcubclen
- Op de Markt
Appelen 130 f 35 per H.L. Hoen
dereieren f 20 h f 23 per 100 stuks.
Piepkuikens f 2 u f 8.50. Oude een
den f 1.50 il f 2.50, Wilde konijnen
f 1.50 fc f 1.80, Tamme konijnen f 3
f 5 per stuk. Duiven f 1.50 i f 1.80
per paar. Zeugen f 70 4 f 160, Big
gen f 30 h f 40 per stuk.
Geboren Aleida Maria, d. v. A.
A. v. Bckktrm cn J. B. Elberse.
Helena Anna, d. v. A. Rijs en C.
Speijer. Alexander, z. v. M. v. d.
Pol en D. ter Beest. Jacob Johan,
z. v. J, Bezaan cn G. Zijlstra.Maria
Cuthnrina, d. v. H. v. Nimwegen en
C. W. de Groot. Maria Elisabeth,
d. v. C. M. Mulder en P. v, d. Veen.
Albertus, z. v. J. Stomphorst en H.
v. d. Brink. Willempje, d. van P,
Jansen cn A. Doornekamp. Johanna,
d. v. J. M- Snijders en W, Kraak.
Jan, i. van J. Staal cn J. Heere.
Eveidina Evernrda, d. van M. Woerd-
man en E. M. Brouwer. Arend Jan
Albert Willem, z. van A. J. A. W.
Veldkamp en J. L. Sennóe. Karei,
z. van T, Leuveren en C. Visser.
Theodoras Johannes, z, van K. Oostin-
jen en G. M. Wlllsrasc. Arnoldus,
i. van J. Oerleman» en J. J. Meijer.
OndertrouwdJ. v. Spengen en J.
