I. VAN HAMERSVELD Jr. COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING Giro en chequeverkeer met alle plaatsen van ons land DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT VRIJDAG 5 DEC. 1919 33* JAARGANG No. 72 DE EEMBODE verschijnt Dinsdags- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke weck in gaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per drie maanden f 0.75. Buiten de gemeente Amersfoort f 0.80. Afzonderlijke nummers 5 ct. Stenografisch Raadsvcrslag der gemeente Amersfoort één gulden per jaar. AD VERTENTIEN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. AdvertentlCn moeten des Dinsdags en des Vrijdags vóór 10 uur worden bezorgd. Dit nummer bestaat uit twee bladen EERSTE BLAD. VANAF f 1.35 PER FLESCH VRAAGT PRIJSCOURANT. Binnenland. In de Tweede Kanier werd gespro ken over steun voor tooneelvoorstel- lingen. Minister De Visser is voor, maar velen zijn bezorgd voor verkeerde dingen. Op het verlangen en den smaak het publiek kau geen invloed worden geoefend door steunverleening aan de dramatische kunst. Dat bewijst het buitenland, waar du steun niet heeft geleid tot het terugdringen v; inferieure dramatische kunst, die even sterk bloeit als toen er geen sub sidie werd gegeven. Het verlangen en de smaak van bet volk zijn het prin- cipieele resultaat vau zijn levensover tuiging. Beter is Overheidssubsidie aan een organisatie, die zich ten doel stelt in woord en geschrift te propageeren tegen den verderfelijken invloed van het slechte looneel. Het is voor de Overheid niet mogelijk uit te maken, wat goede en wat niet goede dramatische kunst is. Ze mist er de kwaliteit voor; er is geen maatstaf voor de beoordeeling van ethische co aestetische beginselen, die door allen wordt aanvaard. Waarom wit het liberalisme tooneel- subsidie f Om de zedelijke volksopvoe ding Dan zou het toch een norm der moraal moeten aanvaarden en die als maatstaf voor de subsidie aanleggen. Socialisten en vrijzinnigen ze begeeren dan Regeeringsstcun uitsluitend om de dubbeltjes en verderde losban digheid onder den schooneu naam van de gulden vrijheid. De Overheid ,heeft niet tot taak, te arbeiden aan de opvoeding van den volledigen mensch, evenmin contact te zoeken tusschen bet Christendom en de nieuwe cultuur. Wil men de drama tische kunst in de goede richting steu nen, laten dan door particulier initiatief de krachten in het volksleven worden gemobiliseerd laat de steun verleening komen van het publiek, dat in deze dingen belang stelt. Evenals de Kerk door eigen initiatief zoo ontzaglijke sommen voor religie en moraal in het volksleven offert. De heer Schaper zei onlangs Laat de Kerk voor zich zelf zorgen Dat geldt in gelijken zin ook hier. Met alle respect voor wat gedaan wordt, kan toch niet worden ontkend, dat te dezen opzichte nog lang niet uit het volk is gehaald, wat eruit te halen is. Bij vergelijking blijkt, dat voor Religie veel meer wordt geofferd voor de Kunst. De mcnschen van kleine kracht brengen per jaar reus achtige sommen bijeen voor kerk en school en liefdadigheid op velerlei Over Gasprijzen schreef de Ingenieur Niermeijer het volgende „Voor den oorlog waren de meeste gemeentelijke gasfabrieken ondanks den loee lagen gasprijs heel aardige melk koetjes voor de gemeente. Soms zelfs „de kuik", Nu zijn het molensteenen geworden. „Wat zijn de oorzaken? „Eerst de rantsoeneering. Wanneer :n fabriek op halve capaciteit werkt, dan blijven niettemin de algemeens on kosten vrijwel dezelfde en drukken dus dubbel. „Hetzelfde geldt voor de bedrage e ter zijde moeten worden gelegd ror reute en afschrijving. „Dan de meestal belangrijke verhoo ging van salarissen en loonen, „Dan de veel hoogere prijs der kolen vroeger f 10 nu f55 4 f60 per franco fabriek. „Moeten die kolen zoo duur zijn? „Voor zoover ze uit het buitenland komen, kunnen we er weinig of aan veranderen. Ook niet aan de hooge vrachten. „Maar wc gebruiken ook Emma-ko- len uit onze eigen Staatsmijnen, ïen de gronte verbruikers van zich vervreemdt. Dan blijven er slechts kleine verbruikers met lage prijzen over, en ie moeten dan de verliezen dekken? „Sommige gemeenten, «ie het aan den lijve gevoelden, zijn reeds terug gekeerd van de dwalings huns weegs en zijn er van teruggekomen om hun tarieven verband te doen houden met inkomen. ,Het gasbedrijf moet vrij komen te sn van allerlei storende en belem merende invloeden. Dan alleen kan gezonde verbetering worden Buitenland o duur I c dat zijn zelfs de gasfabrieken. „Waarom zijn die nu 6 ,Dat zit 'm hierin dat men aan ac industrie en aan de gasfabrieken de twijfelachtige eer gunt, veel hooger prijzen voor de kolen ie betalen, opdat de huisbrand zooveel goedkooper zal kunnen worden geleverd. „Dit systeem zou goed zijn, wanneer, cn de gasfabrieken er buiten had ge houden, daar deze ten slotte toch niets anders zijn dan voornamelijk leveran- rs van huisbrand in den vorm van s en cokes. „Zooals het nu geregeld is, krijgen bewoners van plaatsen zonder gasfa briek hun zwarte brandstof tegen lager prijs ten koste van de gasverbruikers grootere plaatsen. „Van handels-standpunt beschouwd is het ook een dwaasheid, dat de groot- gasverbruikers per kub. M. den hoogsten prijs betalen moeten. Welke handelsonderneming brengt san zijn beste klanten den hoogsten prijs rekening „Die schceve verhouding is ontstaan door den sterken samenhang van het gasbedrijf met de gcmeente-financiën. Maar men is op den verkeerden weg. Toen de Dultsche oorlogsschepen een Eogelsche haven waren opge- botgen (een neutrale haven zou net zoo goed geweest zijn, want het doel was alleen Duitschland te ontwapenen), werd admiraal Reuier belast met de bewaking van, tot over het lot der schepen i zijn beslist. Daar hij niet in binding met zijn regeering stond, hij van meening, dat de wapenstilstand op 21 November afliep en naar goed zeemansgebruik gaf hij zijn manschap pen bevel de schepen te vernielen, om ze niet in handen van den vijand laten vallen. De Geatlieerden begonnen op hun poot te spelen en eischten slotte 400.000 ton dokken en ander materiaal van de Duitschers. Als ver- gueding voor de schepen Neen, blijk baar als vergoeding voor het ontbeerde genoegen de schepen te vernielen. Im mers, we vernemen nu, dat de schepen, die meest alle weer zijn gelicht, ge sloopt zullen worden, dat enkele er van mogelijk nog wel eenigen tijd zullen dienst doen in de Fransche en Itali- liaansche marine, doch... als schietschijf voor het scheepsgeschut en andere technische doeleinden. Het oud ijzer, i dat er van komt, zal volgens een nader maken regeling onder de Gealiieer- H. L. A. DULLAERT Co. Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek a halen uit den afval op st nog meenen te kunnen e honden e i de r< t op. In de Villeplatte (Louisiana) is branin een danszaal uitge broken. Er ontstoud een paniek, waar door hei reddingswerk zeer werd be moeilijkt. Tot dusver zijn twintig lijken gevonden. Amersfoort J. van Beyma thoe Kingma-Fontein, mevr. A. Knoppers-van Eybergen, mevr. J. P. Veenstra-Schrameier Vcrbiugge, mevr. E. von Wrongel auf Lindenberg- Roëll en de beerenJ. Bast, L. C. Beynen, J. van den Brink, Y. H. Kalt, H. Noorman, ds. J. Pannebakker, mr. L. Stadig, A. R, Veenstra, N. Veis- Heyn en F. Wesseling, Secretaris. Dezer dagen werd besloten op de statuten der Verecniging de koninklijke goed keuring te vragen, terwijl over een ge schikt bouwterrein onderhandelingen gezochte kolen voor den worden "-srdëcld. De Duitsche regeering schijnt volgens :n bericht, dat de Deutsche AUgemeine Zeitung blijkbaar in de antichambre van het kabinet ie Berlijn opving, niet te willeD toegeven in zake de uitlevering van het havenmateriaal, niet om haar prestige, dat er mee gemoeid zou kun nen zijn, doch met het oog op de na- deelen, die de uitlevering voor het eco nomisch leven zou hebben, Zij heeft voorgesteld het vraagstuk aan Haagsche hof van arbitrage onderwerpen, Beslist dat, dat de Duitschers een schadeloosstelling zullen hebben te betalen, dan zullen zij dat natuurlijk doen, eerder niet. Er komen berichten over den toe stand in Petrograd, van te Helsingfors aangekomen vluchtelingen. De stad wordt nog steeds versterkt. De gijze laars die zich in de gevangenissen van Petrograd bevonden, zijn naar andere steden overgebracht. Eenige officieren het oude régime die bij de nade ring van Joedenitsj hun sympathie met et dien generaal lieten blijken, werden r dood gebracht. In één maand tijd stierven meer dan 40.000 menschen aan uitputting. De EEN LEVENSLOOP. EERSTE HOOFDSTUK. De Vondeling. Emmingen is een groot, armoedig dorp, wier inwoners bijna uitsluitend van weven en spinnen bestaanaan het einde van het dorp stond een kleine- half vervallen hut, die door een wonder den storm en het weder tegenstand scheen tc bieden. Daarin woonde eeni oude weduwe, Herderlicze genaamd zij was zeer arm, en voedde zich me aalmoezen die zij al bedelend verkreeg zij nioest vele spotternij en versmading verdurende ondeugende jongens van bet dorp overlaadden haar met schimp Op haar hond vooral hadden jongens het gemunt; waar zich »het kind van Liezec, zoo noemden zij den hond vertoonde, werd hij met geschreeuw cu stcenen ontvangen, die hij gewoonlijk met het laten zien zijner tanden en geknor, doch de oudeLieze met vele scheldwoorden cn 8chingen beantwoordde, Het was geen wonder, dat de hond, die bij de oude Lieze zelden iets voedzaams kreeg, zeer mager werd, en ten laatsten eer beeld der ellende geleekreeds in zijni jeugd was hij het voorwerp der ver achting van de ondeugende jongens een wolfshond had hem in eenen onge- lukkigen strijd het eene oor geheel cn drie vierde gedeelte van het ander af gebeten, ouder geworden werd hij aan het eenc oog blind; hij verloor dozijn tanden, zoodat hem ten laatste niets meer overbleef, dan zijne gehecht heid aan de oude Lieze, wier lieveling hij bleef tot zijnen dood toe. Op eenen herfstavond werden Lieze cn de hond, op eene kleine weide, weder door de kwade jongens aange vallen en getergd. Lieze schold en twisttede hond knorde en toonde zijne weinige tandenhij vond het echter geraden het veld bosch te vluchten, waar hij blaffende bleef staaii. Kuchende en zich boosheid der knapen ergerende, liep de oude Lieze haren lieveling na en zag zeer verwonderd, hoe haar hond een kind lekte, dat, in schoon lijnwaad gewikkeld, onder de struiken verbor gen lag. Dat kind was ik; tot heden tg niet, wie mijne ouders zijn, ik heb nooit iets van hen vernomen. De oude Lieze had een medelijdend hart; zij nam mij op haren arm, bracht hare hut en maakte mij spoedig >o cn hooi een bedje. Het ge rucht: »Dc oude Lieze heeft een kind gevonden*, verspreidde zich weldra door het dorpvele nieuwsgierigen kwamen het opzoekenmaar weinigen Nu het voorstel, om n gaan tot het verleenen van bijslag op katoen, is verworpen, hebben W. nagegaan op welke wijze aan het genomen besluit uitvoerig kan worden gegeven. De bedoeling was dat van gemeente wege katoen zou worden verstrekt mei bijslag van 10 ct. per el. Zij mee- toch dat de uitvoering van hei besluit niet anders zat kunnen geschie den, dan door verkoop van de katoen, direct door de gemeente. Getracht zal worden op een daarvoor geschikte plaats de gelegenheid te scheppen, waar verkoop zal kunnen plaats vinden. Het is hun niet duidelijk op welke wijze die verkoop moet plaats hebben, met name, hoeveel katoen aan één gezin mag worden geleverd en hoe de controle moet zijn ingericht, dis komt dat één zelfde persoon me leu katoen komt koopen dat -rventu- eele bons niet in verkeerde handen komen en geen handel ontstaat in door de gemeente verkochte katoen. Er zal echter naar worden gestreefd deze moeielijkheden te ondervangen, Zij meenen dat alleen in aanmerking mogen komen, wier werkelijk inkomen over 1919 minder bedraagt dan f 1500. Een nieuw Ziekenhuis. Alhier is opgericht de «Vereenigiog Protestantsche Ziekenverpleging*, het doel om te geraken tot stich ting van een tweede ziekenhuis be stemd voor de verpleging van zieken, zwakken en gewonden van alle rich tingen en gezindten en waarin de pteging zal geschieden door zuster n Diaconessenhuis. De vijftien oprichters der verecniging, behoorende tot de verschillende protes tantsche kerkgenootschappen, vormen tevens het eerste bestuur, met ds. W. J, Meiners als Voorzitter. Leden zijn mevr. zijn; men vond geen spoor; na verloop acht dagen sprak niemand meer de vondetings-geschiedenis, die in den beginne zoo veel gerucht had ge- De oude Lieze was zeer blijde mei ijin haar huwelijk had zij steeds lar kinderen verlangd, en eerst haren ouden dag zou zij door mij hi wensch vervuld zien. Zij bedelde overal dat zij eene geit kon koopen hare melk was mijn voedselna haar heugde zich de oude hond het ir over mij; uren lang lag hij naast mij, lekte mij vriendelijk het gezicht en handen, of legde zijnen snoet aan miji wang en zag mij dan goedaardig en welwillend aan. Ik werd ouder en nam onder de liefdevolle behandeling mijner moeder dagelijks in kracht en gezondheid toe ging de oude Lieze bedeten hetgeen zij wekelijks driemaal placht te doen dan sloot zij mij gewoonlijk op en liet den ouden hond als wachter en gezel schap achterwij vermaakten ons met elkander uitmuntend, de hond had ge noeg geduld en liefde, om mijn spelen en plagerijen te verdragen, welke ge woonlijk door aodere honden ongaarne en meestal met knorren en blaffen be- brachten melk of voedsel voor het hou- antwoord worden; dikwijls ook ver- gerigc weesje, niemand gevoelde zich' genegen aan de arme weduwe dien last te ontnemen en mij op tc voeden. Men trachtte op te sporen hoe ik in het bosch gekomen was en wie waar schijnlijk mijne ouders zouden kunnen meerderde de geit ons gezelschap, als zij vrij op de weide was. Onder deze goede dieren kon ik gemakkelijk Lieze's tciugkomst afwachten, die mij dan door gaans door lekkernijen haar afwezigheid trachtte tc vergoeden. Zoo groeide ik Burgerlijke Stand. GeborenRijk, z. van G. Gijtenbeek i W. C. Vos Adrians Gerarda, d. in G. Koppen en A. v. Doorn Johannes Jacob, z. van J. v. Spengen en J. Witteveen Marie, d. van M. Brons en A. Mulder Bernardus Marius, z. van B. E. v. Dortb en M. J. Kempen Bertha, d. van A. Vivié en E. Maas Elisabeth Pieteitje, d. van G. v. Kampen en S. M. v, Leeu wen Catrina Alberta Aleida, d. van E. Hagebeuk en G. v. Wageningen Hendrlka, d. van G. Overeem en A. J, van Dijk Rijk Johan, z. van H. J. Wagt en M, v. der Velden Elisa beth Johanna Magdalena, d. van H.de Jager en F. F. C. J. Kortleve Jo hanna Petronella, d. van W. v. Eeden en J. Meerbeek Willem Leendert Jan, z. van J. Mulder cn A. A. Tulp Albertus Cornells, z. van C. Rijnders en A. v. Korlaar Susanna Elisabeth Maria, d, van J. Timmerman en C. L. M. Vredenbregt Geertruida, d. van Ph. Lappain en P. Dijkhuizen Teuntje, d. van E. Hoenderdaal en B. Mijnten Marinus Johan, z. van M. J. Arntzen en D. L. v. Achterbergh Cornetis, z. van A. v. Vonno en P. Waterkoort Anlonie Gerard, z. van A. Brons en G. Vermeulen Johan Jurg Hendrik, z. van A. E. Bakkeues i G. de Goede. OndertrouwdH. Slager en H. Eike ienboom W. M. v. Egdom en J. J. ol B. W. Lammers en C. Morre J, Hanhart en L. v. Achterbergh. GehuwdF. Verhoef en H. G. Ftiek C. J. E. Bosch en H- W. Seibert A. J. Donath en H. v. Nieuwenhuizen M. E. Vos en A. Boersen H. Peer en T. Aleman R. v. d. Broek L. Mosterd L. A. Tromp en M. L. J. Meeuwsen H. W. Gijzen en A. M. Gerrits. Overleden: Adriana Heijmans, 63j., opzoodra ik loopen kon, moest il met Lieze uit bedelen gaanmijni jeugd en mijne smeekingen zouden hel medelijden en het bedi. der aalmoe zen helpen vermeerderen deed mijn best, en mijne pleegmoeder mij tevreden op dergelijke tochten gewoonlijk de hond onze metgezelhij nam mij als zijn lieveling onder zijne bizouderc hoedewant hoe geduldig verhard hij voor spot was zou ik niemand aangeraden hebben, mij het minste leed te doen in zoodanig' gevallen vergat hij zijnen ouderdom ei zwakheidmet toorn en woede vloog hij op dengenen los, die, naar hij meende, mij eenig kwaad wilde doen. Toen ik der, ouderdom van zeven jaren bereikt had, stierf de hond op mijne knieën; ik weende bitter; mijl pleegmoeder kon mij met niets troc ten, en het duurde zeer lang voor dat ik het verlies van mijnen ouden, ge trouwen hond vergeten kon. Mijt pleegmoeder verzwakte van dag tot dagin hare plaats moest ik bedelen gaan het ging ons daarenboven zeer slechtdoch de oude Lieze bleef steeds moedig en troostte mij, als ik huilende met den ledigen broodzak huiswaarts keerde en mij over de hardvochtigheid der menschen beklaagde. »Nog leeft de goede GodU zeide zij dikwijls; »Hij is onzen Vader; Hj, die de vogels in de lucht spijst en de bloemen op het veld kleedt, zal ook u spijzen en klee- den I gaat daarom morgen terugwal u heden geweigerd is krijgt gij mis schien morgen 1* Ik had nagenoeg een jaar gebedeld, •en God eene verandering te weeg bracht. Op een avond te huis komende, vond ik mijne pleegmoeder zacht en zalig ontslapensedert lang had zij zich christelijk op haar sterven, na het ontvangen der heilige Sacramenten, voorbereid, en dikwijls met mij over haren naderenden dood gesprokendit ongeluk kwam mij dus niet onverwachts overvallen en toch ging mij de dood lijner pleegmoeder, die mij met zoo vete moeite cn opofferingen had groot gebracht, zeer ter harte. Op mijn ge jammer en geschrei kwam onze buur man, een oude boer, Stoffel geheeten, in onze huttoen hij de ellende en mijne verlatenheid zag, gevoelde hij een diep medelijden, »Ga met mij Hans*, zeide hij troostend, »ik zal zorg dragen dat de oude Lieze op eene christelijke wijze begraven wordt,* TWEEDE HOOFDSTUK. Christina. Na de begrafenis mijoer goede pleeg moeder hield Stoffel mij bij zichin den beginne moest ik zijne ganzen en, na een jaar zijne schapen hoeden; hij behandelde mij niet slechtook zijne vrouw, in den beginne vijandig jegens mij, veranderde van gedrag toen zij mijne genegenheid en liefde voor de dieren zag. Ik kan niet zonder aandoe ning aan die jaren denken, welke ik bij Stoffel doorbracht. Wordt vervolgd»--

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1919 | | pagina 1