I. VAN HAMERSVELD Jr.
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
Giro en chequeverkeer met
alle plaatsen van ons land
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
VRIJDAG 5 DEC. 1919 33* JAARGANG No. 72
DE EEMBODE verschijnt Dinsdags- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke weck in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 0.75. Buiten de
gemeente Amersfoort f 0.80. Afzonderlijke
nummers 5 ct.
Stenografisch Raadsvcrslag der gemeente
Amersfoort één gulden per jaar.
AD VERTENTIEN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvertentlCn moeten des Dinsdags en des
Vrijdags vóór 10 uur worden bezorgd.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
VANAF f 1.35 PER FLESCH
VRAAGT PRIJSCOURANT.
Binnenland.
In de Tweede Kanier werd gespro
ken over steun voor tooneelvoorstel-
lingen. Minister De Visser is
voor, maar velen zijn bezorgd voor
verkeerde dingen.
Op het verlangen en den smaak
het publiek kau geen invloed worden
geoefend door steunverleening aan de
dramatische kunst. Dat bewijst het
buitenland, waar du steun niet heeft
geleid tot het terugdringen v;
inferieure dramatische kunst, die
even sterk bloeit als toen er geen sub
sidie werd gegeven. Het verlangen en
de smaak van bet volk zijn het prin-
cipieele resultaat vau zijn levensover
tuiging. Beter is Overheidssubsidie aan
een organisatie, die zich ten doel stelt
in woord en geschrift te propageeren
tegen den verderfelijken invloed van
het slechte looneel.
Het is voor de Overheid niet mogelijk
uit te maken, wat goede en wat niet
goede dramatische kunst is. Ze mist er
de kwaliteit voor; er is geen maatstaf
voor de beoordeeling van ethische co
aestetische beginselen, die door allen
wordt aanvaard.
Waarom wit het liberalisme tooneel-
subsidie f Om de zedelijke volksopvoe
ding Dan zou het toch een norm der
moraal moeten aanvaarden en die als
maatstaf voor de subsidie aanleggen.
Socialisten en vrijzinnigen ze begeeren
dan Regeeringsstcun uitsluitend om de
dubbeltjes en verderde losban
digheid onder den schooneu naam van
de gulden vrijheid.
De Overheid ,heeft niet tot taak,
te arbeiden aan de opvoeding van den
volledigen mensch, evenmin contact te
zoeken tusschen bet Christendom en
de nieuwe cultuur. Wil men de drama
tische kunst in de goede richting steu
nen, laten dan door particulier initiatief
de krachten in het volksleven worden
gemobiliseerd laat de steun verleening
komen van het publiek, dat in deze
dingen belang stelt. Evenals de Kerk
door eigen initiatief zoo ontzaglijke
sommen voor religie en moraal in het
volksleven offert. De heer Schaper zei
onlangs Laat de Kerk voor zich zelf
zorgen Dat geldt in gelijken zin ook
hier. Met alle respect voor wat gedaan
wordt, kan toch niet worden ontkend,
dat te dezen opzichte nog lang niet
uit het volk is gehaald, wat eruit te
halen is. Bij vergelijking blijkt, dat voor
Religie veel meer wordt geofferd
voor de Kunst. De mcnschen van
kleine kracht brengen per jaar reus
achtige sommen bijeen voor kerk en
school en liefdadigheid op velerlei
Over Gasprijzen
schreef de Ingenieur Niermeijer het
volgende
„Voor den oorlog waren de meeste
gemeentelijke gasfabrieken ondanks den
loee lagen gasprijs heel aardige melk
koetjes voor de gemeente. Soms zelfs
„de kuik", Nu zijn het molensteenen
geworden.
„Wat zijn de oorzaken?
„Eerst de rantsoeneering. Wanneer
:n fabriek op halve capaciteit werkt,
dan blijven niettemin de algemeens on
kosten vrijwel dezelfde en drukken dus
dubbel.
„Hetzelfde geldt voor de bedrage
e ter zijde moeten worden gelegd
ror reute en afschrijving.
„Dan de meestal belangrijke verhoo
ging van salarissen en loonen,
„Dan de veel hoogere prijs der kolen
vroeger f 10 nu f55 4 f60 per
franco fabriek.
„Moeten die kolen zoo duur zijn?
„Voor zoover ze uit het buitenland
komen, kunnen we er weinig of
aan veranderen. Ook niet aan de hooge
vrachten.
„Maar wc gebruiken ook Emma-ko-
len uit onze eigen Staatsmijnen,
ïen de gronte verbruikers van zich
vervreemdt. Dan blijven er slechts kleine
verbruikers met lage prijzen over, en
ie moeten dan de verliezen dekken?
„Sommige gemeenten, «ie het aan
den lijve gevoelden, zijn reeds terug
gekeerd van de dwalings huns weegs
en zijn er van teruggekomen om hun
tarieven verband te doen houden met
inkomen.
,Het gasbedrijf moet vrij komen te
sn van allerlei storende en belem
merende invloeden. Dan alleen kan
gezonde verbetering worden
Buitenland
o duur I c
dat zijn zelfs
de gasfabrieken.
„Waarom zijn die nu 6
,Dat zit 'm hierin dat men aan ac
industrie en aan de gasfabrieken de
twijfelachtige eer gunt, veel hooger
prijzen voor de kolen ie betalen, opdat
de huisbrand zooveel goedkooper zal
kunnen worden geleverd.
„Dit systeem zou goed zijn, wanneer,
cn de gasfabrieken er buiten had ge
houden, daar deze ten slotte toch niets
anders zijn dan voornamelijk leveran-
rs van huisbrand in den vorm van
s en cokes.
„Zooals het nu geregeld is, krijgen
bewoners van plaatsen zonder gasfa
briek hun zwarte brandstof tegen lager
prijs ten koste van de gasverbruikers
grootere plaatsen.
„Van handels-standpunt beschouwd is
het ook een dwaasheid, dat de groot-
gasverbruikers per kub. M. den
hoogsten prijs betalen moeten. Welke
handelsonderneming brengt san zijn
beste klanten den hoogsten prijs
rekening
„Die schceve verhouding is ontstaan
door den sterken samenhang van het
gasbedrijf met de gcmeente-financiën.
Maar men is op den verkeerden weg.
Toen de Dultsche oorlogsschepen
een Eogelsche haven waren opge-
botgen (een neutrale haven zou net zoo
goed geweest zijn, want het doel was
alleen Duitschland te ontwapenen), werd
admiraal Reuier belast met de bewaking
van, tot over het lot der schepen
i zijn beslist. Daar hij niet in
binding met zijn regeering stond,
hij van meening, dat de wapenstilstand
op 21 November afliep en naar goed
zeemansgebruik gaf hij zijn manschap
pen bevel de schepen te vernielen, om
ze niet in handen van den vijand laten
vallen. De Geatlieerden begonnen
op hun poot te spelen en eischten
slotte 400.000 ton dokken en ander
materiaal van de Duitschers. Als ver-
gueding voor de schepen Neen, blijk
baar als vergoeding voor het ontbeerde
genoegen de schepen te vernielen. Im
mers, we vernemen nu, dat de schepen,
die meest alle weer zijn gelicht, ge
sloopt zullen worden, dat enkele er van
mogelijk nog wel eenigen tijd zullen
dienst doen in de Fransche en Itali-
liaansche marine, doch... als schietschijf
voor het scheepsgeschut en andere
technische doeleinden. Het oud ijzer,
i dat er van komt, zal volgens een nader
maken regeling onder de Gealiieer-
H. L. A. DULLAERT Co.
Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek
a halen uit den afval op st
nog meenen te kunnen e
honden e
i de r<
t op.
In de Villeplatte (Louisiana) is
branin een danszaal uitge
broken. Er ontstoud een paniek, waar
door hei reddingswerk zeer werd be
moeilijkt. Tot dusver zijn twintig lijken
gevonden.
Amersfoort
J. van Beyma thoe Kingma-Fontein,
mevr. A. Knoppers-van Eybergen, mevr.
J. P. Veenstra-Schrameier Vcrbiugge,
mevr. E. von Wrongel auf Lindenberg-
Roëll en de beerenJ. Bast, L. C.
Beynen, J. van den Brink, Y. H. Kalt,
H. Noorman, ds. J. Pannebakker, mr.
L. Stadig, A. R, Veenstra, N. Veis-
Heyn en F. Wesseling, Secretaris. Dezer
dagen werd besloten op de statuten
der Verecniging de koninklijke goed
keuring te vragen, terwijl over een ge
schikt bouwterrein onderhandelingen
gezochte kolen voor den worden "-srdëcld.
De Duitsche regeering schijnt volgens
:n bericht, dat de Deutsche AUgemeine
Zeitung blijkbaar in de antichambre van
het kabinet ie Berlijn opving, niet te
willeD toegeven in zake de uitlevering
van het havenmateriaal, niet om haar
prestige, dat er mee gemoeid zou kun
nen zijn, doch met het oog op de na-
deelen, die de uitlevering voor het eco
nomisch leven zou hebben, Zij heeft
voorgesteld het vraagstuk aan
Haagsche hof van arbitrage
onderwerpen, Beslist dat, dat de
Duitschers een schadeloosstelling zullen
hebben te betalen, dan zullen zij dat
natuurlijk doen, eerder niet.
Er komen berichten over den toe
stand in Petrograd, van te Helsingfors
aangekomen vluchtelingen. De stad
wordt nog steeds versterkt. De gijze
laars die zich in de gevangenissen van
Petrograd bevonden, zijn naar andere
steden overgebracht. Eenige officieren
het oude régime die bij de nade
ring van Joedenitsj hun sympathie met
et dien generaal lieten blijken, werden
r dood gebracht.
In één maand tijd stierven meer dan
40.000 menschen aan uitputting. De
EEN LEVENSLOOP.
EERSTE HOOFDSTUK.
De Vondeling.
Emmingen is een groot, armoedig
dorp, wier inwoners bijna uitsluitend
van weven en spinnen bestaanaan
het einde van het dorp stond een kleine-
half vervallen hut, die door een wonder
den storm en het weder tegenstand
scheen tc bieden. Daarin woonde eeni
oude weduwe, Herderlicze genaamd
zij was zeer arm, en voedde zich me
aalmoezen die zij al bedelend verkreeg
zij nioest vele spotternij en versmading
verdurende ondeugende jongens van
bet dorp overlaadden haar met schimp
Op haar hond vooral hadden
jongens het gemunt; waar zich »het
kind van Liezec, zoo noemden zij
den hond vertoonde, werd hij met
geschreeuw cu stcenen ontvangen, die
hij gewoonlijk met het laten zien zijner
tanden en geknor, doch de oudeLieze
met vele scheldwoorden cn
8chingen beantwoordde, Het was geen
wonder, dat de hond, die bij de oude
Lieze zelden iets voedzaams kreeg,
zeer mager werd, en ten laatsten eer
beeld der ellende geleekreeds in zijni
jeugd was hij het voorwerp der ver
achting van de ondeugende jongens
een wolfshond had hem in eenen onge-
lukkigen strijd het eene oor geheel cn
drie vierde gedeelte van het ander af
gebeten, ouder geworden werd hij aan
het eenc oog blind; hij verloor
dozijn tanden, zoodat hem ten laatste
niets meer overbleef, dan zijne gehecht
heid aan de oude Lieze, wier lieveling
hij bleef tot zijnen dood toe.
Op eenen herfstavond werden Lieze
cn de hond, op eene kleine weide,
weder door de kwade jongens aange
vallen en getergd. Lieze schold en
twisttede hond knorde en toonde zijne
weinige tandenhij vond het echter
geraden het veld
bosch te vluchten, waar hij blaffende
bleef staaii. Kuchende en zich
boosheid der knapen ergerende, liep
de oude Lieze haren lieveling na en
zag zeer verwonderd, hoe haar hond
een kind lekte, dat, in schoon lijnwaad
gewikkeld, onder de struiken verbor
gen lag.
Dat kind was ik; tot heden
tg niet, wie mijne ouders zijn, ik heb
nooit iets van hen vernomen.
De oude Lieze had een medelijdend
hart; zij nam mij op haren arm, bracht
hare hut en maakte mij spoedig
>o cn hooi een bedje. Het ge
rucht: »Dc oude Lieze heeft een kind
gevonden*, verspreidde zich weldra
door het dorpvele nieuwsgierigen
kwamen het opzoekenmaar weinigen
Nu het voorstel, om n
gaan tot het verleenen van bijslag op
katoen, is verworpen, hebben
W. nagegaan op welke wijze aan het
genomen besluit uitvoerig kan worden
gegeven.
De bedoeling was dat van gemeente
wege katoen zou worden verstrekt mei
bijslag van 10 ct. per el. Zij mee-
toch dat de uitvoering van hei
besluit niet anders zat kunnen geschie
den, dan door verkoop van de katoen,
direct door de gemeente. Getracht zal
worden op een daarvoor geschikte plaats
de gelegenheid te scheppen, waar
verkoop zal kunnen plaats vinden.
Het is hun niet duidelijk op welke
wijze die verkoop moet plaats hebben,
met name, hoeveel katoen aan één
gezin mag worden geleverd en hoe de
controle moet zijn ingericht, dis
komt dat één zelfde persoon me
leu katoen komt koopen dat -rventu-
eele bons niet in verkeerde handen
komen en geen handel ontstaat in door
de gemeente verkochte katoen.
Er zal echter naar worden gestreefd
deze moeielijkheden te ondervangen,
Zij meenen dat alleen in aanmerking
mogen komen, wier werkelijk inkomen
over 1919 minder bedraagt dan f 1500.
Een nieuw Ziekenhuis.
Alhier is opgericht de «Vereenigiog
Protestantsche Ziekenverpleging*,
het doel om te geraken tot stich
ting van een tweede ziekenhuis be
stemd voor de verpleging van zieken,
zwakken en gewonden van alle rich
tingen en gezindten en waarin de
pteging zal geschieden door zuster
n Diaconessenhuis.
De vijftien oprichters der verecniging,
behoorende tot de verschillende protes
tantsche kerkgenootschappen, vormen
tevens het eerste bestuur, met ds. W. J,
Meiners als Voorzitter. Leden zijn mevr.
zijn; men vond geen spoor; na verloop
acht dagen sprak niemand meer
de vondetings-geschiedenis, die in
den beginne zoo veel gerucht had ge-
De oude Lieze was zeer blijde mei
ijin haar huwelijk had zij steeds
lar kinderen verlangd, en eerst
haren ouden dag zou zij door mij hi
wensch vervuld zien. Zij bedelde overal
dat zij eene geit kon koopen hare
melk was mijn voedselna haar
heugde zich de oude hond het ir
over mij; uren lang lag hij naast mij,
lekte mij vriendelijk het gezicht en
handen, of legde zijnen snoet aan miji
wang en zag mij dan goedaardig en
welwillend aan.
Ik werd ouder en nam onder de
liefdevolle behandeling mijner moeder
dagelijks in kracht en gezondheid toe
ging de oude Lieze bedeten hetgeen
zij wekelijks driemaal placht te doen
dan sloot zij mij gewoonlijk op en liet
den ouden hond als wachter en gezel
schap achterwij vermaakten ons met
elkander uitmuntend, de hond had ge
noeg geduld en liefde, om mijn spelen
en plagerijen te verdragen, welke ge
woonlijk door aodere honden ongaarne
en meestal met knorren en blaffen be-
brachten melk of voedsel voor het hou- antwoord worden; dikwijls ook ver-
gerigc weesje, niemand gevoelde zich'
genegen aan de arme weduwe dien
last te ontnemen en mij op tc voeden.
Men trachtte op te sporen hoe ik in
het bosch gekomen was en wie waar
schijnlijk mijne ouders zouden kunnen
meerderde de geit ons gezelschap, als
zij vrij op de weide was. Onder deze
goede dieren kon ik gemakkelijk Lieze's
tciugkomst afwachten, die mij dan door
gaans door lekkernijen haar afwezigheid
trachtte tc vergoeden. Zoo groeide ik
Burgerlijke Stand.
GeborenRijk, z. van G. Gijtenbeek
i W. C. Vos Adrians Gerarda, d.
in G. Koppen en A. v. Doorn
Johannes Jacob, z. van J. v. Spengen
en J. Witteveen Marie, d. van M.
Brons en A. Mulder Bernardus
Marius, z. van B. E. v. Dortb en M.
J. Kempen Bertha, d. van A. Vivié
en E. Maas Elisabeth Pieteitje, d.
van G. v. Kampen en S. M. v, Leeu
wen Catrina Alberta Aleida, d. van
E. Hagebeuk en G. v. Wageningen
Hendrlka, d. van G. Overeem en A. J,
van Dijk Rijk Johan, z. van H. J.
Wagt en M, v. der Velden Elisa
beth Johanna Magdalena, d. van H.de
Jager en F. F. C. J. Kortleve Jo
hanna Petronella, d. van W. v. Eeden
en J. Meerbeek Willem Leendert
Jan, z. van J. Mulder cn A. A. Tulp
Albertus Cornells, z. van C. Rijnders
en A. v. Korlaar Susanna Elisabeth
Maria, d, van J. Timmerman en C. L.
M. Vredenbregt Geertruida, d. van
Ph. Lappain en P. Dijkhuizen
Teuntje, d. van E. Hoenderdaal en B.
Mijnten Marinus Johan, z. van M.
J. Arntzen en D. L. v. Achterbergh
Cornetis, z. van A. v. Vonno en P.
Waterkoort Anlonie Gerard, z. van
A. Brons en G. Vermeulen Johan
Jurg Hendrik, z. van A. E. Bakkeues
i G. de Goede.
OndertrouwdH. Slager en H. Eike
ienboom W. M. v. Egdom en J. J.
ol B. W. Lammers en C. Morre
J, Hanhart en L. v. Achterbergh.
GehuwdF. Verhoef en H. G. Ftiek
C. J. E. Bosch en H- W. Seibert
A. J. Donath en H. v. Nieuwenhuizen
M. E. Vos en A. Boersen H.
Peer en T. Aleman R. v. d. Broek
L. Mosterd L. A. Tromp en M.
L. J. Meeuwsen H. W. Gijzen en
A. M. Gerrits.
Overleden: Adriana Heijmans, 63j.,
opzoodra ik loopen kon, moest il
met Lieze uit bedelen gaanmijni
jeugd en mijne smeekingen zouden hel
medelijden en het bedi. der aalmoe
zen helpen vermeerderen deed mijn
best, en mijne pleegmoeder
mij tevreden op dergelijke tochten
gewoonlijk de hond onze metgezelhij
nam mij als zijn lieveling onder zijne
bizouderc hoedewant hoe geduldig
verhard hij voor spot was zou
ik niemand aangeraden hebben, mij het
minste leed te doen in zoodanig'
gevallen vergat hij zijnen ouderdom ei
zwakheidmet toorn en woede vloog
hij op dengenen los, die, naar hij
meende, mij eenig kwaad wilde doen.
Toen ik der, ouderdom van zeven
jaren bereikt had, stierf de hond op
mijne knieën; ik weende bitter; mijl
pleegmoeder kon mij met niets troc
ten, en het duurde zeer lang voor dat
ik het verlies van mijnen ouden, ge
trouwen hond vergeten kon. Mijt
pleegmoeder verzwakte van dag tot
dagin hare plaats moest ik bedelen
gaan het ging ons daarenboven zeer
slechtdoch de oude Lieze bleef steeds
moedig en troostte mij, als ik huilende
met den ledigen broodzak huiswaarts
keerde en mij over de hardvochtigheid
der menschen beklaagde. »Nog leeft de
goede GodU zeide zij dikwijls; »Hij
is onzen Vader; Hj, die de vogels in
de lucht spijst en de bloemen op het
veld kleedt, zal ook u spijzen en klee-
den I gaat daarom morgen terugwal
u heden geweigerd is krijgt gij mis
schien morgen 1*
Ik had nagenoeg een jaar gebedeld,
•en God eene verandering te weeg
bracht. Op een avond te huis komende,
vond ik mijne pleegmoeder zacht en
zalig ontslapensedert lang had zij
zich christelijk op haar sterven, na het
ontvangen der heilige Sacramenten,
voorbereid, en dikwijls met mij over
haren naderenden dood gesprokendit
ongeluk kwam mij dus niet onverwachts
overvallen en toch ging mij de dood
lijner pleegmoeder, die mij met zoo
vete moeite cn opofferingen had groot
gebracht, zeer ter harte. Op mijn ge
jammer en geschrei kwam onze buur
man, een oude boer, Stoffel geheeten,
in onze huttoen hij de ellende en
mijne verlatenheid zag, gevoelde hij
een diep medelijden, »Ga met mij Hans*,
zeide hij troostend, »ik zal zorg dragen
dat de oude Lieze op eene christelijke
wijze begraven wordt,*
TWEEDE HOOFDSTUK.
Christina.
Na de begrafenis mijoer goede pleeg
moeder hield Stoffel mij bij zichin
den beginne moest ik zijne ganzen en,
na een jaar zijne schapen hoeden; hij
behandelde mij niet slechtook zijne
vrouw, in den beginne vijandig jegens
mij, veranderde van gedrag toen zij
mijne genegenheid en liefde voor de
dieren zag. Ik kan niet zonder aandoe
ning aan die jaren denken, welke ik bij
Stoffel doorbracht. Wordt vervolgd»--