DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
VRIJDAG S DEC. 1919 33* JAARGANG No. 72
TWEEDE BLAD.
Godsdienst en Kerk.
Encycliek „Patcrno lam"
Z. H. BENEDICTUS XV.
Aan de Patriarchen, Primaten, Aarts
bisschoppen, Bisschoppen en andere
plaatselijke Ordinarii, levende in vrede
en gemeenschap met den H. Stoel.
Eerbiedwaardige Broerders, Heil
en Apostolische Zegen.
Langen tijd reeds koesterden Wij in
ons Vaderlijk hart den wensch eu de
hoop, dat, nu eindelijk de afschuwelijke
oorlogsbrand is uitgewoed en de geest
der christelijke liefde is hernieuwd, die
landstreken, welke door honger en ge
brek werden bedreigd in hun bestaan,
en wel voornamelijk de middenrijken
van Europa, langzamerhand in een
beteren toestand zouden geraken door
eendrachtige samenwerking en bet
streven aller goedgezindeo.
Onze verwachting is echter niet ten
volle vervuld, want van alle zijden
komen mededeelingen, dat de genoemde
naties, groot in getal, een zóódanig
gebrek aan voedsel en kleeding lijden,
als men zich kwalijk kan verbeelden.
Middelerwijl gaat helaas de lichaams
kracht der zwakkeren verloren en wel
voornamelijk van de kinderenhun
ellende ontroert ons gemoed te hevigi
omdat deze niet slechts onschuldig
waren aan den moorddadige.! strijd,
waardoor nagenoeg de heele aarde ge
teisterd is, maar omdat zij bovendien
de ouders zullen worden van een na
komelingschap, welke van den beginne
af de zwakte in hun geslacht zullen
omdragen.
Ondanks deze angsten en smarten,
hebben Wij toch vertrouwen door het
Ons toegekomen bericht, dat edelmoe
dige lieden vereenigingen hebben op
gericht met 't bepaalde doel, om de
kinderen tegen ondergang te behoeden.
Eerbiedwaardige Broeders. Wij hebben
geeD oogenblik geaarzeld, dit uitstekende
plan naar verdienste goed te keuren
en met Ons gezag te ondersteunen;
dit komt immers overeen met de aller
eerste plichten van liefde, verschuldigd
aan dien kinderlijken leeftijd, welke
Christus den Verlosser zoo allerdier
baarst is en welke zoo weinig weer
standsvermogen bezit.
Overigens hebben Wij in een der
gelijk geval reeds vroeger zoo gehan
deld; het zal U immers heugen, hoe
Wij nog onlangs de kinderen der Belgen,
door hongersnood en ontbering uitge
put, hebben geholpen voor zooveel Wij
konden en hen aan de liefdadigheid
der Katholieke wereld openlijk hebben
aanbevolen. Aan die milddadigheid is
het voor een groot deel tedanken.dat
aan de ellende van zoovele onschuldige
kinderen werd tegemoet gekomen en
hun leven tegen ondergang kon worden
behoedwant zoodra hadden Wij niet
de Aartsbisschoppen der Vereenigde
Staten van Amerika opgewekt, om dit
uitnemend liefdewerk ter hand te nemen,
of aanstonds werd door talrijken edel
moedig gevolg gegeven aan onze wen-
schen. Wij herinneren aan dit welslagen,
niet zoozeer om eer te geven aan die
mannen, wier namen terecht dienen
opgeteekend in de annalen der christe
lijke liefdadigheid, dan wel opdat de
Bisschoppen der geheele wereld, door
Ons dringend vermaan bewogen, in
deze aangelegenheid Onzen oproep
zullen volgen -en dezen naar best ver
mogen zullen uitvoeren.
Bij het naderen thans der herdenking
van den geboortedag Onzes Heeren
Jezus Christus, denken Wij als van
zelf aan de ongelukkige kleinen vooral
van midden-Europa, die nijpend gebrek-
hebben aan de meest noodzakelijke
levens en aan die teedere kinderschaar
schenken Wij te meer Onze zorg,
dat zij duidelijk Ons voor den geest
brengt het beeld van het Goddelijk
Kind, dat uit liefde tot den mensch i:
Bethlehem's kribbe de koude van dei
winter verdroeg en aan alles gebrek
leed.
Zonder twijfel biedt zich aan Ons
nooit geschikter gelegenheid,
de liefde en het medelijden
Christen-geloovigen en de barmhartig
heid van allen, die niet wanhopen aan
het welzijn van het menschelijk geslacht,
voor deze onsohuldige kinderen
beroep te doen.
Eerbiedwaardige Broeders, Wrj
ordenen derhalve, dat gij tot het slagen
van genoemd doel ieder in uw bisdom
er voor zorg draagt, publieke liefdadig
heids-predikaties te doen houden op den
28en December a.s., feestdag der H.H.
Onnoozele Kinderen, en de giften der
geloovigen te doen inzamelen. En op
dat door dezen edelen wedstrijd in
milddadigheid, zoo afdoend mogelijk
worde voorzien in het lot zooveler
kinderen, komt hït Ons voor, dat be
halve geld ook gevraagd zullen worden
voedings- en geneesmiddelen kleederen
en stoffen, die de volkeren dezer landen
vóór alles noodig hebben. Op welke
wijze dergelijke giften en gaven billijk
verdeeld en ter bcvoegder plaatse
en worden opgezonden, zij in het
midden gelaten, dit blijve overgelaten
aan die vereenigingen, welke, naar Wij
boven berichtten, hiertoe zijn gecon
stitueerd, ol op een andere geschikte
wijze.
Al maken Wij intusschen bij deze
aansporing gebruik van het vaderlijk
gezag. Ons van Godswege toevertrouwd,
en al richten Wij Ons op de eerste
plaats tot de Katholieken. Wij ver
trouwen echter, dat allen, die gevoel
van menschelijkheid bezitten, haar wel
willend zullen ontvangen. Om tevens
door Ons voorbeeld den anderen voor
te gaan, hebben Wij, ofschoon uit alle
wereldstreken voortdurend om hulp bij
Ons wordt aangeklopt, besloten tot
rzachting van het lot dezer kinderen,
'ereenkomstig de middelen, welke
Ons ten dienste staan, 100.000 liren bij
dragen.
Als een onderpand intusschen voor
a gelukkig welslagen en als bewijs
n Onze vaderlijke welwillendheid
schenken Wij u, Eerbiedwaardige Broe
ders, uw geestelijlccheid en al uwen
geloovigen vol liefde in den Heer,
~nzen Apostolischen Zegen.
Gegeven te Rome bij St. Pieter, den
24en November 1919, in het zesde jaar
Oos Pontificaat.
PAUS BENEDICTUS XV.
Retraiten In hel St. Alfonsushuls
te Amersfoort.
69 Dec. Landbouwers uit Over-
ijsel, vergoeding f5,
1316 Dcc. Heeren Middenstand,
rgoeding f7.50.
1821 Dec. Ongeh. dames midden
stand, verg. f7.50.
23—26 Dec. Maonen en jongelingen,
vergoeding £5.
2730 Drc. Mannen en jongelingen
t Montfoort en omstrekeD, verg. f5.
36 Jan. St. Jozefs-Ambachtsleer
lingen.
1316 Jan. R. K. Boerenbond uit
Friesland, vergoeding £7.50.
1720 Jan. Mannen en jongelingen
t Wijk hij Duurstede.
24—27 Jan. Stichtschen Boerenbond,
verg. f 7.50.
29 Jan.1 Febr. Ongeh. Dames
middeustand, verg. f 7.50.
36 Febr. Mannen en Jongelingen
t Hoogland, verg. f 5.
710 Febr. Arbeiders uit Friesland,
verg. f 5.
Beleefd verzoek zich aan te melden
bij de Directie van het Retraitenhuis.
Godsdienst.
Godsbestaan.
Zonder God geen zedelijkheid, geen
recht. De meeningen der menschen
veranderen met de hartstochten en
dwaasheden der menschen. Slechts daar,
ar de overtuiging bestaat, dat het God
die de onderlinge verhoudingen in
de menschelijke maatschappij geregeld
heeft, verafschuwt men het onrecht en
acht men recht en rechtvaardigheid
heilig. Neem het geloof in God uit de
wereld, en voor een stuk geld, voor de
voldoening van een oi anderen harts
tocht zullen de menschen elkander
vermoorden. Zonder rechtvaardigheid,
zegt de H. Augustinus, zijn de staten
niets anders dan groote rooverbenden
i zonder God geen rechtvaardigheid.
Eindelijk, wat het geweten fluistert,
dat roept het hart ous toe doorzijn on
weerstaanbaar verlangen naar volmaakt
geluk, door zijn honger, die alleen door
het oneindige Goed gestild kan worden.
Het eenvoudigste bewijs voor het be
staan van spijzen is de honger bij alle
dierlijke wezens. Zouden wij niet even
zoo in het vurig verlangen van alle
edele harten een bewijs moeten vinden
het bestaan van God? Alles wat
noodig is om aan geheel het menschelijk j
geslacht een menschwaardig bestaan te
verzekeren, moet reeds daarom alleen
ook noodzakelijk waar zijn. Men zegt,
dat de menschen het geloof in God
hebben uitgevonden, omdat zij den
godsdienst noodig hadden. Zeggen wij
liever: indien de godsdienst noodig is
voor de menschheid, dan moet God
ook bestaan, want noodzakelijke leu
gens zijn onzin.
Maar er zijn toch menschen, die
beweren niet aan God te gelooven.
Wat voor menschen zijn dat? Zoudt gij
hun wel in hun leven willen evenaren
•Niemand beweert, dat er geen God
is, behalve degene, die graag zou willen,
dat er geen was« (Augustinus). »Mijn
zoon, zorg, dat het bestaan van God
altijd wenschelijk blijft voor uw ziel en
gij zult er nooit aan twijfelen* (j. J. Rous
seau). »lk zou wel eens een nuchter,
matig, rechtvaardig en kuisch man
willen zien, die het bestaan van God en
de onsterfelijkheid der ziel loochende
die zou tenminste onpartijdig zijn. Maar
zoo iemand is er nieu (La Bruyère).
Van het wezen der Godheid leert
het Vaticaansche concilie»De heiligt
Katholieke, Apostolische, Roomsche
Kerk gelooft en belijdt, dat er één God
is, de ware en levende Schepper en
Heer van hemel en aarde, almachtig,
eeuwig, onmetelijk, onbegrijpelijk, on
eindig in weten en willen en in alle
volmaaktheiddie als eenig ondeelbare,
volstrekt enkelvoudige en onverander
lijke geestelijke zelfstandigheid,
wezen en werkelijkheid van de weicld
onderscheiden is, in Zich en uit Zich
zelvcn hoogst gelukzalig en boven alles,
wat buiten Hem bestaat en gedacht kan
worden, onuitsprekelijk verheven.*
dat raadsbesluit niet goed te keuren
op grond, dat het was in strijd met
het algemeen belang, aangezien bij het
besluit de voorwaarde was gesteld, dat
het terrein gedurende 5 jaren uitsluitend
ter beschikking van »Ons Belang* zou
worden gesteld. Het gevolg vau de uit
gebreide discussies hierover was, dat
de Raad zijn besluit ongewijzigd hand
haafde. Met algemeene stemmen werd
aangenomen een voorstel om op de
Rijksuitkeering in geval van werkloos
heid, een kindertoeslag te verleenen.
De heer Van Dregt drong er op aan
om eene tweede zweminrichting, spe
ciaal voor vrouwen, te stichten en tevens
volksbadhuis op te richten. De heer
Posthuraa diende namens deTïactrffcfef "erd aa,u h« ziekenhuis te Amers-
- - - - foort vervoerd.
Utrecht
Alhier had de jaarvergadering plaats
in het Sint Bernulphusgilde, waarbij
tevens de herdenking werd gevierd van
Epistel en Evangelie
Broeders I Alles wat geschreven werd
is tot onze onderrichting geschre-
i, opdat wij door de lijdzaamheid
de vertroosting der Schriften de hoop
mogen hebben. De God nu der lijd
zaamheid en der vertroosting geve u,
gevoelen te zijn onder elkan
der volgens Jezus Christusopdat gij,
één van ziel met éénen mond God en
den Vader onzes Heeren Jezus Christus
moogt verheerlijken. Daarom, neemt
elkander aan, gelijk ook Christus u heeft
aangenomen ter eerc Gods. Want ik
zeg, dat Christus Jezus dienaar der be
snijdenis geworden is om wille van Gods
waarachtigheid, om de beloften aan de
Vaderen gestand te doeneu dat de
heidenen God wegens barmhartigheid
verheerlijken, gelijk er geschreven staat
Daarom zal ik U loven onder de hei
denen, o Heer I en uwen naam lofzin-
gen. En wederom zegt zij Verheugt u,
gij heidenen, met zijn volk I En weder-
Looft den Heer, alle gij heidenen,
maakt Hem groot alle gij volken I
En weder spreekt IsaiasDaar zal zijn
de wortel van Jesse, en een die zal op
staan om over de heidenen te heer.
schen op Hem zullen de heidenen hopenl
De God nu der hoop vervulle u me
alle blijdschap en vrede in het geloo
ven, opdat gij overvloedig moogt zijn
in de hoop en de kracht des Heiligen
EVANGELIE
volgens den H. Mattheüs; XI, 210.
In dien tijd, toen Joannes in de boeien
de werken van Christus vernomen
had, zond hij twee zijner leerlingen en
zeide tot Hem: Zijt Gij degene die
komen moet, of verwachten wij eenen
anderen En Jezus, antwoordend zeide
hunGaat en boodschapt aan Joannes
wat gij gehooid en gezien hebt: blin
den zien, kreupelen wandelen, melaat-
schen worden gereinigd, dooveu hooren,
dooden verrijzen aan armen wordt het
Evangelie verkondigd; en zalig is hij,
die zich aan Mij niet zal geërgerd hebben.
Toen zij nu heengingen, begon Jezus
t de scharen aangaande Joannes te
zeggen: Wat zijt gij in de Woestijn
gaan zien? Een riet, door den wind
heen en weder bewogen Maar wa
gaan zien Eenen mensch, gedost
zachte kleederen Zie, die de zachte
kleederen dragen, zijn in de huizen der
koningen. Maar wat zijt gaan z"
Eenen proleet? Ja, zeg ik u, en r
:en profeet. Want deze is het,
geschreven staat; Zie, Ik zend
mijnen engel voor uw aangezicht, die
uwen weg voor u bereiden zal.
S. D. A.P. een motie in om de zorg
voor kraamvrouwen en zuigelingen van
gemeentewege te regelen.
Besloten werd nog aan Gcdep. Staten
adviseeren de jaarwedde van den
Burgemeester vast te stellen op f 4500
de wethouders op f1500 van
etaris op f4000 en van den
ontvanger op f3150.
Barntotld
Geboren Gijsberta, d. van W. Over-
eem en J. Wouters. Annetje, d. van
H. van der Mbeen en J. v. Schothorst.
Arie Daniël, z. van P. Poot en R.
poor. Jan, c. van A.Jansen
Blankenspoor. Cornelia, d.
van T. Dusschooten en A. van Mid
dendorp. Gijsbert, z. van G. van
Geresteijn en J. van de Beid. Jan
netje, d. van W, J. van Leeuwen en
J. van den Brink. Metje, d. van
van Koesveld en R. Koudijs.
Gehuwd: G. Veldhuizen metFroukje
A. W. Mulder.
Overleden: Ceel van de Beek, 9 jr.
- Gijsberta van Ee, 3 w. Geertje
in Koetsveld, 73 jr., wed. van Aalt
m de Kleut.
Uit den Omtrek
Baarn
In de Raadszitting werden dr. Thomas
en van Garderen benoemd tot ambte
naren van den burgerlijken stand, ter
wijl tot lid der commissie van beheer
over de Eembrug werd gekozen jhr.
Rutgers van Rozenburg.
Naar aanleiding van het Raadsbesluit
der vorige vergadering tot aankoop
grond ten behoeve van de bouwver-
eeniging »Ons Belang* was een request
ingediend bij Gedeputeerde Staten
en J. M. v. 't Klooster. Richarda
Everdina, d. van J. Th. Pas en B.
Middelaar. Antonia, d. van E. Valk
en M. v. Dijk. Gerardus Anne, z.
van H. J. Smink en T. v. Randen.
Getrouwd: A. Reijerse en R. A. v.
Galen.
Overleden M. C. v. Dijk, 29 j. ongeh.
Land, 31 j., echtg. van Ch. A. J.
Bruning.
Den zuivelfabrikant K. S. overkwam
ernstig ongeluk, doordat het lemoen
van den wagen, waarop hij was ge
zeten, brak. Het paard rukte hem van
den wagen met het gevolg, dat eeo
zijner beenen op 2 plaatsen brak. Hij
Ecinncs
In den gemeenteraad kwam ter sprake
de zitting al dan niet met gebed
openen.
De heer Seldenrijk was niet tegen
het gebed, maar meent toch, dat het
niet in den Raad thuis behoort. Daarin
zijn verschillende partijen vertegenwoor
digd en het is soms te doen om elkaar,
terwille van het partijbelang een vlieg
af te vangen. Spr. is voor een paar
weken ook eens op een vergadering
geweest waar eerst gebeden werd, daarna
deed men mededeelingen welke met de
waarheid absoluut in strijd waren.
De heer Riggeling heeft den Pastoor
gesproken en deze achtte het gebed
noodzakelijk. Vooral nu wij in e
revolutionairen tijd leven, moeten i
bidden om kracht, teneinde staande
blijven in den strijd.
De heer Stoutenburg zegt, dat hij
's morgens al een beetje thuis bidt voor
hij naar den Raad gaat. Werd het
bidden in den Raad toegepast als een
oude traditie, dan zou hij daarmede niet
willen breken, maar om het in te voeren,
daarvoor voelt spr. niet veel.
De voorzittei zegt, dat men de tegen
stemmers toch gerust als ernstige
mannen kan beschouwen en zij het
gebed als zoodanig niet afkeuren.
De heer Riggeling zeideDe pastoor
iu het zeer betreuren als het gebed
io werd afgestemd.
Wij moeten ook hier, zoo zeide de
heer Kreuze onze afhankelijkheid be
tuigen jegens Hem, Die ons kracht en
wijsheid moet schenken, daarvan dragen
wij den naam, welke ons dierbaar is.
Het voorstel wordt verworpen met
4 tegen 2 stemmen, die van Kreuze
Riggeling.
Bijkerk.
GeborenNicolaas, z. van E. v. d.
Beek en L. Wallet. Klaasje Hen-
drika, d. van H. Bos en T. Top.
Wouter, z. van H. Martensen en G.
d. Heuvel. Melis, z. van M. Klok
H. de Jong. Andreas,
Doornekamp en R. Morren. Aleida
Margaretha Maria, d. van A. J. v. d.
Grooteveen en M. v. d. Hoven.
Jacoba Hendrika, d. van J. Wijnand
Meijll en H. Hoogeveen.
Gehuwd W. Zceboer en A. Brons.
- C. Top en G. van Doorn,
de Groot en T, van den Brink.
Overleden Gerrit Schaap, 75 jr.
Joachim M. Förster, 12 jr. Beertje
Aartsen, 39 jr., echtgen van J. v. Aller.
Jannetje Hofste, 87 jr., wed. van
Jacob Verbeek.
Soest
GeborenGerrit Maria, d.
v. Eek en C. Verdonk. Marmina
Hendrika, d. van C. M, Bolen en
P. Blans. Leonardus Andreas, i.
G. Brinker en A. W. E. Reuvers.
Frederik Reinier, z. van J. Groenestein
•>et
In de Kathedrale kerk werd ten aan
vang een solemneele Hoogmis met
•Te Deum* opgedragen door den vice-
deken van het Gilde, Mgr. J. J. Graaf.
Assistentie werd daarbij verleend door
prof. C. Hartman, directeur van het
Groot-Seminarie Rijsenburg en kapelaan
Meyerink van de Kathedraal.
Ter gelegenheid der Gildevergadering
werd een tentoonstelling gehouden jop
het Gilde betrekking hebbende.
Onder leiding van Mgr. Graaf had
Ie vergadering plaats.
De vice-voorzitter betreurde het, dat
Ie voorzitter Deken Kanunnik Fock,
'an Amersfoort, door ongesteldheid
vas verhinderd.
Kapelaan Rientjes bracht het jaar-
'erslag uit, waaruit bleek, dal het leden-
al van 466 tot 667 steeg. Hulde werd
gebracht aan de overleden ieden Willem
Mengelberg en Jac. van Gilse, als
mede aan het heschermend lid Mgr. dr.
rouwer.
Als bestuurslid werd herkozen prof.
C. Hartman, terwijl in de plaats van
mr. Van Gorkom werd gekozen dr.
Haslinghuis te Den Haag.
- Kaasmarkt.
Aanvoer 27 wagens, wegende 3321
Kilogram.
Eerste kwaliteit f70 k (72. Rijks-
merk f74. Handel matig.
Binnenland
Zaterdagavond heeft te B
de G. zijn vriend, hij een twist zoo
danig door messteken verwond, dat bij
i de gevolgen is overleden.
Maandagochtend is aan den spoor
overweg te Bussum een auto uit Am
sterdam, in botsing gekomen met de
spoorwegornheiniog. Deze weid geheel
versplinterd, de auto zeer beschadigd.
De chauffeur, die gewond was aan den
linkerenkel, werd ter plaatse verbonden.
Zaterdagmiddag is op de Maas bij
Andel een met bieten geladen schip
schipper uit Capelle omge
slagen. De vrouw van den schipper en
twee kinderen zijn verdronken.
De Minister van Oorlog deelde mede,
dat bet plan is, om te komen tot een
stelsel van opleiding der militie bij de
instructiescholen, waardoor op het be
roepskader, van officieren en onder
officieren een beperking zal worden
verkregen van ongeveer een derde.
Deze beperking zal geleidelijk worden
doorgevoerd. Zij zal worden gevonden
mindere aanvulling van onderop,
nere pensionneering van degenen,
die vrijwillig willen heengaan.
1 Sept. jl. was het bevolkingscijfer
van Nederland 6.788.720 zielen, tegen
6.784.278 een jaar geleden. Een toe
name dus met slechts 4442 zielen. De
hooge griepsterfte verleden najaar is
oorzaak geweest, dat de toename zoo
veel lager dan normaal gebleven is.
Het Missiehuis van het H. Hart te
Tilburg zal binnenkort twaalf Missiona
rissen uitzenden naar de Missies zeven
Missionarissen zullen reeds den 9 Dec.
a.s. te Barcelona in Spanje scheep gaan.
Reis en uitzet dezer Missionarissen
zullen meer dan eens zoo duur zijn als
voor den oorlog, en per man op ruim
twee duizend gulden komen te staan.
Deze twaalf Missionarissen zullen dus
ongeer 25000 gulden kosten voor dat
ze op hunne bestemming zijn. Doch
waar zij in edelmoedige liefde alles
verlaten, mogen zij zeker naast Gods
Voorzienigheid ook wel vertrouwen op
den steun hunner geloofsgenooten. En
bij het gebed om Gods zegen over
hunne reis en hun werk zullen wellicht
velen ook nog een bijdrage voor de reis
willen voegen om aldus hunne belang
stelling voor deze moedige mannen te
