PRIMA WIJNEN
J. VAN HAMERSVELD Ir.
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 22 JUNI 1920.
34»te JAAROANO No. 24.
KantoorLangegracht
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag-
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke weel
gaan, doch opzegging van abonnement
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f0.90 Buiten
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 et.
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvertentlCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Wees voorzichtig in de keus
van uw lectuur. Bij den mach
tigen invloed, dien de lectuur uit
oefent op de richting van ons
denken en handelen, is hier voor
at voorzichtigheid van het groot
ste belang. Vertrouw niet op de
vastheid van uw beginselen vele
drup])els hollen den steen uit.
Binnenland.
Dinsdag 10 en Woensdag 11 Aug.
wordt te 's Hertogenbosch het 3c Ned.
Katholieke Congres tegen het Alcoho
lisme gehouden. Vijf algemeene zittin
gen zullen worden gehouden, waarin
als sprekers optredende Zeereerw.
zeergel. heer A. v. de Venne, directeur
van Rolduc, over «Jeugd» een R. K.
Arbeidersleider over «Loon en Arbeids
duur» de heer J. Wintermans, lid der
Tweede Kamer over «Alcoholvrij Ver-
eenigingslevcn« Dr. J. ten Berge, wet
houder te Utrecht, over «Gemeente en
Drankbestrijding» terwijl Mgr. Dr. Alph.
Ariëns de slotrede zal uitspreken.
Aan het Congres wordt een anti-
alcoholische tentoonstelling verbonden.
Het Congres zal beginnen met een H.
Mis, waaronder toespraak door den
Weleerw. Pater Borromaeus de Greeve.
Te Haarlem is een revolulionnair
congres gehouden tegen de Anti-Revo
lutie wet. «Het Volkv geeft er een ver
slag van, waaraan we de volgende
afschuwelijke passage ontleenen
Amsterdam (schildersgezellen) gelooft
dat Heemskerk levensmoe is (gelach).
Er moet anders opgetreden worden,
De stakingsactie was te slap. Toen
spr. nog in Zwitserland werkte, heeft
hij met zijn makkers ijverig voor de
revolutionairen in Rusland gewerkt. Er
werd toen in het geheim gewerkt. Wij
hebben daar Christusbeeldjes gegoten,
maar daarin zaten dynamielbommen
(beweging). Ieder beeldje had daar in
Rusland een reuze uitwerking (hilariteit),
De voorzitter roept den spreker tot
de orde. Wij zijn hier nu niet bijeen
om over Rusland te spreken.
Kolthek (S.P.): Als je de aciie zoo
begint, vermoordt je haar bij voorbaat.
De afgevaardigde van de Schilders
gezellen voortgaande betoogt, dat deze
actie hier juist moet worden ingevoe d.
Er inoeteu ondergrondsche organisaties
worden gesticht. (Luid applaus).
En zulke lieden willen dan de mensch-
heid gelukkig maken
Boevenpak lijkt het wel
Er werd medegedeeld dat te Nij
megen de Roomsche uuivcrsitcit zal
komen. Achteraf blijkt dit eeue voor
barige inedcdceling ie zijn.
Uit den Omtrek
Baarn
De voorstellen van B. en W. tot
waai borging der aflossing van de geld-
leeningen te sluiten door de respec
tieve Woningbouwvereenigingen werden
door den gemeenteraad na toelichting
door den voorzitter, onveranderd goed
gekeurd.
Na afhandelin der agenda deelt de
voorzitter mede, dat na het vaststellen
der agenda is ingekomen het adv-;s
der Gezondheidscommissie betreffende
den bouw van 50 arbeiderswoningen
en 2 winkelhuizen door de Bouwver-
eeniging St. Jozef. Om den noodigen
spoed te betrachten, vraagt spr. ol de
Raad zich ei mee kan vetcemgen, dat
voor deze Bouwvereeniging de subsidie
zal worden aangevraagd. Zonder dis
cussie wordt hiertoe besloten, 't Bleek
echter later, dat de S. D. A. P.-fractie
eenigszins was overrompeld, tenminste
Posthuma wilde op het besluit teiug-
komen, Nog werd als voorwaarde aan
den te verleenen steun gesteld, de be
paling, dafaan eenige opmerkingen
de Gezondheidscommissie zal worden
gehoor gegeven, hetwelk zeer zeker wel
zal geschieden, aangezien deze
weinig kosten zullen vragen.
Bij d-: rondvraag wil Calmthout de
loonen der gemeentewerklieden met f5
per week verho gen. Dit voorstel wordl
geren voieerd naar de Commissie
Publieke Werken.
De heer G. van Metkestijn hoopt
den lsten Juli e.k. den dag te her
denken, waarop hij 26 jaren geleden
als Gemeente-Secretaris alhier in diens
Soest
Geboren Gerrit, z. v. M. A. Kerk
hof en A. Burgwal Pctronella Wil-
helmina, d. v. W. C. Erkelens en W?
J. Bosboom Johanna, d. v. H. Hooft
en H. Kok Frederik Willem, Johan
nes, z. v. F. W. J. Nilssoo en C. Ver-
weij Jacoba Alida, d. v. A. Baars
en C. M. v. Vliet Thomas, z. v. B.
Verweij en A. Borst Pieter z, v. D.
Dijkstra cn P. H. Westering Alde-
gonda Margaretha d, v. J. G. A. Ba
tenburg cn B. M. F. Stoffels Gerat-
dus Adrianus, z. v. H. Dijkman en P.
Schouten Reijer, z. v. P. Papenburg
en A. Roethof.
OndertrouwdP. Jansen en G. Ro-
sendal P. Smit en E. Reep.
Getrouwd J. Boeiscn cn M. v. d.
Bremer L. v. d. Broek A. A. F.
Kok J. J. M. Schellckens en D.
Overleden Jakob J. H. Putman 55
j. echtg. v. E. M. v. d. Berg Al-
bertus de Kruijf, 63 j. echtg. van M.
Hilhorst.
--Er had eeue bespreking plaats van
de Commissie der Coop. Ver. van melk
veehouders met de melkslijters om te
komen tot eerie nadere regeling van
mclkafname en melkvoorziening. Al de
aanwezige slijters waren bereid hunne
melk van de Coop, melkinrichting
betrekken, alsook boter, kaas, karne
melk en andere zuiverproducten. Den
slijters werd toegezegd, dat zij de
overmelk konden terugbezorgen en dat
voor de kwaliteit der melk zou worden
ingestaan, omdat zij gepasteuriseerd en
daarna gekoeld zou worden, zoodat zij
geheel gezuiverd en ongekookt vooralle
gebruik goed zouzijn en blijven. Ook zou
gemeentelijke melkkeuriug aange
vraagd worden opdat de verbruikers zoo
veel mogelijk melk van de [Coöperatie
en hun slijter zouden betrekkin en niet
van de zoogen. boerenslijters. De wijk-
verdeeling werd ook besproken waarme
de men spoedig gereed hoopte te komen.
Di molenaar Smits werd eene aan
zienlijke schade berokkend doordat een
hem toebehoorend paard schrok en op
hol sloeg, waarbij het in een sloot langs
den weg terecht kwam en zich zeer
ernstig aan den buik verwondde door
den prikkeldraad die langs dea weg
gespannen was. Het beest moest on-
middelijk afgemaakt worden.
Het spannen van prikkeldraad langs
openbare wegen in deze gemeente le
blij vend ernstig gevaar op.
Men behoeft maar te struikelen en loopt
dan de kans dat meu zijn gelaat of
handen ernstig verwond of zijne klee
deren scheurt. Het is onbegrijpelijk dol
het spannen van prikkeldraad loegcla-
wordt, want de gemeentelijke ver
ordering verbiedt dit uitdrukkelijk. Hel
dan ook aanbeveling verdienen,
dat alle prikkeldraden langs de open
bare wegen opgeruimd werden.
Het Soester Fanfarekorps gaf zij-.i 1
wel met een geheel
programma. De verschillende
rs weiden keuiig gespeelden men
kan hooren, dat er goede krachten on
der de muzikanten ziticn. Ons fanfare
korps maakt dan ook onder de bckwa-
leiding van haar uitstekenden Di
recteur den Heer H. Kok goede vorde-
ngen.
Utrecht
Kaasmarkt.
Aanvoer 155 wagens, wegende 34720
Kg. Eerste kwaliteit f/0.— f73 50.
Tweede kwaliteit f 64.— 5 1'69.50.
Zwaardere f 68.a f75. Handel vlug.
Alhier is overleden W. Oosterbaan,
musicus en leeraar der Muziekschool
van Toonkunst.
De overledene bereikte den leeftijd
van 68 jaar.
Ged. Staten boden ter behandeling
aan de Prov. Stalen
De begrooting van de inkomsten en
uitgaven der provincie, waarbij he
voorstel tot helling 'van 22 opcenten
op de hoofdsom der grondbelasting
Igebouwdc cn ongebouwde eigen
dommen en op de hoofdsom der per-
soneele belasting, alsmede 9 opcenten
op de hoofdsom der vermogens- en
inkomstenbelasting.
Men wil van gemeentewege een
terrein van ruim '3 H.A. aan den Krom
men Rijn ter beschikking stelten van het
Kijk, voor de vestiging van gebouwen
en aanleg van sportvelden ten behoeve
van het aldaar te stichten Rijks Cen
traal Instituut voor lichamelijke opvoe
ding. De gemeente zal tot een maxi
mum van 2 ton bijdragen in de bouw
kosten en zij verbiodt zich naar het
terrein toegangswegrn te maken uit de
stad, zoomede een tramverbinding.
Amersfoort
Gisterenavond was de gemeenteraad
wederom bijeen ter behandeling o.a. van
Vaststelling van den factor voor de inl
koinster.belasling, dienst 1920. Vocrste-
Commissie van Wetgeving inzake Win
kelsluiting. Verordening, houdende be
palingen ter bestrijding van de heling.
Verordering tot voorkoming, wering en
beteugeling van mazelen en andere
besmettelijke ziekten. Voorstel tot het
treffen van een dading met van den
Bremer e.a. te Soest. Aanleggen wegen
bij den woningbouw van St. Ansfridus.
Afwijzend advies op het door de Open
bare Leeszaal eis Bibliotheek" gezon
den verzoek te bevorderen, dat het ge
meentesubsidie woide verhoogd.
Woensdag 30 Juni a.s., ten drie ure
in het voormalig werkhuis aan den
Westsingel, gelegenheid tot kostelooze
inenting. We vestigen er vooits de aan
dacht op, dat bij de aanmelding hel
vertoonen van een geboortebewijs of
trouwboekje gewenscht is.
Voor zoover thans is na te gaan,
zal voor den dienst 1919 door de ge
meente gerekend moeten worden op
de volgende tekorten
Gasfabriek f200.000.
Waterleiding f 14.000.
Electriciteit f2500.
Levensmiddelenbedrijf f 120.000.
Toeslag kolen gasfabriek f 102.000.
Huishoudelijke dienst f250.000.
Het totaal tekort is dus f 688.500.
Geboren :^Maria Catharina, d. van
H. v. Hamersveld en A. Schoonderbeck,
Teunisje, d. van Pb. Kraak en A.
Rommers. Herman Jan, z. van G.
Kappenberg en H. Kruit. Hendnk,
z. van H. Broekhuizen en A. R. v.
Proosdy. Willempje, z. van W.
Buis en M. Mynten. Nelly, d. van
J. Stomphorst en H. v. d. Brink.
Theodorus Hermaous Jacobus, z. van
J. de Vos en J. Kroes. Johanna,
d, van H. P. v. Oosten en H. Ch. de
Jager. Genit, z. van J. v. d. Kuilen
en G. v. d. Horst. Jannetje, z. van
J. v. Ginkel en H. v. d. Hoek.
Elisabeth, d. van J. v. d. Steeg en H.
Bailcn. - Franciscus, z. van A. Selm
en C. Berendse. Gerrigje, d. van J.
Lafeber en M. F. Elsenaar. Adriana
Sophia, d. van R. A. Verhaar en A.
d. Schaft. Willem Constanti-
z. van B. F. C. Baesjou en D.
Piepers. Gcrardus Theodorus, z. van
S. G. Kortbeek en A. J. M. Nefkens.
l'auiina Jo«epha, d. van G. Hage-
beuk en G. Koops Anna, d. van
Ch. v. Velzen en M. C, Gossc.
Margje, d. van G. J. Peper en A. J.
de Graaf. Elisabeth, d. van J. Cb.
de Bruin en C. Kraaij. Willem
Hendiik, z. van J. Willcmsen en J.
W. Kerkkamp.
OndeitrouwdE. Beitler en H. G.
Broekhuizen. J. M. v. d. Veer en
A. S. v. Keulen. P. A. Scharwach-
ter en K. Groenevelt. J. v. Koot en
J. A. To masse. G. Kuipers en H.
Leijenhorst. J. v. d. Brmk en H. J.
v. Wageningen. K. ,M. v. Achter-
bergh en A. H. v. Kleef. H. Flos
en A. C. Flos.
Gehuwd -. W. H. Ch. Nieuwland en
A. M. G. Otte. D. P. Hameis e i
P. J. W, M. Uilliel. P. K. Pouuiga
en J. A. G, Sloksoede. A. Lede
boer en S. G. de Groot. G. B. F.
Pik en J. v. d. Visch.
Overleden Jannetje Kijudcrs, OS j
echtg. van J. Veenemlaal. Ljuisu
C. Kok, 52 j„ echtg. van A. M. Koning.
Willem J. Hasselbach, 51 j., echtg.
van A. M. H. C. C. L. J. Middelacr.
Cornelia H. Kraaikamp, 4 m.
Op de markt
Zandaardappelon f4.a _f 5.
Hoendereie-cu t 11.50 a f 13.Gras-
boter f2.40 a f2.70. Kippen f2.a
f3.50. Piepkuikens f40.— a fl.50.
Tamme konijnen f 1.a f 2.50. Dui
ven fl.50 a f 1.80 p. paar. Magere
varkens f 80.a f 170.Drachtige
Zeugen f200 a 400. Biggen 1'30.a
f50. Zeugen f180 a f200.
Aangevoerd waren ongeveer 15 H.L.
Zandaardapoelen, 60000 Hoendereieren,
200 kilo Grasboter, 30 Magere varkens,
150 Biggen en 40 Zeugen.
Rapport levensmiddelen-commissie.
Over Kruidenierswaren. De bestu
deering van het duurtevraagstuk op het
gebied van koloniale- of kruideniers
waren is wel de moeilijkste taak der
Commissie geweest.
Goede organisatie, n.l. wanneer niet
elke winkelier op eigen gelegenheid
zou ontvangen en verzenden, zou kun
nen voeren tot bezuiniging zooals het
nu geschiedt moet dit van invloed zijn
op den kostprijs van vele artikelen.
Voor Amersfoort (en voor onze
woonplaats nïet alleen) is er nog een
andeic factor van beteekenis, die van
invloed is op den kostprijs, n.l. de
aparte dienst, die vele kruideniers heb
ben ingericht van het „hooren" en
„bezorgen" aan huis der waren.
Hiervoor zijn noodig goed vertrouw
bare bedienden, die evenredig aan hun
arbeidsprestatie goed moeten worden
beloond.
Zeer zeker mag men de kosten dezer
„dienst" gerust op 5 pCt. van den prijs
der waren stellen.
In zeer kleine, beperkte ruimten zon
der eenige opslagplaats voor het be
waren der goederen worden soms
allerlei consumptie-artikelen verkocht.
Brandstoffen en vuurmakers, aardap
pelen en groenten, waschartikelen,
chloor, petroleum, gedroogde visch,
chocolade, kruideniers- en grutterswaren,
koffie en thee, worden soms op zeer
onoordeelkundige wijze samen bewaard,
verhandeld en mishandeld.
Dat door mishandelingen, bederf der
waren, dit laatste ook al veroorzaakt
door gebrek aan warenkennis, inkoop
van reeds gedeeltelijk ondeugdelijk,
tweedchandsch goed en te lange be
waring door kleinen omzet, de risico
wordt verhoogd en de kostprijs om
hoog moet gaan, is zeer begrijpelijk
omdat tezelfder tijd iu dergelijke zaken,
dikwijls gedreven door vrouw of kin
deren, terwijl de man andere bezigheden
buitenshuis heeft, nog al eens „op de
pof' wordt gekocht, waarvan de risico
wederom zwaar op de verkoopprijzen
moet diukken, kan men in dergelijke
winkeltjes nauwelijks van „zaken doen"
spreken, van koopmanschap is hier
geen sprakezulke zaken houden in
't geheel geen rekening met de markt-
scliommeling der prijzen.
Een van Gemeentewege ingestelde
voorlichtingsdienst voor deze „winke
liers" is zeer gewenscht en zou zeer
zeker tot prijsverlaging kunnen mede
werken.
De aanvoer van buiten zoowel als
van uit de centrale opslagplaatsen (de
zeehavens en Groningen) geschiedt
voor Amersfoort door 7 groothande
laren waarvan de plaats door twee ge
makkelijk zou zijn waar te nemen.
De eveneens ordelooze wijze van
koopen door de winkeliers is mede
oorzaak, dat noch van eene uniforme
prijszetting, noch van eene gelijke
winstmarge sprake kan zijn. Het dis
tributiesysteem der winkeliers, zooals
dit nu geschiedt vordert ook te veel
aibeid en is daardoor duur. Het boven
vermelde „hooren" en „bezorgen" der
waren heeft tengevolge dat elke win
kelier zich door de geheele stad moet
bewegen.
Waar er sprake is van een mono
polistisch karakter der grootbedrijven,
wordt er in sommige gevallen een veel
te hooge winstmarge vootgeschreven,
zooals bij Margarine- en slaolie-fabiie-
ken. Het groot-kapitalisme, dat zich
op het ktem-distribuliebedrijf heeft ge
worpen, schijnt dit euvel slechts ge
deeltelijk te kunnen ondervangen. De
betrekkelijk geringe omzet van de
filialen dezer groote bedrijven wijst niet
heen naar eerf sterke concurrentie en
is in elk geval niet in staat, den invloed
der vaste prijszetting u.tgaande van de
fabrikanten, legen te gaau.
De concentratie der productie, bijv.
bij de zeepfabrikanten, koffiebranders,
lijilpellers, margarinefabrikantcn enr.
leidt int opheffing der vrije mededin
ging. Hier is zeker een der oorzaken
te vinden van de duurte.
Ten slotte herhaalt de Commissie
hieronder de conclusies, tot welke zij
gekomen is, d.w.z. de maatregelen die
moeten worden genomen, om de duurte
van levensmiddelen te bestrijden
A. Vanwege de Gemeente wordt
bij de regeering aangedrongen, dat
groote bedrijven die tengevolge hunner
kapitaalkracht de productie beheerschen,
onder rijkscontrole worden gesteld, om
te voorkomen, dat deze bedrijven ab
normale winsten maken.
B. Ten opzichte van het distributie
bedrijf binnen de Gemeente wotdt
prijzen raad ingesteld, bestaande
VANAF f 1.35 PER FLESCH
VRAAST PRIJSCOURANT.
leden van den Raad (of van het Ge
meentebestuur), consumenten en dit-
tribuanten. De taak van deze prijzen-
ZOU moeten zijn
Voorstellen te doen de kleinhan
delaren tot organisatie te brengen zoo
wel bij hun in- als verkoop.
2. Een voorlichtingsdienst voor
(kleinere) kruideniers te organlseeren.
3. Voorstellen aan den Gemeente
raad te doen, om verspilling van ar
beidskracht en kapitaal tegen te gaan.
4. Deze prijzenraad (of eene andere
door den Raad benoemde commissie)
heeft de bevoegdheid, zich te overtuigen,
of er buitensporige bedrijfswinsten
worden gemaakt.
5. Voorstellen te doen aan den
Raad tot billijke prijszetting der eerste
leveasbehoefte.
Over de groenten- en fruit voorziening
Evenals in elke Gemeente worden ook
in Amersfoort eerste en mindere kwa
liteiten groenten, vruchten en aardap
pelen verkocht. Wat de groenten betreft,
komt het veel voor, dat hetgeen van
elders wordt aangevoerd van minder
goede kwaliteit is. Zeer veel van deze
groenten toch worden door groothan
delaars naar grossiers alhier gezonden
te worden geveild, dit zijn dan nog
al eens overgebleven groenten van de
groote veilingen en wat daar overblijft
is niet het beste.
Een betrekkelijk nog gering gedeelte
der groenten is afkomstig van de
kweekers te Amersfoort en omgeving
en wordt aangevoerd ter fruit- en groen-
tenveiiing alhier (gemiddeld voor pLm.
f 100.000.per jaar).
Het aantal kleinhandelaren in deze
gemeente is zeer groot, gedurende de
distributie waren aan het L. B. bekend
98 groentenhandelareD, op 1000 inwo
ners derhalve 3.1.
Behalve deze handelaren is er nog
een groot aantal gelegenheidshande
laren. Let men er daarbij tevens nog
op dat vooral in de buitenwijken der
gemeente veel inwoners zelf groenten
verbouwen en ook ter markt uit de
omgeving wordt aangevoerd dan is
met zekerheid te verklaren, dat,
economisch te kunnen werken het
aantal groentenhandelaren veelte groot is.
Bij de beroepshandelaren laat de
behandeling der groenten in 't algemeen
niet zoo tc wenschen over al kan ook
gerust gezegd worden dat iD de wijze
van opslaan in minder goede berg
plaatsen, ja soms direct op straat en
bet gebruik van goed schoolgehouden
karren verbetering wenschelijk en mo
gelijk is.
Het groot aantal handelaren maakt,
dat de distributie niet economisch ge
schiedt, in één straat komen op den
zelfden dag meerdere kooplieden, velen
met paard en kar hun waren aanbieden,
hier wordt, het behoeft geen nauw
keurig onderzoek, enorm veel arbeids
kracht vermorst, veel tijd verspild.
Wil men de onbillijkheden waartoe
een onjuiste marktprijsbepaling aanlei
ding geven weg nemen, dan dient cn
aan de veiling cn aan de markt een
bekwaam man liefst onafhankelijk
ambtenaar de prijzen op te nemen
en zijn opgaven als officieele noteering
te worden bekend gemaakt.
De bijzondere moeilijkheid bij groen
ten en fruit om juiste prijzen in het
algemeen aan te geveo geeft ons aan
leiding in overweging te geven, dat er
eene vaste commissie worde benoemd,
die prijsregelend optreedt door bekend
te maken de prijzen die redelijkerwijs
op bepaalde tijden van het jaar voor
verschillende artikelen aan de consu
menten kunnen worden gevraagd.
Deze commissie zou kunnen bestaan
uit 2 groentenbandelaars, 2 consumen
ten, een grossier en een lid van het
gemeentebestuur. (Slot).
Men wil in deze provincie Utrecht
een R. K. Landbouwwinterscöool stich
ten. Zou Amersfoort niet een geschikte
plaats voor vestiging zijn
Alhier arriveerde de Duitsche prins
Joachim, jangste zoon van Keizer Wil
helm. Na zich een oogenblik te hebben
opgehouden in Hotel Monopole, vertrok
dc prins per auto naar Doorn.
Na een dnedaagsche staking heb
ben de gezellen van den kleermaker
patroon Ruitenberg den arbeid hervat.
