[Ice tam Sodal
[Tüncliroom .Princtiiaj
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 7 SEPT. 1920
J4*te JAAROANO Na. 44.
Kantoor i LangOffracht 38. Amersfoort
DB EBMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
abonnement rn kunnen elke week In
gaan, doch opzegging van abonnement moet
Eeachleden voor den a
wartaal.
>i aanvang vi
:n nieuw
Prijs per drie maanden 10.90 Bulten de
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVBRTBNTIGn 28 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvertentiCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Wees steeds waar tegenover je
zelve. Weet 't echter ook altijd
tegenover je medemenschen. Je
behoeft tjt moet niet alles zeggen
wal je weet; maar toot je zegt
moet onvoorwaardelijk, naar je
beste weten en volgens je geweten
waar zijn.
Utrbodtn Etctuur.
Meer dan ooit wellicht wordt de we
reld overstroomd door slechlc en ge
vaarlijke boeken, kranten en tijdschriften.
Overal dringen ze schaaunteloos door,
die verleiders en bedervers: In huisge
zinnen, scholen, werkplaatsen en fa
brieken. Overal zoeken en vinden ze
helaas hun slachtoffers.
Goddelooze en zcdelooze persvoort
brengselen zijn uiterst gevaarlik voor
eiken mensch, voor gezin, Kerk en
Staat, ja, de geheele maatschappij. Het
z)n valsche vrienden, waarmee men
spoedig vertrouwelijk wordt. Onwille
keurig begint men te denken en te
spreken als zij, en vóór men het weet,
is men verleid en bedorven. Men wordt
twijfelzuchtig en onverschillig in gods
dienstzaken, vervalt tot ongeloof en
zedeloosheid en geraakt in een koort
sige onrust en overprikkeling, welke
alle kracht ten goede verlamt en doodt.
Losbandigheid ia meestal de vrucht
van slechte lezingen.
„Hoeveel kwaad door slechte ge
schriften wordt gesticht, hoevelen daar
door schade lijden aan hun ziel, kan
niet worden berekend dit alleen weten
wij, dat elk onzedig en ongeloovig ge
schrift, in welke gedaante het ook ver
schijnt, de gevaarlijkste aller verleiders
is". Zoo verzekerde Mgr. Snickers ii
zijn Vastenbrief van 1881.
Het bederf van den enkeling besmet
onvermijdelijk ook het gezin. Slechte
lezingen vooral hebben het christelijk
huwelijk ontheiligd en de huiseljke
deugden verbannen.
En naarmate slechte geschriften dieper
tot het volk doordringen, verdwijne
geloof en eerbied jegens de Kerk e
haar Bedienaren. Reeds de H. Joanm
Cbtysostoraus zei„Slechte boeken
zijn de ondergang der Kerk."
De maatschappij is gevestigd op het
Christendom de leer van het Evangelie
is de balsem, die haar behoedt voor
bederf en ondergang. Waar] het Geloof
echter verdwijnt, verdwijnt ook de
bied voor het wereldlijk gezag ez
openbare orde, voor het leven en de
bezittingen van anderen. Het volk, dat
God lastert, is ook het volk, dat tot
oproer overslaat, Troon en Altaar om
verwerpt, en in sijn woede alle mis
daden van omwenteling en regeering-
loosheid pleegt.
Zoo zin de slechte persvoortbreng-
telen verdeifellk voor iedereen en allen.
Nu allerlei drukwerk wordt verspreid
en overal te kijk en te koop gesteld,
la voorzichtigheid plicht. Dit eischen
welbegrepen eigenbelang en zelfbehoud.
Niemand proeft in een apotheek ge
neesmiddelen, zonder ie weten, wat
goed of gevaarlijk ia. Voor menigen
Katholiek zal het dikwjls moeilijk zijn
te weten, welke boeken, kranten, tijd
schriften, ent. slecht en gevaarlijk r)n.
Daarom waakt de Kerk. De dokter
oordeelt wat schadelijk voor het
Uchaam, de Kerk, wat verderfelijk
voor Geloof en goede teden, voor de
ziel. ZIJ beoordeelt de verschillende
persvoottbrengselen en veroordeelt en
verbiedt de slechte en gevaarlijke. En
dat is haar recht en baar plicht. Krach
tens hasr goddelijke zending moet rl)
haar leden tot ac eeuwige saligheid
voeren, niet alleen door hen te onder
richten, te lelden en te steunen, maar
ook door hen te behoeden voor gevaar
en zedelijken ondergang.
Volgens het nieuw Kerkelijk Wetboek
het ten strengste verboden zonder
verlof uit te geven, te lezen, te bewaren,
te verkoopen, te vertalen of op «eniger
lei wijze mee te deelen (bijv. door voor
lezing, vertooning op tooneel of door
bioscoop) boeken, kranten, tijdschriften
en andere, welke DCTSvoortbrengselen
ook, die ketter) of scheuring verdedi
gen, of de grondslagen van den Gods
dienst op wat wijse ook ondermijnen,
Godsdienst opzettelijk aanvallen,
sijn leerstellingen bestrijden of bespot-
dwalingen, welke door den H. Stoel
i veroordeeld, beschermen, de ker
kelijke tucht ondermijnen, en opzettelijk
de Kerkelijke Hierarchic of den priester
lijken of religieuzen staat hoonen. Ver
der persvoortbrengselen, die de goede
seden aanranden, opzettelijk rrffct een
onzuiver doel welluztige en onzedige
zaken behandelen, verhalen (bijv. in
romans), of leeren (bijv. onzedelijke
praktijken). Eveneens persvoortbreng-
selen, die Mjgeloovlge praktijken (bijv.
spiritiamel leeren of aanbevelen, duel,
zelfmoord en echtscheiding geoorloofd
noemen, en beweren, dat vrijmetselarij
andere dergelflke genootschappen
nuttig en niet verderfel)k sijn voor de
Kerk en de burgerlijke maatschappij.
Vertalingen van de H. Schrift, in
welke taal ook, en door niet-katholieken
bewerkt of uitgegeven, sijn mede
boden en vertalingen door katholieken
slechts dan geoorloofd, als ze kerkelijk
zijn goedgekeurd en daarenboven voor
zien van verklarende aanteekeningen,
ontleend aan Kerkvaders cn katholieke
geleerden.
Wat nu meer in 't bijzonder Neder-
iandsche dagbladen, kranten en l$d-
schriften betreft, het it duidelijk, dat
bladen, die Geloof en goede zeden
aanranden, daarom onder het kerkelijk
verbod vallen. Is het niet duideljjk, of
een liberaal of soogenaamd neutraal
persvoorlbrengsel Geloof of goede
zeden bestrijdt, dan bUjft toch de lezing
ervan zeer gevaarlijk en hoogst afkeu
renswaardig.
Zoo waarschuwde Mgr. Drebmans
in zijn Vastenbrief van 1912 „Niemand
verbeelde zich, dat lij op den duur
bestand zal zijn tegen den verderfelijken
invloed van een anti-katholieke courant
an onzedelijke en ongodsdienstige
romans en geschriftende treuiige
ervaring is daar om te leeren, dat ook
sterkste geesten door dergelijke
lectuur allengs in het Geloof verslappen
en de juiste begrippen en het noodlge
gevoel der christelijke zedelijkheid ver
liezen." P. RElJS, S. J.
Amersfoort
De gemeenteraad vergadert heden
avond 7 uur en behandelt dan o.m.
Aanbieding gemeenterekening 1919.
Voorstel om geen nieuwe curslgtm
toe te laten tot dan cursus ter oplei
ding voor de hoofdakte en den cursus
1 September 1921 op is hrffeo.
Voorstel tot het varkenen van een
rgoeding alt bedoeld in de Lager
Onderwijs Wet aan de Onze Lieve
Vrouweatichting.
Verkoop bouwterrein Anna Pautowna
laan gioot 2193 M' aan Mr, E. Fenoe-
ma f8800.
Verkoop bouwterrein laan ten Ooaten
Anna Paulownaiaan 1295 M'. aan F.
Beunke f5200.
Verkoop van grond aan de Helle
straat aan de fa. J. W. v. Achterbergh.
Overdracht van erfpachtrecht aan het
Rijk van de terreinen V. P. N. in Blrk-
hovcn.
Eervol ontslag aan A. C Koppejan,
sla Directeur der Bedrijven.'
Crediet voor het automatisch inrich-
n van eleetrische straatlantaarns.
Kwijtschelding van boete aan H. van
Keulen en W. Bunnik aannemer* van
den aanleg Nijverheidsstraat.
Verplaatsing eicrenmarkt van den
Hof naar 't Zand.
Extra aubsidie Industrie en Huishoud
school over 1919.
Vethooglng bedrage bouw midden-
atandswoningen Frisia.
Schrijven in verband mot het ver
zoek der woningbouwvereeniging Goed
Wonen om financieelen steun voor den
bouw van 145 woningen en 2 winkel
huizen.
Overname van grond van H. FUek
ten dienste verbetering Leusderwcg.
Verhuur boerderij „Hel Nieuwe Land"
aan de Wed. van Beek.
Verkoop fabrieksterrein Eemstiaat
tor f 17600 aan de Hollandsche Kant-
fabriek.
Voorstellen inzake regeling der jaar
wedden en loonen van ambtenaren en
werklieden.
Rapport van de Cotnmiszie
derzoek Inzake Gemeentelijke woning
bouw.
Verleenen van een crediet ten be
hoeve van de Centrale verwarming van
scholen aan Wijerstraat en Johan van
Oldenbarneveltlaan.
De besturen van Handel en Nijver
heid en de R. K. Middenstandsverce-
niging »de Hanze» verzonden eene
uitnoodiglng voor bewoning s
Praatavond over Middenstandsbelangen
onder leiding van den Rijksmidden-
standsadviseur, Kropveld te houden op
8 September 1920, Half acht,
Boompjes, Heiligenbergerweg.
Het Amersfoortsche Drankweer
Comité vergaderde Vrgdag 3 Septet
ber ter bespreking van invoering tap-
verbod en Aanvrage gemeentelijke
subsidie.
B) de bespre'rinf, van het tapverbod
werd opgemerkt uat de invoeriog
daarvan door gedeputeerden ten xeerste
is vertraagd, door eerst tien weken na
ontvangst der betreffende stukken haar
voordracht tot vernietiging dezer ge
meenteverordening bij de Kroon in te
dienen inplaata van binnen veertien
dagen, zooals de wel dat voorschrijft.
Den secretaris werd opgedragen het
gemeentel)k advies aan de Kroon, zoo
dit eventueel aan het A. D. C. ter
behandeling wordt toefezonden, van
een grondige motivaering te voorzien.
Hoewel het niet vastetaat wanneer de
bcslissiog van de kroon tn deze zal
vallen kan ie toch uiterlijk over twee
maanden worden verwacht.
Betreffende de subsidie werd beslo
ten een hernieuwde aanvrage over het
jaar 1920 A f 300.-- in te senden.
daar over de vorige de beallaalng ia
aangehouden, en voor het jaar 1021
f 500.te verzoeken.
In een volgende vergadering zal de
ogetijkheid worden besproken om
alhier, evenals elders, tot oprichting
van een consultatiebureau voor drank
zuchtigen te komen. L. H.
Op de markt
Appelen f 15 a f25. Peren f 18 m
f 30. Zandaardappelen f5 a f 6. Hoen-
dereieren f 15.50 a f 16.50. Gras boter
f3.20 a f3.50. Kippen f 2 50 a (3.50.
Kuikens f4 a f 5.50. Piepkuikens f 1
(1.75. Oude eenden fl a (250.
Tamme kongnen f 1 a f3. Duiven per
paar f 1.50 a f2. Magere varken* f85
a 1150. Drachtige Zeugen f 250 a f425.
f 30 a f55. Guste zeugen f 200
Aangevoerd waren ongeveer
70 heet Appelen, 50 heet. Peren, 80
beet. Zandaardappelen, 35000 Hoender-
eieren, 400 kilo Graaboter, 60 Magere
Varken*, 150 Biggen en 70 Zeugen.
De Burgemeester bericht, dat in
deze gemeente gevallen van mond- en
klauwzeer z)n voorgekomen.
GeborenNelly, d. van B. v. d.
Hoek en A. v. d. Velden. Ge esje,
an H. v. Surktum en E. Aalbers.
Heroianus Hendrikus, z. van P.
Ruitenbeek en K. H. Koot
OverledenMargaretha v. Putten,
1 j. en 9 m.
In verband met den weer gestegen
kolraprljt wordt de gemeente-gasprij»
een paar eenten per kubieke meter
hooger. Ook de electriciteitaprij* aal
dezelfden reden worden verhoogd-
Over de salaris voorst ellen der com
missie die daartoe uit den Raad ia be
noemd, de zoogenaamde R.P.S.R.-Cotn-
missie zijn Burgemeester en Wethou
ders niet tevreden.
Daar krachtens de bestaande veror
dening de loonen der werklieden worden
geacht voor één jaar te zijn vastgesteld,
weid aan genoemde Commisaie verzocht
voorstellen tot loonsverhooging der
werklieden in te zenden. De Communie
is evenwel van meening dat tevens de
salarissen der ambtenaren moeten wor
den hersien eene meening waarmee B.
W. rich hebben vereenigd.
3) het in overweging nemen van de
hoegrootheid der toe te kennen verhoo
ging kan volgens B. en W. worden
uitgegaan van het standpunt, dat de in
1919 tot stand gekomen regeling des
tijds voldoende moest worden geacht.
Door de sedert ontstane verhooging der
prijzen van levensbehoeften sal de ma
te moeten worden bepaald, waarnaar
de loonen verhoogd behooren «e wor
den. Eene meerdere verhooging mag
niet van de gemeenschap worden ge
elscht.
Bij een bespreking met de leden der
R.P.S.R.-Commissie bleek, dat als ba
ils voor de voorgestelde verhoogingen
genomen waren de loonen in het vrije
bedrijf.
J! 46 ct per glas |*fr
Onwillekeurig sal dit systeem tot on
billijkheid aanleiding geren n.l. tot be
voorrechting van de eene loon groep
boven de andere, omdat de belooning
in het vr)e bedrijf te zeer afhankelijk
ia van vraag en aanbod van werkkrach
ten, waardoor voortdurend vcracbuivio-
gea van de loonatandaard plaats vinden
naarmate de conjunctuur in eenig vak
gunstig of ongunstig is. Neemt men
het hoogste loon in eenig vak tot grond
slag voor de regeling in alle takken
van dienst, dan sullen de linancieóle
gevolgen niet te dragen sijn, terwijl hel
bovendien toch vreemd sou sou zfjn,
dat men de verhoogtog van den loon-
standaard in een ander bedrijf sou pro-
hteeren, alléén omdat men in Gemeen
tedienst is, want in het vr)e betref
aat dit t claei toch niet op. Da: de
:.P.S R.-Commissie voor alles rekeniog
houdt met de loonen in het vrije be
drijf, l)kt ons ook daarom onjuist, om
dat door haar werd betoogd en zulks
lijkt oo» juist toe dat er een groot
onderscheid bestaat tusschen het werk,
wat door desclfdc vaklieden wordt ver
richt naarmate men al of niet in Ge
meentedienst ishet i* ook wel opmer
kelijk, dat al zijn er velen die verlangen
in den Gemeentedienst te komen, de
beste vaklui in den regel in het vrije
be<lr)f blren, terwijl omgekeerd een
verlaten van openbaren dienst om de
voordeden te trekken van de hoogs
loonen in het rr)e bedrijf niet voor
komt.
Ken hechtere basis voor bet bepalen
der loonen der werklieden meenen wij
gevonden re hebben in bet arbeiders-
budget, sooala dit door het statisch
bureau der gemeente Amsterdam wordt
gepubliceerd. Die verhooging w$at op
stijging van 19 pCt
i. en W. komen dan met andere
voorstellen.
(waaronder begrepen ia premievrij pen
sioen) bedragen rond f 184.000. Hier
van kan door de Bedrijven gedekt
worden, door verhooging der tarieven:
Gasfabriek f 25000Waterleiding en
Klectridteit f 4000, Reinigingsdienst
(gedeelte) f 2000 ia f 31.000; BI4ft
fl 53.000 plus f 1500.- totaal f 154.500.
Door den Raad ia besloten de ver
menigvuldigingsfactor voor de Inkom
stenbelasting te bepalen op 1.6, doch
daarvan voorloopig slechts in te vor
deren 1.4, Aangesien b) aanneming
van «alarisverhoogiogen de middelen
tot dekking moeten worden aange
wezen sal de invordering van 0.2
moeten geschieden, waardoor beschik
baar komt plm. f 100.000.
Zoodat aan ongedekt blijft f 54.500
B. en W.'s voorstellen z)n geba
seerd op een verhooging van plm. 20
pCt De kosten zullen sullen bedragen
netto f 96.500.
Zoodat bij invoering van 1.6 de op
brengst der meerdere inkom stee bel**-
a) Aan de
Veertig halfnaakte Indiërs, met
tatoeeering op de borst en de lasso
om het middel, vormden een kring
om een steenen beeld, waarin Tremal-
Naik de godin Kali herkende. Druk
redeneerend, saten zij met over elkaar
geslagen beenen op den vloer. Een
hunner had een grooten trommel naast
sich staan, waarop hij van tijd tot tijd
luidruchtig sloeg.
«We zullen hun een slag toebrengen
mompelde Tremal-Naik.
De trommel sloeg twaalf maal, de
veertig IndiCrs stonden als één man
op. Tremail-Naik leunde tegen de suil,
alsof h) bevreesd was, dat h) niet op
de been kon bi)ven. «Middernacht
sei hij dof.
Met veel lawaai werd eene deur
geopend en eene lange, magere Indiër,
met een langen zwarten baard, fonke
lende oogen en gekleed in gele rijde,
trad binnen. «Heil, Soeyodana, riepen
de Indiërs in koor.
«Heil, Kali en hare zonen I» nnl-
woordde de lndiCr met holle stem.
Toen Tremal-Naik dien persoon be
merkte, stiet hij zacht een verwen-
sching uit.
Ziet ge dien kerel?» riep Tremal-
Naik tandenknarsend.
>]a, ik weet, dat hij het hoofd der
bende is.»
Dezelfde, die mij den dolk in de
borst stiet.»
Soeyodana trad snel nader en knielde
voor de steanen godin, wendde zich
daarna tot de IndiCrs en riep met
met donderende stem«Het laatste
uur der témpeljonkvrcuw heeft geslagen I
Broeders, Manischadi is doodt.
Een dreigend gemompel doorliep de
r)en der Indiërs.
Twee Indiër», voorzien van lange
trompetten, ontlokten daaraan schrille
doordringende tonen. Honderd met
hout beladen Indiërs verschenen en
richtten een brandstapel vóór de godin
op. Een andere troep trad binnen en
danste rondom de godin. Als rasenden
sprongen i) in de ronde, wasrbij hunne
fraaie, met goud geborduurde kleederen.
lustig wapperden. Plotseling hield het
dansen opde dansers raakten de
aarde met hun hoofd aan, bogen voor
de godin en trokken zich terug. De
andere IndiCrs, die zich weer neerge
legd hadden, «proogen op. Tremal-
Naik begreep, dat de marteling spoedig
sou beginnen.
in de verte weerklonk tromi
dat snel naderbij kwam. Dadelijk daar
na hoorde men wilde stemmen, bege
leid door den ramsinga. «Daar sijn sela
riep Tremal-Naik.
Een twarc deur werd geopend, en
te midden van lien IndiCrs, gesteund
door twee worgeu, verscheen de on
gelukkige Ada. Zij was gekleed in een
pantser van goud, dat besaaid was
met kostbare diamanten van groote
waarde. De haren hingen haar los over
den rug. Haar gelaat was lijkkleurig,
door het lange vasten, en haar zinnen
waren bedwelmd door opium,
twaalf worgers zongen te har er ecre
liederen.
Het vreeaclijke oogenblik was ge
komen. Reed* had Soeyodana den
brandstapel aangestoken, reeds slinger
den de vlammen zich omhoog, reeds
hadden de worgers met luid gebrul
ffer gegrepen, reeds bliesen de
ramsioga's den doodenmarsch, toen het
offer plotseling bf) zinnen kwam. Z)
zag den brandatnpel en begreep het
gevaar. Trots de werking van het
opium herinnerde zij zich het oordeel,
dat Soeyodana over haar uitgesproken
had. Een hartverscheurende kreet ont
snapte aan haar benauwde borst.
Aan den ingang van de duistere
galerij klonk het woest gebralde ant
woord«Verscheur, Darma I..-
Verscheur t«
De groote Bengaalsche tijger had
slechls op dit bevel gewacht. Met ge-
openden muil en uitgespreide klauwen
kwam hj uit sijn schuilhoek te voor-
schjn, en stortte zich te midden der
worgers. Een kreet van zchrik stielen
allen uit op het grticht van het wilde
roofdier, dat met sijn geweldige klau
wen reeds twee Indilfr* neergeveld had.
•Verscheur, Darma I Verscheur I» her
haalde dezelfde stem. Dan kraakten
vier schoten, die vier IndiCrs neervel
den, terwfll de anderen vluchtten. En
te midden der rookwolken verscheen
slaogenjager van den swarten
Dschoengel, met verwrongen nalaat en
het mee in de vuiit. Het jeugdige
meisje, dat beiwgmd op den vloer ge
vallen was, op te nemen, haar in zijn
armen te tillen, en met Kammamoerri
en den tijger in de galer) te verdwijnen,
was het werk van een oogenblik.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
De onderaardache gangen van Rai
mangal strekken zich zeer ver uit.
Eenlge zijn breed en diep, andere
smal en laag. Vele donkere holen en
grotten, eeuwen lang onbewoond ge-
wcest, waren aetfa den bewooers des»*
duistere, vochtige, kille verbleven on
bekend.
Tremal-Naik was, nadat h) Ada op
genomen had, In de eerite de beste
gang gevlucht, gevolgd door Kamma
moerri en den Ityger. H) wist niet,
waar de gang heenvoerde, doch daar
over dacht hij geen oogenblik na. Het
was hem voldoende, te vluchten en
den afstand tusichen hem ra dc wor
gers too groot mogeljjk te maken,
voordat deze laatsten van hun schrik
bekomen waren en de vervolging zou
den beginnen. Ken gedeelte der «mu
nitie had hij weggeworoen, om sneller
te kunnen loopen. In z|ne armen droeg
UI) zacht het arme bewusteloos* meisje,
steeds zorgende, dat haar lichaam niet
met den wand of een ander voorwwrp
aanraking kwam. Vaa tijd tot tijd
hei haalde hfj«Gered I gerodlwiat
ben ik gelukkig Is En daarin vond b|
steeds nieuwe kracht. Die laat leek
hem steeds lichter, en als era raaeside
snelde hij voort. Nauweljhs koe Kam-
mamoeiri hem volgen, terw^l Darma
met groote sproogen en zwak knonen
naast hem voortliep.
.Langzaam, meester,, herhaalde de
arme MaharaL «Ik verdwaal.»
Wordt vervolgd.
