BELANGRIJK
Anthraciet, Cokes
H. Nefkens - Amersfoort
Klompen
Nieuw Parijs
d!
Groote laarisclie Opruiming
Geldersche Credietvereeniging
Vanaf heden ons huurtarief verlaagd, tot 40 cent per Kilometer
Minimumprijs f 2.50. Uitsluitend luxe Auto's.
Korte Bergstraat 28, Tel. 110 Varkensmarkt 5, Tel. 330
J. J. SMIT,
AMSTERDAMSCHE BANK
Piano's - Orgels
Hofberg en Mannborg.
Firma R. van den Burg
LOUIS KLEIN
(Distributievrij.)
C. J. VAN DER LOGT
Nieweg en Van Harten
Klompen Klompen
Lang-estraat 35.
Informatiën
Van der Graaf Co's B. v. d. H.
€«n nacbtelijkt aanoal d«r
Patriotten op't Paleis
Soestdifk.
door T. PLUIM.
Vlak bij het Paleis Soestdijk, tegen
over het Hotel Trier, staat aan den
grooten weg van Amsterdam naar
Amersfoort een eenvoudig gedenktee-
ken van hout met het volgende
opschrift
Chrtstoffel Pullmann
Grenadttr
van de Lijf compagnie
in het Regiment Infanterie
van den Prins van Hcssen-Darms/adt,
oud iS jaren
Verkiezende liever het leven te verluien
dan tijn wapenen over te geven
in den nacht
van den 27 Juli 1787.
Laat mij over dezen Duitschen soldaat,
die ons Oranjehuis trouw had gezwo
ren en dien eed hooger stelde daa een
lafhartigen vlucht. laat mij over hem
iets naders vertellen. Eenige jaren ge
leden. toen ik er bij onze schrijvers
niets over vinden kon, heb ik de dag
bladen uit dien tijd geraadpleegd en
er een vrij volledig overzicht dezer ge
beurtenis uil kunnen samenstellen.
Men schreef 1787. Ons land was
helaas I door een rampzaligen burger
twist in twee partijen verdeeld: de
Patriotten, die zich tegen den Prins
verzetten, en de Priosgezinden. zijn
trouwe aanhangers. De Palriotteu of
Keesen werden mi-t den dag brutaler;
reeds hadden zjj in Holland den Prins
als stadhouder geschorst (Willem V),
zoodat hij naar Gelderland was gevlucht.
Om zich te sterker te kunnen verzetten,
hadden de Keezen onlangs in Holland
het legercorps van den Rijngraaf
Salm in dienst genomen.
Ook in de stad Utrecht hadden de
Patriotten bijna volkomen gezegevierd
de leden der Provinciale Staten, die
den Prins getrouw waren gebleven,
hadden daarom de wijk genomen naar
Amersfoort, dat eveneens Oranjegezind
was, en |waar de Prinsgezinde Staten
van Utrecht voortaan vergaderden.
Om nu dien Patriottischen vuurhaard,
de stad Utrecht, in bedwang te kunnen
houden, betrok een Oranjegezind legertje
het Kamp van Zeist, terwijl de Prins
zijn hoofdkwartier in Amersfoort
vestigde.
In Mei 1787 begaf zich eenig Oranje
gezind krijgsvolk uit Gelderland op
verzoek der Amersfoortsche Staten van
Utrecht, eveneens na&r het Stiaht, maar
een corps Utrechtsche vrijwilligers,
Patriotten natuurlijk, belette hun bij
Vreeswijk den toegang, en er ontstond
een gevecht, waarbij twee Patriotten
sneuvelden en aldus het eerste burger
bloed vloeide.
.Dit deed de woede der Patriotten
:n toppunt stijgenvan alle zijden
stroomden vrijwilligers naar Utrecht
zelfs trok Von Salm met zijn corps op
Utrechtsch grondgebied, om het kamp
van Zeist aan te vallen. De stad
Utrecht koos hem weldra tot opper
bevelhebber der saamgestroomde vrij
willigers.
De Patriotten wilden nu den Oranje
gezinden smaad en schande aandoen
zij zouden zoo was hun voornemen
het Paleis Soestdijk overrompelen.
Eerstens zou dit een groote vernede
ring voor den Prins zijn en, 2ebv 'jofde
dit plan een rijken buit, immers
wist dat dit paleis van den Stadhouder
groote schatten aan meubelen bevatte.
Het werd bewaakt door een bezetting
van 90 man, behoorende tot het regi
ment van den Prins Van Hessen-
Darmstadt.
Om den stadhouder deze schande
aan te doen, trok op Donderdag 27
Juli 1787 tegen het vallen van den
avond een legertje van500Patriotten
met stille trom de Wittevrouwenpoort
te Utrecht uit om onder begunstiging
van het nachtelijk duister het Paleis te
overrompelen. Dit legertje stond onder
de bevelen van kolonel Klijnenberg en
was een samenraapsel van allerlei
T** 1
wapens men telde er twmalfderlei soort
van volk, zooals huzaren, kurassiers,
dragonders, fusiliers, jagers, enz. Ook
gingen er een achttal wagens mee om
den buit op te laden.
Men wilde natuurlijk het doel van
den nachtelijken tocht geheim houden
1 daarom nam bet legertje een omweg,
1 wel ovc den Dolder. Men kon dan
gen 10 uu' op Soestdijk zijn.
Toch was er gebeurd, wat men had
willen voorkomenhet geheim was
reeds op Soestdijk bekend geworden.
Een tamboer was n.l. naar de Oranje
partij overgelooj en en had nog laat in
den namiddag kolonel van Erpel (op
Soestdijk) gewaarschuwd. Terstond had
deze zijn volk voor het ijzeren hek
opgesteld en de komst der aanvallers
afgewacht. Tot meerdere veiligheid
plaatste hij op drie verschillende pun
ten iBngs de Praamgracht (tevens de
weg, die van Utrecht komt) een schild
wacht deze zouden, als zij onraad
hoorden, door een seinschot de bezet
ting van Soestdijk waarschuwen.
Zoo werd het al 10, zelfs 11 uur,
aar op het Paleis merkte men nog
niets van een nachtelijken aanval. Het
schijnt, dat men toen geen vijand meer
verwachtte mogelijk had de •verloo-
per een valsche tijding gebracht. De
bezetting van Soestdijk, uitgezonderd
de drie genoemde schildwachts, ging
dan ook ter ruste.
Maar de vijand zou tóch komenhr
had zich alleen maar verlaat; de gids
was n.l. in de zoogenaamde Wildbaan
achter het .Paleis aan het dwalen ge
raakt en zoo naderden de Patriotten
pas om kwart vóór twaalf den eersten
schildwacht, o.l. bij den Veenhuizertol,
waar de Praamgracht ooder den bmg
aldaar doorgaat. Zoodra deze eerste
wacht onraad bespeurde, zonk de
moed hem in de schoenen, en kroop
h» onder de brug stilletjes weg. (Dit
is mH tenminste als overlevering mee
gedeeld). De Patriotten trokken dus
ongehinderd verder en naderden weldra
den tweeden schildwacht. Deze was
cordater dan no. 1 en riep zijn gewone
Werdawaarop bedriegelijk geant
woord werd: .Deserteurs l« (d.w.z.
pverloopers). De schildwacht meende
werkelijk met overloopers te doen te
hebben, die de bezetüng van Soestdijk
wilden versterken en riep dus terug:
.Avanceer(loop door!) Maar de
vijanden vreesden, dat hij hen toch
verraden zou en namen hem gevangen.
De Patriotten dachten met den der
den schildwacht, den grenadier Christof-
fel Pullmann, evenzoo te handelen.
Maar hij vertrouwde hen niet en wilde
reeds zijn geweer afschieten om het
waarschuwingsteeken voor het Paleis
te geven. Toen eischten zij, dat hij zijn
wapens zou afgeven, of anders zou
worden neergeschoten. Maar hij ant
woordde: »Ich bin ein ehrlicher Ker!«
en schoot tevens zijn geweer tóch af.
Nu wilde hij naar Soestdijk snellen,
doch juist bij den grooten Amster-
damschen weg werd hij door de ver
woede Patriotten doodgeschoten.
Wordt vervolgd.
Horlogemaker-Goudsmid - Krommestraat 12
Ruime keuze HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN, REGULA
TEURS, WEKKERS, en BAROMETERS. Prachtige sorteering,
GOUDEN- en ZILVEREN WERKEN, als Gouden Zegel-, Fantasie-
en Verlovingsringen, Brosjes, Knopjes, Colliers, Armbanden, Scapu
lier-Medailles, Horloge-Kettingen, Cantilie-kruizen, Sloten, Bellen
Kettingen, enz. - VAKKUNDIGE REPARATIE-INRICHTING voor
alle soorten Uurwerken, Goud en Zilver, ook Cantilie-Ooud.
Zeer sollede, billijk en onder garantie.
N.B, Hoogste waarde voor oud Goud en Zilver.
35-jarig jubileum.
Wat een tijd, 'tis vast geen dag
Dat Ik mij nog in aller gunst verheugen mag
En steeds met de tijd ook meegegaan
Blijl ik in verkoop van Schoeisel aan de spits der stad vooraan
Is er wat nieuws of goed in onze branche
Ik ben er bij en waag een kansje
Op 't gebied van machine, of wat voor voeten pas
Eerst ben IK voor er een ander was.
Aanbevelend W. STEENBEEK ZONEN.
OPGERICHT 1871 Kapitaal f 55.000.000.-
TELEFOON 176 Reservefonds f 38.900.000.-
Bijkantoor Amersfoort. Kortegracht 16
Handelscredieten - Disconteering - Incasso's
Effecten - Coupons Vreemd Geld
In- en Verkoop van Chëques
SAFE DEPOSIT
RENTEVERGOEDING voor DEPOSITO op alle
termijnen volgens overeenkomst.
Bijzonder voordeelige aanbieding van meer dan
50 ORGELS, speciaal uit de fabrieken van
Vraagt prijsopgaaf met conditie's.
Ibach - Steinweg - Rich. Lipp piano's
Arnhemschestr. 8, Amersfoort, Tel. 199
Piano's
Vleugels
Muziek
Utrechtschestraat 44
Prachtige moderne Eikenh. Piano f 550.-
Firma Wed. W. SMIT. Kimpuliinneepoott 3. Iiiiiliiil.
Cokesprijzen gelijk aan de Gasfabriek, bij elke hoeveelheid.
Brandstoffenhandel Kruiskamp 23
ELECTRO TECHNISCH BUREAU
LANOESTRAAT 105, LANOE BEEKSTRAAT 2
Telefoon 462 - AMERSFOORT - Telefoon 317
Plannen en begrootingen gratis. Alle uit
voeringen worden onder garantie geleverd
De Klompenmakerij De Nijverheid van W J. Gerritsen,
Weverzzingel 28, Amersfoort, verkoopt en levert uit
voorraad prima
Hooge wilgen
Lage
Hooge peppelen
Lage
Alsmede voorhanden een reuzen-partij prima geschilderde
klompen, prijs voor mans klompen f 1.70.
Beleefd aanbevelend,
W. J. GERRITSEN
Het Soliedste en Goedkoopste
Adres voor alle Soorten Goud
Zilver en Uurwerken.
Voorhanden een Prachtige en
tevens zeer Ruime Sortee-
ri n g Cantelie Goud, alsook
Sloten, Kruizen, parures, coillers
brochen, bellen, knopjes,
Ketting Eèrpl, Kappen Boeken, Naalden, Spelden, Bloed l
i Kora'en, alsmede Gouden Trouw-, Fantasie-en Zegelringen,
Zilveren Beugels, Gemonteerd Kristal, Rozenkranzen, Servet-
j banden, Lepeltjes, Schepjes, Armbanden, Flacons, Horloges
j In Goud, Zilver en Nickel, Kettingen, Horloge-armbanden
Pendules, Regulateurs, Wekkers met en zonder muziek
Fantasie klokjes, Barometers, Enz. Enz.
j Je adres voor de Boerenstand. e
Speciaal adres voor Massieve Verlovings- en Trouwringen.
Reparatie van Goud, Zilver en uurwerken worden
billijk, spoedig en vakkundig uitgevoerd.
Inkoop van oud Goud en Zilver
Heden begint onze
Profiteert van de vele goedkoope aanbiedingen
Overigens 10% Korting op alle Artikelen
WED. J. LOHMANN,
van allerlei aard en op elk gebied worden
discreet ingewonnen en verstrekt door de
Naamlooze Vennootschap
AMSTERDAM.
ARNHEM - OPGERICHT 1866
Kantoor Amersfoort, Utrechtschestraat
Telef. 49 en 135
Kapitaal en Reserves f 18.622.000
Verricht alle bankzaken
OPGERICHT 1866
62 KANTOREN
NUTS-SPAARBANK
BEEKESTEINSCHELAAN 25 AMERSFOORT
Geonenfi Woensdagmiddag 4 tot 5.
UrC!,u Zaterdagavond 6'/, tot 7'/.
RENTE 3,6 pCt.
