DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 15 MAART 1921
lést* JAARQANO No. 100.
Loncecracht 38. Amer
DB BBMBODB verschijn! Dlnsdae-
Vrfldsgmlddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week
gaan. doch oplegging van abonnement moet
geschieden voor den
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 1.00 Bultende
gemeente Amersfoort f l.tO. Afzonderlijke
10 cf
advertceren.
Advertentiên moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een ber
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Driemaal verhuisd is too goed
als eens verbrand.
tnissit°actit «Is
bescbapingstactor.
Eenigeo tijd geleden hadden wij het
voorrecht te mogen wijzen op eene
waardeerende getuigenis aangaande
den arbeid onzer miasionnarissen in
lodië voorkomende in een zakenblad.
De heer J. H. Laokamp, oud-vertegen
woordiger van de Ned. H&ndei-Maat-
schappij in Ned. Oost-Indie, wees daarbij
op den heilzamen invloed der Roomsche
Missie-actie, en vorderde steun, althans
belangstelling, op voor bet beschavings
werk, dat daar door menschen met hooge
idealen wordt verricht.
Deze beschouwingen circuleerden in
onze Pers, en wat we niet hadden ver
wacht, maar achteraf wel kunnen ver
klaren, gebeurdeer werd critiek ge-
In het zaken-blad »De Beurse, kwam
nu de heer Lankamp naar aanleiding
dezer o.i, op onkunde berustende critiek,
andermaal met eene beschouwing voor
den dag, waaraan we het volgende
ontleenen
»Toen wij onze indrukken van econo
mische verkenningstochten in Celebes
en de Kleine Soenda Eilanden op papier
stelden en aan het zakenblad »De
Beurs* ter plaatsing opzonden, hadden
wij niet gedacht dat onze beschouwingen
over den algemeenen economischen
toestand in die landen zóóveel belang
stelling zouden wekken in Nederland,
als zoowel van R.-Katholieke- als van
Protestantsche zijde op zoo ondubbel
zinnige wijze is getoond.
Inzondeiheid kwam deze belangstel
ling aan den dag, toen wij aan hel
verheven zendingswerk eenige woorden
van bewondering en waardeeriog wijd
den, en de aandacht van de zaken
wereld op dien arbeid door
vestigd werd.
Wij leven niet meer in den tijd van
Aristoteles, waarin men met gering
schatting neerzag op den koopman en
den handel beschouwde als een bedrijf,
den welopgevoeden mensch onwaardig,
evenmin in den tijd, toen Rome het
middelpunt was van het wereldverkeer
en de maikt van alle landen, waarin
met de macht van den koopman zijn
aanzien is gestegen.
Dat wij de aandacht van de zaken
wereld op het zendingswerk gevestigd
hebben, geschiedde uit overtuiging dat
bij onze voormannen, de dragers
onzen handel, de eigenschappen
wezig -zijn, die wij bj voorkeur aan
het flinke Ncderlandsche karakter plegen
toe te kennen, omdat wij weten, dat
zij bereid zijn geldelijke offers te brengen,
waar die in het belang van land en
volk noodig mochten zijn. Van hen, die
een open oog hebben voor stoffelijk
welzijn, mag men verwachten, dat zij
ook een open oog hebben voor stoffe-
lijken nood.
In antwoord op den uitroep
«Volkskrant* van 26 Jan. j.l. «Zoo'n
steun niet*, willen wij hier gaarne
klaren, dat wij de tewerkstelling van
den inlander niet aanbevolen hebben
uit een oogpunt van het belang dei
z.g.n. bezittende klasse of zakenwereld,
maar om de zending dienstbaar te
maken aan de werkzaamstelling van
den inlander, omdat daaruit zou voort
vloeien zelfbewustzijn, ontwikkeling
welvaart voor den inlander zelf, dóór-
om vloeiden ons de hierboven bedoelde
woorden uit de pen.
Zonder moreele tendenzen, zonder
behoorlijke plichtenleer, kunnen wij den
inlander nooit tot een harmonisch?
evolutie brengen. Vóór alles staat d<
opvoedende kracht, de kracht van he
goede voorbeeld, het goede voorgaan,
en waar wij, Nederlanders, in de door
ons bezochte landen schitteren door
afwezigheid en atles aan de zending
wordt overgelaten, zou de zending het
bier besproken goede voorbeeld kunnen
geven, als haar werkkring werd uit
gebreid, b.v. door het geven van land
bouwonderwija en het aanleggen
proefvelden. Wie onze economische
verkenningen en de door ons uiteen
gezette denkbeelden over de moreele
en economische opheffing van de in-
landsche bevolking gevolgd heeft, kan
daaiuit bezwaarlijk een andere bedoeling
Klaar en scherp moet door alle wel
denkende Nederlanders den toestand In
die groote en door de natuur zoo rijk
gezegende landen onder de oogen worden
gezien, een ieder, dus ook de zending,
moet medewerken en de iolandsche
bevolking uit den apathischen toestand,
van luieren en niets doen, waarin zij
zich thans bevindt, opheffen, en
aan de productie zétten, de werkzaam
heid, die haar tot hooger cultuur, tot
welvaat en geluk kan brengen. Het
werkend gif in het bloed van ons
economisch leven, om maar zoo weinig
logelijk zich in te spannen, zoo weinig
mogeiQk aan de productie mede te
at over naar onze overzeesche
gewesten en dreigt daar al het nobele
werk der zending te niet te doen.
Wij weten, dat de liefde tot den arbeid
bij in beschaving nog laag staande
volken, aangekweekt moet wordeo, niet
als iets dat geen stand zou houden,
doch als integreerend deel der geleide
lijke ontwikkeling en beschaving, op
gewekt door overtuiging, die groeien
moet in de volksziel door vorming,
geprikkeld door nieuwe behoeften, die
ontstaan door nauwe aanraking met
Europeanen, beschaving en Christen-
Daarom kan die tewerkstelling
niet anders dan geleidelijk geschieden
kan de productie daardoor niet van
meet af aan te hoog worden opgevoerd.
Wanneer de Regeering ernaar streeft
den algemeenen geest van het volk in
de goede richting te sturen, zoodat het
landbouwonderwijs niet tot resultaat
heeft, dat de meeste leerlingen klerken
of schrijvers worden, zal de zending,
er zij op de door ons bedoelde
wijze werkzaam is en haar hulp ver
leent door arbeidslust-kweeken en op
voeden en verder technisch en practisch
opleiden, prachtresultaten kunnen be
reiken, die een belangrijke productie-
'dering tengevolge zullen hebben,
welke productievermeerdering tot heil
van de inlandsche bevolking zelve, tot
heil van de gansche menschheid drin
gend noodig is.
Ruim 100 jaar geleden hebben man-
in als van Hogendorp, mai
wilskracht, vastberadenheid en groote
vaderlandsliefde, den weg aangeduid
dien wij bij het herstel van het Ncder
landsche Gezag in Indië te volgen
hadden.
Toen werd krachtig en vastberaden
gezegd: «Het is ons doel, onze wensch,
ons belang, dat die belangrijke bezit
tingen eens worden een bloeiend,
varend, rijk en gelukkig land, dat
dubbel de producten zal oplevi
die men immer in deszelfa vroegeren
ongelukkigen toestand van hetzelfde
heeft kunnen verkrijgeo, en dat ook
dan duizende behoeften zal hébben,
dewelke deszelfs onbeschaafde inwoners
zelfs geen denkbeeld hebbeD wer-
waarts dus de Nederlandsche handel
veel met vrucht zal kunnen brengen
met winst terugvoeren, hetwelk
handel, onze scheepvaart
scheepsbouw en zelfs onze fabrieken
den aankleve van dat alles, een
uw voedsel en leven zal verschaffen
het vooral vergoeden dat dezelve
andere opzichten geleden hebben,
iet is ons doel, onze wensch, or
belang wat is daarvan in vervulling
gekomen f Is thans nog niet de tijd
gekomen om den eens gekozen goeder)
weg te gaan, en iets daadwerkelijks te
doen voor de moreele, economische
ontwikkeling van den inlander
Amersfoort, 9 Februari 1921,
Wie dus bij den schrijver alleen puur-
materieele bedoelingen veronderstelde,
heeft zich, zacht gezegd, vergist, 't Is
een ijzeren wetzonder arbeid geer.
vrucht, geen opheffing tot hooger plan.
En vooral In onze kringen mag eerbied
gevorderd worden voor den arbeid,
>ra deszelfs moreele voordeclcD. Mer>
noet niet zich blind-staren op het
jaarverslag
van d» Vereeniging 'Liefdewerk voor
Voogdij en Kindefbsechermlng to
Amersfoort over 1920.
WBoneer wij overeenkomstig de regle
mentaire bepalingen, de bescheiden over
het afgeloopen jaar naslaan, om de 10e
annalen dezer Vereeniging nam.
stellen, dan treft ons a's een der i
op den voorgrond tredende feiten, de
verandering in her Bestuur.
De teer begrijpelijke verkiezing toch
van den heer L. J, Luijci tot President
VBn den B(j zonderen Raad der St. Vin-
centius Vereeniging, was voor ons
Liefdewerk een groot verlies, daar deze
verkiezing in zich sloot zijn bedanken
alB voorsitter en lid onzer Vereeniging.
Het ligt niet in de lijn van het Liefde
werk den afgetreden Praeses hulde te
brengen voor de vele werkzaamheden
door hem als leider verricht, temeer
daar wij ervan overtuigd zijn, dat hij
in den eenvoud zijns harten zegt: nik
heb slechts mijn plicht gedaan*. Maar
plicht en opoffering zijn hier synoniem.
Dus willen wij hem dank brengen voor
zijn vele vaderlijke zoigen gewijd aan
onze pupillc-s wien bij veel van z(jn
hart vol liefde en medelijden heeft
gegeven.
Als zijn opvolger werd benoemd de
heer Mr. D. P. Hamers, in wien, gelet
op zijn 6-jarige actieve deelname aan
het Liefdewerk, eerst als Secretaris en
daarna als Vice-President, de Ver
eeniging een goeden mentor heeft ge
vonden. Het Vice Presidentschap wordt
thans vervuld door den heer C. W. C.
G. Kehenkamp. Gaarne vertrouwen wij
dat hiermede de in den laatsten tijd
hethaaldelijk plaats gehad hebbende
Bestuursveraoderingen voorloopig van
de baan zullen zijn.
Tot lid onzer Vereeniging trad toe
de WelEerw. Heer B. H. de Groot.
Rector van het Rijksopvoedingsgesticht
alhier, wiens rijke ervaringen .op jeugd-
gebied, ongetwijfeld aan ons Liefdewerk
zullen ten goede komen.
Op 31 December 1920 stonden 53
inderjarigen onder patronaat van de
Vereeniging tegen 46 op dit tijdstip
ran het vorig jaar. Deze 53 kinderen
lijn te verdeelen als volgt
29 Voogdij kinderen (Afd. A.)
5 Regeerittgsjongens (Afd. B.)
19 Vrije kinderen (Afd. C.)
Van de Afd. A. worden iÓ kinderen
gestichten en 11 in gezranen ver
pleegd, van Afd. C. 15 in gestichten
en 4 in gezinnen, terwijl de Regeeringz-
jongeos steeds in gezinnen worden ge
plaatst.
Bij de verpleging der vrije kinderen
worden wij fl.zantieel gesteund als volgt
1 voorziet in eigen onderhoud.
Bij 5 door den Vader,
Bij 2 door den Vader en het R. K.
Armbestuur,
door den Vader en het Burger
Armbestuur,
Bij 2 door het Burger Armbestuur,
het R. K. Armbestuur en den Bijzon
deren Raad,
2 door het Burger Weeshuis, het
Armbestuur en den Bijzonderen
Raad,
De Arrond.-rechtbank te Utrecht
legde ons in 1920 de Voogdij op over 7
minderjarigen, waarvan eender meisjes,
dat gewend was haar appendenties te
volgen, reeds moeder is. Er worden
door ons thans pogingen aangewend
n ook de voogdij over deze baby
irkrijgen.
De Kantonrechter - te Amersfoort
droeg ons de Voogdij op over 4 c
wettige kinderen, waaronder -één v
2 maanden. Tegen een der ouders v
der laatst genoemde kinderen is-
procedure aanhangig gemaakt in
verband met de wet van 16 Nov. StbL.
No. 363.
Gelukkig werden we bij onze zuigelin
genzorg en meisjestransporten met de
meeste welwillendheid door eenige
dames ter zijde gestaan, waarvoor wij
haar onzen besten dank brengen. Jammer
het dat in onze St. Vincentius Ver
eeniging tot nog toe geen plaats is
voor de vrouw op charitatief terrein.
Wat is deze- niet een goede hulpe
Een 18-jarig meisje, waarlijk geen
Vestaaische, werd op verzoek harer
ouders, aan haar verleidelijke omgtviog
onttrokken en naar een betere over
gebracht.
De afdeeling Regeeringsjongens toon
de dit jaar hoe noodzakelijk het is steeds
ia onze Vereeniging paraat te zijn,
doordat binnen een tijdsverloop van
eenige dagen drie dezer jongens plotse
ling daklooi waren. Men begrijpt welk
een zorg dit biedt Ban een Vereeniging,
die zonder agenten werkt eD die geen
enkel tehuis, ja geen enkel pied a terre
voor haar, over het geheele lar.d ver
spreid pupillen beschikbaar heeft.
Een der joDgens werd na vermaning
weder in het oude gezin geplaatst, di:
tweede tijdelijk in een gesticht opgc
nomen, terwijl getracht werd een ver
volging tegen zijn pleegouders in te
stellen wegens overtreding van Art. 279
W. v. Sir., de derde joogeD wi
vluchtig en werd Da eenige weken dooi
de marechaussees aangehouden en naar
hier geleid. Daar al spoedig bleek dat
hem het echte oude Neerlmd'che bloed
te fel door de aderen vloeide en bij
daardoor alle regel en tucht vene van
zich wierp, moest intrekking van over
dracht worden gevraagd. Dientenge
volge maakte hij zijn joyeuse entree in
:n onzer Rijksopvoedingsgestichten.
De Voogdij over één jongen eindigde
door meerder jarigheid, zoo ook het
toezicht over eenige vrije kinderen.
De gezondheidstoestand onzer pupil
len liet dit jaar niets te wenschen over,
trouwens in het algemeen genomen,
zijn dit soort kinderen pbysiek benij
denswaardig.
Op hunne jaardagen wordt aan elk
izer pupillen steeds een felicitatie ge-
ronden. Deze kleine attentie is dikwijls
de eenige zonnestraal die sommigen
onzer kinderen op zulk een feestdag
n. Dit blijkt vaak uit hun
brieven of gesprekken. Zij schenken
ons dan meermalen gelegenheid een
blik io hun vaak droevig zieleleven te
Voor onze periodieke bezoeken wer-
:n vragenlijsten samengesteld en aldus
eer eensluitende rapporten verkregen.
Te betreuren big ft het dat niet meer
dere visitaties kunnen worden gehouden
en daardoor racer en beter toezicht
kan worden uitgeoefend.
De in het vorig jaar aangevangen
hervorming onzer administratie is thans
voleindigd, zoodat nu administratie en
boekhouding voor ieder onzer pupillen
geheel gesepareerd wordt gevoerd.
Onze Vereeniging trad dit jaar toe,
als lid van den Algemeenen Neder-
landschen Bond tot Kinderbescherming.
gelegenheid van het tienjarig be
staan onzer Vereeniging verscheen een
artikel in „De Eembode" waarin doel
werkwijze van het Liefdewerk werd
uiteengezet en op geldelfjken steun werd
aaogedrongen, En, vraagt gij, hoe was
het finantieele resultaat f Oh, wij hebben
lang gewacht en stil gezwegen, blij ver
wacht entwaalf en een halve gulden
verkregez. Kasversterking blijft echter
zeer dringend noodig, daar ons Liefde
werk zich voortdurend uitbreidt als ge
volg van den vloedgolf van misdaad die
over de wereld gaat, van de zucht zich
steeds minder verantwoordelijk te ïtellen
voor zijn Jadeo, in bet kort als gevolg
van de geheele zedelijke decadentie
onzer maatschappij. Dit verval deed
dan ook een onzer voormannen,
onzer Vereeniging, eens zeggen
tegenstelling met Rousseau, dat de
meosch van nature slecht is. Mogen
wij ons echter in ons heerlijk sociaal
werk, nimmer door dergelijke Schopen-
haueriaansche ideeën laten leiden, maar
uitgaan van de stelling, dat de
van Dature goed is, maar van joogs af
tot het kwade geneigd, en dan door
vertrouwen te schenken, vertrouwen
trachten te winnen. Zeer zeker een over
dreven optimisme past in onze Ver-
eeoigiog niet, de dagelijksche onder-
vindiog doet ons de zaken objectief
bekijken en leert hoe moeilijk het is dc
wasdom tegen te gaan van het slechte
zaad dat dikwijls reeds in die jeugdige
harten is gelegd en ontkiemd, laat staan
dit geheel uit te roeien, maar zonder
dit voorbij te zien, kan ook
trekkelijk nog jeugdige Vereeniging
reeds heenwijzen naar schoone resulta
ten die tot verukking stemmen. Laat
ons dan met gezond idealisme voort-
arbeiden aan de verheffing onzer ver
waarloosde en misdadige jeugd, ter
:ere van Hem die eens gezegd heeft:
„Laat de kleinen tot Mij komen, wanl
hnn behoort het Rijk der Hemelen".
Mr. D. P. HAMERS, Voorzitter.
A. J. SPIE KERM ANN, Secretaris.
strieëi achterland gaan wij verliezen,
evenals het directe vervoer van en op
Iodlë. Dit alles dient ernstig overwogen.
Wij dienen zooveel mogelijk op eigen
been en te staan, Hoe onafhankelijker
van het buitenland, hoe beter. Dat
ieder daartoe meewerke. A. R.
t vlijt en
Wat iedereen misschien nog niet
weetDat circa duizend millioeo men
schen nog niet Christen zjn. (Helden,
Mshomedaan, Jood).
Dat volgens een statistiek van 1918
er zijn 12.377 priester-missionarissen,
waarvan 4541 inlandsche priesters.
Dat er 3200 broeders in de missie
raarvan 477 inlandsche broeders,
er 19373 zusters in de missie
werken, waaronder 9198 inlandsche.
Dat er in de missie werkzaam z$n
35,263 katechiaten en onderwijzers.
in de missielanden zijn 93
kleine en 97 groote seminaries, resp.
met 5192 en met 2335 leerlingen.
Dat het getal katholieken in 1918 in de
heidenscbe landen bedroeg 17.548.854,
het getal katechumenen 1.093.578.
Dat er 25.591 lagere scholen waren
et 1.093.406 schoolkinderen.
Dat Nederland in de missie zelf werk
zaam bad 1234 priesters, 546 broeders
i 1010 zusters.
Dat ia 1922 het Genootsch. tot Voort
planting des Geloofs 100 jaar bestaat.
Dat de drie groote algemeene missie-
vereenigingen aan .een dame hun ont
staan te danken hebben, de Voortplan
ting des Geloofs en de H. Kindsheid
aan Pauline Marie de Jaricot en het
St. Petrus Liefdewerk aan Mad. Bigard.
Dat het Genootschap tot Voortplan
ting des Geloofs in 1920 io het Aarts
bisdom Utrecht 75.000 leden telde.
Dat 500 personen die wekelijks een
:nt offeren als lid van het St. Petrus
Liefdewerk, een inlandschen priester
opleiden voor de missie.
En dat wanneer 50.000 menschen dit
zouden doen, Nederland 100 Inlanders
den weg tot het Priesterschap zou be
reiden en 100 nieuwe krachten aan de
missie zou schenken.
Dat «Het Missiewerk* het meest uni-
verseele en hoogststaande Missietijd
schrift van Nederland is en slechts f 2.40
jaarlijks kost.
Binnenland
Hierop moet steeds méér ons streven
gericht zijn. Hebben de crisisjaren
een gevoelige les gegeven. (Zte walde
voeding betreft, de Baao's brochure
Bodemproductie en Voedselvoor
ziening, Hollandia-drukkerij, Baarn).
Zaak is het er thans leering uit te
trekken. Finland geeft een uitstekend
voorbeeld, al kunnen wij moeilijk
erbicden. Wèl zouden wij hooge
kunneD heffen. Onze levensbe
hoeften moeten wij toch trachten
mogelijk ïè.f voort te brengen.
Toeiiijke tijden kon men met of
iig op 't buitenland rekenen. Weel-
tik ten moeten dau maar duur bê
1 wuidcu. De gewone levensbehoef-
dienen door 't eigen land voortge-
Oracbtle worden, wat te veel is voor
etgen gebruik kan voor uitvoer dienen.
Er dient evenwicht tusschen uit-
invoer te houdeD.
Engeland beschermt zijn kleurstoffen
industrie ook door invoerverbod. Waar
om zouden wij, die tweemaal zooveel
io, dan uitvoeren zulks niet doen De
ongunstige toestand der valuta U hier
aan toe tc schrijven, en 't ligt voot de
hand, dat Holland op den duur hieraan
ten gronde zal gaan. Want het indus-
Amersfoort
Op de markt
Zandaardappelen f4.50 k f5,Hoen
dereieren f7,50, k 9.00, Hooiboter f 3.30,
f3.60, Kippen f2.— k f5.—, Knikens
f 5.k f 6.50, Wilde kooijaen f 0.90 k
f 1.10, Tamme koD^Den 12.kf3.
Duiven f 1.50 k f 1.80 per paar, Magere
Varkens f60 k f105, Zeugen drachtig
f140 k f290, Biggen f25.— kf48.—
Aangevoerd waren 18 heet. Zand
aardappelen 230000 stuks Hoender
eieren 120 kilo Hooiboter90 MageTe
Varkens200 Biggen 10 Zeugen.
Hedenavond vergadert de R. K.
Vrouwenbond. De agenda luidt
Opening. 2. Lezing door den Zeer-
Hecr van Berkel, pastoor te
Arnhem. 3. Bestuursverkiezing wegens
periodieke aftreding en bedanken. De
leden hebben het recht candidaten te
stellen. 4. Verslag v. d. Secretaris.
5. Verslag v. d. Penningmeesteres. 6.
Verslag v. d. contróle-commissie. 7.
Rondvraag en Sluiting.
Het Bestuur hoopt, dat de leden door
algemeene opkomst hare belangstelling
zullen toonen.
Burgemeester en Wethouders maken
bekend, dat aaa het Stadhuis zijn aan
geplakt publicaties betreffende aan
vragen om Hinderwet-vergunning van
le E. Mulder 2e J. Overeem 3e B.
Kramer4e de N.V. Fabriek van onder-
deelen voor woningbouw «Ons Belang*
5e Dr. J. F. B. van Hasselt, Directeur
van de Fabriek van kaasstremsel, kaas-
boterkleursel voorheen W. H. van
Hasselt.
Van gemeentewege werd aanbesteed
het rioleeren en bestraten- van den
Dievenweg en een gedeelte Woestijger-
'cg. Inschrijvers:
T. v. d. Pol f29.874.
J. v. d. Brink f32.222.
J. v. Gent i 32.222.
W. Stuy Nijmegen f 33.100
v. Keulen en Bunnink f33.445.
N. Heyligers f34.600.
Fa. Eykelboom Apeldoorn f34.760.
J. Stoffer v. Stuyvcnberg Den Ha»^
H. v. Dijk Hattem f37.800,
v.d. Wakker en tn. Den Haag f 36.000.
P. Putman f38,665.
C. Chaufeli Apeldoorn f39.600.
Verschuur en Geurts Zeist f39.986-