REPARATIES PONNF
I.i. VAN HAMERSVELD
Bel dan op No. 42
Douglas en B.S.A.
Motoren.
Fa. LA.A.v.HAMERSVELO
&iMlNKZMfiSAQ
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 8 APRIL 1921.
35ste JAARGANG No. 3.
KantoorLangefracbt 28,
ue EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
Prijs per drie maanden 11.00 Buiten de
gemeente Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke
nummers 10 rt.
nummers iu Cl.
ADVERTENTIÊN 25 cent per regeL BUlfllre
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvertentiCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Ben bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
In woorden zonder slót
Is 't kenmerk van den zot.
Binnenland
In de Tweede Kamer komt een
voorstel aan de orde tot uitbreiding van
den leerplicht- Van socialistische zijde
is een amendement gekomen om niet
slechts het zevende maar ook het achtste
leerjaar verplichtend te stellen.
De «Standaard* keert daartegenover
zich tegen elke uiibreiding van den
leerplicht.
Wij hopen, zegt het blad, dat het
wetsontwerp geen succes zal hebben
en dat in elk geval onzerzijds krachtig
zal worden opgetreden, om de uitbrei
ding te voorkomen in elk geval die
tot bet achtste jaar.
«Men is het omtrent deze zaak in
onze partij niet heelemal eeos. Voor
uitbreiding van den leertijd zijn wij
De R. K. Vrouwenbond Aartsbisdom
Utrecht, hield eeoe Algemeene Bestuurs
vergadering te Zwotie.
Het Dioc. Bestuur weoscht, dat in
het a.s. winterprogram opgenomen zal
worden een leziog over het gevaar
van samenwerking met neutrale vereeni-
gingen op sociaal gebied, in iedere af-
deeling, waar zulks noodig blijkt te zijn.
Het Bestuur is van meening, dat de
Kalh. Vrouwenbond zich niet kan aao-
sluiten bij de K. S. A., daar de K. Vr.b.
de Centrale is van alle vrouwenwerk
wel wordt samenwerking warm aan
bevolen.
Het Dioc. Bestuur van Haarlem deed
het voorstel, hetwelk door de Fed. werd
overgenomen, een commissie
noemen, om na te gaan op welke wijze
het sparen 't best bevorderd kan worden,
hetgeen de vergadering goedkeurde.
De afdcelingen worden verzocht het
streven der vereenigingen van «Voor
Eer en Deugde te steunen en te be
vorderen.
De presidente bespreekt de brochure
van Pastoor van Berkel over het in
wendig leven en geeft het woord aan
den Adviseur Mgr. de Wit, die dit
boekje warm aanbeveelt.
Dc afd. Utrecht heeft een blaadje
verspreid over moederscbapszorg, dat
aan het Centr. Bureau verkrijgbaar is
tegen f3 per 100 stuks en dat bij
politieke voorlichting in dc kiesver-
cenigingen enz. zeer geschikt is' om
deze kwestie voor de leden helder te
belichten.
Te Utrecht wordt 1 Sept. geopend
de Nijverheidsschool voor meisjes un
gaande van de Patronaats commissi:
waar niet alleen in de verschillende
takken onderwijs zal worden gegeven,
maar waar ook gelegenheid zal bestaan
om te worden opgeléid voor leerares
aan de nijverheidsscholen. Deze school
zal niet aliecD zijn voor de stad Utrecht,
maar ook voor het gaosche Bisdom,
ofschoon er nog geen internaat aan
verbonden is. Er is een groot gebrek
aan kath. leeraressen voor de Nijver
heidsscholen, daarom zal dit bericht
met vreugde worden begroet. In de
provincie Utrecht zullen de afdeelingen,
ook de leeraressen, aan deze school
verbonden, kunnen doen overkomen
om cursussen te geven de afd, hebbeo
dan alleen voor zaal, vuur en licht te
zorgen. Aanvragen kan men richten
tot den heer Stekelenbui g, secr.Jeugd-
centraie, Obrechtstraat 27, Utrecht.
Volgen de Jaarverslagen van Secre
taresse en Penniogmeesteresse
verslag van de Com. v. d. Jongen-
Vrouwenbond waaruit blijkt dat in
Amersfoort de eerste J. V'r. bond werd
opgerichtvervolgens te Hilversum,
Zulphcn, Veendam, Delden, Deventer,
Utrecht, Zwolle Leeuwardeo, Soeek
Harlingen.
Tot lid v. d. Com. v. d. J. Vr.
Bond werd benoemd Mej. Vcrgnes
Leeuwarden.
Allereerst werd nu als program
actie voor den komenden winter, v
gesteld, dat in alle afdeelingen
cursus zal gegeven worden over de H.
Eucharistie. Ook wordt aangedrongen
op politieke voorlichtingde brochure
van Mej. E. Bablmann wordt aanbe
volen om op samenkomsten van politieke
voorlichting te bespreken.
De afd. HBrlingen stelde voor op-
richtiog van provinciale of dekenale
kringen, daar de verschillende districten
bepaalde behoeften hebben en met
elkander nuttiger zouden werken.
Het besluor zal overwegen te komen
tot een verdeeling in districten, zooals
de Mariabond dit heeft gedaan.
Omtrent den socialen cursus, welke,
1, 3 en 3 Augustus te Velp zal worden
gehouden, doel mevr. I. Cremersvan
N'ïspen van Sevenaer verscheidene
incdcdeeUngen.
allen. Sommigen zijl
dat, nu de leerplicht er eenmaal is, zij
dien ook in verband met de arbeidswet
wel willen uitbreiden. Onze partij heeft
zich inderdaad wel bij de feiten neer-
gelegd en de Antt-revolutionairen heb
ben uit de aard der zaak van den leer-
dwang weinig last gehad.
Maar het beginsel van den leerdwang
heeft zij steeds tegenstaan, en er is
naar meeDing in onzen tijd alle aan
leiding, om tegdn dat begtDsel met
kracht te blijven strijden.
Ook met betrekking tot het wetsont
werp inzake de verplichte lichamelijke
oefening voor de Jongelingen van 16
tot 20 jaar, verklaart het blad zich tegen
dwang.
Ook hier dwingt het beginsel ons
de vraag te stellen, met welk recht de
overheid den burger kan dwingen zich
op een bepaalde wijze lichamelijk te
oefenen. Afgezien van onze weerbaar
heid ontbreekt hier elke rechtsgrond.
En daarom keeren wij ocb ook ten
opzichte van deze zaak tegen den dwang.
Het getal rijwielen hier te lande
bedroeg in 1889 één per 53, in 1902
één per 33, in 1907, één per 15, in
1912 één per 10 en op dit oogenblik
één per 6 inwoners, lu verhouding tot
de bevolking wordt bet meest van het
rijwiel gebruik gemaakt in de provincie
Groningen, daarop volgen Friesland,
Drente en Zeeland.
Een ingezetene van St. Oedenrode
ontving het volgende (vertaalde) schrijven
-ran twee Duitsche kinderen, die hel
rorig jaar bij hem verpleegd waren
«Lieve pleegouders I Weest niet boos
lat wij zoolang oiet geschreven hebben.
Wc zijn nu in Denemarken in een wees
buis. Kunnen wij s.v.p. hebben 50
gekleurde en 50 witte eieren, 10 paasch-
hazen, 10 paaschlammetjes, 3 zeer
groote doozen chocolade, 3 groote
koeken, veel appelen, sinaasappelen,
vijgen en suikcrstelen, 6 zijden kleedjes
(3 grooter dan wij) velen zijden strikken,
2 paar leeren schoenen no. 35, 2 pasr
groote kousen, 2 teekendoozen, 2 gouden
halskettingen en 2 gouden armbanden.
Alles Zaterdag te zenden. Hartelijke
groeten.* Bestelling niet uitgevoerd.
Uit verschillende plaatsen in het
land komen berichten, die er op wijzen
dat de uitsluiting in de kledingindustrie
;t algemeen is. Veie patroons, vooral
kleinere plaatsen laten werken.
Op het buitengoed «Het Kruisselt*
bij Oldenzaal, is een buitengewoon
groote kei opgedolven. De zwerfblok
heeft een zeer regelmatigen vorm en
zijde plat. Zooals het
thans op den grond is geplaatst be
draagt zijn verticale omtrek 5.48 M. en
merkwaardig genoeg zijn horizon
tale ook 5,48 M. Een tweede steeD,
ook aldaar opgedolven, heeft ongeveer
de groote van de bekende Amersfoort-
De groote «Oldenzaaische Steen*, te
Oldenzaal ter zijde van het gemeente
huis geplaatst, heeft een omtrek bij
5 M. bij nagenoeg 7 M. in beide boven
genoemde richtingen.
De verhooging van den alcohol-
accijns legt een zwaren druk op de
geneesmiddelen-industrie. Er wordt ge
wezen op 't wonderlijke verschijnsel,
dat vrijdom is verleend voor de fabri
catie van reukwerken, en dat de ver
bruikers van geneesmiddelen, de zieke
menschen dus, den vollen last van deze
verhooging moeten dragen. Dat dit
nogal wat bedraagt, kan men nagaan
als men weet, dat een fabriek te Meppel
het vorig jaar f 118.000 accijns van den
spiritus heeft betaald, en dat deze last
nu verdubbeld 18.
Het streven der regeering is er op
gericht, den particulieren woningbouw
te bevorderen. Hieraan zijo groote voor-
'deelen verbonden: het bouwen is goed-
kooper, de mogelijkheid bestaat een
woning in eigendom te verkrijgen, ver
mindering van administratieven omslag,
voor de gemeente zijn er geen kosten
aan verbonden.
Op d«z« gronden moet aan den
ging woningbouw, volgens de woning
et, de voorkeur worden gegeven.
De premie wordt verstrekt voor ar
beiders- en middcnstandswoniDgen. De
inhoud der woning magbuitenwerks
gemeten niet meer bedragen dan
450 vierk. M. De premie bedraagt als
regel f20 per vierk. M. woonopper-
vlakte.
Een eenigszins practiach bouwer kaD
tegenwoordig een goede arbeiderswo
ning bouwen voor f 4000. Gesteld, dat
de woning' een oppervlakte beeft van
72 vierk. meier (bebouwd oppervlak
en zolderoppervlakte), dan kan men
daarvoor krijgen een premie van 72
maal f 20 is f 1440. Na aftrek hiervan
■s nog een kapitaal noodig van f 2600.
Wordt de rente op 6 pCt. en het onder
houd op 1'/, pCt. gerekend, dan komt
de wckelijkschc huurprijs op pl.m. f 4
Ook al zoudeD de bouwkosten iets
hooger 20a, dan krijgt men toch nog
voor een redelijken prijs een behoor
lijke woning. Het bouwen wordt nog
'ergemakkelykt doordat van Rijkswege
en hypothecair crediet verstrekt wordt
ot ecu bedrag van hoogstens 90 pCt.
■an het verschil tusschen de stichtiugs-
kosten en de verleende premie.
Voor het platteland heeft de premie-
bouw nog een bijzonder belang. Im
mers het feit, dat de woning in eigen
dom wordt verkregen, éal de bewoners
meer aan hun huis binden. De trek
oaar de stad wordt zoodoende tegen
gehouden. wat aan de belangen van
platteland niet anders dau ten goede
Vele autoriteiten dringen er met klem
op aan den premiebouw zooveel moge
lijk te bevorderen, en daarmee niet le
wachten, omdat het de bedoeling is,
de premies in de opeenvolgende periodes
geleidelijk te doen dalen. Wachten geeft
dus belanghebbenden geen voordeel.
De politie te Vlissingen heeft vier
jongens van 10 tot 16 jaar aangebou
den, wonende tr Crcfeld, die vandaar
Vlissiogen waren geloopen, onder
weg voedsel en onderdak bij boeren
zoekende. Zij werden vau kleeding
voedsel voorzien en naar hun land
teruggezonden.
Te Tilburg is een 71 jarig wed.
de rijdende stoomtram gesprongen
met het ongelukkig gevolg dat zij onder
's wielen geraakte en haar beide bee-
:n weiden afgereden. Denzelfden
liddag is zij in het Ziekenhuis over-
Bij de politie is aangifte gedaan,
dat de kassier der Gebruikscoöperatie
van personeel der H. IJ. S. M. een
bedrag verduisterde,van ongeveer f16000
De kassier is voortvluchtig.
Een man reed te Meijel met een
r den weg. Plots schrok
het paard en sloeg op hol. De man
werd tegen den grond geslingerd on
kreeg de kar over het hoofd. Hij was
bijna op slag dood.
Op het stations-emplacement te
Enschedé geraakte een rangeerder onder
rangeerenden goederentrein, waar
door hem de linkerarm werd afgereden.
De «Rotterdammer* schrijft, dat de
boeren, die hun bedrijf willen blij-
xploileeren, iu de achter ons liggende
:risis-jaren veel land hebben g
N.V. Centrale Crediet-
en Lsndbouwbank
AMERSFOORT - ARNHEM SOEST
STEENBERGEN - TWELLO
UTRECHT
Rentevergoeding voor
Deposito's
Direct opvorderbsar 2'/j PCt. Met 10 dac*a •pxoRtag 3 pc».
Een maand vaat 4 pet. Drie maanden opzegging d'/i Pcl-
Een Jaar opzegging 5 pet.
aan Stoommachines v/llliL»
Benzine- en andere motoren Tel'169
Snelle aflevering VlasakkefWeg 52"
Men deelt mede, dat door het rijk
ook subsidie zal worden verleend voor
den bouw van houten woningen. De
subsidie bedraagt 15 gld per vierkante
meter. Voor zoover echter deze wo
ningen binnen de zoogenaamde «ver
boden kringen* vallen, verstrekt het
rijk geen hypotheek.
Buitenland.
De Engelsche transportarbeiders
steunen de mijnwerkers, maar mijn
eigenaars en mijnwerkers zullen,
aansporing van Lloyd George, nie
onderhandelingen beginnen.
Het geheele Grieksche leger in Klein-
Azifi trekt terug de Grieksche regeering
zoekt bemiddeling der mogendheden.
In verschillende plaatsen in Duitsch-
land hebben de buitengewone recht
banken hun werkzaamheden begonnen,
Japan, heeft het metrieke stelsel
ingevoerd.
Met 1 Juli zouden de Amerikaansche
bezettingstroepen aan den Rijn worden
teruggetrokken.
In Hongarije zag het er voor enkele
dagen dreigend uit. De burgeroorlog
was ontketend, Karei van fiabsburg
stond met een leger van 30.000
tegenover Horthy.
En thaus
Karei van Habsburg is heel stil i
de grens gebracht, onder toezicht
geallieerde officieren. En hij zal zijo
zucht tot avoutureu, of de avontuurlijke
neigingen van zijn gade wel weten te
bedwingen. Het is beter dat de storrr
binnen de muren van de villa te Pran-
gins woedt, dan dat hij een heel
teistert. De Hongaarschc regeering, het
Hongaarsche volk hebben een crii
doorstaan. Dat het land niet aan e
burgeroorlog werd overgeleverd is
de eerste plaats te danken aan
krachtige houding van den rijksbestuur
der Horthy, die zich tegenover de
pretenties van den voormaligen monarch
nauwgezet aao de grondwet heeft ge
houden.
de wijze, waarop dit geschiedde,
voorspelt voor tijden van afgaande con
junctuur weinig goeds.
De boer kocht namelijk met eigen
geleend geld. Hij kocht ten deele van
het geld waarover hij kon beschikken
door de verhoogde rentabiliteit van zijo
bedrijf. Vooral voor de vruchtbare klei
streken is dit van beteekenis, en ver
keerd zou het zijn niet inel dankbaar
heid te gewagen van den voorspoed,
waarin vele landbouwers zich mochten
verheugen.
«Maar hij kocht ook voor een goed
deel voor contanten, losgemaakt uit zijn
bedrijf, die anders voor den aankoop
van meststoffen, voor de uitzetti
het bedrijf zouden zijn benut.'
Die schijnrijkdom bevorderde,
in de zandstreken, den aaokoop, terwijl
ook veel geleend geld daartoe mee
werkte.
Hoé steik geleend is, blijkt uit de
enorme vcrmectderlrg van hypothecaire
leerlingen.
De statistiek leert dat tegenover een
hypothecaire belasting van de lande
lijke eigendommen in 1912, ten bedrage
vau ruim 645 milllocn 'staat een hypo
thecair bedrag van 140 millioen in 1919.
Opmerkelijk is vooral de sterke
neming in de zandstreken. Overijssel
staal mst 20 millioen voor 1919, legen
3 millioen in 1910. N.-Brabant met 8
millioen tegen 3 In 1910.'
Amersfoort
Zaterdags né 1.00 aur
worden geen bestellingen
meer aan huis bezorgd.
Hoofdagent „Amstel"-Bieren.
Hebt U een
Taxi of Auto noodig
Amersfoort
ADEK
B. S. A
ROVER
UNION
Billijke Reparatie-inrichting
Filiaal: Utiechtschestraat 25.
TELEFOON 81
Over de gas- en electricileltsprijzi
nt eindelijk en ten-langen-lcste na
veel intern gewurm een voorstel
eo W.
De aanmerkelijke verlaging van
prijs der steenkolen heeft het
iogelijk gemaakt, schiijven B. en
verlaging van de gas- en strc
prijzen onder oogen te zien.
Dientengevolge wordt voorgesteld
:ze prijzen, te rekenen met ingang
in 1 Maart 1921 als volgt te bepalen
1. Gas: 18 cent per Ms;
2. Electriciteit
a. voor verlichting 36centper K.W.U.
jb. voor verlichting, beweegkracht etc.
uitsluitend voor petceelen waarin een
[industrie wordt uitgeoefend op 17 cenl
per K.W.U. in den vrijen tijd en 38
cent per K.W.U. in den bezetten lijd;
c. voor beweegkracht of andere doel
einden, behalve verlichting op 28 cent
pér K.W.U.
De thans geldende stroomprijzen be
dragen respectievelijk 45 cent, 20 en 45
cent en 30 cent per K.W.U.
Dat de verlaging niet dadelijk m<
kan bedragen moet vooral hieraan wi
den toegeschreven, beweren B. en V
dat tot heden het gas alhier, in
wijking van de meeste gemeenten, werd
geleverd beneden den kostenden priji
Deze bedroeg b.v. in Januari J.l. 28'/,
cent zoodat de prijs bij 18 cent met
5'/z cent is verlaagd.
Eenigen tijd geleden werd door
bewoneis van deo Leusderweg kennis
gegeven, dat voortdurend kleine dief
stallen plaats vonden. Thans zijn door
de politie een 7-tal jongens aange
houden. Zij hadden geld, sinaasappelen,
een vulpenhouder coz. ontvreemd.
Overzicht van de werkzaamheden
der Arbeidsbeurs gedurende Maart:
Afdeeling voor mannenaanvragen
van werkgevers 121, aanbiedingen vsn
werkzoekenden 646, aantal plaatsingen
68; over de maand Maart van het
vorige jaar waren deze cijfers resp. 164,
610 en 68.
Afdeeling voor vrouwen: aanvragen
van werkgevers 17, aanbiedingen van
I werkzoekenden 40, aantal plaatsingen
de maand Maart van het vorig
jaar waren deze cijfers resp. 123, 23 en 4.
Alhier is de jaarlijksche vergadering
gehouden van de veilingsvcreeniging
Amersfoort en Omstreken* oodcr
•oorzittcrschap van C. Smit Jr. uit
Scherpenzeel. In het afgeloopen jaar
werd voor ruim f85.000 omgezet. Tot
bestuursleden werden herkozen C. Smit,
H. Driëeohuizen en Th. Brandsen.
Alhier is plotseling overleden W.
J. van Hoytema, ritmeester van het
le reg. huzaren en voorzitter van de
Nederlandsche Jachtvereeniging.
Hij was een der mannen, die het
initiatief namen tot de oprichting van
deo Bond voor Lichamelijke Opvoeding.
Padvinders, Tuchtunie en Burgerwacht
steunde hij.
15 April zal door den Brigadier-
Majoor der RJksveldwacht E. Veld-
meijer te Amersfoort worden herdacht
dat hij 40 jaren Rijksveldwachter 1».
