DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 30 AUG. 1921.
35ste JAARGANG No. 4.5
Isnfegracbt 28.
OB EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
'ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan. doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 1.00 Builende
gemeente Amersfoort 11,10. Afzonderlijke
advertceren.
Advertentlfn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Leeft mei uwe kinderen. Zijl hun
eerste vrienden. Snoert hun niet den
mond door uw1 onredelijk toornen. Leert
hun natuurlijke oprechtheid niet af, door
se tot eiken prijs te willen vervormen
naar een afgesproken type. door een
oppervlakkige meening vastgesteld.
Maakt er geetic ordentelijkehuiche
laars van.
Zelfs menschen. die geregeld leven,
kan men niet genoeg aanbevelen van
tijd tot tijd te vasten, want dit werkt
als een echte badkuur, als een staalbad
op de ziel.
Hoe noodig moet het dan niet zijn
voor ben, die djor onmatigheid door
wanorde in werkelijkheid het lichaam
benadeeld en den geest ontzenuwd
hebben I
Binnenland.
Gezondheidsleer.
Den groolstcn heldenmoed beoefent
toch eigenlijk de geneesheer. Hij toch
zet ieder oogenblik zijn roep als des
kundige, zijn leven zelfs op het spel
legen drie vijanden, die zoo goed als
onoverwionelijk zijn tegen den dood,
het menschetijk onverstand en de on
matigheid.
Iedereen weel te vertellen, hoeveel
zieken de dokter doodt, maar niemand
wil er van hooren hoeveel gezonden de
kok cn de keldermeester naar het graf
Geen eronder, dat de kwakzalvers
zoo talrijk en zoo rijk worden. Een
verstandig geneesheer zoekt le genezen
door met ernst iedere wanorde tegen,
te gaan de knoeier laat de zieken op
weg naar het verderf voortgaan eu
voegt er nog wat zoetsmakend en prikke
lend vergif bij. Dat is de rechte man,
die weet wat den menscll toekomt, met
hem valt te praleo.
Konden dc menschen zich beheer-
schen in zooverre dat zij zich aan een
vasten leefregel hielden, dan zou menig
arts minder te doen hebben werden
zij echter eens verstandig genoeg, zoo
matig le leven als de aan zich zeil
overgelaten dieren, dan moesten de
meeste dokters naar een andere be
trekking uilzien.
Het is een schandvlek voor onze
samenleving dat er zooveel gevallen
van hongerlyphus en van uittering ten
gevolge van ontbering vooikomen.
echter ook zeker geen eer voor
dat tegenover een der eergenoemde
stetfgevallen, er minstens twee staat
waarvan men zou moeten conslateeren
Verstikking tengevolge van voortdurend
volstoppen en volschenken.
Wat niets kost, is niets waard. Daarom
lacht eenieder als men hem zegt, dat
hij thuis gratis genezeo kan door versche
lucht, water, beweging nemei
houding. Men betaalt liever een paar
mille voor een kuur le Kaïlsbad
geeft den worm des doods den kost
met wijn, bier, cognac, tabak
Zeer juist zegt Gutbei letSpierkracht
wotdt door oefening bevorderd en wel
beter dan door toevoer van voedsel.
Ttjdpetken van ontbering wei ken beter
dan die van onafgebroken overvoeding.
1920 is een jaar geweest,
de Katholieke Vakbeweging met ge
noegen zal teiugdenken. Trots alle
moeilijkheden is het ledental van het
vakbureau vooruitgegaan met 9002 ter
wijl dat der andere met tienduizenden
terugliep.
Telde het bureau op 31 December
1919, 149.050 leden, op 31 December
1920 bedroeg dit aantal 158.052 ver
deeld over 28 vakbonden. Deze groei
is mede veroorzaakt door aansluiting
van den Christelijke» Mijnweikersbond,
doch buitendien ging het ledental toch
met circa 5000 vooruit.
De totale inkomsten der R. K. Vak
beweging in 1920 brdroegen ruim vijf
en een half millioen gulden, terwijl de
uitgaven ruim vijf millioen bedroegen.
Alleen in 3920 werd door de R. K,
organisatie ruim drie millioen uitgekeerd
aan de werkloozeD.
Bij staking en uitsluiting werd bijna
500.000 uitgekeerd. Aan zieke leden
werd ter ondersteuning in 1920 ruim
200.000 uitgekeerd. Voor de nabestaan-
Jen van overleden strijders werd ruim
15000 uitgekeerd en voor het zoeken
aar werk en verhuiskosten om in een
andere plaats werk te vinden f 33.539.
Het corps gesalarieerden steeg van
>9 tot 164. Het kantoorpersoneel werd
gebracht van 119 op 142 personen.
Er werd geslicht het Internationaal
Christelijk Vakverbond.
Gesticht werd 't sanatorium «Berg
i Bosch i, het grootste sanatorium van
Nederland met zijn complex van
bouwen, waarin bijna 200 lijders
zorgd worden.
Ging het meerdere bedrijven ii
laatste jaren niet slecht, in 1920
de toestand voor een aantal industrieën
minder gunstig. Eensdeels moe
worden toegeschreven aan de om
digheid, dat vele ondernemingen,
tijds op »oorlogssterkte« gekomen, zich
:en kleiner afzetgebied moeten
tevreden stellen, terwijl voor andere
bediijven de valutamoeilijkheden gelden.
Het «houden wat je hebt» was voor
vele organisaties het parool.
ct veel liefde, veel opofferings
gezindheid, veel solidariteit worden aan
getroffen in de Katholieke Vakbeweging,
omdat hel anders niet mogelijk zou ge-
zijn in 1920 te doen, wat door
haar gedaan is.
Aan den overkant zien wij bij velen
het koude materialisme: bij ons het
en bezielingbrengend katholiek
beginsel. Aan den overkant organiseert
i zich veelal alleen om het geld,
hel sli lïelijkebij ons zet hel katho
liek beginsel aan tot organisatie, omdat
n zich daardoor solidair kan toonen
opzichte van zijn medemcnschen.
De Minister van Ai beid heeft mede
gedeeld, dat de vleeschkeuringswei ver
moedelijk in weiking zal treden 1 Feb.
1922. Vóór het einde van het jaar is
de opleiding van een voldoend aantal
gediplomeerde keurmeesters volbracht.
De twee Buurlui. s>
Dien nacht kon dc schrijnwerker toch
weikelijk weinig slapen. Onophoudelijk
maalde hein het lot van Karei door
het hoofd. Wolfram was een oud vriend
van hem, Karei kwam reeds als kind
vaak in buis, en de vriendschap dei
vaders scheen in de vriendschap der
zonen hare voortzetting te vinden. Karei
en Jacob waren ook trouwe kameraden.
Daarbij kwam nog Mechtilda,
de drie kinderen volwassen waren, sprak
het voor hen allen als van zelf, dat
Karei, als hij eenmaal een eigen
zou hebben, met Tilde zou trouwen.
Daatvoor behoefde hij alleen nog
te wacliteu, tot hij niet weder voo
militairen dienst zou worden opgeroe
pen dan was hetgeen hij
vader had gtëifd voldoende,
zaak te beginnen. Evenals zijn vriend
Jacob was hij Ook slotenmaker. Zij
waren bij denzellden baas in de leer
geweest.
Alles ging ook heel goed, tot Karei
in een gtzelschap verzeild laakte, dat
hem geheel van liet goede spoor bracht.
Zeker moeten geloof en deugd den
ntensch heilig zijn, en mag hij Z'clt deze
niet laten ontrooven. Maar wanneer dat
in de praktijk zoo gemakkelijk was, dan
Aan velschillende gemeenten zullen
worden uitgekeerd bedragen uit de
'logswinstbelasting. welke over de
provincies zijn verdeeld. De provincie
Utrecht ontvangt f2.532,571.
De hertog en de hertogin van Bruns-
wijk zullen met bun kinderen van
Gmünden naar Doorn verbuizen, daar
keizer Wilhelm na den dood van de
keizerin het familieleven zeer mist.
Mevr. de wed. Zilverde JoDg, te
Gravenhage, de oudste bewoooste
in de stad vierde haar 102cn ver
jaardag. De oude terne is nog zeer
hoort en ziel goed, eet flink,
slaapt uitmuntend zonder middagdutje
heeft nooit een drankje geslikt. Toen
82 was reed ze nog schaatsen, maar
i gaal liet loepen moeilijk.
Man en twee kinderen zijn in den cho
leratijd overleden.
In de te Zutphea gehouden verga
dering van den kring Oostelijk Gelder
land van de vereeniging van de bijen
teelt stond als punt op de agenda
.telling honingpiijs voor dit j»ar.
Er werd besloten den prijs te brpalen
op f 1.25 tot fl.50 per pond, r aar ge
lang van de kwaliteit. Hiervoor wordt
geleverd zuivere inlandsche honing, niet
vermengd met kunst- of buitenlandsche
honing.
Een ramp heeft het dorp Mierlo
getroffen. Daar vatte eensklaps het
rieten dak van een boerderij, vuur door
rondwaaiende vonk cn weldra
sloegen de vonken door den krachtigen
wind verspreid op alle met riet ge
dekte huizen en boerderijen over.
Direct stond alles in lichtelaaie en
brandde tot den grond toe af. De ver
warring onder de bevolking was vreese-
lijk. Burgerwacht en vrijwillige land
werden onder de wapens ge
roepen,- versterkt met militaire politie
en marechaussees uit Eindhoven. Bijna
alle inboedels giogen geheel verloren.
Het vee was in de weiden, zoodat
slechts de meeste varkens en veel
pluimvee omkwamen.
Zeventien huizenblokken, loopend
van de oude pastorie tot aan de kerk,
uitmakend het middengedeelte van het
dorp, zijn in asch gelegdtotaal 29
buizeD, waarvan 3 boerderijen
winkels totaal vernield. Alle huizen op
één na waren met riet gedekt.
De dakloozen boffende bouwver-
eeniging «Mierlo-dorp» heeft juist 32
woningen gereed, waar ze onmiddellijk
in kunnen trekken. Maar ze zullen voor
geheel nieuw meubilair moeten zorgen,
daar niets gered kon worden.
Een tragisch
dienen der heilige
stervenden aan eet
der huizen op sterveo lag en dien men
i straat tusschen de brandende huizen
had moeten leggen.
De schade is daarom zoo groot
it in de boerderijen de geheele oogst
i in de winkels de geheele voorraad
ee verbrandde. Alle huizen zijn
zekerd, zij het laag. Bij een der ge-
tioffen famili.s, de erven Brantsen,
brandde o.a. voor f 10000 aan effecten.
Het hoofd der schoei te Terapel-
kanaal, is tijdens een vrij hevig
door een zwaren slag, die een nabij
gelegen huis trof en in de asch legde,
zóó geschrokken, dat hij spoedig daarna
overleed.
Bij S. A, Vies, in Rotterdam blijk»
212 stuks zilver, een waarde van ong
f 10.000 venegenwoord'geode, gi -
had Gods Zoon niet aan het kruis be
hoeven te sterven, en ik geloof, dat
Onze Lieve Heer nog meer op beeft
met een menscb, die, bezwijkend voor
bedriegelijke voorspiegelingen, de dwa
ling voor waarheid aanziet en dienover
t.komslig leeft, dan van iemand, die
zijn zondigen eigendunk zich vermeet
Gods plaats de wereld te oordeelen
i te vervloeken.
Maar baas Schaafs durfde zich geen
oordeel aanmatigen over de waardee-
ring van Onzen Lieven Heer, Hij was
een man, die nooit groote gedachten
van zich zeiven had, maar eenvoudig
en stipt trachtte te doen, wal hij meende,
dat zijn plicht hem gebood. Zijn ver
stand had uit een vroom hart de ge
volgtrekking gemaakt, dat zijn geloof
zich ook in liefde moest omzetten, en
daarom had bij alle menschen lief.
Velen namen ook hunne toevlucht tot
hem, cn als hij niets anders te geven
had, bood hij hun ten minste altijd nog
een goeden raad. Hij deed echter ook
dezen en genen een pleizier, zooals wc
reeds gezien hebben, en hoezeer hij
zich daarbij ook menigmaal ergerde,
en hoe vast hij zich ook voornam, niets
meer te doen voor menschen, die hem
daarvoor op geenerlei wijze erkentelijk
waren, liet hij zich toch altijd weder
thalen, als men hem om ie'
zocht. Zoo trad hij hier op als
«preker, daar als middelaar, troostte,
hielp nu en dan met eene aalmoes of
door het leenen eener kleine som gelds,
hij was een emiuent, practisch
en vreesde toch nog immer,
dat hij in vergelijking met anderen
eigenlijk zoo goed als niets deed ter
liefde Gods.
Maar geld overleggen deed hij niet,
zoodat Brommer, die hem in
kwaadheid een lichtzinnig mensch
de, volgens velen niet geheel
ongtlijk had. Maar hoe weinig geld
Schaafs ook had, gebrek leed hij nooit.
Het scheen, dat deze man op
bijzondere wijze gezegend werd.
waar. zijn zoon weikte als slotei
kersknecht en zijne dcchter was in
ichoenenfabriek van een zekeren heer
Rechtman als stikster. Hij zelf
meubels en teelde wat ooft en g
in het tuintje, dat achter zijn huis lag.
Maar toch zou men gemeend hebben,
dat het hem zwaar moest vallen rond
te komen, want bijna de helft van zijn
tijd wijdde hij aan andere menschen.
Maar het ging altijd zonder kapitaal
vorming en zonder schulden, en van
den morgen tot den avond heerschte
er in de woning van Schaafs vroolijk-
stolen te zijn. Verder worden vermist
bedspreien, een koffertje, waarin
het gestoleoe vermoedelijk verpakt is,
en twee spaarpotten van de kinderen.
Gouden en a itieke munten en andere
voorwepen van waarde die voor het
grijpen lagen, heeft men onaangeroerd
Er brak door onbekende oorzaak,
brand uit in een der talrijke korenmijten,
staande op de Brink in het Drentsche
dorpje Annen.
Toen de eene mijt weldra in lichte
taaie stffiid was cr geen houden
en was weldra de geheele Brink
vlammenzee. Wel trachtte men met
i 200 peisonen den brand te blus-
schen, maar men kon toch niet ver-
hioderen, dat ruim 40 mijten, in vlam-
verteerden. Het koren was zeer
laag of in 't geheel niet verzekerd. Men
schat de schade op ruim 60.000 gulden.
De bevolking van ons land telde
Juni j.l. 6 879.129 zielen. Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en Utrecht samen
691.414 of bijna 25 pCt. der bevolking.
Ten einde iet9 te kunnen bijdragen
i de gemee ite financiën wc
goede spoor te helpen, heeft de Raad
"Vestzaan besloten h
presentiegeld voor de Raadsleden af
schaffen.
Een koopman te Rotterdam stuurde
eeu magazijnki.echt met een enveloppe,
waarin f 1000 naar een bank. Op de
Wijnhaven zou de magazijnknecht
hem onbekend jong mensch zijn tegen
gekomen, die een praatje met hem
maakte en hi m een gouden horloge
ketting te koop aanbood. Tevens of
freerde hij een sigaret, van welk vrien
delijk aanb> d de magazijnknecht ge
bruik gema ikt zou hebben.
Hij stak de sigaret aan doch voelde
plotseling, dat hij het bewustzijn v
loor en op een stoep van een huis
elkaar zakte. Toen hij weder bij kwam,
nieuwe kennis, doch ook de
enveloppe niet f 1000 verdwenen.
Rusland, dat ons vroeger vooi
groot deel van graan voorzag, levert
thans niets meer op ter verscheping.
Thans is in onze noordelijke provinciën
een hoeveelheid van 4000 ton rogge
opgekocht ira naar Petrograd te worden
gezonden. De eciste scheepslading
trekt vflb Delftzijl.
Amersfoort
Het Bestuur der Oranje Vereeniging
alhier, deelt ods mede dat op 31 Aug.
a.s. 's namiddags om 6 uur in de ten'
op het Plantsoen, aan de Christelijk»
Jeugd-organisatie een Vaandel zal wor
den uitgereikt. De uitreiking zal plaats
hebben door den Heer Vels-Hetjn, wet
houder onzer gemeente en opgeluisterd
worden door het zangkoor «Harpe
Sions», directeur de Heer G. G. van
Lunteren. Daarna zal er een Muzikale
wandeling worden gemaakt, vrijwillig
aangeboden door het Muziekkorps van
den Christelijke Nationale Werkmans
bond, directeur de heer Claassen. Alle
vereenigingen worden uitgenoodigd
bunne Vaandel deel te nemen aan deze
wandeling. Voor nadere bijzonderheden
zie men «de Oranjevaan«.
De Burgemeester brengt ter kennis
dat de bijzondere vrijwilligers van
Landstorm, die verplicht zijn te
schijnen bij het jaarlijksch onderzoek
van Militie of Landweer, daarbij, be
halve de hun verstrekte voorwerpen
van kleeding en uitrusting, ook moeten
leebrengen, de hun uitgereikte wapens.
- De Ned. R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden afdeeling
Amersfoort richtte tot den gemeente
raad een adres naar aanleiding van de
voorstellen betreffende de winkel
sluiting
De afdeeling geeft te kennen
dat zij kennis hebben genomen van
de voorstellen inzake de Winkelsluiting,
bij aanneming waarvan de arbeidstijd
der werknemers in de winkelbedrijven
et 2'/j uur per dag wordt verlengd
i des Zaterdags met 3uur
dat dientengevolge de arbeidstijd der
inkelbedienden, welke onder de be
staande verordening toch al ongeveer
I uur per week bedraagt, op 75 uur
u worden gebracht
dat het streven van den Rijkswet-
:ver juist gaat in de richting van ver
mindering van arbeidsduur der bedien
denwaaruit duidelijk moge blijken, dat
zulk een sociaal belang voor bet maat
schappelijk leven vormt
dat door verlenging van het sluitings-
tr op de gewone dagen voor de werk-
imers in de winkelbedrijven verloren
gaat een stuk leven cn op sociaal
terrein, én op het gebied van ont
spanning, huiselijk leven of ontwikkeliog
politieken of wetenschappelijken zin
dat Zaterdags de arbeidstijd tot 14'/,
ir kan worden gebracht, terwijl juist
op die dagen het meeste gevergd wordt
le intensieve kracht der werk-
s, en van een goede voorbereiding
den daarop volgenden Zondag,
natuurlijkerwijze veel minder sprake kan
zijn van vroeger
dat voor het intrekken der middag-
sluiting voor de meeste zaken geen aan
leiding bestaat, en ten gunste van een
enkelmg het groote belang van de
winkelbedienden zeker niet afhankelijk
dient te worden gesteld, terwijl in andere
steden deze middagsluiting slechts door
mondelinge overeenkomsten van heeren
winkeliers, zeer gunstig werkt
dat de uitbreiding van zaken, die des
Zondags geopend mogeu zijn, over
bodig mag heeten zelfs voor de meeste
zaken, welke volgens de tbans bestaande
bepalingen wel geopend mogen zijn,
zoodat uitbreiding daarvan zeker niet
wenschelijk geacht kan worden en een
tornen hieraan de noodzakelijke Zondags
rust voor verschillende winkelbedienden
ernstig bedreigt
dat als uitgangspunt van de over
wegingen van het College van B. W.
hebben gegolden, bet belang van de
patroons, waarbij in geen enkel opzicht
rekeniBg is gehouden met de belaogen
der bedienden
dat een argument, als zoude het
publiek door deze maatregelen gebaat
zijn, uiet opgaat, wijl met slechts geringe
medewerking van dien kant, zelfs nog
mildere bepaliogeo dan de bestaande
voor de Winkelsluiting zouden kunnen
worden getroffen.
dat bij het ingestelde onderzoek zelfs
geen schijn van overleg met de bij deze
bedrijveD betrokken werknemers, c. q.
hun respectievelijke organisaties, is ge
pleegd, terwijl hua belangen toch ook
nauw samenhangen met de voorgestelde
wijzigingen.
Redenen, waarom adressanten drin
gend in overweging geven, de voor
stellen niet te aanvaarden.
heid en tevredenheid tol groot verdriet
den heer Brommer, die daaruit
steeds ongeluk voorspelde. De buurman
geloofde, dat Onze Lieve Heer over
deze vroolijkheid minstens even veront
waardigd moest zijn als hij, en dat dit
toil goed kon aftnopen,
Dezen nacht uu had Schaafs weinig
geslapen en veel nagedacht over den
zijn vriend. Des morgens was
hij het eerst uit de veeren, en toen hij
overkant buurman Brommer
bij zijne broeibakken zag rondkrabbe-
len, riep hij hem een goeden morgen
toe, en vraagde hem, of hij niet tot
andere gedachten was gekomen. Maar
het antwoord, dat hij ontving, was zoo
bot, dal hem de lust begaf, hel gesprek
voort le zetten.
Hij ging <l^n eene poos in den tuin
met de handen op den rug nadenkend
heen en weer, tot Tilde hem toeriep,
dat het ontbijt klaar stond.
Maar de vader wenkte het meisje,
dat zij tot hem zou komen.
Denkt ge, Tilde, dat mijnheer Recht-
•Gebruiken kan hij hem wel,» zeide
het meisje, naderbij komend, «want bij
de machine boort een machinist. Nu
doet de stoker het werk.»
«Ja, dat gaat niet op den duur,»
Maar mijnheer is wonderlijk. Als hij
zijn naam noemt, weet hij zeer zeker,
dat hij sociaal-democraat is en regel
recht uit de gevangenis komt.»
•Ik wil toch eens met hem praten.
De fabrikant is immers ook maar een
menscb, en erger dan bij buurman
Brommer kan het mij bij hem niet gaao.
En werk moet hij hebben, anders gaat
hij geheel ten gronde.»
Ja vader, doe het I God zal u helpen.»
Vader en dochter hadden geen naam
genoemd, en toch wisten zij beiden
zeer goed, dat met «hij» Karei Wolfram
bedoeld werd.
ien uur schuierde mijr.heer
Schaafs het onzichtbare stof van zijn
Zondagsche jas, streek met den elleboog
over den cylinder, dien hij zich gekocht
had bij gelegenheid van zijn koperen
biuiloft. Daarna begaf hij zich op weg.
Het wa6 hem, alsof hij ter dood geleid
werd, en toch... Wal kwaads kon hem
overkomenDat een mensch bang
is voor een ander mensch, is eene
domheid, maar zij komt dikwijls voor.
Eindelijk stond bij voor de antiek
gewerkte deur, waarop rret duidelijke
letters het woord «kantoor» stond.
(Wordt vervolgd.)