DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN DINSDAG 30 AUG. 1921. 35ste JAARGANG No. 4.5 Isnfegracbt 28. OB EEMBODE verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. 'ABONNEMENTEN kunnen elke week in gaan. doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per drie maanden f 1.00 Builende gemeente Amersfoort 11,10. Afzonderlijke advertceren. Advertentlfn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Leeft mei uwe kinderen. Zijl hun eerste vrienden. Snoert hun niet den mond door uw1 onredelijk toornen. Leert hun natuurlijke oprechtheid niet af, door se tot eiken prijs te willen vervormen naar een afgesproken type. door een oppervlakkige meening vastgesteld. Maakt er geetic ordentelijkehuiche laars van. Zelfs menschen. die geregeld leven, kan men niet genoeg aanbevelen van tijd tot tijd te vasten, want dit werkt als een echte badkuur, als een staalbad op de ziel. Hoe noodig moet het dan niet zijn voor ben, die djor onmatigheid door wanorde in werkelijkheid het lichaam benadeeld en den geest ontzenuwd hebben I Binnenland. Gezondheidsleer. Den groolstcn heldenmoed beoefent toch eigenlijk de geneesheer. Hij toch zet ieder oogenblik zijn roep als des kundige, zijn leven zelfs op het spel legen drie vijanden, die zoo goed als onoverwionelijk zijn tegen den dood, het menschetijk onverstand en de on matigheid. Iedereen weel te vertellen, hoeveel zieken de dokter doodt, maar niemand wil er van hooren hoeveel gezonden de kok cn de keldermeester naar het graf Geen eronder, dat de kwakzalvers zoo talrijk en zoo rijk worden. Een verstandig geneesheer zoekt le genezen door met ernst iedere wanorde tegen, te gaan de knoeier laat de zieken op weg naar het verderf voortgaan eu voegt er nog wat zoetsmakend en prikke lend vergif bij. Dat is de rechte man, die weet wat den menscll toekomt, met hem valt te praleo. Konden dc menschen zich beheer- schen in zooverre dat zij zich aan een vasten leefregel hielden, dan zou menig arts minder te doen hebben werden zij echter eens verstandig genoeg, zoo matig le leven als de aan zich zeil overgelaten dieren, dan moesten de meeste dokters naar een andere be trekking uilzien. Het is een schandvlek voor onze samenleving dat er zooveel gevallen van hongerlyphus en van uittering ten gevolge van ontbering vooikomen. echter ook zeker geen eer voor dat tegenover een der eergenoemde stetfgevallen, er minstens twee staat waarvan men zou moeten conslateeren Verstikking tengevolge van voortdurend volstoppen en volschenken. Wat niets kost, is niets waard. Daarom lacht eenieder als men hem zegt, dat hij thuis gratis genezeo kan door versche lucht, water, beweging nemei houding. Men betaalt liever een paar mille voor een kuur le Kaïlsbad geeft den worm des doods den kost met wijn, bier, cognac, tabak Zeer juist zegt Gutbei letSpierkracht wotdt door oefening bevorderd en wel beter dan door toevoer van voedsel. Ttjdpetken van ontbering wei ken beter dan die van onafgebroken overvoeding. 1920 is een jaar geweest, de Katholieke Vakbeweging met ge noegen zal teiugdenken. Trots alle moeilijkheden is het ledental van het vakbureau vooruitgegaan met 9002 ter wijl dat der andere met tienduizenden terugliep. Telde het bureau op 31 December 1919, 149.050 leden, op 31 December 1920 bedroeg dit aantal 158.052 ver deeld over 28 vakbonden. Deze groei is mede veroorzaakt door aansluiting van den Christelijke» Mijnweikersbond, doch buitendien ging het ledental toch met circa 5000 vooruit. De totale inkomsten der R. K. Vak beweging in 1920 brdroegen ruim vijf en een half millioen gulden, terwijl de uitgaven ruim vijf millioen bedroegen. Alleen in 3920 werd door de R. K, organisatie ruim drie millioen uitgekeerd aan de werkloozeD. Bij staking en uitsluiting werd bijna 500.000 uitgekeerd. Aan zieke leden werd ter ondersteuning in 1920 ruim 200.000 uitgekeerd. Voor de nabestaan- Jen van overleden strijders werd ruim 15000 uitgekeerd en voor het zoeken aar werk en verhuiskosten om in een andere plaats werk te vinden f 33.539. Het corps gesalarieerden steeg van >9 tot 164. Het kantoorpersoneel werd gebracht van 119 op 142 personen. Er werd geslicht het Internationaal Christelijk Vakverbond. Gesticht werd 't sanatorium «Berg i Bosch i, het grootste sanatorium van Nederland met zijn complex van bouwen, waarin bijna 200 lijders zorgd worden. Ging het meerdere bedrijven ii laatste jaren niet slecht, in 1920 de toestand voor een aantal industrieën minder gunstig. Eensdeels moe worden toegeschreven aan de om digheid, dat vele ondernemingen, tijds op »oorlogssterkte« gekomen, zich :en kleiner afzetgebied moeten tevreden stellen, terwijl voor andere bediijven de valutamoeilijkheden gelden. Het «houden wat je hebt» was voor vele organisaties het parool. ct veel liefde, veel opofferings gezindheid, veel solidariteit worden aan getroffen in de Katholieke Vakbeweging, omdat hel anders niet mogelijk zou ge- zijn in 1920 te doen, wat door haar gedaan is. Aan den overkant zien wij bij velen het koude materialisme: bij ons het en bezielingbrengend katholiek beginsel. Aan den overkant organiseert i zich veelal alleen om het geld, hel sli lïelijkebij ons zet hel katho liek beginsel aan tot organisatie, omdat n zich daardoor solidair kan toonen opzichte van zijn medemcnschen. De Minister van Ai beid heeft mede gedeeld, dat de vleeschkeuringswei ver moedelijk in weiking zal treden 1 Feb. 1922. Vóór het einde van het jaar is de opleiding van een voldoend aantal gediplomeerde keurmeesters volbracht. De twee Buurlui. s> Dien nacht kon dc schrijnwerker toch weikelijk weinig slapen. Onophoudelijk maalde hein het lot van Karei door het hoofd. Wolfram was een oud vriend van hem, Karei kwam reeds als kind vaak in buis, en de vriendschap dei vaders scheen in de vriendschap der zonen hare voortzetting te vinden. Karei en Jacob waren ook trouwe kameraden. Daarbij kwam nog Mechtilda, de drie kinderen volwassen waren, sprak het voor hen allen als van zelf, dat Karei, als hij eenmaal een eigen zou hebben, met Tilde zou trouwen. Daatvoor behoefde hij alleen nog te wacliteu, tot hij niet weder voo militairen dienst zou worden opgeroe pen dan was hetgeen hij vader had gtëifd voldoende, zaak te beginnen. Evenals zijn vriend Jacob was hij Ook slotenmaker. Zij waren bij denzellden baas in de leer geweest. Alles ging ook heel goed, tot Karei in een gtzelschap verzeild laakte, dat hem geheel van liet goede spoor bracht. Zeker moeten geloof en deugd den ntensch heilig zijn, en mag hij Z'clt deze niet laten ontrooven. Maar wanneer dat in de praktijk zoo gemakkelijk was, dan Aan velschillende gemeenten zullen worden uitgekeerd bedragen uit de 'logswinstbelasting. welke over de provincies zijn verdeeld. De provincie Utrecht ontvangt f2.532,571. De hertog en de hertogin van Bruns- wijk zullen met bun kinderen van Gmünden naar Doorn verbuizen, daar keizer Wilhelm na den dood van de keizerin het familieleven zeer mist. Mevr. de wed. Zilverde JoDg, te Gravenhage, de oudste bewoooste in de stad vierde haar 102cn ver jaardag. De oude terne is nog zeer hoort en ziel goed, eet flink, slaapt uitmuntend zonder middagdutje heeft nooit een drankje geslikt. Toen 82 was reed ze nog schaatsen, maar i gaal liet loepen moeilijk. Man en twee kinderen zijn in den cho leratijd overleden. In de te Zutphea gehouden verga dering van den kring Oostelijk Gelder land van de vereeniging van de bijen teelt stond als punt op de agenda .telling honingpiijs voor dit j»ar. Er werd besloten den prijs te brpalen op f 1.25 tot fl.50 per pond, r aar ge lang van de kwaliteit. Hiervoor wordt geleverd zuivere inlandsche honing, niet vermengd met kunst- of buitenlandsche honing. Een ramp heeft het dorp Mierlo getroffen. Daar vatte eensklaps het rieten dak van een boerderij, vuur door rondwaaiende vonk cn weldra sloegen de vonken door den krachtigen wind verspreid op alle met riet ge dekte huizen en boerderijen over. Direct stond alles in lichtelaaie en brandde tot den grond toe af. De ver warring onder de bevolking was vreese- lijk. Burgerwacht en vrijwillige land werden onder de wapens ge roepen,- versterkt met militaire politie en marechaussees uit Eindhoven. Bijna alle inboedels giogen geheel verloren. Het vee was in de weiden, zoodat slechts de meeste varkens en veel pluimvee omkwamen. Zeventien huizenblokken, loopend van de oude pastorie tot aan de kerk, uitmakend het middengedeelte van het dorp, zijn in asch gelegdtotaal 29 buizeD, waarvan 3 boerderijen winkels totaal vernield. Alle huizen op één na waren met riet gedekt. De dakloozen boffende bouwver- eeniging «Mierlo-dorp» heeft juist 32 woningen gereed, waar ze onmiddellijk in kunnen trekken. Maar ze zullen voor geheel nieuw meubilair moeten zorgen, daar niets gered kon worden. Een tragisch dienen der heilige stervenden aan eet der huizen op sterveo lag en dien men i straat tusschen de brandende huizen had moeten leggen. De schade is daarom zoo groot it in de boerderijen de geheele oogst i in de winkels de geheele voorraad ee verbrandde. Alle huizen zijn zekerd, zij het laag. Bij een der ge- tioffen famili.s, de erven Brantsen, brandde o.a. voor f 10000 aan effecten. Het hoofd der schoei te Terapel- kanaal, is tijdens een vrij hevig door een zwaren slag, die een nabij gelegen huis trof en in de asch legde, zóó geschrokken, dat hij spoedig daarna overleed. Bij S. A, Vies, in Rotterdam blijk» 212 stuks zilver, een waarde van ong f 10.000 venegenwoord'geode, gi - had Gods Zoon niet aan het kruis be hoeven te sterven, en ik geloof, dat Onze Lieve Heer nog meer op beeft met een menscb, die, bezwijkend voor bedriegelijke voorspiegelingen, de dwa ling voor waarheid aanziet en dienover t.komslig leeft, dan van iemand, die zijn zondigen eigendunk zich vermeet Gods plaats de wereld te oordeelen i te vervloeken. Maar baas Schaafs durfde zich geen oordeel aanmatigen over de waardee- ring van Onzen Lieven Heer, Hij was een man, die nooit groote gedachten van zich zeiven had, maar eenvoudig en stipt trachtte te doen, wal hij meende, dat zijn plicht hem gebood. Zijn ver stand had uit een vroom hart de ge volgtrekking gemaakt, dat zijn geloof zich ook in liefde moest omzetten, en daarom had bij alle menschen lief. Velen namen ook hunne toevlucht tot hem, cn als hij niets anders te geven had, bood hij hun ten minste altijd nog een goeden raad. Hij deed echter ook dezen en genen een pleizier, zooals wc reeds gezien hebben, en hoezeer hij zich daarbij ook menigmaal ergerde, en hoe vast hij zich ook voornam, niets meer te doen voor menschen, die hem daarvoor op geenerlei wijze erkentelijk waren, liet hij zich toch altijd weder thalen, als men hem om ie' zocht. Zoo trad hij hier op als «preker, daar als middelaar, troostte, hielp nu en dan met eene aalmoes of door het leenen eener kleine som gelds, hij was een emiuent, practisch en vreesde toch nog immer, dat hij in vergelijking met anderen eigenlijk zoo goed als niets deed ter liefde Gods. Maar geld overleggen deed hij niet, zoodat Brommer, die hem in kwaadheid een lichtzinnig mensch de, volgens velen niet geheel ongtlijk had. Maar hoe weinig geld Schaafs ook had, gebrek leed hij nooit. Het scheen, dat deze man op bijzondere wijze gezegend werd. waar. zijn zoon weikte als slotei kersknecht en zijne dcchter was in ichoenenfabriek van een zekeren heer Rechtman als stikster. Hij zelf meubels en teelde wat ooft en g in het tuintje, dat achter zijn huis lag. Maar toch zou men gemeend hebben, dat het hem zwaar moest vallen rond te komen, want bijna de helft van zijn tijd wijdde hij aan andere menschen. Maar het ging altijd zonder kapitaal vorming en zonder schulden, en van den morgen tot den avond heerschte er in de woning van Schaafs vroolijk- stolen te zijn. Verder worden vermist bedspreien, een koffertje, waarin het gestoleoe vermoedelijk verpakt is, en twee spaarpotten van de kinderen. Gouden en a itieke munten en andere voorwepen van waarde die voor het grijpen lagen, heeft men onaangeroerd Er brak door onbekende oorzaak, brand uit in een der talrijke korenmijten, staande op de Brink in het Drentsche dorpje Annen. Toen de eene mijt weldra in lichte taaie stffiid was cr geen houden en was weldra de geheele Brink vlammenzee. Wel trachtte men met i 200 peisonen den brand te blus- schen, maar men kon toch niet ver- hioderen, dat ruim 40 mijten, in vlam- verteerden. Het koren was zeer laag of in 't geheel niet verzekerd. Men schat de schade op ruim 60.000 gulden. De bevolking van ons land telde Juni j.l. 6 879.129 zielen. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht samen 691.414 of bijna 25 pCt. der bevolking. Ten einde iet9 te kunnen bijdragen i de gemee ite financiën wc goede spoor te helpen, heeft de Raad "Vestzaan besloten h presentiegeld voor de Raadsleden af schaffen. Een koopman te Rotterdam stuurde eeu magazijnki.echt met een enveloppe, waarin f 1000 naar een bank. Op de Wijnhaven zou de magazijnknecht hem onbekend jong mensch zijn tegen gekomen, die een praatje met hem maakte en hi m een gouden horloge ketting te koop aanbood. Tevens of freerde hij een sigaret, van welk vrien delijk aanb> d de magazijnknecht ge bruik gema ikt zou hebben. Hij stak de sigaret aan doch voelde plotseling, dat hij het bewustzijn v loor en op een stoep van een huis elkaar zakte. Toen hij weder bij kwam, nieuwe kennis, doch ook de enveloppe niet f 1000 verdwenen. Rusland, dat ons vroeger vooi groot deel van graan voorzag, levert thans niets meer op ter verscheping. Thans is in onze noordelijke provinciën een hoeveelheid van 4000 ton rogge opgekocht ira naar Petrograd te worden gezonden. De eciste scheepslading trekt vflb Delftzijl. Amersfoort Het Bestuur der Oranje Vereeniging alhier, deelt ods mede dat op 31 Aug. a.s. 's namiddags om 6 uur in de ten' op het Plantsoen, aan de Christelijk» Jeugd-organisatie een Vaandel zal wor den uitgereikt. De uitreiking zal plaats hebben door den Heer Vels-Hetjn, wet houder onzer gemeente en opgeluisterd worden door het zangkoor «Harpe Sions», directeur de Heer G. G. van Lunteren. Daarna zal er een Muzikale wandeling worden gemaakt, vrijwillig aangeboden door het Muziekkorps van den Christelijke Nationale Werkmans bond, directeur de heer Claassen. Alle vereenigingen worden uitgenoodigd bunne Vaandel deel te nemen aan deze wandeling. Voor nadere bijzonderheden zie men «de Oranjevaan«. De Burgemeester brengt ter kennis dat de bijzondere vrijwilligers van Landstorm, die verplicht zijn te schijnen bij het jaarlijksch onderzoek van Militie of Landweer, daarbij, be halve de hun verstrekte voorwerpen van kleeding en uitrusting, ook moeten leebrengen, de hun uitgereikte wapens. - De Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden afdeeling Amersfoort richtte tot den gemeente raad een adres naar aanleiding van de voorstellen betreffende de winkel sluiting De afdeeling geeft te kennen dat zij kennis hebben genomen van de voorstellen inzake de Winkelsluiting, bij aanneming waarvan de arbeidstijd der werknemers in de winkelbedrijven et 2'/j uur per dag wordt verlengd i des Zaterdags met 3uur dat dientengevolge de arbeidstijd der inkelbedienden, welke onder de be staande verordening toch al ongeveer I uur per week bedraagt, op 75 uur u worden gebracht dat het streven van den Rijkswet- :ver juist gaat in de richting van ver mindering van arbeidsduur der bedien denwaaruit duidelijk moge blijken, dat zulk een sociaal belang voor bet maat schappelijk leven vormt dat door verlenging van het sluitings- tr op de gewone dagen voor de werk- imers in de winkelbedrijven verloren gaat een stuk leven cn op sociaal terrein, én op het gebied van ont spanning, huiselijk leven of ontwikkeliog politieken of wetenschappelijken zin dat Zaterdags de arbeidstijd tot 14'/, ir kan worden gebracht, terwijl juist op die dagen het meeste gevergd wordt le intensieve kracht der werk- s, en van een goede voorbereiding den daarop volgenden Zondag, natuurlijkerwijze veel minder sprake kan zijn van vroeger dat voor het intrekken der middag- sluiting voor de meeste zaken geen aan leiding bestaat, en ten gunste van een enkelmg het groote belang van de winkelbedienden zeker niet afhankelijk dient te worden gesteld, terwijl in andere steden deze middagsluiting slechts door mondelinge overeenkomsten van heeren winkeliers, zeer gunstig werkt dat de uitbreiding van zaken, die des Zondags geopend mogeu zijn, over bodig mag heeten zelfs voor de meeste zaken, welke volgens de tbans bestaande bepalingen wel geopend mogen zijn, zoodat uitbreiding daarvan zeker niet wenschelijk geacht kan worden en een tornen hieraan de noodzakelijke Zondags rust voor verschillende winkelbedienden ernstig bedreigt dat als uitgangspunt van de over wegingen van het College van B. W. hebben gegolden, bet belang van de patroons, waarbij in geen enkel opzicht rekeniBg is gehouden met de belaogen der bedienden dat een argument, als zoude het publiek door deze maatregelen gebaat zijn, uiet opgaat, wijl met slechts geringe medewerking van dien kant, zelfs nog mildere bepaliogeo dan de bestaande voor de Winkelsluiting zouden kunnen worden getroffen. dat bij het ingestelde onderzoek zelfs geen schijn van overleg met de bij deze bedrijveD betrokken werknemers, c. q. hun respectievelijke organisaties, is ge pleegd, terwijl hua belangen toch ook nauw samenhangen met de voorgestelde wijzigingen. Redenen, waarom adressanten drin gend in overweging geven, de voor stellen niet te aanvaarden. heid en tevredenheid tol groot verdriet den heer Brommer, die daaruit steeds ongeluk voorspelde. De buurman geloofde, dat Onze Lieve Heer over deze vroolijkheid minstens even veront waardigd moest zijn als hij, en dat dit toil goed kon aftnopen, Dezen nacht uu had Schaafs weinig geslapen en veel nagedacht over den zijn vriend. Des morgens was hij het eerst uit de veeren, en toen hij overkant buurman Brommer bij zijne broeibakken zag rondkrabbe- len, riep hij hem een goeden morgen toe, en vraagde hem, of hij niet tot andere gedachten was gekomen. Maar het antwoord, dat hij ontving, was zoo bot, dal hem de lust begaf, hel gesprek voort le zetten. Hij ging <l^n eene poos in den tuin met de handen op den rug nadenkend heen en weer, tot Tilde hem toeriep, dat het ontbijt klaar stond. Maar de vader wenkte het meisje, dat zij tot hem zou komen. Denkt ge, Tilde, dat mijnheer Recht- •Gebruiken kan hij hem wel,» zeide het meisje, naderbij komend, «want bij de machine boort een machinist. Nu doet de stoker het werk.» «Ja, dat gaat niet op den duur,» Maar mijnheer is wonderlijk. Als hij zijn naam noemt, weet hij zeer zeker, dat hij sociaal-democraat is en regel recht uit de gevangenis komt.» •Ik wil toch eens met hem praten. De fabrikant is immers ook maar een menscb, en erger dan bij buurman Brommer kan het mij bij hem niet gaao. En werk moet hij hebben, anders gaat hij geheel ten gronde.» Ja vader, doe het I God zal u helpen.» Vader en dochter hadden geen naam genoemd, en toch wisten zij beiden zeer goed, dat met «hij» Karei Wolfram bedoeld werd. ien uur schuierde mijr.heer Schaafs het onzichtbare stof van zijn Zondagsche jas, streek met den elleboog over den cylinder, dien hij zich gekocht had bij gelegenheid van zijn koperen biuiloft. Daarna begaf hij zich op weg. Het wa6 hem, alsof hij ter dood geleid werd, en toch... Wal kwaads kon hem overkomenDat een mensch bang is voor een ander mensch, is eene domheid, maar zij komt dikwijls voor. Eindelijk stond bij voor de antiek gewerkte deur, waarop rret duidelijke letters het woord «kantoor» stond. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1921 | | pagina 1