N. V. Centrale Crediet- en Landbouwbank
Bel dan op No. 42
1.1. VAN HAMERSVELD
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 30 SEPT. 1921.
35ste JAARGANG No. 54.
Kantoor: Langcgrmcht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moei
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 1.00 Builende
gemeente Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke
npmmers 10 cl.
ADVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
advertecren.
Adverfentiën' moeien Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur Worden bezorgd. Een bepaalde
plaals kan niet worden gegarandeerd.
Denk scherp, maar spreek zacht.
Binnenland
n tegen-
De Missickunstkalender voor 1922,
uitgegeven door den Priestermissiebond,
is verschenen, een prachtkalender en
een kunstuk van meerkleurcn koperdiep
druk, werkelijk een sieraad voor ieder
huisgezin.
Het zijn zes tweemaandelijkschr
cartons volgens oorspronkelijke schilder
stukken van den kunstschilder 1''. var
Wolde te Groningen.
We twijfelen geenszins, of alle Ka
tholieken willen dezen kalender
huis hebben hangen, voor den spot-
piijs van fl.zegge écn onnoozele
gulden. Groot is het heerlijke doel. dat
de Priestermissiebond zich bij deze
uitgave voor oogen stelde: blijvende
missiebelangstelling te brengen
huisgezinnen.
Op den Haagweg bij Delft kwam
een motorrijder tot de ontdekking, dat
hij zijn vrouw, die achterop zat. ver
loren had. Bij onderzoek vond hij haar
cenige honderden meters terug op den
wegze was van de duo gevallen en
had zich nogal bezeerd. Zij bleek echter
nog in staat, de duo-reis naar Den
Haag voort te zetten.
Er zijn in weinige weken, behalve
cenige levensverzekeringsmaatschap
pijen, een half dozijn groote instituten
gekelderd en wel, uitgedrukt in de
cijfers der minder kaardige aaudeclen,
als volgt: Kon. dl. Lloyd van 206
op 28. Van Xieri Handelmaatschap
pij van 205 op 1 de Compania Mer-
cantil Argenunia var» 312 op 59, de
Indische Olicfabrieken van'27" op 10
en de Ned.-Ind. Handelsbank van 370
op 112. Er zijn er nog meer.
De Staal en ook het particulier ver
tier ondergaan den druk van 'n dergelijke
catastrophe, die tot in de onderste
lagen der maatschappij voelbaar is.
Ten congresse van den R. K. Mid
denstand te Roermond gehouden, waren
o.m. aanwezig Lamberts, afgevaardigde
uit België, Horinga, vertcgenwooidiger
van den Minister van Landbouw en
baron van Wijnbergen. Tijdens de ver
gadering verscheen de Minister-president
Kuys de Beercnbrouck, die getuigde
van de belangstelling, welke de regee
ring gevoelde voor de voorbereiding
lit congres, en in het a'gemeen
de belangen van den middenstand.
Hij sprak de hoop uit, dat dit congres
ijpc viuchten moge afwerpen voor de
organisatie eti de leden.
Mgr. Schrijnen, bisschop van Roer
mond bezocht ook het Congres.
Dricssen heeft de 24 jarige zoon
weduwe onder het ploegen een
slag van het paard gekregen, ten ge
volge waarvan hij na cenige oogen-
blikken den geest gaf.
Rotterdam is een juffrouw aan-
gehouden, die er van verdacht wordt,
betrokken te zijn in een verduistering
an f V0.0C0, in Den Haag gepleegd.
- Maandag is te Hilversur
'oordigheid van eep aantal
et nieuwe Verkeershuis geopend.
De bekende kei, die onlangs van de
Craailoocche heide naar Hilvercum is
vervoerd werd hef Gemeentebestuur
aangeboden. De burgemeester aanvaar
de dit geschenk en bood den heer Eloris
Vos namens bet gemeentebestuur
gauden medaille aao ter herinnering
goede zorgen, die hij bij het
r van de kei had betoond. Ook ont
ving de heer Vos een photo en
schildeiij vau de Vereeniging
Vreemdelingenverkeer.
Te Exloo (Gr.), waren eenige i
nan bezig een dorschmachme te
voeren Ie Exlooërmond en aldaar
een brug moesten, stortte deze, terwijl
ze er midden op waren, plotseling
doordat de brug niet tegen zoo'n vracht
bestand bleek. Harm Lieben, viel
met het noodlottig gevolg, dat hij onder
de dorschmachine kwam. Later is zijn
tijk er onder vandaan gehaald.
De 24-jarige G. v. V. te St. Mi
chielsgestel had ruzie gehad me) Chr. S.,
met wiens zuster hij verkeering heeft.
Ook Zondagavond zocht hij weer ruzie,
maar verdween ten slotte. Des nachts
keerde hij terug en bedreigd:
een mes. Deze greep ujj zelfverdediging
bijl en sloeg er mee naar V., die
zoodanig getroffen.weid, dat hij spoedig
den geest gaf.
De Bond van R. K. Jongenspatro.
naten in het Aartsbisdom hield te Am-
hem zijn algemecne jaarvergadering.
Hel verslag van werkzaamheden over
liet afgeloopcn jaar werd besproken en
goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden W. H.
de Glijs en G. J. J. Versteeg, werden
herkozen, terwijl gekozen weid lf. J.
Giimmeljjkhuizen te Arnhem.
Betreffende de uitgifte van een orgaan
tor de geheele Roomsche schoolvrije
jeugd werd besloten de zaak ovjer te
brengen aan de Interdiocesane Jeugd-
De twee Buurlui.
Besloten weid te ijveren voq' plaat-
lijke commissie voor vakopleiding,
samengesteld uit vertegenwoordigers
van jeugdorganisaties en R. K. Vak
verecnigingen.
Pater Hentzen gaf een uiteenzetting
van de verhouding tusschen de Jonge
Mannen vereeniging en de Jonge Werk
inan. De eerste omvat verschillende
standen, de laatste alleen den arbeiders
stand. Spr. raadt aan, daar waa
standcnverschil uiet groot is, een Jonge
nenvereeniging op te richten. Is
kleine plaals vraagt de aanwezig
heid van Jonge Mannenvereeniging en
van Jonge Wcikman naast elkaar dik
wijls te veel van de geestelijkheid.
De weleerw. Heer Hartman gaf het
verband aan tusschen patronaat en
Jongde Wetknian. Goede verstandhou
ding kan veel vrucht opleveren.
Op den Oostclqken rand van het
eiland Wielingen heerscht groöte be-
diijvigheid.
Kipkarretjes rollen voottdurend heen
i weer, steenzetters plaatsen dc zwaip
granietblokken en de bazaltzulltjcs. De
betonmolens kncisen. Rijnschepen, die
basalt aanbrengen, „lossen aari dfti»dc.
de hoifzont kronkelen de róók;
pluimen van baggermolens, welke hel
kleiiecm ophalen.
Hier toch worden, zoo schrijft het
«Hbl.tt, de eerste weikcn uitgevoerd,'
die zullen leiden tot de afsluiting van
den grooten plas. die ons land binnen
dringt let den Veluwzoom. Acht jaar
zal het duren eer de groote -verbiu-
dingsdijk tusschen Van Ewijcksluis en
Na verloop van dien lijd zal pas
met de drooglegging van verschillende
gedeelten kunnon worden begonnen.
't Eigenlijke afsluitingsweik is nog
niet begonnen. Op 't oogenblik is men
oog bezig een buitenhaven voor Wie-
ringen aan te leggen. Deze haven zal.
als de afsluiting eenmaal voltooid is,
als tijdelijke verblijfplaats dienen voor
vaarfigen. die op schutten wachten.
Van enkele zijden zijn bezwaren
legen de inpoldering geopperd, ini
van financieelen aard. maar de af;
ting'komt er in elk geval en --p z
zelf is dit reeds voor ons land
groote bcteekenis.
Immers, als de dertig kilometer-lange
dijk is voltooid, zal de Zuiderzee een
meer zijn geworden, waarin de water
stand is te regelen, een niet te onder
schatten belang voor de afwateiing dei
omliggende polders.
Het water in het meer IJselmeei
zal het hectcnis het niet mogelijk
den ouden naam «Flevo« in eere
herstellen zal geleidelijk zoet wi
dc Waleriandsche boeren z
len niet langer behoeven aan te zi<
dat hun vee door het brakke water
slotte zal dc dijk de directe
treinverbinding tusschen Friesland
Noord-Holland tot stand brengen.
n belangrijke rol bij de uitvoering
de grootschc plannen vervult 't
keileem. Bij Wieringen en langs de
Fiiesche kust zijn groote, stukken van
deze grondsoort gevonden. Dit leem
uit het diluviale tijdperk, de grond
soort, waaruit de Hondsrug ui Drente
De leem wordt nu r
molens opgebaggerd en gestort op de
plaatsen, waar de dammen moeten
komen, bij 't dorpje Den Oever. Het
voldoet veel beter dan zand, dat
wegspoelt. De diluviale grond
iwaar, dat de woeling van h-
water hem vrijwel niet aantast.
Ten einde, als eenmaal hel werk a3
den grooten dijk is begonnen, steeds
over voldoende materiaal t
beschikken, worden proeven
et taludbekleeding door zware beton-
ilken, en met puin, grint en slakken
in de Amsterdamsche vuilverbranding.
Intusschen krijgt Wieringen een heel
ander aanzien. Een njooi lopgeveltje
van 't dorpje Den Oever is naar be-1
neden gehaald. Daarvoor in plaats is
nu een groote massa glas en steen1
gekomen, 't Huisje heet nu café. Dan
zijn er twee bioscopen gekomen, terwijl
heel den dag auto's af en aan snorren.
Zoo kiijgt Wieringen ook zijn deel van
de «beschaving!"
14)
«Gij heet dus Wolfram,® vraagde de
advocaat, trad op hem toe en greep
hem bij een knoop van zijn buis. Dc
advocaat had namelijk de gewoonte,
wanneer ecnig geval hcni interesseerde,
zoo lang hij met zijn cliënt sprak, een
zijner knoopen te g'ijpen en tusschen
zijne lange ronde vingers te draaien.
«Ja, mijnheer."
«En uwe moeder is hertrouwd me
een zekeren lieer Zacharias Brommer?
«Ja, mijnheer."
«Toen zij hertrouwde, is er toch ee
inventaris gemaakt
«Dat weet ik niet, ik was nbg klein.
«Zijn er nog meer kinderen uit het
eerste huwelijk in leven?»
Ja, ik heb nog eene zuster, Roza.
Maar ge draait mijn knoop af.t
«Dat hindert niet. Gij bezit een tuin
met een woonhuis. Komt dit van uw
vader of van den lieer Brommer
«Mijnheer Brommer had niets, toen
hij trouwde. Dat alles komt van mijn
vader.*
«Maar toen gij neem me niet
kwalijk uit de gevangenis kwaamt,
cn de heer Brommer u niet opnam,
waarom hebt ge toen uw vaderlijk erf
deel niet gcëischt
«Dat mocht ik mijne moeder niet aan
doen. Zie, mijnheer, ze is eene zwakke
vrouw en de heer Brommer
dikwijls ruw
«Dat zult ge eenmaal toch moeten
doen. Gij zult toch onk eenmaal willen
trouwen en eene zaak begini
«Dat i
.-hoe
«Dan moet ge immers toch uw vader
lijk erfdeel cischen.".
«Dat is waar. Maar dan heeft mijr
moeder zoo lang rust gehad."
«Goede vriend, dat is zeer nobel v;
u gedacht, en gij bevalt mij. Maar tegen
mishandelingen wordt uw moeder
door de wet beschermd. Zeg uw moeder,
dat ze zoo noodig naar den heerSchaafs
moet vluchten, daarna komt ge bij mij
de rest zal dan wel volgen. Ik ben geen
vriend van den modernen staat, maar
kettingen voor dolle honden verschaft
hij ons toch.«'
Maar mijnheer
-Maar, mijn beste, hier staat mijnheer
Schaats, die, omdat hij u opgenomen
heeft, zelve uit zijn huis gezet wordt.
Als wanhopig draaide de machinist
zijne pet tusschen de handen rond. «Ik
het wel, ik wist het wel!« n:
pelde hij. «O, niemand kent hem
goed als ikl«
Daarom juist. Hoe groot is uw tu
-Ruim een morgen."
-Hoeveel hypotheek?»
-Zes duizend gulden.®
-Zeggen wc dusveertig duizend
kante voel, waardevier en twintig
duizend gulden. Hiervan gaat af zes
duizend gulden hypotheek, blijft acht
tien duizend gulden. Daarvan komt de
vrouw de eene helft toe cn de kinderen
de andere helft. Er zijn er twee, ieders
aandeel bedraagt dus vier duizend vijl-
honderd gutden. De zaak is heel eeu-
■udig. Als ge vao avond thu.s
gaat ge naar uw stiefvader en zegt hem
zoo kalm mogelijk, dat hij op den dag.
dat hij de hypotheek van Schaafs op
zegt, aanzegging zal kiijgen, om
vaderlijk erfdeel uit te betalen."
Maar hij laat mij niet binnen
Dan stelt ge den eisch onmiddellijk.
Ik heb echter ondervonden, dat men
schen zooals de heer Brommer, bruta;
rijn, zoolang als zij een zwakkere voor1
zich hebben, en in hun schulp kiuipen,
zoodra ze met iemand te doen krijgen,
die steiker is.«
VI.
ARNHEM
TWELLO
SOEST -
UTRECHT
Rentevergoeding voor Deposito's
t opvorderbanr 2'/, pet. Met 10 d«sen opzegging 3 pel.
mand vaat .4 pet. Drie maanden opzegging 41/» pet.
Een |aar opzegging 5 pet.
Amersfoort
Hebt U eeiL.
Taxi of Auto noodig
Amersroort.
Zaterdags n& 1-00 uur
worden geen bestellingen
Dc gewone maande), godsdli
oefening voor het Garnizoen zal door
den Maj. aalmoezenier Padberg worden
gehouden Dinsdag half 4 (conferentie)
Woensdagmorgen half-8 (H. Mis
algeo». H Communie). Dinsdag-
nd van 6 8 gelegenheid tot biechten.
Openbare Vergadering van den Raad
der Gemeente Amersfoort op Vrijdag
30 September 1921, des nammiddags
1. Ingekomen stukken medcdeelingen.
2. Voorstel J. H. Hölsclier aan te
stellen tot leeraar handelswetenschappen
Handelsdagschool.
3. Voorstel eervol ontslag Dr. Th.'
'eevers als leeraar Gymnasium.
4. Voorstel eervol ontslag M. J. van
Duglcr'en leeraar Handelsdag- en Avond-
5. Voorstel uitkeering aan den on
derwijzer Huyskens.
6. Voorstel verleenen van ziektever-
f aan onderwijzend personeel.
7. Voorstel wijziging verordening
Handelsavondschool.
8. Voorstel regeling salarissen Han
delsdag- en Avondschool.
9. Voorstel-3 lokalen oude H. B.S.
gebruiken voor Openbaar lager On-
10. Verkoop strook grond Huygcns-
laan voor f900 aan Mevr. des Tombe.
11. Verkoop bouwterrein Leusderweg,
groot 703 M* f4600 J. G. Overeem.
12. Uitgifte in opstal van den onder-
grond van het telefoongebouw tje Utrecht-
schestraal aan het rijk.
13. Wijziging uitgifte erfpacht ter
men Middenstands Bouwvereeniging
«Ftisia».
14. Verhuring boerderij «het Witte
Bergje® aan A. Doornckamp.
J5. Verhuur boerderij »de Pannekoeki
aan T. v. d. Vuurst.
16. Machtiging te verleentn tegen
.meer aan huis bezorgd.
Hoofdagent „Amstel"-Bieren.
Roekei een proces tot huur-
ontbinding aanhangig te maken.
Voorstel aan de Imperial War
Graves Commission te Londen de be-
'oegheid tot het begraven van lijken
op dc algemeene begraafplaats te geven
onder benaming van eeuwigdurend
Aanvullen en wijzigen van de
alphabetische slratenlljst.
19. Afwijzend advies op hut verzoek
van de afd. Amersfoort R, K. Tabak
bewerkers-Bond. van den Chr. Bond
garen- en Tabakbewerkers, van
den Ncd. Sigaren- en Tabakbewerkers-
bond om de steunverleening aan de
Uilgetrokke werkloozcn voort te zetten.
20. Wijziging verordening winkel
sluiting.
21. Vaststelling verordening regelende
de pensionncering van Wethouders.
Wijziging verordeningen, rege
lende de voorwaarden waarop gas,
water cn electriciteit wordt geleverd en
der verordening regelende de heffmg
van rechten gemeentereiniging.
23. Aansluiting aan den postcéque-
en girodienst en wijziging verordenin
gen in verband daarmede.
24. Wijziging raadsbesluit regelende
de dekking der kosten voor restauratie
van den L. Vr. Toren.
25. BctaliDg uit onvoorziene uitgaven
der BegrootiDg 1921.
26. Wijziging -begrooting 1921.
27. Voorloopige vaststelling gemeen
terekening 1920.
28—44, Reclames belastingen en
vaststellen van diverse kohieren.
Ons verbaal is ten einde, want a
at er nog volgde, ban ilc lezer we
raden. Toen de heer Brommer vernam
dal Wolfram.van plan was, zijn vader
lijk, erfdeel te eischen, voerde hij eer
Lndiaanschen krijgsdans uit cn br >md
niet allceo zooals gewoonlijk, maar li
huilde van woede over de slechtheid
der menschen en sprak als zij-ie
overtuiging uit, dat er vuur van
hemel zou nederdalen, om hel
van Schaats ti: verterenj dat hem
alle recht toekwam en hetwelk hij toch
niet zou bekomen. Het was duidelijk,
dat Schaafs zich met zija verdorven
stiefzoon had verbonden, om nu hem,
B-ommer, zijnhuis, waarin de heer
Schaafs woonde, te ontstelen.
Maar zoo zonder strijd gaf hij zich
niet gewonnen. Hij zond Roza
den buurman en liet dezen zeggen, dat
hij de hypotheek aan een ander had
overgedragen, en als deze derde ze nu
opzeide, kon hij er niets aan doen.
Maar bij Schaafs had men verbazend
snelle vorderingen gemaakt in menschen
kennis, en Wolfram liet hem antwoor
den, dat bij daar nog minder aan doen
kon, maar op de opzegging onmiddellijk
de eisch tot uitbetaling zou volgen.
Toen verdween opeens'de onbekende
«derde», die, naar beweerd was, de
hypotheek bezat, cn deze laatste werd
opgezeg-i, voor Schaafs dit zelf
deed. De heer Kechtman had hem
kredietbank verwezen, die geld
leende tegen 4,5 percent met
tisatie van een half procent. Nu be
taalt Schaafs 5 percent zooals vroeger,
terwijl zijne schuld van jaar tot jaar
vermindert.
icn Brommer zijn geld had. had
Wolfram geen reden meer, zijn sti
vader te sparen. Hij wilde echter hel
gerecht niet in de zaak betrekken
n zijne
in Schaafs had hem weer teruggeleid.
De heer Rcchtman liet. niet na, op
de bruiloft der twee menschen, die bij
hem gewerkt hadden, te verschijnen en
ooi geschenk aan te bieden.
Toen hij .echter bij het desert eene
vergelijking wilde maken tusschen het
karakter van Schaafs en van Brommer
hem de eerste in de rede met de
woorden: «Waarde heer Rechtmao! niet
oordetienBuurman Brommer kon nu
-n zich met ons verheugen.
Door alles van den slechten kant te
bekijken, lijdt bij zelf het meest. Laten
wij gcenen steen op hem werpen, maar
hopen, dat hij meer tot vrede geneigd
Deze hoop, die haar gouden schijn
over het christelijk gemoed van Schaafs
werpt, bezielt hem ook tegenwoordig
nog, en deze hoop zal hij ook nooit
opgeven. Maar in vervulling gegaan is
ze nog niet, en als iemand hem daarop
loeder. Advocaat Streng opmerkzaam maakt, zegt hij gewoonlijk
:eukomst te tr< lïen, zoo- «Bemoei u toch niet met het werk van
hel bezit bleef vau huis Onze Lieve Heerer zijn wel slechtere
icnschen geweest dan Brommer, en
Onze Lieve Heer heeft ze toch wel
klaar weten krijgen,"
Nog slechts dit eene moeten wij u
zeggen, in de vreugde van den geluk
kigen afloop hadden wij het bijna ver
geten te zeggen Toen de geldschieter
inet zijn menschlievende geldaanbiediog
bij den heer Schaafs kwam, wierp hem
diens zoon Jacob de deur uit.
dat Br..
en tut cn dc Uitbetaling van Wolfram')
erfdeel in termijnen plaats had. De eetsl-
termijn werd betaald met de som, di-
Brommer had opgenomen, om zijn bum
Schaafs den toorn van God te doen
gevoelen.
Natuurlijk was Wolfram daarmee eene
zaak begonnen en met Tilde in 't huwe
lijksbootje gestapt. En van ziju sociaal
democratische ideeën was hij reeds lang
teruggekomen. Het pharizeïsme van zijn
stiefvader had hem den verkeerden weg
opgedreven, het practische christendom
