N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Deposito's DE EEMBODE KATHOLI EK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN DINSDAG 15 NOV. 1921. 35ste JAARGANG No. 67. Langetracht 28, Amer DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week in- .■gging van abonnement moet ADVERTENTIÈN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentiün moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. gebracht. De Katholieken zijn en blijven ge hecht aan het Oranjehuis. Niet omdat j; het *g.n. Protestantsch Christe lijk karakter der natie bewaart wie arr ver zoo spreekt, is in strijd met de :rk lijkheid en geeft zich over aan draconische droombeelden. Oranje heeft lief en leed gedeeld met >s volk, zich gegeven aan het nationale reven, zonder zich partij te stellen. Vooial geschiedde dit onder Koningin Wilhelminn, die steeds een open oog •oor de belangen d;r natie en die daardoor een voorbeeld is voor Prinses Juliana, hoe een Vorstin een zegen kan zijn v Na a/loop raad. welen de dwaze* Binnenland. Prov. Staten. De winteizitting der Prov. Stall n van Utrecht zal worden gehouden Dinsdag 6 December. In die zitting zullen de Staten om. aandacht schenken aan eene regeling der subsidie voor de lectuur voorziening van het Platteland. Door voering van hel nu gevolgde stelsel voor de gtheele provincie zal ruw geschat f30.000 'sjaars kosten. Van. Eeden. Naar wij vernemen zal de be kende litterator D Pre denk van E.den waaischijnlijk tegen Kerstmis a.s. lol de R. K. Keik overgaan. De Schuldigen. De daders van den bomaanslag in den Haag zijn gesnapt en zullen de straf voor hun misdaad ondergaan. Maar de eigenlijke aanstichters tul deze krankzinnige daad. n.l. zij, die maanden lang de agitatie hebben gevoerd, w door een onevenwichtige lot een slag op het leven van zijn evenmensch werd gebracht, ontsnappen aan de han den van het gerecht. Met een berekende sluwheid hebben zij bun opruiendi manifesten in 't vage gehouden en zit de misslag eenmaal is begaan zullen zij wel den moed missen om het aa deel hunner veranlwooidelijkheid op cischen. Monarchie. Bij de voortgezette beraadslaginge over de Grondwetsherziening zeide de R.K. afgevaardigde mr.van Schalk o.t De katholieken beschouwen de vn onder welken vorm een land m worden bestuurd, als een vrije vra niet een vorm van beginsel. Paus 1 XIII heelt hcihaaldelijk de uitspraak gedaan dat de Katholieken niet tegen over de lepubliek stonden en aan dien Regeenngsvorm alle recht doen weder varen. Deze uitspraak heeft waarde, omdat de Paus zich daarbij uitsprak over de wijziging van den Regeerings- vornt in Frankrijk, van ntonaiclne in Het moet dus niet verbazen dat, waar het gaat over verandering van Staats vorm in de toekomst, spreker zich on bewogen kan toonen. Voor ons zal dus bij het uitsterven der regeerende dynastie de vraag, of het Koningschap bestendigd moet worden, zijn een vraag praclische politiek, een vraag van li belang dus. Uit den aard wordt daatbij niet uit het oog verloren, wat de monarchie voor ons land goeds heelt Grondwetsherziening. De kaï s dus Hal het land aan hel eind van zijn aspiranten-vorsten komt. i verkleind in den loop der bchande- ,ng van de Troonopvolging. Dit feit ^af Troelstra aanleiding een protest- amendement in te dienen dat dc p volging deed eindigen bij Prinses Juliana, "it amendement werd verworpen. Ziedaar resultaat van vele dagen discussie. Het volgende punt bclrcfi het inkomen der Kroon. Aanvankelijk liet de Re geering dit onverai d' rd, maar op aan drang uit de Kamer stelt zij verdubbeling minister kwam met een verklaring, die inderdaad meikwaardig niocl hceten. H. M. de Koningin had veikliiord, zoo zeide de premier, dat Zij meende in den geest van het Kabinet en hel volk handelen, wanneer zij bij dc ont vangst van vreemde staatshoofden en bij bezoeken in het land weer denzeliden Di Weiklieden in tin|tr lijf dook T. Pluim. Gedurende de Middeleeuwen (500 lot 1500) was het kerkelijk leven zób sterk ontwikkeld, dat er geen wereldlijk» vereeniging tot stand kon komen, o ook de godsdienstige belangen moch ten terecht niet verwaarloosd worden. Zoo wordt het duidelijk, dat dus gilden ook elkanders zrelchi.il trachtten te bevorderen. Men koos daarom een Beschermheilige, naar wien het gilde gewoonlijk genoemd werd; bijv. de timmerlieden hadden St. Joseph (die timmerman was) gekozen, en hun vakvereeniging heette dan ook meestal het St. Juscphgilde. Zoo sprak men van het Si. Lucasgilde (de E gclist St. Lucas wordt als schilder v gesteld)het St. Eloyengilde (zie ntiji vroegere opsomming der gilden vai Amersfoort) heette naar St. Eloy of St. Eligius, een Evangelie-prediker goudsmid; het St. Pieteisgilde was heeten naar S\ Petrus die een visscuer wordt genoemden van het St. Chris- tcffclgilde te Amersfoort hebben wij reeds den naam vroeger verklaaid. Voor den Beschermheilige van het gild was in de kerk een altaar geplaatst, en onverschilligheid op te roei' De neutralen zullen dezen hezuir igir maatregel het meest hebben te I De hulde, van deze zijde aan or geestelijke adviseu's gebmcht, mag w lier d gehceten worden. Maar ze minder belangrijk om. rolk. 87 jarigen oudcrdi wensten was gedurende een zeer lang-- reeks van j >ren dc zul van de 'ging in DuiltcVand D't leven var. veel/ij l gen aib d ir. God, Kerk cn vaderland, 7 toen dc prins 73jtar btkroord met zijn als ir, waar bij in 1908 de heilige 'ijdirg ont< o g. Vriendelijkheid bescheidenheid, vroomheid cn eenvoud van dezen grooten door God bijzonder gez.eger.dcn en uitverkoren Duitschen edelman naast zijn otitzet- kkracht en onvervaard initiatief op elk g'bied van het katholieke leven de kennieikende eigenschappen. Te Beets is het lijk van een mans persoon gevonden. Het ts heikend als i 67-jirigen schipper. De klei 4 gaan voc i als vóór 1914. ide was verhooging van het inkomen der Kroon gewenscht. Echter H, M. bij het putten uit de ver hooging de meest mogelijke zuinigheid betrachten. Wat beduidt dit Zal de tweede ton slechts naar behoefte worden 1 Van Ravestein wil jaarlijks bij het inkomen vaststellen. De komsten uit het Kroondomein moe vervallen. Zijn betoog berustte o.a. hier op, dat het Oranjehuis zeer groote komens had en zeer weinig ten b van hel land uitgaf. De Kamer, van wie teder bezuiniging ag verwachten, vei hoogde het inkoi der Koningin ttiel fbOO.OOO 'sjaarr steu dc in meerdciheid den minister weigerde eenige opgave te doen van de door de Krouri bovendien genoten derde ir komsten van de Kroon domein goederen. Geestelijke adviseurs. »De Handeldrijvende Midden orgaan i Middenstands 'ereeniging bespreekt de bi zuiniguigspUnnen der Rcgeering. Ht blad betreuit de voorgenomen ophttïvg het inst tuut der Rijksmiddeustands iseurs en schrijft dan o.a. Allereerst staal dan vast, dat de zoo genaamde neutraal georganiseerde mid denstand het gevoeligst getroffen wordt. De katholieke middenstandsorganisatie beschikt over hare geestelijke adviscuis •al deze heeren op wetenschappelijk gebied presteeren, is oveibekend. Duhr, de R. K. midden; tandskringen, heeft :n voorlichting voor het grijpen. De Christelijke middenstanders hebben, naast een meer overzichtelijke organi satie, hun gemeenschappelijk geloof als lanknoopingspunt. maar de neutralen ijn nu genoodzaakt, zonder eenige hulp Qemengde Berichten Pal Ka. t Do. :r-k!o i Ldwenstcin. er te Keulen ei leden. Prins t D.ir erkloi c Zeer voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Depositorente van 3'/,-5% icbijnlijk is dc man te wa heeft zch daar uitgcwerki kou omgekomen. Schipper W. V. was wegens dron kenschap veroordeeld door den Haag n rechter tot f 15 boet*. Beklaagde verontwaardigd over het feit dat hem vau dronkenschap beschuldigd had. Hij was een vijand van sterken drank en ging in hooger beroep. Toen diende zijn zaak voor de recht bank te 's Gtavenhage. De presidentje was toch dronken en je opgepakt werd. Beklaagde E'ïelathtbare, ik ben een iridcrhng. Ik ben spiritist. De presidentVanwege de spiritus Beklaagde Vanwege het rekenen. Ik houd van meetkunde Edelachtbare. En dan vragen mijn vrienden mij mee tar de kroeg, om die dingen van mij hooren. Dc presideu'.Maar daarom behoeft u toch niet dronken te zijn. Beklaagde Mijnheer de president. David schreef reeds in den 130e psalin God schiep den wijn tot vreugde der De officier van justitie vroeg beves tiging van het vonnis. Beklaagde Ik ben diep verontwaar digd Edelachtbare. Op dc Novcmbermaikl te Doetin- chem kwam twist onder den invloed van sterken drank tusschen twee gets die zoo hoog liep dat de m werden getrokken. Een schoonzuster die trachtte de vechtenden te scheiden, bekwam een steek aan den hals en werd naar het ziekenhuis gebracht, waai zij na eenige uren overleed. De ver- slagene de 23 jarige G. Brugman, is moeder van vijf kulden Te Etigelum reed een m.nn tegen een door den storm afgeiuklc draad van het rlecltisch licht. Op deze draad stond een stroom van 220 volt. De man was onmiddellijk dood. Te Woensdrecht is bij een spooi- werker dc bliksem ingeslagen. Namens een groep aandeelhouders Paleis voor Volksvlijt is door mr. F. K'.kosky een klacht bij dc justitie in gediend tegen mr. F. A. van Hall, 'sidenl commissaris, wegens beweerde •duisteiing van een bedrag van pl.m. f 5CO.OOO. Mr. van Hall is gearresteerd. We zijn zoo gewend geraakt aan rroote cijfers dal we over mrlliarden preken als vroeger over milhoenen. Alles word: tegenwoordig in mrliarden berekend men spreekt er luchthartig Een bagatelMaar wie heeft er eens een milliard gezien en wie kan er zich zelfs een idee van vormen, vraagt de «Figaro-. Weet men wel, dat in bankbiljetten van duizend francs een milliard een bibliotheek zou vormen van tweeduizend declen elk van vijf honderd pagina's? In zilver zou e;n milliard vijf millioen kilogram wegen. Een milliard Drom mels. 'i is toch wel veel zoo'n milliard. Een eeuw geleden, tijdens de restau ratie. toeD in Fra krijk het wetsontwerp werd ingediend om aan de emigre's een schadeloosstelling van een milliard te veriemen, schrok de openbare Een milliard, mijneheeren, een ard zoo riep van de parlements- tnbune generaal Foy bedenk toch d cr sedert Christus' geboorte geen nu bard minuten verstreken De generaal had gelijk. De chris telijke jaartelling telde pas in 1902 een milliard minuten, Uit Colombo wordt bericht dat :en uploffing heeft plaats gehad aan boord in de Ncderlandsche onderzeeër die i Vlissingen was vertrokken. Een matroos ,werd gedood, l den gewond. Te Sittard zijn op klaarlichten dag e parochiekerk due offerblokken gelicht. het gilde-altaar, d it voor rekening van het gild op gezette tijden door een Priester werd bediend tot zieleheil der levende en afgestorven gildebrocders, is had men in de nabijheid van dit ar een eigen gildegrat, waarin de ilider. gildebroeder door al zijn medeleden werd bijgezet. Op den feest dag van den Beschermheilige kwamen al de broeders in het gildeltuis samen en vertrokken dan in een kleurigen optocht met hun banier naar de keik om een plechtige Hoogmis bij Ie Na all jop deden de overlieden rekening en verantwoording van hun beheer t werden de nieuwe bestuursleden g kozen. Daarop volgde tot slot et feestmaal, dat soms twee of meer dagi duurde en waarop ook de vrouwen d gildebrocders mochten aanzitten. Ieder was verplicht te komenals men verhinderd was, zond men plaatsvervanger, en wie ziek was, ving zijn deel thuis. Weelderig ging het er soms toe, zoodat de stadsre- geering vaak te kennen gal, dat men beter deed met de gelden zieke of oude gildebrocders te ondersteunen, dan er maaltijden voor te houdeu. De burgerij beleefde een gouden tijd onder de gilde»etten. Had bijv. iemand te klagen over het wcik van een mees- dan wisl men, dat hij bij de ove- den van het gilde terecht kon. De die bijv. een aangenomen werk liet liggen, betaalde boete aan het gild, welks eer hij geschonden had. De niet op tijd klaar was, stond eveneens bloot aan een klacht bij de overlieden. Scheen het geleverdt werk niet goed, dan werden twee leden bet gild door dc overlieden m> onderzoek belastluidde de ui spraak voor den leverancier ongunstig dan vei beurde deze zijn loon en t taalde bovendien een boete aan I gild. Verkocht iemand slecht lak zonder op d« gebreken te wij;.' d werd hij beb iet. De verkoop v n i dor ven koren svoor goed koopmans goed* werd vernietigd behoud ms de vastgestelde boete voor de geschonden eer vart hel gild. Men stilde er nl. een eer in, dat het gilde goed werk of goede waar leverde. In Leiden bijv. was de kcuriug van het beroemde laken door de «staalmeesters* zeer streng; verscheidene malen moest hel stuk gekeurd worden, voordat ht het looden zegel der stad verwiei Geen wonder dus dat zulk laken gretig aftrek vond. Wie van de patroons schulden maakte, Amersfoort Het Centraal Bestuur der R. K. svereemgirg Recht i Orde mber 1921 iet gebouw gidert Donderdag 1' des avonds n 3t. Jozef. 1. Opening en notulen, 2. Vaststelling uitslag de- aanwijzing van candidaten voor de groslijst Tweede Kamer, 3. Mededeelingen omtrent in de af deeimgen gewcnschle aanvullingen van het Katholiek Staatsprogramma. Samenstelling cn werkwijze der Commissie herziening gemeentepro gramma. Bespreking der agenda van de gadering Rijkskieskring Utrecht op Zaterdag 19 Nov. 6. Vertegenwoordiging van Recht en Orde op die vergadering. Rondvraag en sluiting. De arbeidsbeurs der gemeente Amersfoort verzond de volgende mededeeling »rt wersgevers Hcihaaldelijk blijkt, dat het doel en e werkwijze van het instituut der beidsbemiddeliog nog niet die bekend heid heeft, noodig, voor een richtige uilvoering van zijn taak. toch is deze taak.' Niets meer s minder dan en werkgever en werknemer behulpzaam te zijn, om door verzamelen van aanvragen en aan biedingen met betrekking tot de arbeids- i spoedig mogelijk en zoo gemakkelijk mogelijk werkgever en weik- elkand -T te brengen. Wil zij haar t.ak goed vervullen, dan is mede- srkii'g van beid partijen, werkgever i werknemer, noodig. De verplichting, den leden van werk- loozenkassen opgelegd het grootste inlage der werknemers toch is ge organiseerd om zich in geval van kloosheid bij de arbeidsbeurs te laten inschrijven, verzekert den patroon bij aanvrage om werkkrachten een ruimere keus, dan bij adverteeren of bij persoonlijke aanbiedingen der werk zoekenden. Vervolgens zal, wanneer de werkgevers als regel hunne aanvragen om werkkrachten tot de beurs richten, dit instituut doorgaans aan de aanvragen nldoen, omdat de werknemers, overtuigd van het nut en de nood zakelijkheid der arbeidsbeurs zich bij werkloosheid, of wanneer zij van be trekking wenschen te veranderen, steeds als werkzoekende zullen laten inschrijven. Het voorafgaande is i iet alleen van locale, doch ook van interlocale be- teekenis. Immers de Rijksdienst der arbeidsbemiddeling en de daaraan ver bonden Districts- Arbeidsbeursen en correspondentschap omvatten als een net het terrein van de arbeidsmaikl en kunnen dan ook met medewerking van werkgevers en werknemers op de meest bevredigende wijze de kwestie van vraag i aanbod oplossen. Ter verduidelijking een enkel voor beeld Doet een werkgever een aanvraag om werkkrachten door middel van een publicatie aan fabriek sf werkplaats of wel door te adverteeren in plaatselijke gewestelijke- of vakbladen, hij zal altijd laar een deel van de arbeidsmarkt In het eerste geval nl, bepaalt zich et aanbod in b icfdzaak lot plaatselijke etkzorkenden, in de volgende geva'len kon niets meet koupe i. voor hij de schuld had afgelost. Verscheen een koopman met smeekolett of ijzer in de stad en dc een of andere smid wilde de gikacltte kolen of 't ijzer niet be talen, dan wendde de koopman zich tot de overlieden van het smtdsgiide. Du bestuur verbood aanstonds den wan betaler te weiken en deed het aanbeeld van het blok werpen. De koopt rustig op zijn geld wachten, want hij nam onderwijl op kosten van den wan betaler zijn i ilrek in een herberg. 7. DE WERKTIJD. Het zal zeker niemand verwonderc dal de gildewciten, die alles zoo nau keung onischrevcD, ook den werktijd a uigaven. Nachtarbeid, en ui t algemeen wer ken bij kaarslicht, was voor de meeste bedrijven uitdrukkelijk verboden. Dit werd vooral gedaan met het oog op het brandgevaar, want in die tijden waren de meeste huizen nog van hout cn moest een brard allernoodlottigst worden. Bijv. op 25 Mei 1452 weid drie vierde deel van Amsteidam in de asch gelegd. Eveneens werd Zondagsrust streng gehandhaafd, al waren ook enkele uit zonderingen toegestaan. Zoo mochten bijv. de lakenbereiders te Amsterdam zoo r. "'dig ook 's Zondags weiken «om het mnoe weer te gebruiken* (voor drogen); eveneens verviel het ver- vaii riathtatbeid voor wcikzaam- en, w aai bij bijzondere haast was, zooals het maken van rouwgoed, en- en kinderaibeid waren oor spronkelijk evenmin toegelaten; wel was reeds vroeg de vrouwenha d werkzaam bij de spinneiij en Wolkammer#, maar dit behoorde tot de uitzonderingen. K:rst later, in de 17e eeuw, kwam hierin door achteruitgang van den ar beidersstand verandering. Nieuw was toen het samenwciken van mannen en viouweu in grooterc werkplaatsen, bijv. in katoendrukkerijen, die noodzakelijk voor geen kleinbcdiijf geschikt waren en waarvoor dus de gilde wellen uiet langer golden, ten minste wat het aantal gezellin betreftnieuw was toen ook dc zware vrouwenarbeid in zware cn oKg'-zonde takken van industrie, als lompen bereiding (papiei fabrieken), zout ziederij. patinenbakkciij, enz. De g Idewelten maakten kinderarbeid zoo goed als onmogelijk. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1921 | | pagina 1