Hotel-Restaurant „Ter Horst"
Centrale Met- en Landbouwbank
BEZUINIGING
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 1 Sept 1922
No. 44
ZliS EN DERTIGSTE JAARGANG
■agegrai
28.
ue EEMBODE verschqnl Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In
gaan. doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
nummers 10 cl.
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. BillQke
tarieven voor handel en nfverheld bij geregeld
advertccren.
Advertentiün moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd, hen bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Gemengde Berichten
Ue
i de z iel i
Binnenland
Onderscheidingen.
Door H. M. de Koningin werden
n.nt. de volgende onderscheidingen ver
leend
Ridder N'ed. Leeuw Mgr. Diepen,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
t liticier in de orde van Oranje-Xassau
Mgr. J. A. S. van Schaik, president
van liet Seminarie te Culemborg.
Commandeur in de Orde van den
N'ed. Leeuw J. J. G. Baron van Voorst
lot Voorst, voorz. der Eerste Kamer,
tot ridder in de orde van den Ned.
Leeuw de Eerste Kamerleden van
I.uitschot en Smits en de Tweede
Kamerleden Rutgers, Scheurer
Snocck Henkemans, mr. E. Baron
ilovell tot Westeillier, Commissari'
Koningin in Limburg en mr. J
I ocketna Andreae, burgemeester
Ridder in de orde van Oranje Nassau
Jos. van Mackelenberg, directeur van
liet R. K. Huisvestingscomité.
I. >iïieier in de orde van Oranje Nassau
Mgr. A. Hermus. directeur van het
Doofstommen-Instituut te Sint MicltiPIs
geste! Dr. Felix Rutten. Ridder orde
van Orarje-NassauEduard Brom en
1). Hermzeneveneens
Kidder Ned. Leeuw Dr. H. A. Po els,
te Heerlen.
Ridder in de Orde van Oranje Nar
Rector Simonis, Dir. SobriPlas.
Officier Orar je-NassauI"'. X. W,
Bult, Pastoor te Gaanderen.
Ridder Orar je-Nassau H. Brouwer,
ie Hilversum.
Weenen heeft hulp noodig.
Dezer dagen werd een beticht
sprein, waaiuit blijken zou. dat \Y
nen geen verdere buitenlandsche hulp
noodig had en daarvoor ook bedanken
zou. Hoewel de berichten, die de laatste
weken dagelijks uil Weensn ontvangen
worden en van alarmeerenden aard zijn,
reeds volkomen daarmee in tegenspraak
zijn, heeft het dagelijksch bestuur van
't Nederlandsch R. K. Huisvestings
comité Ier plaatse inlichtingen inge
wonnen, op grond waarvan lie' voor
loopig kan meedeelen, dat hulpvcrlee-
niiig aan Weenen dringend noodig blijft,
dat zij zelfs dringender noodig is da
nog ooit het geval is geweest. Wa
ten aanzien van de Amerikaansch
hulpactie voor de kinderkeukeus i
voorgevallen, draagt een politiek karak
ter. Het bestuur wacht nog nadere ge
gevens af om dan tct een vollediger
mededeeling omtrent den toestand
te gaan. Voorloopig zij voldoende te
vei klaren, dat het tot zijn conclusie,
dat hulpveileening nog dringend noodig
is, gekomen is o.a. op grond ven
schrijven, dat het bestuur ontging
den Oostenrijkschen Bondskanselier
Dr. Seipel.
Het bestuur van het R. K. Hun
vestingscomiió vertrouwt, dat dekringen
in comitc's hunne actie thans zullen
verdubbelen en dat het Nederlandschc
publiek, eigen economische moeilijk-
25 UIT TYROL.
Weg was de vreemdeling, vuur zi
hem nog hadden kunnen bedanken.
Toen zij den volgenden morgen aai
het paleis kwamen en den ring lietei
zien. was de lakei, d.e hen de vorige
malen zoo onbeleefd behandeld had
de vriendelijkheid zelf, en bracht hen
langs een breede trap naar een prachtig
gemeubileerd vei trek. Toen zij daai
eenige oogenblikken gewacht hadden
verscheen dezelfdheer van den vorigen
dag en schudde hun beide de hand
-Nu. alles is in orde,« zeide hij k
ben bij den aartshertog geweest en hij
heeft Hofer's brief gelezen. Je wi
er wat in geprezen, mijn jongen,
daaruit blijkt ten volle, dat ji
land recht liefliebt.®
iv vader
De conferentie van bisschoppen te
l'ulda heeft tegen de van vijandelijke
zijde voortdurend herhaalde onrecht
vaardige beschuldiging, dat Duitschland
schuld had aan den oorlog en tegen
schrikkelijke gevolgen die de
hransche egeering daaruit meende te
mogen trekken, bij den Heiligen Stoel
ds centrum der verzoenieg tusschen de
tolken, pkchtig geprotesteerd. De con
ferentie geeft daarmee uiting aan haar
—".te overtuiging dat het Duitsche volk
schuldig is aan het uitbreken van
den oorlog, die het is opgedrongen,
zooals voor God en de wereld kon
worden betuigd.
Verder hield dc conferentie zich bezig
et den toestand in het bezetle gebied,
waar geweldige hoeveelheden Moham-
medaarisclie heider.sche soldaten uit de
■ransche koloniën groole ergeois gaven
an een overwegend Kalliolitkc be
volking en groot zedelijk gevaar op
leveren voor de jeugd.
Midden op de Veluwe, niet ver van
Apeldoorn, ligt in schoone omgeving
het L'ddelermeer, reeds in de oude
geschiedenis van ons vaderland bekend.
Lange jaren is dit piekje een aange
name pleisterplaats geweest voor wie
de Veluwe doorkruisten. Men toefde
ponsjeonder de eeuwenoudt
bij de boerderijen van 't Meer en dronk
er gezellig thee. Men bezocht de Hi
schans, bekend uit de Schaapherder
OHmaiis, en genoot het schoone ver-
Thans is de situatie er wei wat ver
anderd. schrijft men am den „Stand
In de laatste jaren treft men er tal
tn tenten aan, waarin jeugdige toe
uen eenige dagen, soms veibhjf
houden. De schans is geheel in beslag
genomen, door jongelieden van beiderlei
kunne, die er lieer en mcesttr schiji
geheeie terrein woidi vero treinigd
door papieren en dooztn, die men weg
werpt, terwijl men het gebruikte struo
de kampementen onachtzaam laat
liggen.
Vooral in den middag wordt er ge
baad en gezwommen door jongelui van
beide geslachten, waaronder vaak mili
tairen uit het naburige kamp' bij Mil-
lingen, zoodat men aan de gemengdt
baden van onze badplaatsen denkt ei
hoewel duidelijk staal aangegeven, da
het baden en zwemmen slechts lot zei
toegestaen, ziet men om hal
de lieden nog in 't water,
het xstrandt wordt dooi boeren
jongens en meisjes een drukke handel
gedreven in chocolade, pruimen, ge
kookte eieren enz.
e, zooals vroeger,
het stille schoon
komen genieten, i« de aardigheid er af.
elke dwaze dingen de lage
valuta in Oostenrijk leid. blijkt ui
hetgeen een Oostemijker aan het »Vad.<
telt. In een paar Tiroolsche dorpen
i hun schoone ligging bij de toeristen
Welbekend, wonen een aantal Engelsche
werktoozen, die van het geld,
Engelsche schatkist hen uitkeert, als
banjers kunnen leven. En een landge
noot wist ons mee te deelcn, dal
tijd geleden een paar loodgieter
Middelburg, tijdens een staking in
hel stakingsgeld dat Zc
vingen, met moeder de vrouw eenige
weken in Tirol zijn gaan reizen. Zoc
de gezellen. Patroons loodgieters b.
hoéven vermoedelijk voor hun riizer
landen met lage valuta uit t<
zoeken.
en meer gebiuik wordt grmaakl
door een andere klasse van pandgevers,
dan vroeger. Zoo behoort het belecnen
motorrijwielen en zelfs automobie
len niet tot de uitzonderingen.
Te Didam geraakte een draad der
gemeentelijke electrische geleiding on
klaar en knapte af. Juist passeerde een
paard van zekere Berendsen, dat op
den geladen draad trapte en terstond
werd gedood.
Er zijn den laalsten tijd nogal wat
Nederlandschc landarbeiders in Fran
krijk te werk gtsrqld, Vertegenwoor
digers van den R.K. en den Chr. Land
lelden, 1
uilen tot de be
.voorwaarden er c
algemeen onvoldoende zijn en de positie
der arbeiders vrijwel rechteloos is, ter
wijl hel voor de R.K. arbeiders prac-
tisch butengesloten is hun godsdienst-
Een Japansch oorlogsschip is in
■en storm verongelukt. 300
menschen kwamen dient rgevolge om
het leven.
11 Zweden heelt men gestemd over
bieden van den ver
koop van sterken drank.
■erderheid was tegen zoo'n
verbod. Bij de volksstemming hebben
- Hei
ilag der Arnltemsche bank
leening meldt als tvpeerend, dat
de instelling tegenwoordig ook
toek
i< d i g,
Amersfoort, Utrechtscheweg 2 Bondsholel A. N. W. B. Telefoon No. 22
Uitstekende gelegenheid voor Lunch
en Diner - Prima Keuken.
de
het
rerbod gestemd. In de steden stemden
BI,358 vrouwen tegen een drankver
bod en 100,053 er voor.
Men het ti zeker wel eens hoort n
ineercn over „onze vloot#. „Oud
H«, zegt de een. «Weinig soeps»,
zegt de ander. Maar allen zijn het er
ter weinig be-
teekent ea dat de eenige marine vaar-
i wc wat hebben, de
onderzeeërs zijn. Wat die echter prac
cli waard zijn, -zal de eerste de beste
pikbroek wel kunnen vertellen, als hij
daartegenover de moderne strijdkrach-
:n stelt der grootc mogendheden. Wel-
.1, die vloot, die in 1013 nog maar
egentien mdlioen kóstte, eisclit thans
iccr dan 50 milliocti. Het is 'n weinig
nbegrijpe'ijk. dat onze volksvertcgcn-
oordiging, die zoo grooten mond vaak
heeft, een dergelijk bedrag voteert voor
partij oorlogsmateriaal, dat voor
dient dan voor eenig vlagvertoon,
trom dan nog den gebraden haan
uitgehangen, als men van alle zijden
dat het niets
scheppen we een z
de buitenlander
zelf
icilijke positie
in zijn baard.
Te Vlissingen is een militaire arts.
doch geen garnizoen in Middelburg is
een garnizoen en een hospitaal, terwijl
de geneeskundige dienst wordt waar
genomen door een burgerartsf 3000
per jaar.
Is dit juist Kan de militaire i
uit Vlissingen dan niet den dienst
Middelburg waarnemen
Mei ingang van 1 Sept. a.s. zijn de
vrachttarieven voor aardappelen,
soorten kool, uien, wortelen in balen,
koolrapen en roode bieten (kroot) door
de Nedcrlandsche spoorwegen mét on
geveer 20°.,, per wagonlading verlaagd.
Indien de errstige wil tot bezuinigen
aanwezig geweest was, hoe zou men
dan den moed gevonden hebben om
op Ue begrooting van Marine een post
van f 500 op te nemen voor daas-
onderwijs aan de leerlingen van dc
Aspirantenscltool der Marine
In Zuid-Amenka is een Chileense!)
schip vergaan. Nan de 170 personen
tellende bemanning werden cr maai
zes gered.
Door een dorp bij Amersfoort pas
seerden dezer dagen een paar wagens,
beladen met het materiaal van een
ouderwctsche cents-draaimolen. Terwijl
even rust gehouden werd. maakte dc
eigenaar van de gelegenheid gebruik
om aan het gemeentebestuur vergun-
AMERSFOORT ARNHEM GOUDA NIJMEGEN SOEST
STEENBERGEN - TILBURG - TWELL0 - UTRECHT
Effecten - Coupons - Prolongatie
Deposito - Vreemd Geld.
heteekent rijdt Posthouwer's rijwielen
een prima ENGELSCH rijwiel voorzien van dc beste onderdeden tegen
f125
L, POSTHOUWER,
Utrechtschestraal 25 - Tel. 81 - Amersfoort
molen. Hij vi
conditie van
de schootjeuj
bedroeg de i
ring bedrag
zielen.
t het opslaan van zijn I lang houdbaar zal blijken.
rkreeg de permissie, onder
d. In een middag en avond
reetle f375. Een niet ge
mor 'n dorp van 'n 1500
Te Velp is in de villa -het Veld-
i ingebroken. De dieven hebben
zich des nachts toegang tot de woning
■erschaft, door verbreking van een ruit
•an de serre, waardoor zij in de woon
kamer kwamen. L'it het aldaar aan
wezige buffet en kasten werden 70 stuks
tafelzilver ontvreemd benevens een klein
bedrag aan geld.
en achttal kleine kinderen vermaakte
te Kerkrade met vuurtje spelen,
vreugde werd eensklaps gestoord,
toen door een scltot of twee schoten
twee der kinderes resp. van 4 en 5
jaren, in verschillende lichaamsdeelen
getroffen werden. Een der aangescho-
tenen werd naar het hospitaal overge
bracht. Het onderzoek naar den schutter
woidt ten zeerste bemoeilijkt, daar de
politie moet afgaan op de zeer vage,
elkaar tegensprekende mededeelingen
van de kinderen.
Te Haaksbergen kregen tweejongens
van 12 en 10 jaar ruzie om een appel.
Een vechtpartij was er het gevolg van.
waaibij de oudste de jongste de keel
dichtkneep. De knaap bleef roerloos
liggen en de inmiddels ontboden arts
achtte den toestand gevaarlijk, dat
het knaapje de laatste Sacramenten zijn
toegediend.
Amersfoort
Onderwijs.
^Ingezonden.
De logische doorvoering der nieu
wet op het lager orderwijs geeft
menige gemeente heel wat te doen.
Ten aanzien van onze R.K. scholen
b .loogden wij reeds vroeger np grond
van de feiten, dat de classificatie der
kinderen volgens minderen of meerderen
irieelen welstard der ouders.
a, mijnheer, liever dan goed
bloed zeide Friedl met (tmkele
oogen.
-Dat is braaf,® zeide de vreer
heer, -en daardoor toon je, dal je een
echte zoon van het vrije Tyrol bent.
Welnu, omdat je met je vader zoo
dapper gevochten hebt, zoo wil de
aaitshertog niet, dat je gebrek zuil
lijden, en 'raagt je, of je naar Stier-
mat ken wilt gaan, en inspecteur op een
zijner landgoederen wilt worden. Dien
p si kun je krijgen. Damilater kun
je naar uw vaderland teruggaan en zal
de aartshertog er voor zorgen, dal uw
boerderij weer wordt opgebouwd. Hoe
vindt ge dat plan, Dami
»'t Is te veel, mijnheer! waarlijk te
veelantwoordde Dami aangedaan.
Niets te veel voor een trouw mi
die voor zijn vaderland en keizer zc
veel lit eft overgehad antwoordde dt
vreemde ernstig. -Zeg mij, Dami NVald-
huberWil je den aartshertog trouw
dienen, sla dan toe
-Hier is niijn hand,® riep Dami uii.
Hier is mijn hand en God wcii. do
ik den edelen aartshertog getri uw w
-En nu, mijnheer,® zeide Friedl nirt
anen in de oogen, »nu moet ge ooi,
isken, dat wij dien goeden aaitshertog
zien k'ijgen, die ons zooveel goed
doet. Ik bid u, breng ons bij hem
Dat behoeft niet, Friedlzie n
slechts aan.® zeide de vreemdeling
lachend, »ik ben de aartshertog
Friedl gaf een schreeuw van verras
sing, en hij zoowel als zijn vader vielei
voor hem op de knieën.
«Genoeg, genoeg, goede vrienden,
zeide de aartshertog, -ik meen liet goed
et u, maar je moet n-et vergeten, dat
het aan h t vade-' id verdiend hebt
aarwei! Ik zal je Oezockeu, zoodra ik
Stiermarken kom, en later in 1
il ik j; ook niet vergeten. God moge
t„t dien lijd in zijn hoede nemei
D ntii NValdhuber en diens dappi
F.iedl leefden gelukkig en trokken
mige jaren weer naar het l'ass<;
d, waar de aaitshertog hun boerderij
eer list ophouwen. En als l'rie
ter jircn met zijn vrienden sprak, en
joral met Andté Speckbacher, dan
konden zij wat dikwijls in geestdrift ge
raken over den schoonen tij i hunner
jeugd, den tijd toen zij hun bloed voor
het lieve vaderland hadden veil gehad
en zulke heerlijke, roemvolle dagen be
leefd hadden.
Volgens de wet wordt schoolgeld
betaald in overeenstemming met de
tbancieele diaagkracht der ouders, en
geldt die betaling voor alle scholen
Ier onderscheid. Het deftigheids-
ipel tot uu toe op enkele scholen
gezet, verdwijnt. Het uniforme leerplan
eo deschoolgeldhelVmg naar draagkracht
der oude s leidden in de richting van een
school voor alle standen. Dus een stan
denschool in plaats vaneen stands-school,
rege
ling, die doet verdwijnen wat nog maar
enkelen als een ideaal beschouwden,
eroorzaakt natuurlijk tegenkanting.
En bij het openbaar onderwijs, waar
nen in sneller tempo de zaak doorzet,
zelfs veel tegenkanting.
Het op-zich-zelf gezonde principe van
distributie der schooljeugd over de ver
schillende beschikbare lagere scholen
wekt protest.
Maar wanneer die distributie goed
geregeld is, met vermijding van id te
gekke verplaatsing, kan men daartegen
□iets inbrengen. Geheel en al aan 't
believen der ouders overlaten waar ze
hun kroost willen doen schoolgaan, zou
zaak worden van geldverspilling.
X'aar gelang de ouders het willen en
wenschen is openbaar, Christelijk en
Roumsch onderwijs voor hun kinderen
bereikbaar.
LVaar dus voor elke richting scholen
voldoend getal beschikbaar zijn ot
beschikbaar komen, moeten de ouders
zich ieder in hun richting voegen naar
egeling voor hiin scholen door
him bestuur vastgesteld.
ikrachten boven het in de wet
vastgelegde maximum komen ten laste
van de gemeente, daarom moet alles
zooveel doenlijk dusdanig worden ge
regeld, dat de kosten van het onderwijs
voor de gemeente tot een minimum
worden bcpeikt, zonder dat de dege
lijkheid van dat onderwijs mag worden
geschaad.
Sommige ouders (ook wel katholieke
ouders) doen net alsof de school zoo'n
winkel is, waar ze onderwijs voor hun
kinderen koopen. Ze begunstigen de
school met hun klandisie en willen dat
vaak hoog gewaardeerd zien.
Als iets niet naar hun zin isv wordt
zelfs wel eens gedreigd de -klandisie»
aan anderen te -gunnen®.
Daarom mag wel eens gewezen wor
de i op enkele punt.n.
Htt i
s dat
aile katholieke ouders en verzorgers in
geweien verplicht zijn te zorgen dat
hun kinderen katholiek onderwijs ge-
Bij de keuze van hun school richten
zij zich naar de aanwijzingen door de
besturen te geven.
Er moet orde en regel zijn ook en
vooral in het schoolwezen.
Met redelijke wenschen en verlangens
wordt door alle Roontsche schoolbe
sturen natuurlijk steeds gaarne rekening
gehouden.
Het belang van het kind bcheerscht
•n deze aangelegenheid echter alles, P.
