CROKA-SLAOLIE R. K. SPAARBANK Rijwielen vanaf f65.- L. Posthouwer DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 3 Aug. 1923 No. 36 Zeven en Dertigste Jaargang ABOrtNBMBNTBN kunnen elke week In gun. doch opzegging vzn abonnement moei geschieden voor den unvang van een nieuw kwartaal. P'la per drie maanden ti.OO. Bulten de gemeente Ameraloort 11.10. Ationderlgke nummers 10 et. KANTOOR: LANOEORACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODB VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO ADVRRTBNTlfiN 29 cenl per regel. Blllgke tarlevea voor handel ea nijverheid bl| geregeld adverleeren. - Adrcrtentl4n moeten Dlnadag en Vrfdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde pluta kan niet «orden gegarandeerd. Roomscb Katholiek Onderwijs. Op den 22 Juli 1868 vaardigde bet Doorluchtig Episcopaat, Bosch, een mandement onderwijs. Sinds zijn jaren verloopen en heeft ons Roomsch Onderwijs een hoog: vlucht genomen. Maar nog altijd zijn de woorden van net toenmalig Doorluchtig Episcopaat van kracht. De oude lessen in dat ver maarde mandement zijn ook nog voor onzen tijd dienstig, en overweging en behartiging overwaard. Daarom worde het hier nog eens stuksgewijze gepubliceerd De Aartsbisschop en de Bisschoppen van Nederland aan dc hun toevertrouw de gcloovigcn zaligheid in den Heer. Wanneer g ziet, Beminde Gcloovi gcn, dat al dc Bisschoppen van Neder land een gezamenlijk schrijven richten tot hunne onderhoorigen, dan begrijpt Gij reeds aanstonds, dat hetgeen zij U willen zeggen, in hun oog iels van zeer groot, van algemeen, van waarlijk katholiek belang moet wezen. Inderdaad bet geldt hier cene zaak, die in liet nauwste verband staat met dc gods dienstige en zedelijke toekomst van het opgroeijend geslacht, van het geslacht dat eenmaal in onze plaats moet treden Wij willen spreken over liet onderwijs der katholieke jeugden hetgeen Wij U daarover gaan zeggen is, na 's Hemels verlichting afgesmeekt te hebben, de vrucht van rijpe beraadslagingen in cene daartoe opzettelijk belegde vergadering. Wij katholieken van Nederland, die thans leven, gaan weldra heen, om ons bij den Oppersten Kegter voor de eeuwigheid te verantwoorden die Reg- ter zal niet verzuimen ons te vragen, wie wij na ons achterlaten, om het katholiek geloof in ons vaderland waar dig te vertegenwoordigen. Hij zal ons vragen, wat er geworden is van dc katholieke jeugd en jongelingschaphoe wij hebben getracht te verhinderen, dat zij in godsdienst en zeden van den ouden stam ontaardenhoe wij be zorgd zijn geweest om een echt geloovig, godsdienstig, deugdzaam geslacht van katholieken in Nederland op te kwecken. Welnu, B.G., ecu der zaken, die, naar Onze overtuiging, het meest zoude kunnen toebrengen, om, wat God ver hoede, een jammerlijke ontaarding in godsdienst en zeden voor te bereiden, SOU -rijn het gebrek aan het ver- wanrloozen van een degelijk katholiek onderwijs. Immers, het is van den ccnen kant niet te ontkennen, dat het niet katho lieke onderwijs met den dag voor de katholieke jeugd meer en meer onbruik baar, uiterst gevaarlijk dreigt te worden dit is het natuurlijk gevolg van het ongeloof dat buiten de katholieke Kerk dagelijks veld wint, en van de verderfe lijke beginselen die overal verwoestend om zich heen grijpen. Ten andere is het blijkbaar, dat juist de voortgang, welken de kwade tijdgeest rondom ons doet, het meer en meer noodig maakt, dat de beginselen van ons H. Geloof, echt katholieke geest en gezindheid en ware christelijke deugd diep en vast in de harten der opgfoeijende katholieken wortelen. Daarom ziet ieder, die oplet tend den toestand overweegt, incer en meerde behoefte aan voldoend katho liek onderwijs dringend wordenniet alleen opdat de jeugd aan het verderf van schadelijke scholen ontsnappe, maar opdat zij tot grondige katholieke godsdienstigheid en deugd naar eisch worde gevormd. Het is daarom. B. G., dat Wij, door God belast met de zorg uwer zielen, U thans de katholieke beginselen over een zoo gewichtig onderwerp willen voorhouden, ten einde U op tc wekken, om een echt katholiek onderwijs, in zoo ver liet bestaat, Ie benuttigen, in zoo ver het nog ontbreekt, te helpen tot stand brengen en bevorderen. Hoe de H. Kerk aangaande liet onderwijs denkt, laat zich in weinige woorden aldus samenvatten: De Kerk wil, dal de jeugd in de wetenschappen ondenrezen worde lar zij eischt tevens, dat dit onderwijs alle opzichten katholiek en godsdien stig zij. Van de cene zijde wil zij niet. dat de jeugd in onwetendheid opgroeije maar van de andere zijde keurt zij niet elk onderwijs goed. Zij verwerpt niet alleen alle ongodsdienstig, maar ook alle godsdienstloos, onzijdig onderwijs, waarbij de godsdienst is uitgesloten. Het eerste verfoeit zij als verderfelijk; liet andere keurt zij af, als minsten» voldoende en gebrekkighet eerste mag nimmer, liet andere slechts bij gebrek aan beter, worden aangewend. I. Vooreerst, dc H. Kerk verlangt, dat dc jeugd onderwezen wordezij is errc af zich er tegen te stellen, dat het verstand door gepaste oefening onlwikkelc en met doelmatige ken- :ii verrijkc dc moeite, daartoe aan gewend, juicht zij van harte toeja, zij zelve heeft nooit opgehouden, naar vermogen en omstandigheden te ijveren voor het behoud en verspreiding van kennis en wetenschap onder alle standen der maatschappij. Het zal goed zijn, B. G,, hierbij een weinig stil te staan een katholiek toch in onze dagen moet eens liet verwijt hooren dat He Kerk dc verbreiding van onderwijs en wetenschap ongaarne ziet; dc Kerk, zegt men hem, schuwt met opzet het licht en zoekt hare geloovigon in dom heid en ontwetendheid tc houden; als liaddc de goddelijke waarheid, waarvan de katholiek zich bewust is, iels van warcwetenscliap of verlichting tc vree zen I al wist de Kerk niet, dal alle waarheid, alle wetenschap, en derhalve ook alle natuurlijke kennis, wél beoefend, slechts dienen kan, om hulde tc bren gen aan de waarheid van ons heilig Geloof I Slechts verwaandheid, trotsclic eigendunk, of bedorvenheid des harten, nimmer ware wetenschap, kan de Kerk of het geloof vijandig wezen. Doch waarom niet liever de feiten laten spre ken Vanwaar, B. G., komt dc verlich ting en beschaving, waarop Europa zoo veel roem draagt Immers van de Kerk. De Kerk, dit bewijst de geschiedenis, verre van de wetenschap te haten te vreezen, heeft ze bewaard, ver spreid, en met milde hand uitgedeeld. De Kerk, en de Kerk alléén, heeft de ichatten der gewijde en ongewijde let teren en wetenschappen behouden, toen Vraagt Uwen winkelier fabr; [ROK LAAN wormerveer stroom van half wilde volken uit het noorden, de Romeinsche wereld wegsleepte, verwoestte en verscheurde. Zij, de Kerk, heeft aan die ruwe hei denen tegelijk met dc kennis der zalig heid, ook de kundigheden der Grieken Romeinen medegedeeld. Het eerst heeft zij het onderricht, dat vroeger schier uitsluitend aan meer vermogen- den te beurt viel, voor alle standen, voor de lagere volksklassen, ja den armstcn toegankelijk gemaakt. De herleving en verbreiding der lettc- was stecd» verbonden aan dc namen Pausen, Bisschoppen en kloosters. In het diep geschokte Italië! is nauwe lijks cenigc rust teruggekeerd, of een H. Paus Agapitus vormt met Cnssio- dorus het eerste plan tot eene oefen school voor hoogerc wetenschappen de twee scholen van Rome waren het werk van den H. Paus Gregorius den ■ootctc Milaan ontmoeten wij den Aartsbisschop Benedictus Crispus Modena Bisschop Glso op den berg Casino den H. Abt Benedictus niet zijn kloosterbroeders, allen bezig om met den godsdienst ook de wetenschap te doen bloeien. Volgt in de volgende ecuwen de voetstappen van geloofs verkondigers of kloosterlingen, naar Ierland. Gallie, Duitschland. overal rijzen bisschoppelijke, parochiale, kloos terscholen op. Reeds in de eerste helft der achtste eeuw vinden wij het op richten van scholen voor dc jeugd aai dc Bisschoppen door Kerkvergaderingci aanbevolen, en die stem der Kerkvvr ringen herhaalt zich van eeuw tot Later ziet men door ganscli Europa hoogcscholcn oprijzen, schier alle door Pausen opgericht, of ten minste door hen goedgekeurd, bevoorrecht cn begunstigd. In het kort, het is dc Kerk. die dc Europeesche maatschappij heeft opgevoed en onderwezen ennog bij den Munsterschen vrede in 1648 moest men naast kerken en hospitalen, ook nog de scholen onder de heilige en kerkelijke zaken optellen, Lord Marcaulcy was niet katholiek, maar hij had toch in de ge schiedenis gelezen, dal het geloof overal Europa door ware wetenschap op i voet werd gevolgdeen ongcloovig Fransch schrijver van onze dagen zeide ook, niet uit voor-ingenomeuheid met de katholieke Kerk, inaar door de kracht der waarheid gedwongen»dc geeste lijkheid, in liet bezit der wetenschap, bood die steeds met milde hand aan grootcn cn gcringen aan.« En is nog thans niet de Kcrlc, waar zij kan, ijverig die richting werkzaam? Is het niet haar geest, die zoo vele geestelijke verecnigingen tot dat doel opwekte cn goedkeurde is zij het niet, die voort durend de aandacht der zielenherders katholieke ouders op het onderwijs der jeugd gevestigd houdt, en hen aan spoort om van de gelegenheid daartoe naarstig gebruik te maken? Dit deden AMERSFOORT onder controle Centrale Accountantsdienst van den Nederlandachen Boerenbond. De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT. ZONDAGS van 12 tot I uur WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur. Dadelijk ingaande Rente 36,0 pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Wij leveren in elk opzicht tegen uiterst concurreerende prijzen: ADEK in Luxe uitvoering vanaf f 99.- Een prima Engelsch rijwiel flOO.- ARMSTRONG met dubbele remmen, alluminium velgen, oliebad, kettingkast. kruisframe, drie-versnellingsnaaf, 10 jaar garantie f 175 - INRUILEN S VERHUREN M VERKOOPEN BlllIJKe Reparatie-Inrichting Utrechtscheatraat 25 Amersfoort ook altijd in uw midden, B. G., de Eerwaarde Hecren Geestelijken, en dit zullen zij steeds blijven doen, gedachtig aan de aanbevelingen hun daaromtrent len allen tijde gedaan, en nog onlangs in het Provinciaal Concilie van Utrecht, in het jaar 1865 tc 's Hertogenbosch gehouden, hernieuwd, topdalzoo druk ken dc besluiten van dat Concilie zich Uit,» de jeugd niet m onwetendheid op- opleiding misse.* Gemengde Berichten Het Gemeentebestnur van Huizen l een rijwielpad aanleggen van ijeiberg tot den Tafelberg, iwee der hoogste punten vanhet Gooi, Het pad krijgt aansluiting op de paden naai dc Zuidcizee en naar den Boissevain- g. Hel werk wordt door werkioozen uitgevoerd. Te Noordbeek (L.) werd ten nadcelc van den landbouwer K. een stamboek- e Ier waarde van f 1500 gestolen, onderzoek bracht aan liet licht, dat een paardenslachter te Maastricht het taspaard voor 1175 had gekocht en geslacht. Men verzoekt ons het volgende onder dc aandacht te brengen Het gebeurt zeer vaak, dat chauffeurs in autobussen aan de stopplaa welke meerendeels nabij calé's gelegen lijn, door dc reizigers worden onthaald )p een gl asje. Vooral de plattelands- reizigers maken er een gewoonte van drank aan te bieden. Om wille der openbare veiligheid is het gewenscht eerder een chauffeur Acht en twintig mannen rijn levend begraven door een ontplr fling, welke te Maltby plaats vond, de voornaamste mijn b$ Kotherham. Een lijk heeft men reeds geborgen, maar de moedigen pogingen der reddingsploegen om de anderen te bereiken, rijn tot nog toe mislukt. Sinds meer dan een «eek «aren de wcikzaambcden tot het kolendelven ge- ichorst wegens branden, die een groot aantal mannen had getracht meester te worden. Honderd twintig mannen wa ren hiermede bezig, toea de ootplolTmg geschiedde. Een handelaar in mode-artikelen te Amsterdam heeft de polltic meegedeeld, hij voor f20.000 beatolen ir. Volgens een bericht uit Sella sou- i er bij een spoorwegongluk op de lijn SofiaWarna (Bulgarije) 103 men- schen gedood en 200 gewond zijn. Deomset der Delftsch groenlenvei- ling is tot nog toe ongeveet f200.000 lager dan verleden Jaar omstreeks drnzelfden tijd. In een hotel te Scheveningcn is ten nadeele van een logeergast een geld- kisje met een groot bedrag aan bank papier van zijn kamer gestolen. Het kisje ia later in een andere kamer te ruggevonden, maar aan den inhoud cotbrak ongeveer f3000. De burgemeester van Dordrecht, de heet Mr. Wijtema, die in Zwitser land vertoeft, heeft medegedeeld dat hij de eveotueele benoeming tot Burge meester van Rotterdam, waartoe hij ia aaogesocht, sal aanvaarden. DE ROOVER. O I Waarom gaf hij altijd maar toe aan dat kleine gebrek, die lichtgeraakt heid van zijn eerste jeugd I Totdat dat gebrek groeide en groot werd en opwies tot den hartstocht van niet meer te temmen drift en toorn, beheerschend geheel zijn hart. Totdat hij ten laatste zichzelf vergat cn moest vluchten naar het woud. O I hoe schreide dan de arme zon daar van ondragelijk zwaar verdilet om een verloren geluk. Arme Nunno I Hoe verlangde hij weer te knielen aan Maria's voeten om Haar te smccken, dat Zij voor hem zou bekomen de kracht om God te vragen vergeving van al zijn schuld. Dat waren zware nachten voor Nun no I Was die herinnering ook nu weer bij hem opgekomen Minder wreed stonden zijn trekken, zachter zagen zijn oogen nu hij half peinzend langs den woudzoom voortging, die hier een een paar onbebouwde en verst afgelegen akkers vati het dorp begrensde. Nunno had geen oog voor de schoonheid van het landschap. Ver moeid zette hij zich op een boomstronk neer, liet het hoofd in de handen lusten en staarde voor zich uit. Kleine wouddieren gingen langs hem heen. Hij zag ze niet. De vogelen floten boven hem. Hij hoorde ze niet. Zelfs het Angeluskleppen, dat thans van ver en van omlaag zacht maar helder tot in het woud doorbrong scheen Nunno in het begin nietjte hooren. Drie maal trilde een reine klank als van zilver aan door de lucht en driemaal stierf hij weg tusschen het dicht ge boomte van het woud. Even had Nunno het hoofd opgeheven. Nog zachter, bijna droevig zagen zijn oogen bij dit welbekend klokgeklep. Nu ving een luiden zonder onder breking aan. Er scheen echter geen einde aan te komen. De klanken schc- sterker en sterker te worden. Nunno had zich geheel opgericht en aandachtig luisterend zag hij naar den kant van den heuvel heen, vanwaar het gelui steeds krachtig tot hem doordrong. Plotseling was hij opgesprongen, »nt een ruenschenstem werd nu ook duidelijk tusschen den klokkenklank door gehoord. En weldra werden boven den heuvelrug een paar trekossen sichtbsar, die snuivend van inspanning een ploeg tegen de helling opsleepten, terw^l de klokjes aan hun halsbanden luid klin kend heen jen weer bengelden. Dan volgde een boer, die de dieren besluur- en ze, door hen af en toe bij hun en te roepen, aanmoedigde. Nunno geheel veranderd, Vermoeidheid droomerigheid waren geweken en den landman met sijn ossenspan geen oogenblik uit het gezicht verliezend, sloop hij bchuedzanni achteruit, zoover het bosch io, tot hij meende geheel borgen te zijn. De boer scheen zijn doel te hebben bereikt, want toen hij aan het einde van den heuvelakker gekomen was, liet hij zfyn dieren stil staan. 't Waren groote, sterke beesten, wel doorvoed, die een aardige som geld moesten hebben gekost, De roovei ontwaakte in Nunno. Dat was een buit die hem hier op deze afgelegen plaats onovethoopt in de handen kwam loopen en die zijn geld wel ruimschoots zou opbrengen in de stad. De gelegen heid was hier buitengewoon gunstig. Is begon Nunno bij zichzelf te overleggen hoe hij zijn slachtoffer hel best zou kunnen verschrikken of be springen om het span ossen machtig te worden, 't Gold hier een saakje, dat wel een weinig overleg waard was, Onhoorbaar sloop hij langs een ande ren kant achter de struiken voort en terwijl hij onafgebroken sjjn oogen op den akker gevestigd hield, soeht hij dicht mogelijk den niets kwaads ver moedenden landbouwer tc nadereu. Dan ontdeed hij zich van zijn mantel en kuapzak om des te vrijer in zijn be wegingen te zijn. Het blanke lemmet blikkerde reeds tusschen het groen en Nunno wachtte nu slechts het gunstig oogenblik af om den argeloozen boer iverhoeds op het Ijjf te vallen. Deze had intusschen het span t aan den akkerrand geleld, dicht bij de struiken waar Nunno zich verbor gen hield. Dit laagste stuk van den heuvel moest omgeploegd worden en hij scheen van hieruit te willen begin nen, want hij begon nu alles voor het werk in gereedheid te brengen. Meer dan eens was Nunno onder het maken dier toebereidselen op het punt geweest uit dc struiken te springen, maar telkens scheen hem de gelegenheid nog niet gunstig genoeg te wezen. Eindelijk had de boer zijn ploeg in orde gebracht. Even stond hij stil, en met den rug nanr Nunno gekeerd, wisclite hij tieh het zweet van het voorhoofd. Nu was het voor Nunno tijdManr ziet, alvorens het span tot den atbeld aan te zetten, knielde de landbouwer als een braaf Christermenich eerst naast zijn ploeg neer en met ontbloot hoofd, de handen eerbiedig vouwend, begon hij luidop en langzaam een paar Wees gegroeten te bidden. Waarom aarzelde thans Nunno om zijn prooi te bespringen Gunstiger gelegenheid had zich nog niet aange boden. Wilde hij den landman eerst zijn gebed laten uitzeggen, omdat dit misschien zijn laatste zou sijn Waar om hadden Nunno'a gelaatstrekken alle wildheid verloren en staarden ifln oogen wesenloos naar den grond Waarom zonk zijn arm naar beneden en viel de navaja uit zijn geopende hand in het groene mo* met dof ge luid Wat deed zijn gestalte, daareven nog zoo lenig zien uitstrekkend en ge reed om te voorschijn te springen, nu ineensinken en gebogen neerknielen O, de wegen van Gods barmhartigheid rijn wonderbaar, en Maila, die zich het liefst Moeder der zondaars hoort noemen Is machtig bij haar Kind Zoon. Ja het oogenblik om buit te behalen was ge komen. Maar niet voor Nunno den roover, want leder woordje van het Ave, dat de vrome landman aandach tig uit sprak ging ala een meaateck in Nunno' hart. Dat was het gebed, dat hij nooit ten einde had durven brengen uit vrees dnl het hem bekecren en slechts ougeluk en achande brengen zou. (Wordt vervolgd^

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1923 | | pagina 1