R. K. SPAARBANK
L. Posthouwer
Wascholine-Zeeppaeder
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Vrijdag 24 Aug. 1923 - No.
Zeven en Dertigste Jaargang
42
ABONNBMBNTBN kunnen elke week ln gun, doch opzegging vzn
abonnement moei geachieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr(s per drie maanden 11.00. Bullen de gemeente Amersfoort f 1.10.
Afzonderl|kr nummers 10 et.
KANTOOR: LANOEORACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VR1JDAOMIDDAO
ADVERTBNTIËN 25 cent per regel. Blll«ke tarieven voor handel en
nijverheid bij geregeld adverteeren. AdvertentlCn moeten Dinsdag
en Vr|dag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Roomscb Katholiek
Onderwijs.
VII. Dit beteekent echter niet, B. G.,
dat men in geen geval van dergelijk
onderwijs kan gebruik maken. Neen,
wanneer men niet in de gelegenheid is
om het noodige onderwijs te hebben op
cenc school, die de H. Kerk in allen
dcelc goedkeurt, dan kan men zijne toe-
vlugt nemen tot eene niet katholieke
school", altoos echter op voorwaarde,
dat in die school niets onderwezen
worde in strijd met de godsdienst en
zedeleer. De plaatselijke geestelijken
zullen, voor zoo veel het in hunne magt
is, daarop een waakzaam oog houden,
en mogtcn zij ondervinden, dat de school
voor het geloof of de zeden hunner
onderhoorige kinderen gevaar oplevert,
zullen zij al hunner invloed gebruiken
om ze van die school te verwijderen.
Echter bcschouwc men het bijwonen
van het onderwijs in zulke school nim
mer anders dan als een droevige nood
zakelijkheid, niet als de gewone handel
wijze in een regelmatigcn toestand van
zaken. Wij hebben de uitdrukking reeds
vroegcrlgcbezigd en Wij herhalen diede
noodzakelijkheid is droevig, wij moeten
ze betreuren, cr het hoofd niet bij neer-
leggen, maar uitzien naar de middelen
om die te doen verdwijnen. Ondertus-
schcn, en zoo lang die noodzakelijkheid
aanhoudt, vermanen Wij degenen, die
zich in zulk geval bevinden, om zoo
veel doenlijk van een anderen kant door
meerderen ijver en zorgvuldigheid in het
ontbrekende der opvoeding te voorzien,
cn door vurig gebed Gods zegen daar
over af te smeeken; zoo mag men
hopen, dat wat te kort schiet, eeniger-
inate zal worden vergoed.
VIII. Niet aldus evenwel zouden Wij
kunnen spreken van die ouders, welke
door eigene schuld de gelegenheid zou
den verzuimen om hunne kinderen op
eene school, volgens onze H. Godsdienst
ingerigt, te doen onderwijzen welke
zonder nood aan het altoos gebrekkige,
onvoldoende onderwijs op niet katho
lieke scholen de voorkeur zouden geven.
Hoe toch zouden zij zulk gedrag voor
God kunnen verantwoorden Is hun
kind niet voor alles een christen, e
kind Gods, een lid der katholieke Kerk?
Heeft God het hun niet vooral ge
schonken, omdat zij het, Hem ter cere,
in geloof en heiligheid voor den hemel
zouden opvoeden En zij laten zonder
vrees een zoo onovertreffelijk middel
om in die groote zaak te slagen, onge
bruikt En zij beijveren zich niet, om
althans voor een gedeelte zich van die
gewigtigc taak te ontlasten op anderen,
die doen zullen, wat zij niet bij magte
zijn genoegzaam door zich zeiven te
Ieder moge voor zich de redenen
wegen, die hij meent te kunnen hebben
om zoo te handelen maar hij wege z«
in de schaal des heiligdoms, voor dt
oogen van God. Wat ons betreft, B. G.
DE ROOVER.
Uit plaatsen, dagreizen, ver gelegen,
kwamen bedevaartgangers naar Onze
Lieve Vrouwe van den Eik, zooals mer
nu de beeltenis begon te noemen, oin Of
de bevoorrechte plek waar deze weci
tc voorschijn was gekomen, Maria''
voorspraak bij God voor allerlei gunsten
te vragen. En Zij, die niemand onge
troost van zich laat henengaan, beloonde
liet vertrouwen harer vereerders met
gunstbewijzen van iederen aard. De ex-
voto's, die talrijker en talrijker werden
in de kleine, houten kapel die men om
den eik had gebouwd, waren hiervan
sprekende bewijzen. Menigeen die
bezwaard gemoed of ziek of gebrekkig
tot Maria om troost of genezing kwam,
keerde blijde naar zijn dorp terug en
verkondigde luide de goedheid en macht
van Haar, om wier wille God zijn ge
bed had verhoord. Daardoor werd dit
genadeoord in geheel Spanje en zelfs
daarbuiten beroemd.
Maar tevergeefs zou men daar
neg hebben gezocht naar hem, die het
eerst en meer dan alle anderen Maria'.'
luilp had ondervonden. Den kluizenaar
Nunno zag men niet meer in de nabij
licid. Slechts zeer korten tijd nadat de
houten kapel was voltooid, was hjj in
zijn kluis, die daarnaast stond, blijven
wonen om liefdevolle zorg te bewqzen
aan allen die de bevoorrechte plaats
bezochten, maar het was den ncderigen
boeteling niet ontgaan, dat de bede
vaartgangers hem al grooter en grooter
CROKA SLAOLIE?
/-v j_ a het gebleken is, dat men met Croka slaolie voordeellfer
VJmClttl bakt dan met welke olie ook en
bij het bereiden van mayonaise of sla minder behoeft te
Umdat worden gebruikt.
Wie dus CROKA gebruikt doet zijn eigen voordeel.
N.V. OLIEFABR1EKEN CROK LAAN, WORMERVEER
AMERSFOORT
onder controle Centrale Accountantsdienst
van den Nederlandschen Boerenbond.
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden
gehouden R. K. JONGENSSCHOOL BREEDESTRAAT.
ZONDAGS van 12 tot I uur
WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur.
Wij nemen niet op Ons, iemand hier
omtrent ligtelijk gerust te stellen.
Men zegge nietMaar hoe gaat het
dan daar, waar men gcene katholieke
scholen heeft? Wordt dan daar de
jeugd niet christelijk opgevoed Be
merkt men dan daar een zigtbaren
achteruitgang in het katholieke leven
Wij zullen op deze vraag zeer eenvou
dig en gemeenzaam antwoorden.
Men vraagt, B. G„ kot gaat htt Jan
tldtrs Wij zeggenhet gaat er gelijk
het kan, niet zoo als het wel behoorde.
Men doet er, wat naar omstandigheden
mogelijk is, en zoo geschiedt het, dat
de christelijke opvoeding min gebrekkig
,n men anders moest vrcezen.
i wat de volstrekte uitkomst betreft,
mag men minstens twijfelen, ot
menigeen, die in latere jaren met nieuwe
cn vreemde beginselen, katholiek op
cy'nt wijsis geworden, nog niet een
opregt katholiek in denken, spreken en
bandelen zou wezen, zoo in zijne eerste
latere studiën de godsdienst altoos
had voorgezeten of nietjvelen, wier
godsdienstige kennis en zin zeer be
krompen en oppervlakkig is, geheel
anders zouden wezen, zoo zij in hunne
jeugd de weldaad ecner katholieke school
hadden kunnen genieten. Wij antwoor
den verder, indien de uitkomst minder
bedroevend is geweest, wat heeft men
niet tc vreezen bij het toenemend onge
loof en zedebederf, zooals wij reeds
ingeinerkt hebben.
En buitendien, welk huisvader
genoeg te doen voor zijne kinderen, als
hij zorgt, dat zij voor vergiftiging en
voor den hongersnood bewaard blijven
En toch, zoo ongeveer zou men willen
handelen met de ziel van het kind. Neen,
1, G., alles is niet gedaan, als men
an den eenen kant waakt tegen een
goddeloos schoolonderwijs en van den
anderen kant voor het hoog noodzake
lijke ter godsdienstige opvoeding meenl
te hebben gezorgd. Men heeft nog slechts
vergiftiging en hongsnood geweerdmen
heeft nog niet voldaan aan den pligt
in christelijke ouderliefde.
Hoe zou men handelen, als aan het be
zoek van katholieke scholen hei voor-
uitzigt van tijdelijke eer, aanzien, rijk
dom voor de kinderen verbonden was i
Hoe vlijtig zou men ze bezoeken Hoe
gaarne zou men zich daarvoor eenige
opoffering getroosten? Maar als het te
doen is om een onberekenbaar geeste-
eerbied betoonden en hem ten laatste
bijna als een heilige gingen beschouwen.
Dit werd hem in zijn echte en diep<
ootmoedigheid tot een last. Tc moetei
scheiden van het liefste dat de aarde
voor hem bezat en in welks nabijheid
hij had gehoopt eens te zullen sterven
viel hem misschien nog zwaarder,
zijn groote nederigheid gaf hem de
kracht dit offer met liefde te brengen.
Eerst had hij nog eenige jaren lang
in een nabijgelegen woud gewoond,
maar eindelijk moest hij zich ook dezen
laatstcn troost ontzeggen.
De houten kapel was weldra te klein
gebleken voor den ontzaggelijken tc
loop van Maria's kinderen en nog war
er geen vijf jaren sedert 't wonder
het woud voorbijgegaan of een grootsch
Mariaheiligdom met schoonen klokke-
toren, was daar tc midden eener menigte
huizen verrezen en Nunno was
ook in het naburige woud het -
werp der vrome maar hem zoo pijn
lijke belangstelling der pelgrims ge
worden. Dan had hij met tranen in de
oogen zijn offer geheel aan de Madonna
gebracht. Op zekeren dag had men zijn
kluis verlaten gevonden cn niemand
wist te zeggen waar hij was gebleven.
Intusschen breidde zich het vlek om
Maria's heiligdom tot een aanzienlijk
dorp uit. Het landschap van vroeger
herkende men bijna niet meer. F
groot deel van het woud was stuk
stuk verdwenen cn op die plaats, vo
heen haast ontoegankelijk, lag ten
laatste een aardig stadje.
Dadelijk ingaande Rente 3'
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
lijk voordeel, dat het kind uit zulk een
onderwijs moest trekken doch neen 1
B. G., te hard zoude het wezen zulke
beschamende vergelijking aan katho
lieken voor te werpenWij zwijgen
liever hiervan, en stellen nog slechts
eenige onbetwistbare grondregels, die
en wel zal doen zich te herinneren
Een katholiek kind moet noodzake
lijk een katholieke opvoeding ontvangen.
Een der gewone hulpmiddelen daar
toe is de katholieke school.
Met al de middelen, die de godsdienst
ter opvoeding aanwendt, slaagt men er
niet altoos in. een jong mensch te
nen, gelijk men moet wenschcn
groot is het bederf van 's menschen
In eene zaak van zoo groot belang
oet men het zekerste kiezen.
Ziedaar, B. G., wat uwe Bisschoppen
U op het hart tneenen te moeten druk
ken. Moge hun woord, dat voor U steeds
het woord was van Hem, in wiens naam
U spreken, vooral in deze zoo
gewiglige aangelegenheid een grooten
en blijvenden inAk op U makenL'we
goede, uwe echmtatholieke gezindheid,
die steeds Ons zoo duidelijk is gebtckcn
Ons in onze moegelijke bediening
troost verstrekte, zal, hopen Wij,
vooral in deze zoo belangrijke zaak van
liet christelijk onderwijs ook uitschijnen.
Wij twijfelen dan ook niet, of al het
geen de Eerwaarde Geestelijkheid,
eenkomstig de beginselen in dit herder
lijk schrijven vervat, in de verschillende
parochiën van onze bisdommen, ter
oprigting, bestendiging en bevordering
van katholieke scholen zal ondernemen,
of hetgeen Wij, uwe Bisschoppen, oor-
deelen uit kracht onzer herderlijke pligten
nog te zullen moeten doen, zal ingang
bij U vinden. Gij zult ook niet
laten uwe vurigste gebeden met de c
•ereenigen, opdat de Heer c
pogingen ter verbetering in den
stand van het onderwijs gelieve te
zegenen en den katholiek de gelegen
heid worde vergund, om in de opvoe
ding zijner kinderen, volgens den geest en
de voorschriften van zijn H. Geloof te
kunnen voorzienin dat gebed volhar
dende, mogen Wij met vertrouwen
hopen, dat de goede God, die zijne
Kerk in Nederland zoo zigtbaar be
schermd en bijgestaan heeft, ook in deze
gewigtige zaak, de opvoeding en het
onderwijs van het toekomstig geslacht,
ne gunstige uitkomst zal gevendat
t zoo geschiede.
A. I. Schacpman, Aartsbisschop van
Utrecht; J. Zwijsen, Aartsbisschop-Bis
schop van 's BoschG. P. Wilmer,
Bisschop van HaarlemJ. A. Paredis,
Bisschop van RoermondJ. van Genk,
Bisschop van Breda.
Gedaan te 's Bosch den 22 Julij 1868,
Op de wèl onderhouden en door
palmen beschaduwde wegen die langs
de velden naar het stadje met zijn
ruim marktplein leidden, trof een 1<
dig en kleurig taafreel het oog vai
naderende. Daar bewogen zich allerlei
voertuigen en tinkelden de klokjes en
bellen der muildieren en paarden
vroolijk geluid.
Terzijden van den weg ging een
bonte menigte in de meest verschei
den kleederdrachten.
En die ganschc menigte bewoog zich
biddend, zingend en schreeuwend
wolken van stof, in zonneglans
zonnegloed onder den eeuwig-blauwen
spaanschen hemel op de wegen voort,
tot zij het genadeoord der Madonna
bereikte en zich in de straten en straatjes
verloor.
En hóóg-uit boven al dit gewoel
en rumoer stond statig de groote. blanke
klokketorcn van Maria's heiligdom
blinken in de felle zon.
Soms kwam nog 'n processie, die
een der straten langzaam met haar
vaandels en onder dc muziek of het
gezang van speelliên cn bedevaart
gangers op hel marktplein in het helle
zonlicht trad, den bonten aanblik cn
de luidruchtigheid van dit tooneeel nog
verhoogen. Midden door de rumoerige
menigte heen en deze een oogenblik
in tweeën scheidend, trok dan de
in de richting der kerk voort, om
delijk met al zijn kleuren en klanken
langzaam in dc donkere gaping
den ingang te verdwijnen.
pCt.
Adek in luxe uitvoering van f 99.-
(uit voorraad leverbaar.)
Douglas motoren vanaf f675..
Evans f285.-
Accuraat werk heeft onze reparatie-inrichting een groote
bekendheid gegeven
Utrechtschestraat 25 Tel. 81 Amersfoort
tn genot voer elke Huismoeder. Wij
geven GRATIS bij elke 3 pakjes
Wascbclioe, een Prachtig Theelepel
tje, dat een waarde heeft van twee
pakjes.
Amersfoort
Opening R. K School voor Uitgebreid
Lager Ondorwije.
Het Bestuur der R.K. jongensscholen
tn de Breedestraat enSchimmelp.straat
heeft Ouders en leerlingen der R. K.
U. L. O. Schoei uitgenoodigd tot bij
ling der H. Mis voor het welslagen
'l R. K. Uitgebreid Lager Onderwijs,
ter 7j/4 uur in de kerk van O. L. Vr.
Hemelvaart, en de daarna om S3/t uur
te houden opening der U.L O.school
op 1 September a.s.
De Ouders worden dringend verzocht
de leerlingen bij de opening te zenden,
daar dezen hierbij tegenwoordig moeten
zijn. Met het oog op de feesten zal
ko ten tijd na de opening vrijaf worden
gegeven.
De ingang der R. K. U.L.O.school is
Houtenbrug-Westsingel, bij de school.
De R. K. Bond van Burger-Jonge
lingen-Vereeoigingen »St. Aloysius*
organiseert een feestavond ter gelegen
heid van het 40-jarig priesterfeest van
den Hoogeerw. heer Deken Fock op
Daarbinnen was de koele, halfdon
kere, hoogc ruimte, waar smalle bun
dels levend zonnelicht door de kleine,
rondbogige ramen omlaag schoten en
plekken vol bcwecgelijke kleurigheid
maakten in de menigte die daar door-
ecnwcmclde en zich om het midden
der kerk verdrong.
Want daar stond nog de kleine houten
kapel met het enderstuk van den
wondereik en de schoone beeltenis der
Madonna en haar Kind.
Wat al smeekgebeden stegen daar
tot de machtige Vrouwe op, die hier
zoo velen door haar voorspraak hielp
en met getrooste en blijde harten van
haar heiligdom huiswaarts liet gaan I
In hoe menig hart vol zwarte duis
ternis en donkerheid was daar een blijde
lichtstraal des geloofs gevallen, na eer
wanhopig en schreiend gebed om red
ding uit den nood op de levenszee
Zóó vergingen de dagen daar in het
stadje der Madonna. En dc dagen
werden maanden, en de maanden jaren,
en iederen dag begonnen muziek en
gezang weer opnieuw langs de wegen,
vloeiden weer samen tot één groot
fecstgedruisch op het ruime marktplein
cn stierven na het laatste avondlniden
weer langzaam weg onder den don
kerenden, blauwen hemel, waaruit schit
terende ster na schitterende ster te
voorschijn kwam.
't Was op zoo een nacht, {men had
reeds lang den tienden verjaardag der
wedervinding van den Valvarcnaschat
luisterrijk gevierd,) dat te middernacht
Zondag 26 Aug. in 't gebouw S».
Aeghten.
Woensdag 19 Sept. voorm. 9 uur,
zal in hot oude Gymoasiumgebouw de
loting voor de Nationale Militie plaats
hebben.
Wanneer men gevolg geeft aan eene
»tie voor de bijwoning van de
opening eener inrichting, sal de eerste
indruk altijd min of meer geflatteerd
lijn, en 't oordeel vaak wat beïn
vloed door een stemmiog van behage-
lijk, feestelijk gevoel opgewekt door de
entourage van zoo'n openings-ceremonie.
Beter kijk op de zaken krijgt men
door een latere beschouwing wanneer
alles normaal loopt. Blijkt dan alles
verzorgd en in orde, dan kan het
brevet van voortreffelijkheid gerustelijk
worden uitgereikt.
Deze algemeene opmerking mag
toegepast worden op 't Hotel-restaurant
National, geëxploiteerd wordende door
de familie Scholte. In het pand aan de
Kortegracht, waarin vroeger jaren de
familie Smolders van Osch hare gasten
verzorgde en herbergde, en dat later
als bankgebouw dienst deed, is nu het
den naam «Nationale aangeduide
alle klokken in den toren plotseling
vanzelf begonnen te luiden met een
zacht, dringend geluid, dat allen deed
ontwaken en haastig deed komen uit
de huizen. En steeds hield het zacht
gelui maar aan.
Toen traden zij met al het volk lang-
,am de kerk binnen. Daar zag men
zilveren lampen allen brandend
boven de kleine houten kapel I En
dichterbij gekomen vond men voor het
gouden traliehek een mannengestalte
knielen, die het ruwe kleed der kluize
naars droeg I Op de magere handen,
om een der spijlen gevouwen, rustte
het hoofd, dat zilvergrijs was van haren.
En nog meer naderend heeft mer
Nunno den kluizenaar herkend, maar
ook bevonden dat hij gestorven was l
Nunno's vurigste wensch was vervuld
zijn laatste oogenblikken had hij bij de
Madonna el Valvarena doorgebracht I
Onder het altaar, dat dicht bij het
kleine heiligdom der Lieve Vrouwe
stond, werd zijn lichaam begraven.
En alien die de Onze Lieve Vrouwe
in den Eik bezoeker, denken ook
in den boetvaardigen Nunno, die eens
tn de Madonna zulke wonderbare
gunsten bekwam. Bij het graf van den
bekeerden roover knielen zij neer en
roepen hent aan zooals zij tot een
heilige zouden smeeken,
Moge Maria ook ons zoo'n zalig
einde geven I
