N.V. Middenstands-credietbank Credieten Incasso's - Deposito's Bel dan op No 42 Verwarming GW.HEEFjE A, W. Timmsrinans DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch oplegging van abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prfa per drie maanden 11.00. Buiten de gemeente Ameraloort 11.10. Afionderlfke nummert 10 ct. Dinsdag 12 Febr. 1924 No. 91 Zeven en Dertigste Jaargang KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAQMIDDAO ADVRRTENTifiN 29 een! per regel. Bllllke tarieven voor ha«del ei nijverheid bl] geregeld adverteeren. AdvertentlOn moeten Dlnida en Vrgdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaata ka niet worden gegarandeerd. Zie Ik Iemand, die een ander vleit, omdat hij bang Is van hem de waarheid te hooren, dan daalt mijne achting voor beiden. Zie ik, dat iemand een ander vermijdt uit vrees voor diens waarheids liefde, dan begin ik achting te koesteren voor den laatste. Zie ik iemand rond borstig en onbeschroomd omgaan met een ander, die geen verschooning kent, dan staat de onverscltrokkene beter bij mij te bock dan de schrlkaanjager. P. Wclsz. Kerk en Cultuur. De Kerk, dc katholieke kerk I Is die werkelijk in 't alzijdig belang der volkeren i Vinden cultuur en welvaart in haar een Itulpe, een heerlijke Gewichtige vraag, wel dc waard ze dus meer aandachtig onder de oogen te zien. Tegenstanders beweren I. De kerk doet aan fanatisme. Legt het hèèlc gewicht van «zijn» en »leven« aan dc andere zijde des grals. Dat wil zeggen, de eeuwig heid is haar alles, 't aardschc leven niets. De aarde noemt zceen ge vloekt tranendal voor Eva's gebannen kroostde mensch dc zwerver, die moeizaam streeft naar 't vaderland, daar boven de wolken. Aarde, cultuur, welvaart hebben dus niets te wachten van zoo'n kerk, van zoo'n oer bizarre opvatting niets dan getrapt te worden en behandeld als een vod. Wat is hiervan waar? A Ten slotte, ja, domineert, over- heerscht dc eeuwigheid allesLoopt het met u, loopt het met mij dèAr dan staan wc voor een niet te over bankroet, voor 't meest tragische faillissement. Als een Salomon verloren zou zijn, dan is 't een «stakker», met al z'n vroegere schatten, met z'n eens zoo mooie kroon. Als Voltaire, na 't leven hier, be drogen is uitgekomen, dan is 't voor eeuwig een «wrak», al trok hij eens als intellectueel triomfator Frankrijk door. Zalig dan een H. Agncs b.v„ bijna kind nog, om den hemel vermoord. Hoogste wijslteid dan, liet leed der martelaren in 't witte arena-zand Voor hen is de dood een ontwaken. Een 80 jarige ononderbroken fuif geeft nog geen zielezaligheid. Vijf wereld- deelen zija niet in staat één menschen- hart te vullen van een kleine vuist grootte. Het «porro unum est neces- sarium», slechts eene zaak is noodig, brandt ons de Kerk onverpoosd in hersenen en hart. B. Intusschen. bij en trots dit alles, versmaadt de Kerk geen «Weltkultur», Met heel den nuchteren werkelijkheids zin, die 19 eeuwen maar brengen kon den, houdt ze heur blikken ook op 't stoffelijke, 't tijdelijke gericht: staat ze met volle kennis van zaken en volledig bewustzijn met beide hare voeten in 't reüe'e leven. 'kLaat »verleden« en »heden« even, heel vluchtig, aan m'n geest voorbij filmen. Een rasecht genie als vroeger een Thomas van Aquine en een Pasteur lateren tijd was, WBren dat geen cultuurdragers? Een Vaticaanschc bi bliotheek is dat geen stuk «cultuur»? Schreven een Dante en Vondel niet -Roomsch» voor hun naam Waren Michel Angelo en fra Angelico niet katholiek Vertegenwoordigen de kathe dralen, die over Europa liggen gezaaid geen stuk besch-iving? Moest indertijd een Leo XIII als di plomaat onderdoen voor een Crispi, een Combes, een Bismarck? Was Be nedicts minder cultuurmensch dan Wilson Is Pius XI, is de Oostenrijk- sche rijkskanselier. Mgr. Selpet, inferieur aan een Lloyd George of 'n Poincaré? Zeker, de eeuwigheid boven al. Maar een vader werkman, die in alle tccrc liefde z'n jongen zegt: Piet, je vader begon heel onder aan, i gulden per weck, Maar 'k zwoegen en slaven, jongen, dat jij 10 sporten liooger beginnen kunt doet niet onchristelijk. Een fabrikant, die sociale rechten liefde ten volle respecteert, ieder j z'n fabrieken uitbreidt, is daarom geen stof mensch. De Kerk weet, dat wij geest en stof zijn. Schuwt geen vooruitgangIaat in dc kerk naast oude waskaarsen electri- sche lampen brandenheeft zegening zelfs voor aöroplaan en Röntgen ap paraat. II. Het Roomsch geloof maakt «bid- ders», geen «werkers». Wat hierop te zeggen? Zeker: in een tijd, waarin de cate chismus van 't ongeloof brutaal het Roomsche credo wil verdringen, et te dikwijls herhaald nooit is de mensch grootcr, meer, voller mensch, dan wanneer bij handen vouwt en kniel'n buigt en bidl. Godsdienst geeft wijding, spant zich als een heerlijke regenboog uit over een tobbende mcnschheid. Gebed is 't machtigste wapen, be haalt de mooiste idealen. Oude vrouwtje in een verborgen hoekje van dc kerk, aan d'r versleten rozenkrans murmelend, doet mogelijk meer goeds dan een Minister in de Staten- Generaal. Onze contemplatieve Clar, sen zijn geen parasieten, hun kloosters zijn veeleer geestelijke bliksemafleiders. «Ora» gebed no, 1. Maar dan»la- borao «werk» I ik zie, ook in ons land, in de middel- ecuwen, licele streken door monniken ontgonnendo Universiteitsprofessoren in vroegere eeuwen droegen en velen dragen wederom lieden 't klooster kleed en als zc d'r leerstoel beklommen, rammelt dc rozenkransde R. K. Kerk heeft onverpoosd zich aan 't volks onderwijs gewijd. Spreekt liet eens tegen, als gij iets van geschiedenis weet: Europa dankt zijn beschaving aan de kloosterorden. Bid en werk. Bidden alleen ware een brutale bede larij, werken zonder bidden een doel- iooze slavernij. Ons leven zij een biddend werken, _jii werken van godsdienst doorgloeid een »angclus« op den vollen akker des levens. Kil linn in ill Hiiligi lidwiia in Schiedam. Door THOMAS A KEMPIS. Deze niet bekend met het wonder van den wijn haar door God geschon ken, wilde haar versclien en beteren wijn geven, en walgend van den al te ouden wijn, welke was overgebleven, goot zij alles uit en zoo heeft zij van die hemelschc zegening niet meer ge noten. De maagd sprak echter tot haar bovengenoemde vriendin Catharina voor zij den wijn uitstortte, dat deze wijn vrij goed was en haar voldeed, en dat zij vroeger nooit een dergelijken wijn gedronken had. Dit hemelsch gunstbetoon aan haar vond plaats in het jaar veerlienhonderd-en-twaalf, toen zij eens in de week nog een halve pint wijn gebruikte. Over liet geld voor haar broeder betaald en in de beurs vermenigvuldigd. Hoofdstuk XX. Hierna in het jaar veertienhonderd drie en twintig stierf haar broeder Wilhelmus Petrus' zoon en liet eenige schulden na welke zijne kinderen niet konden betalen. Als dc overliefdcrijke Kijkjes in bet oude stadsleven. Door T. PLUIM. U. 1410. Kije in den Stove, in den lan gen gang, heeft onbehoorlijk een ge vecht gehad met Evert v. Randenbroek uit Amersfoort, en hem gewond. Daar om heeft hij in 't Vleeschhuis (een gevangenis) gelegen en sal hij hier (d.w.z. voor het Stadhuis) komen in hemd en broek, onder klokgelui. En den Ruad ontneemt hem voor altijd zijn burger schapsrechten. Ook zal hij Evert al* boete betalen 20 gulden, de eene helft met Paschen en de andere met Pink steren eerstkomende. 1411. De goede lieden van St. Jacobs- kerBpcl willen in de Heilige Panschdagen de Ver rijten is Onees He er en speten daarom laat de Raad weten, dat nie mand daar de orde mag verstoren, want de Raad zat dat veel scherper dan in andere tijden slraffia. 1411. Hans «met cruufden hoefde* (d.w.z. de kroeskop) heefi in het Sticht van Utrecht bij nacht paarden gesloten, ook heeft hij de lieden daarbij geweld aangedaan. Daarom zal hij met de galg gestraft worden. 1414. Morgen zal er een spel in den Dom zijn, van de Drie Koningen, daarom waarschuwt de Raad, dat niemand dnar de goede orde verztorc, want «de Raet wout sccrpelix aen hen rechten.» 1440. De Raad gebiedt een ieder, als onze goede lieden bij nacht uitrei zen of binnenkomen (bedoeld zijn de stadsscbutters), dat dan een iegelijk een lantaarn voor zijn deur haage inet een brandend licht, zoolang tot deze lieden in- of uitgekomen zullen wezen, op een boete van een pond. 1420. Sanneken Godert, koperslagers- dochter, heeft in drift een andere vrouw een schepenbrief (dus een stadhuisbrief) uit de hand gerukt en verscheurd', daarom (want dat was majesteitsschen nis 1) heeft ze vier weken lang op het Vleeschhuis gelegen en is hier gekomen onder klokgelui om den Raad vergiffenis te smeeken en de Raad handelt «gra- celic met liaer out liacr joncheyt wil», 1422. Gerrlt van Gorlnehem heeft jollende stekte voorgewend ett tot Sint Cornelius en het H. Bloed gebeden (natuurlijk om aalmoezen te ontvangen), daarom zal hij «op de kaeck» staan (d.w.z. op een verhooging) en men zal hem teekcren met een btandmerk in zijn aangezicht, en daarna 100 jaar lang uit de stad bannen tot een mjjl in den omtrek. 1423. Van der Horstemer heelt in zijn ommegang (des avonds of des nachts) een vrouw op den openbaren weg twee grooten Vlaamsch 1 stui ver) afgeperst (een mooie nachtwacht dus I). Daarom heeft hij in het Vleesch huis gelegen., en is gekomen in hemd en broek bij klokgelui en met blank zwaard in de hand, bekermende dal hij met volle recht zijn leven verbeurd heeft. Daarom zal hij deti Raad verg ffe- nis smeeken. Doch omdat hjj in onzen zware oorlog van onlangs onze stad menigen trouwen dienst heeft bewezen en daarvoor dikwijls groote dapperheid aan den dag moest leggen, zoo schenkt voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Depositorente van 3'/, -5% 1426. Vrcderlch God van 't Hemelrijk en de Eerwaar dige Heilige Sacramenten gelasterd daarom heeft bij op een ladder gestaan zijn misdaad (op een bord geschre- n) voor zijn hoofd gehad, allen lieden tot een exempel, en men verbiedt hem voor 5 jaar de stad. 1427. Herman Dircksz, Hendrik Mar tens en Klaas Jacobsz hebben kerkroof gepleegd, zoodat men ze met de galg zal Btraffcn. 1427. Men zal Johan Gerritz uit het Goy (bij Houten) wegens diefstal een oor nfsnijden en 30 jaar lang verbannen. 1431. Jan Florisz, die zijn oomz zoon heeft doodgeschoten, zal op het rad ge- dobd worden. 1435. Aaltje van Campen heeft van een vrouw geld aangenomen om haar te helpen een onbesproken vrouw te slaandaarom lal zij (tot schande) den steen dragen en voor 10 jaar uit de stad verbannen worden. 1441. Koopman Claes heeft in andere landen zich tegen Gods wetten ea aan ketterij schuldig gemaakt, zooalt hij zelf beleden heeft. Daarom zal hij verbrand worden. 1443. Lijsje Komen d.w.z. (Koop- mans), die men groote Lijse heet, wil lens en wetens gestolen goed verkocht', daarom zal men haar den steen doen dragen, op den kaak zetten, een oor afsnijden en dat oor aan de kaalc spij keren. Daarna zal men haar voor eeuwig uit de stad verbnnnen. 1445. Cornells Huyglienzoon heeft zijn vader en stiefmoeder bij nacht ernstig geslagen en gewond. Hjj is daarom hier onder klokgelui in hemd en broek ge komen en heeft den Raad en zijn vader vergiffenis gesmeekt, terwijl hij op straffe des doods beloofd heeft, nooit meer iels dergelijks te doen. Hij zal nu op de kaak staan en daarna terstond een bedevaart naar Home doen; eerst als hij het schriftelijk bewijs getoond heeft, dat hem te Rome absolutie is geschon ken, zal hij weer binnen 't Sticht mogen komen. 1463. De Raad verbiedt een iegelijk ...et «sneeuwvlokken» te werpen, op een boete van een pond. 1465. Gerrlt Lubbers hseft dru wen getrouwd, die nog leven; daarom verbant met hem 'n eeuw Inng J- stad. 1466. Lutgarde Korstens dochters heeft twee mannen getrouwd, daarom Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. moet zij op de knak ztaa schandzteen dragen, waarna i co den zij voor dige taai gesproken van onsc gsnadl- gen Heere van Utrecht (den Bisschop), daarom zal «ij een bedevaart naar Keulen doen. 1475. Margrleta Jansdochter van Lel den heeft een nagemaakt tegel aan Leidsch laken gehangen, daarom heeft zij aan de kaak gestaan en la si| ga- brandmerkt met een tegel op haar wangen. 1488. Jacob Wernertz., de meiten- maker heeft herhaaldelijk ruiten Inge gooid; daarom wordt hij uit de ztad gebannen, totdat hjj een bedevaart naar St. Jacob (San Jage de Compottaila in Spanje?) gedaan heeft. En hiermede klap Ik het oude boek ditmaal dicht, het heeft ona menig in leressant kijkje in het leven onser voor ouders gegeven. Baarn, Febr, 1924, Amersfoort VRiiU1» 11 Jt - Kortegracht 16 f55.000.000 f42.000.000 en Efl'ectenzaken, Deposito's 4n SAFE-LOKETTEN maagd zulks vernomen had, verkoeld zij de kleinoodiün welke haar uit de nalatenschap van haar moeder waren overgebleven en verzamelde een som van acht Hollandsche guldens en wis selde ze in voor tienlingen, welke zij beter kende en deed zc in de beurs, welke zij bij zich droeg. Op zekeren dag tegen den avond riep zij haar bloedverwant Nicolaas, die bij haar verbleef en stelde Item geld ter hand, om de schulden van haar broeder Ie voldoen, aan dc scliuldciscliers, waar hij wist, dat deze woonden. Nadat zij alle schulden betaald had, welke zij wist, dal betaald moesten worden, vroeg zij Nicolaas haar beurs na te zien of er ook iels In was gebleven. Deze hield ten stelligste vol, dat er nog veel geld in was gebleven. Nu verzocht zij hem dit na te tellen. Eu toen hij het geteld had, zeide hij, dat er dc vroegere acht gulden in gevonden had, ja zelfs, dat er nog- over was. Toen belette zij hem, nog meer te tellen en God dan kend voor deze wonderbare gave, besloot zij van nu af dat die beurs de beurs van Jezus zou genoemd worden en dat hieruit dc nooddruft aan de armen zou verstrekt; worden. Zij deelde dus vrijgevig hieruit aan de armen, wanneer zij geen ander geld had. Indien zij echter soms ecnig geld liad, heizij van haar zelve, hetzij van heigeen zij bij wijze van aalmoes ont vangen had, gaf zij dit eerst, wanneer zij echter anders niets had, putte zij zoo lang uit haar beurs van Jezus, dat er een luttel overbleef, Gods barmhar tigheid echter zorgde, dat er altijd voldoende voorraad in was voor de armen, gelijk de oliekruik van Ellas in liet huis der weduwe nimmer ledig werd. Somtijds gaf zij dit geld aan een van haar bijzonder vertrouwden om liet te tellen en wanneer deze liet voorde tweede of derde maal geteld had, be vond zij steeds, dal deze som met drie, vier of vijf geldstukken toegeno men was. Als zij dan de schulden van haar broeder uil deze beurs betaald had, verdeelde zij hieruit meer dan veertig guldens; zooals zij mededeelde aan enkele uitverkoren vertrouwelingen. Door dit wonder loonde God duidelijk aan, dal Hij beloonde het groote ver trouwen op de gaven Oods, welke haar geschonken werden. Over de schouderham van een varken en urmen geschonken en een andere op bovennatuurlijke wijze daarvoor teruggekregen. Hoofdstuk XXI. Als de vrome cn medelijdende maagd Lldcwigis op een zekeren keer had vernomen, dat eenige armen in langen tijd van armoede geen vlccsch hadden i gegeten en wijl zij alsdan geen vleesch had om het hun te geven, zond zij| een boodschap naar het huls van een vriend, of hij een vnrkensham wilde koken cn die haar toezenden. Zij zelve verdeelde hel bereide cn gekookte vleesch in stukken en beslenule het zonder dralen voor de genoemde arinen, die zij ziel) behoeftig wist. Maar de almachtige cn barmhartige God, die de harten kent cn niets onbeloond laat, vergold spoedig op Zijne beurt dc liefdedaad van den weldoener zelfs oniniddclijk. Want toen hij thuis kwam en bij toeval naar boven keek, naar het vleesch, wat aan de zoldering hlng.i zag hij het is een wonderbaar ver haal in plaalR van dc weggenomen: ham, welke hij aan de maagd tot ondersteuning der arme had gegeven,i een andere betere cn schoonere hangen, En dc velen, die zulks hoorden, dankten jis geldende prijzen. an Achterbergh rl|zcn der verschillende soorten gietcokesen il« Verwarming «eer In prijs lijn gedaald. Koest eeg 5-7 b.d. Vurkunsmarkt HOLSTEYN. Langeatruut 10. Krommestraat 24 - Amersfoort Handel in on Restauratie vatj nntieku en moderne Meubelen - VERHUIZINGEN - ClMPltH! MHI9I1TRIHRICHTING Meubel- en Linoleumwas Scherp concnrrcerend - Schilder eo Decorate» tiitnrichl IiiiiImiI

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1924 | | pagina 1