Overzicht van de werkzaamheden der arbeidsbeurs gedurende de maand Juni. Afdeeling voor mannen Aanvragen van werkgevers 112 aanbiedingen van werkzoekenden 504; aantal plaatsin gen 70. Afdeeling voor vrouwen Aanvragen van werkgevers 20aanbiedingen van werkzoekenden 47aantal plaatsin gen 14. Voor het toelatingsexamen voor de Rijksdagnormaallessen te Amersfoort zijn o.a. geslaagd N. de Vogel. Th. Tuit- hof en Greefhorsl, allen leerlingen der R. K. Uloschool aan den Westsingel, alhier. Er wordt weer een nieuwe autobus verbinding met Amersfoort gelegd, n.l. een dienst naar Amerongen via Huis ter Heide, Zeist, Driebergen en Doorn. De auto's zullen om de 2 uur vertrek ken. Voor de dienstregeling verwijzen wij naar de advertentie in ons blad. Bij het repareeren en schoonmaken van den hopketel in de Phoenixbier- brouwerij werd door een ongelukkig toeval de 19 jarige P. v. D. door in gelaten stoom de rug verbrand De wonden hebben zich gelukkig to opperhuid beperkt, zoodat direct Ie» gevaar niet aanwezig was. Onze vroegere stadgenoot, de We!- Eerw. heer Aut. Ramsolaar, Kapolaa; te Haaksbergen, zal zich over eenigen tijd te Rome vestigen voor het doen van studiën op het gebied der Kerk- Amersfoorl8che Poorlen en Gebouwen door A. F. van Beukuej De Doden. Als wij een overzicht geven geschiedenis van den Amersfoortschen Doelen, dan beschrijven wij daarmede ook een zeer voornaam deet van het stadsleven der burgerij. '.Vant die in- richtiugen waren de plaats van samen komst van de krachtigste vertegenwoor digers der poirters, waar ernst aan ge zelligheid verbonden werd, weerbaarheid aan uitspanning. De voorname magis traatsleden kwamen daar bijeen met de vooraanstaande kooplieden en fabri- quesers, met de hoofden der gildeu de welgezeten bazen en meesiers. Zij oefenden zich daar in het hanteeren van hand en kruisboog en onderrichtten daar de gildeleden in het hanteeren d> Wanneer de tijd dat medebracht, werd er ook politiek gedreven en menigmaal is ook de Amersfoortscbe Doelen ge tuige geweest van den twist van patriotten en oranjeklanten. De Doelen hebben in alle steden bestaan en hunne herinnering leeft nog op de groote schilderijen niet alleen, maar ook inde namen van verschillende groote hotel: en herbergen. In Amersfoort lag de oudste Dcelo. langs den grooten heerweg kort bij de voirde over de Eem in de Langeslraat dal daar Bruijel heette tegenover de Krankeledenstraat (van liemmet blz. 216). Het was oorspronkelijk een broeder schap van schutters bueten den Roedi Toeren aan de Varkensmarkt en wei gereglen.eMeert c-p Sint Thcmasdach 1440 als »eine minlicke bruederschsp ter etre Gcidts ende die Huvlige Rid der Santé Geotgiu*. De papagaai of koningsvogel geschoten des Zondags na H. mentsdag en wet met pijl en boog De schutters moesten daarbij een ci- procn of muts dragen van driederlei Ter bevordering der draperieneringe. van het lakenberciden werd aan Ji Arents in 1466 veroorloofd om opspau- ramen te plaatsen op het terrein van den Doelen. De Raad steunde de nijver heid, want hij legde Arents gedurend' acht jaar ieder jaar XII gulden toe voor dien tijd'n vrij belangrijk subsidie. Ook schonk men aan drapeniers of lakenhandelaars het burgerrecht. Wie den schutterhof betrad, had zeil op te letten, dat hij riet aangeschoten werd of daardoor kwetsuren kreeg, al thans de Raad vaardigde in 1469 bevel uit «en viel dair iemant gebrekke lijk, also dat hit gescote worde, dair en woude die Kait niemand richten*, dus den schutter niet vervolgen. Va' de geschiedenis der volgende honderd jaren weren wij weinig belangrijks. Maar toen de opstand tegen Spar.j-. zijn volle beslag gekregen had en daar aan gekoppeld was het met alle mid delen, die de nieuwe Regeerders ten dienste stonden, invoerer der nieuwe leer, werden niet alleen de kerken in genomen, maar ook de kloosterlingen verdreven. Het Minderbroeders convent bij het Davidsboiwerk, in de nabijheid van het Spui kwam ledig te staan en nu droeg de door den Prins van Oraengien inge- stelden raad 9 Juni 1579 aan den Cameraar der stad ietyt van Achtevelt op een nieuwe Doelhuis te make n De opdracht was als volgt gegeven De Regierders ordonneeren uen Came- raer Gerrit van Achtevelt, om me mit assistentie van Acrt Aertz en de Jacob Joosten te doen maccken een doel/ut js te mersten ende ten minsten costen en dat de materialen cn dc arbeijt be taald sullen worden met die penningen gecoemen van de vercofte boent.vn. (RaadsbesluitenStadsarchief 15791581 pag. 147). Men richtte dus het voornaamste ge- gedeelte van het minderbroederskloosler terwijl men een kapelletje in den liet bestaan. De Doelen is in deze gebouwen tegenover het Pieter en Blck- lands gasthuis, naast het stadshuis tot in de Fransche revolutie gebleven. De Doelen moest eerst ontruimd worden, want er zaten nog eenige huis lieden gevangen. De kosten van de reparatie van den gebouwen werd uit de opbrengst van dc waakceel betaald. Toen alles goed en wel klaar was, iu men in 1603 den Doelen gaan v. r- huren, maar men moest er eerst nog keuken bijbouwen, wijt de Doelen ook voor het ontvangen en logeeren in vreemdelingen geschikt moest zijn. Er kwam een beheerder of doel- meester, zooals bij bijzonder besluit 27 Mei 1605 bepaald werd. e nieuwe kastelein Dirk Pijl kreeg al dadelijk verschil met den wijnkooper Philips Ram uit Utrecht, wat nu eigen lijk niet zoo fraai stond voor den nieuwe ling, daar de magistraat er in gemoeid werd. 24 October 1629 werd Rijk Jacobs kastelein, terwijl in 1630 het leien dak des huizing hersteld werd. Rijk Jacobs bleef in zijn functie 1653. Hij had tweemaal ds eer Fredcrik Hendrik bij zijn bezoek aan de stad 1630 en 1640 te bedienen, toen de magistraat dezen luisterrijk ontving. 26 September 1653 trad Heymao v Middendorp als huurder van den Doelen voor zes jaar op en betaalt per jaat f 225. Hij bleef ook geruimen tijd. De sterm van 6 Jar.uaii 1662 waaide een grooten notenboom om, daarom besloot dc Ra d den Doelen is beplanten met fijne sparreboomep. In de volgende jaren herstelde men van alles, want dc oude kloostergebouwen hadden dat noodig. Men maakte een vloer in de keuken, schoorde de muren met pilaren en onderwierp hun in 1672 aan een gron dig onderzoek, waarever 27 Maart van dat jaar een rapport aan de stadsbe stuurders uitgebracht werd. Den 24 November 1675 stapte Prins Maurils in den Doelen af cn werd er gecomplimenteerd. De doelmeestcr of kastelein was vrij gesteld van de belasting op den tap. Ffeyman van Middendorp overleed in 1675 en Hendrik Bosch volgde hem op bleef tot December 1699. In 1679 werd de Heerenkamer ver groot, want ook de gecommitteerden van de polders en waterschappen kwamen daar te samen eu vei gaderden daar. Die kamer werd met zeer koste lijk goudleer behangen. Et kwamen nieuwe glazen Uit den Omtrek DE BILT De politie vond nabij de Pan moto-rijder, bloedend verwond, terwij! de moior op eenigen afstand lag. Dr. Obreen legde een vocrloopig verband. Omstanders veiklaarden, dat het on geluk te wjjtcn moet zijn aan den rijder zelf, d - in een roekelooze vaart reed, De toestand van den motorrijder is hoogst zorgwekkerd. BUNSCHOTEN Twee jongetjes klommen op den eerstel, van twee aanecng.-knpelde hooi wagens. Een hunner, een 7 jarig ventje, viel er af en werd do: r den volgenden wagen overreden en later ducd onder den wagen vandaan gehaald. BARNEVHLD Het uurloon in de bouwvakken alhit is met ingang van 1 Juli ;,ebracht o EEMNES Voor de op 20 Augus!u3 te Kaarden te houden veetentoonstelling, georgar sectd door de Gooische Lar.dbou' sportvcreeniging zijn uil onze gemeente beschikbaar gesteldBoerenleenbank f25, Boerenbond f 15, Melkveehouders- bond f 10. de bord van oud-cursisten een verguld zilveren-, eer, zïlvererer een bronzen medaille, burgemeester Rutgers van Rozenburg en dc Dijk- graal van liet waterschap, A. J. L ji x- van Welderen, Baron Rengers, ieder f Er reed een aut'r e>p den draai r; Laren met kracht tegen een paal v liet clcctrisch licht, met liet gevolg, I de paal afknapte. LEUSDEN Burgemeester e Dinsdag 15 Juli, meer t thuis openbaat voerd langs de openbare gemeente wegci bijkomende werken. Wethouders zullen If uur, in het Ge- bestedenHel Bestel bij den Gemc c te Leusbroek. offers eist vee (kalvi gevallen houders, o et a t te z irwaarden verkrijgbaar itc-Opzichter Pothoven en klauwzeer blijft slaclit- Vooral onder hel jonge en biggen) komen 't Is hard voor de vee door die ziekte a n- de beesten niet, dun toch worden zij broodmager. WOUDENBERG Alhier is in den ouderdom van 77 jaren overleden J. B. de Beaufort, oud- burgemeester dezer gemeente. Bet mulO'txamtn cn bet ltluio=dipioma. In ons vorig stukje zagen we, dat en «kopschooU voor U.L.O., zooals iijv. de in September 1923 geopende R. K. U.L.O.school aan den Westsin gel, niets anders is dan een Mulo- school, opleidende voor het Mulo examen. Thans hierover eeDige inlichtingen. Tot nog toe wordt dit examen ge houden door de hiertoe samenwerkende vereenigingen voor Mulo, de R. K., de Christelijke en de Neutrale, onder toe zicht van Rijks-gedelegeerden. Bij guc- stigen uitslag verkrijgt de candidaat het diploma A of B. Het verschil tusschen de beide diplo ma's bestaat in de hoogere eisch voor eenige vakken, als rekenen, i tuurkunde en wiskunde, gesteld. Voor de overige vakken, in de eerste plaats Nederlandsch en de drie moderne talen, Handelskennis, enz. zijn de eischen precies dezelfde. Wat is nu de waarde van diploma Allereerst, dat liet de bekroning is van den arbeid der leerlingen gedurende drie of vier achtereenvolgende jaren. Het is het doel, dat bij geregelde spanning, maar ook niet anders, v de mcesten te bereiken valt, en aldus dc leerlingen prikkelt om zich met ijver op de studie toe te leggen. Ver der is het, juist door de eischen, die het Mulo-examen stelt, een bewijs algemeene ontwikkeling, dat in loop der jaren in ons land zich gunstige reputatie heeft Taliijk zijn de betrekkingen, het bezit van het diploma vooikeur geeft, talrijk ook de inrichtingen van Middelbaar Onderwijs, die den bezitter het Mulo-diploma voor verdere studie zonder examen toelaten, opsomming hiervan zou ons artikel te uitvoerig maken. Over 't algemeen kan zeggen, dat het Mulo-diploma, ïame Diploma B, practisch gelijke rechten geeft als Eind-examen H.B.S. 3-jarigs cursus. Ten slotte nog het antwoord op een vraag, die ook meermalen gesteld wordt, 1 waarom is de cursus nu vier jarig Sedert de Lagere School geen Fransch meer geeft, is liet onmogelijk gebleken, de leerlingen in drie jaar •or het examen klaar te krijgen. Daarvoor zijn de eischen voor de ie vreemde talen te hoog. Het doel der Mulo school is juist, niet alleen den eerllngen niet uitstekenden aanleg, naar ook den middelmatig-hegaafden de gelegenheid te bieden voor verdere ontwikkeling. Met het oog op een ustig afwerken van 't programma, ook voor de zwakkere leerlingen, is liet daarom noodig gebleken de leerstof over vier klassrn te verdeelen. Voor wie de Mulo school nu nog meer bestemd is dan voor de toekom stige car.didaten voorliet Mulo examen.' Voor alle leerlingen, die voor een andere onderwijs-i. richting, als Semi narie, Kweekschool, Normaallessen e.d. opgeleid moeten worden voor een toelztings-examen, waarbij Fransch als eisch gesteld is en voor de andere vak ken nicer gec.scht wordt dan de Lagere School over 't algemeen geven kan. Eén of twee klassen van dj Mulo school geven hun, wat zij voor hun examen noodig hebben. Ook die jonge lui, die voor de H.B.S. bestemd zijn, zullen door een jaar op de Mulo door te brengen in den regel beter gepre pareerd zijn om het H.B.S.-onderwij: te volgen. Zoo ziet men dus, dat de Mulo school in een plaats een zeer nuttige functie heeft te verrichten. Moge dan ook bover.steai.de regelen bijdragen tot kennis on zoodoende tol grooteren bloei van het Meer Uitgebreid Lager Gemengde Berichten voldoende voedsel opnemen Binnenland Bevolking. i'clisnen sratistiek blijkt, i g dtr piovincie, welke u ur 1022 bestond uit 176 133 rr 411 359056 L-stegen tol telen, Dei s, dat S van kleine gemeenten vooral ju zijn dan thans. Van de 72 :n hibbcn er 3 minder dan tusschen 500 en 1000 29 tusschen 1000 en 3000 14 tusschen 3000 en 5000 3 tusschen 5000 en 10.000 Behalve Utrecht zijn er slechts ten boven de 10 0001 de T weede Graaf van Bijlandt. Tc Zeist, is overleden Mr. graaf Bijlandt, Kamer, nier,sell Bijlandt, een hoogstaand n Chr.-Hist. beginselen, r dan dertig jaar lang deel Parlement. De overledene was 83 jaar oud. jarenlang vertegenwoordigde vroeger graaf van Bijlandt het hoofd district Amersfoort in de Tweede Kamer. dus Op 17 Juli a.s. zal de plechtige inzegening plaats vinden van de ver bouwde St, Ludgerus Kweekschool te Hilversum aan den Ouden Amersfoort- schenweg. Deze plechtigheid zal ge schieden door Z. D. H. Mgr. H. v. d. Wetering, Aartsbisschop van Utrecht. De voormalige kroonprins van Sak- George, zal op 15 Juli tot priester worden gewijd. jongen van de vlakte stond dezer dagen voor den Amstcrdamschen kantonrechter wegens openbare dron kenschap. »Ik was zoo nuchter als 't maar kon«, verdedigde hij zich. nik weet nog pre cies welke agent me centen heeft af- gc omen en dat ik, toen ze me opslo ten, gezegd heb Denk aan Baarn I Dat ze mg niet vergeten. De voormalige kroonprins van Saksen George, zal op 15 Juli tot priester worden gewijd. De luchtreiziger van Pottum steeg met zijn ballon op en landde voor- spoedigin een weiland bij Kieuwenhoorn. De veldwachter zorgde voor de orde en gaf, den omstanders de vermaning om toch vooral niet te rooken lucifers te ontsteken met het oog op liet gevaar. Intusschen was Van Pot tum ijverig bezig met het bergen van den ballon. Een der omstanders heeft toen tegen het uitdrukkeigk verbod een sigaar aangestoken, waarop het nog in den ballon aanwezige gas onmid dellijk vuur vatte. Een groote steek vlam trof over het hoofd van Van Pottum heen de eerste tg dér naasti omstanders. Negen personen, zesman nen en drie kinderen werden meer o minder ernstig gewond. Een knaapji bekwam vrij ernstige brandwonden. Van een 12-jarig meisje, geraakten de kleedeten in brand, terwijl haar het hoofdhaar geheel werd afgeschroeid. De petten der zes mannen verbrand den, terwijl hun wenkbrouwen werden afgebrand, e man, die de lucifer ontstak, moet waarschijnlijk order de gewonden zijn, doch men heeft hem nog niet kunnen uitvinden. Intusschen beteekent het verlies van den ballon, die geheel verbrandde, ir Pottum een schade van f 1500. Voor de vijfde maal is dit jaar te Gulpen ingebroken bg dc lira» Krekel- berg. Ditmaal verschafte de dief zich toegang door het venster. Door het in duwen der ruit ontwaakten de dames, PI., die op de eerste étage wonen. Zij openden de deur barer slaapkamer en zagen een man met een zwart masker voor zich staan. De dief gebood haar order bedreiging met ten dolk, stil te zijn en het geld te geven anders zou hij haar dunden. Toen de dames zich verzetten, bracht hij aan een h rer twee steken in het gezicht toe; de andere gaf hij een slag op den mond. De heer Bindels, die ondertussclien door een buurvrouw was gewekt, zag uit zijn venster dat er was ingebroken en loste, om den dader te verschrikken een schot. Daarna kwam de dief, die nog met de dames worstelde aan het venster kijken, waarop B. een schot op hem loste. Zich niet meer veilig voe lende, spiong de dief uit het bovenste venster en kuos het hazenpad. President Coolidgc heeft hel maxi mum-aantal landveiliuizers, dat van 1 Juli af tot den laatsten Juni van het volgende jaar in de Ver. Staten zal worden toegelaten, op 162.000 vast gesteld, terwijl in de afgeloopen periode 356 000 personen werden toegelaten. Naar men verneemt, heeft mevrouw D. Blookrr aan elk lid der arbeiders van de Cacaofabriek Blooker, aan de Weesperzijdc te Ams'erdam, legaten vermaakt, waarvan het kleinste geigk staat mei één jaar loon. Een der Sovjet-vertegenwoordigers te Londen heeft aan de leden der Rus sische delegatie een souper aangeboden. Kort na de nuttiging daarvao werden alle gasten ziek en vertoonden zich bij allen vergifiigingsverschgnselen. Er wordt gesproken van opzet. Er is een Antwerpenaar, die bij de bokswedstiijden in den Circusschouw burg te Rotterdam uitkwam tegen den Nedtrlander Van Vliet door dezen knock out g:slagen. De Antwerpenaar stond niet weer op. Hij moest naar het ziekenhuis worden vervoerd, waar bij hem een hersenschudding is gecon stateerd. Slechte eters, In »Hct Kind» schrijft mevr. A. M. E. Beernink—Trip over «Eetlust en voeding in de schooljaren Ten eerste vindt men kinderen, die met of zonder voorkennis der ouders tusschen de maaltijden allerlei snoep goed gebruiken en dan half verzadigd aan tafel komen. Hier is genezing ge makkelijk. In de praktijk brengt dit echter zijn eigenaardige moeilijkheden mede, omdat snoepende kinderen dik wijls verwende kinderen zijn, die niet onmiddeligk bereid zijn het verbod van de "ouders te gehoorzamen. lil de tweede plaats wordt soms een zeer eiwitrijke krachtvoeding gegeven (vleesch, melk, kaas), waarbij de kin deren in kleine hoeveelheden reeds slechts schijnbaar te weinig eten. Ook deze voeding is verkeerd, omdat de darm daarbij te weinig te doen krggt. Vaak igden deze kinderen aan een hardnekkige obstipatie. Het in hoofd zaak dierlijk voedsel, dat ze kregen moet sterk verminderd worden. In plaats daarvan geeft men brood (bij voorkeur grof brood en roggebrood), groente, li, Di.I ,1 t, fjo mag .5», en een voldoende hoeveelheid dierlijk of plantaardig vet. Ten slotte vindt men onder de zenuw achtige kinderen veel slechte eetsters en eters. Ook bij hen moet in de eerste plaats de voeding zoodanig worden ge regeld, dat ze heel weinig melk kiggen, geen eieren en geen zoetigheden die den eetlust bederven. Verder moet er zooveel mogelijk afwisseling m de spijzen worden gebracht, met dien ver stande, dat iedere maaltijd zeer een voudig moet big ven. Volledig resultaat bereikt men meestal niet. Men moet tevreden zijn, wanneer de kinderen bij een verstandige levenswijze, de porlie opeten, die hun voorgezet wordt en die voor hen juist voldoende moet zijn om in gewicht toe te nemen, zonder dat ze tegenstribbelen. Het is dikwijls verrassend te zien, hoe snel de eetlust van zulke kinderen verbetert, wanneer ze in een gezond gezin met flinke eters worden gebracht. Helaas is dit niet blijvendzoodra ze weer in hun eigen omgeving zgn, vervallen ze in de oude fout en slechts zelden zal het mogelijk zgn zoo'n kind zijn geheele jeugd in een ander gezin te laten doorbrengen. Candbouwnituws. Nuttigóók voor het platteland. Een cursus is een soort klassikaal onderwijs eigenlijk is 't geen klassikaal onderwijs, want een gemengde verga dering is geen klasse. Een klasse ver onderstelt een ongeveer gelijke ontwik keling bij de toehoorders, en die vindt men zelden op vergaderingen. Maar dit neemt niet weg, dat de behandeling van dc stof toch zóu kan zijn, dat de groote meerderheid 't gesprokene kan volgen en in zich opnemen. Die cursussen, waarop 'i maatschap pelijk leven, het samengestelde handels- vtrkeer wordt behandeld, zijn dus te noemen sociale cursussen of cursussen in economie, staathuishoudkunde. Juist in dezen woeligen tijd, waarin de moeiigkheden op allerlei terrein ernstig zullen toenemen, is 't van het grootste belang, dat de landbouwer zoo ongeveer leert begrijpen, hoe hij tegen over de wereld staat. Veel belangrijker dan allerlei bespre kingen over z.g. praciische bednjfs- onderwerpen hoe nuttig die ook <gn is het thans voor den beer te weten, hoe de wereld rondom hem in geestelgken en materieelen zin aan 'l wijzigen is. Nemen wij b.v, het vraagstuk van den arbeid. De landbouwer kan niet meer vol staan met te zeggen, dat hij den arbeid wel zelf met zgn knechts zal regelen dat hij niemand van buiten noodig heeft. Hij dient te bestlïen, dat de aibeiders hem dat wel anders zullen vertellen. Hij verdient vertrouwd te raken en bekend te worden met de landbouw organisaties hij moet zorgen te weten wat de regeering in zake de arbeids regeling wenscht voor te schiijven. Een ander onderwerp is de wereld markt, De boer moet eens een atlas voor den dag halen en kunnen nagaan, hoe de ruilhandel zich aan 't wijzigen is en hoe die wijziging ook in zijn be drijf ingrijpt. Vooral dient de landbouwer bekend te worden met de economische stroo mingen in ons land. Hij kan zich niet langer onttrekken aan deelneming in de publieke zaak, die tegenwoordig meer dan vroeger zijn eigen bedrijfsleven raakt. In economischen en socialen zin moet de landbouwer veel actiever worden. Veel is er op dat gebied reeds gedaan door de Kalholieke bocrenorgarnsaties. Die houden voor hun leden sociale cursussen. Reeds zijn daarvoor geschreven be knopte handleidingen, in den vraag- en antwoordvorm, waarin de leerstof be vattelijk is neergelegd. Reeds thans begrijpen de arbeiders de maatschappelijke toestanden beter dan menige werkgever. Dat tekort aan maatschappelijke kennis moet worden ingehaald op 't platteland en wat vlug. De tijd dringt. Ingezonden. verantwoordelijkheid der Redactie De Hanze. Art. 17 van de Statuten, die gelden voor alle afdeelingen, dus ook voor de afdeeling Amersfoort, luidt: «Warneer het aantal leden tot 7 is gedaald, wordt hiervan kennis gegeven aan het Bondsbestuur en aan het Cen traal Hanze Bureau voor liet Aarts bisdom. Falen de pogingen, de vereeniging te doen voortbestaan, kan het Bonds bestuur verklaren, dat zij ophoudt te bestaan. Ontbinding vóór den tijd waarvoor de vereeniging is aangegaan, kan alleen verkregen worden na ve.kregen goed keuring van het Bondsbestuur. De Statuten en Huishoudeigk Regle ment van den Aartsdiocesanen Bond zgn^bindend voor de vr.teeniging.« te lezen dat het geheime Hieiuit i

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1924 | | pagina 2