N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
Bel dan op No 42
Amersfoort.
Amsterdamsche Bank
CREDIETEN
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 2 Sept. 1924 No. 45
Acht en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
abonnement moet geschieden voor den aan'
Prl|s per drie maanden 11.00. Bulten de
Alionderl|ke nummert 10 ct.
doch opsegging van
n een nieuw kwartaal.
Ameriloort f 1.10.
KANTOOR: LANOEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG
ADVBRTBNTlfiN 25 cent per regel. Bltlgke tarieven voor handel en
ngverheld bij geregeld adverteeren. Advertentien moeten Dlnadag
en Vrgdag vóór uur worden ocorgd. Een bepaalde plaati kan
nlel worden gegarandeerd.
Om God te vinden is er slechts één
rechte weg. Wie de waarheid zoekt, die
vindt God. want God is de waarheid.
De waarheid echter is geen weeke klei,
die wij naar goeddunken kneden kunnen,
maar een kostbare parel, waaraan men
niets veranderen kan, zonder haar te
vernielen. Geen dienstmaagd, die zich
naar onze luimen schikken moet, maar
eene gebiedster, aan wie wij ons te
onderwerpen hebben; geen koopwaar,
welker prijs wij bedingen kunnen, maar
het hoogste goed, dat het onze wordt, dón
alleen, wanneer wij alles tot prijs daar
voor geven en onszelven, onze inzichten,
ons hart
Wie zoo de waarheid zoekt, die vindt
God.
Uit bet flmersfoortscbe
flildeleoen.
door A. F. vak Beurden.
IV.
Het laktnweveu en de daarmede
verwante ambachten waren in vorige
eeuwen in de Hollandsche en Sticht-
sche steden tot bloei gekomen. Door
oorlog, onrustige lijden, door het sai
trekken der fabrieksindustrie in groote
centra, is dit ambi.cht lang amerhand
afgenomen en hier en daar geheel
In Amersfoort had men een sterk
gilde der lakenwevers; maar daarnaast
waren ook vele bombastjnwerkersDie
tak van fabricage was van elders naar
hier gekomen. Barend ter Steege van
Deventer vestigde Ao. 1597 bet eerst
een fabriek van bombazijnen en borat-
Het bombazijn of grove doek, het
linnen werd vóór het gebruik geverfd,
daarom had men ook een gilde van
«bommezijoverwers», waarbij ook de
bereijders, d: scheerders en de friseer-
ders ondergebracht waren.
Eer toch een stuk laken of doek
behoorlijk voor den verkoop gereed
was, moest het door veler handen gaan.
Vanaf het vel van het schaap tot het
laken had men er tusschen de dertig
en veertig verschillende menschen bij
noodig alsvelh bloters, afdoeners,
vlakers, wolwasschers, kamnrers, spiv
ders, spoeldtrs, wevers, volders, kaar-
denzetters, lakeorouwers, droogscheer
ders, noppers, stoppers, ververs, pers-
sers, ramers, opreijders, weerdijos,
drapeniers.
Er stonden honderdzeventig weefge
touwen. (Rootselaar blz. 282, v. Benrmel
778).
De bombazijn verwees kregen 24 De
cember 1649 van den magistraat nieuwe
voorschriften die in een afzonderlijk
punctboek beschreven werden en ten
stadhuize bewaard zijn.
De twee eerste schepenen Harde-
veldt en Van Dam, de eerste raden
Both en Carman met den schepen
Oudterf werden belast om aan het v>
zoek der bombazijnververs gevolg
geven, waar d ze, vroegen om het door
hen aangenomen reglement te onder
zoeken, maar er moest nog iets anders
geregeld wordeD.
De bombazijn ververs, bereiders,
scheerders en friseerders ware
van het bombazijnwerkersgilde steeds
in strijd. Hunne wederzijdsche belangen
liepen te veel door elkander. Daarom
kwamen de beide gilden in de Sint
Janskeik te samen met de edele heeren
regeerders drr stad bovengenoemd
beraadslaagden déSr over datgene
«waarop te letten stonde, alles «omme
hare negotie soo veel mogelijck weder
om te doen floreeren*.
Die vergadering slaagde.
Onherroepelijk werd vastgesteld voor
de opvolgers of successeurs, dat de
verwers en hunne consorten alleen het
verven zouden banteeren, dus geen
bombazijn zouden maken.
Eene uitzondering werd toegelaten
voor personen die zoowel bombazijn
maakten alsook verfdendeze werdeD
met name genoemd n.l.Amitgen
Andries, weduwe van saliger Gerrit
Martensz, Hendrick Martensz en Jan
van Doesburch, zoo lang zij leven, ter
wijl na doode hunne erven de zaak oog
drie maanden zullen kunnen voortzetten
en dan in één der beide gilden kunoeD
intreden.
Het verven mag ook niet onder een
anderen (firma) naam geschieden.
Er werd een hooge boete gesteld
het overtieden dezer bepalingen en
wel 50 dubbele Nederlandsche gouden
lijders, waarvan '/s aan kwam,
den officier, '/s voor de stads-
Men kan dus begrijpeD, dat de
belanghebbenden er streng op toekeken.
Dit contract werd goedgekeurd en
onderteekend vanwege Ouderman en
busmeester van het verwersgilde Cor
nells de Hooge en Geurt Bartelsen
vanwege ouderman en hoofden van het
werkersgilde Willem Brinken, Hendrik
Wouters en Rutger Wouters, in bijwe-
August van Oudewater,
agistraat keurde dit 5 Februari
1650 goed.
De bombazijnverwers moesten een
behoorlijke eed doen alvorens zij in hel
gilde opgenomen weiden. De namen
van de ingetredenen staan in het purct-
boek opgeteekend
23/12 1650 HenrickSegers; 9/1 1654
Beernt Gerritsz Nieuwenburgh en Aris
Willemsen 3/1 1656 Evert Willemsz.
en Gijsbert Willen». Ctuijf21/8 1661
Jan Robberts, Willem Jansen, Aert van
Butselaer, Reinier van Darlbuijzeo cd
Jan Wels 16/12 1697 Jacobus Lemkus,
Cornells Cornelisz. Heijvoet, Johannes
van Steenhagen en Cornclis Janz. Clooi
31/12 1670 Jan Pelen en Derick
Robbertsz.
toe trachtte men door ni.uwe
voorschriften de ingeslopen misbruiken
vernietigen.
24/2 1716 werd door den magistraat
ig eens herhaald, dat niemand buiten
het gilde goederen of stoffen, 't zij
wollen, linnen, katoenen, zijden of iets
anders mocht verven, wel kwam 21/11
1729 de mildere bepaling, dat ieder
zija eigen gemaakte goederen
Bij de vergaderingen van het gilde
oest orde heerschen.
Een gildebroeder, die een anderen
injureert met heeten liegen, een scheli
hem maakt of uitscheldt, betaalt
gulden en 15 st. boete. Ook
vecht, maar wie in arrenmoede
mes trekt betaalt 6 gulden en wordt
uit het gilde gezet. En als het
bont toegiog, kwam de magistraat
tusschenbeiden.
Zooals reeds bovengezegd is zfin
deze en verwante ambachten teo gronde
gericht door de kwade tijden, maar
hoofdzakelijk door de stoomkracht en
de groote stoomfabiieken, waartegen
liet te concurreeren viel, terwijl de
rausche revolutie het oude gebouw
der gilden ineen deed storten en er de
ongebreidelde voortbrenging en mede
dinging voor in de plaats stelde.
Wordt vervolgd.
Belangstelling tooi het vraagstuk der
beroepskeuzevoorlichting van de zijde
der jeugdorganisatie is noodzakelijk
oor een doelmatige vorming der
pende jeugd door de jeugdvereeni-
ogen ook de plichten, die de jeugd
organisatie door baar arbeid tegenover
het maatschappelijk leven heeft te ver
vullen, eischen ruime belangstelling
instandhouding en bloei van de
K. Jeugdorganisatie is daarentegen
op den duur niet mogelijk tonder die
belangstelling voor het beroepskeuze-
vraagstuk.
5. In het verleden hebben de R. K.
Jeugdvereenigingen te weinig aandacht
aan dit vraagstuk geschonkcD. Ook tot
op heden is dc belangstelling nog diet
voldoende aanwezig. Daarbij was meD
te algemeen in de leiding, zoo die werd
uitgeoefend. Door den drang van buiten
door ervaring komt daarin een ken-
ring ten goede. Er is echter nog te
-inig georganiseerde leiding van de
tijde der jeugdorganisatie.
6. De R. K. Jeugdorganisatie zal zich
daarom meer en meer op dit belang-
ijke vraagstuk der jeugdopvoeding
noeten toeleggen door een gro dige
bestudeering van het vraagstuk zelf en
van de practisclie toepassiog daarvan
bij haar jcugdaibeid. Georganiseerde
tie is daarbij noodig.
De instelling van parochiale con
ror beroepskeuze-voorlichting,
centralisatie van deze parochiale ccmilés
a plaatselijk bureau voor beroeps
keuze-voorlichting en aansluiting bg het
zielkundig beroepskantoor te Utrecht
de weg om lot georganiseerde voc
lichting en leidir g te komen.
Gemengde Berichten
Binnenland
Beroepskeuze.
een te Utrecht gehouden
R. K. Beroepskeuze hield de Wel-
heer Rector B. H. de Groot,
Amersfoort, een les, waarin hij de
gende stellingen ontwikkelde.
1. Had het opvoedingswerk in
verleden meer een algemeen, in
nieuweren tijd heeft het een meer ge
specialiseerd karakter verkregen.
Verschillende omstandigheden, deels
samenhangend met de gewijzigde om
standigheden van ons maatschappelijk
leven, deels voortvloeiend uit de ver
anderde psyche vaD het individu zijn
de aanleiding tot die gewijzigde opvat
tingen geworden.
meer gespecialiseerde karak
het huidige opvoedingswerk
culmineert in de vraagwelke bepaalde
plaats zal hel individu in het toekomstig
maatschappelijk leven innemen De be-
roepsvraag komt hiermede naar voren
en beheerscht voor een groot deel het
opvoedingsvraagstuk. Vandaar de
were wetehschap van: de rechte
op de rechte plaats.
3. Hiermede hebben de jeugdver
eenigingen ook een bepaald karakter
verkregen. Zij hebben een meer
specialiseerd doel en op te voeden
een bepaalde richting. Geen algemeen»
vorming, maar opleidiDg in de richting,
die bet individu in het toekomstig leven
3 de maatschappij gaat innemen. Het
'raagstuk der beroepskeuze en beroeps
vorming treedt daarmede voor de jeugd
vereenigingen ook op den voorgrond.
De jeugdvereenigingen hebben te leiden
bij de keuze en na de keuze in de
richting van het gekozen beroep op
te voeden.
4. De jeugdvereenigingen mogen dus
tegenover het beroepskeuze-vraagstuk
niet onverschillig staan.
Piano- en Orgelonderwijs
Billijke conditie
Gediplom Piano-Leerares
C.CH. WIJNEN Langestr. 25
lijttrjjriig mist leerling» de gehtele oaaei -
De bisschop van Teano, Mgr. Licata,
die den nieuw bouw van zijn seminarie
bezocht, viel van een stijger van 5
hoogte en was onmiddellijk dood.
Middelen tegen mond- en klauwzeer
rijn er al heel wat in den loop der
jaren verschenen. Maar duurzame en
afdoende werking schenen ze geen van
alle t<
Volgens het Eng slsche departement
i volksgezondheid keeren de Eogel-
sche ziekenkassen jaarlijks gemiddeld
24 millioen gulden aan ziekengeld uit
voor rheumatiek terwijl 3 millioen werk
weken verloren gaan. Wij ontleeneo
deze cijfers aan het orgaan «de Haag-
sche ziekenkas*. In ons land waarvan
het klimaat vrijwel met dat van Enge
land overeenkomt, zal de verhouding
dus ongeveer gelijk zijo. Wanneer wf
aannemen dat onze bevolking een vijfdi
bedraagt van die van Engeland, dan
kost de rheumatiek alleen aan de zieken
fondsen reeds een kleine 5 millioen,
doch wanneer we bedenken, dat een
aantal Nederlanders niet lid is,
ziekenfonds dan wel, dan mogen
der overdrijving aannemen, dat
de rheumatiek aan de Nederlanders min-
10 millioen kost, die deels door
de ziekenfondsen, deels door de lijder
zelf wordt betaald. Bovendien wordt
den zelfden schaal in 3/5 mil
lioen weken niet gewerkt, de arbeid
van 300.000 weken wordt verzuimd een
schade dus voor de Nationale rijkdom.
Dit kapitaal zou grootendeels gered
knnnen worden, zoo ieder bij den klein
sten rheumatiek-aanval, Togal-tabletten
gebruikte en ieder zich op deze wijze
ook preventief wapende. Voorkomen
toch is nog beter dan genezen en waar
hoogste en geneeskundige zijd.
de gunstige werking van Togal wordt
erkend en bijna ieder het zij uit eigen
ondervinding het zij uit naaste omgeving
hoe krachtdadig Togal-tabletten
genezen, schijnt ons een opwekkiogtol
het gebruik daarvan een nationale pl cht,
al ware het enkel maar uit financieele
overwegingen zooals wij zooi
toonden.
Op de verzinkerij te Maarssen had
ongeluk plaats. Een der werklieden
zekere S, geraakte met zijn hand
schen de machine waardoor hem
vingers van de hand werden afgekoeld.
Te Culemborg geraakte een 11-jarig
meisje met haar fiets bekneld tusschen
wagen en een koe. Het kind viel
haar fiets af, waardoor het
wiel van den wagen over het hoofd
kreeg. Eenige oogenblikken na h
geval overleed bet meifjï.
Er is weer een nieuwe ep.dem
mond. en klauwzeer uitgebroken
Lincolnshire (Engeland). Twaalfduizend
stuks groot- en kleinvee zijn afgemaakt
In de omgeving van Koningsbergen
zijn vele dijken doorgebroken en land
streken overstroomd. Enkele menscben
zijn omgekomen en veel vee verdronk,
terwijl oogsten zijn verwoest, spoor
dijken ondermijnd en wegen onbegaan
baar geworden.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3% - 5%
Hebt l) een
Taxi of auto noodig
r middel
gebruik.
De Duitsche wetenschap heeft n.l.
:n serum uitgevonden, dat thans reeds
op groote schaal hier te lande wordt
toegepast en ook door de Zuid-Lint-
burgsche dierenartsea met succes wordt
aangewend. De inenting
getaste dieren beperkt de ziekte-ver
schijnselen tot goedigen vorm en
duur van een of 'n paar dagen.
In veeartseoijkundige kringen is
:er ingenomen met dit middel, dat
wellicht een der grootste veeplagen
stilstand kan brengeo.
In de Duitsche badplaats Kellerhufer
dezer dagen op 61-jarigen ouderdom
overleden de meubelmaker Heinrich
Feig, die wegens zijn buitengewone
dikte ver buiten de grenzen en bij de
talrijke badgasten een bekende persoon
lijkheid mocht heeten. Hij woog 500
pond en moest altijd op twee stoelen
- Te Bergen-op-Zoom geraakten tijdens
Koninginnefeest de opslagplaatsen van
:n houthandel in brand. De verbrande
houtstapel vertegenwoordigde een wa
de van f 70.000. 'et de gebouwen
machineries kan de schade op m
dan honderd duizend gulden worden
geschat.
De «Arabic», die op weg van Ham
burg naar New-York in een cycloon
is geraakt, is te New-York aangekomen.
Er bevinden zich 58 gewonden aan
boord, waarvan niemand levensgevaar
lijk, Het schip is zwaar beschadigd.
Aan boord ontstond een paniek, daar
door het verschuiven van de lading werd
gevreesd, dat het schip zou zinken. De
bemanning, geholpen door de passagiers,
wist de lading weer te verplaatsen. Ook
andere schepen hebben schade geleden.
De Duitsche Rijksdag heeft
vereischte meerderheid van stemmen
goedgekeurd de overeenkomsten
de oude tegenstander Frankrijk
over de afwikkeling der oorlogs
gelegenheden.
Een zucht van verlichting is opge
gaan in de Duitsche landen, maar vooral
in Roer- en Rijngebied heerschte stilte
over deze gebeurtenis.
Da Spoorwegwet, waar het op
kwam, ging er door met 314 stemmen
)r en 127 tegen.
-Verradersbende I» schreeuwde de
Volksche voorzitter Von Groefe, toen
de uitslag bekend werd.
wetten zijn nu aangenomen
het accoord van Londen geheel
veilige baven.
Eindelijk kan dus daadwerkelijk met
het herstel der zaken in Duitschland
worden begonner. Een groote leening
om Duitschland te helpen staat voor
de deur.
Moederlietde. Donderdag verkocht
een landbouwer uit de buurt van Has-
selo op de paardenmarkt te Zwolle een
hit aan een woonwagenbewoner aldaar.
Vrijdagmorgen halfzeven kwam deze
op het politiebureau aangeven, dat zijn
hit verdwenen was. Om elf uur kwam
bet beticht dat de hit onder Hasselt
opgevangen was. Het dier had een
veulen, dat oog bij zijn vorigen eigenaar
was. De moederhit heeft uit verlangen
naar haar jong den verren weg naar
haar oude thuis gezocht, is over de
Holtenbrekersdijk gegaan en moet de
heele Vecht hebben overgezwommen.
Het dier is daarna in weilanden ge
komen en voor een hek blijven staan
ar het niet over kon. De menschen
de buurt vonden het paard voor een
k staan en daar zij het kenden, heb
ben zij het naar den ouden baas terug
gebracht.
Amersfoort
De Eerw. frater Wilhelmus, direc-
van het St. Joris Fraterhuis aan
den Wcverssingel, is benoemd tot
directeur van het R. K. Opvoedings
gesticht «Leo'sOord», op Diietelaer
bij Borkcloo.
Onderscheidingen,
lo zijo kwaliteit van voorzitter der
vereeniging van Nederlandsche ge
meenten, werd onze burgervader, mr.
J. C. Graaf van Randwijck door H. M.
de Koningin onderscheiden met de be
noeming tot officier in de Orde van
Oranje Nassau.
Voorts verleende H. M. de Koningin
eere-medaille van Oranje Nassau in
brons aan W. van Gils en J. de Groot,
tapijtwevers, ia dienst van de N. V.
Maatschappij tot exploitatie van tapijt-
fabrieken, afdeeliog stoomtapijtfabriek,
voorheen firma Hamers en van Beek,
Amersfoort.
Da Parade.
Even 12 uur kwamen de vliegeniers
zicht, en een oogenblik later zweef-
n een 20 tal vliegtuigen op zeer ge
ringe hoogte boven het terrein. Ver
schillende waarnemers wuifden naar de
Te half een passeerde de
stafmuziek van 't 5e Reg. laf. De
prcstalie's van dit korps zijo genoeg
zaam bekeDd. De I Tauterie passeerde
op keurige wijze niettegenstaande
't uiterst moeilijke terrein, daarna volgde
in draf de Cavalerie en de Artillerie,
wat als vanzelf een interessanter aan
blik opleverde, 't Geheel was als altijd
een fraai kijkspel voor de groote massa
toeschouwers.
/i
I
te Amersfoort
Kapitaal f55.000.000
ANDEL
INDUSTRIE
