mm
Amsterdamsche Bank
H. ELZENflflR
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort Vrijdag 5 Sept. 1924 - No. 46
en Omstreken pUPflj Acht en Dertigste Jaargang
ABONNEMENTEN kunnen elke w«k ia gun, doch opi.gglng vin II .1NTnflB. .Mnpn„.rHX M .MPB.BnnoT ppnp,„ II ADVBETBNTiSn 25 ïwl p« regel. Blllgk. Urieven too, ha.del en
abonnement moei geschieden voor den aanvsng van een nieuw kwartaal. kaniuuk. lakueukatni sa, amckoruuk ltgutruun jta n|verheld b| geregeld adverteefen. Advertenties moeten Dinsdag
Prils per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. de eembode verschijnt dinsdaq- en vrijdaqm1ddaq en Vr|dag vóór 8 uur worden beaorgd. Een bepaalde plaats kan
AfsonderUke nummert 10 et. niet worden gegarandeerd.
Er bestaat maar één ideaal, dat den
mensch boven zich zelf verheffen kan,
omdat er maar één ding is, dat boven
den mensch en de door hem beheerschte
natuur staat, en dat is het geloof aan
eene hoogere wereld, aan den levenden
God en aan hel eeuwige leven.
Uit bet Hmtrsfoortscbe
Gildekecn.
Het Hnnemceversgi/de was ook een
sterk gilde. Overal werd het geklikklak
der jagende spoelen gehoord, die rus
teloos door de gespannen draden van
den kam getrokken werden.
Het gildeboek der linnenwevers is
gemaakt in het jaar Onzes Heeren 1574,
den 18en Augusti ouder den ouderman
Gerrit Jansen, den busmeester Jsn Gijs-
bertsz. alias Boij en de raadslieden Jan
Dercks van Woudenbergh, Jan Jansen
en Henrick Geurts, bode.
Daarin staat in hoofdzaak het vol
gende beschreven.
De Patroon is Sint Severus. Op Sint
Severusdag wordt het bestuur gekozen:
ouderman, busmeester en twee raeds-
lieden. Alle Quatertemperdagen en op
den Patroonsdag geschiedt een Kerke-
Wie het ambacht wil leeren, betaalt
een Beijerschen gulden.
Sint Severusdag zal even goed ge
vierd worden als de Paaschdagde
broeders zullen dan zamen ten maaltijd
gaan. Sterft een gildebroeder, dan zal
de bode een jaar lang kaarsen ontste
ken en daarvoor hebben vijf stuver.
Alle gildebroeders zullen met de be
grafenis medegaan.
Niemand zal meer dan drie getou
wen mogen hebben.
Wie bekeurd wordt, moet betalen of
men neemt een pand.
Wie niet op de Morgenspraeck of
de algemeen e vergadering komt, moet
een «cromstert* betalen.
Op H. Sacramentsdag zal men achter
den wimpel of het vendel in de pro
cessie medetrekken.
Als het'vries', mag de linnenwever niet
werken het moet eerst binnenshuis
dooien en buitenshuis op de niet in de
zon komende plaatsen.
Men zal hij het eed doen ook de
hand op het gildeboek kunuen leggen.
Op Heiligendagen zal men nietweven,
scheren, spoelen, lamslaan of drogen
op een boete van een pond was.
De kleine boeten worden door het
bestuur in bier verteerd.
Overman en de busmeesters hebben
op de vergaderingen recht op een
kwartliter wijn, de busmeesters op hun
hoogtijd nog een mingelen wijns en
een paar nieuwe handschoenen.
Wie zijn kinderen het ambacht onder
wijst, moet daarvoor een pond was aao
het gilde geven. Deze was werd voor
kaarsen gebruikt.
Niemand mag een niet-lid in dienst
nemen, noch een andermans wegge-
loopen knecht in dienst nemen. De
leerknapen zal men eerst aan den
ouderman veitoonea. Wie trouwt geeft
een vat bier ten beste. De linnenwever
zal het garen, dat men hem gebracht
heeft om er linnen van te maken, niet
in den lombard brengen.
Uit de boven aangehaalde artikelen
zal men gezien hebben, dat de ouder
mans en busmeesters van de gilde-
broeders bierboeten hieven. Over 'tal-
gemeea werd er ook op de teerdagen
veel gedronken. Men z >g het verkeerde
dier onmatigheid niet in. Van Bemmel
schrijft daaromtrent blz. 136 noot ii
1760 het volgende
Het schijnt, dat in die tijden het
dronken drinken een geoorloofde zaak
was, ja zelfs lang te vooren want zoc
vinde ik op het jaar 1444 al aange-
teekentHarman Sanderse heeft hun
verwillekeurt, dat hij tusschen dit en
Sint Gallus (markl) nijet dronken drin
ken en sal, anders dan Sondages, bij
vijf gulden boete tot ouser slat behoef.
En in 1567 bepaalde men, dat geene
oudermans of busmeesters van cenige
gilden en broederschappen op O. L.
Vr.-dagtentijde van den ommega'g of
dat de processie duurde, hun eenige
wijn of bier na laten dragen of bren
gen noch ook te teeren of zich dron
ken te drinken, dan alleen als de pro
cessie afgeloopen was op boete
drie gulden.
Binnenland
Het Roomstha lied.
Wij Roomschen lachen en zingen
graag, blijgeestigheid ligt zoowat in
natuur, of moeten we schrijven in
geestesrichting, in onze levens
beschouwing
Zeker ook voor ons is de wereld
:n eeuwig Paradijs in het gouden
verschiet zien en over ons heden be-
oedigend henenscbaduwt het Kruis
»n Christus, zijn wctenslotteoptimisten.
Hoort ze maar eens zingen, onze
annen en jongens, als de Roomsch
heid hun op het meelingsveld of in het
propaganda-lokaal naar de keel schiet,
dan wordt «Roomsche Blijdschap» tot
n volkszang, waar weinig andere bij
ilen kunnen.
Weet je echter wat jammer is? Dat
diezelfde monden, op fabriek, weik-
plaats, atelier en kantoor daarna soms
weer dingen uitslaan, die w.'inig pas
sen aan menscben «van adel en Chris-
telijken stam*! De natuur blijkt sterker
da-i de leerde lust tot blijheid dwaalt
af in verkeerde richting. Men
zingt de liedjes mee na het Lof, maar
op straat ook het laatst uitgekomen
opera-deuntje, zelfs al zijn de woorden
Daartegen is al lang in ons vader
land front gemaakt-de Roomsche
dichters en componisten althans heb
ben op dit gebied hun sporen verdiend.
Het zanglustig publiek echter minder.
Wel valt er vooruitgang te boeken,
aar over het algemeen is in de
Roomsche gezinnen »De Leeuweik*
nog niet genoeg ingeburgerd, en in
ieder geval tiereliert die lustige vogel
nog lang niet genoeg over onze straten
pleinen.
Het Katholiek onderwijs kan in deze
zeker prachtig werk verrichten, maar
hoeveel anderen zijn er niet, die hel
apostolaat van het Roomsche lied
zouden kunnen beoefenen of
Waarom zou een bemiddelde Katho
liek, die variatie zoekt bij zijn weldoen,
ook hier niet eens een sommetje kun-
:n besteden
Waarom zouden de ouders hua zang
lustige kindereD, met St. Nicolaasofop
hun verjaardag, hierin niet eens tege
moet kunnen komen?
Waarom zouden ze hun kiuderen
n jongsaf niet kunnen waarschuwen
tegen straatliedjes en ze opwekken
het zingen van mooie liedjes, gelijk
De Leeuwerk* ze geeft?
Waarom zou men op vergaderingen
'au Katholieken, bij huiselijke feesten,
nz., enz., niet wat meer in deze rich
ting kunnen werken? THABOR.
Bloemendag van Sobrlëtaa.
Op 21 September, of den Zondag
daaraan voorafgaand of daarop volgend,
zal wederom de blauwe bloem
SobriStas worden verkocht.
Een blauwe bloem, als symbool
matigheid en onthouding, symbool ook
der actie, welke door de R. K. Drank
bestrijding gevoerd wordt om door
bestrijding van het alcoholisme de
tigheid in eere te herstellen waar zulks
noodig is.
Niet in drankbestrijderskringen alleen,
ook daarbuiten mochten deze bloemen
dagen steeds steun vinden. Wie zou
:en offertje over hebben tot steun
de beweging gericht tegen een
volkskwaal, zoo geweldig als het al
coholisme? Wie zou niet graag mee
werken aan het liefdewerk tot redding
in drankzuchtigen
Ons katholieke volk in al zijn gele
dingen moge toouen, sympathie te heb-
:n voor het xlnlandsch missieweik*
aar de hoogste Kerkelijke Autoriteiten
woord en daad steeds blijken gaven
in belangstelling in hel werk der
drankbestrijding, moge Katholiek Neder
land dit streven daadwerkelijk steunen
door met milde hand te c-fferen.
Leden der Drankbestrijdersvereen-
gingen doet uw best, brengt de blauwt
Sobriëtasbloem binnen ieders bereik
zorgt door Uw propaganda, dat er mei
grage handen naar gegrepen wordt.
Heropening Postcheque en Girodienst.
Het voornemen bestaat om den e
sten October a.s. den postcheque
girodienst te heropenenvoorloopig
met de postrekeningen 1 tot en met 9999.
Aan de houders van deze rekeningen
wordt nog tot uiterlijk 6 September de
gelegenheid gegeven door tusschen-
komst van de Commissie vo
■slaou&I
CROKutAAN
betaling over hun tegoed te beschikken.
Na 13 September wordt op de reke
ningen 1 t/m 9999 niet meer uitbetaald.
Met het oog op de spoedige her
opening van den dienst wordt den
rekeninghouders verzocht, alleen in
dringende gevallen voorwaardelijke
terugbetaling te vragen.
Markt-treinsn.
Sedert eenigen tijd geven de Spoor
wegen op marktdagen goedkoope markt-
kaarten (retourkaarten) Ule klasse (prijs
per K.M. 3'/, ceni).
Deze afgifte van marktkaarten zal
langrijk uitgebreid worden.
Des Vrijdags zullen o.m. marktkaarten
uitgegeven worden naar Amersfoort
door de stations der lijnen Putten
Amersfoort, Veenendaal Amersfoort,
Barneveld—Nijkcrk en Barneveld—
V oortbuizenT erschuur.
Voorts zal de uitgifte van markt
kaarten naar Utrecht uitgebreid worden
Ie stations Barneveld en Voort-
huizen (over Nijkerk), Barneveld—Voort
huizen, Terschuur, Soest, Soestdijk, de
Paltz, Nieuweweg, Puttten, Bijsteren,
Hoogsteeg en Diermeo.
Koopsn en huren.
Dezer dagen is van kracht geworden
wet betreffende de nieuwe regeling
ntrent het dragen van de kosten van
openbare veipachtiugen en het uitloven
in premifin bij openbare verkoopingen
i verpachtingen.
Hierbij is o.m. bepaald
Alle kosten, vallende op een open
bare verpachting, komen ten laste van
den verpachter. Elk beding, strijdig met
dit voorschrift, is nietig.
t is verboden, bij een openbare
verkooping of openbare verpachting
eenigerlei premie uit te loven of t
keeren met uitzondering van
:r betreft een openbare verkooping
strijkgeld.
Onder strijkgeld wordt verstaan de
premie in geld, welke wordt uitgeloofd
voor dengenen, die bij een opeubare
verkooping, in twee of meer zittingen
of instantiën gehouden, bij de eerste
zitting of instantie het hoogste bod
lor een goed doet.
Overtreding van dit verbod wordt ge
straft met hechtenis van ten hoogste
naand of een geldboete van
hoogste duizend gulden.
Indien het feit wordt begaan door of
vanwege een N.V., een ccöp. of andere
rechtspersoonlijkheid bezittende vereen,
of stichting, wordt de strafvervolging
gesteld en de straf uitgesproken tegen
s leden van het bestuur.
De wet treedt in werking op
nader te bepalen datum.
Je auto-verhuurder De Greef uit
Blaricum die bij een auto-ongeluk te
Crailo deerlijk gekwetst werd opgenomen
in het R. K. Ziekenhuis te Laren, is
daar overleden zonder tot bewust ijn
zijn gekomen.
Bij de aanbesteding der uitbreiding
het stationsemplacement Schagea
de raming f 202500, maar de laagste
inschrijver W. F. J. Bollen te Zwolle
doet het voor f117000.
te Amersfoort
Kapitaal f55.0 00.000
Kortegracht 16
Reserve f 42.500.000
Alle Bank-, Kassiers- en Effectenzaken, Deposito's
Verhuring van SAFE-LOKETTEN
I
Boek- en Kantoorboekhandel
Langestraat 84 Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
Amersfoort
Gemengde Berichten
Boven Harlingen brak een kort,
maar hevig onweer los. De bliksem
trof de woning van den brugwachter,
sloeg het dak kapot, beschadigde den
voorgevel en schroeide de hoofdkussens
en matrassen in het bed, waarop twee
kinderen lagen te slapen. De kinderen
schrokken natuurlijk hevig, maar bleken
totaal ongedeeld te zijn.
Naar gemeld wordt heeft de Ameri-
kaansche regeering besloten om naar
aanleiding van den kritieken toestand
in China ter bescherming
Amerikaansche belangen alle berch.k-
bare slagschepen bij de kust van Chin:
te concentreerem De buitenlanders jl
Shanghai zijn zeer verontrust. Zij b: bben
barricaden opgericht en een vrijwilligers
corps gevormd, daar gevechten met
de inwoners dreigen te ontstaan.
Uit New-York wordt gemeld, dat
een stoomschip zes overlevenden aan
land heeft gebracht van den schoener
«Samuel* die midden in de Oceaan
waren gered van ecu vlot, na zes dagen
aan weer en wind blootgesteld te zijn
Te Hillegom vierde de Eerw. Zuster
Marie Adolphine van de Congregatie
der Zusters van O. L. Vrouw uit Amers
foort (in de wereld Mej. Antoinette van
Kalkeo) haar zilveren professiefeest.
De Eerw. Jubilaresse, die eenige
weken geleden benoemd werd totZuster-
Overste te Amersfoort, was naar Hille
gom gekomen ora met hare Eerw.
medezusters en familieleden bet heug
lijk feit feestelijk te herdenken.
En bij die gelegenheid bleek boe
allen haar hoogachten en beminnen.
's Morgens werd in de rijk gesierde
kloosterkapel een gezongen H. Mis
opgedragen door een broeder der Jubi
laresse, Pater Daniel van Kalken, van
de Trappisten uit Zundert.
In de feestelijk met bloemen en
groen getooide zaal werden vervolgens
aan de Eerw. Zuster schoone geschen
ken aangeboden, vergezeld van de
beste wenschen. De geschenken wer
den bestemd voor de kapeleen zil-
missaal-lessenaar, Canonborden
en prachtige, in koper gedreven
tabernakeldeur.
Pastoor P. J. van Schaik, die in
den nacht van Zondag op Maandag
in de R. K. Ziekenverpleging te Zwolle
is overleden was reeds twee jaar ziek
en zijn kwaal bleek ongeneeslijk.
Verleden jaar werd bij in het St.
Antonius-Gesticbtte Utrecht verpleegd;
daarna verbeterde zijn toestand voor
korten tijd, om echter later weer te
verergeren.
Dinsdag j.l. zou hij naar de R, K.
Ziekenverpleging te Zwolle komen,
dcch, wegens drukke bezigheden, arri
veerde hij eerst Woensdag.
Zondagavond is hij, alvorens als laat
ste redmiddel nog een operatie zou
worden beproefd, voorzien van de laat
ste H.H. Sacramenten.
Pastoor vau Schaik werd geboren te
Utrecht in 1877 en priester gewijd in
1902, hij was o.a. assistent te Hamersveld,
later kapelaan te Arnhem in de parochie
van St. JaD. en te Amersfoort in de
parochie O. L. Vr.
Daarna werd hij Pastoor te Klaziena-
veen in 1918, van waaruit zijn moei
zame arbeid ging om de eerste R. K.
Ziekenverpleging in de Drentsche venen
te richten.
Op zeer vele plaatsen in het land
sprak hij en gaf hij lichlbeeldenavondeD
Nederland meer bekend te maken
de toestanden in de Drentsche
Onze hoofd-commissaris van politie
gaat voor een maand met vacantie.
Zijn ambt wordt door hoofdinspecteur
Seeuweu waargenomen.
de uitbreiding der stadswijken
rond de oude veste, vormen zich in
verschillende stadskwartieren buurtver-
eenigingen, Zoo kwam in de St. Boni-
faciusstraat een buurtvereeniging voor 'l
Koningimcfeesi, die voor de buurljeugd
een prettig feest arrangeerde.
Benoemd tot leeraar aan de Rijks-
hoogereburgerschool A. M. F. Reynders,
te Leeuwarden.
Het bestuur van de muziekschool,
der Maatschappij tot bevordering der
Toonkunst heeft in de vacature aan
die school, ontstaan door het vertrek
van Pusch, tot leerares voor piano-
onderrichtl benoemd onze oud-stad-
genoote mevr. M. CramerHeyligers,
tot voor kort verbonden aan het Wal-
lace-conservatorium te Columbus (Ohio).
Marktnieuws.
Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort deelen mede dat de vol
gende nieuwe voorschriften zijn uitge
vaardigd.
-Personen beneden 18 jaar mogen
t als marktkoopman op de markt
worden toegelaten.*
«Een standplaats mag alleen ver
huurd worden voor drie achtereenvol
gende weken onder voorwaarde, dat
het staangeld vooraf geheel betaald
wordt. ladien de huurder van een stand,
de aan hem toegeweaen plaats des
morgens om hall 10 nog niet heeft
ingenomen, is de marktmeester bevoegd,
de plaats voor dien dag aan een ander
te verhuren eveneens onder voorwaarde
i vooruitbetaling van het staangeld.*
-Het is verboden, gedurende den tijd,
dat de markt gehouden wordt, met
-en ten verkoop rond te loopen of
rijden of op andere wijze de orde
op de markt te verstoren,*
«De geleider van paarden, hitten etc.
is verplicht aan elk door hem aan de
markt aangebracht dier vóór het op de
markt komt, het bewijs van betaling
van het marktgeld (kaartje) aan den
kop vast te maken en daarop behoor
lijk zichtbaar te doen dragen, zoolang
de markt duurt.*
Op de kaasmarkt mag geen kaas
een andere dan den bestemden lijd
worden verkocht of afgeieverd.*
:n perceel achter aan den
Soesterweg gelegen, ontstond 's avonds
brand, Men vermoedt doordat de vlam
een gasstel in een pan met vet
Het geheele pand stond spoedig in
lichte laaie en ook het naastgelegen
huis werd aangetast en gehel vernield.
Het huisraad kon nog worden gered.
De dakloos geworden bewoners werden
gemeentewege tijdelijk gehuisvest.
Een in de Valkestraat thuis behoorend
ventje, viel nabij de Amsterdamsche
Bank in de Kortegracht. Den heer van
Eist die juist passeerde en gekleed te
water sprong, mocht het gelukken het
kind te redden.
Een ver huis-auto werd op Konin
ginnedag op den Hoogeweg door
baldadige boeren uit den omtrek aan
gehouden. De ruiten werden vernield,
mijl de bestuurder moest vluchten
't politie-posthuis aan den Hoogeweg
vluchten.
Krachtens de gewijzigde bouwver
ordening is het voortaan dèn eigenaar
gebouw of van een muur of
eif verboden, daarvoor een
stoep te hebben, welke in hoogteligging
verschilt met de aanliggende openbare
straat, in strijd met eene tot hen gerichte
schriftelijke aanmaning van Burgemees
ter en Wethouders, waarbij hem is
gelast om binnen een in die aanmaning
genoemd tijdstip, hetwelk niet vroeger
wordt gesteld, dan 45 dagen, nadat de
uitreiking daarvan heeft plaats gebad,
deze stoep op gelijke hcogte te leggen
als de straal.
Nieuwe t lefoona? ns'uitir g n.
409 W. v. Houten, Utrechtschew. 118
426 v. Loon, Inspecteur Lager Onder
wijs, j. v. Oldenbarneveldlaan 16
413 Tulp, Arnhemscheweg 21
479 Wanningen, Accountantsbureau,
J. v. Oldenbarneveldlaan 2
293 J. M. Reinboud, L. Vrouwestr 12b
'291 Eleclro Technisch Bureau, Valke
straat 10.
584 Winter Dierenarts, Utr.weg 19.