J
N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incassos - Deposito's
Bel dan op No 42
Amsterdamsche Bank
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch opzefglng van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|s per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10.
Alionderl|ke nummers 10 ct.
Dinsdag 25 Nov. 1924 No. 69
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: IANQEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAQMIDDAQ
ADVBRTBNTlfiN 25 cent per regel. Bllllke tarieven voor handel en
n|verbeld b| geregeld adverteeren. AdvertenHïn moeten Dinsdag
en Vrfdag vóór S uur worden bexorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Wees altijd eerlijk en oprecht. Wel
worden soms dwaze en onbescheiden
vragen gesteld, waarbij het geoorloofd,
ja zelfs plicht kan zijn, de waarheid
door welgekozen spreekwijzen te ver
bergen, maar dat zijn zeldzame uit
zonderingen, die slechts door buitenge-
wone omstandigheden gebillijkt worden.
Binnenland
In de Tweede Kamer
houdt meo zich onledig met «algemeene
beschouwingen* over de Staatsbegroo-
ting, waarbij ieder naar sijn aard en rich
ting de regeering prijst dan wel aanvalt.
De leider der Sociaal-Democraten,
Troelstra, heeft daar voor 't laatst ge
sproken. Hij gaat zich afgetobt en over
spannen terugtrekken.
Namens de Katholieke Staatspartij
voerde Mgr. Nolens het woord.
Zulks gebeurt maar zelden en daar
door is 't te verklaren dat de rede van
den leider der Katholieke Staatspartij
de aandacht trok.
Mgr. Nolens betoogde, dat geen
enkele groep kan verwezenlijkt
wat zij gaarne wil.
De hoofdverdienste voor het kabinet
is en blijft het sluitend maken
begrooting. Dat is de werkelijkheid, dat
is het nuchtere feit.
Men moest niet vergeten, dat
alle zijden op sluiting der begrooting
was aangedrongen. In alle kriogen buiten
de politieke sfeer is erkend, dat het
bereikt is. Het niet-sluiten der begroo-
tiog is een internationale kwaal. Overal
in Europa beginnen nieuwe minister
presidenten met één programsluitend
maken der begrooting.
De groote vraag is nu maar, of het
sluitend maken in den lande blijvend
zal worden gewaardeerd.
De schrik voor het groote tekort
er al uit. De critiek set in: de gulden
is nooit in gevaar geweest, is thans té
veilig. Wij zijn té solied. Daarom zal
de verdienste van dit kabinet spoedig
vergeten zijn, Het zal gaan dat was
een zeer nuttige herinnering in deze
tijden I als met het leger. Tijdens
den oorlog, toen de schrik er in zat,
sprak men met eerbied, dankbaarheid
en ontzag over het leger. Zoo gauw
was de oorlog niet uit, of men begon
critiek te oefenen op de defensie en
wil haar thans geheel afschaffen. Dat
is het voorland van het Kabinet. Er
zijn van vele categorieón van menschen
groote offers gevraagd. Daartoe had de
regeeriog moed noodig.
Mgr. Nolens behandelde, dan
verwijt, dat aan de regtering wordt
gedaan, namelijk gebrek aan idealisme
op het gebied van de internationale
politiek. Overdrijving op dit gebied is
ongezond. De leuze van nationale ont
wapening is overdreven en dus onge.
zond. Op dit gebied moet het nuchtere
verstand overheerschend zijn. De regee
riog moet zeer voorzichtig zijn. Voor
ons land is omzichtigheid beter dan het
zoogenaamde geestdriftig getuigen voor
groote gedachten*.
Mgr. Nolens constateerde, dat het in
den laatrt n tijd een soort van interna
tionale sport is geworden, te schtijven
en te spreken over de crisis in en
over de impopulariteit van het parle
mentaire stelsel, In óns land hebben
ij alles bereikt. Wjj hebben algemeen
kiesrecht, wij hebben evenredige ver
tegenwoordiging. Is er reden voor die
aanvallen op bet parlem.nt? Die aan
vallen gaan uit van groepen, die parti
cularistische belangen vertegenwoordi
gen of van menBChen, die in de malaise
te veel verwachten van staat en parle
ment of van jongeren, die onder den
indruk komen van idealisme uit meer
zuidelijke landen.
Ons parlement is werkelijk een pro
duct der kiezers. Mgr. Nolens, die reeds
28 jaren lid iB van de Kamer, en eenige
kennis van het buitenland bezit, vindt
het Nederlandsche parlement zoo kwaad
niet. Onder welke minister ook, vervult
het in ernst zijn plicht.
De samenwerking rechts berust
de geschiedenis en in overeenkomst
van levensbeschouwing.
Groepeeringen kunnen gesloten wor
den op dezen grondslag. Het kan ook,
dat het criterium is de behartiging van
overeenkomstige belangen op bepaalden
tijd, onder bepaalde omstandigheden.
Alle katholieken weten, welke de ge
volgen zijn van het gebrek aan eenheid.
Zij zien het in andere landen.
Dan gaf Mgr. Nolens een magistrale
uiteenzetting van het politieke wezen en
karakter der R. K. Staatspartij, der partij,
die altijd en overal het algemeen be
lang op den voorgrond stelt, der partij,
die een samenwerking is van alle stan
den onder de katholieken. Zij is in den
waren zin van het woord een echte
Volkspartij. Iedere katholiek behoort
thuis in deze partij. Zg beantwoordt
geheel aan haar doelnatuurlijk heeft
zij ook onvolmaaktheden. Voor de ge
kozenen dier partij volgt natuurlijk, dat
zij bij al hun handelingen bet slgemeen
belang op den voorgrond moeten stellen.
Zijn er afwijkende houdingen, dan
wordt op de eerste plaats natuurlijk
verondersteld, dat zij, die 'n afwijzende
houding huldigen, eveneens handelen
willen in het algemeen belang.
Ons doel is, om zooveel mogelijk
leden, die onderling samenhang hebben
niet alleen, maar tevens met het katho
lieke volk, te doen kiezen. Bij de
kiezingen staat iedere partij der rechter
zijde vrij. Geen rechtsche partij, zeker
niet de katholieke, zal een absolute
meerderheid behalen. De groepen rechts
willen de handhaving der christelijke
beginselen in het staatsleven.
Het is de natuurlijkste zaak va
wereld, dat na den uitslag der
kiezingen de R. K. Staatspartij op de
eerste plaats een gemeenschappelijk
program zal zien samen te stellen
de oude coalitie.
Mocht samenwerking onmogelijk
ken met de andere rechtsche partijen,
dan zou voor de Katholieken, gezien
hun getalsterkte, het oogeublik gekomen
kunnen zijn, zich af te vragen, of rij
wel verantwoord zijn, om >a priori* af
te wijzen samenwerking met andere
partijen. De logica deze alleen
u daartoe voeren.
Mgr. Nolens noemde dan depurten,
ons blad van Vrijdag reeds in de
rede van den herr Feber geroemd als
:nvoudig katholiek program van actie.
Wegenverbotering
door werkvartcUfflng.
Ged. Staten deelen mede, dat voor
de werkverschaffing tot nu toe slechts
subsidie werd toegezegd aan de ge
meente Amerongen en aan de gemeente
Leusden in de kosten van het maken
verharden weg van Groot-
Sandbrink naar Achterveld.
Zoowel de ombouwing van den weg
Doorn naar Leusden als die van den
weg van Leersum naar Woudenberg
komt dit jaar gereed.
De verbetering van de wegen Utrecht-
Schalkwijk en HoutenBeusicbemsche
veer is in dit jaar tot stand gekomen,
evenals eene verbetering van den Haar-
3 Bisschopsweg.
Ook in het volgend jaar zullen ver-
loedelijk wijzigingen in de provinciale
wegen aangebracht kunnen worden,
voornamelijk met het doel voor hel
verkeer hinderlijke bochten daarin tc
verbeteren.
aan Ged. Staten slechts ge
lukt dit jaar op één voor ontginning
geschikt terrein beslag te leggen.
Bedoeld terrein ligt onder Leusden
i behoort in eigendom aan Amers
foort. Onder de bepaling, dat aan de
outginning uitsluitend Amersfoortsche
werkloozen te werk gesteld zouden
worden, is te dier zake met genoemde
gemeente eene alleszins aannemelijk!
regeling getroffen.
De grootte van het ontgonnen terrein
bedraagt bedraagt 11.50 H.A., terwijl
bovendien een achtjarig boschje van
0.67 H.A. is bijgewerkt. De kosten
van het werk, dat wedtrom is uitge
voerd onder leiding van de Heide
maatschappij, hebben tot nu toe be
dragen 112.986.45, waarvan f 11.652
is uitgegeven aan arbeidsloonen. Ge
werkt is gedurende pl.m. 600 arbeids-
De gemeente Amersfoort heeft zich
bereid verklaard, een gedeelte der
arbeidsloonen te dragen het hiervoor
ontvangen bedrag is tot dusver f 5.383.-
geweest.
Ia het voorjaar 1925 zal de beplan-
ig van het terrein moeten geschieden,
terwijl in 1926 het inboeten zal plaats
hebbenhiermee zullen vermoedelijk
nog pl.m. 107 arbeidsweken gemoeid zijn.
Staatsloterij.
Minister Colijn is van meenir-g, dat
het niet de taak der overheid
gelegenheid tot het bevredigen
verkeerde neiging te verruimen en de
speelzucht te bevorderen. Het is de
bedoeling der Regeering een wetsont
werp in te dienen tot het geleidelijk
doen uitsterven van de Staatsloterij.
Geneeskundig schooltoezicht In de
provincie Utrecht.
Ged. Staten stellen aan de Prov_
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange dracht no. 4 Telefoon ne. 304
Depositorente van 3'/, - 5%
Staten voor voor de provincie (Utrecht
Amersfoort, waar het geneeskundig
toezicht reeds goed geregeld is uitge
zonderd) vijf schoolartsen aan te stel
len en daartoe de provincie in vijf
groepen te verdeelen
Groep II omvat Baarn, Eemnes,
Bunschoten, Hoogland, Soest, Maartens
dijk, Leusden. Stoutenburg, zij ode 8
gemeenten met 48 lagere scholen en
ongeveer 5000 leerlingen.
Groep III. Zeist, de Bildt, Driebergen,
Rijsenburg, Bunnik, Odijk, Werkhoven,
Houten, Schalkwijk, Tuil en 't Waal,
zijrde 10 gemeenten met 46 lagere
scholen en ongeveer 5900 leerlingen.
Groep IV Woudenberg, Renswoude,
Veenendaal, Rhenen, Doorn, Maarn,
Leersum, Amerongen, Wijk bij Duur
stede, Langbroek en Cothen, zijnde 11
gemeenten met 34 lagere scholen en
ongeveer 5400 leerlingen.
De provincie moet trachten de ge-
eenten in elke grotp tot elkaar te
brengen, opdat een eensluidende ver
ordening voor die gemeenten tot stand
kome.
De provincie zal de totstandkoming
in het geneeskundig schooltoezicht in
:n groep alleen geldelijk hebben
steunen, zoolang niet alle gemeen
en niet alle scholen binnen de groep
tot de regeling toetreden. Aan den
anderen kant stellen Ged. Staten voor
bepalen, dat de provincie eerst
geldelijke steun verleent, wanneer bin-
'n groep tenminste 3 gemeenten met
men 3000 schoolkinderen eenschool-
artsendienst hebben ingesteld.
Amersfoort
Ged. Staten stellen Prov. Staten
ior afwijzend te beschikken op het
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort,
verzoek van B. en W. van Amersfoort,
een subsidie voor de restauratie
den O. L. Vrouwe-toren te Amers
foort. De totstandkoming van de restau-
is in geen enkel opzicht af hanke-
Ifik van de toekenning van een pro
vinciaal subsidie.
Dank zij den krachtigcn steun van
het Rijk is zij een uitgemaakte zaak.
- »De Afd. St. Rafafil van de Ned.
K. Ver. van Spoorwegpersoneel nam
de volgende motie aan
De afdeeling Amersfoort van den
Ned. R.K. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel »St. RafaCl* in vergade
ring bijeen op Vrijdag 21 November,
gehoord de besprekingen over de finan-
tieele positie van het Spoorwegperso
neel, overtuigd, dat door de zeer sterke
loonsverlagingeu de inkomsten van het
oneel op-zich-zelf reeds onvol
doende zijn vaststellende
«dat de verwachte^daling van den
levensstandaard is uitgeblevendat
integendeel eene belangrijke stijging
geconstateerd moet worden dat deze
omstandigheden eene verhooging der
inkomsten noodzakelijk maken steunt
daarom met kracht de door de samen
werkende organisaties ondernomen
poging om die inkomsten te vethoogen;
wijst de ongeorganiseerden op hun
plicht om deze actie te steunen en
roept de Katholieken op zich aan te
sluiten bij »St. RafaCl*.
Kortegracht 16
Reserve f42,500.000
le Amersfoort
Kapitaal f55.000.000
Alle Bank-, Kassiers- en Effectenzaken, Deposito's
Verhuring van SAFE-LOKETTEN
De rechercheur in de ton.
2) De wagen kwam al dichter en
dichter en bleef bijna vlak tegenover
zijn «logement* stilstaan. Door een
spleet loerend, kon de rechercheur vaag
den vorm waarnemen van de lange,
tweewielige wagens, welke gemeenlijk
voor den vervoer van wijn gebruikt
worden. Drie schaduwachtige figuren
stonden in de nabijheid. Weldra zag
Poignet twee der mannen voorzichtig
naar de vaten loopen en hoorde hij
schuivend geluid, 't welk hem zei, dat
vaten naar den wagen werden gerold.
De derde man had inmiddels het einde
van den wagen neergelaten, de vaten
werden er snel opgeschoven, en de
dieven keerden terug, cm een ander
paar vaten te halen.
«Laten we dit nemen*, fluisterde de
eene, zijn hand leggend op het vat
waarin Poignet zat verscholen. »'t Is
tweemaal zoo groot als de andere en
zal ons het dubbele opbrengen.*
«Mij goed*, bromde de andere. «Jij
bent kuiper en moet dus weten, wat
het beste is. 't Is mij hetzelfde.*
De gedachte dat zijn schuilplaats
door de dieven zou kunnen worden
weggedragen, was geen oogenblik in
het brein van den brigadier gerezen.
Hij had verwacht een glimp van hen
op te vaogen, of, zoo dat niet gelukte,
zij zouden zijn heengegaan
1 te kunnen volgen. Dcch dit incident,
hoewel bij de eerste gedachte eenig-
zins teleurstellend, was een onverwacht
buitenkansje, want hij zou nu te
komen, waar de gestolen goederen
werden opgeslagen, en tevens zcu bij
in staat zijn de geheele bende in a:
te nemen, wat hij op zijn eentje
had kunnen doen.
Terw.,1 bij dit een en ander c
woog, begonnen de mannen het vat te
rollen. De wagen stond 18 k 201
verder, een bewegiDg binnen ec;
bestaat in een reeks van schokken,
een wijze van vooruitgaan, even on
waardig voor het moreel als onaange
naam voor het physiek gevoel. Voordat
hij politieagent werd, was Poignet echter
zeeman geweest, zoodat een half dozijn
duikelingen hem niet buitengewoon in
de war brachten.
»'t Is geweldig zwaar*, zei ee
kerels, toen ze het vat met veel n
tegen het hellend vlak der wagen op
schoven.
«Het schijnt wel wijn te wezen,* a:
woordde de tweede.
«Een prachtige vangst zou dat zij:
zeide de derde man, blijkbaar een a
het entrepot in dienst zijnde knecht.
«Maar daar is geen denken aan. Er
zou meer noodig zijn geweest dan een
paar ratten als jullie, om het door te
modder te rollen, als het vol wijn
geweest. Natuurlijk voelt het zwaar,
cmdat het tweemaal zoo groot is als
de andere, en je niet weet, hoe
vat moet behandeld worden. Ik zal het
je eens leeren.*
Daar hij een zwaargebouwde, sterke
an was, die bovendien over groote
handigheid beschikte, hadden zij nu
met vereenigde krachten het vat spoedig
op den wagen getild. Vervolgens ver
wijderden de mannen zich een paar
meter van den wagen en voerden
fluisterend een gesprek.
Poignet vroeg zich af, waar
liep. Hadden ze hem ontdekt en waren
-* nu aan het beraadslagen, wst zij
hem zouden aanvangen De S:ine
lag niet verder nf dan een vijftigtal
meter. Zij konden wel eens besluiten
hem in het water te gooien, het
hem overlatend om te zwemmen cf te
zinken, ofwel zij konden misschien
hun hoofd kiijgen om een ketel met
kokend water door het spoigat in zijn
gevangenis te laten Iceglocpcn. De
brigadier was echter niet de man naa-,
om zich lang met zulke angst aan
jagende overwegingen bezig te houden.
Hij bedacht dat het veel waarschijnlijker
was, dat zij zijn tegenwoordigheid niet
vermoedden, doch met elkander de
questie bespraken, of zij nog
vaten zouden meenemen, óf zich zouden
tevreden stellen met 't geen ze hadden.
Deze veronderstelling bleek juist
wezen. De dieven besloten er nog een
meer te gappen, en nadat ook dit op
het voertuig was geztt, werd de terug
tocht ondernomen. Hij geschiedde lang-
Ti en blijkbaar met omwegeD, maar
ongeveer een half uur stond de
wagen stil, de vaten werden afgeladen,
welk den rechercheur inhield,
dozijn meter voortgerold en
daarna overeind gezet, onder voort
durend mopperen van de mannen over
Poignet bad nu meer dan genoeg
in het vat, want hij was er meer dan
iuur in geweest, en al dien tijd in
pijnlijk-krampachtige ligging. Maar
zou gevaarlijk zijn geweest, voor
den dag te komen, terwijl de mannen
er nog waren, en zij schenen volstrekt
geen haast te maken om heen te gaan.
Een vol kwartier duurde het, voordat
zij van elkander afscheid namen, en
toen, nog enkele minuten wachtend,
i zeker te zijn, dat het terrein zuiver
is, stak Poignet, met zijn revolver
de hand, voorzichtig zijn hoofd
boven den rand van het vat. Niemand
ziende, klauterde bij eruit en liep eenige
minuten rond, om rijn ledematen wat
te rekken.
Hij steekt een lucifer aan en zag dat
hij zich in een soort van houten schuur
of pakhuis bevond. Er waren twee of
drie dozijn vaten bijeen, eenige kuipers
gereedschappen en een paar balen
goederen, bagatellen vergeleken
hetgeen bet kostelijke trio reeds
verschillende gelegenheden had ont
vreemd. Zich tusschen de collectie ge
stolen goederen door werkend, was
Poignet spoedig buiten, en weldra op
zijn verhaal gekomen, merkte hij te
zijn in de Avenue Saint Mande, dicht
bij zij n eigen distrct.
Wax er volgde is gauw verteld. Den
volgenden avond lagen bij het pakhuis
een half dozgn politieageoten in hinder
laag. Toen het voertuig met zijn vracht
gestolen vaten verscheen, stormden zij
op de dieven af en hadden ben in
minder dan geen tijd onschadelijk ge
maakt. De aanvoerder der bende was
een kuiper, die door gestolen goederen
te verkoopen, die kant en klaar waren,
alle concurrentie inderdaad hoogst ge
makkelijk het hoofd kon bieden. Een
der anderen was een knecht uit het
entrepot en twee anderen waren leeg-
loopers.
Deze daad heeft Poignet heel wat
lof bezorgd, maar 't was niet een der
feiten, waarop hij hrt fi .-rst is, want er
was geen buitengewone schranderheid
voor noodig cordaatheid en geduld
waren de eenige vereischte quaiiteiten.
Hoe hoog bij bij zijn overheden staat
aangeschreven, blijkt wel het welspre
kendst uit een opmerking van zijn com
missaris «Met vijf honderd Poignets
zou ik Parijs tot de veiligste stad van
Europa maken.* Vleiender getuige
nis van de door hem bewezen diensten
kan wel niet afgelegd.
