DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun, doch opiegglng van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal.
Pr|a per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10.
Ationderl|ke nummers 10 et.
Vrijdag 28 Nov. 1924 No. 70
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 3U
DE EEMBODE VERSCHIJNT DIN3DAO- EN VRIJDAOMIDDAO
TWEEDE BLAD
Godsdienst en Kerk
Epistel en Evangelie.
LES uit den brief van den H. apostel
Paulus aan de Romeinen XUI, 1114
BroedersWij weten, dat het uur
reeds daar is om uit den slaap te ont
waken. Want nu is onze zaligheid meer
nabij dan toen wij het geloof aannamen.
De nacht is voorbQgegaan, en de dag
is genaderd. Laat ons dan afleggen de
werken der duisternis en aandoen de
wapenen des lichts I Laat ons, als bij
dag, eerbaar wandelen, niet in brassc-
rijen en dronkenschap, niet in slaap
vertrekken en oneerbaarheden, niet in
twist en afgunst maar doet aan den
Heer Jezus Christus.
EVANGELIE
volgens den H. LucasXXI, 2533,
In dien tijd sprak Jezus tot zijne
leerlingenEr zullen teekenen zijnjaan
zon en maan en sterren, en op de
aarde ontsteltenis der volken door ver
vaardheid wegens het bruisen van zee
en golven, als de menschen uitdrogen
van angst en verwachting wat der ge-
heele wereld zal overkomen want de
krachten der hemelen zullen geschokt
worden. En dan zullen zij den Zoon
des menschen zien komen in eene wolk,
met groote macht en majesteit. Wan
neer nu deze dingen beginnen te ge
beuren, ziet dan naar omhoog en heft
uwe hoofden op, want uwe verlossing
is nabij. En Hij zeide bun eene ge
lijkenis Ziet den vijgeboom en si de
boomen als z§ reeds vrucht uit zich
doeo voortkomen, dan weet gij dat de
zomer nabij is. Zoo ook gQ, als gij deze
dingen zult zien geschieden, weet dan,
dat het Rijk Gods oabij is. Voorwaar,
Ik zeg u dit geslacht zal niet voorbij
gaan, totdat alles geschiede. Hemel en
aarde zullen voorbijgaan, maar mijne
woorden zullen niet voorbijgaan.
Liturijlache Kalander
Week van 30 November7 December.
ZONDAG 30. Ie Zondag van de Advent,
Mis Ad te Ievavi, Tijdeigen 2e geb.
Octaaf H. Calharina.
MAANDAG 1. H. Andreas, 2e geb.
Excita mit de Mis v. d. Ie Zondag
v. d. Advent.
DINSDAG 2. Octaafdag H. Calharina,
2e geb. H. Bibiana, 3e geb. Excita,
4e geb. voor den Aartsbisschop.
WOENSDAG 3. H. Franciscus Xaverius,
2e geb. Excita.
DONDERDAG 5. H. Petrus Ch yso-
iogua, 2e geb. Excita, 3e geb. H.
Barbara, Credo.
VRIJDAG 5. Mis als Zondag, 2e geb.
H. Sabbas, 3e geb. Deus, qui de
beatae.
ZATERDAG 6. H. Nicolaaa, 2e geb.
Excita, 3e geb. en laatste Evang.
Vigilie O, L. V. Onb, Ontv. Credo.
Binnenland
Weg-verbeterlng.
Ged. Staten van Utrecht vragen aan
Prov. Staten machtiging tot het afbre-
van het voormalige tolhuis aan
weg Doorn—Leusden, tot het bouwen
van een nieuwe wegwerkers-woning op
het ter plaatse aan de Provincie toe-
behcorend terrein en tot onderhandsche
verhuring daarvan aan ééa der weg
werkers van den Provincialen Water-
op den weg van Doorn naar
Leusden. De totale kosten daarvan zullen
f7000 bedragen.
De gebeele weg werd reeds van
asphaltmacadam voorzien, behalve het
laatste gedeelte van de Maarniche hel
ling in afwachting van het verkrijgen
der noodige practische .ervaring in ver
band met gladheid enz. Hoewel de nog
geringe ervaring niet ongunstig is mee-
nen Ged. Staten toch geen voorstel te
kunnen doen, om ook het meest steile
gedeelte van de Maarnsche helling te
voorzien van eenzelfde verharding als
op den geheelen verderen weg is aan
gebracht.
Heildronk met Water-
Toen de vermaarde Lincoln oud
voorzitter der Vereenigde Staten tot
het voorzitterschap der groote Ameri-
kaansche Republiek verheven waa, kwa
men de vertegenwoordigers van alle
Staten hem samen geluk wenschen.
Volgens het gebruik, had er te dier
gelegenheid een prachtige ontvangst
plaats in het groot paleis te Washing
ton. Dc gewoonte bracht mede dat, bij
het einde der ontvangst, de voorzitter
eenige verversching aan zijn edele gas
ten aanbood. Lincoln wilde van die
gewoonte niet afwijken, maar nam op
zich ze te verbeteren.
Ziehier hoe hij dat aanlegde.
HQ liet op een schenkbord een groote
kruik brengen en een aantal glazen,
met een vocht dat klaar en helder was
als water.
Dan nam hij zijn glas en sprak
-Heeren, wij willen drinken op deo
'oorspoed van het parlement, en dit
net den gezondsten van alle dranken
die God geschapen heeft. Nooit heb ik
iets gedronken wat kon bedwelmenik
heb sulks evenmin toegelaten aan mijne
huisgenooten, en ik wil zelfs in deze
plechtige omstandigheid, niet anders
handelen.»
Toen hij die woorden gesproken had,
hief hij zijn glas omhoog en dronk op
de gezondheid zijner gasten, met klaar
water. De gasten deden hetzelfde en
bewonderden het voorbeeld van matig
heid, dat de voorzitter zoo aan de
natie gaf.
Die daad vond weerklank niet alleen
in de Vereenigde Staten maar in alle
landen waar hel alcoholvraagstuk be
sproken werd, en de naam van Lincoln
werd van dag tot dag meer populaii
Gemengde Berichten
Op den laten avond heeft de smid
ijwielhandelaar OosterwQk, aao de
Molenstraat te Apeldoorn, die tevens
kassier is van de R. K. Boerenleenbank
beheerder der gelden van den Aarts-
bisschoppelijken Boerentuinde rsbond,
ongewenscht bezoek gehad. Er werd
zijo.woning geklopt, toen hij alleen
was, toen hij opendeed, werd hem
ilag toegebracht, die hem bewuste
loos maakte. Toen zijn vrouw thuis
kwam, vond zij haar man op den grond
liggen. Het bleek, dat zijn sleutelbos,
waaraan ook de sleutel van de brand
kast geopend was. Alle papier- en
geldswaarden, tot een bedrag van tus-
schen de drie- en de vierduizend gulden,
en er uit verdwenen.
Een 26-jarige knecht te Glimmen
(Gr.) is den stal door een stier op de
horens genomen en gedood.
Een hevige orkaan heeft de laatste
dagen gewoed in het Noorden van
Noorwegen.
Vele hulzen sQn verwoest. Wrakken
worden gerapporteerd. De vistchers-
vloot heeft vooral ernstige schade ge
leden.
Eea Antwcrpsch diamantenkoopman
heeft aangifte gedaan van het ver
dwijnen van meer dan een mlllioen aan
diamanten, die hij in een tafe bij een
bank had.
Er stortte op de mijn Julia* te
EQgelshoven het steunQzcrwerk voor
den nieuwen te plaatsen schachttoten
in elkander. Twee Belgische bankwer
kers kwamen onder het gevaarte eo
-aren nagenoeg op slag dood.
Op de Oranje Nassau 2 te Schaes-
herg geraakte de mijowerker B. onder
afvallend gesteente en werd in bedenke-
lijken toestand naar het ziekeohuis te
Heerlen overgebracht.
In Egypte werd een hooggeplaatst
Engelsch officier vermoord. De Engel-
sche regeering eischte voldoening
en de Egyptische regeering heeft
daarop een millloen pond sterling
schadeloosstelling voor den moord op
Sir Lee Stack betaald.
De betaling ging vergezeld van een
schrijven der Egyptische regeering,
waarin zij protesteert tegen de andere
Britsche eischen.
Bij het lossen van koper aan de
Zwanenburgwal te Amsterdam, brak
de hQvhmast van den lichter. Deze
trof den heer Cats, die toezicht hield
op het werk. Het slachtt fl:r overleed
enkele oogenblikken.
Op den Biltschen straatweg bij
Utrecht, is in den nacht een auto,
van de bestuurder door het schelle
licht van een voorbQigdende auto een
oogenblik verblind was, tegen een boom
gereden. Een inzittende dame werd
door de glasscherven aan het gezicht
verwond.
In het ziekenl uis te Delft is opge
nomen D. S. uit Pgnakker, die lijn eigen
gemaakte patronen in zijn geweer had
willen probeeren. De hoeveelheid kruit
schijnt te groot te zijn geweest; teo-
minste de loop van het geweer sprong
bij het afgaan van het schol uit elkaar,
zoodat de linkerduim van .den schutter
werd afgerukt.
Een werklooze, te Maastricht niet
tevreden over den steun, heeft op het
bureau v an de werkverschaffing aldaar
at onder zijn bereik lag, kort en
klein geslagen. Gelukkig dat spoedig
de politie aanwezig was, anders had
voor den beambte, slecht uitgezien.
racdedeelcn, dat de heeren onder elkaar
even uitgemaakt hebben dat ik In mQo
Ingezonden-
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Trekt mijnheer ven Dieten zlob terug?
Met eenige ver(be) wondering las ik
het ingezonden stukje van den heer
J. F. Schatorjc. Ik neem eene uit-
noodiging aan van deo heer van Dieten
om met hem in het Openbaar te deba
teeren en nu komt Mijnheer Schstorjé
heb. Ik heb nooit geweten dat de leden
van de bouwvereeniging «Eigen Huise
zoo wiskundig aangelegd waren dat xQ
dat zoo maar met een bespreking kon
den vaststellen nonder U tekeuen. Ik
de heeren willen verzoeken de zaak
nog eens na te rekenen en daarbQ
de volgende formule te gebruiken.
11
ik denk dat iQ dan tot een andere conclu
sie zullen komen en daarbij zullen zien
hoeveel veelvouden van het door hem
van «Concordia* geleende bedrag, xQ
moeten terugbetalen.
Intusschen wacht ik nog steeds op
het antwoord van den heer van Dieten.
Nog een enkel woord over de uit-
noodiglng van den heer Schatorjé.
Dinsdagmiddag werd aan mQne
woning het volgende briefje afgegeven.
«Bouwvereeniging «Eigeo Huis*,
Aan den WclEd. Heer v. d.
Hurck, Amersfoort.
M. Hierbij hebben wij de eer u b
leefd uit te nood-gen op onze ledt
vergadering, welke gehouden zat wi
den op Vrijdag 21 November a.s.
avonds om 8 uur ia de R.K.W.V.
Hoogachtend namens het Bestuur
J. F. SCHATORJE, secr.
G. v. Stelliogwerfatr. 11.
Hierop heb ik den heer Schaterjé
ongeveer ata volgt geantwoord,:
Tol mij-i leedwezen ben ik Vrijdag
avond reeds bezet. Ik vermeen u echter
mogen verwijzen naar mijn ingezon
tl stuk in sde Kembode* van 11
November, waarin ik de uitnoodiging
van den heer van Dieten, om met
hem in het openbaar dsze zaak te be
spreken, aanneem. Ik hoop dat de heer
van Dieten zich niet zal terugtrekken.
Hoogachtend, H. v. i>. HURCK.
Ieder die met mijn werkkring eenig-
slns bekend is zal begrijpen dat Ik er
maar niet zoo tusschen uit kan sprin
gen, wanneer ik dat wil.
Om deze redenen heb ik ook het
debat met den heer van Dieten op een
Zondag moeten stellen.
Dankend voor de plaatsruimte.
Hoogachtend, H. v. u. HURCK.
Amersfoort, 25-U-'24. Kapelweg 126,
m Parochie als St. Henrietta da
Jonge Werkman te reorganisecren. Dat
vina Ik heel mooi, maar laat dan lach
eerst xQ, die lid zQo van de muziek-
vereeniglng, eerst goeds laden xQn van
de Jonge Werkman.
Met de oprichting van de muziek,
vereeniging was het grootste percentage
leden, lid van de Jonge Werkman af-
deeliog St. Henrietta, doch toen xQ
eenmaal lid waren van dc muziek ver.
lieten zQ de moederver. varen, an da
afdeellng St. Henri cut kwQndc tot in
het niet.
Dut bestuur van de muzickvcreenl-
ging wanneer U iets wilt beginnen om
een afdeellng Jonge Werkman tcreor-
trouwe leden zQt van de Jonge Werk
man, wat ge zelf natuurlQk ook zQt I
Hopende dal Wilskracht in de toe
komst trouwe leden mag bezitten van
de Jonge Werkman dank ik.
DE SPEURDER.
Amersfoort
Wilskracht en de Jonge Werkman.
Naar aanleiding van de muziekuit
voering, Dinsdagavond, in hel Patro-
St. Gerardua-Msjella aan de Bor-
r, wil ik hier even mijn gedachten
laten gaan, over het verband, tusachen
Jonge Werkman en Muziek vereeniging
laatste jaren tot stand gekomen.
Voor enkele jaren terug, zien wij dat
het bestuur van de Jonge Werkman,
het stoute stuk durft wagen te reppen
over het oprichten eener muziekver-
ecnlgfng. Het was toen de moeder-
vereeniging van de muziekverceniglng,
die toen haar krachten leende, om een
muziekvereeniging tot stand te kunnen
brengen.
Doch wat zien wij nu gebeuren
De Jonge Werkman gaat kwijnen, en
moet wil zij weer beter worden ge
reorganiseerd .vorden.
Nu gaat de muziek vereeniging be
nnen met haar krachten te leenen om
Van officieele zijde la uit Lcmbetg
bericht gekomen, omtrent den Ruseischen
„priester", die zich aan de St. Lam-
bertus-parochie te Hengeloo vervoegde
eo later ook aan ren ^pastorie Ie dezer
stede een bezoek afligde.
De letterlQke tekst ia deee:
„Die mijnhect Bodwljk is, sooala ik
u geseind heb, geen R. K. priester en
vanzelf ook geen Archimandriet. HQ
heeft al veel kwaad gesticht Zou ik u
mogen verzoeken om een waarschuwing
In de couranten te plaateen, want men
weet niet wat hQ nog van plan la."
Nieuwe Boabeo In de R. K. Open
bare Leeszaal en Bibliotheek:
v. Dclnee, Uit het Land van Katoen
en Helde.
v. Dokkum, Ons mooie Nederland,
Utrecht.
Harard, Dc bedreigde Grenzen,
ter Kulic, Dc Twcntsche Watermo
lens, Gclll.
v. d. Ven, Ona mooie Nederland,
Gelderland,
v. d. Meer de Walcheren, Branding,
v. Schothorst, Het Dialect der Noord-
West-Veluwe.
Scipel, De economisch- Ethische Theo-
ri«n der Kerkvaders.
Smcets, De Belastingen in Nederland.
Tariefwat.
Nolet, De Biecht,
v. Beurden, Uit droevige Dagen.
Mgr. AriCns, H. van de Wetering.
Nolet, Beknopt Handboek der Kerk
geschiedenis.
R'lring, KcrkelQkcn Wereldlijk Twente
Slnt-Mclaniawcrk.
BQdragen tot de Gescbiedenia van
OverQsel.
Cohen, Nederlandsche Sagen en Le
genden.
Fruln, Tien jaren uit den Tachtig
jarigen Oorlog,
Gedenkboek van het Ncdcrl. R. K.
Huisvestingscomité.
Gedenkschrift Maatsch. tot Redding
in Schipbreukelingen.
Geerdink. Eenige BQdragen tot de
Geschiedenis van het Archidiaconaat
en Aartepriesterschap Twcnthc.
Brom, Barok en romantiek.
Wolynski, Der moderne Idealiamua
und Rusland.
3) DE EEM GEBLOKKEERD
rooB T. PLUIM
Half Januari (1428) was het groote
zeekasteel in zoover gereed, dat het
vervoerd kon worden. Een aantal klei
nere vaartuigen trokken het over dt
Zuiderzee naar den mond der Eem.
Het drijvend bolwerk wekte de alge-
meene belangstelling en bewondering
op, en werd door het volk „de groote
kat" genoemd.
Uit vele plaatsen van Holland wer
den tui zooveel mogelijk troepen gelicht
en den 13 Jan. 1428 aanvaardde het
leger den tocht naar de Eem, om over
rompeling van de „kat" te voorkomen.
Het drijvend blokhuis werd in de
rivier voor anker gelegd en dc verster
kingen langs den oever nog tncer van
manschappen voorzien. Nadat Fillps
het een en ander zelf geregeld had en
twee scinschepen tusschen de blok
huizen aan de Eem en de stad Amster
dam in dc vaart had gebracht, keerde
hij in 't laatst van Januari naar Amster
dam terug.
Zijn doel was, in zijn stamland Bour-
gondië een nieuw leger te gaan ver
zamelen; hij wilde daarom tijdens zijn
afwezigheid het weerspannige Sticht
door allerlei grondvestingen en blok
huizen, als die aan de Eem, in toom
houden. Dit alles was omstreeks half
Februari gereed, zoodat hij toen zijn
-"is naar Bourgondië aanvaardde.
Doch zijn tegenstanders, de Utrecht-
schen en hun bondgenooten, zalen niet
stil en belegerden zelfs den Bisschop
In zijn slot fe Culemborg. Bijna maakten
zij zich van dc stad meester, doch door
de kloeke houding der burgers moesten
de belegeraars met een gevoelig verlies
aftrekken.
Intusschen bleef de blokkade der
Eem den Utrechtschen en Amersfoort-
schen een doorn In het oog, het ver
wondert ons dus niet, dat zij middelen
beraamden, om weer toegang tot de
Zuiderzee te krijgen. Die begeerte werd
sterker, naarmate de weersgesteldheid
zachter begon te worden en Zuiderzee
en Eem weldra weer ijsvrij zouden zijn. I
De voordeelige strooptochten In het
reeds zwaar geteisterde Eemland, zou-1
den dan weer kunnen beginnen, indien
men tenminste de blokkade kon ver
breken, d. w. z. als men de „groote
kat" vernielen en de blokhuizen ver
nietigen kon.
Niettegenstaande die „kat" beproef
den de Utrechtschen dan ook zich toe
gang tot de Zuiderzee tc verschaffen.
Van geschut en belegeringswerktuigen
voorzien, trokken /.ij moedig op het
drijvende monster af, als gold hef de
bestorming van een geduchte vesting.
Nadat zij de Bourgondiërs uit dc blok
huizen langs de Eem hadden verdreven,
begonnen zij dc kat aan tc vallen. Zij
zware breuken kreeg.
Maar ziet, wat er gebeurt I Daar er
nog ijs in de Zuiderzee en dc Eem
lag, raakten ccnlgc drijvende schotsen
aan 't ankertouw der „kat" vast. Door
den stroom, die daardoor ontstond,
keerde dc kat zich om, zoodat nu dc
andere zijde naar den oever was ge
wend. Toen de Utrechtschen dat zagen,
schreeuwden zij van verrassing en ont
steltenis. Zij meenden n.l., dat het reus
achtige gevaarte naar verkiezing in alle
richtingen gedraaid kon worden. Zij
begonnen er dus aan te wanhopen om
het ooit te zullen vermeesteren cn op
die wijze ontmoedigd trokken ze weer
naar Utrecht terug.
Maar ook de Kabeljauwsche (Bour
gondische) soldaten op het blokschlp
zelf, werden met panischon schrik be
vangen, zoodra de kat zich omgedraaid
had. Zij dachten niet anders, of het
Scvaartc zou ineenstorten en hen allen
en dood in dc golven doen vinden.
Qroot was dus hun verrassing en
ook hun blijdschap toen zij bemerkten,
dat dc vijand het beleg opbrak.
Maar wat den Utrechtschen niet»
lukt was, zou voor dc woedende ele
menten slechts een kleinigheid zijn
Door dc vereenigde werking van gol
ven cn schotsen raakten van de groote
kat weldra de ribben en balken los,
zoodat het vaartuig uit elkander viel
en daardoor het gevreesde zeekasteel,
dat zooveel angst had ingeboezemd,
spoorloos verdween.
De Utrechtschen keerden op die
tijding ijlings naar den mond der Eem
terug en begonnen op hun beurt een
blokhuis op te werpen. De Kabeljauwen
die nog vóór den ingang der rivier
lagen, poogden dit tc verhinderen. Dc
Utrechtschen wisten evenwel hun op
geworpen verschansingen tóA goed te
verdedigen, dat ztj hun blokhuis kon
den voltooien.
Zoo moest ten laatste de Hertog zijn
blokkade opheffen cn lag voor Amers
foort dc weg naar zee weer open.
Wel gat Filips nog in 't zelfde [aar,
toen hij nieuwe troepen geworven had,
last om nogmaals de Eem tc blokkceren,
maar eer net zoover kwam, had Jacoba
van Beieren zich aan hem onderworpen.
En zoo was tic burgeroorlog, die Eem
land zooveel leed cn ramp had berok
kend, gelukkig geëindigd.
Baarn.
