N.V. Middenstands-Credietbank
Bel dan op No 42
,,,a
Credieten Incasso's - Deposito's
DE EEMBODE
K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In gun. doch opiegglng ven
abonnement moet geechleden voor den unvang van een nieuw kwartul.
Prlj» per drie munden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort
Afzonderlik*
B van II
artul.
Dinsdag 9 Dec. 1924 No. 73
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANOBORACHT 28. AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAQM1DDAO
ADVBRTBNTlfiN 29 Cl
n|vrrheld b| geregeld a
en Vrldag vddr uur
niet worden gegarandeerd.
God is tevreden over dcngene,
die met Hem tevreden is. In alles,
wat u wedervaart, moet gy Gods
beschikking of toelating zien.
Bet Hmerstoortscbe
museum.
Door A. F. VAN BEURDEN.
I.
Amersfoort is eene oude atad, die
zich op geleidelijke wijte ontwikkeld
heeft. Uit natuurlijke oorzaak ontstaan
aan den overgang van de Eem bij het
Hof der ridderheereo, eigenaars van
een groot goed kort daarbij, kreeg
het toeloop door de gunstige ligging.
Kooplieden, landbouwers en vee
lt, uders vonden er hun brood. Er werd
een kerk gesticht, een beiaard
doortrekkenden en wat el meernoodig
was in het middeleeuwsche leven. De
Amersfoorter heeren verdwenen, de
ontwikkeling schreed voort, het dorp
werd stad, kreeg wallen, dubbele grach
ten, muren, poorten, en aanzien tusschen
de steden van het Sticht en de Hollanden.
De Amersloorters trokken met het
zilveren kruis getooid ten heiligen Kamp
naar 't Oosten, maar wetten ook hunr e
zwaarden voor verdediging van hoftn
haard, stonden als «ongemakkelijk 'e
hantierer» btkend en sch kien, wis 't hun
niet beviel, zich niet op 't eerste woord
naar Bisschop of Prins.
Er zat lijn in hunne handelingen en
toen Jan van Nassau de stad, die van
een hangen aan de nieuwe leer, nog
niet veel moest hebben, geweld
dadig belegerde, innam en den raad
in een handomdraai zette naar 's Prinsen
politiek, schikten de burgers zich
slechts morrende in dien opgedrongen
toestand. Tijd en beraad hebben
van de groote grieven, de kanten
afgeslepen, maar allerlei sporen zijn
er in Amersfoort nog te vinden van
een lang en welbewust leven. Wel
is er uit dien tijd veel verdwenen. Maar
de prachtige O. L. Vr. Toren herinnert
neg altijd aan de welvaart der stad
door de Bedevaart naar O. L. Vr., die
eens de stad bloeiend en rijk maakte.
De St. Joris kerk, hoewel ontdaan van
innerlijk schoon, met een geschonden
jnweel van een rxaal, zooals er weinige
in Nederland en de naburige landen
bestaan met eene beschildering, die
door kortzichtigen of al te ijverigen
met een dikke kalklaag bedekt werd,
de St. Joris-kerk met haar ongebruikt
ledig staand prachtig koor dan de Poth
goed in stand gehouden met zijn ook
weer van de noodzakelijke meubelen
ontdane St. Jacobs-kapelnog het
Weeshuis met Zijn archief en oude
stcffeeringhet Mannendeel van het
Blokland of H. Sacraments-gasthuisde
Kamperbinnenpoort geschoonde, maar
toch nog te herstellen, bedreigd door
het hedendaagsche jagende verkeer
de unieke Koppelpoort en dan de
Monnikendam, die men niet zoo waar
deert omdat men zijn vorm en niet ziet
en over het dak loopt I En de oude
huizen met fraaie gevels.
Al deze monumenten dwingen een
ieder te erkennen, dat Amersfoort een
stad is, die alhoewel niet de aanzien
lijkste door inwonertal, toch wel dege
lijk mede telde in de rij der bemuurde
steden door schoonheid.
Van de wijsheid der vroede vaderen
getuigt eerstens de stichting der zware
Muurhuizcu, toen de veiligheid in den
lande oog gebood om de uitbreidirg
van bouwterrein binnenwaarts te zoeken
en men ééne gracht opr fferde, om bouw
grond te winnen op de tweede plaats de
royale, weloverdachte tweede uitleggirg
der stad, die verademing bracht uit
benauwde inklemming en uitzicht opende
op voortschrijdenden bloei. Ook gBf het
de arbeidslustige werklieden en gilde-
broeders moed tot werken. Na veel-
afwisseling is dan de Fransche revolutie
gekomen met haar afwijkende denk
beelden het nutteloos worden van
vesting-werken, poorten en grachten
volgde. Daarop kwam een periode van
verslapping in denken, handelen en doen,
als gevolg van het niet medegaan met
den stijgenden drang naar vooruit streven
der wereld. Dat heeft de stad kwade
tijden bezorgd.
Zij bleef jaren en jaren lang slechts
heel zachtjes in haar bevolkingscijfer
klimmen, vrijwel als alle provincie
steden, met schokjes op en afgaand all
er meer garnizoen kwam of er een deel
vertrok.
De groote was der bevolking is
in onze' dagen vrijwel gekomen. Ook
de veifraaïng der nieuwe gedeelten
buiten de muren. Al kost de uitvoering
der doordachte plannen veel geld, men
moet den aanleg pi ijzen eu de roep
gaat over Amersfoort, dat het kan
mededingen in stadsschoon met verschil
lende bekende plaatsen. In een meer
prozrïsch gedeelte der stad, waar de
niet zeer fraaie passerelle of voetbrug
het spoorterrein overspant, ligt het
rosarium, dat met zijn kleuren en geuren
het banale der omgeviog doet vergeten.
Wr I klit kt er een onharmonieuze noot
dezen lofzang n.l.dat in onzen lijd
de belasting opgevoerd is, tot een cijfer,
dat menig huisvouder met schrik de
komst van het biljet doet te gemoet
tien. Maar, we spraken over Amcrs-
foorts verleden en zullen in verband
daarmede, onze beschouwing vcorzetten
an de belasting maar zwijgen.
(Wordt vervolgd,)
iCang fltnotfl fltzwtgen!
Het is bekend, dat in de provincie
Utrecht, door verschillende personen
reeds jaren de wenich van Mgr. den
Aartsbisschop wordt tegengewerkt, dat
n.l. alle R. K. Boeren in zijn Diocees
zich zullen organiseeren in den A. B.
T. B. Tegengewerkt, zoo zelfs, dat als
het Bestuur van den A. B. T. B. meende,
dat overeenstemming met de boeren
was bereikt, door allerlei geheime in
vloeden achter de coulissen de over
eenkomst weer niet werd nageleefd. Wij
stellen ons voor binnen zeer afzienbaren
tijd een en ander te publiceeren, vootal
nu ons blijkt, dat verschillende heeren
de Utrechtsche boeren op de meest
ernstige manier misleiden over den A.
B. T. B. en de meening van Mgr. den
Aartsbisschop door hun vslsche voor
lichtingen te geven. In dit nummer wil
len wij echter bespreken een der ergste
misleidende staalljes van den laatsten
tijd, n.l. ten opzichte der onderlinge
Ziekteverzekering van den A. B. T. B.
Aan de agenten der onderlinge Ar-
keidscontröle verzekering in de Provin-
Utrecht, werden vorige week de
ilgende gegevens over de onderlinge
Ziekteverzekering van den A. B. T. B.
verstrekt door de Directie dier verzeke
ring, den heer de Vrankrijker te Utrecht.
(Wij kregen deze circulaire toevallig in
handen, waardoor wij ditmaal in staat
zijn gesteld een kras staaltje van volks
misleiding aan den kaak te stellen.)
Ziekteverzekering,
Bij den A. B. T. B.
i tekort van
Bij onzen S. B. B.
Van 1909 tot 1924 was de gemiddel
de premie per f 100.— loon voor C
85 ets.
Voor Y f4.15 per persoon. Boven
dien hadden wij f4717.S2 reserve.
Waarde lezer klinkt dat niet mooil
Op 1 Mei 1922 het is waar. Maar waar
de heeren den toestand hunner ver
zekering weergeven op 1924, was het
een eisch vbh eenvoudig fatsoen ge
weest, indien zij ook den toestand var
de onderlinge ziekteverzekering van den
A. B. T. B. genomen hadden op 1 Mei
1924. Echter dan was de lel er afge
sest.
Immers op 1 Mei 1923, had de onder
linge ziekteverzekering van den A. B
T. B. nog een tekort van f4317.34',
en op 1 Mei 1924 een batig saldo var
f642.35.
Een stille reserve van f3500.
Terwijl de boeren bij de onderlinge
ziekteverzekering van den A. B. T. B.,
niet alleen veel minder premie betaal
:n maar ook meer uitkeering ontvingen.
Wij zullen de heeren nu rryaal be
handelen en cijfers van gelijke waardr
tegenover elkander zetten. Wij nemeo
daarvan de cijfers betrekkelijk de ver
plichtingen voortvloeiende uit art. 1638
ij. B. W. te weten de vergoeding
dokters- en verplegingskosten.
De premie bedroeg bij de ziektever
zekering van den A. B. T, B. de vol-
Premie's Ziekteverzekering.
Boekjr. p. prs. (GldBoekjr. p. prs. (Ov.)
1910/11 f 1-50 1910/1111.50
1911/12-150 1911/12-1.50
1912/13 -1.50 1912/13 - 1.50
1913/14 - 3.— 1913/14 - 2.50
1914/15-3.— 1914/15-2.50
1915/16-3,- 1915/16-2 50
1916/17-3.— 1916/17-2.50
1917/18-3.— 1917/18-2.50
1918/19 - 3.- O. Z.verz. v. d. A.B.T.B.
1919/20-3.— A.B.T.B
1920/21 -3— A B.T.B.
1921/22 -5.— A.B.T.B.
1922/23 - 5 A.B.T.B.
1923/24 -7.50 A.B.T.B.
Tellen wij die premie over 15 jaar
op, dan bedraagt de gemiddelde pre
mie f 3.47 per persoon.
Het verschil is dus f 0 68 per persoon
i per jaar.
In de onderlinge ziekteverzekering
m den A. B. T. B. zijn 1900 deel-
Per jaar is dus de mindere premie
betaling f1292.—.
Over 15 jaar dus 15 V dit bedrag
is f19380—.
De Onderlinge Ziekteverzekering van
den A. B. T. B. vergoedt alle kotten der
geneeskundige behandeling. De boeren,
die dus bij onze verzekering zijn aan
gesloten betalen niets dan de premie.
Bij de verzekering van den heer de
Vrankrijker is zulks echter niet het ge
val, daar betalen de boeren zelf nog
10 pet. voor deze kosten.
De onderlinge ziekteverzekering van
den A. B. T. B„ betaalt per jaar onge
veer f9000.— aan geneeskundige hulp.
Hierdoor hebben de boeren, die deel
nemen in de onderlinge ziekteverzeke
ring van den A. B. T. B. elk jaar een
voordeel van f 900Over 15 jaar
bedraagt dit dus 15 X '«X) f 13500
Bij de onderlinge ziekteverzekering
betalen de boeren dus over 15 jaar in
vergelijking met de verzekering van den
heer de Vrankrijker minder aan premie
f 19.380.—.
Ontvingen aan meerdere
uitkeering 13.500,—.
Een voordeel dus van f 32 880.
Thans bedraagt de premie bij de
ziekteverzekering van den heer de Vrank
'ijker per persoon f 7.20, en betaalt zijn
erzekering 90 pel. der kosten.
De premie bij de onderlinge ziekte
verzekering van den A. B.T. B. bedraagt
per persoon f 6.en betaalt alle kosten.
Lezers, is het niet schandnlijk om met
:n dergelijke circula re den agenten
in den heer de Vrarkrijker die niets
eten van den werkelijken toestand der
onderlinge ziekteverzekering van den
T. B., op deze wijze een voor
lichting te geven, welke beneden alle
peil is Is het wonder, dat er goed
willende boeren in Utrecht zijn, die ons
meermalen zelden, ja ik zou wel willen
loetreden, maar ziet u ik heb een cir
culaire gezien waarop met cijfers werd
bewezen, dat de A. B. T. B. en zijn
instellingen zwak zijn. En als we dan
vroegen, laat ons die circulaire ook eens
lezen, dan moesten zij antwoorden, och
ik kon ze van den agent niet meekrijgen I
Laat de heeren voorzichtig zijn I Men
in een boer lang misleiden, maar als
hij moet erkennen, dat hij opzettelijk
om den tuin is geleid, dan verzekeren
wij de beeren, dat de boerenveront-
waardiglng en de verachting der boeren
op scherpe wijze hun spel zal verstoren.
Hopen we, dat in het waarachtig boeren-
belang, godsdienstig en stoffelijk, spoedig
de waarheid moge overwinnen.
(«Boeren en Tuindersblad»
Gemengde Berichten
Naar wij vernemen, maakt het
instituut «beslaglegging op salarissen
van Rijkswege» een punt van onder
zoek uit bij de Werkgeversvereniging
Het aantal beslagleggingen is in den
laatsten tijd, nu het. Rijk zijn achter
stand inzake inning der belastingen tracht
in te halen, reusachtig toegenomen,
zoodat op[,de schouders der betrokken
werkgevers een kolossalen last gelegd is
Alleen bij de Spoorwegen moet hei
aantal beslagleggingen dit jaar tenige
duizenden bedragen en een belangrijk
percentage van het personeel omvatten.
Met de tram OosterhezselenHooge-
veen Geesbrug is een ernstig ongeluk
gebeurd. Een kudde schapen, ongeveer
100 stuks, keerde huiswaarts, toen de
tram kwam aangestoomd. Ondanks
herhaaldelijk g' fluit, reed de machinist
plotseling te midden der kudde. Het
was een warboel. Niet minder dan 43
schapen werden gedood, terwijl de her
der, de 55-jarige A. de Vos, direct naar
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Qracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3'/, - 5%
het ziekenhuis te Hoogeveen werd ver
voerd, waar men constateerde, dat beide
beenen waren gebroken.
De «Banier» vertelt het volgende,
dat gebeurd is in een zeehospitium in
Zeeland
«In deze inrichting worden kinderen
kosteloos verpleegd wegens onver
mogen van de ouders.
Een dezer dagen bezochten de ouders
in een «kosteloos» patientje het hospi-
iui. Het kwam hun gelegen om even aan
te komen, want zij waren juist op de
doorreis naar de Ardennen, waar zij
hun vacantie zouden doorbrengen
Eeoige dagen later kwamen andere
onvermogende ouders en een familie
lid hun kindje bezoeken, dat kosteloos
in het hospitium is opgenomen. Er werd
hartelijk afscheid genomen, want de
oudelui zouden geruimen tjjd weg bij-
De familie ging namelijk een
vacantiereisje maken naar Zwitserland.»
Het is gebleken, dot de gemeente-
begrooting van Deventer over 1923
ton meer overschot oplevert dan
n W. bij bet aanbieden der be
grooting 1925 hadden aangenomen. Bij
het vaststellen der voorloopige cijfers
een bedrag van ruim f 100000 dat
in 1921 was overgebleven, over het
hoofd gezien.
Op 1 October waren te Amsterdam
440.906 mannen en. 368 498 vrouwen,
tezamen 709.504 zielen, tegen 706.194
op 1 januari j.l.
en4 47-jarige landbouwer te Enter-
broek viel van zijn rijwiel, doordat een
iet stuur hangend busje tusschen
zijn knie en het stuur geraakte. Hij
kwam terecht op een afgeslagen heg-
stomp, die hem in het rechteroog trof.
Het oog hing nog sian een spier be
vestigd op zijn wang.
In Engeland kent men nog steeds
hooge waarde toe aan de afstamme
lingen der in 1914 uit Friesland geïm
porteerde stieren. Op een vcrkooplng
een gedeelte van den veestapel,
toebehooreode aan E. Furness, te
Buntinwfird werd voor een stier f 18000
betaald.
Dezer dagen is melding gemaakt
een schade door sabotage in de
azijnmakeiij van de bierbrouwer^ te
Amsterdam. Klaarbl ijkelijk door toedo ;n
van een kwaadwillige is des nachts
een groote hoeveelheid azijn wi
vloeid. Het blijkt, dat men hier
ren zeer ernstig geval van schade door
iabotage te doen heeft. Niet zooals,
aanvankelijk was gemeld, is van slechts
66a reservoir 's nachts de kraan ge
opend, doch van tien azijnreservoirs
zKti de kraanen opengedraaid, en niet
minder dan 400 H L. (40.000 lite.) azijn
zijn weggevloeid. Bovendien is in ver
schillende kuipen, waarin de azija wordi
vervaardigd, soda geworpen.
Ter hoogte van de R. K. Kerk aan
de Utrechtrcheweg te Zeist werd een
bestellerswagrn door een auto aange
reden. Van het drietal jongens, dat
achterop den wagen zal, wisten twee
zich bijtijds in veiligheid te stellen,
doch de 10-jarige D. viel van den
wagen en werd overreden. Het ventje
is overleden.
Tien dienstweigeraars, opgesloten in
de bijzondere strafgevangenis te Den
Haag zijn een gezamclijke hongerstaking
begonnen.
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Amersfoort
Belangstelling.
Ik kan me niet herinneren ooit zoo
veel belangstelling in ons gemeentelijk
welvaren te hebben waargenomen als
nu wordt getoond,
De slachthuis-plannen b.v. leverden
stof aan tal van Ingezondcn-slukken-
schrijvers en ook aan de gemeente-
begrooting werd meer proza gew jd dan
ooit te voren gebruikelijk was.
De diverse slachthuis-bemerkingen
bewijzen meestdcels, dat ondanks de
verstrekte uitgebreide toelichting de
Juiste beteekenis van de voorstellen
ontgaat aan hen, die zich er zoo druk
over maken.
Dat bet stichten van een slachthuis
noodig is en nuttig voor alle men-
schen behalve vegetariërs, kan moelll|k
betwist worden.
Dat zoo'n slachthuis goed gelegen
i gemakkelijk bereikbaar moet zijn is
eveneens een feit wahrover weinig te
praten valt.
Maar dat er zooveel angst en vreeze
is onder de belastingbetalende burgerij
wanneer de heeren aan den Westsingel
met dcrgcltyke groote plannen komen
is fataal.
Daaruit spreekt een wantrouwen in
het beleid van hen, die in deze leiding
hebben te geven.
Een wantrouwen ontstaan door ge
maakte fouten uit gebrekkige leiding en
onvoldoend verantwoordeljkheidsbescf
■oortspultende.
En 't Is dit allengs gegroeid wan
trouwen, hetwelk de menschen doet
te hoop loopen en proteateeren tegen
plannen die op-zich-genomen waardes-
tg en steun verdienen.
De houding van den Wethouder van
Publieke Werken die f 10(100 voor 't
plannen maken vroeg en op 'n tele
foontje van een gewezen Raadsheer
aan den Ulrechtschen weg, gulweg
mededeelde, dat 't ook desnoods wel
de helft en meer minder kon, zal er
niet toe lelden hst geschokte vertrouwen
in zijn afdeellng te herstellen.
Overigens zouden we den wethouder
willen advlaeeren een meer spaarzaam
gebruik van z'n telefoontoestel te maken.
Want wat hij nu voor eet kemphaan
deed, zal bij bezwaarlijk kunnen vol
houden wanneer ieder die in publieke
werken Iets onduidelijks waarneemt, de
telefoon van den haak neemt en met
den wethouder aan 't praten gaat.
Maar dit alles daar gelalen.
De alachtbuisbouw, waartoe in be
ginsel terecht is besloten, mag niet
worden een bron van ergernis voor den
belaslingbetalenden burger.
Die bouw moet sober en onder strenge
vakkundige leiding worden voorbereid
en uitgevoerd.
De fouten in het verleden begaan,
mogen in geen geval herhaald worden,
En geeft de kwaliteit van den leider
daarvoor geen waarborg, dan is 't plicht
zich zonder aarzelen van een betere
kracht te voorzien.
Iets wat momenteel juist zeer goed
mogelijk Is. CIV1S.
De Weerwraak der Kaboatere.
Vrijdag J.l. was, ter gelegenheid van
het St. Nieolaas (eest, de groote «aal
van het gebouw «St. Aschten» geheel
gevuld met de jongens der Katholieke
scholen aan Brerstraai, Westsingel,
Schimmelpenniackstraat en Schimmel-
penntnkkade, terwijl de studenten van
het Missiehuis «St. Jan» zich bij de
schoo'jeugd hadden aangesloten.
Nadat de goede oude Sint rijn best»
kinderen vaderlijk had toegesproken
en aan allen heeiljke versnaperingen
