I
J
N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
WILT U EEN EERSTE KLAS
PIANO OF ORGEL
Bel dan op No 42
Amsterdamsche
CREDIETEN
Bank
I
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
ABONNBMBNTBN kunnen elke week In Rian, doch opzegging van
abonnement moet geschieden voor den aanvang van eert nieuw kwartaal.
Pr(a per drie maanden 11.00. Bulten de gemeente Amersfoort f 1.10.
A!sonderl|ke n
Dinsdag 31 Maart 1925 No. 104
Acht en Dertigste Jaargang
KANTOOR: LANQEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VR1JDAOMIDDAQ
abvbrtbntiÊw 29 cent per regel. Blllgke tarieven voor handel et
n|verhe!d b| geregeld adverteeren. Advertentlèn moeten Dinsdag
en Vrgdag vóór I nur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan
niet worden gegarandeerd.
Uiterlijke praal verachten, vriendelijk
en minzaam zijn, bescheiden zijns
weegs gaan, met geringschatting van
zich zelf spreken, een groot welgevallen
hebben in deugd en ootmoedigheiddat
alles kén nederigheid zijn maar ook
wel iets anders.
De Katholieke Pers.
De Pera is een wapen in de hand
van waarheid en logen een macht
ten goede of ten kwade.
Daaruit volgt noodzakelijk, dat wij
Katholieken die macht ten got de moeten
gebruiken, dat wil zeggen alle geoor
loofde middelen moeten aanwenden
omonzeRoomschecouraoten te steunen
en de couranten die verkeerde of slechte
beginselen ingang willen doen vinden
te bestrijden.
De katholieke pers, staat als zoodanig
niet alleen tegenover de uitgesproken
onchristelijke, maar ook tegenover de
dusgenaamde sntutrale.s
Hier geldt bijzonder Christus' uit
spraak »Wie niet met Mij is, istegrn
Mij en wie niet met Mg verzamelt, ver-
stroold.s
Ware een blad niets dan een dorre
onpersoonlijke kroniek der feiten van
den ,dag, men zou zich die, mits eer
lijk en volledig, strikt neutraal kunnen
denken maar wij weten bet te goed,
een blad is veel meerhet vermeldt
niet alleen feiten, maar brengt die met
elkaar in verband, beoordeelt ze. trekt
er gevolgen uit die beoordeeling ge
schiedt noodzakelijk in bet licht van
beginselen, en beginselen zijn uiteraard
waar of valsch.
Daarbij een blad geeft meer dan
geschiedenis, zelfs dan beredeneerde
geschiedenis het is, en dikwijls tegeu-
woord.g op de eerste plaats, een staat
kundig orgaan, en staatkunde kan
wederom niet worden beoefend zonder
leidend beginsel, aan een bepaalde
wereldbeschouwing ontleend.
Kortom, een blad, dat dien naam
verdient, kan niet neutraal zijn, helt
noodzakelijk over naar rechts of naar
links en oefent in die richting gestadigeo
invloed uit op zijn lezers.
Maar zelfs gesteld, dat dit mogelijk
ware dan stond het reeds bierdoor
tegenover den katholiek, die zich zijn
eenige levenstaakGod te dienen, be
wust, daarmede ook bewust is dat daar
aan alles ondergeschikt moet zijn, dat
de waarheid, een wet hem van Gods
wege, neen door God zeiven geschon
ken, al zijn denken en doen moet regelen.
Het bevorderen der Katholieke Pers,
brengt mede, dat wij niet met zekere
hooghartigheid, als stonden wij tegen
over kooplieden, die ons voor den
prijs van 't abonnement zekere geeste
lijke winkelwaar in ruil geven, neerzien
op de redacteurs en schiijvers der bladen
in dienst van de goede zaak.
Bedenken we, dat zoo er met recht
sprake is van de macht der pers, die
macht wordt outwikkeld en uitgeoefend
door hen die de pers maken tot tolk
van bun denkbeelden co streven
dat deze, waar het de Katholieke pers
geldt, de dragers en voortplanters zijn
van goede beginselen, voortvloeiend
uit de leer en den geest der Kerk.
Daaiuit volgt, dat ons gevoelen voc
de katholieken pers zich niet mag b.
Bilig ui lil Huis In En it II
2 Door T. Pluim.
Op denzeliden 16en Augustus nog,
juist toen de bovengenoemde 13 Am
sterdamsche manschappen goed en
wel op het kasteel waren aangekomen,
verschenen eenige Spaansche soldaten
voor de poort en eischten het Huis in
naam van Montecuculi op. Maar onze
boer, wiens naam helaas niet bewaard
is gebleven, antwoordde met het los
branden van het geschut en zijn haak
bussen, terwijl hij tevens de stokken
met de soldatenmutsen heen en weer
liet bewegen, zoodat het den schijn
had, of er een sterke bezetting op het
kasteel lag.
„De kastelein gaf zoo vreeselijk vuur,"
zegt een kroniek-schrijver, „dat de
Spaansche bevelhebber het slot niet
durfde aantasten." Hij trok naar Amers
foort terug om versterking te halen,
met het vaste voornemen den volgenden
dag het Huis aan te vallen. Doch onze
Amsterdamsche soldaten wachtten de
Spanjaarden niet af, overtuigd, dat zij
palen lot etn algemeene wentch voor
haar bloei, haar uitbreiding en kracht,
maar dat wij, zooveel wij kunnen, ook
m et daden dien bloei moeten bevorderen.
H. H. H.
De Kiezerslijst.
Nogmaals wordt er aan herinnerd,
dat de nieuwe kiezerslijst in elke ge-
nte ter secretarie ter iczage is
gelegd. Teneinde bij de a.s. verkiezin
gen klechten ovrr het ten onrechte niet
geplaatst zijn op deze lijst zooveel mo
gelijk te voorkomen, is het gewenscht,
men er z'ch bijtijds van overtuigt,
men werkelijk op de kiezerslijst
geplaatst is. Slechts tot en met
15den April kan vcibeterirg van
lijst worden aangevraagdna dien tijd
is wijziging buitergesloten, ook indien
mocht blijken, dat niet-plaatsing op de
kiezerslijst op een vergissing berust.
Tot de as. stemming voor leden
de Tweede Kamer der Staten-Geceraal
worden slechts die mannen en vrou
toegelaten, die op 1 Februari 1925
Nederlander waren en ten minste ge
durende 18 maarden in het Rijk of
tijn kolon:ën of bezittirgen waren ge
vestigdterwijl zij tóór of cp 15 Mei
1925 den 25-jarigen let f t ij cl diener
hebben bereikt.
Kcmt hun naam echter nietvoo
de kiezerslijst, dan kunnen zij aan
tr.mirg niet deelnemen.
Binnenland
De verkiezingen
een dezer dagen te Baarn gehou
den politirke rede, gsf Mevr. Brouns
van Besouw o m. de volgrr.de beschou
wingen ten beste
Mevr. begon met de komende ge-
ichtige dagen den slemdag voor
de groslijst en den eigenlijken verkie-
'ngsdag in 't geheugen te roepen.
In baar rede stelde zij als doel
dat wij allen met volle overtuiging ter
9tembus gaan, omdat Gods eer het
vordert en ook omdat wij allen belang
hebben bij een goede christ. regeering.
Hiertoe beantwoordde zij drie vragen
1. Wat mogen we verwachten van
alle kiesgerechtigden, en
2. Wat van de Tweede-Kameileden,
ten slotte
3. Wat van een christelijk ministerie
Voor alle kiesgerechtigden, mannen
i vrouwen, is het een eisch dat ze
de bedendaagsche politiek meeleven.
Men moet zich niet laten afschrikken
door de wat al te zwart afgeschilderde
kwade kanten van de politiek want
de politiek raakt ons allen, en op de
eerste plaats onze gezinnen alles
immers groepeeit zich ten slotte om
de zorg voor 't gezin.
Door de kiezers moet een geregelde
contróle worden uitgeoefend op de
afgevaardigden, wai t deze zijn heusch
een beetje huiverig voor hun kie-
't geen blijkt uit den overgrooten
ijver vlak voor de verkiezingen.
Door de kalh. pers en de organisaties
die in Baarn Goddank zoo bloeien
't voor niemand onmogelijk de groote
politieke kwestiis te volgen, maar dau
moet men op de vergaderingen het
bestuur niet alleen laten zitten, dan
moeten we de wenschea door onze
leiders in ons aller belang gekoesterd
zoo krachtig steunen, dat ze
tegen de overmacht toch niets zouden
doen. Zij verlieten daarotn ijlings het
kasteel en trokken naar Naarden. Daar
kwamen zij 's morgens juist aan, toen
de 50 man, die kolonel Morgan in
opdracht van burgemeester Oetgens
naar 't Huis ter Eem zou zenden, zich
inscheepten.
Daar men nu van de aangekomen
13 vluchtelingen hoorde, dat de Span
jaarden het kasteel zouden belegeren,
begreep Morgan, dat zijn hulp Ie laat
kwam, zoodal de 50 man zich weer
ontscheepten.
Inderdaad verschenen de Spanjaarden
den 17en Augustus opnieuw voor hel
kasteel en ditmaal in grooter getale.
Zij telde nu 1500 man met 3 com
pagnieën paardenvolk, benevens 4
groote kanonnen. En dat alles voor
één boer met zijn gezin I
Toen onze „kastelein" dan ook die
troepenmacht zag naderen, begreep hij,
dat alle tegenstand nutteloos zou zijn.
Hij gaf dus fe kennen, dat hij zich
wilde overgeven, en verzocht daarom
een onderhoud. De Spanjaarden, nog
steeds in de meening, dat er een sterke
bezetting achter de wallen ligt, zijn
iltijd voor keouisgeviog worden aan
genomen.
baar beschouwing over de eischen
een goed kamerlid protesteerde
spreekster heftig tegen de reeds veel
wraakte cumulatie van ambten,
Baan'jerjagetij maakt bet onmogelijk
,t een kametlid zijn zaken goed be
hartigt, omdat, afgezien van 'c gekweekte
egeïsme, door al die baanljes de tijd
tot gezette studie van de vele kwesties
ootbreikt. Bovendien zijn 2ulke i
scben een sta-in-dec-weg voor jouge
opkomende mannen, die ook eens graag
:ts praesteeren willen en een gezin
illen stichten. Verder wordt door die
nmulati't kootakt met de kiezers zco
goed als onmogelijk alleen in veikir-
'gsdagen zien we onze afgevaardigden,
aar laten ze een voorbeeld nemen
in de socialisten die altijd klaar staan
■or hun propaganda.
Wat verwachten we van een chris
telijke regeering Ondanks den gewe-
penden vrede in orze partij, aldus
spreekster, ondanks de reeds zoo dik
wijls gewraakte leiding, die veranderen
moet, moeten we er voor waken dat
Christus iD de komende vetkiezing geen
schade lijdt, dat onze vijanden
't onze niet rooven.
Als alle kath. kiezers 't venijn
't socialisme kenden, dat immei
t katholicisme openlijk zijn grootsten
vijand erkent, wat zouden we strijden
voor Christus. We zouden allen pro
pagandist worden. Lsten we als strijders
Christus vechten voor de opheffiDg
het processieverbod en schrapping
of wijziging van 't onrechtvaardig!
Art. 123, dat onze heldenzonen mis
sionarissen zooveel last aandoet.
Van een christelijk ministerie ver
wachten we ook een andere en beier»
welvaartspoliliek dan de tot nu gevoerde.
Daarvoor moeten wij waken door ons
praktisch meeleven met de politiek,
at ons mogelijk wordt door onze pers
i organisatie.
Laten allen opkomen op 26 April
■or 't stemmen van de groslijst en
sfijden voor de overwinning voor
Christus I
Hierna stelde de Heer van Rijcke-
vorsel de vraag of nu werkelijk onder
't volk de behoefte wel zoo groot was
opheffiog van het processieverbod
of we op deze kwestie de coalitie
moesten laten uiteenvallen.
De spreekster wees in haar antwoord
op het opgewekte eucharistische leven,
dat zich allerwegen openbaart, en dat
vraagt om zijn natuurlijken uitbloei.
Maar om deze kwestie de coalitie ver
breken acht spreekster veikeerd ook
et de coalitie is 't wel te bereikeD.
Spoor weglecluur.
Het is bekend genoeg dat aan de
kiosken van den spoorwegboekhandel
hier te lande afgezien van de katho
lieke blBden, maar weinig katholieke
lectuur voorhanden was. Zeer weinig
er zelfs te kiijgen, wat een katholiek
gerust durft te koopen en te lezen.
Om daarin verandering te brengen
beproefd den exploitant van dien
boekhandel in comact le brergen met
katholieke uitgevers.
Van den kant der beide partijeo
ontbreekt het niet aan goeden wil om
deze richting itts te bereiken. Het
nu aan het publiek om te zorgen,
dat deze poging, in beginsel gelukt,
natuurlijk daartoe gaarne bereid.
Nu treedt onze boer als Kastelein
zelf naar buiten (een ander onderhan
delaar had hij natuurlijk niet) en het
valt hem gemakkelijk eervolle voor
waarden te bedingenItij mag met
zijn manschappen in alle krijgsmans
aftrekken en ieder mag zooveel
zijn „pak en zak" meenemen (ook
de kastelein I) ais zij wenschen. Bo
vendien zal men hem lot grootere
veiligheid naar Utrecht begeleiden.
„De Spaansche overste, zegt de
kroniekschrijver, stelt zijn volk reeds
in het gelid om den dapperen kastelein
de eere te doen daartusschen door te
trekken
„De kastelein gaat voorop, gevolgd
door zijn huisgezinIwee zoons en
boerenknechts, tezamen acht of negen
personen."
De stoet wordt besloten met een
paar wagens huisraad, getooid met dc
de Oranjevlag.
„De Spaansche overste dat ziende
en geen volk meer vernemende, werd
door dit bedrog zoo gemelijk, dat hij
den kastelein wilde achterhalen en hem
doen ophangen, omdat deze geen
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3% -
INSTRUMENT TEGEN LAGEN PRIJS
VRAAGT DAN EENS PRIJSOPGAAF VAN EEN
BIJ S. DUYKER
HAVIK 29 - AMERSFOORT - DIPLOMA TOONKUNST
MAOAZIJN BOVEN - GEMAKKELIJKE BETALING - LANGDURIGE OARANTIE
de praktijk ock,moge slagen. Immers
van den kant van den exploitant ec
de uitgevers is bet eerste doel
koopen. Wanneer men de katholieke
of in den goedeo zin des woords neutrale
lectuur niet koopt, wordt te weer
vangen door andere.
Aan katholieken die lectuur zoeken
ior een langere reis, aan Handels
reizigers vooral vragen we dus koopt
aan den Stationsboekhaodel katholieke
lectuur. Koopt ge steeds, dan za
ipoedlg overal voorhanden zijn.
Prov S'atsn van Utrecht.
Bij Kotinklijk besluit is aan
Commissaris der Konirgin machtiging
verleend om de Provinciale Staten in
buitengewone zitting bijeen te roepen.
In de afgeloopen zitting der Staten
heeft bet lid Fiijda aan Ged. Staten
veizccht, om, zoo dit noodig mocht
zijo, een «xtra-zitting der Staten bijeen
te roepen in verband roet een even-
tueele verleening van steun door de
provincie aan de Utrecbtsche markt-
plannen.
De Nood der Dlaapora-Prieetera.
Kent U de Diaspora bisdommen
Mogen ondergeteekenden U er iets
tn vertellen
Wij zullen kort zijn
Een groot deel, het Noorden van
Duitschland, de Diaspora, moet als
zuiver Missiegebied worden beschouwd.
Een gedeelte hiervan vormt het Bisdom
Meissen, Republiek Sachsen, gevestigd
in 968, opgeheven in den Reformatie-
tijd, weder hersteld door Z. H. Paus
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Benedictus XV in 1921. Op 5 millioen
zielen in het geheele Missiegebied van
het Diocees Meissen zijn 250 (XX) Katho
lieken.
Zielzorg. Slechts eenige tientalleu
Priesters zQn aanwezig voor deze, tus-
schen andersdenkenden verspreid wo
nende Katholieken van 20-30-60 tot 90
plaatsen of dorpen tegelijk I
De Godsdienst-oefeningen moeten
worden gehouden in enkele zéér armoe
dige kerkjes, meestal in lokalen van
café's, cinema's protestantsche, kerkhof
kapellen e. d. die dan voor het houden
der Godsdienstoefeningen moeten wor
den afgehuurd, of ook wel op kamers
zooals b.v. in Leipzig-ScbönefelddÜr
ook een Missie-Statie de geestelijke
>ont op een 4e étage, heeft 2 kamers
bij eene niet-Katholieke familie, één
kamer is woning, de andere is kerk,
biechtstoel, doopgelegenheid
Scholen. Voor de Katholieke kinde-
n zijn er bijna géén Katholieke scho-
i. Het gróótste deel moet protes
tantsche scholen bezoeken. Onderricht
nzen H. Godsdienst moeten deze
kinderen ook in gebuurde lokalen, buiten
schooltijd ontvangen. Dikwijls moeten
te Amersfoort
Kapitaal f55.000.000
Kortegracht 16
Reserve f42.500.000
HANDEL
- INDUSTRIE
krijgsman was en toch zooveel volk
(natuurlijk Spanjaarden) op de been
h3d gebracht. Doch de andere offi
cieren prezen den boer, dat er werkelijk
n krijgsmanshart in slak."
Zoo mocht hij ongedeerd naar Utrecht
trekken. Zonder ongevallen bereikte
hij die slad, waar zijn heldhaftig en
loos gedrag spoedig bekend werd. De
Staten van Utrecht schonken hem
levenslang een pensioen, waarvan hij
blijkens de registers jaren genoten heeft.
De onkloeke Cloech, die in tegen
stelling met den boer, het slot zoo
lafhartig had verlaten, werd bij vonnis
van den 5 October 1629 door den
Raad van State uit zijn ambt ontzet
en onbekwaam verklaard om ooit weer
een militairen post te bekleeden.
Hetzelfde lot trof ook het garnizoen
van Amersfoort. (Sententie Raad van
Staten 5 Oct. 1629).
Door de verrassing van Wezel, door
den Nederlander Otto van Dieden,
waren de Spanjaarden voortaan van
hun voorraadschuur verstoken en moes
ten zij uit het hun vijandige land hals
over kop wegtrekken.
Holland was weer gered.
Toen op 3 Augustus 1923 Baarn het
eerst in den lande het zilveren kro-
igsfeest van H. M. de Koningin, o.a.
met een Historische Optocht vierde,
had ik als ontwerper van dien stoet
uit Eemlands verleden de eer. aan
Prinses Juliana op het bordes van 't
Paleis Soestdijk Haar den voorbijtrek-
kettden optocht nader te mogen ver
klaren. Tal van schitterende groepen
gingen voorbij, maar bij de Prinses
had het meeste succes de eenvoudige
wagen met allerlei huisraad beladen,
gemend door den slimmen boer van
het Huis ter Eem. Zijn looze zet vond
blijkbaar groote bewondering bij de
Prinses. „En leven die kippen, daar
onder den wagen in die mand, mijn
heer Pluim?" „Zeker, Uw Hoog
heid, de slimme boer wilde niet hebben,
dat de Spanjaarden ze zouden op
peuzelen." Inderdaad het was wel
een nummer, dat bij jong en oud
insloeg.
Baarn.