OE EEMBODË
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort Vrijdag 26 Juni 1925 No. 25
en Omstreken Negen en Dertigste Jaargang
aBONNEMBNTBN kunnen elke week In gun. doch oplegging vin II ,wnpno.rHT luppcponDT TPl PPHON lie II ADVBRTBNTlfit* P" '«el. BHI|ke tarieven voor handel en
■bonnemenl moei geschieden voor den unvang van een nieuw kwartaal. KANTOOR. LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 ngverheld b| geregeld advertecren. Advertenttte moeten Dlnadag
Pr(a pei drie munden 11.00. Bulten de gemeente Ameratoorl 11.10. DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAG «a Vrgdag vóór 8 uur worden beaorgd. Een bepulde pluis kan
Alionderl|ke nummers 10 cl, II nlel worden gegarandeerd.
TWEEDE BLAD
Roomscb Katholieken van
Amersfoort
Wij hopen, dal alle Katholieken,
manoen en vrouwen, op de r Ai
der W lijst der Katholieke Staats
partij hun stem zullen uitbrengen.
Mgr. H. van de Wetering.
Woensdag 1 Juli is 't siemdag. Dan
zal wotden beslist of ons land een
Christelijke regeeriog zal behouden en ol
zal worden vootigeweikt aan de door
voering van de punten van ons R. K.
Staatsprogram,
Aan voorlichting hectt het u niet
ontbroken.
Duidelijk en klaar is u in onze ver-
gadeiingen, in onze couranten en
circulaires met Jcennis van zaken ge
toond, dat stemmen op de Roomsche
lijst no. 23, isbevorderen het alge
meen moreel en maatschappelijk
welzijD.
Stemmen op nummer een van lijst
23 beteekent mannen afvaardigen, die
weten wat de nood des lijds vraagt,
en zakelijk zullen weten te zijn waar
anderen met hol gepraat den tijd ver
beuzelen.
Rechtvaardigheid en liefde zijn de
beginselen onzer Roomsche Staatkunde.
Geen klassenstrijd, maar behartiging van
het algemeen belang.
Het schijnt, dat hier en daar de
meening wordt gevonden, dat ditmaal
geen stemplicht geldt.
Dit is mis I
De stemplicht is voor alle kiezers
gehandhaafd, vrouwen, zoowel als
Alleen ernstige redenen kunnen van
die verplichting ontheifflog verleenen.
Kiezers en kiezeressen die moedwillig
verzuimen, zijn strafbaar voor de wet.
Voor 't overige is het werkelijk niet
zulk een zware en omslachtige task
even te gaan stemmen.
Een enkel buurpraatje kost soms
heel wat meer tijd.
Nog een paar waarschuwingen.
Gaat tijdig stemmen, zooveel moge
lijk vóór den namiddag.
Kegelt thuis alles zóó, dat ook de huis
moeder haar stemplicht kan vervullen.
Neem vooral uw oproepingsbrief
mede. Hebt ge dien niet ontvangen of
wellicht verloren toch gaan stemmen.
De voorzitter van het stembureau zal
u toelaten als uw naam op de lijst staat.
Gebruikt bij de stemming alleen en
uitsluitend het roode stempotlood dat
daar voor u beschikbaar is.
Maakt rood de witte stip voor deu
eersten naam van de groep of lijst no.
23 van Wijnbergen.
Verder moet ge met uw billet geen
kunstjes uilhalen.
Dus niets bijschrijven cf doorhalen.
Slechtsj één wit puntje rood maken,
zooals is gezegd.
Nog herinneren wij er aan dat ouden
van dagen, gebrckkigeD, enz. die moei
lijk loopend de stembus kunnen be
reiken, worden gehaald, als men
dit wenscht.
Daartoe melde men zich bij bestuurs
leden en propagacdisten of op z'n laatst
op den stemmingsdag in de K, K.
Militairen Vereeoiging aan 't Zand.
Aan alle negentien stembureau at der
stad staan onze Roomsche propagan
disten tot hulp en steun bereid.
Ze zijn kenbaar aan hun geel-wit
insigne.
Hebt ge moeilijkheden, wendt utothen.
Zooals gezegd isOns Roomsch
Hoofdkwartier is gevestigd in de R. K.
Militairen Vereeoiging aan het Zand.
Daar wordt den geheelen dag door de
bestuursleden der R, K. Kiesvereeniging
zitting gehouden. Gaat daar heen als
ge moeilijkheden hebt.
Stemmen op de lijst der R. K.
Staatspartij, lijst no, 23, zij nu aller leus.
l-.en dracht maakt macht.
Geen versnippering dm, geen afwijken
van de gegeven adviezen, maar trouw
blijven aan de R. K. S'.aatsparlij, de
eenige en echte R, K. Volkspartij,
waarin voor allen plaats is en die de
belaDgen van alle groepen in ons
Roomsche Volk naar best vermogen
behartigt-
Stemt nummer een van lijst 23
Maar bevoidert ook zuovecl ge kuut,
dat anderen uw goed vooibecld vol-en.
We moeten allen ijveren voor een
groote Roomsche v'ctorie.
Ieder in zijn kring moet zorgen dat
rr geen stem verloren gaat door onkunde
if misverstand.
Het Comité van Actie organiseert
een propaganda fietstocht.
Deelnemers en deelneemsters,
boven 16 jaar worden Zondagmiddag
om 2 uur verwacht bij het gebouw
St. Jozef aan de Lieve Vrouwestraat
waar de stoet wordt opgesteld.
De ondergang der O. C. Ur.
Kapel van Amersfoort.
door A. F. VAN BEURDEN.
De O. L. Vr, Kapel, die het tegen
woordige O. L. Vr.-plein voor een
goed deel besloeg, had haar ontstaan
te danken aan de bedevaart naar O.L.
Vr. van Amersfoort, welbekend. Zij
stond een straatbreedte van den hoo-
gen toren af, maar was daarmede door
een bedekte bovengaleiij verbonden.
Door de giften der pelgrims bouwde
men toren en kapel en kocht eenige
hoeven lands tot onderhoud. De kapel
was gebouwd in den vorm van een
kruis. Er was ook eene uitdeeling in
van brood en kaas aan arme menschep,
die nog voorgesteld wordt op een
schilderij bij de burgerlijke Gemeente
beiustend. Het onderhoud der kapel
gaf niet al te veel bezwaar en voor
het onderhoud werd in de eerste twee
eeuwen voldoende zorg gedragen.
In 1579 echter werd ze door de
Gereformeerden ingenomen, over het
inkomen der goederen werd beschikt,
terwijl de uitdeelingen nog een eeuw
voortduurden en toen afgeschaft werden.
Men zette er een nieuw orgel. Verder
deed men er niet veel aan totdat tenslotte
het onderhoud zooveel geld vorderde,
dat de kerkmeesters landerijen moesten
verkoopen. In de 18e eeuw werd aan
houdend gesubsidieerd, om het voort
schrijdend verval tegen te gaan. Maai
de 26 November 1787 was ee.i ramp
spoedige dag voor de O. L. Vr. Kapel.
In de Kapel waren bommen en kruit
geborgen ze was tot artiileriemagazijo
ingericht. Eene onvoorzichtigheid deed
een bom barsten en granaten en kruit
ontploffen. Zeventien menschen vonden
daarbij den dood.
Ze was toen zoo geruïaeerd, dat aan
herbouw niet gedacht kon worden.
Tusschen 1805 en 1809 werd ze ge
sloopt en de afbraak verkocht. Het
dak bracht f1286 op, de Kapel enz.
f 2274. In 1809 veikccht men den
kerkhofmuur voor f 520; het voorradige
houtwerk voor f440 en 10 st.het
orgel voor f225.
Een particuliere brief, dadelijk na het
ongeluk geschreven aan Antoinette
Charlotte Godin tot Drakeosteijn ge
boren van Westrhenen, echtgenoote
van Arnout Jan van Westrhenen, heer
van Vuylcoop en Cockingen door J. T.
geelt een goede beschrijving van het
gebeurde en van den geweldigen indruk,
d e het ongeluk op de inwoners maakte.
Wij laten dien brief hier volger.
Lieve Neije, wij sijn door 's Heeren
goedbeijd zeer welvarende. En dezen
morgen wondei lijk bewaardt alsook
deze geheele stad, ik zat te schrijven
op 't stadbuijs tegen half elf daar <iuam
een slag en geruis zoodat ik dagt dat
het een aardbeving was de raamen die
sloegen precies of de glasen ingeslagen
daar kwam een slag ik dagt dat het
donderde maar de lugt was heel klaar
en eindelijk komt er een slag, dat ik
dagt "dat hel gantsche stadhuis inviel,
liep ten ceiste met mijn clerctj op
straat vraagden wat het was, men zag
de kleine kerk in brand daar al het
kruid leidt ik liep ten eersten bij den
ouden Heer aan, wien ik versogt hem
te willen kleeden, daar van daar aan 't
huis d'heer Ram, omdat die uit de stad
sijn en de 2 jongste kinderen mij zijn
toevertrouwd, die reeds uit den huijs
waren. Wij wilden de., poort uitgaan,
dog de poorten waren gesloten, om
de communicatie te beletten. Toen
maakte een overleg om te gaan bij den
Hr, Ferponcher, die een tuijn beneden
aan de Wei ff heeft en met een pooitie
uit de stad komen kan. Wij hielden
ons op in die tuijn, mevrouw Perpon
cher was reeds met haar kinderen uit
de stad, doch daar kregen wij de lij
ding, dat het gevaar over was. Het
overige kruid dat aan de andere hoek
van de kerk stondt is ten eerste gebor
gen, Men zegt dat het geval aldus is
c*at eenige artiller sten hebben gewerkt
an granade en boniden te vullen in
de kleine keik, dat een artillerist wil
lende een granaad vullen de ijzere pin
er zoo scb islijk niet willende schieten
9ijn mes nam en dat daardocr vuur
sou veroorzaakt rijn waardoor er sier
honderd granade een bom en twee
tonnen kruid sijn gesproagen. Acht ge-
meene (soldatei'ijn der doot, twee
o: drri fficiers, verscheiden gekwets en
door de schrik van de slag is een
soldaat van ons, die in 't gastbuijs leijdt
en die in de aclie van Soestdijk is ge
weest, ook gestorven. Het verwulfsel
van de kerk en de binnenmuren sijn
tnr neder gestort en alle de glase en
loot .ijn dan stuk en het loot is ge
smolten, daar is een vrij goede order
bij den brand geweest en tot dusverre
onder de militairen.
De Hemel bewaaren ons verder. Hij
sij met U beden en met onse kindereD
teekene mi) J. T,, 1787, Amersfoort.
I' S. Den brBnd 1b gebluscbt en alles
is in rust, versoecke den Hospes deseo
avond te ontbiedt n en hem te seggen,
zoo genegecheijt heeft die tienden te
pachten, die opgehouden sijn, dat dan
morgen te Amersfoort komen kan cm
deselve uit de hand te pachten.
Adres Madame A. C. de Westreoen
re; Godin a Sterkenburgh.
Gelukkig Communisme.
(Ingezonden)
Woord van Mevrouw Roland
Holst van der Schalk, gewezen
edel-communiste, thans religjeui-
socialiste,
Wijze nog onbekend I
Zijn in een land veel armoedzaaiers,
Ook luiaards, dagdieven en schuim,
Wil kouwen op tabak Kees Pruim
in plaats van werken zijn een graaier
Naar 't geld, dat andren zuur verdienen,
En spuwt in 't water van de brug
Hij kriogeijes nu raadt eens vlug,
Of andeis raadt ge 't in geen tirnen
Dit land is rijp, cf ik vergis me,
Voor het gelukkig Communisme.
Zijn in een land gevangenissen
Met tralies, sterk en met een wacht,
Een reglement humaan en zacht,
Wat heeft men aan dat kissebissen
Zijn talrijk er de brave boeven,
Wier advocaat pro Deo pleit,
Dan is dat 't zekerste bescheid,
Voor allen, die de waarheid proeven,
Dat land is rijp of ik vergis me
Voor bet gelukkig Comrouoisme I
Zijn in een land veel gekkenhuizen,
Waarin alvast een klein getal
Gevoed, gehuisvest wordt van al
De gekken met hun nest van muizen,
Die buiten 't dolhuis zijn in vrijheid
Tot groot gevaar van maag en vrieod,
Geloot me, de gemeenschap dient
Ge als ge aanheft deze leus vol blijheid;
Dat land is rijp of ik vergis me,
Voor het gelukkig Communisme.
Zijn in een land ook van die vrouwen,
Die lijdend zijn aan hysterie
Als malle Jbds en malle Mie
En feitelijk nimmer te vertrouwen
Met hare kaaskop kort als pages,
Met hare kousen rood en geel
En met haar oog van 't lonken scheel
En die niets kennen dan vrijages
Dat land is lijp, of ik vergis me,
Voor het gelukkig Communisme.
En heeft men er analphabeten,
Die stijf volhouden, hst zoo hooit,
Dat domheid heeft het hoogste woord,
Terwijl zij niemendal niks weten
En hebben iets van idioten
Als het geloof heelt afgedaan,
Als hoc-g men heft de roode vaan,
De menscheu roodei zijn dan kroten,
Dat land is rijp of ik vergis me,
Voor het gelukkig Communisme,
Dan komt de heilstaat van de staten,
Wanneer cp dat gezegend uur
Wordt ingesteld de dictatuur
Van enkleD, zegt gij onverlaten 1
Ach kom, het zijn de menschenvrienden,
Die onder T vroegere regiem
De kneet, de strop, de folterpriem
Of welke strffrn ook verdienden,
Dat is det heil of ik vergis me,
Van liet gelukkig Commu .isme I
Dan h. uit de docd op met de ziekten,
Dan krijgt zells Duys geen kinkhoest
Dan Troelstra werkman is geen heer,
Wiens geld naar geld ruikt, maar
liet riekte,
Dan krijgt Lenin zijn kaats en lichlje
En Wijnkoop is zijn harlekijn
Het leven is een groot festijn
Waar ieder trekt zijn liefst gezichtje,
O zaligheid, of ik vergis me,
Van het gelukkig Communisme 1
Juni 1925 JACOBUS DE WIT,
Binnenland
Sobere Ouderdomsverzorging.
In de Volkscourant schreef het Kamer
lid Kuiper het volgende
Evenals in ons land propageeren ook
in andere landen de sociaaldemocraten
als stelsel van ouderdomszorg de staats
peouonneeriog.
Premievrij staatspensioen is vrijwel
oveial een hunner oudste verkiezings-
Nu dan ook de sociaaldemocraten
in België met een bijna vijf-zesde meer
derheid besloten aan de regeering des
lands mede te weiken, werd uiteraard
deze oude verkiezingsleuze in het voor-
loopig regeeringsprogram betrokken-
Als een der voornaamste democra
tische hervormingen, waarop de Bel
giscbe sociaa'-demccraten met zoo
groote en enthousiaste meerderheid tot
deelname aan de regeering besloten,
was de invoering van eeD premievrij
pensioen ten bedrage van 720 francs
per jaar.
Voor Nederlandsche ooren beeft dit
cijfer een klank die den indruk wekt
nou, dat is nogal wat
Maar als de klank zijn werk heeft
gedaan en de weikelijke waarde wordt
onderzocht, valt het heel erg tegen. 1
Volgens de Staatscourant vaD 9 Juni
Doteerde de Amsterdamsche Beurs dien
dag de Belgische franc op 12 04 cent.
Naar Nederlandsche waarde staan
720 Belgische francs dus gelijk aan
86 69 guldens.
Dat is bedroefd weinig?
Gedeeld door 52, maakt het een
wekelijksch pensioen van f 1 67.
Een gulden seven en zestig cents per
week, ziedaar de inlossing van den eisch
van premievrij staatspensioen, met zoo
overweldigende meerdeiheid door de
Belgische sociaal-democraten aanvaard.
't Geeft van de beteckenis der sociaal
democratische eischen een bijzonder
pooveren indruk.
Vooral wanneer we het vergelijken
met hetgeen hier in Nederlaad op het
gebied van ouderdomsverzorging reeds
En dat wel zonder dat we hier ooit
één sociaal democratische minister heb
ben gekend.
Minister Talma heeft in 1912 het be
gin gemaakt met de premievnje ouder
domsrente, ten bedrage van 2 gulden
en van 3 gulden voor de gehuwde man
en vrouw.
In 1919 is het onder minister Aaiberse
verhoogd tot respect, 3 en 5 gulden.
En daar komen nu de Belgische
scciaal democraten ses jaren later achter
aan sjokken met f 1.67 per week.
Dat is nog heel wat minder dan »een
rijksdaalder voor een dooie«, waarvan
15 jaren geleden de Nederlandsche
sociaal-democraten den mond too vol
hadden.
De feiten die zich thans In België
afspelen zijn kostelijk van leerzaamheid
voor de Nederlandsche arbeiders.
Zij kunnen in hooge mate bijdragen
tot het inzicht, dat sociaal democrati
sche verkiezings-beloften oog geen so
ciaal d mocratischeregeeringsdadenzijn.
En de Belgische feiten wijzen er tevens
op, dat zoowel voor de vermindering
van bewapening als voor een behoor
lijk: ouderdomsverzorging volstrekt
geen sociaal-democratisch regeerings-
beleid uoodig is. Ouder christelijk be
wind hebben we het hier in Nederland
op beide punten veel verder gebracht
dan de soc.aat-democralen thans in
België willen gaan.
Ze mogen een desnoeds nog gcootere
mond openzetten, aan dese feiten ver
anderen de sociaaldemocraten daar
mede niets.
Zoo vlak voor de verkie-.!9gen komen
deze Belgische feiten voor de Neder
landsche scciaal-demccraten wel op
een allerongunstigst oogenbiik.
Maar feiten zijn nu eenmaal niet weg
te praten,
Candidatan.
Het totaal aantal candidaten, dit voor
de aanslaande verkiezing van leden der
Tweede Kamer der Staten-Generaal
het geheele land gesteld is bedraagt
562 waaronder
S D.A.P. 84 R. K. Staatspartij 75
Vrijheidsbond (alle lijster) 63
Vrijz.-Dem. Bond 41 Anii-Rtv. Partij
38 Ned. Middenstands Partij 23 en
Christ. Hist. Unie 20.
Provinciale Begrooting.
De ontwerp begroolirg der provincie
Utrecht voor 1926 heeft tot eindcijfer
10 522 344.20 in uitgaaf en ontvangst
met een post van 31.126.50 (onvoor
zien). Gedeputeerde Staten stellen voor,
voor 1926 te h< ffen 12 opcenten op
de grondbelasting der gebouwde en die
der ongebouwde eigendommen, als
mede op die der personeele belasting
en 3 opcenten op de veimogensbetas-
ting en op de Inkomstenbelasting.
Verder stellen Gedep. Staten voor aan
de Provinciale Utrechtsche Verkeers-
irspectie een subsidie te verleenen van
f 000.
Amersfoort
Gevestigd.
Adiiaantje Kuper, N.H., van Loc-
neker naar L. Nicasiusstr. 8, buish.
Johanna Steen, N.H., van Valburg
naar J. Catzlaan 8, dienslb.
Eugenia Fokken, R.K., van Utrecht
naar St. v. d. Hagenl. 10, huish.
Baibara Rijkers, N.H., van R'dam
naar Punteob.faan 53, hulp i. d, huish.
Leonarda Noordenbos, N.H., van
Amsterdam naar B. Wuytierslaan lc8.
Maria Jutjens, R.K., van Ha^iiem
naar Schaepmaolaan 16, dienstb.
Ed. Gamm&uf, R.K., van Haarlem
mermeer naar Koninginnel. 21.
A. Smith, H. d. 1. D., van Amerika
naar Bergstr. 25, zendeling.
G. Brakel, N.H. van Amsterdam naar
Langestr. 99, handelsr.
H. v. Essen, N.H., van Soest naar
Hooge weg 47, boertnkn.
Frida Gartner, N H-, van Bussum n.
Utr.weg 101, huish.
Maria Gall. D.E., van Duitschland
naar Havik 26.
Antje Westendorp, G.K., van Won-
seradeel naar P. Bothlaan 44, dienstb.
Bartilia Raemaekers, R.K., van Hil
versum naar Hoogl.w. 30, dienstb.
A. Seroo, R.K., van Nieuwetkerk a.d.
IJssel naar J. Steenstraat 24.
Petronella Kelderman, N.H., van
Boskoop naar Muui huizen 11. dienstb.
R. v. Staveren, R.K., van Ede naar
Cav.Kaz., wachtm.
J. Smid, G.L., van Winschoten naar
Lavendelstr. 5. winkclbed.
Gerritje Bijvank, N.H., van Barneveld
naar Ruy9daelstr. 6, dienstb.
J. de LaDg, R.K., van Heerlen naar
Soesterweg 125, bankw.
Maria v. Doornik, C.G., van Soest
naar L.Vrouwestr. 23, kant.bed.
B. Meulekamp, K.K., van Soest naar
Langestraat 98a.
Josephina Cops, R.K van 's Hertc-
genboscb naar Varkensmaikt 4a.
Henriëtte Hudig, N.H., van R'dam
naar Emmalaan 2.
H. van Nijkerk, N.H., van Workum
naar Bolderstraat 3, sig. sort.
Cornelia Rekvelt, R.K-, van Amster
dam naar Soesterweg 177.
P. Kok, R.K., van Hoogland naar
Kamp 28, kant.bed.
Grieije Heertens, G.K., van Coevor-
den naar P. Potterstraat 29.
A. van Puffelen, G K„ v. den Haag
oaar Fr. Halsstraat 4, 11. monteur,
H. v. den Bosch, R K., van Hameien
naar Bisschopsweg ,57, los arb.
Aalije Kampherbeek, G.K, v, Almelo,
naar Randenbr.weg 7.
Willemijotje Scholten, N.H., van
Zeist naar Resedastraat 6.
Cornelia Baars, N.H., van Lienden
oaar Havik 20.
Hendrika MeijerOostergetel, N.H.,
van Assen Daar v. Ostadeplein 7.
Wed. B. Wejjmaos geb. Snippe, R.K.,
van U denhout naar Hellestraat 82.
Cornelia Schouten, G.K., van Apel
doorn oaar Beekenst.laan 22.
Dirkje Spoelstra, Pr. Bond, van
Avereerst naar L. Nicasiuss;raat 28.
Anna Jager, N.H., van Voorst naar
Utr.weg 67, verpleegster.
Kerknieuws.
Aartsbisdom Utrecht
Z. D. H. de Aartsbis: chop van
Utrecht heeft benoemd tot kapelaan te
Oldeozaal (H. Piechelmus) den Wel-
Eerw. heer P. H. J. Paumen en tot
kapelaan te Kleinmeer (Sappemeei) den
WelEerw. heer J. A. van der Weide.
Promotie.
De ZeerEerw. heer J. N. M. Pruning,
Apost, Missionaris van het Patriatchaat
Jeruzalem, geboortig uit Soest, promo
veerde aan de Universiteit te Rome
tot Doctor in de Theologie,
