R. K. Spaarbank - Amersfoort
S. DUYKER Havik 29 Amersfoort
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort
en Omstreken
Dinsdag 9 Febr. 1926 - No. 88
Negen en Dertigste Jaargang
ABONNBMBNTBN kunnen elke week in gun. docb opzegging no
abonnement moet geschieden voor den Mnvang van een nieuw kwartaal.
Pr ga per drie maanden 11.00. Buiten de gemeente Amersfoort f 1.10.
Afsondertgke nummert 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSPOORT, TELEFOON 314
ÜE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRJJDAOMIDDAO
APvaKTBNTlIn 23 rent per regel. Bllltke tarieven voor handel en
n( verheid b| geregeld adverteeren. Advert entten moeten Dinsdag
en Vrgdag vóór nur worden bexorgd. Een bepaalde plaati kan
niet worden gegarandeerd.
Wees een man van de daad. Hebt
gij de landen en zeeën der werelddeelen
slechts op een kaart, dan hebt gij van
alle landen en zeeën niets. Heb! gij uw
godsdienst, deugd, wijsheid en heilig
heid slechts op de kaart van uw denken,
zoo bezit ge van den godsdienst, de
deugd, de wijsheid en heiligheid niets.
Uan de Crisis.
De groote maonen der laatste maan
den, die hunne landgenooten gewoon
weg verblind hebben io het kleine land,
dat ons allen zoo dierbaar is, Nederland,
zijn zonder eenigen twijfel Mr. Marchant,
Dr. de Visser en Mr. Limburg.
De beide eersten zagen zich door de
Landsvrouwe eene zeer gewichtige zen
ding opgedragen, de formatie van een
nieuw ministerie, daar toch zonder mi-
oisterie een land niet kan -bestuurd
De derde zag zich dezelfde zending
opgedragen, doch niemand kan op bet
oogenblik nog zeggen, of hem het lot
beschoren zal wezen van zijn voorgan
gers, het lot, dat beroemd maakt: het
mislukken van ijverige en welgemeeode
pogingen, en of hij op zijn beurt schoor
voetend en toch beslist aan Hare Ma
jesteit zal moeten te kennen gevenIk
heb Uw opdracht niet kunnen volbren
gen, ik heb een nieuw kabinet niet
kunnen samenstellen.
Alleen de eer, welke in het verstrek
ken van die opdracht gelegen is, het
vertrouwen, dat daaruit spreekt, de capa
citeiten, welke in hen erkend of veron
dersteld worden, kan een reden zijn van
meer -of minder beroemdheid.
Zulk een opdracht wordt niet gege
ven aan den eerste, den beste.
Mannen van gezag, mannen van door
zicht, maDnen van combinatie-vermogen,
mannen van de opportuniteit, mannen
van een groote starheid, wat betreft de
beginselen en van een groote plooi
baarheid, wat de toep- ssiog daarvan
betreft.
Nomen est omen. Marchant betee-
kent koopman, handelaar, het woord
sjacheraar is Bargoensch en bier niet
op zijn plaats, en in troebel water is het
goed visschen.
Wat nu komt, klinkt paradoxaal.
Nog meer dan aan het verstrekkeo
der opdracht, danken zij hun beroemd
heid aan de mislukking daarvaD.
Success by failure, luidt de titel van
een der romans van den beroemden
lersrhen Kanunnik Sheehan.
Slagen door niet slagen, het denk
beeld is dus niet vin mij-
Beschouwen wij de drie kabinetsfor
mateurs in onderling verband, dan is
het duidelijk, dat de mislukking van
den een, de oorzaak is van de beroemd
heid der anderen.
Als Marchant in zijn poging was ge
slaagd, wij zouden van Dr. de Visser
als kabinets formateur nimmer hebben
vernomen.
Was Dr. de Visser geslaagd, Mr. Lim
burg had geen kans gekregen.
Sinds 11 November duurt nu de
crisis. Niemand zal beweren, dat een
oplossing spoedig gevonden is, maar
juist dat rekkeo en trekken, hoe wordea
daardoor de Titanspogingen nog i
in het licht gesteld der groote mannen
hoe geeft dit te verstaan, hoe zij hun
brein martelen en zich de beenen uil
de slcffen liepen, hoe zij confereerden
en hem daarna smeerden, groepeerden,
combineerden en zich associeerdr n.
Veronderstel eens, dat het Marchant
gelukt was nog denzelfden dag, waarop
hem de eervolle opdracht bereikte, aan
de Koningin een compleet stel nieuwe
inisters cadeau te doen, het zou hem
haar oog niet grooter gemaakt hebben.
Zij zou gezegd hebbenNu ja, die
Marchant is een handig man, zoo'n
beetje een geluksvogeleigenlijk bad
de zaak Diet zooveel te beteekenen, de
sop is de kool niet waard. Dat werk
n Marchant had ook onmogelijk duur-
»m kunnen zijn, veel te gauw, niet
rijp beraad en overleg, Id der haast
bij elkaar geraapte candidaten, inferieure
krachten, ongeschikte mannekes en het
best mogelijk geweest, dat in den
loop van de week de opperjagermees-
van Hare Majesteit of de houtvester
Prins Hendrik eens naar de gezond
heid van de heeren was komen icfor-
Maar nu het MarchaDt niet gelukte
n kabinet samen te stellen, niet in
één dag en zelfs niet in veel dagen,
hij de man. Men heeft tegen hem
het geheim gekuipt, gewroet, de
omstandigheden waren hem te mach
tig anders ge zoudt eens gezien
hebben, wat bij tot stand bad weteo
brengen.
Dr. De Visser is een nog grooter
an. Omdat zijn mislukking grooter
is, omdat hij zijn pogingen meermaleD
herhaald beeft, altijd met denzelldeo
fatalen uitslag, omdat hij er maar niet
toe scheen te kunnen komen zijn demis-
Wat een strijder, wat een held. Hij
nu naar Zwitserland voor z'n plezier,
of voor zijn gezondheid, of om op zijo
verhaal te komcD. Hij beeft het ver
diend. Zijn mislukking omgaf hem met
aureool eD ieder, die hem ziet gaan,
zal zeggen, medelijdend en complimen
teus Daar gaat de martelaar.
Zoo het Mr. Limburg mocht geluk
ken, dan zal zijn beroemdheid om deze
reden niet zoo groot kunnerr zijn als
van de anderen, maar een zeker deel
de beroemdheid mag bij toch op-
eiscben, het is hem niet dadelijk gelukt,
het is hem niet in .ééa dag gelukt een
it uw kabinet samen te stellen.
PASTOOR C. NUIJEN.
Amsterdam.
Binnenland
Het zilveren huwelijksfeest der
Koningin
Reeds Zaterdag wapperden te Apel
doorn vroolijk de vlaggen van alle
openbare en van tal van particuliere
gebouwende bevolking was in feest
stemming en velen droegen het oranje-
strikje.
Zondagmorgen vingen de feestelijk
heden met een aubade aan. Drie mu
ziekcorpsen stelden zich toen voor het
paleis 't Loo op. Een groote menigte
was samengekomen om de Koninklijk)
familie toe te zingen.
Na II jop juichte het volk de Ko
ninklijke familie luide toe en werden
de hoofdbestuursleden der Oranje-Ver-
ernlgiog en de dirigenten der miirirk-
corpsen aan H. M. voorgesteld. De
koningin dankte hen hartelijk voor de
betoonde hulde.
een driewerf hoera bewoog het
publiek zich in de richting van de Net*.
Hervormde kerk.
Om 10 uur arriveerde H. M. de Ko
ningin-Moeder in een gesloten auto,
gevolgd door een open rijtuig met 2
paarden bespannen, waarin de Koniog'r,
de Prins en de Prinses gezeten warer.
Daarachter kwamen de rijtuigen met
gevolg.
De dienst in de kerk werd geleid doot
Apeldoorns oudsten predikant.
Toen de Koninklijke familie bet kerk
gebouw bionentrad, verhieven meer dan
drieduizend aanwezigen zich van hunne
zitplaatsen en zong men «Wilt heden
i treden voor God den Heere«.
Toen de Konioklijke familie het kerk
gebouw verliet, weid zij door de in
dichte drommen geschaarde menigte
tn harte en luide toegejuicht.
Koninklijke gift.
H. M. de Koningin heeft wederom
:n duizend gulden gegeven voor de
slacht- ffers van den watersBOod.
De nieuwe burgemeester van Soost.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot bur
gemeester der gemeente Soest ror. G.
Deketh.
Mr. Deketh was verbonden aan den
Indischen Volksraad.
Amsterdam-Rijn-Kanaal.
de Utrechtsche Kamer van Koop
handel en Fabrieken is een schrijven
gekomen van den Minister van Water
aat, waarbij wordt medegedeeld, dat'i
oornemen bestaat, om bij genoegzame
deelneming van belanghebbenden, de
voorbereiding voor de uitvoering der
vaartwegbeteringScheepvaartverbinding
AmsterdamBoven Rijn krachtig ter
band te nemen, welke voorbereiding
mede in verband met de Regeeriogs-
nog niet zóó ver gevorderd is,
dat ter zake reeds thans eene beslissing
kon worden genomen.
Verder wordt meegedeeld, dat
welke der aan de hand gedane oplos
singen moge| worden gekozen
zulks vermoedelijk van geen invloed zal
rezen op den tijdsduur der te onder-
emen verbeteringswerken.
Jhr. G Ruyech de Beererbrouck f
De oud-minister van Justitie Jhr. G.
Ruys de Beerenbrouck, oud commissaris
de Koningin in Limburg is Zater
dagavond in zijn kasteel te Born op
83jarigeD leeftijd overleden.
Jhr. mr. Ruysch de Beerenbrouck werd
geboren te Roermond 26 September
1842. Na vooibereidende studiën
Maastiicbt, promoveerde bij tot doctor
in de rechten aan de rijksuniversiteit
te Leiden.
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANOEORACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur
Dadelijk ingaande rente 3®/io pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Alvorens u beslist bij bet koopen van een Instrument
is het mede in uw belang ook eens te komen zien in den
Piano- en Orgelhandel
In 1867 werd bijgenoemd tot ,ub.
tuut) fficier van Justitie bij de arron
dissementsrechtbank te Roermond en
1877 tot rechter te Maastricht, in 1880
vaardigde Limburg hem af naar de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
In 1888 aanvaarde hij de portefeuille
in Justitie in bet ministerie-Mackay,
sarin bij zitting had tot 1891.
Io 1893 volgde zijn benoeming tot
commissaris der Koningin in Limburg,
welke functie bij bijna 25 jaar vervulde.
Eenige maanden voo zijn zilveren
jubi'é als zoodanig vrr.eg en kreeg bij
wegens hoogen leeftijd eervol ontslag.
Jhr. Ruysch was een Katholiek Staats-
an van den ouden stempel, die vooral
als gouverneur van Limbu-g veel goed
stichtte.
Voor Allen die Sukkelen
Verstopping of moeilijkheden en onregel-
matigen Stoelgang zijn Mljnhardt's Laxeer-
tablcttea onmisbaar. Zij werken vlug en
radicaal en veroorzaken niet de minste kramp.
Doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Amersfoort
Amersfoort's Mannenkoor wil einde
Maart een uitvoering geven in de St.
Joiiskerk. De baten zijn voor den
Diaconessenarbeid. Er zullen gewijde
liedereD worden gezongen in verband
met den Paaschlijd. G. van den Burg
beeft zijne medewerking toegezegd
evenals Francis Koene, le Concert
meester van het Utrechtsch Stedelijk
Orkest, voor viool.
De
die
rekening
de gemeente voor Amersfoort als
woonplaats reclame maakt, heeft ook
het nieuwe middelde lichtreclame
toegepast. Te Amsterdam, op een van
de drukste punten, n.l. voor het hoofd
postkantoor op den Voorburgwal bevat
een der Rezuraa-tramhalte-zuilen een
lichtreclame met het sierlijke silhouet
onzen toren, boven een aanbeve
ling van de schoone en gezonde lig-
g van Amersfoort,
De Amersfoortsche Kunstkring
ganiseerde een Tentoonstelling
Negerplastiek uit de verzameling
C. van Lier te Laren, van 13 tot 22
Februari, in de bovenzaal van «Patria*,
Utrechtscheweg* 46. Dagelijks geopend
van 10-5 uur. Zondag van 2—4 uur.
Niet-leden hebben toegang voor f0 25.
Naar aanleiding van deze tentoon
stelling zal Just Havelaar spreken over
Negerplastiek (met lichtbeelden), Don-
Hebt U een
derdag 18 Februari, 's avonds 8 uur,
in «Amicitia*. Persoonlijke bijdrage
f0.25. Niet-stadgenooten, die geen lid
:i|n, hebben toegang voor f2.50.
Eenigen tijd geleden deed, des
avonds om half twaalf, een inspecteur
de arbeidsinspectie met twee
politie agenten een inval bij een bakker
omdat men meende, dat bij den be
doelden bakker op verboden lijden
werd gewerkt. Het bleek echter niet
het geval le zijn. De bakker was echter
ten zeerste ontstemd over dit «nachtelijk*
bezoek en meende nu op de volgende
wijze wraak te moeten nemeD. Hij
diende een aanklacht in tegen de drie
bezoekers, op grond van het feit, dat
bij na den «inval* een portemonnaie
met f 10 vermiste.
De zaak is thans bij de rechtbank
aanbangig gemaakt, docb de bakker
heeft al bekend, dat zijn aanklacht
valsch was en hij zulks alleen had ge
daan, cm zijn drie rustverstoorders een
hak te zetten.
«Anne Millionaire
Met zeer veel succes werd Zondag
avond bovengenoemd blijspel opge
voerd door de «Jonge Werkman*,
parochie St. Henricus.
«Arme Millionaire is een blijspel, of
liever een lachspel, in den vollen zin
van het woord. De meest onverwachte
en onmogelijke feiten, worden op
komische wijze samengevoegd en tot
een soms allerdolst geheel verwerkt.
De verschillende personen werden
goed weergegeven, vooral Mozes en
Aron trofken bijzonder de aandach',
voor de wijze waarop zij hun rechten
lieten gelden.
Een ieder, die gaarne een onschuldig
grappigen avond wil dooi brengen, kan
gerust voor a.r. Zondagavond zich aan
melden aan de Patronaatszaal Bor
strad. Aanvang half-achl.
1 Het Godsoordeel.
Ik was nog jong, nog r.iet gepromo
veerd, ofschoon ik mijn. examen achter
den rug had, toen ik van Freiburg naar
Karnach in het Schwarzwald reisde om
een vrieitfl die daar practiseerend arts
was, voor eenigen tijd te vervangen.
Karnach had een oude poort en een
paar straten, waar menschen en vee
ongeveer gelijke rechten hadden.
Het was 'n verrukkelijk klein plaatsje.
Dat was mijn eerste indruk, zoodra ik
er aankwam en het huis van mijn vriend
betrad. Ik pakte mijn bagage uit en
wijl ik voor dezen avond niets meer
te doen had, ging ik een wandeling
maken.
Bij een bocht in den weg kwam ik
aan een rotspartij, waar de weg uit het
dal steil langs afgronden naar boven,
naar de hoogvlakte liep en zich daai
in het woud verloor.
Het zonderlingste daarvan was echter
een groep dennen, van welke de voor
ste in het geheel niet op een boom
geleek. Op het eerste gezicht scheen
het de reusachtige gestalte van een
man,die voortstapte. Een man in Spaan
sche kleederdracht, uit den tijd vat
Philips II, mei een hoogen hoed zonder
rand op het hoofd, een mantel met
grooten kraag en degen. Bij zijn voeten,
dicht achter hem, scheen een kleine
hond te loopen, een Spaansche speur
hond.
Ik was zeer verbaasd, want de grillig
gevormde-boomen of rotsen, waarin de
toerist allerlei beelden meent te zien,
menschen of dieren, hadden in mij
altijd een onbeholpen waarnemer ge
vonden. Ik kon zulke beelden er maar
nooit in'ontdekken. En nu zag ik het
ineens merkwaardig!
Het was echter ook een bijzonder
duidelijke vorm. Op de gestalte van
een Spanjaard komt men zoo gemak
kelijk toch niet. Het was een zonder
linge speling der natuur; men zag
duidelijk een man met een Spaanschen
kraag tegen den berg op loopen en
het kleine, potsierlijke hondje in vroo-
lijke sprongen naast of achter hem.
Geheel verdiept in de beschouwing
van dit zeldzame natuurbeeld was ik
verder gewandeld. Ik stapte flink door,
doch of ik al hooger kwam en de
weg zelfs een kromming maakte, het
beeld van den Spanjaard bleef het
zelfde, ja, het werd nog duidelijker.
Telkens als ik mijn blikken daarheen
richtte, zag ik hem weer tot hij
plotseling verdwenen was. De sterk
verminderde afstand had het gezichts
bedrog zeker opgeheven.
Ik bemerkte, dat hier een soort toe
gang tot de rots begon, waarop zich
de zonderlinge gedaante vertoond had.
Het steile pad was echler zoo mei
steenen bezaaid dat ik het niet licht
als een weg zou hebben herkend, zoo
er niet een oude, geheel vermolmde
wegwijzer gestaan had. Het was juist
nog licht genoeg om de half uitge-
wischte ouderwetse!) gekrulde letters
te kunnen onderscheiden. „Urteisfels"
stond er op en een peiltje gaf de rich
ting naar deze „oordeelsrots" aan.
Ofschoon de avond reeds viel, lokte
de weg mij aan en zonder te bedenken
dat het misschien een te groot waag
stuk was dat ik ondernam, was ik het
steenachtige pad opgeloopen en klau
terde naar de rots, die hooger en steiler
was dan ik gedacht had. Het kostte
een geruimen tijd van hardnekkig klau
teren vóór ik boven was.
Het uitzicht op de in de avond
schemering liggende dalen loonde de
moeite ruimschoots, doch van de dennen
die naar mijn schatting de gedaante
van den Spanjaard moesten vormen,
was geen spoor te bekennen.
Toen ik een paar schreden vooruit
deed, kluisterde een ijzige ontzetting
mijn voeten aan den grond. Vlak vóór
mij gaapte een afgrond, zoo diep er
steil als men in het geheele Schwarz
wald niet vond. Het was mij alsof de
nacht nu van alle kanten op mij aan
drong en in een oogwenk was ik op
den terugtocht, die bijna een vlucht
geleek. Toch ondervond ik nog een
verrassing, die mij mijn gang deed ver
tragen op de steilste plaats van het
pad zag ik het plompe en toch groot-
sche schaduwbeeld van een houlen
crucifix op een paal.
Hoe kwam dit hier boven? Was het
een waarschuwing of een herlnnerings-
tetkenaan een ongeluk,? Had deze „oor
deelsrots" reeds een offer gevergd?
Het was een zeer oud kruisbeeld
op een ruwen steenen paal in een
primitief huisje met schuin dak. Voor
aan was het huisje door een traliewerk
afgesloten.
Dit eenvoudige beeld op deze ver
laten plaats in de schaduwen van den
aanbrekenden nacht deed mij, hoewel
ik een robuste kerel was, huiverenen
met haastige schreden en sprongen
snelde ik over de steenen naar beneden.
Toen ik reeds lang weer op den
gewonen weg was, klopte mijn hart
nog met geweldige slagen wat, naar
ik mij zeer goed bewust was, niet
enkel het gevolg was van lichamelijke
inspanning.
Mijn huishoudster, of liever die van
mijn vriend, ontving mij met een zucht
van verlichting. Zij had zich zeer be
zorgd over mij gemaakt.
„waar is u zoo laat nog geweest?"
„Op den „Urtelsfels", zei ik, trotsch
op mijn plaatselijke kennis.
„Op den Urtelsfels," was de weder
vraag. Er lag zooveel schrik en twijfel
in den toon van haar stem, dat ik ver
baasd opkeek.
„Nu ja, op den Urtelsfels? Wat is
daar bijzonders aan?"
„Nu? Op den Urtelsfeles? Heele-
maal boven op?"
„Boven op," herhaalde ik een beetje
ongeduldig over de zonderlinge hou
ding van moeder Vintles. „Ik weet niet,
wat u „bovenop" noemt. Een eindje
voorbij het oude kruisbeeld ben ik ge
weest."
„Goede HemelEn heeft de Span
jaard u niet gehaald
„De Spanjaard," vroeg ik, terwijl er
een vermoeden bij mij opkwam.
Blijkbaar gold het hier een sage, een
zonderling en waarschijnlijk akelig volks
verhaal. Voor zoo iets gevoelde ik be
langstelling
(Wordt vervolgd.)