a Bel dan op No 42 Pianohandel S. DUIJKER Afdeeling Radio Edison toestelfen N.V. Middenstands-Bank H] Adviezen voor Geldbelegging ES Anders dan andere ST. WILLIBRORDUS Kantoorboekhandel H. ELZET7AAR DE EEMBODE R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 8 Juni 1926 - No. 20 Veertigste Jaargang abonnbmbntbn kunnen elke week In gun, doch opiegglng nn ebonnement moei geechleden voor den aanvang ven een nieuw kwartaal. Pr|i pet dtle munden (1.00. Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. Alsonderllke nummers 10 et. KANTOOR: LANQEQRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAQM1DDAQ ADTBRTBMTIÉH 25 cent per regel. BUl|k* tarieven voor hendel en n|verbeid b| geregeld ad verteeren. Advertentiea moeten Dlnsdeg en Vrijdag vóór unr worden besorgd. Een bepaalde pluta kan niet worden gegarandeerd. Bijtijds een zaak voorzien, is 't werk van wijze liên. Lectuur. »De lezer van neutrale bladen en ge- I schriften wordt neutraal opgevoed, leert neutraal denken en handelen, zoodat van zulk een mensch niets te verwachten is voor de Katholieke Kerk en de bevordering van Katholieke be langen. Integendeel. Doorgaans staat zulk een neutraal mensch gereed met lofprijzingen voor al wat tot stand wordt gebracht aan de overzijde, terwijl zijn mond overvloeit van afbrekende criliek op de daden zijner zich-opc fle rende geloofsgenooten, die toch al een harden strijd hebben te voeren bij hun werken voor het goede en wier strijd door zijn medewerking zou kunnen en moeten verlicht worden.* Aldus .Mgr. P. Hopmans, Bisschop van Bredaj Cwvc gotdt bekenden van Jacob van Kampen. Eoon A. 1'. VAN BEURDEN. Leonard Nicasius, de stadstimmerman, was van het dorp Amejde naar Amers foort gekomen en werd den 5 Juli 1619 tot burger aangenomen en deed daartoe eed. Op dienzelfden dag huwde bQ alhier in de Koomsche Kerk met IJtgen Aerts. Nadat de OL.Vr.toren in 1650 al door den storm geleden had, trof op 7 Februari 1651 even na 10 uren v. de bliksem het spits, waarvan nu dan elf Meter afbrandde en het overige zeer beschadigd werd}: »'t welck deerlijke en schrikbarende vertconing voor de stad was*. Leonard Nicasius klom naar boven door bet luik van den bovensten looden solder en was toen geheel door de vurig vlammende stijlen omringd. Zflne kleederen verzengden en hij ha-1 lijden van het smeltende lood, hij sloeg met zijn bijl, waar 't noodig was, het hout weg en beteugelde den brand. De Raad van de stad was hem zeer dankbaar, Hij kreeg 50 Car. gulden, een nieuw kleed en een jaatlijksch pensioen van 50 gulden in te gaan op den dag van den brand. Het voorval maakte veel indruk op de burgers en de groote Jacob van Campen, bouwmeester en schilder, ver vaard.gde zijn portret, dat op het Mu seum Flehite berustte. Op het portret staat in Lstflnsche verzen het volgende gedicht, 't welk vertaald luidt De toren Godts ontstack den Toren, dus 32 jaar later, sloeg de bliksem nu des avonds weder ij den toren. De zoon van Leendert Nicasius, genaamd Nicasius Lendertseooii, ook stadstim merman, bewees wederom goede dien sten by het blusschen en hem werd 5 Maart door de stadsbestuurders beloofd dat zijn zoon Johannes Nicasius hem als stadstimmerman zou opvolgen. De toren van Barneveid en de O.L. r.-toren van Antwerpen waren ook door het hemelvuur aangeslagen. Barth. van Stuyvenburg, penning eester van de O.L.Vr.-Capelle maakte op het voorval deze verzen God liet een donderslag seer vreeseiyk ons hooren, met wolk vol vuur neer borst op kerk en tooren Ja, stak se beyd' in brand tegen de awarte nacht een Noord-Weste storm, en 'i hagelde met macht, Soodat een yegelyck daar stond met schrik cn beven En dagt dit kost de Mad en menig mensch het leven. Maar Gods barmhartighrijd door Syne sterke hand Wend Synen toorn van onz' tooren die daar brand. En spaart de kerk en stad miraculeus wasragtig, Och, zielen vreest den Heer, die groote God almsgtig Die door de wolken voert Syn herae!- sche Canon i een oogenblik bet al vernielen koo. Mat/nas Withoos werd te Amersfoort geboren in 1627, In i'Qn jeugd bleek het al dat by veel aanleg voor het teekenen had. Jacob van Campen, beer van Ran- deobroeck en bouwmeester Paleis op den Dam te Amsterdam, bezocht al eo toe^Mathias' vader het jongmensch een toekomend kunstenaar. Hij hielp en onderrichtte hem en liet hem gedurende zes jr by hem werken. Toen liet hy hem Maar Mathias trok toen, wat in dien tyd noodig geacht werd, naar Rome, het middelpunt der kunst, die daar bloeide door de gunst en den steun van het Pauseiyk Hof en de daar wo nende Ilaliaaische edelen. Hy was 21 jaar toen hy vertrok en bleef er 2 jaar. De Kardinaal de Medicis, aan wien by aanbevolen was, steunde hem met werk. Hy leerde daar veel. Immerzeel, deel 32, bldz. 231 en 232 beschryft, boe by daar de beschermiog van aanzieniyke man- men genoot, Hy ging naar Amersfoort terug en maakte daar vele schilderstuk- ken, die met honderden guldens be- Hij schilderde by voorkeur stillevens, e zeer nauwkeuiig behandeld zyo. Zijne drie zonen waren: le. Johannes Withoos, kreeg van rijn vader onderwya in de schilderkunst hij ging ook naar Rome en werkte daar hard om vooruit te komen. Hy keerde daarna terug naar zyn vaderland, maar onderweg kwam er een wyziging in 't plan en ging by naar bet Hef van Sachsen Lauenburg, waar hy hofschilder werd en er tot zgn dood toe verbleef. Hy stierf lang vóór zyn vader. 2e. Frans Withoos was te Amers foort geboren, leerde de kunst ook by vader. Hy had den familietrek van :n en ging naar Oost-IndiC. De gouverneur van Cimphuizen, die van de behendigheid van Withoos gehoord bad, liet hem van het schip halen, ontsloeg hem van alle verbintenis met de Compagnie en zette hem aan het weik. Hy kreeg ruime betaling voor zyne «childerijen en langzamerhand schilderde Withoos zooveel byeen, dat hy weer naar Hoorn kon gaan om van het verdiende stiiieijes te leven. Hy had de wereld gezien en werd nu kalm burger. Hij stierf er twee jaren i zyn vader in 1705. 3e. Pie/er Withoos leerde het vak in zyn vader en schilderde in zelfden trant. Ongelukkig was hy sterk en overleed vroegtydig in 1693 Amsterdam, waar hij woonde. Een zyner dochter Alida Withoos, de oudste op ééne na, schilderde ook :r verdienstelijke stillevens in olie- waterveif. Zy stond als kunstenares •r gunstig bekend en hare schildety< werden goed betaald. Doch Godt Leent 't hert, (om 't bederf tMl'd werdeD. Uit zyn huweiyk had hg te verhoeden) Nicaes, die blust de vlam, Hem it ff dies 'tbeeldt van Campen quam. Hy staat er op met een vollen baard als een krachtig man gewapend met een bijl. Leonard Nicasius heeft zyn helden daad niet lang overleefd, want 4 Janu ari 1658 ontving zyn 80 jsrige echtge- noote al de 50 Car. gulden pensioeD. De toren werd in 1655 weer opge bouwd. Juist op denzelfden dag 1683, verschillende zonen en dochters, welke wy nog nader zullen spreken. Hy was matig en sober, maar g 'eldig met de jicht geplaagd. Hy ve et in 1572 uit vrees voor de nade rende Franscben met zyn vier dochters de stad cd ging naar Hoorn Zyn jicht nam zoo toe, dat zyne vin gers styf werden en hg van 1697 tot zyn dood in 1703 niet meer kon schil deren. Hy overleed te Hoorn, oud 76 jaar. 6 ZIJN WRAAK. Nog stonden zijn zaken niet slecht, daarvoor was de arbeid zijner vaderen te wakker cn degelijk geweest, maar hij had toch zorgen, zware zorgen. En als er nog een paar verliezen kwamen, die hij niet voorzien kon, dan zou zijn toestand bedenkelijk worden. Zijn voornaamste afzetgebied was e- Rusland geworden in overeenstem ming met zijn politieke sympathieën. Hij had aan groote firma's te Peters- burg, Warschau, Moskou, Lodz en Odessa vaak een groot crediel moeten toestaan. Een paar keeren had hij daar bij schade geleden en sinds weken reeds had hij een gevoel, dat ergens een nieuw onheil voor zijn firma in de lucht hing. De betalingen van de firma Ignatius Nikitin te Lodz waren steeds schraler geworden en evenwel had hij het crediet dier firma vergroot, nadat zijn agent te Lodz hem gerust stellende verzekeringen had gegeven over het vermogen van den Russischen koopmam en de oogenblikkelijke ver legenheid van dezen toevallig en voor bijgaand had genoemd. Op zijn drin gende aanmaningen had Nikitin hem ten slotte drie wissels elk van 10.000 francs loegezonden, wier vervaldag papa Taucher met een zekere onrust tegemoet zag. Een week vóór den eer sten vervaldag zat de koopman na sluiting van het kantoor nog op zijn kantoorstoel te rekenen. Daar klonk nog de bel voor het kantoor! Zou van de jonge heeren weer zijn hand schoenen hebben vergeten of zijn dandy stokje? Knorrig ging de chef open doen. Buiten stond echter in plaats van den verwachten bediende de tele grambesteller- Een telegram Waar vandaan Ha, uil Rusland Uit LodzTauchers hand beefde, terwijl hij las „Omstandigheden van Ignaz N. be denkelijk geworden Voorzichtig. Dementjewitch.' Dementjewitch was de naam van zijn agent, op wien hij zich verlaten had. Was die misleid, ofschoon hij sedert jaren te Lodz woonde en alle omstandigheden kende? Of was hij gewetenloos genoeg geweest uit vriend schap voor den eenen den ander schade te doen lijden? Wat kon hem nu de raad om voorzichtig te zijn nog baten Niets kon hij doen. Stilhouden moest hij zich, als deze Nikitin werkelijk fail leerde. Hij had het in Moskou reeds Binnenland Gemeente-finMcHr.. Het feit, dat ia den laatsten tyd i eokele gemeenten geldeiyk verao 'oordeiyke ambtenaren der gemeente onregelmatigheden hebben gepleegd, heeft het bestuur der Vereeniging van burgemeesters en secretarissen in de provincie Utrecht aanleiding gegeven, haar jongste vergadering aan de orde te stellen een bespreking van de wenscbeiykheid van meer controle op comptabele ambtenaren der gemeente. Naar aanleiding daarvan is, een corn 's ingesteld, om deze controle te bestudeeren en daaromtrent vereeniging een rapport uit te breogen. De commissie bestaat uit J. G. A. Batenburg, secretaris der gemeente Soest, voorzitterTh. P. J, Eisen, burgemeester en secretaris der gemeente Harmeien en Veldhuizen G. J. Hunge- secretaris der gemeente ZeistK. Kaan Jzn., secretaris der gemeente Amersfoort en W. Geleedst, secretaris der gemeente Vreeswyk. Opruiming. Verschenen is een Koninkiyk Besluit, 'aarbij als vestingwerken onder meer worden opgeheven de vesting Naarden met het Ronduit j de werken aan de Karnemelkslootde vyf batterijen ten zuiden van Naarden en verschillende werken van de Grebbelinie en van de stelling in de Neder-Beluwe. De verlaten luieterpoet. Jhr. van Nispen tot Sevenaer werd in het Vaticaan te Rome in afscheids- audiëritie door Z. H. den Paus en den kardinaal-staatssecretaris ontvangen. Te voren had Z. H. den heer van Nispen het grootkruis der Gregoriutorde ge schonken en aan den secretaris der :gatie het commandeurschap. Dc heer van Nispco gaat naar Weenen als gezant. Naar Chicago. D. H. de Aartsbisschop, Mgr. H. de Wetering, ondernam Maandag eis naar Chicago ter bywociog van het Eucharistisch Congres. Mgr. begaf zich in den namiddag per auto naar Rotterdam, om onmiddeliyk scheep te gaan. Z. D. H. wordt vergezeld van zyn aecretarir, den Z Ew. Heer J. v. d. Burg. By aankomst te New-York op 17 Juni biyft Mgr. dien nacht aan boord, om den volgenden dag per trein naar Chicago te vertrekken, waar Z. D. H. den !9en arriveert, een dag vóór Z.E. den Kardinaal-Legaat Bonzano. In de stad van het Congres logeert de Aartsbisschop teo huize van ZeerEerw. Heer Van Meertum, va Orde van Premonstreit, den pastoor der eenige parochie van Hollanders aldaar. Mgr. volgt voor 'l overige het reis plan, dat door het Comité voor dit Con gres is uitgewerkt. Op 3 Juli gaat Z. D H. te New-York weder aan boord voor de thuisreis, en is op 12 Juli weder te Rotterdam terug. Ongeveer zestig Hollanders verge zellen Monseigneur. Havik 29 eiefoon 773 Amersfoort Dc nieuwste uitvindingen practisch toegepast. Vraagt inlichtingen. Accu's laden per keer en bij abonnement Amersfoort t Barchman Wuytiers. Op 79-jarigen leeftyd is tc Vleuten by Utrecht overleden jhr. J. W. A. Baicbmac Wcytiets, die van W0I tot 1912 hc. bu'gemeotcrsambt in Amers foort waarnam. Burgemeester Barchman Wuytir is een voorzichtig en bezadigd o gisiraat, die vóór alles acht gaf op de gemeente Aianc ëa en by wien men niet aan boord moest komen met in- grypende voorstellen, zooals die in een groeiende gemeente soms noodwendig moeten worden gedaan. Ter herinnering aan den aaDkoop bet landgoed Birkhoven onder zgo be- s'.uurj tot stand gekomer, werd de toegangsweg tot dat nieuwe stadspark Barchman Wuytierslaan genoemd. Voor het overige was de heer Barch man Wuytiers wat men noemt burgemeester van den ouden stempel, Toegankeiyk voor ieder en steeds be reid iemand ter wille te zyn als 't n even kon. en onpartydig. Daardoor popuUir figuur. Ia 1912 ging hg heen en mr. J. C. Graaf van Randwgck volgde hem op. De Sociëteit Concordia aan de Lan- straat, in vroeger dagen het club-gebouw van wie zich in Amersfoort tot de upper ten rekenden, wordt gelikwideerd. Het gebcuw is met toestemming der hypotheekhouders ondeihands verkocht, voor ruim f 20.000, voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Qracht no. 4 - Telefoon no. 304 LIP'S SAFE-INRICHTING. Verzekerings Maatschappijen is de Ned. Verzekerings Mij. Verzekerd Kapitaal ruim ELF MlLLIOEN GULDEN Zg besteedt een groot deel der Netto-Winst aan zieke en zwakke verzekerden. Thans worden er ZES patiënten voor onze rekening in Sanatoria verpleegd. Ons streven is, aan dit verplegingswerk de grootst mogelijke uit breiding te geven. Door Uwe verzekeringen te sluiten bg „SINT WILLIBRORDUS" helpt U ons, ons doel bereiken. Inlichtingen worden gaarne verstrekt door de Directie te Utrecht CATHARIJNESINGEL 48, of bg de Hoofd-Inspectie te Amsterdam, Admiraal de Ruyterweg 242. buitenlander zijn recht kreeg, als de bedrieger op de juiste plaats maar de juiste middelen gebruikte, honderd roebelbiljetten namelijk en dergelijke middelen. Ja, als het in Duitschland geweest was! Een zekere woede over zijn ver blindheid greep hem bij deze gedachte aan -en verfrommeld vloog het onheil spellende telegram in een hoek van het reeds halfduistere kantoor. Natuurlijk had hij een slechten nacht. Eerst tegen den morgen viel hij in een korte sluimeringvol benauwde droomen. Toen hij ontwaakte was het bijna mid dag en aan zijn legerstede stond Margot met een tweede telegram in de hand- Haastig scheurde hij het open. „N. kan zich niet staande houden. Bankroet onvermijdelijk. Dementjewitch." Kreunend zonk hij op zijn bed neer. Margot zag verschrikt op hem neer. „Papa, liefste papa," stamelde zij en boog zich over hem heen. „Wat scheelt u?" „Niets niets," sprak hij barsch en keek haar in het angstige gelaat. „ZakenIk moet dadelijk op reis naar RuslandHad je den jongen Gordon of Camille Pouvel gehuwd, eens ondervonden, hoe slecht men alsdan had ik nu een plaatsvervanger radio-tentoonstelling te houden. Het doel is de plaatseiyke belangstelling voor de radio te verhoogen en nader kennis te maken met de werking der nieuwste toestellen. De tentoonstelling zal daarom omvatten een afd. handels toestellen en onderdeeleo, een afd. voer amateurs, benevens een historische afd. Programma voor de carillon bespe ling op Woensdagavond van 9—10 uur. 1. De Bietebouw (Emiel Hullebroek). 2. Myne Moedertaal (L. F. Brandts Buis). 3. Een dansje (Cath. van Renes). 4. Een Babbeltje (idem). 5. Ik heb myn wagen vol geladen. 6. Wy zyn Jong. 7. Merck toch hoe sterek (Valerius Ge- [denck clancke) Aan U, O Koning der Eeuwen. 9. Onwankelbaar (Gezang). ■r LANGESTRAAT 84 :- Kistpipiir mil ta ztndir rird Billis ïiitpipisf ia lil. Ilm ia rood gehad en behoefde mijn oude, zwakke lichaam niet aan zulk een verre reis te wagen." Zij kleurde en wilde driftig ant woorden, doch een blik op zijn ver trokken gelaat zei haar hoezeer hij in angst verkeerde. „Ik zal dadelijk uw koffer pakken," sprak zij. „U neemt toch den kleinen gelen »Ja-" „Waarheen reist u?" „Naar Lodz!" „En komt u daarvandaan weer terug!" „Direct zoodra ik gered heb wat te redden is." Na haastig ontbeten te hebben en zijn oudsten boekhouder de zaken te hebben overgedragen, reed hij naar 't station. Onderweg zag hij den tele grambesteller de richting van zijn kan toor inslaan. Zou die een nieuwe jobs tijding brengen Hij riep hem aan en ontving werkelijk een derde telegram uit Lodz. „N. is op de vlucht, wil over Ham burg naar Amerika. Tracht hem in Hamburg op te vangen en zie van hem los te krijgen wat ge kunt," seinde Dementjewitch. Taucher keek op zijn horloge. Het was de hoogste tijd, wilde hij den trein halen, die hem aansluiting aan den Parijschen D-trein zou verschaffen. Daarom besloot hij zijn nieuwe be stemming op een station onderweg te telegrafeeren en spoorde den koetsier tot spoed aan. Het ging alles naar wensch. Reeds in den namiddag naderde hij de Duit- sche grenzen. Kort voor Verviers had hij in de coupé, dien hij eerst geheel tot zijn beschikking had gehad, een reisgenoot gekregen, een landsman naar het scheen van de meest beminnelijke voorkomendheid, en met wien hij spoedig over alle mogelijke dingen in gesprek was. „Heeft u Duitsch geld," vroeg de vreemdeling terloops. Voor pen franc," antwoordde Taucher. „O wee, ik ook niet! Ik heb ver geten bij mijn bankier mij daarvan te voorzien. Onderweg heeft men altijd schade met wisselen." Toen waren zij weer op een ander thema gekomen. In Verviers kwam een derde reiziger in del coupé, een coipulent heer mei een leeren tasch. „Ha, mijnheer Sabin." aldus begroette hem de eerst ingestapte reiziger. (Wordt vervolgd.) Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort, R. K. Openbare Leeezaal. De volgende aanwinsten kunnen wor den vermeld: Gelderblom. De electrotechniek van den automobiel. Fockema Andrae. Utrecht, historie cn toekomst. De Miranda. De gemeente en haar nieuwe taak. De la Salie. De twaalf deugden van een goed onderwyzer. De groote cultures der wereld. Haar geschiedenis, teelt en toepassing. Plasschaert, Muurschilderingen. Ellens. Onze disch. Dc Cock. Spreekwoorden en zegs- yzen afkomstig van oude gebruiken ta volkszeden, v. d. Oever. Dc Hollandsche natie >or een Vlaamschen spiegel, v. Kaalte. Romantiek uit het kinder leven. Fabiuj. Staatkundige gedachten, v. d. Mcutea. De waarheid omtrent het Amerikaansche alcoholverbod. Sombart. Het socialisme eo de sociale beweging. Merens. Over het onderzoek naar den invlccd der dronkenschap op crimina liteit. v. d. Hallen. Stille uren by prirai-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1