^ianohandel S. DUIJKER Afdeeling Radio Edison toestellen Anders dan andere ST. WILLIBRORDUS Vulpenhouders Kantoorboekhandel H. ELZEI7AAR Bel dan op No 42 Amersfoort, DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 31 Augustus 1926 Veertigste Jaargang No. 44 Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAQ Advertentlïn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertenfien moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Menig boek, dat beweerd wordt een leemte aan te vullen, heeft slechts de verdienste, ze merkbaar te hebben ge maakt. Op Koninginnedag. «Geea samenleving kan ooit bestaan, temij iemand ond;r de anderen de éérste plaats inneemt. Hij moet de leden der maatschappij door een werk- dadige en gelijke impulsie heenrichteo naar het gemeenschappelijk doel. Zoo heeft de burgerlijke samenleving be hoefte aan een gezag door hetwelk tij wordt bestuurd en dat derhalve niet minder dan de samenleving selve, van natuurwege en dus Godswege bestaat.* Aldus Leo XIII in de Encycliek slnmortale Dei,« Het gesagsbeginsel moeten wij heilig houden. Wij mogen nooit onverschillig sijn voor leerstellige beginselen, voor theo rieën, waarop de praktijk des levens Letten wij toch vooral op de onver schilligheid tegenover beginselen. Hooren wij niet dagelijks «Waartoe dienen de theoriCn I wij leven in de ïw van de prsictijk Waarvoor dienen leerstellingen f Wij sijn zsken- meoschen en geen bespiegelende e meening leefijbij duitenden raen- schen, die aich lieten misleiden I Treurig Is het te tien, boe onder de predikers dier onverschilligheid ook lieden gevonden worden, die gaarne plaats nemen in de rijen der welden kende mannen. Dit slag van weldenkende mannen noemt alles wat verheffing is, een theorie. Alle waarheid, die bun niet bevalt, noemen tij theorie. Wie de waarachtige beginselen ver dedigen wil, kan erop rekeneo, dat hij onder de droomers wordt geraogschikt hij wordt afgeweten, too goed als zijn beginselen I Nu tijn de apostelen van die dwaal- 'leer wel geen groote mannen, mair toch verbreidt zich de dwaling zeer spoedig en zeer ver. Om ze te weerleggen zouden wij moeten zeggenzie de feiten, gij die van feiten zwetst. De geschiedenis geeft ons de volken te aanschouwen in alle verscheidenheid, maar altoos in overeenstemming met de waarbeden, die zij hoog hielden, of de dwaling, die zij toelieten. Tusschen Voltaire en de revolutie van 1793, tusschen zijn theorie in sar- caatischen spot voorgedragen en de allenden, die de wereld in rouw dom pelden, zou geen verband sjjo Hij had in geestelijken zin de hoofden afgesla gen de guillotine deed het verder op ihare manier. Hij spotte met het altaar en den godsdienst en brak met de kerken ook de tronen af en de paleizen, zoowel als de huizen der burgers. Zijn valsche beginselen hebben om vergehaald en verwoest, wat door de ware beginselen van den godsdienst e" het gezond verstand eeuwen lang wi opgebouwd en gevestigd. En men zou loochenen de kracht van beginselen? Alsof zegen en vloek in de maatschappij niet grooteodeels afhangen van de beginselen, die ge volgd worden I Om die redenen klemmen wij ons dezen tijd vast aan het autoriteltsbe- I g'n>el- i Hoe meer de beginselen hankelijkbeid en anarchie worden londigd, des te meer vestigen wij in de oude, nooit verouderde waarheid, dat alle wettig gezag van God is. Er is geen liefde of eerbied voor de dragers van het gezag denkbaar, er is geen ware onderwerping aan het ge zag mogelijk, als deze theorie niet vast staat in oaze overtuiging. Belijders en beoefenaars i ooaf- i deze beden deze bede Heer, behoed en behoud onze Koningin I Leve Koningin Wilhelminal T. G. Moderne Heidenen. »]k beken, dat ik een beiden ben, een erge», zei de Socialistische voor- anWibauteens bij gelegenheid v debat over de huwelijkswetgeving. Van de andere leiders der sociaal democratie kunnen velen hem deze woorden nazeggen, met dezelfde zelf genoegzame, liberaleonbekoinmerdheid En daarmee zeggen zij tevens, dat zj) geen ware volksleiders kunnen zijn, en dat de democratie in huo handen niet kan leven. Er zijn weliswaar heldensche demo cratieën geweest. Maar ook deze dreven op de zedelijke kracht der burgers. En de zelfbehagelijke bekentenis van Wl- bout beteekent niet, dat hij een heiden ■n de strenge observantie van bijv. Catozijn heidendom is de leer het moreel ongebonden individu, een christen-democratie is het volk. dat werkt, tevens het volk dat zichzelf bestuurtde meoschen- en burgerrechten zijn voor allen. Het is uitgesloten, dat ooit het pro bleem der democratie zou worden op gelost door degenen, die in bun privé levensbeschouwing heidenen zijn, Het beginsel der democratie, zegt ooder anderen Rousseau, is de deugd der burgers meer dan ceoige andere be- ivorm vereischt zj zedelijke kracht het volk. Waar deze verslapt, moet de democratie onvoorwaardelijk gronde gaan: en men behoeft niet - antieke voorbeelden te zien, om dit beginsel bevestigd te vinden. De gebreken der democratie, die in de laatste jaren zoo scherpe critiek te ver duren hebben, vindeu hier haar oorzaak. Tusschen 't socialisme, zooals 't hier lande leeft, en de democratie is i tegenstrijdigheid. Voor democratie burgerdeugd onmisbaar, d.i. geen bour geois soliditeit in egoisme en eigen gerechtigheid, maar die zedelijke over tuiging, moed en kracht, die de volks helden van alle eeuwen eigen was, en die alleen de grondslag kan zijn van >uw aan en 5ver voor het algemeeo elz^n, Maar het paganisme, dat door Ne- derlandsche socialisten geleeraard wordt, werkt juist naar de andere richting. Een daarin geschoolde en daardoor ontkrachte massa zal misschien wel een oproer kunnen maken, maar nooit eec democratie kunnen vestigen. Er is geen grondslag voor de dr cratie tenzij in 'n dogma van dec goddeljjken oorsprong des menscheo' :egt Chesterton. De geloovige grondvesters van dl Amerikaansche republiek spraken het als een vanzelf evidente waarheid u" dat God de meoschen gelijk geschapi heeft. En alleen daari in dezelfde bovennatuurlgke bestemming der men- schen, die hun aardsche leven beheerscht, laat zich een gelijkheid in rechte macht, bezit en begaafdheid zoo verscheiden individuen grondvesten. In throrie kan een heiden geen ge lijkheid bewijzen in de practjk moet zijn zedelijke vormloosheid de demo cratie ten verderve voeren. Dat zijn de consequenties uit de woorden van W'baut. De democratie, ;ij voortduren en ziob vervolma ken zal, kan haar hoop alleen vestigen op diegenen, in wie de zedelijke over tuiging van het Christendom het sterkste leeft. Het Is voor iemand in de bovenlaag der maatschappij gemakkelijk genoeg, op luebtigen toon te zeggen ik vr dat ik nogal een erge heiden ben. Hij wordt daar niet minder defti door, zijn huis en zijn vermogen blij- mgescbokt, zijn bedienden buigen diep en zijn genoegens bekomen hem er niet minder goed om. Maar hoe is het met een niets- besitter, die in een huurkamer woont meubelen op afbetaling en een foinuis in huurkoop Als hem de zedelijke waarde: dat is de zedenwet en het bewustzijn daarvan, ontvalt, dan blijft er weinig meer ov om zijn bestaan de moeite waard maken. Juist wat het gezin betreft: vc menscheo, die in luxe leven, behoeft echtscheiding, zoo zij moreel gevoelig zijn, niet meer te beteekeneo dan een paar lastige uren e cureursrekeningmaar voor heo, die van hun banden leven, en van week tot week zich door de wereld slaan, is de vernieling van het gezin de vernieling vao alles, wat bun het leven dragelijk en waard-om-te-leven Daarom zijn de woorden van Wibaut, die een leider en weldoener van het volk wil zijn, tegelijk een vloek ongerijmdheid. Beroepskeuze. Op het groote R. K. Jeugdcongrei, eenlge jaren terug in Den Haag ge houden, was ook de beroepskeuze derwerp van diepgaaode beschouwin- n en een der inleiders, aannemende, dat de moderne wetenschap in staat is, den aanleg van een bepaald persoon voor een bepaald beroep vaat te stelleD, betoogde dat het plicht van dien per soon is, dal bepaalde beroep te gaan uitoefenen. En zijn betoog samenvattende, for muleerde deze inleider de volgende (tellingen 1. God, die hem dien aanleg gegeven heeft, wil klaarblijkelijk, dat hij Hem dal bepaalde beroep dient. 2. Alleen in het voor hem bestemde beroep vindt de ruensch rijn ontwikke ling alleen daarin kan hj tot de hoogste deugdontwikkeling in gedachten, woor- in en weiken komen, en: 3. alleen in een maatichappj, waarin de menschen bun rechte plaats innemen, heerschen vrede en welvaart. Al wat door den inleider loco inzake Boerocpskcuze was gedebiteerd, werd aangenomen als een onbetwistbaar wil Gods, die uit de traditie zou spreken, naar ons gevoelen, met minstens evenveel recht, als waarmee nu het Brroepsantoor sich den schijn geeft, de spreekuis Gods te rijn. In meerdere fabrieken bestaat een psychotechnische keuring van het per soneel doch wanneer men iemand, wegens 4e reactiesnelheid van bepaalde zenuwen of de scherpte van sf n linker oog, een bepaalde plaats in het machine complsx aanwijst, versiert men die aan wijling niet met de mededeeliog, dat dit de wil Gods is, door den 'piycho technicus erkend. Dat Gods wegen on- drorgroodelfk ziji, geldt voortooplg ook nog voor elk Beroepsksntooren soberder gebruik van Gods naam deze sakeo zal brpaald beter sjp. Amersfoort De Cattlnsehe School en het 0V mnastum van Amersfoort 1376-1*26. DOOR A. F. VAN BEURDEN. En siodsdien werden bij het jjv >or een rationeele beroepskeuze, stellingen meer en meer als oo vechtbare waarheden voorgesteld. Waar au allerwege meer belang stelling voor bet instituut beroepskeuze aan den dag treedt en meerderen zich geroepen gevoelen op d t terrein gaan werken, is het niet ondienstig e na te gaan, welke praclische waarde 'ke uitspraken hebben. Goed bekeken beteekent zoo' spraak niets meer of minder, dan dat het Gods directe en duidelijk kenbare wil is, dat iemand dal beroep uitoefent, hetwelk hem door het een of ander Beroepskantoor wordt aaogewezen. Den directen en duidel^k kenbaren wil Gods uit te voeren schijnt nu toch wel, zeker in maatschappelijke aangelegen heden, de eerste taak des wetgevers t, die met zware straffen be dreigt alwie opsettelijk zich aan het hem door de psychologen aangewezen beroep onttrekt, behoorde dan een eerste punt van het R. K. Staatsprogram worden. Eo dan kan het gebeuren dat iemi zijn vredigen werkkring als huis knecht, koopman of professor wordt gehaald en voor het Beroepskaotoor gesleept, en nadat zijn aanleg door de wetenschap is geconstateerd, sijn verder leven b.v. als beroepsbokser in letter lijken zlo zal moeten slijten. Gelukkig slaat de zaak iets anders. Vooreerst dan kan men vragen: Stelt de wetenschap den aanleg met zekerheid vast? Is deze, naar wetenschappelijke thoden erkende aaoleg inderdaad slissend voor de dtfinitieve geschiktheid ■or eenig beroep En waarom neemt men aan, dat de wil Gods bij voorkeur te erkeonen is uit dezen aanleg, meer dan uit neiging, traditie enz. De wetenschap, die z.ch met deze zaken bezighoudt, is nog jong, en heeft nu en dan resultaten geleverd, die meer verrassend dan vertrouwenwekkend a$n. Wanneer de wetenschappelijke onder zoekingsmethoden een aanleg voor de juristerij constateereo, de beroepskiezer of liever: degene, voor wie een beroep gekozen wordt zelf echter zeer veel voelt voor de medicijnen, het dsn zeker, dat hij een beter advo caat wordt, dan hij een dokter zou ge rest zijn De neiging eo, niet het minst, het verantwoordelijkheidsgevoel voor eigen keuze, brengen Immers krachten in lerking, die in de methoden van onder zoek niet zijn voorzien, en toch het eindresultaat kunnen veranderen. Wanneer Demosthenes zich in jeugd bi] een beroepskantoor had voegd, zou men hem dan wel den raad gegeven hebben, zich op de rede kunst e te leggen Het is niet waarschijnlijk. Waarom blijkt de wil Gods uit den aanleg, zooals die door de onderzoekings methoden wordt vastgesteld, meer dan uit neiging, traditie, of sleur? Waarom neemt men aan, dat God zich bij voor keur vau het Beroepskaotoor bedient, om zijn wil kenbaar Ie maken Vroeger dacht men er vaak zóó over, dat Gods wil meer uit de traditie sprak dan uit de neigiog, en wanneer iemand bijv. tegen familietraditie in zQo neiging tot een bepaald beroep wilde volgen, dan beriep men zich ook wel op den V. 1699. De vervallen school herstellen Rector Schut neemt sijn ontslag. Geen Tot Conrector Joan Rooseo komt niet. 1700. Assuerus Schut krjgt nog 2000 gld. Nieuwe schoolarchcn of school commissarisen Dr. Anrhonlj v. Bemmel, aad inplaats van K. Camcrbccck, Ds. Chnstoph Neander, predt. in plaats Ds. Ger. Blotenburgh, overleden. J. Bemmel overlijdt 1712. Dr.Crinius wordt raad der stad voor joachirn Berger die overleden is. 1716. Dr. Assuerus Schut overleden. Hg was ook voorzitter van het Chirur gisch College. 1718. Plannen tot oprichting eener Fransche kostschool. 1723. Achterstallige traktementen. Commissie benoemd om middelen te beramen Ut herstel der Latijasche school, die in groot verval is. 1724. Rector V en VI Franciscus Lenfrinck, lil en IV Arend Ketel. I 11 Philiberl Villette. Nieuwe indeeling der klassen, de eerste is nu de laagste, de zesde de hoogste. 1725. PraeceptorJohan van Rhiji Het oud Kath. Seminarie ingerichtd semioaristen volgen de Latijasche school. 1728. Ter Hoeven naar Rotterdam, benoemd Isaak Lenfrinck. 1730. Deur der Lstijnsche school vernieuwd; de Rector f700 per ji Franciscus Lenfrinck 1735 en Rector Martinus de Coninck f600. De Wed. Leofrinck ontvangt f 150 jaargeld. 1737. Fransche schoolmeester voor nieuwe Fransche kostschool noemd. 1738. De scholieren, die de scholen et eeu openbare aar spraak afgeloopen hebben, krijgen een soort eereplaats in de St. joriskerk onder de burgemeesters 1742. Isaack Lenfrinck overleden. Daniel ter Horst tot Conrector benoemd] bedankt. Conrector Wessel Engeling, Hij mag kostkinderen houden. 1744. Rector Martinus de Coninck, Conrector Wessel Engeling, Praeceptor Philiberl Villette. 1745. Schoolarchcn Temminck Trovillant, Kolff. Benoemd tot Rrctor C. L Jnnglus. 1747. Complot der leerlingen, promotiegelden, tijode een dukaat, niet te betalen. 1748. Villette ontslagen wegens ouder dom met behoud traktement, gaat Colhorn woneo bij zijne dochter mi Ruijnck, schrijfster van stichtelijke ge zangen. Gijsbert Heljnen volgt hem op, f350 'sjaars. Christiaan Lenfrink Con rector, f 400, mag kostkinderen houden. 1753. De portier kri|gt f 15 kachelstoken. 1754. Lenfrinck: naar Nijmegen Reijti t Lrijden is opvolger. 1757, Reljti mar Utrecht, Conrector Anthoi y du Cloux. 1761. Aan den Rector en Pra c« toren vrboden advocatenpraciijk uit oefenen. Jungius gaat weg en worct advokaat te Amsterdam. Wilhelmus Helmond Rector 1700 'sjaars. Nieuw schoolreglement van 48 artikelen. Anthony du Cloux huwt op 8 Maart 1769 met Marthe Maria la Lause. 1775. Keerwerk onderhoud per j< Havik 30 a Telefoon 773 Amersfoort Verzekerings MaaUchappjjen iade Ned. Verzekering» Mjj. Verzekerd Kapitaal ruim ELF MILLIOEN GULOEN Zjj besteedt oen groot deel der Netto-Winst aan zieke en zwakke verzekerden. Thans worden er ZES patiënten ▼oor onze rekening in Sanatoria verpleegd. On* streven is, aan dit verplegingswerk de grootBt mogelijke uit breiding te geven. Door Uwe verzekeringen te sluiten bij .SINT WILLIBRORDUS" helpt U ons, ons doel bereiken. Inlichtingen worden gaarne verstrekt door de Directie te Utrecht (,'ATHARIJNESINOEL 48, of by de Hoofd-Inxpectie te Amsterdam, Admiraal de Ruyterweg 242. ate uitvindingen practiech toegepast. Vraagt inlichtingen. Accu's laden per keer en bij abonnement stadswapen 1777, wordt raad der stad. Wilhs. v. Helmond, weduwnaar van Suzanna Ie Roij, trouwt met Sara Scbeltua Jdr. Du Claux wordt advo kaat, sljoe plaats wordt niet vervuld, om het gering aantal leerlingen. De school gaat terug. 1780. Rector Richardus van Otnme- o, Praeceptoren Gijsbert Heijnen, van Ommeren. 1784. Prof. Joh. Adam Nodell, rector, krijgt titel Prolessor f 900 van Omme- •ordt rector Amsterdam. ,7. Nodell wordt genoemd onder de Neo-Latijnsche dichters, evenals van Ommeren, 1791. Om detenjl|d is Hendrik Hana, ctor en Gijsbert Hcjoen, praeceptor de school gedeeltelijk overgebracht naar den Poth. 1794. Conrector Willem Leonard Mahoe ad 1 500, later rector. De com missie van Publiek Onderwijs vervangt het Curatorium. Herman Karaten, prae ceptor. De promotie op den ouden voet hersteld. 1798. Voor de prijsuitdeellng f 140 uitgetrokken. 1799. Belangrgke missive aan den agent van nationale opvoeding over de Latijnsche school. Karaten naar Utrecht, n Anthonie Engelen, praeceptor 1800. De Latijnsche school gedurende de kermis afgestaan aan het gezelschap Toonell. 1802. Plaatsen in de kerk voor de leeraren opengehouden. Men promo veert ia de Luthersche kerk. 1809. Rector Mahne f 900, conrector J. A. van Engelen f 500promotie- kosten f 265, portier en onderhoud f 185 totaal f 1850 Mahne naar Zierik- see. Jan Anthony van Engelen, rector I 900. Jan Adam Lelnweber, praeceptor f500. Hij was gehuwd met Dina Vlug. 1813. De Latijnsche school Agoieten- kerk) wordt als katerne gebruikt. 1815. Kon. Besluit voor de inrichting .^n Hooger onderwijs. Reglement ondeiwijs Latijnsche school. Ook ceo leeraar aan te stellen voor Wiskunde, Asidrjkskui de en Geschiedenis, waar- Jacob Borst benoemd wordt f300, 'Ijl hij als Engclsche eo Hoogduit- sche taalmeester f250 ootvangt. 1818. Een gedeelte der kweekschool aangewezen als Latijnsche school. Dete wordt aangewezen als instituut tot wering der bedelarij. 1819. Gedeelte der kazerne aange- weie i als Latijnsche school, die weer ontruimd wordt. Curatoren willen ten spoedigste een vast lokaal, O. derhaode- lingen over aankoop Bloklar.ds gasthuis io de Lsngstraat ad f 2400. Is te duur, Goedgekeurd aankoop gebouw Hcere- straat ad f i 100. 1820. Men verzoekt meubelen aan Curatoren Mr. Isaak Scheitu*. Mr. Jan HET ADRES voor alle soorten Tevens reparatie L8N6ESTR8AT 84 r TEL. 828 Hebt U een Taxi of auto noodig die alecht orde kon houden, wordt te Utrecht benoemd. Wordt benoemd H. A. Hamelberg te Zaltbommel gehuwd met Ant. Louise Sophia Hcljstesk. Groote wsrmte, men verzoekt jalouz;8n. Hamelberg krjgt den titel van lector. 1829, De gouverneur stelt voor als Curator een opzichter van de Cletcslc te benoemen, omdat het grootste ge deelte der leerlingen v. b. seminarie is. benoemd P. Buijs, pr., vertrekt spoedig. 1830. Het lokaal van Hamelberg wordt afgestaan aan de schutterijtegen den zin der Curatoren; wordt tcruggc- de Louter, Mr. J. H. van Kwijck Bilt. Ds. P. J. Laan, secretaris. 11821. Portier is Jac. Hooft, woont in bet gebouw. 1825. Onbevoegde leeraren permissie vragen tot lesgeven, Borst, van Engelen wordt in 1833 ge pensioneerd benoemd Kersten. 1834. Feestmaal bi] de 25-)arige ambtsbediening van Lcinwcbcr, f 100 gratificatie. Magasijn der schutterij naar den Poth. 1839. Reetor 700, Karstcn, hoog leeraar te Ulrechi, rector Ds. J. A. C. van Hemde ie Utrecht. 1841. Aantal leerlingen 19; ver- hooging schoolgeld. 1845. Insteiliog van het staats-examen voor toegang tot hoo^eschool. Vao Heusde, hoogleeraar Grooiogcn. Op volger Dr. C. M. Francken te Utrecht, wijdde zijne betrekking in met eene Latijasche toespraak. 1849, Leinweber sterft. Opvolger Is F. A. HeckmeSer, doctorandus. Wed. Ltl-weber f 100 pensioen. 1851. Heckmtijer doctoreert en wordt Rector inplaats van Francken, die naar Leeuwarden vertrekt. Voorstel tot uit breiding Latijnsche school tot een Gymnasium, 1852. Hsmelbcrg overleden. 1853. Vaa Deventer Conrector te D jrdt. Dr. E. J. van Gorkom vervangt hemvoor wflen Hamelberg wordt benoemd J. Botst. Rector vanGorkum vraagt wegens ongesteldheid ontslag. Rector Dr. D. Burger, Conrector J. Sandberg. 1858. Monument op graf Dr. E. J.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1