COMPLETE WONINEINRICHTING A. H. van Nieuwkerk Bel dan op No 42 R. K. Spaarbank - Amersfoort Pianohandel S. DUIJKER Compleete Radio-toestellen Vulpenhouders Kantoorboekhandel H. ELZET1AAR Amersfoort, DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 5 October 1926 Veertigste Jaargang No. 54 Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. KANTOOR: LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAG- EN VRIJDAGMIDDAO Advertentiün 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld advertecren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vr||dag vódr 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Er zijn lieden, die het mei allen te kwaad krijgen, omdat zij iedereen tot vriend willen houden. Op St. Franciscus' Eeuwgetij. De groote heilige van Assisié is zeker een van de meest teekenende open baringen van onzen katholieken gods dienst. Minnaar der armoede, beminde en beoefende hij ze geheel anders dan eeD Socrates en een Diogenes :|en toch, ook zij hadden alles verlaten, hadden de rijkdommen bespuwdmaar zij ver achtten ze, omdat zij ze verkeerd von den in zich zelfFranciscus versmaadde het geld vrijwillig uit liefde tot God. Minnaar der versterving, der boet vaardigheid, beminde en beoefende hij ze weer anders dan de dweepzieke fakirs van lodi6niet zoo onverstandig, niet zoo eerzuchtig en uit eigenzinnige grootdoenerij, maar uit rein verlangen naar zielezuivering, naar eerherstel, naar gelijkvormigheid met Christus. Niet de stoffelijke armoede zelf, noch het ontberen van iets aangenaams of het geduldig doorstaan van leed kan onze ziel heiligenniet het gelapte kleed zelf van St. Franciscus was de wonder bare tooi zijner ziel, evenmin als het vertrapte geld haar rijkdom is geworden. Maar de tooi en de rijkdom zijner ziel was de Godslielde, die hem het arme kleed deed beminnen en het geld deed verachten en vertreden de Gods liefde, die altijd naar meer gelijkvormig heid en altijd inniger vereeniging streeft met Jezusde Godsliefde, die begreep en aanvoelde, dat rijkdom zoo vaak en tijdelijke zorg altijd eeo hinderpaal is voor die gelijkvormigheid en die ver eeniging. En veel meer moet ons zeggen vau Franciscus' heiligheid, het met liefde tegen zijn hart gedrukte kruisbeeld, dan de schamele pij en het verstooten geld. Dat laatste kan ook van een heiden zijn, het eerste alleen van een christen, en, bij zooveel natuurlijke innigheid, alleen van een Heilige. I'. ELIGIUS. Boeken voor den plattelander. 'tZou veel gewonnen zijo, als zij, die wat voelen voor tuinieren en in de gelegenheid zijn tuinwerk te doen, eens begonnen over dat werk wat te lezen, Er wordt altijd wel gezegd, dat men tuinieren in den tuin en boeren op de boerderij moet leeren en tot zekere hoogte is dit waar maar geheel is dit toch niet. Er bestaat nog iets, dat we zouden kunnen noemen «de theorie laod- en tuinman* en die theorie kan iedereen zich eigen maken door ijverige, nauwkeurige lezing van goede land- en tuinbouwboeken. Door die boeken kan men op de hoogte komen met de levensvoorwaarden voor plant en dier. Eigenlijk bestaat onze heele land- en tuinbouwkennis uitsluitend het kennen van die voorwaarden. Vroeger moest alles geleerd worden uit de practijk, meende menen het heeft dan ook heel lang geduurd voor de practijk ging inzien, dat de ibeorie toch ook'zeer groote waarde had. Wat toch is theorie? Niets anders dan be redeneerde praktijk. Met de praktijk gaat het goed, zoolang het goed gaat, doch komt er een kink in den kabel, dan zitten de practici met de handen Practici zijn ervaringsmeoschen beteekenis niet verder gaat dan ervaring. Maar de wetenschap, de theorie, gaat veel verder; die verklaart niet alleen de practijk, maar wijst de menschen van het vak ook den verderen weg, die tot verbetering vooruitgang leidt. Land- en tuinbouw hebben lang de windselen* gelegen; eerst de derne studie van de natuurwetenschap pen heeft deze takken van 't volksbe staan tot grooten bloei gebracht. Eenvoudige verhandelingen ove geen de wetenschap leert inzake land en tuinbouw, vindt men in de Open bare Leeszalen en Bibliotheken er kunnen bij de correspondenten worden aangevraagd. T. G. Een bespotting van het heilige. Wij lezen in de Residentiebode «Zoo zouden we willen noemen de onkerkelijke en smaakmisleidende wijze, waarop helaas op dit oogeoblik nog, ondanks een veel meer intensief litur gisch leven, sommige religieuze winkels een haodel drijven in artikelen, die voor den katholiek heilig moesten zijn, maar waarmede, zij hel dan te goeder trouw, op een heiligschennende wijze wordt Dezer dagen langs enkele religieuze inkels wandelende, viel onze aandacht p een nieuwe «attractie* op dit gebied, bestaande uit een slecht gevormd H. Hartbeeld van doorschijnend glas, waar achter op een vernuttige wijze een lichtje is gefabriceerd, waardoor dit H. Hartbeeld in den avond een soort lichten gloed in de kamer verspreidt. Op dezelfde wijze als we op dit oogen- blik reeds allerlei beeldjes hebben van honden en katten, leeuwen en tijgers, even kunstig een electrlscb lampje is aangebracht, dat bij avond een nieuw soort verlichting moet geven. Voor dergelijke banaliteiten moeten nu ook reeds onze H. Hartbeelden dienst doen om allen liturgischen smaak onze Roomsche gezinnen te dooden. Na de lichtgevende afschuwelijk ge vormde Maria- en Theresiabeeiden heb ben we er weer een nieuwe bespotting bijgekregen. Dezer dagen hoorden we ook, dat op dit oogenbiik in Londen Mariabeelden, waarin een muziekinstru is aangebracht, verkocht worden. Wat moeten toch de andersdenkenden, die toch reeds zoo'n verkeerden indruk hebben van onze beeldenvereering, wel onzen Roomschen godsdienst en liturgie denken, wanneer wij katholieken daar openlijk in onze winkels die ker mis van God en Kunst geklaagde kramerrjen, door wie weet welken maat- schappelijken mislukkeling aan de markt gebracht, uitstallen, om daarmede Roomsche gezinnen te verrijken Hebben we ons al niet jaren lang genoeg geblameerd met onze ja-knik kende engeltjes, met natuurlijk haar, de communieplaatjes voorstellende hostie, omgeven van trekkebekkende duifjes, waar men de gehandschnende feestheldjes uit een vernuftige machinerie van papier geknutsel ziet te voorschijn springen, alles door den onzin uitgedacht. Zijn de overgroote meerderheid van ize heiligenbeelden, de Theresia's niet uitgezonderd, nog niet leelijk genoeg en moeten we ze nu door die lichtjes- vertooning nog smakeloozer makeu Het is treurig, wanneer men soms langs winkels loopt van katholieke eligieuze artikelen. Men zou soms bij soo'n winkelwandeling wenscben, dat :r een olilaot in de etalage kwam zijn poot op hcél die santekraam zet het beest zou er geen enkele heilig schennis kunnen plegen. Het wordt hoog tijd, dat wij katho lieken, die toch zulk een hoogstaande religieuze kunst hebben, ons eens ernstig bewust worden hoezeer wij hier misdoen tegenover onzen godsdienst tegenover andersdenkenden en - nog voor ons braak ligt voor een juiste smaakvormiog in de ware kunst eo om oos Eucharistisch bescba- ngsleven op een hoogcr peil te brengeo. Dan komt misschien nog eens de tijd, it in de plaats, dat deze piullen door ons katholieke volk wordeu gekocht, hetzelfde volk den fabrikanten van dezen rommel zal toeroepen »Weg met die heiligschennende prullen wij dulden langer, dal ouze godsdienst als eeu maskerade wordt aaugekleed e verdragen het niet langer, dat Heiland in bet spotkleed van Herodes opnieuw over de wereld ter bespotting wordt roudgesleurd I* Naar aanleiding van dit stukje schreef de niet-kathoheke Henri Borel «Vaderland* Hetgeen ik onlangs daarvan in Lisieux heb gezien overtreft echter alles op dit gebied ooit aan heiligschennis is gepleegd. Ik was n.l, in Lisieux, en ben bezig aan een apart geschrift, dat in Parijs ook in 't Fransch zal verschijnen, waarin ik mjjn indrukken daarvan mededeelen, waarvan wel de aller schoonste is het gesprek, dat ik in den Carmel mocht hebben met de M- Pneure Soeur Agncs, die zooals men weet, de zuster is van de heilige «kleine* Tbéièse de ('Enfant Jcsus. Ik heb he lsloten, dit geschrift apart uit te geven, daar niet-katholieke bladen en tijdschrif ten het zouden weigeren «omdat het Katholieke propaganda is* (hoewel ik niet-katholiek ben en ook niet van plan het te worden) en Katholieke bladen :ens weigeren «omdat het van -katholiek is«, en het zoodoende wèl wat moeilijk wordt voor een niet- katholiek, die toch de grootste vereering heeft voor deze Heilige. Welou, zoodra men Lisieux binnen treedt, ziet men overal winkeliers en winkels en stalletjes met de meest smakelooze, zoetige, weekelijke, ja laat ik het maar ronduit zeggen ridicule beelden, beeldjes, portretten, platen enz. van de «kleine Theresia*. Het minste, moderne, Chineescbe heiligenbeeldje is mooier dan het duurste dezer beelden, waarin geen atoompje devotie trilt. Geheel Lisieux is vol van dezen smaak. Nauwelijks was de kleineTheresia zalig verklaard of een gebeele industrie dégoutanten wansmaak heeft zich, lijkenschenners, op het liefelijke beeld van deze toch juist zoo bescheiden, nederige maagd geworpen om er maar geld uit te slaan, en de tienduizenden >elgrims, die wekelijks naar Lisieux dat een tweede Lourdes wordt) men, geld uit den zak te kloppe het blijft niet bij de misselijke beeldjes er.platen. Ik zag inktkokers, penhou ders, fltscbjes, vazen, potloodjes, spie geltjes, ja 11 't is heusch waar poeder doosjes en lippenstiften met het stereo tiepe, ver-zoekende beeld der kleine Theresia, een geheele fabricage de onmogelijkste voorwerpen. Men kao om zoo/te zeggen geen stap in Lisieux doen, of deze afschuwelijke wansmaak zoetigt u tegen. Ik zag nergens, waar ook, één beeld, of beeldje, dat ook maar een glimpje van devotie of heilig heid had, het was alles IWmcrige zoe tigheid, misselijke weekelijkbcid, grove wansmaak, en dit onheilige bocht wordt goedgeloovige simpele zieltjes ver kocht en gaat er in als koek. Waar blijven de katholieke kunste- isrs (het mogen heusch ook wel niet- kathoheke zijo), die door de toch zoo inspireerende figuur van «la petite Tbé.cie de l'Enfant Jesus et de la Sainte Face* worden bezield om een beeld vol stijl en devotie van baar te maken De geheele verachtelijke in dustrie-rommel in Lisieux behoorde eigenlijk van de straten van dit liefelQke stadje te worden weggevaagd, want grooter heiligschennis is eigenlijk niet denkbaar. En het ergste is, dat door al die zoetig-weeke prullen de bede vaartgangers (de meeste er van zijn simpele kleine luitjes) een geheel ver keerden indruk krijgen van het ezen der groote kleine Heilige. Geheel Lisieux, zeide ik al, is door deze mesquin-mercantiele industrie, geen greiaije verheffing of devotie bet doel van is, geïnfecteerd en ontheiligd. Is het niet dégoutant, dit vunze r cantilisme, dat zich dadelijk op schoonste en zuiverste dingen werpt n er maar geld uit te slaan Wij plaatsen ook dit laatste stukje, omdat het oprecht gemeend is en xee' waarheid bevat. Wordt het nu geen hoog tijd, dat en aan die «poppenkasterij* eens einde make, Oos rijk katholiek geloof heeft deze prullenboel niet noodig, integendeel wordt door deze misbruiken de ware devo'.ie verduisterd, ons geloof bespot, omdat men in niet-katholieke kringen moeilijk onderscheid maakt tusschen ware en deze valsche devotie en menig zoekende naar de waarheid hierdoor het spoor bijster wordt en teruggehouden van het Katholicisme. J. Th. W. Een oudegrafheuvelopden Soesterberg opgegraven. Ooo» T. PLUIM. Al verder gravende eo fotogra- feerende ontdekte men ten slotte als een kostbare vondst het hoofdgraf: een fragment van een kist uit een boomstam vervaardigd I Die kist be vond zich In 't midden van den heuvel- zool en wel in een kleine verdieping of kuil. Door nog op andere ontdek kingen te lelteo, kon men tenslotte een overzicht van den geheelen heuvelbouw verkrijgen en wel als volgt Om zulk een tumulus aan te I groef men binnen een vrQwel cirkel- vormigen omtrek den grond ongeveer tot 1 d.M. diepte uitdeze ontstane ronde kuil werd met wit zand opgevuld. In 't middelpunt ervan legde men bet DRAlSltlAvANVALKErlBURC'S" 1 ft A •'iLF.VÊRTRAAri lijk in een uitgeholden boomstam; mo gelijk, of zelfs zeer waarschijnlijk, was het vooraf aan de verschroeiende wer king van een vuur blootgesteld. (Ook bij de Koepelgraf bouwers ziet men die verschroeiïig aangewend, vermoedelijk om het lijk beter te conserveeren). Na het vuur werden over bet witte zand co het graf (de boomkist) zoden opgeworpen met het plantendek (de heide) nakr beneden. Vervolgens tette men op onregelmatige wQze groote steenen rondom de kist (dat was dan het «groote mooument* van dr. Pleflte) tenslotte wierp men over deze stee nen en het reeds gevormde heuveltje opnieuw plaggen, totdat er een groote grafheuvel ontstaan was. Een kring van kleinere steenen om den heuvel gaf als ware de grens der gewijde plek aan, het «kleine mooument* van dr. Pleljte. Het was jammer, dat In 1879 minder oordeelkundig was gegraven, want veel belangrijks moet daarbij verloren zijn gegaan. Gelukkig is van de boomkist een fragment bewaard gebleven, met oog enkele beenderresten, inderdaad nog een geluk I Versierselen of andere bijgaven wer den niet gevonden (vermoedelijk zijn ze in 1879 niet opgemerkt). De kist stond vrijwel in 't middelpunt van den heuvel en wel 1 M. onder den top. De tumulus heeft dus eet» geringe hoogte. Zooals reeds gezegd is, beeft een latere volksstam dezen heuvel óók tot begraafplaats gebruikt, niet voorlijken, doch voor urnen met asch eo beende ren. Twee stuks zijo er gevonden een groote urn van 28 c.M. hoogte roet groote brokstukken van beenderen, zooals bijbeengewrieht^en wat wervels. (De urnen bevatten n.l. de brandresten asch en oiet-verleerde beenderen), Naar het baksel te oordeelen zijn deze urnen van hetzelfde type, dat ook elders onder Soest en Leusden voor komt en waarvan het Museum Fiehite er vele bezit. Beide urnen waren blijk baar van later datum dan bet hoofdgraf immers men had van boven af voor elke urn een soort schacht in den heu vel gegraven en se nog juist onder de laag wit zand oeergezet. Ook hierbj werden geen bijgaven gevonden. Teneinde de wetenschap zooveel ogelijk te dienen, verzocht de Utrecht- sche Provinciale Commissie voor Mo numentenzorg aan Dr. Van Giffen, den ervaren gids, ook eens op den Soester berg eeo kijkje te nemen. Tweemaal heeft hij de ontgraving bezocht en de heer Martin is «hem zeer erkentelijk daarvoor: de Groningsche geleerde stond hem met zijn advies en hulp ter zijde, in 't bijzonder b) het blootleggen van het hoofdgrat*. Tevens werd aan dr. Van Giffen verzocht aan het verslag van den heer Martin nog eenige woorden te willen toevoegen, hoofdzakelijk om het belang in het licht te stellen, dat de ontgra ving op den Soesterberg voor ons land heeft en om tevens dea ouderdom van het graf te benaderen. Dr. Van Giffen zegt dan, dat deze grafheuvel niet op zich zelf staat, maar tot het type behoort, dat elders (in Duitschland en bij ons in Drente) veel- 'uldig voorkomt. Evenwel was tot nog oe dit soort van tumulus in het mid den van ons land nog niet ontgraven, Hierin ligt dus de beteekenis gevonden graf. Deze boomkistgraven werden door dr. Vao Giffen reeds in 1919 in Drente ontdekt, tij hadden denzelfden vloer van wit zand en denzelfdeo zodenbouw als die van Soesterberg. Ook ontbraken daar in Drente de kriogen van stee nen niet. Dr. Van Giffeo beschouwt dezen bouw van zulk een boontkistgraf als een verwording der oude Hunnebedden de kring vao steenen (de monumenten van dr. Pleijte) zijn dan als een verre herinnering te beschouwen aan die oude grafkelders, maar natuurlijk op scer onvolledige wijtc nagebootst. Soms werd in die boomkistgraven het Ijk zonder eenige inwerking van het vuur neergelegd; in dit geval Is het geraamte geheel vergaanalleen en donkerder kleur in den grond wjjst onder controle Centrale acconntantidienst Ned. Boerenbond De zittingen voor het Inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot II uur. Dadelijk ingaande rente 30/,0 pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Havik 29 Telefoon 773 Amersfoort Steeds in voorraad gebruikte instrumenten Aldegondestraat 105 107 Telef. 543 Amersfoort Uitvoering meubelen volgens elk ontwerp Specialiteit in betimmeringen Prima uitvoering Vraagt vrijblijvend onze prijzen de ligplaats uk. In andere graven zooals op den Soesterberg werd het lijk eetat geheel of gedeeltelijk ver brand (verschroeid) en de verkoolde resten in het kistgraf uitgestrooid. Deze verkoolde fragmenten van beenderen waren beter tegen «den tand des tljds* bestand dan gewone geraamten, xoodat van die verschroeide lijken wél de resten zijn bewaard gebleven. Trouwena reeds dr. Holwerda is tot de slotsom gekomen, dat de Igkver branding zich geleidelijk beeft ontwik keld. De oude volkittammen schijnen langzamerhand de ervaring te hebben opgedaan, dat geraamtco, die men aan de inwerking van bet vuur had bloot- geateld, beter tegen vergaan bestand waren, en zoo komt ia de koepelgra- die oorspronkelijk Igkgravcn zijn geweest, heel wat houtskool voor, een bewijs voor dezen gedeeltelijken lijken brand. Deze overgang van lijkeobjsetting tot lijkeobrand wordt dua door deze kistgraven duidelijk gedemonstreerd. Dr. Van Giffen wil de laatste aoort dan ook vóór of na de koepelgravcn plaatsen, en stelt dus hun ouderdom op 2000 4 3000 jaar. Reeds kort na de opgraving aprak ik in een der dagbladen het verrooedeo uit, aat ook onder de Vuursche en ut het Gooi (bjj Laren) zich boomkistgra ven zouden bevinden, daar sommige heuvels voor koepelgraven wel wt kiein waren. inderdaad ia dit vermoeder voor het Sooi reeds bevestigd. In 1925 en 1926 zi|n bij Laren door dr. Holwerda en dr. Remoncbamps een 10-tal grafheuvels ontgraven, waarvan enkele boomkist graven bleken te sijo. 't Mdoiste exem plaar bevond zich op de belling van den heuvel, waarop 't St. Janskerkhof ligt. oomiddelijk aan 't fietspad naar 'l Blok. Hieruit liet dr. Remonchamps mij als een groote bgionderbcid eenige barnstcenea kralen xicn, die in den lljkenkuil als een ketting op de plaats van den hals lagen. Brokstukken van de kist en fragmenten van beenderen werden nog gevondenen de houts kool bewees, dat ook bier verschroeiïog had plaats gehad. Onlang* heeft dr. Van Giffen ook eenige tumuli aan de Lage Vuursche ontgraven, en met groot auccea. Het verslag daarvan zal ona weldra wel allerlei bijzonderheden brengen, waar mee ik te aijoer tijd de lezer* in kennis hoop te stellen. Baarn, Oct. 1926. HET ADRES «oor allo soorten «r Tevens reparatie s LAN6ESTRAAT 84 r TEL. 528 Amersfoort hebt U een Taxi of auto noodijt Gyataaalum. De eerste vergadering van het comité tot voorbereiding van de Iccstelljkhedcn bad 1 October plaati, onder voorsitter- schap van den heer Dr. Pc yrot. In het dagelijktch bestuur werden benoemd Pcyrot, voorzitter; L M. J. Hoog, vice-voorzittcrH. E. Bccht, secretaris, mej. F. Heuvelink, 2e secretaresseMr. S. Knoppers, penning meester. Sub commissie» werden ge vormd voor buisvesting, ontvangst, tooneel, muziek en publiciteit, teiwgl de heeren Dr. Pcyrot eo Dr. W. H. Moll de regie van de tooocelstukkcn op zich namen. Met het instudeeren daarvan tal terstond begonnen worden. De heer Knoppers nam op sich een begrooting te maken. Hopelijk sull*o| de gaven root en vele blijken te t$n per balt ictober, soodat men io staat sal sijo de ontworpen plannen alle te verwe zenlijken. Volkaunivarsitalt dar gamMnta Aaarafaort. De Volksuniversiteit der gemeente Amersfoort, die haar wioterprogramma bereids publiceerde, opent bet teisocn met een kunstavond waarvoor het be stuur lich de medewerking vertekerde van mevrouw Altda Tarlaud Klio, «en scer begaafde dcctamalrice. Het programma vermeldt: Fragmenten uit de Vorstenschool vao Muliatulli, uit «Ellen* vao Fredcrtk van Eeden, eeo vertelling van Felix Tim mermans en Gedichtjes van Adama van Scheltema. Een advertentie iu dit nummer ver meldt meerdere biioadaibcdcn. De Kamer van Koophandel voor de Geldenchc Vallei vergadert Woens dag 0 October a.*., n.m. 3 uur ia baar gebouw aao den Arohcmacbenweg. Het duitendste «chip werd dese week aao de Eemkadc gemeerd. Met het toenemen der bevolking wtat ook de scheepvaart aan beteckeats voor goederen- transport. Onder leiding vao Piet Tiggsrt tal te Amersfoort in dit seizoen worden opgevoerd de opera «Orphce ct Euri-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1926 | | pagina 1