Pianohandel S. DUIJKER
Compleete Radio-toestellen
N.V. Middenstands-Bank
Hl Adviezen voor Geldbelegging M
Vulpenhouders
Kantoorboekhandel
H. ELZEI7AAR
Bel dan op No 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
Dinsdag 26 October 1926
Veertigste Jaargang
No. 60
KANTOOR: LANOEGRAuHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO
Advcrtentiïn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid
bij geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vddr
8 uur worden bezorgd. Een bepaald*' plaats kan niet worden gegarandeerd
Pas na den dood begint het teven.
De R. K. Universiteit houdt
de hand op.
Niemand be'er dsn Henri Hermans,
de man die sich self van werkman tol
leider der Katholieke Werkliedenbewe
ging heeft opgewerkt, heelt het volk
weten te pakken met zijn pleitrede voor
de Katholieke Univeraiteit.
Geen gemakkelijke taak I
Universiteit is voor velen soo'n lastig
woord en soo'n vreemd begrip.
De Zusterschool, de lagere school,
de ambachtsschool, dat allea valt binnen
iedera gezichtskring. Bij de middelbare
school wordt het al moeilijker. H.B.S.,
Lyceum, Gymnasium liggen al een eind
verder weg. En de moeilijkheid begint
pas goed, als het de Universiteit geldt.
Voor velen is het een woord, dat
men moeilijk kan uitspreken, niet meer.
Of men liet in r^n verbeelding een
rijtuig vol rjjkelui't kinderen, die het
er goed van nemen en prnlcssorcn,
die er hun dagtaak van maken, hun
parspluies te laten staan.
Och, dat is immers niels voor onse
kinderen,» segt het moedertje, dat door
de hecren van het Comité naar de bel
ia geroepen, om een dubbeltje te tieren
voor de Katholieke Universiteit.
Dat dubbeltje vraagt de Bisschop
van u,« is het antwoord.
En dat is een wonderaleutel.
Het moedertje denkt«Het zal wel
ergens goed t
het vraagt»,
portemonnaie.
r zijn, als de Bisschop
i tast getroost in haar
r ook overtuigd f
En toch moet in heel het volk lang
tametband postvatten de overtuiging,
dat de Universiteit Iets is van en voor
het volk, in heel zijn omvang.
Toen Dr. Schaepman i?n reuzen
strijd begon, om de Katholieken op te
voeden en te ontvoogden, was er geen
denken aan de oprichting van een
Universiteit.
De Katholieken liepen nog in de be
waarschool.
Maar van lieverlede is de ontplooiing
begonnen.
En nu, ongeveer een kwart
den dood van den grooten Doctor,
staat daar de Univeraiteit, als een
grootsch grafmonument voor de nage
dachtenis der voormannen.
De kroon op het werk», noemde
Henri Hermans de Uoiversiteit. Dat
werk is door onze vetheven voorgan
gers begonnen en door het levende
geslacht voltooid.
Toen de Bisschoppen na lange
weging het groote woord spraken
is ru de tijd cm te bouwen,» werd een
tijdvak van moeizame jaren afgesloten.
Het moet toch wel iets bijzonders
zijn, dat zooveel voorbereiding en hoofd
brekens kostte.
Diep in den grond ii de arbeid be
gonnen, en nu is de kre on op het werk
gezet. De koepel kwam cp de kerk,
de top op den teren.
Ook als wij alles niet van vlakbij
kunnen zien, laten we toch veilig en
met vertrouwen arnnemen, dat het
bouwweik goed is en log'sch in mekaar
De Universiteit is er toch niet voor
m'n kinderen.»
Meent ge dat
Vooreerst gaat het zelfs in letterlijken
zin niet op.
Wie weikelijk talent heeft, van welken
stand hij ook zij, kan zich veel gemak
kelijker dan vroeger een weg banen
naar de Universiteit.
Maar toegegeven, de Universiteit
staat niet voor iedereen zoo gemak
kelijk open als de lagere school ot
ambachtsschool.
Doch denkt ge daarmede
Universiteit af te zijn?
Ge dwaalt.
Op een goeden dag komt uw dochter
thuis. Ze heelt in een confectie-magazïji
een klei dingstuk gekocht, dat dien naan
maar amperlverdient. Een jaar geleden
hebben de dames der groote wereld
in Parijs of Weenen dat mode-artikel
ingevoerd nu dragen het de volks
meisje» van het platteland.
De mode gaat van hoog tot laag,
als ge maar wat geduld hebt.
Ge verbiedt uw dochter, die licht
zinnige mode te volgen.
Dal gaat nog.
Maar op een anderen dag komt
zoon thuis. Op hoogen toon beweert
hij, dat God niet bestaat, dat de mentch
van den aap afstamt, dat de JssUeteri
moordenaars zijn en dat de Bijbel
sprookjes van Moeder de Gans vertelt.
Het slaat u met ontzetting.
Ge tobt uw hersens af met de vraag,
ie de zielemoordeaaar van uw kind
De werkplaats?
Mis, de Universiteit I
De Universiteit, niet van thans, maar
in 25 jaar geleden.
De stellingen, die de hoogleeraar
eenmaal met een toonlooss stem aan
de studenten dicteerde, die s)n bet,
elke uw kiod thans als vloeken ui'-
braakt.
Ais de Prolessor God Almachtig vao
|n troon vervallen verklaart, is na
jaar de volksbuurt swart van de
relletjes.
Wat eenmaal wetenschap of schgn
wetenschap was, wordt na vtrloop var
jaren gemeengoed vao de massa, een
zegen of een vloek, een gebed of
godslastering.
De wetenschap werkt geleidelik door
ia boog tot laag, juist als de mode,
piaar se werkt langzamer.
ir is dit groote verschil,
velsche mode, die ge
dochter verboodt te volgen,
<on niet kunt verbieden.
De mode, die bet lichaam betreti.
kunt ge oog remmen maar de mode
n den geest gaat haar gang
Als «4 uw zoon als slachtr tier kiest,
kunt ge bidden en schreieo als de
Monica voor Augusiious, om die
mode ongedaan te maken.
En wilt ge dan róg beweren, dat
ge met de Universiteit mets te maken
hebtHet sou kortzichtig zfn. Ge weet
h-If, hoe ge teder oogenblik
de Universiteit in aanraking komr.
aagt toch een Katholieken
dokter, die in de kicscbe vraagstukken
bet gezinsleven denkt en voelt
gQ zelf, d.i. Katholiek
Ge wilt toch een Katholieken ieei
>or uw kinderen
Ge zft buiten de deur gehouden
en ge om een beicheiden baantje in
Overheidsdienst bedelde. De Untver
hebben de posten door but
liberale leerlingen doen bezetter, er
hun kliekgeest liet u op de stoep staan
Ge meikt zoo weinig
Universiteit f
Ge kunt nauwelijks een stap doen
zonder de Universiteit tegetvte komen I
spreekt het toch vanzelf, dal
het een Katholieke Universiteit
i eerste plaats, die de Katholieken
staat zal stellen zich voor de gewichtige
ambten in den Staat te bekwamen, het
tekort aan wetenschappelijke krachten
te vullen en den achterstand
halen.
Wat beb ik er aan?» vraagt ge,
als men u een aalmoes vraagt voor
de Univeraiteit.
Dat zult ge nu niet meer vragen,
omdat ge weet, dat het uw welbegrepen
genbelang geldt.
Maar vooral het Kijk Gods op aarde,
en het lot vao zooveel onsteiielijki
zielen.
nen u een gift komt vragen
voor de K. K. Universiteit, die geheel
moet leven van de giften van Katholiek
Nederland, geeft dan gul en gewillig,
niet alleen uit eerbied voor het wcord
der Bisschoppen, maar vooral utt volle,
heilige overtuiging.
Diocesaan Comité der
St. Kadboudslichting,
Afd, Utrecht, Gelderland,
Holland.
Van Eemland naar
Vlaanderen.
Door A. F. VAN BEURDEN.
IV
Na een flinke nachtrust waren
al vroeg in de groote hal van
slation Maastricht, voor den doorgaan-
den trein Maastricht van 7.50. De
eenige die eene redelijke verbinding
geeft via Hasselt, Aerschoi, Leuven
met de hoofdstad Brussel, in drie uren
en tien minuten: 120 K.M. de sta
tions er bij gerekend. Hli loopt dus
niet te hard en men heeft gelegenheid
het landschap te bezichtigen. De zon
heeft nog met de nevelen te vechten,
maar zeker is het, dat ze deze verdrij
ven zal en dat er een schitterende dag
zal volgen.
Aan den Westkant van Maastricht
is er weinig Nedcrlandsch gebied
langs het dorpje Lanaeken reden wij
het Bclgcnland binnen. Een douane
beambte vraagt alleen of er iets aan
geven is en doorloopt de wagons.
onderstationschef rookt op het
perron een sigaret met een vrij jeugdig
gendarm en na 'n poosje wachten, waar
om weet men niet, want de tolbeambte is
lang terug, gaat het verder. Wij komen
langs Munster Bitsen en zien het stadje
Bllsen ook nog liggen. De geboorte
plaats van den Minister van Onderwijs
en Schoonc Kunsten, Camille Huijs-
mans, en meer andere Belgische be
roemdheden. Wij komen langs Diepen
beek, dat ons aan den vermaarden
glasschilder Abraham Van Dicpenbeke,
een leerling van Rubens doet denken.
Het landschap begint op de Noord-
Brabantsche bosch- en weldcrijke ter
reinen te gelijken. Ook duikt er af en
toe een kasteel op bij de waterloopjes,
die de grachten gevuld moeten houden.
Het landvolk is bezig met de aard
appeloogst en men ruikt de door
dringend scherpe look van de in brand
gesloken hoopen loof. Overal rept men
zich al in de vroegte. Wij bereiken
het stedeke Hasselt, de hoofdstad der
Belgische provincie Limburg, zetel-
tlaats van allerlei ambtelijke bureaux,
lasselt wordt gewoonlijk door de
Hollanders in een adem genoemd met
Leuven, als men over den Tiendaag-
schen veldtocht van 1831 spreekt en
over den slag bij Hasselt op den 6en
Augustus 1831, waar de niet-georga-
niseerde Belgen het onderspit dolven
De ouderen noemden dien veldtocht
-ewoonlijk de Tiendaagsche ruzie.
)oor een aangename bedrijvige streek,
afgewisseld met bosschen en weiden,
staan wij een oogenblik stil te Dicst
en daarna te Aerschot, steden die door
de Duitschers overvallen en gehavend
zijn, omdat ze zich tegen onrecht ver
zetten. Van den burgemeester
Aerschot kreeg ik een paar weken
het uitbreken van den oorlog nog een
brief, waarin hij mij alle hulp toezegde
bij een onderzoek in de oude archie-
en. De komst was bepaald maar
Je oorlog met al zijn ellende kwam
en de burgemeester van Aerschot met
zijn zoon werden doodgeschoten, de
stad werd tot puin geschoten en neer-
gebrand. Dwaze menschheidOok kent
men het lot van Leuven. Vijf jaar lang
Heeft de oorlogswoede geduurd en
bloeiende streken tot woestijnen ge
maakt. Tusschcn Dicst en Aerschot
mogen wij niet vergelen Sichem, ook
een klein sladje, eertijds aan Prins
Willem van Oranje behoorend, in her
innering le brengen. In de nabijheid
ligt do bedevaartsplaats naar O.L.Vr.
van Scherpenheuvcl, waarheen een
apart lijntje u in 10 minuten brengt
ook ligt in de buurt, meer noordelijk,
de groote Norbertijner Abdij Averbode
met eer. geheel marmeren kerk. vele
handschriften en een uitgebreide
boekerij.
Eindelijk is Leuven bereikt, de stad
•an Silvain van den Wcijer, een der
•oorvechters der Belgische Vrijheid in
1830, hij stierf in 1874 en kreeg er
een standbeeld, waaraan trouwens in
België geen gebrek is. Veel is er in
Leuven in den wcreldstrijd bedorven,
maar ook al veel hersteld. Hare Alma
Mater is sinds eeuwen wereldbekend.
De Kathedraal van Sint Rombout
dateert uit het einde der Xllc eeuw
er zijn nog tal vau andere kerken et
een begijnhof, maar wij kunnen nu de
levendige door zijne boulevard^ haast
rondomslotcn stad niet bezoeken Wij
moeten verder naar 't Vla .ndrcnland.
Brabant ziet er weer anders uit dan
Lintburg. Hier spreekt de tuinbouw
nijverheid meer. Af en toe hoort
men al een gesprek in zwaar klinkend
Fransch. Het Fransch in de Bra-
bantsche cn Vlaamschc provinciën
heeft meer voet gewonnen door den
oorlog en is als een inktvlek in een
vloeipapier, ze (wordt steeds grooler
Met aandacht heb ik er naar zitten
luisteren, hoe naar het mij toescheen
ambtenaren en nijveren met mekaar
Fransch, In Vlaamsche vormen, zaten
te spreken en dan af en toe, als de
natuur weer sterker werd dan de leer,
weer plotseling In oer-sapplg Vlaamsch
oversprongen, met de noodlge „zulles"
besloten. Er komen meer buitenver
blijven en villa's langs den weg, de
opschriften zijn tweetalig. Wij komen
langs al de „hems", Vell/iem. Nosse-
hem, Saven hem en Dug/tzm, typische
dorpen cn Schaerbeck, waaraan nog
altijd de u bij bruiloften voorgedragen
treek van het „Pastoorke van Scliaer-
tcek" herinnert, dat evenals de overige
voorsteden van Brussel, Sl. Josse ten
Noode, Etterbeek, Inelles ol Elsene,
Sl. Qielis, Anderlecht, Koekelberg,
Molenbeek en Laeken maar steeds
grootef wordt en toeneemt en L'russel
een stad maken van den eersten
ANDERS DAN ANDERE
Verzekering-Maatschappijen is d« NtderUndschc Verzekering-Maat»ehappl|
..ST. WILLIBR.ORDUS"
Verzekerd kapitaal RUIM K.Lt MILLIOCN GULOEN.
Zij besteedt een groot deel der Netto-Wlnzt un zieke en zwekke verzekerden
Then» worden er ZES patiënten In Sanatoria verpleegd. On» streven la aan
dit verpleglngswerk de grootit mogelijke uitbreiding te geven. Door Uwe
vertekeringen te (luiten b(J „Sr. Wllllbrordwa" helpt U on», on» doel
bereiken. Inlichtingen worden giarne verstrekt door de Directie,
CATHARIJNESINOfiL 48, UTRECHT
en door hare vertegenwoordigers.
trussel, dal er als Bruxelles heel
ransch uitziet, is een Vlaamsche ves
tiging, heette in de Xe eeuw Broek-
Seele, woning aan het broek. Hel ligt
in een heuvelland, met dal en berg en
is spoedig als vorstelijke residentie
der Bourgondiërs in aanmerking ge
komen. Vele Fransche ridders waren
aan hun hof verhouden. Het Fransch
is er al eeuwen in de mode en gaf
haar ook een ander karakter dan Ant
werpen. De hoogere standen spreken
Fransch. het volk Vlaamsch. maar de
jeugd leert er twee talen.
Slechts 31 Kilometers scheiden ons
van Aalst, van Dendermonde Meche-
len is nog korter bij. Wij zullen de
vrijheid nemen, om te Brussel eenige
uren te passceren. om de mooie stad
nog eens in hare bedrijvigheid en
levendigheid te zien en zoo noodig
den dorst te lesschen met een gueuze-
lambiek.
Ons koffertje deponeeren wij, als wij
uit het Oroote Station komen, rechls
om den hdfck in het bagagebureau tegen
mmumprtjs, dan heelt men daar geen
st meer van. 't ts mij onbegrijpelijk,
hoe reizigers die voor hun pleizierde
wereld In gaan. allerlei koffers en
doozen, tasschenen handlasschen mee-
slecpcn en aan ïeJer overgangsstation
met bezorgde blikken het gesjouw met
hun bagage hebben. Dan liever wat
minder gerief en zoo noodig wat bij-
gekocht, een oud, beproefd systeem.
Het ruime plein, dat eigenlijk den
deftigen naam van Place des Nations
draagt, is altijd vol haastig loopend
volk. van allerlei slag, dettigc heeren
dames, officieren en soldaten, werk
lieden bepakt en bezakt en de trams
schieten er met !drie en viertallen langs
elkaar. Zij komen van boven van den
Botanischen tuin en van de Rue Royale
en het majestueuze Paleis van Justitie.
Sommige grappenmakers mogen het:
ile stcencn Olifant heeten, wij vinden
het een imposanten bouw
Bij het paleis heelt men een pracht-
gezicht over de stad. Wanneer wij ni
weer naar beneden gaan, verzuimen wij
niet de zeer merkwaardige kapel O. L.
Vr. der Overwinningen even te be
zoeken. Zij is eeuwen oud en werd
door het armborstgilde gesticht in 1304
en in de XVe en XVIe eeuw bijna'gc-
heel vernieuwd en in onzen tijd her
steld. Ze is 56 bij 26 M. De Voreten
van Thurn en Taxis, generaal post
meesters hadden er Inin grafstede en
verschillende andere hooge adellijken,
meest buitenlanders werden er onder
glanzende marmersteencn te rusten ge
legd. Een mooie schilderij van Koning
Albert en zijne Gemalin treft ons
door het gloeiende koloriet. Brussel
is groot, maar door een goed in
elkaar gezette rondrit met den tram
kan men de fraaie stad en hare monu
menten op gemakkelijke en goedkoopc
wijze doen kennen, Er zijn echter ook
deelen der oude stad, waar men heen
moet wandelen n.l. naar de Markt met
het stadhuis. Men volgt de Nieuwstraat,
recht tegenover het stadion met hare
talrijke winkels en groote magazijnen,
waar zoovele luxe artikelen opgestapeld
liggen, dat men onwillekeurig vraagt,
waar die alle moeten blijven. Maar Brus-
Havik 29 a Telefoon 773 Amersfoort
Steeds in voorraad gebruikte instrumenten
sel .is de stapelplaats voor 'n goed deel
van België en heeft tal van koopjes
jagers uit Holland te gast gehad. De
koopwoede is nu wat aan 't luwen,
dank zij het gezondjverstand der Belgen
die de prijzen omhoog zetten en be
lasting gingen heffen. Het eenige wat
er nog bij prijs is, zelfs niet duur,
het eten en drinken,
Met het Belgische geld en de ver
houding tot het Nederlandsche is men
spoedig terecht, maar de Hollander
heeft de gewoonte, om direct uit te
gaan rekenen, wat alles in Nederland
zou gekost hebben. Wie nu snel cn
handig met zeven kan vermenigvuldi
is een heele knappe man, daar
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
UP S SAFE-INRICHTING.
Hollandsche centen.
Bij de beurs slaan wij langs de Sinter
klaaskerk rechts af en met een paar
passen zijn wij door de smalle Boter-
straat op ae ruime Markt.
Hoe dikwijls men van het gezicht
genoten heefi, het verbaast altijd en
trekt steeds aan.
De hooge slanke toren, in 1454 ge
bouwd door Jacob Thicn en at-
ewerkt door Jan van Ruijsbrock, be-
•roond door St. Michiel staat er
nog altijd in alle rust naar zijn
zich steeds meer uitbreidende stad te
kijken cn ziet op het Broodhuis neder,
gewoonlijk het Koningshuis genaamd;
en op die prachtige gildchutxen, het
een al meer verguld dan 't andere en
alle pronkend met beelden en bas-
reliefs, terwijl de groote Stadswaag
n de Zuidzijde het geheel afsluit.
De bloemenmarkt, die daar ook ge
houden wordt, levert nog een kleurige
afwisseling tot dc strenge Gothische
lijnen der gebouwen en vervult dc lucht
met rozen en lcliëngeur.
En er Is nog een reuk. die ons aan
trekt en die uit een van de estamlnets
komt, bij den ingang der Markt n.l.
die van palate frite en biefstuk, cn wij
ontzien ons niet na dien ochtendtocht
van vier, vijf uren, deel te nemen aan
een echt Belgischen lunch, eenvoudig
opgediend, maar ook zeer billijk be
rekend en drinken daar. ten spijt van
alle geheel- of halfonthouders. een glas
prachtige Brusselsche faro bij. Ik wil
niet vertellen, wat het bijeen kostte,
want dan zijn er weer nurkschen. die
zeggen, dat zal er ook wel naar zijn.
Maar volgende maal zijn wij er weer
klant. De tijd, om nog verdere merk
waardigheden te bezoeken wordt te
kort. Wij doorloopen nog een van die
warenhuizen, die de kleinere winkel
zaken het bestaan moeilijker maken er
het publiek verblinden inet goedkoope
kleinigheden, die den schijn moeten
wekken, dat dc grootere zaken ook
spotgoedkoop zijn. Dat valt echter bij
onderzoek niet mede. Waar zou men,
als ntcn veel lager ging dan andere
kleinere zaken, dat rondloopende of
bij icderen stand zittende enorm groote
personeel van betalen Waarmede het
onderhoud van gebouwen en hulp
middelen, als lillen, bezorging, ver
zending, materiaal Een klein mesje
met wit hecht, heel gewoon, kost
in een dier groote zaken 14 francs
6 halsboordjes 42 francs een zijden
das van twijfelachtige kwaliteit 25
grijze slappe hoed met
HeT BORES voor all* soorten
x Tevens reparatie x
LXNGESTRflXT 81 r TEL 528
Hebt li een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
tumes van 50 gld. bij veel zonnelicht
en veel gebruik de noodige klcurvast-
heid cn soliditeit lieten betwijfelen.Dar
zijn toch geen prijzen, om in extase
te komen. Dergelijke koopjesmakerij
liet ik dan ook wijselijk aan anderen
over en kuierde naar het station, er
nadenkende, waarom dc lui hier
zoo hard loopen en in de café's zoo
veel spektakel maken.
Amersfoort
francs;
gen, is een heele knappe maa. daar onzekere toekomst van zljn kleur 70
fin franc dc waarde heelf van ac.an|<'™«- I"»1!1 dc tawnaroemda col-
Burgemeester en Wethouder» bren
gen ter openbare kenoie, dat de reke
ning van inkomsten en uitgaven der
gemeente over het iaar 1025, door hen
aan den Read aangeboden, vanaf heden
gedurende 14 dagen voor een ieder op
dc eecrctarie der gemeente ter lezing
ligt.
Op 14, 15 en 17 Nov. wordt in de
Valk vertoond een tilm bewerkt naar
bet werk van den Franacbeo prieater.
«chrijvcr Pierre l'Erniitc, getiteld •Hoe
ik mijn kind heb gedood».
De Burgemecatcr heeft de openbare
vertooning der Potcmkin-film bier ter
«tede verboden.
Ook cider* gcecbicddc zulk» in vel*
gemeenten.
Aanbesteed werd van gemeentewege
bet vcibrccden, bestraten en rioleereo
van den Lindcrtaehcnwcg en de
Water «teeg.
Laagste inschr^vingGebr. Vo»
f 11.742, Hoogste: verschuur. Zetel
f 16533.