K. Spaarbank - Amersfoort Pianohandel S. DUIJKER Duplicator Astoria Kantoorboekhandel H.ELZEI1AAR Bel dan op No. 42 DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 5 April 1927 - No. 2 Een en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAOMIDDAO AdvertenHSn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertenti6n moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd „De zaken gaan voor", dat klinkt niet zoo grof als„de zakken gaan voor". Maar 't beteekent toch meestal hetzelfde. St. Alfonsus-Retraitenhuis te Amersfoort. In 1926 werden in het St. Alfonsus- lula 74 retraiten gegeven, waarvan 40 tan mannen en jongelingen (met 2146 deelnemers) en 34 aan vrouwen en meis- v jea (met 2078 deelneemsters). Totaal dus 4224 retraitanten. Hiervan waren 1446 gehuwden en 2778 ongehuwden. Voor het eerst maakten er in dit huis een retraite 2111. Van het Aartsbisdom kwamen 3232, van elders 992 retrai- taDten. Uit de verschillende parochies uit den omtrek gingen in retraiteAmersfoort 127 Achteveld 16; Baarn 36; Barne- veld 3 Blaricum 12; Eemnes 16; Hamersveld 13; Hilversum 192; Hoog land 39Hooglanderveen 4Laren 38 Maarn 1 Nijkerk 3Rijsenburg 3 Soest 14 Soesterberg 1Utrecht 298; en Zeist 13. Over den Sint Joris. DOOR A. F. VAN BEURDEN. De toren van de Sinl Jorisktrk is in verhouding tot de kerk klem cd beschei den, veel te klein voor een zoo mach tig dtiescheepig gebouw. Hij is slechts 30 meter en 33 c.m. hoog, boven den grond, met groote Romaansche blind- ramen, de spits niet mede gemeten. Hij heeft bovendien eeoe zeer eigen aardige plaatshij staat niet iD 't mid den vóór zijn kerk, maar een stuk in het eerste schip, zelfs is het gewelf van bet zijschip met zijn ribben door den toren heen gewerkt. Bovendien is hij niet gericht >n de Heilige Linie dus van West naar Oost, maar wijkt af de richting der kerkschepen is dus een andere als de as van den toren kan dit op twee wijzen het best v nemen. Wanneer men in de kerk de zaak beziet, dan staat de toren vrij binnen de kerkmuren. Tusschen de muur naar den kant van den Hof kan men dóórgaan. Meet men nu den afstand tusschen den toren en die i de westelijken hoek, kant Windsteeg, dan bedraagt deze wel een halven meter meer dan bij den oostelijken boek. kant Langestraat, een bewijs van afwijking der richting, Ook kan men wannee^ men op den Hof staat, de doorsDijdiogr of aansluitingslijn van dak en tore naar het Westen zien afhellen, zoodat van de twee afgesneden blinde vensiers het westelijke langer is dan het ooste lijke. 't Is een wonderlijk* constructie. Van den Hof ziet men door het raam in het witte muurvlak van den toren de Romaansche toogjes in rij oaa elkander schijnen. In de kerk ziet mr den in 1370 gebouwde toren nog ai allerlei Romaansche brokstukken der 1298 gebouwde, later te klein geworden en gedeeltelijk vernieuwde kerk ge hecht. Het kost moeite, om een vermoedelijken ouden toestand te rcCoo8trueeren en zich te denken, hoe het wel eertijds was. Ook bo< aan den toren ziet men allerlei sporen van aansluiting aan de oude kerk. Men heeft de kleine Romaansche rondboogige kerk lo 1370 veranderd in een gothieke, spitsboog, driescheepigekerk en ruimte gezocht naar den noordkant deAppelmaikt zooveel kleiner gemaakt, Men kreeg nu 2 schepen van 57.08 M. en een middenschip van 74.37 binnen werks, terwijl men toren en een stuk van den Romaanschen ouden romp het zuidelijke voorgedeelte aan den Hof en de Windsteeg in werkte. Behalve voor den hoofdingang in de Windsteeg weid ook voor twee portalen gezorgd aan de zijkanten op Hof en Appelmarkt. De gothiek bereikte haar hoogsten glans in de kerk door den bouw van bet prachtige oxaal, later zoo deerlik ge schonden door bet plaatsen van het renaissance orgel tn het oxaal, daad vac zorgeloose onkunde, die maar zoodra mogelgk moest herstellen, Want mooier oxaal, in savonniere, dus niet In gekleurd marmer, zooals ik eerst meende, verleid door de verf zal er in ons vaderland wel niet te vinden zijn. Ia den toren vindt men in de dikke muur eene ingekapte, en ten deele uitgebouwde oude bewaarplaats vai archieven wellicht de oude zoogenaamd, l schepenkom, zooals men dat in tr.i vsd plaatsen had. Het voorste gedeelte van het noor- dcrschlp is afgesloten en wordt als bergplaats van brandstoffen en rommel gebruikt, maar daar vonden wij nog een belangwekkend onderdeeltje der kerk n.l.een afgesloten ruimte met gothiek raam en omlijsting en een oud gothiek buitenraam, dat licht gaf van de zijde van den Hof. Het is al lang dichtgemetseld, terwij! aan de Hof- lijde vermoedelijk andere bouwdeelen :r tegen gebracht zijn. Wij vermoeden, dat het gebruikt is als een gerf of kleedkamertje, ofwel gebouwd als een altaartje van een of ander gilde. Er zijn sporen van beschildering te zien. Het ligt^DU vergeten iD den uitersten boek ver van een niet gebruikt pand. Een degelijk onderzoek was hier op zijn Trouwens, de kerk bevat bi) dachtige beschouwing nog veel merkwaardigs, dan men zoo op het eerste oog zou zeggen. Wij willen nog enkele bijzonderheden ten bewijze aanhalen. De sluitsteenen, waarin de graatbogen in het middenschip ultloopen, rijn bij zonder fraai gebeeldhouwd. Voor zoo verre wij bet bij het schuchtere licht der lentducbten konden waarnemen is beginnen van het Kanunnikeokoor, de kerk in de apostelen voorgesteld de H. Petrus, Paulus met het zwaard, Andreas met het schuin kruis en zoo verder. In het Kanunniken koor en ook verder in de kerk eindigen vele schal kendragers der graa bogen onder in gebaarde manshoofden, In hetzelfde koor vindt mer dicht gemetseld, maar toch nog gor zicht baar, een nis voor de ampullen, wel licht daarnaast nog een piscina. Naast de mooie afsluitende kopereD koorhekken, zijn aan de kapiteelen der pijlers, fijouitgesneden vechtende draken, een engel en een mannenbuste aange bracht. Aan den kerkkant onder het oxaal de kapiteelen een Maria eenhoorn op den schoot, een nonnetje met een onderwijzenden klerk en ter weerszijden elkander bijtende draken voorgesteld. Meer achter in de kerk boven in de kapiteelen een draak, e> varken, een man in niet «1 kiesche houding, bladmotieven en de gelijke, waaraan de beeldhouwer h werk niet gespaard beeft. iet meest raadselachtige der kerk is blijft het reeds vermelde gedeelte tegen de Windsteeg aan, roDdom den :n. Hier vindt meD stukken der eer tweede en derde kerk iDeeDgesmol- Het is voor menigeen moeilijk den opvolgenden gang van de wordings geschiedenis van den bouw vast l stellen. Dikke muren met open vensters, niet passend bij het overige deel, vroegere perioden heeft men laten sta in de laatste kerk ingewerkt. Meer kuodigen mogen daarvoor et afdoende oplossing vinden, voor c zij het genoeg te consiateeren, dat veel merkwaardigs in deze hoofdkerk overgebleven is, naast veel banaals en onsieriqks, dat men er in aanbracht, Eeoe grondige restauratie kan echter nog veel te recht brengen, waartoe goede wil voorzit. Alle Roomsche Kiezers in de provincie Utrecht behooren Donderdag 7 April te stemmen op no. 1 van Lijst 9 Binnenland Socialiiatie. Verschenen is het verslag Staatscommissie, aan welke werd op gedragen te onderzoeken door welke wettelijke maatregelen de voortbreng selen en verdeeling van goederen dienstbaar kuonen worden gemaakt aan het Blgemeeo belang (de z.g. socialisatie- commissie). Aan den inhoud willen wij slechts n kort stukje ootleenen n.l. Verdeeling van het maatschappelijk Inkomen. Aangezien een veranderde productie- 'ijze, welke steeds alle aandacht had, wel niet vandaag of morgen zal tot stand komen, achtte men de verdeeling het maatschappelijk inkomen meer practische beteekenis. :n van de zwakste punten bjj de uitwerkiog van de socialisatie-gedachte it men voor de verdeelÏDg van het inkomen geen beginselen heelt aange geven, zelfs niet getracht beeft, iets in deze richting te doen. De voorstanders de socialisatie hebben de verdeeling in wezen overgelaten aan de werking der economische wetten en toch betreft hei voor hel gesocialiseerde bedrijf der kern-visgen. Men meende, dat het in bet algemeen moeilijk zal zijn, in bet particulier bedrijfsleven van overheidswege schriften vast te stellen, die regelen de belooning van de ondernemingsbedrijfs leiders, kapitaalverschaffers en arbeiders. Wat den grondslag betreft, waarop de verdeeling van het maatschappelijk inkomen zal moeten geschieden, onder- scheide men loon naar arbeid en loon ■ar behoefte. Op het beginsel van loon i boefte wordt zeer sterk afgegeven, maar toch wortelt het diep in het menschelijk gemoed, zoodat het zich altijd heefi blijven doen geldco. Het meer moderne beginsel is dat van loon naar arbeid, waarbij men, om een bevredigende pratische uit- rkiog te komcD, een iDdcx-schaal zal jeteo zoeken, een schaal naar uren arbeid, in verband met her gewicht van den arbeid. Er beerscht geen absolute tegen stelling tusschen loon naar arbeid loon naar behoefte; beide beginaelr zullen blijven gelden. Want loon na behoefte is eenvoudig een uitwerking -loon, waarmede ook -prestatie zal gepaard moeten gaan. Men achtte het onmogelijk om te geven, welk ioonatelsel moet worden gekozen. Wel kao men in het algemeen zeggen, dat bij de massa-productie betaling uitsluitend in uur- of daglooD geen prikkel vormt tot verhooging der productie. Wanneeer de arbeider harder werkt, moet hij dat in zijn loon uitdrukking zien komen, maar de non moeten zoodanig zijn, dat zijn gezond heid niet wordt geschaad. Daarom dienen die normen mede door de vak organisaties te worden goedgekeurd. Eenerzijds moet dus een behoorlijke belooning zijn gewaarborgd, anderzQds prestatie, die niet schadelijk is voor gezondheid. Daarnevens zullen noodig zijn maatregelen ten bate de arbeiders, die niet tot de meest valide behooren, opdat ook zij boorlijk gezinsinkomen hebben. De voorstanders van de winstdeeling, die deze blijvend ais systeem toepassen, meeneD, dat nog geeo betere correctie op de fouten van andere loonregelingen is gevonden. De Staatscommissie is aan de be handeling van het vraagpuDt, luidende -welke fiscale maatregelen zijn ge- wenschl*, Diet toegekomen, tengevolge ,n het feit, dat haar het recht van quéte naar de trustverschjjnselen bier lande niet werd verleend. Kamer van Koophandel en Fabrieken. lu de laatst gehouden vergadetiog de Kamer van Koophandel en Fabrrie- ken voor de Gelderache Vallei weid medegedeeld, dat inzake het Fransche tariefontwerp verschillende wijzigingen den minister zija voorgesteld. Tot mede-onderteekening van stukken in gewonen dienst wordt n vervanging van den voorzitter ge machtigd J. H. v. Lonkhuyzen. De rekening overs 1926 werd gesteld. Er is een baug slol f533.74. Een uitgebreide discussie heeft plaats ver het al of niet wenschelijki laatregelen van regeeringszijde tegen het ongebreidelde aanbod vau builen- landsche emissies op odzc kapitaalmarkt. Besloten wordt deze zaak m lichting als agendapunt voor te stellen voor de Vereen, v. K. en F Een klacht over moeilijkbeden van gemeeotezijde bij een bouwvergunning wordt in handen van bet Bestuur ge steld. Medailles worden uitgeloofd voor de Bakkerijtentoonstelling te Harderwijk en de Winkelweek en Winkelbeurs Ede, terwijl een contributie als sym pathiebetuiging wordt verleend pas opgerichte Rijwielpadvereeniging West-Veluwe. Een verzoek om een bijdrage voor de Landdag der Landstorm te Barne- veld wordt afgeweten. Over een bij drage aan het op te richten Foksiation voor Baroeveidsche kippen te Barne- veld wordt de beslissing aangehouden. Iuzake Drankwetherziening acht de Kamer voldoende belichting en voor stellen vaD de betrokkenen door bun organisaties gedaan, dan dat nogmaals itienging der Kamer noodig zou zijn. Een schrijven van A. R. Veenstra te Amersfoort over het z.i. misbruik van 10 cent incassokosten voor quitantiën wordt besproken. De Kamer is van ooideel, dat bier niet van een misbruik kan gesproken worden, maar van billijke vergoediDg voor de moeite kosten, aan de inning der uitgeitelde betaling verbonden. Wat het Cadeaustelsel en de actte daartegen betreft, acht de Kamer aftonderlijk ageeren van afd. Kleinbe drijf af te keuren. De Kamer verklaarde zich homogeen met enkele aDdere Kamers, die aan dringen op vrijmaking van het make- laarsberoep. Een verzoek, om te bevorderen v 'roeging der eerste postbestelling Amersfoort li afgewezen. Er bestaat recht, ook voor niet-bus-houdera, post af te balen daarvoor. Een klacht over gebrek aan losruimte de Amersfoortache haven is ter be handeling gegeven aan de Vcikeers- onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Ooedgckeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAG AVONDS van 7 tot 8 uur en VRJJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk ingaande rente 36/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KaasierAmsterdamsche Bank. PIANO'S - ORGELS - MUZIEK RADIOTOESTELLEN Krommestraat 65, Havik 29, Amersfoort, Telefoon 773 Da bevolking vin Nadarland. De bevolking des rijks bedroeg op Jan. 1927 7.526 102 zielen, a schillende provincies: Zuid-Hollaod Nuord-Hoiland Noord Brabant Gelderland Limburg Overijsel Friesland Groningen Utrecht Zeeland Drente 1.844 408 1.419.699 823804 798 485 508.747 483 196 401.556 388 853 384.588 249.161 222.805 bate van de minder kapitaalkrach tigen en de groote gezinnen. Daarvoor :wam de personeele belastingverlaging in de eerste plaats in aanmerking. Uitvoering van de moties Suriog en Bulten zou te veel aan 'a lands schat kist kosten. Wat betreft onzen economischen toestand meent de minister dat onze industrie inderdaad blijkens haar gering beroep op de geldmarkt, niet in bloeien- den toestand verkeert. Amsterdam—Rijn. lisier van Waterstaat merkt lija Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer over de begrooting 1927 op, dat hel tot het spoedig stand komen van een betere scheep vaartverbindicg van Amsterdam de Boven-Rijn noodig is, dat wordt uit gegaan van het plan, dat aan alle be langhebbenden bevrediging geeft. Een onderzoek is, gelijk bekend, ingesteld het geschikate kanaaltracé. Het resultaat van dit onderzoek ziet de minister spoedig tegemoet. Hij boopt, datbet hem door dat onderzoek mogelijk vezen om de verdere voorbereiding het maken van deze scheepvaart verbinding krachtig te bevorderen. De Boerenleenbank. Wij vernemen, dat het weigeren van het disconteeren van promessen van Boerenleenbanken door de Nederland- sche Bank, geen betrekking beeft op de Boerenleenbanken aangesloten bij de Centrale Boerenleenbanken te Eind hoven, wijl deze Centrale nooit eenige promessen van Boerenleenbanken de Ned, Bank beeft behoeven ai bieden. Hare liquiditeit was steeds zoo groot, dat zij uit eigen middelen aan alle aanvragen van de aangesloten Boeren leenbanken kon voldoen. De financieels toestand. In de Eerste Kamer zei de mioisltr in financiën, dat de opbrengst vs de Rijksmiddelen van de eerste twi maanden, 5.8 millioen boven de raming uitgaat, omdat de Rijwielbelasting millioen meer heeft opgebracht. Dat slechts ééo keer, en de raming is slechts met 1.8 millioen overtreffen. Men koestere dus geen te sckoone wachii gen van de toekomt', er wachten nog verschillende uitgaven. De minister zet dan verder dat als de keuze staat tusschen ver- dering der uitgaven en verlaging der belastiDg, bij bet laatste moet kiezen Kost thans slechts f 15. V raagt vrijblijvend demonstratie inden LAN6ESTR6AT 84 r TEL. 528 Amersfoort Naar de stembus. Aan hen die hulp bij de stembus willen verleeDen, zal een duidelijk iden liteitsbewijs worden gegeven, waaruil blijkt, dat zij voor de R. K. Staatspartij Ten overvloede zij nog opgemerkt in hen, die hulp willen bieden, dat zij onderstaande regelen in acRt moeten Hebt U een Taxi of auto noodig? Amersfoort. Heeft een kiezer zijn kaart verloren of werd hem geen kaart verstrekt, dan kan hem, nadat bij van zijne identiteit doet blijken, vanwege den Burgemees ter of door het Stembureau een kaart worden uitgereikt. kiezer, die zich bij de invulling 'ergist, kan éénmaal een nieuw stem biljet aanvragen. 3. Blijkt, dat een kiezer lichamelijk hulpbehoevend is, dan kan de Voor- sitter van bet stembureau toestaan, dal hij zich doe bijstaan. Onder den bij stand is begrepen, dat een ander ook >r den hulpbehoevenden kiezer lezen met potlood een wit stipje tood maken. Het gemis van kennis van lezen i schrijven is geen lichamelijk gebrek. 4. De wet laat den kiezer vr| in de keuze van den pertoon, die hem zal bestaan. 5. Gedurende de zlttiDg van het stem bureau zija de kiezer* bevoegd in het stemlokaal te vertoeven, voor zoover de orde niet wordt verstoord. 6. De in het stemlokaal aanwesige kiezers kunnen, zoo de stemming niet overeenkomstig de wet geschiedt, be- iflbrengen. In het Moederbuis der Congregatie van O. L. Vrouw aan den Zuidsmgel overleed, gesterkt door de H.H. Sacra menten, na een langdurig, maar voor beeldig gedragen lijden, de Eeiw. Zuster Maria Annes, (in de wereld Marie Agnes Sauveui) in den leeftijd van ruim 65 jaren, in bet 43e van haar kloosterleven. Zuster Maria Agnes was jarenlang verbonden aan de Mariaschool in de Muurhuizen. De Chr. Oratoriumvereenigiog zal in de St. Joriskerk op Vrijdag 6 Mei uitvoeriag geven van de «Pauluss, onder leiding van baar direc- Hendrik Veldkamp van Frankfort a. Main, met medewerking van bet Utrechtscb Stedelijk Oikeat. Door notarii Schiöder werd geveild weiland en bouwland beboorende tot shet Schams onder StouteDburg Perc. 1, F. Voimer f9100. Perc. 2 en 3, J. Lokhorst t 7800. Peic. 4, J. v. d. Bot f8000. Petc. 5, 6 en 7, C. van den Berg, Hamersveld f21700. I— Door bet Bouwkundig Bureau Blom (werd aanbesteed het bouwen van een bijkomende werken bij perceel Leusderweg 43. Ingeschreven werd door v. Keulen f 10.400Weerd f 10.599Bioemheuvel f 11.245; Barten f12.194Beyer f 12.200; v. Keulen f 12.565; de Smalen f 12.668; Lagerwey f12.972;C. de Wilde f 13.460; Tommei f 14.993. Melkveehouders en Melkhandelaren zijn overeengekomen de melk met 1 cent per liter te verlagen, waarbij zoo wel de prijs van de melk, die de vee houders als de winst-marge voor de melkhandel met een halve cent wordt verminderd. De heer Otte van Tusschenbroek biedt zijn curzisten der Volksuniversiteit op Donderdag 7 April des avonds 8 in de Doopsgezinde Kerk, Blankeo- heimstroat te Amersfoort een extra avond aan met als onderwerp«Kunst begrip en Kunstwaardeering (met licht beelden). In de Vrijdag gehouden vergadering i de gecombineerde besturen der vier parochiale Kiesvereenigingen werd mededeeling gedaan van de bij het ingediende opgaven van de groslijst van candidaten voor den gemeenteraad. Over het programma voor R. K. Gemeente-politiek werd gerapporteerd. kennis genomen te hebben van hetgeen in de afdeelingen daaroverter sprake kwam, werd eenparig besloten het programma vast te stellen en het aan de candidaten voor den gemeente raad ter onderteekening aan te bieden. iel vóór ae stemming op Palm- Zondag, in de vier parochiale Kiesver- cenigiogen te houden. Besloten werd voorts, dat bij de stemmÏDg voor de candidaten op elk stembillet minstens zeven namen moeten worden gestemd, en hoogstens twaplf mogen worden gestemd. De leden der Kiesvereeniging hebben gelegenheid te stemmen op Zoodag a.s., morgens 8 uur tot des middags half e i wel v 1 vergaderzaal, kelder Parochie St. Ansfridus in het patro naat der St. Ansfriduskerk Parochie St. Franciscus Xaverius in het Patronaat aan het Zand Parochie St. Henricus in de R. K. Jongensschool aan de Paulus Borstraat Parochie O. L. Vr. Hemelvaart in het gebouw St. Jozef aan de Lieve Vrouwestraat. Er wordt verwacht dat alle leden trouw zullen komen stemmen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1927 | | pagina 1