1*Tl^ertSs-1 R- K- Spaarbank - Amersfoort Zonder dak- of raamantenne ontvangt U op het 4-lampstoestel Pianohandel S. Duijker ■nyt: h. ELZENAAR Bel dan op No. 42 DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken ziyfl Dinsdag 27 Dec. 1927 No. 78 Een en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f 1,10. Afzonderlijke nummers 10 ct KANTOOR: LANOEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAQ- EN VRIJDAGMIDDAO Advertentiên 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nflverheld bij geregeld adverteeren. AdvertentlSn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Het talent, dat succes heeft, bestaat alleen hierin, dat men doet wat goed kan en goed doet wat men kan, zonder te denken aan roem. Mea sch.ijft 15 ilusten in het S Oorlog in Eemland vóór 400 jaren. Door T. PLUIM. Vier eeuwen geleden zouden wij niet zoo kslm en rustig in ons Eemland gezeten hebben als thans; toen waren deze streken weer aan een ontzeltenden binnenlandscben oorlog ten prooi. Laat ik u daarvan iets meer verhalen. Toen de machtige Keizer Karei V in 1515 heer van de meeste Neder- hij weldra ook een begeerig oog op bet Bisdom Utrecht (of »het Sticht») De omstandigheden om ook dit gebied onder zijn macht te brengen, werden hem weldra gunstig, want het Sticht werd h< laas I Diet voor de eerste maal - jammerlik in twee parijen verdeeld: een tegen en een tóor den Bisschop. Natuurljk liet Karei V niets onbeproefd om zooveel mogeljk de eerste parij, die Hollandscb geziod was. Et 1527. Debinnenlsndsche t Sticht zjn tot een on n stormvloed gestegen. De Bis schop, Hendrik van Beieren, heeft de oude stad Uu* cht ten auwemood kun nen ontvluchten om voor de Holland sche pari j een veilige schuilplaats li zjn kaBleel te WjK bj Duurstede te vinden. Het schjnt, of alles den onge- lukkigen Kerkvorst tegenloopt, want zelfs Amersfoort, dat in den regel op de hand der B.sschoppen is, spant du maal met de oproerige hoofdstad Uuccb Slechts weinig edelen bljveo den wettigen Landsheer, wiens gezondheid door al die rampspoeden geknakt is, in zjn balliogschap getrouw. Daaronder behoort met eere genoemd te worden de fiere heer Jacob van Zuylen van Njevelt, die 's Bisschops zjde niet ver laten wil. De ongelukkige Kerkvorst ter Eetn (aan de overzjde van Baatn) met de opdracht om 's Bisschops vj- anden zooveel mogeljk afbreuk te doen, inzonderheid den burgers van 't nabj gelegen en weerspannige Amersfoort Met vurigen jver voldoet de nieuwe Slotheer aan die opdrachthj houdt in alle omliggende dorpen, waar Amers- foorlsche burgers wonen, een ware drijf jacht op beob j overvalt ze cd berooll ze van hun goederen. Thans zendt de Amersfoortsche stads- regeering. die zich achter haar sterke muren veilig weet, aan heer Jacob dreigbrief om zjo jacht te staken. Doch hooghartig geeft Van Zuyien ten ant woord, dat bj krachtens zjn eed aan den Bisschop daartoe verplicht is. En is, laat bj kort daarna zelfs heel in Woudenberg een Amersfoortsch bi 's nachis van bet bed oplichten en 't Huis ter Eem overbrengen, te de burger alles moet afslaan,: vee, raad, landbouwwerktuigen, enz, De poorters van Amersfoort ve ken aan heer Jacob, den buiger tegen borgtocht loa te laten, maar de lein weigert hooghartig In arrenmoede vraagt cu de Stads regeering van Amersfoort een plechtig gehoor bj den Bisschop aan, natuurljk om zich over den strengen Slotheer beklagen. Dat gehoor wordt hun toegestaan r vier we bespraakte Raadsleden,n.l. Jacob van Dolder, Johan Soest, tierard Soest en Nicolaas Geriitsz. Corts ontvangen vr jgeleide. (De eerste, Jacob van Dolre, was 't vorige jaar Burgemeester geweest) Weldra waren zj in Wjk-bj-Duur stede aangekomen en werden deD voi gcndsD dag bj den Bisschop toegelateD. Bj het binnentreden zien zj den nog niet geheel herstelden Kerkvorst op een laag gestoelte zitten, »jyn voeten be wonden met een fluwelen bante, terwj) de Bisschop sseer bleeck ende doot- verwich van couleur was, als geheel van de sieckte verteert synde.« Ter weetszjden zitten zjn Raadslieden Jacob van Mjodrn, Frederik Selden- acker, Adrianus van Rheede en Gjs- berlus van Hardccbroeck de bloem der Stichtsche edrien. Maar, o schrik! de Amersfoortsche beeren vinden ook »seer teghen hun verwachtingen den gevreesden Slotheer van Ter Eem, voetondarzoek I J.van DIJK I angvatfuot 118 AltRMOORT dien zj juist komen aanklagen. Toch grjpt heer Jacob van Dolre ten laatste moed en houdt een sbeftige waarin bj zieh scherpeljk over de handelwjze van den kastelein uit- at. Aan de afgevaardigden wordt nu be llen de vergadering voor eenige oogen ikken te verlaten immers de Raadt- den van den Bisschop willen over- ggen welk antwoord zj aan de Amers foortscbe bezending zullen meegeven, aar heel veel goeds zal bet wel niet a, zooals te verwachten is. Als dan ook de Amersfoortsche heeren eer binnengeroepen zjo, worden zj met allerlei smaadredenen ontvangen sgeen woord zoo leeljk, dat hun niet 'ordt toegevoegde, zegt de kronick- schrjver, onze bekende Larabertus Horiensius. Daarna neemt Van M jndeD het woord >er hun ontrouw jegens den Bisschop. H j verontschuldigt het gedrag van d-n Slotheer van Ter Eem, daar deze op van den Bisschop handelt en dus dan z j plicht doet. Als Amersfoort dan ook bljlt volharden, zoo dreigt bj, llen er meuwe strooptochten te wach I zjn. Hierop neemt Van Dolre weer bet wourd en eindigt met te zeggen, dat ;en onwaardig geweld is aange sp .hun vr jheid wordi onderdrukt. Nadat er aldus verscheidene uien mei isten verstreken zjn, terwjl de B<a- -chup bj dit alles het slllzwjgeo be waarde, keeren de afgevaardigden on verrichter zake naar Amersfoort terug Van M jndens bedreiging met nieuwe strooptochten bljkt geen jdele klank. Immers niet laog daarna klaagt de stad regeering van Amersfoort opnieuw bj den Bisschop over den Slotheer. Deze i.a. op de Eem een Amersfoortsch vrachisch-p met een kostbare lading (vao 61 Philipsguldens waarde) ge nomen; bj Sc Amersfoorlsche ch ontroofd, tonnen bier, terwjl een burger, Jan Gerritsz., op het Huis ter Eem gevangen gezet. Doch vreemd genoeg, het verdere gedrag van den kastelein gBf aanleiding, dat de Bisschop zjn iw jfel begon te trekken~(waarom, vind ik niet vermeld)heer Jacob vaD Zuylei werd daarom ontslagen en vervangen door heer Alpbait van IJselmonde, die de grootste gestrengheid tegen Amersfoort optrad, Alles riep nu om wraak over dezen nieuwe, geweldigen Slotvoogd. Die wraak zou weldra komeD I (Slot volgt) Binnenland Kapitalisme. Voor de club ter bestudeering katholieke democratische beginselen, ifdeeliog van den R. K. Rijkskieskring s Gravenhage, heeft mr. dr. A. Borrel S, J.. leeraar in de Staatswetenschappr van het S Pater Borret gaf een verklaring Ondanks het gehouden oid is onmogeljk, dit brgrip, dat zooveel omvat, juist tede- srer. Hj zette uiteen hoe natuur ubeid voor de productie noodig De arbeid is door de vervolmaking de techniek op den achtergrond gedrongen. Er is een derde factor ontstaan het kapitaal. Maar altjd is arbeid noodig om kapitaal voort te brengen. In het tegenwoordig productie-proces neemt het kspltaal een overwegende p'aats in. Er mott iemand zjo, eigenaar is van het kapitaaleen of een verzameling van parti Niet bezitters van kapitaal aibeid in hun onder en de looneo goed geregeld zjn. Behalve dat genieten werkgevers, die het bed' jf lelden, een ondernemersloon. Dcch daarenboven is er nog eeD klasse die indirect aan de productie roede- de geldschieters, die leven vae lapitaal, dat zj aan producenten Spr. betoogde boe dit alles rlchtig kapitalisme kan wezen, als geen uit- sssen ontstaan, zooals men die in de seldc, aan de andere zjde pauperisme. Iedereen moet in staat zjn, eigendom verwerven en zich op te werken. De ondergeschiktheid van den arbeider mag niet leiden tot totale afhankel jkheid. het liberalisme Ijkt op. De groote trusts beheerscben de wereldb.v. de kali industrie voor 98.03 pCt., de steen- kolennjverbeid voor 90 pCt, en de xtielojverheid voor 82 07 pCt. De spreker schetste vervolgens aan de hand van een opstel van Henri Hermans, hoe er veel wordt geprodu ceerd, wat nutteloos en zelfs schadeljk is. Het kapitaal, daarin gestoken, be hoort niet tot den richtigen vorm van kapitalisme. Met dien vorm bedoelt sprekerle het opboopen van deo privaat-eigendom der productie-goederen in de banden betrekkei jk weinigen 2r, de positie afhankeljkheid en onzekerheid, rin de massa der arbeiders is ge raakt3e. de vr jheid om te onderne- ten en te produceeren, wat men voor <ch het voordeeligst acht, al komt daardoor veel schadeljks tot stand en wordt veel nuttigs verhinderd. Waarom zou men niet mogen streven :ar een vorm van pr< duc'icstclsel, sarin aan de arbeiders een onsfhan keljxer en zelfstandiger positie wordt iwaarborgd dan thans het geval is Waarom sel, waardoor de eigendom goederen in handen van kwam, zelfs al zou dit geschieden door deelgenootschap der arbeiders in bet kapitaal der onderne Waarom zou men niet mogen atreveD arm van productiestelsel, jheid om te produceeren goeddunken in zooverre werd ingekort, dat er, hetzj door een rrkiog van eo werkgevers, iet Staatsgezag, zooveel mogeljk te overwoekerende voort- weeldeartikelen en andere de gezondheid en zedeljkbeid eljke goederen te belemmeren Aan de Katholieken van Nederland 1 De Besturen der R. K. Radiover in Limburg hebben dat we fier mogen zjo op het werk t Katholieken van Nederland, waar aan te daokeo is, dat we io Nederland over een eigen Katholieken omroep beschikken, een der weinigen van de wereld dat alle Katholieke luisteraars het mede te werken aan het behoudende vervolmaking van dien eigen omroep; dat de Katholieken, die op zoovelerlei :bied vooraan staan, ook vooraan oeten staan, waar het geldt de nieuwste uitvinding dienstbaar te maken aan de tidirg van het Katholiek geloof eerdere eer en glorie van Hem. die ook deze natuurkrachten geschapen beeft. Katholieken van Nederlandl bet gaat bier om Uw hcing Katho liek Geloof, dus af 1 Januari 1928 steune geen enkel Katholiek meer den z.g. neutr-len omroep, omdat bj daardoor de Katho- vanaf 1 Jmuari 1928 tredeD alle Katholieken van Nederland toe als lid rn eigen K.R.O., opdat deze zich in 1928 kan verbeteren en ontplooien tot resten omroep van Nederland. De Besturen der R. K. Radio- Vereenigingen in Limburg. spreker toonde aan, dat h de vruchten der productie •en oppor- alle Kathoiiekeu van Neder- als het volgende ter kennis te n de Radio-omroep voor de ont- der luisteraars evenveel belang is als het onderwjs en de pers; dat de radio tegenwoordig vooi luisteraars een deel van het leven worden is, dat dageljks op hen inwerkt invloed ten goede en ten kwade doet gelden dat ook in de radio neutraliteit mogeljk is. Een neutrale omroep 1 'et en kan niet bestaan. Evt de A.N R.O. of nog minder zal de A.V.R.O. neutraal zjn; dat het niet baat, dat we Katholieke scholen, een Katholieke Uaiversileit een keur van Katholieke bladen h ben, indien we niet zorgen, dat te Ijkert jd door den luidspreker een zui Katholiek geluid onze huiskamer bion komt dat we een Katholieken radio omioep hebben, die ons alles we noodig hebbenmuziek, zang, voordrachten, lessen, uurtjes voor kir- deren, zieken, huisvrouwen, em dat het onbegrjpeljk is, dat Katholieken hun eigen K R O. i ja, als men den Hilversumschen om roeper moet gelooven, dat er nog Katho lieken zjo, die hun geld, dus het geld van Katholieken geven om hun etj Katholieke zaak te benadeclen dat immers de K.R.O. in zjo besti bedreigd wordt, indien niet alle Katho lieke luisteraars hem hun steun get dat immers voor handhaving of betering van zender of golflengte ruggesteun noodig is van een zoo groot mogeljk aantal luisteraars ander controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Ooedgckeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van ,10 tot 11 uur. .•LEEUWARDEN- Dadelijk ingaande rente 3%> Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kassier: Amsterdamsche Bank. pCt. compleet (175. Vraagt zonder verplichting prospectus Havik 29 Amersfoort >6. en W« het betreuren of mooi vinden ïaar weten en wetenschappe- Ijke ontwikke ing heeft zich van alle moderne samenleving niet, gedachtig i leeraar: »alle kennis volmaakter*. Natuuiljk. halve keoDis, frasenmakerj of s meer zjhj spreekt van de s dmgen in bun diepere oo is fundamenteele, gedegen en Nu weten we al te goed, dat deze innis, dit gesonde volksvoedael, niet vinden is in brochuien of tractateD >or volksontwikkeling, waarin de gods- enstige en zedel jke beginselen der H. Kerk eenvoudig geloochend of zelfs ■e^klem van allerlei beweringen be reden worden. Voert beele •t God, halve e ontwikkeling echter bljve een ilgemeene. Vandaar dat op het pro gram van »G. en W.« geen plaats is vakonderwja in den engeren z>n des woords. Daarvoor zorge de vsk vereeniging. Niet duz met deze, doch de vereenigingen van meer alge- i sociaal, godsdienstig of cultureel belang stelle «G. en W.« zich in ver binding, om met deze tarnen te werken, of beter, wat bj elk afzooderljk op treden dier organen tot beihallng er ipllntering zou Icideo, te centrall en, en zoo »G. en W.« als bet orgaan te kiezen, dat onderwerpen op algemeen godsdienstig-, kunst- of wetei .chappeljk teirein, dour kundige docei ten aal laten behandelen, T. G. '.CT Wat is dus4 d lannen en leiders onzer Door woord r maatschapp j gezonde gave kennis te brengen en menscheljke dÏDgen En dat te doen, niet soozeer in pole mieken, als wel in 't geven van eei heldere uiteenzetting van de natuurl jki en bovennatuur!jke waarheden: »het waarheidslicht strale door eigenlichu. Hiermede is ook de taak aangewezen i zjo de grenzeu afgebakend van de werkzaamheden onzer R. K. Vereeni- Wetenschap», Zj be oogt door een reeks vso lessen op katholieken a i en eenvoudigeo, te bieden. Daar God echter ook de Heer der tjdeljke wetenschappen ia en de Kerk in den loop der eeuwen steeds de beschermster dier w> schappen getoond heeft, treedt »G. en W.« in haar voetstappen, door allerlei voordrachten te organiseeren op het uitgebreid gebied der profane wetenschappen, welke den geest en het hart van het volk zullen mooi maken en vetbljden. Want het ■ik heb medeljden met de schare», ontsnapt onwillekeurig aan het hart van eiken weldenk.-nden volksvriend, als hj b j velen den edelen smaak voor schoone kunsten en wetenschappen geheel tiet veiloren gegaan en daarvoor In de plaata gekomen de grof sinneljke genieting van allerlei moderne n aan allen, geletter- Telefoon 773 Kantoorboekhandel Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestraat 84 Telef. 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau De R. K. Muziekvereniging «Wils- cht» zal Zondag 8 Januari in Sinl en Concert geven. Medewer- i o.m. vcrleeoen P. de Geua (sopraan), enorsaxa- soli's sullen worden ten gehoore Door aWilskracht» zal o.a uitgevoerd sDicbter und Baueri ,n Suppé en »Die beide Blinden». Ultipraktn Kantongerecht. Straatschender jA. v. A., Soest f 10 of 1 w. tuchtsch. Mollen vervoerenW. V., Renswoude f5 of 1 w. tuchtsch. Visscher jwetH. v. d. V., Baarn f5 of 1 w. tuchtsch. Verwekken van nachteljk burenge rucht T. R-, Bunschoten f 5 of 3 d. W. W„ Soest f 15 of 10 d. Op vei boden grond loopenG. v. d. H., Apeldoorn f3 plus f20 voor op gave valschen naam; A. K., geheel idemB. K., Amerongea f 15 of 10 G. K„ idemL. v. H„ Hoevelaken f8 of 5 d.; W. J. G. f 5 plus f 15 valschen naam. Dronkenschap: J. R., Baarn f 10 of 5 d.R. J. H., Hoogland vi hecht, en 1 jaar opzending. Veiligheidswet: A. D. K., Soest f 15 of 10 d. Invaliditeitswet: G. H. v. d. K. A'foort 24 keet 50 cent of 24 keer 1 1 dagH. de B Barneveld 16 keer id. B, K„ Barneveld 30 keer id. JachtwetD. O Amerongen f 40 of I d.; J. P. K-, id. f40 of 30 d.; J.J. Baarn f25; A. N., ld.; E. v.d.P., Barneveld f30 cf 20 d.J. S., ld. f25 of 20 d.; M. G., Njkcrk 120; Scherpenzeel f 15 of 10; J. J. v. H Stoutenburg f20 of 10 «LH. Utrecht f25 of 10 d. Leerplichtwet: A. H., Baarn f 10 of 5 d.G. B., Bunschoten f5; C. W,, Soest f 10. Arbeidswet: G. de J, Baarn f15; J. S,, Barneveld f10. Motor- en Rjwielwet: D. H. E„ Amersfoort f30; F. R. de J. f8; L. Z„ Barneveld f 15H. R.. Rens woude f10 of 5 d.F. v. V„ Soest i 15 of 10 d. Melkbesluit: W. J. K., Amersfooit 1; E. B., Soest f40. StierenreglementH, K., Hoevelaken f 15 of 10 d.; H. F., Hoogland f10. VleeschbesluitJ. N., Soest f 25. Met auto te Woudenberg te snel jden S. P., Bloemendaal f 10 of 5 d Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. Wagenlngen f 25. Voor zoover niet afzooderljk ver- eld, bedraagt subsidiair evenveel 'gen hechtenis alt de boete guldens oot is. - Burgerljke Stand. 15 Dec. Geboren: Wjmpje, d, v. J, Laar en M. R. Vahstal Albertus Gerardus, z. v. H. G. Bosman en G. Bernard Gerard Marie, z. v. W. J. M. Kroez en J. C. Clemens. Ondertrouwd: H. Byvank en C. van Ouweikerk L. C. A. M. Mercx en W. C. Verhey J. A. Rutten en J. A. Pouwen. j GehuwdC. J. v. Ginkel en H. v. Ee. OverledenJohanna M. M. Hollak, 72 j., echtg. v. E. Goede- mans Aaltje Blom, 44 j., wed. v. G. v. Holland. 16 Dec. GeborenPieter, z. v. M. J. Morst en B. Anema. OverledenWil- lempje Rozeboom, 70 j., wed. v. B. Ra- vesloot Arend van Knapen, 60 j., echtg. v. W. Hosveld. 17 Dcc. GeborenHendrikus, z v G. v. d. Berg en G. Veenendaal. 19 Dec. GeborenAnionic, s. v. H. Qucrfort en G. Hermans Johanna Maria, d. v. A. J. M. Barree en J. E. M. v. Liefland Gerrit Willem, z. r. P. v. d. Brink en G. J. v. Soest Jannetje, d. v. J. A. Landman en J. Val kenburg. Overleden: Jannetje Valken burg, 41 j., echtg. v. J. A. Landman Albertus Hellevoort, 85 j„ wedn. v. J. v. Kal veen. 20 Dec. Geboren; Marten, z. v. L. Ploeger en H. v. Zanten. 21 Dec. GeborenGualtherei Marl is Jan, a. v. J. Zomeren en W. de Vaal Reina Johanna Sophia, d- van H. A. v. d. Brug en A. P. Koe koek. GehuwdT. Kamerbeek en P. Nieuwenhuis F. v. d. Brom en H. Eldert A. v. Putten en C. Barreveld R. de Vries cd H. van Djkhuisen. OverledenHendrika Gaa senbeek, 31 Jr„ echtg. van C. J. van de Weg. Dec. Ondertrouwd: M. J. van Peppel en A. Meegden J. C. A. W. Brink en A. Koenen. Gehuwd C. H. Th. B. Nahoyt en J. J. Lessing OverledenAnna C. Ucketman, 90 C. Ingermao - A. j. v., Boxmeer f20; A. l. v. W.,|a. Haar, 58 jr., echtg. van D. Prins.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1927 | | pagina 1