N.V. Middenstands-Bank
Zonder dak- of raamantenne
ontvangt U op het 4-lampstoestel
Pianohandel S. Duijker
H. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
Parol bij Ruwe en Schrale Huid. Doos 30 ct.
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 28 Febr. 1928 No.
Een en Veertigste Jaargang
96
Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden f1.00. Bulten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAQ- EN VRIJDAOM1DDAO
Advertentlën 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid
by geregeld adverteeren. Advertentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Het eerste en laatste dat men eisht
van een genie is waarheidsliefde.
Kernen.
V Ia ons vorig artikellje hebben we bet
(volledig brieven van de gemeenschap
«der heiligeD, hart en bloed van de liturgie
Igenoemd. Hoewel het nu in zekeren zin
Ivrij overbodig is, om san een verdui-
■delijking daarvan, te doen voorafgaan
[deevideDte bewering dat het uitgangs-
[punt, de kern en het eind van de liturgie
|Gól is, willen we tocb gaarne even stil
staan bij de wijze waaróp dit geschiedt.
iDilt bet zoo is, is klaar als 't water
'van de Eem op 'u stille zomerachter
namiddag. God, Die oos leven gaf en
't nemen zal, naar we hopen om de
tijdelijkheid er van in eeuwigheid om
te zetten, is zonder twijfel direct en
1 indirect doel van al onze handelingen
en zeker van de eeredienst. die Zijn lof
en glorie beeft te verkondigen.
De wijze nu waai óp dit geschiedt
wordt hoofdzakelijk bepaald door de
voortdurende herinnering aan het Ver
lossingswerk, glorierijk ondernomen door
de tweede Persoon der H. Drievuldig
heid, Die daarmede het gevallen mencch-
dom herstelde in de vriendschap met
Zijn Hemelschen Vader.
In den kerkelijken jaarkring gaat beel
het leven van den Verlosser en geheel
het wonderbare proces van onze ver
lossing ain ons oog voorbijde cyclus
der liturgische feesten is gebouwd naar
dit proces, dat de kern van de liturgie
uitmaakt. Eo dit is zeer duidelijk als
we bedenken dat ipso facto niets zoo
zeer de gang en de doeleinden van het
leven der christenen bepaald heeft
nog voortdurend bepaalt, als het leven
van den Christus Zelf. Wij, die andere
Christussen moeten zijn, hebben slechts
ééo voorbeeld en ééi maatstaf in Hem,
en omdat Christus de menschelijke
natuur aannam voor het onvolprezen
werk der menschelijke Verlossing, daar
om blijft dat Verlossingswetk ons voort
durend bezighouden ais het, voor ons
menscheD, belangrijkste gtbeuten na de
sinistere uitdrijving van 't raenschdom
buiten de paradjjspoorteo.
De groote lijn van het liturgische
beeld, dat de Kerk ons telken jare op
nieuw voorhoudt, is daarmede aaage-
geven. En met dit voor oogea is het
oos aanstonds duidelijk dat het culmi
natiepunt van het Verlossingswerk, n.V
Christus' kruisdood, ook parallelgewijr
in de onbloedige hernieuwing daarvan
het Misoffer het middelpunt zal
van alle liturgische handelingen.
Beweegt zich beel de liturgie hootd
zakelijk in bet spoor van den door deD
Verlosser afgelegden weg van de kribbe
tot het kruis, en is Calvar het bloe
dige hoogtepunt vao dien moeizamen
weg, zoo lullen de meest verscheiden
uitingen van den eeredienst zich gi
peeren rond het H. Miscffer, dat niets
meer en niets minder is dan de her
nieuwing van dat ontzaggelijk gebeuren
op Golgotha.
En zij die onder ons (de meesten
tenslotte) niet in de gelegenheid zijn de
kerkelijke officies in hun geheel of bij
gedeelten te volgen, zij kunnen zich
niettemin gelukkig achten toch zéker in
staat te zijn deel te nemen aan de vie
ring van de H. Geheimen, die de kern
uitmaken van het liturgisch handelingen-
complex, Want wie ook maar vluchtig
(laten we voor ééa keer nu óók eens
tets vluchtig doen) de H. Mis beschouwt
in zijn drie hoofddeelenOfferande,
Consecratie en Communie, ziet aan
stonds dat daarin de teerste eo heiligste
mysteries vau oos geloof vervat liggen.
De beteekenis van ITALIANO
is gelegen In het feit, dat het alle beslanddeelen bevat, welke een snelle genezing
Uwer verkoudheid bewerkstelligen. Bovendien Is ITALIANO door den heerlijken
smaak een verleidelijke lekkernij, waardoor het in steeds brecdcrc kringen de
gewoonte Is geworden om bij de eerste verschijnselen van gevatte kou dit heil
zame middel te nemen.
ITALIANO is verkrlj
Als een andere aarde draait de litur
gische handeling in de gesloten baan
van de jsar cyclus om de Zon der H.
Drievuldigheid, waarvan de Vader aan
beden, geloofd en gedankt wordt als
de Schepper van hemel en aarde, de
Zoon wordt verheerlijkt in Zijn God-
meoschelijk middelaarschap en de H.
Geest woidt afgesmeekt als den «Dator
omniums, den Algever en het licht voor
onze zielen. En bij dat licht van den
DricBenigen God outwikkelt zich in de
liturgie bet aardsche leven van den
Tweeden Persoon, met de directe toe-
passingen op ons eigen leven. Want niet
alleen zal elk jaar het leven van J~
Vetlosser ons opnieuw worden v
gehouden, we sullen dat Leven
telken) »re opnieuw gaan belevend.i. de
parallellen bepalen tuatchen Zijn leven
en het onze, -- met
kennis en vrucht de beteekenissen na
zoeken van Zijn woorden en van Zijn
daden vooral, om in de praktijk een
daadwerkelijk en fundamenteel Christen
dom aan den dag te kunnen ieggeo.
Welnu: die beteekenissen, die pari
teiten, die klare en ongeschonden bron-
ns inwendig leven vinden we
ijkelijk verklaard en in volle schoon
heid opengelegd in de liturgie. Het zou
Oi.doenlijk zijn in dit verband ook maar
overzicht te geven, dat onvermij
delijk te onvolledig en te oppervlakkig
zou uitvallen. Maar we hopen, aan de
hand van enkele hoofdmomenten uit den
cyclus, eenigermate aan te toonen het
geen we hierboven in 't algemeen heb
ben neergeschreven. Voor 't overige
zullen we dan een opgave verstrekken
werken, waarin de belangstellende
lezer zich verder kan oriénteerep. Want
tenslotte zijn deze eenvoudige opstel-
liturgie slechts een aanspo
ring daartoe. Hoeveleo van ons hebben
eiger lijk niet met schaamte die artikelen
n Pater Terburg, niet lang geleden
het Zondagsblad van »De T$dt moe-
i lezeo, waarin de Nijmcegacbe Do
minicaan het schrikkelijk tekort consta-
bjj ons katholieken inzake het
lezen en bestudeeren van specifiek ka
tholieke onderwetpeD. Onze gemakzucht
peelt ons parten,
vergiftigd zijn met dea geest van dezen
gouden eeuwoppervlakkigheid
onlesbare dorst naar ontspanning, m
tal als er niet eens >in-gespanneni
Ook iets ernstigs kan outspanoen, d.i.
gewenschte welverdiende reactie
waarbo'gen op de vermoeien!
dagelijksch werk. Maat als de klacht
in Pater Terburg in 't algemeen is
geuit, dan geldt ze zeker voor dn ver
onachtzamiog onzerzijds inzake de litur
gie. 't Is ellendig om het te zeggen.
zijn er onder ons (ik waag me
't procent
fatsoen ophouden) die
of blazea weten en de i
onwetendheid met ee
doet-et-eigenljjk-weinig.toe* bbo den dag
leggen. En toch: het wordt ons tegen-
'oordig met de paplepel ingegeven.
We bezitten, dank zij de (jverige onver-
flsuwende toewijding van liturgisten ook
ons land, een keur van werken en
ikjez (van zéér wetenschappelijke tot
zéér populaire), waarin liturgische onder
werpen behandeld worden.
Tenslotte wil ik in dit verband u iets
n herinnering* brengenU bezit in
Amersfoort zoo iets als een katholieke
bibliotheek met leeszaal en studiezaal.
Nu goed, dat weet u natuurlijk. Maar
't kan geen kwaad er eenz op te wijs
dat de bibliotheek ook nog andere hoe
ken dan die van de lieve Florence Bar
clay met haar honnepoonig gevolg
leem, dat de leeszaal niet uitsluitend
een toevluchtsoord is voor dak kachel
en werkloozen en dat de studiezaal
heusch geen zolder is, waar eens
jaar met de groote schoonmaak
keken* wordt. Een studiezaal zonder
studeerenden, dat is de hope loose hul
peloosheid van ongebruikt bersenmate-
riaal
voorzeker een goed weik de
boeken zuiver naar hun aard
formaat s atrangeeren, ze aftestcffen
ter opnieuw in den dut te leggen,
de ijverige geestelijke adviseur
de dames vbd de leeszaal willen nog
wel wat me
Het is aan u hun daartoe de gele
genheid te geven. N. de P.
Tieest kinderlijke
jongeren verleid worden en eeo semi
narium des Pausdomu onderhouden
wordt, hoorende de klachten over de
openbare béevaarden der borgi
der huislieden, het sluiten der vensteren
op der papisten gepretendeerde feest
dagen en meer dergelijke Bbuizen, die
HaBtEdelen ais in een Gereformeerden
Staat afschuwelijk, niet moeten dulden
en deze inbioden, terwijl ook verzocht
wordt de papen, die geen verlof heb
zija, geen verblijf meer
toe te staan of by oogluiking te tole-
Ook de voorgeschreven bede-
te doen houden en het vloeken
;n naam des Heeren tegengaan
besluiten een en ander te verwijzen
cjmmissie uit den Raad, die
daaromtrent maatregelen zal voorstellen.
De afgoderij des Pausdoms.
13 November 1677. De gecommit-
teeiden van de Syoode van Utrecht
de predikanten Gentman Syperslcynte
Uirecht, Cuyleuburgh te Nightevrcht,
Steenwinckel te Wijk by Duurstede
komen aan den Magistraat ootmoedig
lijk bidden, tot wering der afgodeiy des
Pausdoms de papen, priesters, doppen
alzoo de wortel des
superstities des Pausdoms weggenomen
De Jezuïeten.
11 April 1681 verschenen
Magistraat de predikaoten Couvenhorn
Bunschoten, Paludanus van Neder-
horst den Berg en Fuyck van Zuylen,
afgezanten van den Classis van Amers
foort klagende over de stoutigheid der
Papisteu in de wat niet moet worden
toegelateo dat ook de papen z
waren, dat zy Gereformeerden
-eligie altrokken. Voor kennisgeving
igenomen.
De aanwas des Pausdows.
Maart 1683. De predikanten Vis
vliet, Becht, Blootenburgh met Jan
Gyshcit van Deventer en Joban
Bcmmel ouderling, optredende als
missie uit den Kcrkeraad van St. Joris
Amersfoort uiten een omsta
digc klacht voor den Magistraat ov
dea aanwas van het Pausdom, over i
groote vrijheid der Jezuïeten, papen i
cloppen, Zy verzoeken, dat de verga
dering van burgemeesters en raden
hunne hooge wijsheid daarin zal vo
De Magistraat besluit om
regeerende burgemeester van Harder wijk
raden Sinapius, Tbiensz
zaak te doen onderzoeken
rapport uit te brengen.
Ommegang.
16 Mei 1718. Op verzoek der heeren
in den Keikeoiaad de ommegaog of
processie op Onze Lieve Vrouwevaatt
verbieden.
Gemengde huwelijken.
21 April 1721. Wordt van stadswegi
uitgevaardigd. Ie. Als
Bijzonderheden over
Amersfoort.
Door A. F. VAN BEURDEN.
Het weren des Pausdoms.
7 Augustus 1665. De Regeerd-rs,
gehooid de afgevaardigden der Eer-
werdige Kerke alhier, vertoonende de
al te atoute openbare i:n licentieuse
excerciliën der papeu, bet vermeerderen
:n tusscucu z-iju i«cu en den aanwas der cloppen, (uwezclijes)
dan telkens met meer I door welke den eenvoudige verstrikt, de
Roomschem
gereformeerde religie op bet stad
huis of in de kerk en de gereformeerde
doet later eenige Roomsche daden,
beiden van het borgerscbap vervallcD
worden vetklaard en bet recht n\
blijf hun ontzegd wordt. 2e. De
sche zal de Gereformeerde in geen
geval hinderen in haar geloof, bet om
gekeerde wordt niet gezegd. 3e. De
kinderen uit het huweiyk zullen gerefor
meerd worden. De kerkeraad, die
teder geval verwittigd wordt, zal scherp
daarop toezien.
Lange en Corte gracht.
I)e straat op te breken en opnieuw
te bestraten en met klinkers beleggen
in voege als op de Kortegracht, zoodat
de straat ter breedte van tien voeten
kiezelsteenen zal worden belegd,
intrekking van alle pothuyi
vensters, stoepen, luifels en andere uit
steeksel 7 Sept. 1657.
Goten.
In de St. Jotis en Koningstraten
goten te maken 1 Juni 1785.
Havenmeester.
De oude haven wat natuuriyk in de
stad, door het bouwen van Sl. Aagten,
werd deze naar Bloemendal gelegd,
de schepen de oude Eem lovoe-
Daarna werd de haven buiten de
inmiddels gebouwde Koppelpoort ge
bracht,
Gertit Jansz. Schippers 3 Mei 1752
havenmeester, Ryk Willemse in plaats
van <yn vader 1671. f 100 'sjiars trac-
tement 1717.
Hoogeweg.
De Hoogeweg tot aan het Lszerus-
buis te bestraten. 1667,
Hessenkarren.
Aanwyzing der straten, welke de
Hessenwagens en karren tijden mogen
Nov. 1690, 26 Febr. 1694.
Gestoelten in St. Jotis,
In de Sint Joriskerk gestoelten te
aken tot zitplaatsen voor de Heeren
Regeerders der Stad. 10 Januari 1631.
Men was toen van oordeel, dat de
Magistraat eene bijzondere plaats moest
hebben in de ketk. Het gestoelte werd
later ook in den winter verwarmd.
De Kapel der Minderbroeders.
18 Mei 1674. Ordonnantie van
stadsbestuur tegen de Minderbroeders:
zy moeten hunne kapel ruimen
stad verlaten. Bovendien wordt
Commissaris benoemd, om te onder
zoeken, welke onbekende papen bier
nog dienst doen.
Geen School.
Roomschen mogen geen school hou-
den Ao. 1683 De Joden mogen op
Zondag geen school houdeo Ao. 1741.
Dan moet er Sabbathsrust zijn volgens
de placcateo.
Schoolmeester Sluijter.
Hij beeft Ao, 1735 bet Onze Vader
et laten bidden in de school. Dit zal
onderzocht worden.
Zondagviering.
Op Zondag geen dooden te begraven
1662, geen gelagen te zetten of onder
de predikatie 1656, geen verkooping
te houden op Zaterdag of andere dagen
onder de predikatie 1656, renovatie
van van de ordonnantie op den Zondag
of Sabbath 1674, op Zondag de win
kels en vensters te sluiten 1723, publi
catie tegen het ontheiligen van den
Zondag en andere vierdagen 1753.
Slaaf.
Een slaaf te Algiers te verlossen en
deswegens eene collecte te doen 1682,
voor Amersfoort en Amstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Deskundige voorlichting bg den aan- n verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
compleet f175. Vraagt zonder verplichting prospectus
Havik 29 Amersfoort Telefoon 773
Waar de ongodsdienstige wetenschap
r steeds op uit is te trachten, vooral
e Bijbel onwaar te maken, meende
deze hier weer een aanleiding gevonden
te hebben tot een aanval op bet ver
baal van Jozef in Egypte, die zooali
we weten Egypte voor een grooten
hongersnood bewaard heeft door de
zeven z.g. magere jaren aan te kondigen.
De Nyi overstroomt ieder jaar. Egypte
kon dus nooit geen magere jareD ge
kend hebben, zoo werd geredeneerd.
Enkele jaren terug heeft men ech'er
een grooten steen gevonden welke da
teerde uit de g>yze oudheid en waarin
in teekenscbrift op gegrift stond, dat de
Nyi in zeven jaren niet buiten baar
oevers was getreden. Weliswaar da
teerde dit niet juist uit Jozefs tyd;
maar dat Egypte toch zeer onvrucht
bare lydperken gekend heeft was hier
mede toch schitterend bewezen en de
joist zeven jaren toch wel merkwaardig.
Uit de opgravingen vooral van hunne
begraafplaatsen en de ontcyferlng
de opschriften en teekeningen op de
wanden en gebruiksvoorwerpen hebben
wy een en ander van hun beschaving
kunnen achterhalen, waaiby wy dan
natuuriyk in hoofdzaak denken
moreele zyde.
Kennen wy onzen godsdienst uit de
overlevering, de EgypteDaren hadden
dit niet en gingen dus uitsluitend by
bun verstand te rade. Nu is het merk-
dig, wy
Amersfoort
Geloof en Wetenschep.
Donderdagavond 10 Febr. was vo<
de leden van G. en W. weer een zei
interessante avond.
Door den herr W. M. A. v. d. Wyi
use ons nog bekend van verleden
ar met zyn voordracht over St. Fran-
icus van AssisiB, was ditmaal als
onderwerp gekozen »De Egyptische
beschaving tot 2500 v. Chr.
De Egyptische beschaving is juist
daarom zoo interessant, omdnt ze de
als de oudste beschaving
bekend is.
as Napoleon, die toen
Egypte bezocht een staf van groote
geleerden mee nam en hiermede den
grondslag legde, voor de verdere onder
zoekingen en opgravingen.
Als oorzaak van de vroege bescha-
ring meende spr. te mogen aannemen
ie zeer gunstige ligging van Egypt)
in N.O. Afrika, omsloten door de grooti
woestyoen en doorsneden door de Nyi.
is juist deze Ngl welke Ejypte tot
'n grooten bloei heeft gebracht. Deze
overstroomt telken jare de geheele
landstreek en laat dan een flmke laag
zeer vruchtbaar slib achter. Nemen we
hierby het gunstig warme klimaat in
aanmerking, dan zien we hieruit, dat
alle factoren, noodig voor een bloeiende
landbouw, welke op zgn beurt weer de
bestaansmogeiykheid in dien vroegen
tijd beheerschte, aanwezig waren.
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 - Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
lyic zeggen natuuriyk, dat ze geloofden
Godheid, in een voort-bestaan
i onstoffeiyk wezen na den dood
(ziel) en in een opstanding. Hier Duil
de oorzaak te vinden van hunne be
zorgdheid, om de lichamen der over
ledenen zoo zorgvuldig te bewaren.
De ziel moet n.l. dat lichaam eens terug
kunnen vinden. Dan zien we geleidelijk
hunne graven zich ontwikkeien. Eerst
eenvoudige trapezium vormige
honpen waaronder zich een gang tot
somswei 30 M. diepte bevond op het
einde waarvan de doode dan werd
neergelegd.
Aan de vooizyde vau dit graf
n schijndeur aangebracht, waar
spyzen werden geofferd: welke door de
nabestaanden werden genuttigd. Men
nam nu aan dat ook de doode hier
deel aan had, waardoor zijn lichaam
stand werd gehouden. Deze scbyodeur
ontwikkelde zich langzamerhand tot eeo
kapelletje hetwelk later nog weer ge
volgd werd door verschillende gangen
en kamers en zoo ontstonden de groote
pyramiden (koningsgraven) waarva:
wel; demeesl bekende die van Cheopsh
Met betrekking tot huo kunst ei
wetenschap hebben deze pyramiden
mi zeer veel geleerd. Hun teckei-
schilder- en beeldhouw-kunst wat ze»
hoog ontwikkeld. De nsïve wijze vbd
afbeelden, vooral van hoofdpersonen
is dan ook in hoofdzaak te wyteo aan
een soort voorschrift volgens welke
hoog geplaatste personen alleen moch
ten worden afgebeeld.
Ook in de wis- en sterrekuode waren
ty reeds meester*. Zoo loopt in de
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
pyramiden b.v. een gang juist onder
een hoek van 30° naar het Noorden
waardoor vanaf het eind der gang
juist de poolster zichtbaar is. Een andere
gang welke vanuit de doodenkamer,
onder een hoek van 38> naar de op
pervlakte loopt geeft den dooden juist
het i gezicht op de ster Sirius (een godin)
wanneer deze op haar hoogste punt
gekomen is.
Ook de afmetingen van de sarcopbaag
(lijkkist) zijn meikwaardig. Zoo bevin
den we dat de inhoud van de steenen
wanden juist geiyk is aan bet volume
lucht wat ze omvatten, dat haar af
metingen zich verhouden als de ge
heele getallen 2, 3, 4 en 5 enz.
Door een schitterende reeks lantaarn
plaatjes werdt door Spr. zyo bijzondere
mooie voordracht verduideiykt, aan het
eind waarvan by dan ook een harteiyk
dankwoord van den voorzitter onder
steund door een krachtig applaus in
ontvangst mocht nemen.
Tydens de pauze deden de penning
meester ea de secretaris een verslag
hooren over het afgeloopen jaar, wat
vooral wat betreft de fioancieele zyde
—l niet zoo schitterend was te noemen.
Een middel hiertegen door een der
leden Ban de hand gedaan, was con
tributie verhooging welke door het
bestuur dan ook in overweging zou
worden genomen.
Doeltreffender echter >u het zyn
wanneer alle leden nogeens trachten
vrienden en kennissen te overtuigen
het lid worden van G. en W. de
contributie meer dan waard is.
J. G. BOEKENOOGEN, Secr.
Men schrijft ons:
Het Liefdewerk »Kleeding en leg
ging* der St. Vincenilus-Verecnigilag
vraagt even uw aandacht.
Nu met schoonmaaktijd een en ander
in de huishouding vernieuwd wordt en
voorjaar en zomer ook nieuwe
