Motorseizoen 1928 R. K. Spaarbank Amersfoort Zonder dak- of raamantenne ontvangt U op het 4-lampstoesteI Pianohandel S. Duijker Voor de Schoonmaak Bel dan cp No. 42 DE EEMBODE R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 cL Dinsdag 13 Maart 1928 - No. 100 Een en Veertigste Jaargang KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VR1JDAQMIDDAO Advertentiën 25 ct per regel. Billijke tarieven voor handel cn nijverheid b|j geregeld adverteeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Wal de dingen in Gods oog beteekenen, ddt, en niets anders, beteekenen zij in werkelijkheid. De Amersfoortsche Stads- Renten of Uitganghen. Door A. F. van Beurden. I. In de Stad Amersfoort bestaan nog steeds uitganghen of betalingen, die op zekere erven of buizen rusten en die aan de Gemeentekas betaald worden, sommige zelfs sinds eeuwen. Doordat de reden der schuld aan de tegenwoor dige eigenaars niet bekend is, en de oorzaak in den loop der hooderde jaren In het vergeetboek^ geraakt, trachtten sommige eigenaars zich van die schuld te ontdoen door niet te betalen of de stad te willen dwingen de afkomst der schuld te bewijzen. Daarover is al dikwijls getwist, geld betalen als men niet weet waarom, is vervelend. Zonder in dit artikel stelling te nemen vóór of tegen de argumenten door de partijen aangevoerd, willen wij trachten door hier enkele gegevens uit de geschiedenis dezer antikiteiten te geven, in deze zaak licht te brengen. In de jaren, dat de Fransche revolutie reeds lang achter den rug was en door den slag van Waterloo Napoleon, de machtige Keizer der Franschen zijn gloriebaan ten einde zag loopen, kwam er ook te Amersfoort een andere orde in de gemeentezaken. Men verzamelde al de oude inkomsten der stad, die door de eindelooze leveranties aan de ver overaars, de onophoudelijke inlegerin gen van vreemd en eigen krijgsvolk op den achtergrond gedrongen waren. Baron Snouckaert had den laatsten Franschman met een lantaarntje de stadspoort uitgelicht en nu kon het Stadhuis weer eens rustig aan eigen zaken denken. 'tWas een heel andere] tijd gewur- den, zoowel op het stuk van 't straf recht, het burgerlijk recht en van de belastingen. Men sloeg de oude regis ters van .debiteuren, op het stadhuis eens open en begon nu naar recht de verschillende uitgangen, renter tbinsen op te vorderen, die de stad had op buizen, erven, landerijen, in en buiten de stad. Die jaarlijks terugkeerende schulden aan de stad waren op verschillende wijze in den loop der eeuwen ont- staao. Bg de eene was het huis ge bouwd op stadsgrond en betaalde de nieuwe verkrijger ten eeuwigen dage een vaste vergoeding per jaar aan de stad, omdat hij den koopprijs niet kon be talen. Een ander had een gedeelte van bet erf, aan de gemeeme toekomend, bij zijn erf of land .geïncorporeerd, en betaalde daarvoor een tyns; een derde had de beek of watergang overkluisd en daaroverheen gebouwd, een vierde was der stad geld schuldig geblevei legde een .uitgang, op zijn huis betaling voor zich en zijne erven, wijt nog anderen stukken van den Eera- oever gingen gebruiken als werf, stapel plaats en opslagterrein en daarvoor als vaste schuldenaars in de stadsboeken geraakten, de een voor een grootere som, de ander voor een kleinere. Maar men moet daarbij in 't oog houden, dat het gemunte, klinkende of harde geld eene veel boogere waarde tbans, terwijl de uitgangen, cijnsen steeds iu de oude munt genoemd werden en voor deze geen hoogere betaling gevraagd werd, alhoewel de oude munt na eeuwen b.v. wel tienmaal meer innerlijke waarde bad. Ter belichting, dat de uylganghen reeds voor eeuwen bet onderwerp van beraadslagingen waren, willen wij hier nog aanhalen dat 23 Maart 1629 de Raad of regeerders uitwezen, dat de huysingen staende ten regarde van uyl ganghen uyt deselve buysingben gaende, geen korting daarvan zullen krijgen. Ia den jare 1813 stelde de Burgt meester Ouo Scheltus een staat op va verschuldigde uitgangen, renten en thii sen, welke de stad Amersfoort compe- teerden waarin de namen en eigen dommen genoemd worden, met de wijknos, die als debiteuren geboekt waren. Wij laten ze hier volgen. De verschuldigde sommen te samen geno men bedroegen f289.12 in ons geld. Het was geen enorme som, maar n lette op de kleintjes, want het wa schrale tijden na de twintig laatste w lige jaren. De schuldenaars waren 1. Wed, S. Methorst, schutting; 2. G. S. Methorst, bosch Vlasakkers3. Tb. Wetstein, tuin Handenslraat4. J. van Egdom, huis C 250; 5. G. Snijders huis C 5386. E. Bijleveld, buis C 538 A. Hogeveen, huis BI. 1018. L. van Blokland, huis BI. 126; 9. Jan Spruyt, tuin BI. 12710. H. van Burg steden, buis BI. 159; 11. J. van Goud en S. Mulder, Kattekampen12. Heilman, de Zuring; 13. J. Wil iemsen, huis C 23114. A. Jansen, huis C 218; 15. H. van Lummel huis C 460; 16. J. Mulder, huis C420;17.H. Leeuwenberg, huls C 42118. H. de Vlasakker, huis C i19. D. Feer. huis BI. 220 20. H. de Bree, huis BI. 223; 21. J. Crol, Molen werf; 22. E L. Visser, buis C 40223. P. Lcckhorst, schutting op 't Zand; 24. H. van der Maatb, huis C 11725. Wed. Rootse laar, huis C 179; 26. Corn. Pull, buis 27. Hoeft van Huysduynen, buis 10228. H. Hungst, huis BI. 54 29. J. P. Korte, huis BI. 5130. Jac. Poon, buis BI. 448; 31. Josua Kraan, huis BI. 61; 32. M. Lagerwey, buis BI. 63; 33. Wed. van Beek, huis BI. 64; 34. A. van Beek, huis BI. 6535. Jelis Dashorat, huis Bi. 69; 36. Wed. W. Pull, buis BI. 573; 37. B. vao Zutphen, huis BI. 448; 38. J. van Burgsteden, huis BI. 160; 39. Hendrik Kramp, buis C 236; 40. Wed. Kruyff, huis BI. 426 41. H. van Wissenraad, huis BI. 572; 42. N. C. Kol ff, Koperheetveld 43. A. Veldermao, Triangel44. de erven de Bruyn, erf Randenbroek; 45. Evert Hendrikse, Schuttershoef46. H. van Beek, Schuttershoef; 47. Erven Pr que, den Hoek48, Armen de Poth, Koe dijk 49. Bart Veltbuysen, Hilhorst 50. Cornelia Veldhuysen, 't erf de Birkt 51. G. J. Meihorst, 2e en 3e erf de Birkt52. Erven van Nimwegen, huis C 21853. H. G. Bos, huis buiten Bloemendaal54. Wed. J. Fransen, Paardenkerkhof55. J. Grothe, erf Nim- merdor56. Wed. van den Boogaerd, buis BI. 280; 57. H. Hamers, huis BI, 424; 58. G. Aalbersch, Klein Dashorst; 59. Van Baarle en van Keulen, erf Schoonoord. Geregeld werden telken jare nog de lijsten opgemaakt, met verandering der namen van de eigenaars, als de erven verkocht of verstorven zijn. Deze wer den Gemeente-Ontvanger H. G. Scbluiters ingezonden. (Wordt vervolgd) Di-SCHOtl'* Syïttrn van VosNerzorqi^ Binnenland Lijkverbranding. Het wordt er op aangestuurd, in meer dere plaatsen gelegenheid te bieden voo lijkverbranding, ten gerieve van hen dn deze heidensche gewoonte stellen boven begrafenis naar Christen zede. zoo kwam dezer dagen ook hel Amsterdamsche gemeentebestuur met planoen voor het stichten van matorium voor den dag. Raadsheer Wierdels heeft bij die ge legenheid duidelijk gemaakt wij Katholieken ons verzetter tegen eiken steun aan dit heideosch De lijkverbranding is niet op zich zelf ongeoorloofd. Ze is daardoor met te vergelijken met doodslag, diefstal, gods lastering, die volgens goddelljken verboden zijn. De lijkverbranding bijzondere omstandigheden geoorloofd i kan om hygiënische redenen nood- ikelijk zijn, bijvoorbeeld bij 'n hevige epidemiegen in geval van oorlog. Doch op zulk 'o onvermijdelijkheid kunnen de vourstaoders der lijkverbranding zich niet beroepen. Dat begraven van lijken schade zou brengen aan de volksge zondheid, kan niemand beweren. Reeds de eerste Christenen hebben de lijkverbranding tegengegaan en steeds is dit ook later bij de verbreiding het Christendom geschied. Waar de Christenen de lijkverbranding ontmoet ten, hebben zij getracht de volken te bewegen tot begraven over te gaan. Onze missionarissen doen het nog op dit oogenblik. En wel omdat alles in nauw verband staat met ons geloof ii de opstanding. De doode lichamen ziji tijdelijke omhulsels van een onsterfe- iyke ziel geweest. Ze worden begraven eo in afwachting van de opstanding, in den schoot der asrde ter rusti legd met kerkelijke plechtigheden, voorgeschreven ritueel en gebeden di naar de opstanding hcenwijzen. Dit i de eeuwen door zoo geweest. En daar mede is de lijkverbranding in strijd. In dc jongst* Codex Romanus in canons 1203 en 1240 is andermaal de lijkverbranding verboden. Er is zelfs straf op gesteld. Wie tijdens zijn leven en wentcb beeft uitgesproken, dat zijn k zal worden veibtaad, mag niet na dood Kerkelijk begraven worden, zijn nagelaten betrekkiogen niet wei geren tot verbranding van zijn lijk over te gaan. Den 19 Juni 1927 is van Rome uit aan de Bisschoppen opgedrageo, de geloovigen te vermanen, de lijkverbran ding niet toe te passen. Uitdrukkelijk wilde de heer Wierdels verklaren, dat vele voorstanders geen bijbedoeling koesteren, dat hij eerbied kan hebben voor de lijkverbranding, zooala die wordt gezien door eeibied- waardige personen, welke er iets ideëels in zien, waarvoor men respect kan hebben. Evenwel zijn er ook vele ande ren die streven naar verbreidiog der lijkverbranding, omdat er mee bedoeld wordt 'n uiting van grof materialisme de lijkverbranding een anti christelijke actie verbinden. In Italië, waar de lijkverbranding het eerst is toe gepast, wordt dit ccherp uitgesproken. En ook hier zijn er liedeD, die iets der gelijks aan de actie voor lijkverbranding verbinden. Dit leeren ons o.a. de ver. De Dageraad*, de Ned. vrijdenkersver. Bond van anarchisten, e.a. Zulke adressen zijn ons een waarschuwing te meer, dat er strijd gevoerd wordt tegen hetgeen ons dierbaar is. Men doet een beroep op erkenning :n de vrijheid van geestesrichting. Er echter voor oos nog iets hoogers dan de vrijheid. Bovendienvan ons wordt thans niet gevraagd iets toe te laten, waaraan wij zelf niet mogen mee doen, doch dat we in-zich niet slecht vinden. Neen, er wordt van ons méér gevraagd. Men presenteert niet een ont- werp-verordening tot regeling der toe lating van een daad door anderen, waar mede we ons niet kunnen vereenigeo (ook dit zou ons moeilijkheid ver zaken). Maar: er wordt r gevraagd, n.l. te bepalen, dat gemeente zelve gelegenheid zal geven m te doen wat in oos oog met goed i. De gemeente zal gaan meewerken de crematie uit te breiden, te ver rderen, te veralgemeenen, door haai goedkooper te maken. Wij brengen U voor het koaend Motor ••'zoen een schitterende serie Motor rijwielen, allen de nieuwste modellen, welke thans bij ons geëtaleerd zijn Harley Davidson Douglas Matchless Motobéc&ne Henderson Aanbevelend, NIC. BOVEE LAVENDELSTRAAT 12 - TELEF. 1093 •AMERSFOORT. ingaande 1 Juli Er waren voor- en tegenstanders aan bet woord. De heer Van Voorst tot Voorst was er niet voor. Hij betoogde, dat de land bouw niet verheugd is over. het invoe ren van bet zevende leerjaar. De kleine landbouwer heeft zijne her le gezin noodig, om zijn bedrijf staande te hou den. Deze afgevaardigde verdedigde zijn oude voorstel, om vrijstelling voor bet zeveode leerjaar te verleenen, mits de kinderen de lagere land bouwscholen dat jaar bezoeken. Ook natuurlijk geldt dit voor handels- nijverheidsonderwijs. De minister van Onderwijs deelde ee, dat dit ontwerp het Rijk 4'/i ™"- lioen zal kosten. Sommige scholen, zoowel openbare s bijzondere, zullen er schade van lijden, andere zullen ervan profiteeren. Het zevende leerji nog Het Dr. Schaepman-fonds. is in de laatste jarea bijna geen van grooter belang voor het katholieke volk ter hand genomen, dan de Stichting van het eigen Partybureau. In dezen geest sprak kort geleden de oorzitter van de R. K. Staatspartij, Jhr. Mr. Cb. Ruys de Beereubrouck. Het is niet jhr. Ruys de Beereobrouck alleen, die zulk een groot gewicht hecht aan de totstandkoming van bet R. K. Partijbureau. Alle groote katholieke mannen ouwen in ons land, zich bewegend op elk terrein van het openbaar leven, hebben adhaesie aan de actie Dr. Schaepmanfonda betuigd. Alle kringen onzer katholieke burgerij et onze booge geestelijke leiders voorop, hebben krachtig hun sympathie tor deze actie betuigd. Waar leiders voorgaan, mogen wij et achterblijven. Wij moeten het voorbeeld volgen actie voor bet Dr. Schaepman-foods euoea naar best vermogen. Steunen met geld. Steunen ook met onze persoonlijk! toewijding. Er zal binnenkort kuiibeioek verricht worden om geiden in te zamelen. Ats de oproep om bij dit huisbezoek mede te werkeu verscbgur, geelt u dan bereidvaardig op. Vele baodeo maken licht werk. In de Tweede Kamer werd behaudeld en aanvaard het wets ontwerp tot invoeriDg vao bet voor aiL- kindereo verplichte zeveode leerjaar. ander controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 68 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 ot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk Ingaande rente 36/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KassierAmsterdamsche Bank. compleet f175. Vraagt zonder verplichting prospectus Havik 29 Amersfoort Telefoon 773 lend de volle verantwoording van het Voogdijwerk, vragen wij ons dan te vens af, of en zoo ja, hoe het misschien anders en beter had kunnen gaan, om vervolgens daaraan de toekomst te toet sen, opdat wij dergelijke en nog moei lijker problemen weer beter kunnen op lossen. Onze Vereeniging had den 31 Decem ber 1927 totaal 41 kinderen onder haai zorgen, 16 jongens en 25 meisjes, tegen minister 48 op hetzelfde tijdstip van het vor.g H. ELZET1AAR LAN6ESTRAAT 84 -r TEL. 528 vakschool worden?Ook|iaar- 21 dezer kincl"cn wordcn &e" Tand- en tuinbouw. Izin"en- 2? W"*» .verPleeBd' Het karakter van algemeen vormend wll).zlJ,zlJ" z onderwijs, besloot de minister, mag niet verloren gaan. De land- en tuinbouw scholen zijn cursussen, voegde Z.Exc. de kwestie der leer- Lourdes. Z. D. H. de Bisschop vao Tarbrs en m Lourdes heeft gunstig beschikt op aanvraag van de «Vereeniging toi Samenstelling van Nederlandsche Bede vaarten* om ook dit jaar de groote nationale bedevaart wederom in den vBCantieiijd te L<mrdes toe te laten. Diensvolgens zal de 34e Nationale Nederlandsche Bedevaart naar Lourdei Rnnaendaal vertrekken op Dingdag 31 Juli en Woensdag 1 Aug. a.s. tJe trruek- mat zal v-l-ais hebben op Donderdag 9 en Vrijdag 10 Aug. Evenals vorig jaar zal dus zoowel het vertrek der bedevaart-treinen uit Rnsendaai als de terugkomst over twee dagen worden verdeeld. De prijzen der plaatskaarten Roosen daal-Lourdea en terug, zijn als volgt vastgesteldle klas f 80.—, 2e klas f 60 en 3e klas f 40.—. De prijzen per dag en per persoon de hotels te Lourdes varic f2 50 tot f6—. Verdere inlichtingen worden verstrekt door Kapelaan W. J. TEMPELMAN, Zand 31, Amersfoort. Amersfoort Ruwe Huid Doos 30, Tube 80 cl. Een nuttige vereeniging. Wij ontvingen het verslag van de Vereeniging Liefdewerk voor Voogdij en Kinderbescherming te Amersfoort, afdeeling der Vereeniging van den H. Vincentius Paulo. Het luidt als volgt: Overeenkomstig Art. 7 onzer Statu ten vragen wij een oogenblik Uw wel willende aandacht voor het verslag van onzen arbeid, daar immers zonder Uwe bekendheid met ons werk, er bij U ook geen geestdrift, geen sympathie voor kan worden gewekt en Uw sympathie kunnen wij niet missen, evenmin als Uw gewaardeerden steun. Daarom is het nuttig cn noodig weder een enkele maal de voorhang te ontsluiten om U vluch tig te doen medeleven de vele momen ten van licht en schaduw, waaraan ons werk zoo rijk is. Te ontsluiten ook om in ons zeiven te treden en na te gaan de verschillende gebeurtenissen van het af- geloopen jaar, voor den buitenstaander oogenschijnlijk van zoo weinig belang, maar die meermalen diep ingrijpen in het jonge menschenleven en soms be- Pi I*»rh1 sllssend waren v00r een geheele verde- rurui re toekomst. Op zulke momenten voe- 31 Voogdijkinderen, 2 Regeeringsjongens, 7 Vrije pupillen en 1 Voorwaardelijk ontslagene. Ook dit jaar hielden wij daarnaast het toezicht over eenige pupillen door zuster-vereenigingen hier ter stede ge plaatst. Mutaties hadden in ons Bestuur niet plaats. Waar uit den aard der zaak ons werk _.n zeer discreet karakter draagt e woonlijk snelle beslissingen moeten worden genomen, houdt het Bestuur voortdurend onderling contact en komt het op geregelde tijden samen teneinde ter zijner tijd den leden verslag van hun werkzaamheden te kunnen geven. Dit jaar werd ons de Voogdij opge legd over 5 meisjes, waaronder 3 nog zeer jeugdige en 2 oudere. Bij een de zer oudere meisjes stuitten wij bij den aanvang van onzen taak op een dusda nig verzet, dat haar transport door be middeling van den Rijksveldwacht moest geschieden, nadat de kracht van dezen „sterken arm" was ondervonden, is het leidzaam en volgzaam geworden en geeft goede verwachtingen. Een 3-jarig kindje moet sedert de Voogdijaanvaarding in een ziekenhuis worden verpleegd, een ander meisje moest een lichte operatie ondergaan, terwijl aan een 20-jarigen knaap een nieuw gebit moest worden verstrekt, wat hem in de toekomst zeker voor veel ongerief zal bewaren. Overigens ver heugden onze pupillen zich alle in een goede gezondheid. Niet minder dan 8 onzer pupillen be reikten dit jaar den meerderjarigen leeftijd. Behoudens een enkele uitzon dering is dit echter niet synoniem met een beëindiging van onze taak. Van deze 8 toch verbraken slechts 3 alle con tact en onttrokken zich aan ons toe zicht, waarvan er echter nog een, dank zij een prettige samenwerking inct het Burgerlijk Armbestuur alhier, indirecte leiding van den gemeentelijken armen verzorger onJervindt. De beide anderen zochten geheel hun eigen weg, die ge woonlijk een via dolorosa wordt en niet zonder zorg vragen Wij ons af. waar zullen zij na een vermoeiende reis een maal stranden? Hoe verleidelijk het ons ook voor komt, wij zullen U hier toch niet af zonderlijk beschrijven de goede resul taten met de anderen bereikt, noch U schetsen de nobele en mooie karakters die wij er onder aantreffen en die zoo ten volle logenstraffen het odium wantrouwen, dat helaas maar al te vaak, zoo geheel ten onrechte, op eenigings- en gestichtskinderen wordt gelegd en ons en hun vaak zooveel schade doet. Warm doet aan de hartelijkheid negenheid die wij meermalen van ver- Hebt U een Taxi of auto nuodig 7 Amersfoort, schillende kinderen ondervinden en zeldzaam zijn dc pupillen en oud-pupil len die verzuimen ons met Nieuwjaar hun wenschen te bieden, zelfs zij die in verre werelddeelen door hun zucht naar avontuur gedreven, een moeizaam be staan vinden, laten niet na ons op on geregelde tijden hun lief en leed te melden. Hoe preventief het werk onzer Ver eeniging soms is, valt af te leiden uit de houding van een 18-jarigen jongen, die het ouderlijk huis wegens aldaar heerschende misstanden verliet en zich geheel vrijwillig onder onze bescher ming stelde. Eenige vrije pupillen, over wie onze Vereeniging reeds eenige jaren haar zorgen uitstrekte, werden tegen onzen wensch door hun vaders teruggenomen toen zij den leeftijd bereikten waarop zij eenig finantieel voordeel van hen konden behalen en dubbel jammer was het, dat zelfs een hunner nog werd ge plaatst in een omgeving waar binnen eenige weken werd neergehaald wat met zooveel zorg en moeite was opgebouwd. Zulke gevallen doen ons met steeds grooter verlangen uitzien naar de ver schijning in het Staatsblad van de wij zigingen in de Kinderwetten, zooals de ze zijn ingeluid bij Koninklijke Bood schap van 5 Januari 1928. Een gelukkige oplossing vonden wij voor den 17-jarigen rakker, over wie wij in ons vorig verslag de vrees uit spraken dat hij in een tuchtschool zou moeten worden opgenomen. Door hem te plaatsen in een eenvoudig gezin, waar men niet dacht aan de vele paeda- gogische- en psychologische vraagstuk ken van onzen tijd, doch waar men hem omringde met de practische christelijke liefde als de beste beveiliging tegen iederen verkeerden invloed, werd waar lijk succes bereikt. Heel bescheiden begonnen wij we derom met het zegenrijk werk der ge sloten retraite onder onze pupillen, werk dat wij helaas om finantieele redenen eenige jaren moesten staken. Eenige meerderjarige knapen volgden zulk een oefening. Wij zagen hen weerkomen uit de stille uren van zelfbespiegeling met blij en tintelend oog en met hen waren wij gelukkig toen zij ons in alle een voud vertelden van die heerlijke oogen- blikken waarin zij werden opgevoerd tot de schoonste toppen des levens. Bij al deze lichtpunten blijft het ech ter te betreuren, dat de Hoofdraad van

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1928 | | pagina 1