Purol DE EEMBODE Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 7 Sept. 1928 Mo. 46 Twee en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne - ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw '.'wartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct KANTOOR: LANOEGRACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAGMIDDAG Adveitentien 25 cl. per regel. Billijke tarieven voor handel en nQverheld bjj geregeld adverteeren. Advertenüïn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Indien iedereen zich voornam niet onnoodig over anderen te praten, zou wereld plotseling een eeuw vooruit ge gaan zijn. Epistel en Evangelie. VIJFTIENDE ZONDAG NA PINKSTEREN. Les uit den brief van den H. Apostel Paulus aan de GalatenV, 25VI, 10. BroedersZoo wij door den Geest leven, laat ons ook naar den Geest wandelen I Laat ons geen brjagera worden van ijdele eer, elkander uittar tend, elkander benijdend. Broeders I Mocht ook Iemand door eenig misdrijf overvallen zijn: gij, die geestelijk zijt, onderricht den zoodanige in den geest van zachtmoedigheid, terwijl gij acht geeft op u zeiven, opdat ook gij niet in bekoring komt. Draagt elkanders lastenen zóó zult gij de wet van Christus vervullen. Want als iemand meent iets te zijn, ohchoon hij niets is, bedriegt hij zich zeiven. Een ieder nu beproeve zijn eigen werken zóó zal hij roem hebben in zich zeiven alleen, en niet in eenen andere; want een ieder zal zijn eigen last dragen. Hij nu, die onderwezen wordt in het woord, deele aan dengene, die hem onderwijst, van alle goederen mede. Bedriegt u nietGod laat zich niet be spotten I Want wat de mensch gezaaid heeft, dat zal hij ook maaienbij toch die in zijn vleesch zaait, zal ook van het vleesch verderf maaiendie echter in den geest zaait, zal van den geest het eeuwig leven maaien. En laat ons, het goede doende, niet moede worden want, indien wij niet moede worden, zullen wij te zijnen lijde maaien. Laat ods derhalve, zoolang wij tijd hebben, weldoen aan allen, doch voornamelijk Ban de huisgenooten des geloofs. EVANGELIE volgens den H. Lucas! VII, 1116 In dien tijd begaf Jesus Zich naar eene stad, die Nttm genoemd wordt, en met Hem gingen zijne leerlingen en eene talrijke schare. Als Hij nu de poort der stad naderde, zie, werd er een overledene uitgedragen, een éóoige zoon zijner moeder, endeze was weduwe; en eene groote schare uit de stad was met haar. Toen dc Heer haar gezien had, werd Hij door medelijden met haar bewogen en zeide tot haarWeen nietl En Hij trad nader en raakte de lijkbaar aan (en de dragers stonden stil). En Hij sprsk: Jongeling! Ik zeg u, sta op 1 En bij die gestorven was, zette zich overeind en begon te spreken. En Jesus gaf hem aan zijne moeder. En vrees greep allen aan, en zij verheer lijkten God, zeggendeEen groot Profeet is order ons opgestaan! en: God heeft zijn vclk tezcchil over de tranen dier weduwe ontfermde zal ook u vertroosting, redding cf bulp verleenen. Aldus sprak Hij tot den jongeling Ik zeg u, sta op«. Op dit woord van len Almachtige rees de jongillng over eind en herleefde, Die machtige Btem zal ook onze lichamen eenmaal uit de graven opwekken op den dag der ver rijzenis. Dan zal ook tot ons gezegd worden»Ik zeg u, sta op* en komt ten oordeel, sommigen tot heerlijkbeid, anderen ter verdoemenis. Mochten wij intijds door een godvreesend leven :en heerlijke verrijzenis voorbereiden I n vreeze beving allen en zij ver heerlijkten God. De geheele schare die er bij tegenwoordig was verheerlijkte Jezus' groote daden. Ook wij moeten de wonderwerken Gods hoogachter, en voor de gunsten, die God ons en onzen naaste betoont, den Schepper prijzen Hem verheer Ijken. Evangelieverklaring. ige Zondag na Pinksteren. Het Evangelie geeft onB aanleiding tot een allernuttigste en heilzame over weging. Zieer werd een doode uitge dragen toen Jezus aan de poort der stad Nsïm kwam. De doode was een jongmensch, een eeoige zoon, de steun zijner ^moeder. Deze doode herinnert ons dat wij allen sterven moetendat de dood niet alleen ouden en bejaar den, maar ook jongelieden in den bloei hunner jaren wegrukt. De dood ontziet niemand noch rijken, noch armen. De dood klopt zoowel aan de paleizen der koningen als aan de hutten der armen. De dood kan ons verrassen op een uur dat wij het volstrekt niet vermoeden. Deze waaiheid bevestigt ons dc dage- lijksche ondervinding en moet elk ver standig chiisten aansporen tot een aller belangrijkste plicht, n.l. dat wij ons dagelijks tot den dood moeten voorbe reiden. En waarin bestaat die reidiog? Vooreerst hierin dat mendeeft in stBBt van heiligmakende genade, T andere moeten wij ons beijveren door deugden en goede weiken dagelijks onze veidienslcu voor den hemel te vermeerderen. Toen de Heer de weduwe zag werd Hij door medelijden met haar bewogen. Hier zien wc wederom in Jezus den Veitrooster der bedrukten. Door de tranen dezer bedroefde weduwe werd Hij tot medelijden bewogen en Hij wekte haren zoon ten leven op. Waar zijt gij, bedrukte weduwen en wcczcd cn allen die in droefheid zucht lu welk lijden gij tl ook moogt bevinden neemt uw toevlucht lot Jezus. Hij, die zich Maak dat geen jonkheid ledig gaat 1 Want niet te doen, leert enkel kwaad. Wie in zijn land geen koren zaait, 't Is zeker dat bij distels maait. Verzuimt geen oogenblikken Het leven rent voorbij. O, mensch kondet gij wikken En wegen uw getij, Dat nimmer weer- zal keeren Gij zoudt den tijd waardeeren. Vondel. De Schepping. God heeft de wereld en alle diogen- au Ifelijke zoo wel als de onstcfie lijke, in heel hun wezen uit het riet voortgebracht. Deze uitdrukking betee- kent natuurlijk allerminst, dat het niet de stof is gewees', waaruit de wereld werd gevormd, maar juist integendeel, dat aan de geschapen dingen niet het een of ander voorafging, waaruit ze gevormd konden worden. Hier openbaart het geloof ons een waarheid,~die ook bereikbaar is voor het verstand. Want gemakkelijk ziet het verstand in, dat iedere andere wordingswijze van de wereld onmoge lijk cn de oneindige kracht Gods vol doende is om iets voort te brenger, at vroeger niet bestond. Maar hoe had die schepping plaats? Heer, hoe zou ik U en uwe werken kunnen begrijpen, U, wiens grootheid oneindig is, terwijl ik, zoo gering en zoo nietig, in mijn eenvoudigste ge dachten en wenschen voor mij zelven reeds een geheim beo, dat ik niet kan doorgronden Is nu God de Schepper van alle diDgeo, dan is de wereld en met haar ook de mensch Gods eigendom. Gij zijt In Gods hand, of ge 't wilt of niet. God. de hoogste wijsheid, handelt niet willoos en zonder planHij had een bedoeling, toen Hij u schiep. Eo God, de eerste oorzaak van al het zijn, moet heilige, in zijn wezen worte lende noodzakelijkheid al het geseba pene tot Zich zelven als laatste doel in betrekking brengen slechts God zelf kan het einddoel zijn van den goddelijken wil. Alles wat bestaat is dus van God i voor Goddat is de waaiheid eo de juiste orde. Alles moet ten laatste de verheerlijking Gods ten doel hebben. Wie u geheel gemaakt heeft, eischt u ook geheel voor Zicb. Zooals een kunst werk den lof van den kunstenaar ver kondigt, doordien het zijn gedachte belichaamt, zoo moet ik God verhecr- ijken, door Gods wil in mijn vrije handelingen uit te drukkenhier be neden in strijd en moeilijkheden, daar boven tot mija eeuwige gelukzaligheid. Mensch zijn, b rteekent de bestemming hebben en den plicht, God te dienen. Gelijk onze ziel het armzalig stofweef set des lichaams levend maakt, zo 3 moeten alle kleine zorgen van bet dsche leven bezield zijn van de ge dachte aan onze hoogere bestemmiog God schiep de wereld óók ten beste der schepselenHij schiep alsof Hij ze noodig had, maar omdat Hij oneindig goed is en ook andere xzens aan zijn goederen deelachtig 'ilde maken. God, als het volmaakste Wezen, zorgt ook voor de wereld, die Hij heeft geschapen Hij wil allen zalig maken. God vervloekt niemand; legt de goddelooze de kiem des derfs in zich, terwijl hij zondigt. Levenslesjes. Kijk nooit waar ge vandaan komt; zie waar ge heen gaat, De luiaards zijn juist altijd van iets te gaan doen. De cynicus is de beklagenswaardig ste sterveliog hij is dood, maar wc het niet. Doe alles om u zelf onmisbaar maken, maar denk nooit, dat u het bent Vergefet niet, dat iedere vleier leeft len koste van hen, die naar hem luis teren. Het is altijd goed waarheid te spreken. Meu behoeft dan niet te onthouden men zegt. De Tijd. Na Vijftig jaar. Uit di gsichledenis van den Schoolstrijd. III. Het eerste en tweede lid van art. 23 der wet van 1157 luidde als volgt Het schoolonderwijs wordt onder het sanleeren van gepaste en nuttige kundigheden dienstbaar gemaakt aan de ontwikkeling van de verstandelijke vermogens der kinderen en aan hunne rpleiding tot alle christelijke en maat schappelijke deugden.» iDi onderwijzer onthoudt zich van iets te leeren, te doen of toe te laten, strijdig is met den eerbied, ver schuldigd aan de godsdienstige begrip pen van andersdenkenden.* Een uitstekend kenner van bet onder was-vraagstuk, pater A, van Gestel S.J., schreef over deze wet In Nederland is naar de wet van 1857, het onderrigt volgens de geloofs leer op de openbare school verboden. We zijn niet vreemd aan de meeoing, dat althans sommige wetgevers daar mede de ontchristelijking onzer maat schappij bedoeld hebben. In alle geval is op die wijze oose openbare school zóó gewordeo, geljk de ongeloovige revolutie ze verlangten waarschijnlijk ware zij niet anders ingericht geworden, wanneer de revoluiiemannen alléén de schoolwet hadden gemaakt.* We mogen echter niet nalaten er op Ie wijzen, dat zoowel veel Katholieken als tal van liberalen zich niet bewust w|ren van de noodlottige gevolgen, die iroor ons volk zou hebben. Velen meenden inderdaad te goeder- trouw, dat de gemengde school een school was die voor allen bruikbaar gemaakt zou kunnen worden, ja, dat die scbool tot zegen van ons volk zou innen strekken. Veel liberalen zagen dus niet in, in welke richting zij meehielpen om het onderwijs te drijven, veel Katholieken beseften niet, waarbeen ze gedreven 'erden. Maar de leiders, de bewuste leiders, zagen dit zeer goed in, be grepen dit volkomen. De z.g. neutrali- der Lagere School tot tysteem verheven, opgesierd en verguld door de vooral in die dagen zoo aanlokke lijke uitdrukking 'christelijke en maat schappelijke deugden*, zou alle positief geloof in ons volk uitgeroeid hebbenI Zoo trad dan de wet op 1 Januari 1858 in werking, Dc neutrale Staats school zou, zoo hoopten de liberalen, :h voor goed in ons land nestelen. Echter, er waren in die dagen man- :n in ons land, doorluchtige ma-men, die waakten. innen waren de Nederlacdsche Bisschoppen. Terwijl nog veel Katholieken, onder den betoo ver enden indruk van een poes lief en schijaschoon Liberalisme, voor hun kinderen niet de verderfelijke ge volgen der neutrale Staatsschool in zagen, verscheen het Mandement der BisBCboppeu, waaruit voor ieder die id om te hooren, glashelder werd uiteengezet wat elk Katholiek te houden heeft op het sink van onder ijs. Zelfs de liberale hoogleeraar Mr. C, W. Opzoomer, die evenals een aantal zijner geestAeraaanten, in een fél g< schreven brochure tegen het Mande ment te velde trok, kon die noorlogs- ver klaring» aan de neutrale Staatsschool, zekeren zin zijn achting houden. Den 'brief der hooge Kerk voogden* noemt hij 'krachtig en waar dig* en >aan noodeloos tergen e: smaden is niet gedacht*. De brief gaat «recht op het doel af< Ook prijst de hoogleeraar het Mande ment als 'uitnemend practisch* en blijkt hij het doel van het Mandement te begrijpen als hij schrijft«Het doel blijft de zuiver Katholieke school,* zorg vuldig afgeslotea van 'het ongeloof dat bulten de Katholieke Kerk dagelijks veld wint» en van »de verderfelijke beginselen, die overal verwoestend om zich heen grijpen*. Inderdaad, het Mandement der Bis schoppen, het richtsnoer dat den veill- gen weg aanwees, welken de Katho lieken omtrent het onderwijs hunner laurieren moesten bewandelen, deed hen Voorgoed bewust worden van den duren plicht, dien zij in dezen te vervullen hadden. Hadden onze geloofsgenooten reeds vroeger op menige plaats eigen Katholieke scholen opgericht, na het Mandement ontwaakte alom de geest drift voor bet Katholieke onderwas. Er moesteo echter geldelijke ctïers worden gebracht, die zwaar zouden vallen. Ia die dagen moest dan ook verreweg het mecrendeel der bijzondere onderwijzers het met een zeer laag salaris stellen. Het nageslacht mag aan deze opc iTrringsgesinde, echt Katholieke onderwijsmannen zijn wvme hulde en dankbaarheid niet onthouden I ar de vrijheid, ons in de wet van 1857 geschonken, om op eigen kosten bijzondere scholen op te richten, het gezicht reeds van den daardoor matigen opbloei van het bijzonder onderwijs, .was niet naar deu zin der liberalen het was hun een doorn in 't oog. De bijzondere school, welke in die dagen een strijd te voeren had, zóó zwaar, dat wij ons daarvan op den huidigen dag moeilijk een juist begrip kunnen vormen, zou een nog scherper concur rentie worden aangedaan. De confessio- neele school moest ten onder. Minister Kappiyne zou dre school den dood steek trachten toe te brengen. Het tot stand komen van bijzondere scholen ónder de werking der wet van 1857, zou door een nieuwe wet, die van 1878, feitelijk onmogelijk gemaakt worden. Wel werd het beginsel der wet van ,1857 gehandhaafd, de mogelijkheid lot oprichting van bgzondere scholen bleei restaan, maar eenersijds werden zware bepalingen gemaakt voor die scholen anderzijds werd de openbare, de neutrale scbool sóó in alle opzichten bevoor recht, dat concurrentie tegen baar vrij wel uitgesloten moest heeten. Het kenne lijk doel der wet-Kappcyne was, oi Nederlandsche jeugd als 't ware geweld naar de neutrale Staatsschool te drijven. 1) A. van Gestel S. J. De Neder landsche Schoolwet, getoetst aan het Christelijk Beginsel. 2) Dit magistraal Mandement van 168, dat te veel plaatsruimte zou vorderen om hier te worden afgedrukt, kan men in zijn geheel lezen inKatho liek Nederland 18131913, aao welk standaardwerk we verschillende ge gevens hebben ontleend. JOS. P. H. HAMERS, Haarlem. (Slot volgt.) drie honderd zestien 1 jongens; als men verder b: denkt, dat op onze katholieke scholen voor gewoon lager onderwijs 174.203 joDgens gaan, dan zal men dr. Verhoeven wel willen toe geven, dat er ten aanzien van het ambachtsonderwijs voor onze katholieke jongens van een «periculum in mora*, van een gevaar in het uitstellen van maatregelen gesproken mag worden. Eigan Hulp. Medrgedet ld werd dat te Vinkevaen een bestaand bedrijf door den Ka h Boeren- en Tuindersbond zal worden overgenomen, om daar een intensief landbouwbedrijf met warenhuizen in te richten, waaraan een vakleeraar zal verbonden worden, die in den omtrek zal houden. Handwondjes doen pijn bq den arbeid en lelden vaak tot verzwering of blocd- Doos 30-60-90 cl Binnenland R. K. Onderwijs. Het aantal Katholieke bewaarscholen hier te lBode klom in bet afgeloopen 845 tot 885 en het aantal kinderen op die scholen van 87 582 tot 90.470. Noteerde het vorig Jaarboek voor hel Katholiek bijzonder lager onderwijs 2073 scholen met 345.731 leerlingen, hel thans uitkomende vermeldt er 2156 et 360,918 leerlingen. Het gemiddeld aantal leerlingen per school liep iets omboog. Het Katholiek middelbaar bereidend booger onderwijs ging even leerlingenaantal vooruit, lijk van 5944 tot 6079. Katholiek Nijverheidsonderwijs zag het zijne stijgen van 5760 tot 6102. Toch zouden laatstgenoemde takken heel wat weliger groei te zien geven, de zoogenaamde stopwetlen ophielden, de vrije concurrentie met het openbaar onderwijs te belemmeren. Vooral met het aanvqUend onderwijs, dat voor onze arbeidersjeugd en voor volkswelvaart van zóó groote beteekenis is, staat het treurig gesteld. Als men weet, dat onder de 6102 leerlingen, die gesubsidieerde scholen voor dagnijver heids onderwijs bezoeken, 5786 meisjes zijn en slechts 316 zegge en schrijve Belasting betalen. Nog steeds schenen er personen tc rijn, die, nadat zij in vroegere jaren vermogens- of inkomstenbelasting heb ben ontdoken, blijven voortgaan met jaar in jaar uit onjuiste aangiften in te leveren, hoewel zij gaarne hun verhou ding tot den fiscus zouden willen zui veren- De vrees voor strafvervolging, of wel de onzekerheid nopens de te betalen ontdoken belasting, weerhoudt ben hun belastingzaken in het reine te brengen en voor het vervolg juiste aangiften te doer. Naar van bevoegde zijde aao het Corr. Bur. wordt ge meld, wordt echter in gevallen, waarin de belastingschul dige geheel uit eigen beweging dcD inspecteur met de ontduikingen in ken nis stelt, volstaan met vordering van de te weinig betaalde belasting over de jaren, waarvour de termijn voor navor dering nog niet is verstreken, dus over ten hoogste 3 jaren, zonder eenige ver hooging. Strafvervolging zal tegen zulk een belastingschuldige niet worden in gesteld. Bovendien kan aan hem, die de te weinig betaalde belasting niet dadelijk en in eens kan voldoen, ge legenheid worden gegeven het ver schuldigde op cenigszins langen termijn Prov. Staten van Utrecht. De heer R. van Gaasbeek, hoofd eener opc, bare school, voorzitter van de Utrcchuche Federatie van de S. D. A. P. en d van de Provinciale Staten, benoer.o tot schoolopziener in de inspectie Amsterdam. In de Provinciale Staten zal bij op gevolgd worden door Mevr. A. J. WollhersArnoldi, lid van den Utrecht- schen Gemeenteraad. Leerplicht. Tengevolge van de wijziging der Leerplichtwet is thans de toestand aldus: Leerlingen, die op 30 Juni vrij van de leerverplichting waren, blijven vrij. Leerlingen, die 13 jaar oud zijn, mogen de school verlateD, na zeven ar school te hebben doorloopen. Leerliogen van 13 jaar, die op 1 Juni oog geen zeven klassen doorloopen hebben, moeten tot hun 14de jaar de school terug. Uit den Omtrek SOEST In de week van 1220 September a.s. zal de Schoolcompagnie pontonniers Dordrecht, bestaande uit pl.~ personen en 104 paarden, in dl meeente ingekwartierd woiden, v houden van oefeningen. Bij B, en W. zijn den laatsten lijd eenige verzoeken ingediend tot uitbrei ding van hel buizennet der waterlcidiag. ic verband daarmede verzoeken B. en W. hun te machtigen de garanties voor uitbreiding van het waterleidings- net tc aanvaarden voor het geval de aanvragers om uitbreiding bereid zijn de uitgaven op zich te nemen die voor dc gemeente uit de garantie voort vloeien. In dit verband verzoeken B, en W. alsnog de goedkeuring te hechten aan de navolgende inmiddels door B. W. aanvaarde garanties, welke door particuliere garanties gedekt zijn 1. Uitbreiding Bosstraat aanlegkostei f245; jaarlijksche garantie f36.75 ge durende vijf achtereenvolgende jaren gedekt door garantie verstrekt door G. Betlem. 2. Uitbreiding Eigendomweg aanleg- ■rosten f536.80; jaarlijksche garantie f80.52 gedurende vijf achtereenvolgen de jaren gedekt door garantie verstrekt door N. Swager. 3. Uitbreiding Dalweg aanlegkosten 1330; jaarlijksche garantie f49.50 ge r/Medische controle Wie er prijs op stelt slechte artikelen te gebruiken, wel ke naar hun oorsprong en bereiding op de grootste zuiverheid kunnen bogen, verlangt alleen PEPERMUNT welke onder voortdurende medische controle staat van Dr. van Hamel Roos Harmens te Amsterdam. durende vijf achtereenvolgende jaren; gedekt door storting in het Wegenfonds door de Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen »De Engh- rand te Soestdijk. Voorts verzoeken B. en W. den raad et hetzelfde voorbehoud ali ten aan zien der waterleiding is voorgesteld, goed te keuren, dat door hen ook even- tueele garanties worden aanvaard met betrekking tot aanleg van hoofdleidingen van het gasbuizennet der gemeente Zeist te Soesterberg, indien ook van particuliere zijde weder voldoende ga rantie wordt gegeven. Door de Vereeniging ter bestrijding der T, B. C. in deze gemeente wordt 'erhooging van de aan haar toegekende zubsidie van f1500.verzocht, met :n bedrag van £725.—, - B. en W, stellen den Raad voor le. S. van Gotkum aan te stellen als fitter in vasten dienst bij het Gasbedrijf tegen een belooning van f30.per week 2e. J. H. Mattbesius aan te stellen als smid in vasten dienst bij het Gas bedrijf, eveneens tegen een belooniog m f30 per week. - Burgerlijke Stand. Geboren Marrigje, d. v. J. de Wit i J. Klein Willem Albertus, r. v. v. 't Klooster en J. F. Smink Petrus Antonius, z. v. C. J. v. Heog- A. M. Gresnigt Otto Jo hannes, z. v. O. 't Lam en G. C. Leeuwenkamp Johannes Hendrikus Maria, z. v. H, A, C. v. d. Lugt en M. de Gooijer Cecilia Maria Fe- (ronella, d. v. J. C. Brouwer en C. J. Blommestein Petrus Cornelia, z. v. G. Hilhorst en C. Kuijper Jan, z. v. W. Boshuizen en J. Kok Clasinus, t. v. J. F. Meier en H. v. d. Broek. Ondertrouwd; J. A. de Bruin en van Soest W. v. d, Bosch en M. Scbsffelaar L. W. Tol en C. Houthuijse Z. van Doggenaar M. v. Stuijvenberg J. VeldhJjsen A. W. M. Foeken A. van de Brakel en G. van Ascb G. v. Mun- H. B. Uijthoven H. A. Ravcntfaaij en S. W. E. M. Hendriks. GehuwdA. C. A. van Zeeland eu 3. M. de Bruijn G. v. Surksum en E. F. M. W. Muller. Overleden Mar- garetba P. Waardijk 59 jr.„ wed. van G. A. A. Ecltink Aardina D. Paauwe 32 jr. Jan Veldhuizen 20 maanden. Kerknieuws. Aartsbisdom Utrecht. Z.D.H. de Aartsbisschop van Utrecht heeft benoemd tot pastoor te Heerenveen den wel. eerw. heer E. W. Ch. Frank tot leeraar aan het Seminarie teCulem- borg den weleerw. heer M. J. Ydema; tot assistent te Arnhem (Sr. Jan) deu weleerw. heer C. C. J. Huijens tot assistent te Stokkum den welesrw. heer F. A. J. van Weezel Errena.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1928 | | pagina 1