DE EEMBODE
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 6 Nov. 1928 No 63
Twee en Veertigste Jaargang
{878 §g {928
Op Ijef Oouïlon Hjutalfij iter
JSi J^o^f-Conarimafk
Pasloor der Parochie van den H. Franc. Xaverius aan het Zand.
STICHTER DER ST. JOZEF-CONGREGATIE.
Geheim Kamerheer van Paus Leo XIII, Ridder van den Ned. Leeuw.
Geboren Woerden, 11 Maart 1809, Overleden Amersfoort, 20Juli 1884
D p jumorljip ban &pn Ij. I^itanr. Xabrnius aan Ijpl Zanö
pn bp rjnjpfrnngiipjalip.
Op tal van plaatsen in het Aartsbisdom en daarbuiten zullen morgen de feest-
klokken luiden en de dankliederen weerklinken, omdat de St. Jozefcongregatic jubileert,
de vruchtbare moeder van zooveel goeds, als er door de zusters dezer congregatie in
zoo menige parochie is gewerkt.
Bidden en werken, werken van naastenliefde om Christus' wille, dat is heel het
leven dezer religieuzen, en in allen eenvoud geven zij zich over aan de leiding van
Gods vaderlijke Voorzienigheid, die de zijnen ten bekwamen lijde bijstaat, en menig
maal bleek in deze vijftig jaren de waarheid van het woord der H. Schrift: Mijne genade
is u voldoende, want de kracht komt in zwakheid tot volmaaktheid. (2 Cor, XII, 9).
Ook hebben de parochiegeestelijken, die van het Zand niet het minst, steeds getoond
hoezeer de Zusters hun ter harte gingen, met de grootste bereidwilligheid en liefde
hebben zij haar zooveel zij vermochten in alles bijgestaan, daarbij het voetspoor volgend
van den stichter, pastoor Blom en het doorluchtig voorbeeld van Utrechts' Opperherder,
Mgr. van de Wetering.
Ik zal ze niet allen noemen, de zielenherders van Sint Franciscus Xaverius en
tevens de leidslieden der Zusters van Sint Jozef.
Eén naam schrijf ik toch dankbaar neer. dien van pastoor Hoorneman.
Wat heeft hij het oude Moederhuis in de Muurhuizen en het huis aan den Wevers-
singel en ook het Weeshuis jaren achtereen trouw bezocht en met welk een onbe
grensd vertrouwen gingen de Zusters naar dezen wijzen leidsman en verlichten raad
gever. Sterkte hij de Zusters niet zijn woord, bij dat ;woord kwam altijd zijn priesterlijk
gebed voor deze bruiden des Heeren.
Sint Paulus vermaant allen, dat zij iets goeds werken met hunne handen, opdat
zij hebben, om weg te schenken aan die hulpbehoevend zijn. De Zusters dezer Congre
gatie hebben gewerkt, in letterlijken zin dag en nacht, en zij hebben van hun arbeid
niet een deel, zij hebben dien geheel weggeschonken aan die haar hulp behoefden.
Christus heeft dejziekenlgenezen, de bedroefden getroost, de ongelukkigen geholpen
ten hemel opgeklommen, zet Hij zijn werk van ontferming voort door zijn uitverko
rene bruiden, in wie Hij door zijn groote genade alle aardsche liefde uitbluschte,
opdat zij met des te grooter bovenaardsche liefde alle lijdenden en beproefden, alle zieken
en hulpbehoevenden zouden omvatten en ook in de werken van barmhartigheid den
Meester zouden navolgen, zoo getrouw als dit maar aan menschen is gegeven.
Amersfoort, de parochie van het Zand vooral, kan er dankbaar van getuigen.
De heilige man Job durfde van zich zeiven verklaren, dat hij voor den blinde een
oog, voor den kreupele een voet was.
Maar hoeveel kreupelen en lammen hebben hier in Amersfoort gehangen aan de
armen dezer liefdezusters van St. Jozef, hoeveel blinden zijn voortgestrompeld en
kenden nauwelijks hun hulpbehoevendheid meer, omdat hel oog der zusters hun eigen
oog was geworden. Aan hoe menig ziekbed zaten de zusters neer in lange nachten,
hoe menigmaal droegen zij naast de zorg voor de zieken ook die voor het huisgezin.
Ouderdom maakt hulpbehoevend, hij maakt ook eenzaam, maar niet eenzaam
gevoelt zich ook de meest verlatene, wanneer hij de liefderijke zorgen van deze goede
Zusters ondervindt en wij zien dikwijls rust en blijde tevredenheid op een gerimpeld
en verdord gelaat en een zachte glans in bijna uitgebluschte oogen, wanneer zij
dankbaar naar de helpende Zuster opblikken. En wie verstaat elk woord, neen elk gelispel
van die bevende tong, elke zucht, elke beweging? Het is de engel van liefde, de
Zuster, die haar hand in de dorre hand van den afgeleefde heeft gelegd en hem
begrijpt beter dan een moeder haar kind; het is de Zuster van St. Jozef, die hier in
Amersfoort den levensavond van zoo menigeen heeft gekleurd met vredig avondrood,
belofte van een gouden zonsopgang aan de andere zijde van het graf.
De weezen, „wie ziet ze zonder schreien aan", maar gij, Zusters van Sint Jozef, gij
waart niet alleen met hun droevig lot begaan, gij hebt haar aangenomen en zljt voor
haar een liefderijke moeder geworden.
Hier weet ik mij den tolk van menige christelijke echtgenootc, zelf moeder nu, die
zich op dezen jubeldag verheugt en op het innigst Gode dank brengt, omdat zij eens
als weeskind uw teederc zorgen ir.ocht ondervinden. En nog meer ben ik de tolk van
religieuzen, eens uw beschermelingen in. het weeshuis, die het aan Gods uitverkiezing
zeker! maar ook aan uw leiding danken, dat zij nu het kloosterkleed mogeriHragen'
Is het wonder dat de pastoors der parochiën, waar deze Zusters haar huizen
hebben, en die haar onbaatzuchtige en nooit verflauwende naastenliefde in allen evan-
gelischen eenvoud van nabij aanschouwen, de Congregatie van Sint Jozef een bij
zondere liefde toedragen?
Op den dag, waarop ik dit schrijf, hoorden wij in het Zondagscpistel de ont
roerende aanbeveling door den dankbaren Sint Paulus tol zijn medewerker gericht, om
de vrome vrouwen bij te staan, die den apostel bij zijn evangelieprediking van dienst
waren geweest. Een zelfde dankbaarheid vervult ook ons, pastoors, die het voorrecht
hebben in onzen arbeid te worden gesteund door de Zusters van St. Jozef, en vooral
morgen zullen wij, tezar in met onzen Aartsbisschop, in hartelijke gebeden onze
zusters aanbevelen aan Jezus, den schat der geloovigen en der zusters eenigste rijkdom.
C. HARTMAN.
<cs> -O <z3>
De j3i fJojef-Gonginjati».
Morgen den 7den November herdenkt de St. Jozef-Congregatie haar
vijftig-jarig bestaan
Reeds sinds 1841 Ie Amersfoort werkzaam als een godvruchtige vereeniging van
vrouwen, die zich ter liefde van God wilden wijden aan werken van Christelijke
barmhartigheid, werd door Mgr. Schaepman in 1878 deze Communauteit verheven tot
Religieusc Congregatie en legden de eerste 69 Zusters op den feestdag van den H.
Willibrord 7 November 1878 haar heilige kloostergeloften af.
Door die gebeurtenis kreeg het werk van deze vrouwen hoogere wijding en
betcekenis, doch werd tegelijk de grondslag gelegd voor verderen bloei en ontwikkeling.
Want hadden tot dan toe deze Godgewijde vrouwen het gebied van haar arbeid
voor den evenmensch slechts beperkt tot Amersfoort met als uitgangspunt, eerst liet
huis aan de Utrechtschestraat en daarna de ruimere slichting aan Muurhuizen en
Weverssingcl, thans zonden ze ook buiten de grenzen van deze Gemeente, in andere
parochies van ons Aartsbisdom en zelfs daarbuiten, haar werken van christelijke
naastenliefde gaan beoefenen.
In 1881 werd het eerste Succursaal het Piusgesticht te Harderwijk betrokken
en spoedig volgden andere stichtingen, zoodat de Congregatie thans op haar Gouden
Jubeldag 18 huizen.lelt, waarin 283 geprofeste Zusters, 15-iioyicen en 11 postulanten
werkzaam zijn.
Doch ook de aard van haar arbeid won en niet het minste in de laatste tien
jaren aan inhoud en beteekenis.
Verzorging van zieken, wijkverpleging, voorbereidend en huishoudelijk onderwijs,
sociaal werk voor de fabrieksmeisjes, verpleging van ouden van dagen: dat zijn de
verschillende vruchten, die in den loop der jaren in gouden overvloed aan den boom
der Christelijke naastenliefde, geplant in dezen tuin, gegroeid zijn en tot volle rijpheid
zijn gekomen.
Dankbaar herdenken de St. Jozef-Congregatie en hare geestelijke dochters den
rijkdom van zegen in de afgeloopen jaren genoten.
Dankbaarheid vervult haar hart jegens den Gever van alle gaven, den goeden God,
Die groei gaf en ontwikkeling naar buiten, doch tegelijk innerlijk den religieuzen geest
der Congregatie hechter en sterker deed wordendie den oorspronkclijkcn geest van
kloosterlijke eenvoud deed bewaren bij uitwendigen vooruitgang als het echte kenmerk
der ware Christelijke naastenliefde.
Doch dankbaar ook herdenken dé Zusters de velen, die in het verleden haar
Congregatie ten steun en len zegen warenden Aartsbisschop, Mgr. A. J. Schaepman,
die de toenmalige Communauteit verhief tot eene Religieusc Congregatie, met al de
voorrechten daaraan verbonden; onzen huidigen Aartsbisschop, Mgr. II. vim de Wetering
den tweeden stichter van de Congregatie die haar schonk volledige zelfstandig
heid, den grondslag legde van het eigen Moederhuis aan de Vlasakkers, opdracht gaf
tot herziening van de kloosterregels en daaraan in 1914 Zijne Bisschoppelijke goed
keuring schonk, en de Congregatie steunde en verbreidde over verschillende parochies
van het Aartsbisdom.
Dien dank gaat niet minder uit naar de Amersfoortsche Pastoors: den stichter
Mgr. H. Blom, eerst kapelaan, later Pastoor van de St. Franciscuskcrk van het Zand, die
de ziel was van zijn stichting jaren langde Pastoors Van den Bosch, Berk en Hoorncmau.
die hem later als Directeur der Congregatie opvolgden en zich beijverden haar in- en
uitwendigen bloei te bevorderen; en verder naar zoovele priesters Vn leeken, in- en
buiten Amersfoort, die medegewerkt hebben om de ontwikkeling der St. Jozefcongre
gatie te verbreiden en de Zusters In haar arbeid zoo overvloedig van dienst waren.
Van den anderen kant gaat ook de dank van duizenden in Amersfoort en het
Aartsbisdom heden uit naar de St. Jozefcongregatie en hare religieusc kinderen.
De Aartsbisschop gaat daarin voor, wanneer Hij schrijft in het mooie Gedenkboek,
door de Congregatie bij deze gelegenheid uitgegeven „Het gouden jubelfeest der
„St. Jozefcongregatie is voor Ons eene welkome gelegenheid om openlijk onzen dicp-
„gevoelden dank te betuigen voor de vele en groote diensten door de Eerw. Zusters
„dezer Congregatie gedurende dat tijdsverloop in tal van parochies van ons Aarts
bisdom bewezen."
Die dankbaarheid vervult ook de harten van zoovele priesters en leeken, voor
wie de Zusters een krachtige hulp waren in het geestelijk werk in de parochie, of
die aan zich zelf of in eigen kring de liefdevolle zorg van de Zusters hebben mogen
ervaren. Vooral Amersfoort jubelt lieden mede en danktAmersfoort, dat de Congregatie
op eigen bodem zag worden en groeiendat binnen luiar muren gedurende de volle
vijftig jaren de werken van naastenliefde der Congregatie mocht aanschouwen en van
de vruchten van dien arbeid mocht genietendat meer dan eene andere stad van het
Aartsbisdom heeft meegeleefd met de vreugden en zorgen, de werken en verdiensten
van deze zegenrijke stichting.
Wanneer morgen Z. D. H. de Aartsbisschop in de kloosterkapel van het Moeder
huis het plechtig H. Misoffer als feestgave van blijde dankbaarheid aan God zal
opdragen, dan zullen voorzeker duizenden zich met dat offer in den geest vercenlgeu
en God danken voor den zegen door de Congregatie over Amersfoort en haar bewoners
zoo ruimschoots geschonken.
En velen zullen ongetwijfeld in den middag niet willen achterblijven, om door
een persoonlijke gelukwcnsch dien dank ook tot de Zusters uit te spreken.
B. II. DE GROOT.