Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken H. ELZENAAR Bel dan op No. 42 Abonnementen kunnen elke week. ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f i. la De €embode Advertenticn 'In cent per regel. Billijke tarn;m voor handel en nijverheid bij geregeld .alver- Zeereu. Advertenticn moeten Dinsdag en. Vrijdag vóór 3 uur in den morgen zijn bezorgd. Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Drie en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234 Dinsdag 9 April 1929 - No. 3 Er werd nog nooit een vraagstuk opgelost door er voor op de vocht te gaan. Achterlijke kinderen. In het algemeen kan gezegd worden, dat er bij onze schoolkinderen niet alleen een lichamelijke-, doch ook een geestelijke gezondheid bestaal. Deze laatste is liet beste te begrijpen, ind wc deze met de eerste vergelijken. Wanneer noemen we iemand licha melijk gezond? Zeer eenvoudig uitge drukt doen we dit, wanneer hij in den regel goed eet en goed slaapt; wan neer hij zijn lichaamskrachl kan ge bruiken, zoodra hij dit zelf wcnscht; wanneer dus zijn ledemalen lot rcgcl- matlgen arbeid in staat zijn. Ook voor de geestelijke gezondheid is een dergelijke maatstaf aan Ie leg gen. Wij bestempelen een inensch als geestelijk gezond, wanneer Mij zijn geestelijke krachten, dat zijn de uitin gen van zijn verstand en wil, volledig machtig is; dus, wanneer hij tot regel matig denken, besluiten en handelen in staat is. Bij een zeer klein kind zullen we de diagnose van geestelijke gezondheid dus nooit zeker kunnen stellen, om de eenvoudige reden, dat zijn verstand en wil nog niet lol ont wikkeling zijn gekomen. Wanneer echter bewustzijnsverschijnselen zich beginnen te ontvouwen, kunnen dopr deskundigen de voorteekenen vim geestelijke gezondheid herkend worden. Volledige lichamelijke gezondheid, waarbij alle zintuigen zicli in een natuurlijke volmaaktheid verheugen, is menschelijkerwijzegesprokenecii ideaal, dat men niet zoo licht aantreft. Bij de beoordeeling er van ziel men kleine afwijkingen over liet liootd. Ken kind, dat goed eet en slaapt, vroolijk rond dartelt, al heeft het een kleine afwij king noemen we allen een gezond kind. Zoo is liet ook weer met de geeste lijke gezondheid. Al treffen we bij een kind enkele fouten en gebreken aan, toch noemen we het geestelijk gezond, wanneer het met belangstelling infor meert naar al het nieuwe, dat zicli in deze wereld aan lieni vertoont, wan neer het opgewekt is bij spel en arbeid, wanneer het deelname en dankbaarheid toont tegenover zijn omgeving. Hier tegenover treffen we nu ook geestelijke ziekten aan. Evenals we van ernstige en minder ernstige kwalen spreken, zoo ook bestaan er soorten en graden van geestelijke afwijkingen. De ergste graad hiervan is de waan zin. De opvoeding en verzorging van den waanzinnige, den volstrek! geestes zieke, is een bijzondere tak der me dische kunst en valt absoluut buiten het gebied der opvoedingsleer. Wel heeft de opvoeding de taak Ie zorgen, dat door doelmatige behandeling, liet individu voor volledige geestesziekte bewaard wordt. De school van heden dus heeft de plicht hare leerlingen zót" doelmatig op te voeden, dat deze niet later mede de krankzinnigengestichten vullen. Tusschen de geestesgezonde- en geesteskranke groep treffen we in ver schillende variatie's de geesteszwakke groep aan. Deze greep van geestes zwakke kinderen verdeden we nog wel eens in imbeelleii en debilen, docli we noemen ze beide zwakzinnig. Dit, omdat beide toestanden ongeveer 'neen loopen, ja groolcudccls samen- allen. Het verschil in achterlijkheid n geest en gradueel. De imbecilcn zijn geestelijk zeer zwak. bezitten een mnligc willekeurige opmerkzaamheid, die dikwijls wordt! onderbroken en niet lang voortduurt. Ze zijn echter nog vatbaar voor be perkte verstandelijke-en wilsopvocding. Bij de debilen vertoont hun aan schouwingen waarneming zich tamelijk urinaal. De opmerkzaamheid is ver strooid en daardoor dikwijls afwezig en ook de wil is zwak. Hoe constateert men nu geestelijke achterlijkheid? Ons lichaam is ie be schouwen als de trouwe dienaar van den geest, liet staat den geest als een willig werktuig steeds ten dienste, Is dus dit lichaam niet volkomen gezond, dan zal liet ook den geest evenmin volkomen kunnen dienen. i één van de voornaamste onder deden van ons lichaam, die der geest behulpzaam zijn, rekenen wij ons ivstclsel. Wanneer men bij een kind een geestelijke storing aantreft, ïen dan ook in veel gevallen de oorzaak daarvan zoeken in een gestoord nuwslelsel. Aangezien men echter de natuurlijke werking hiervan nog slechts weinig kent en dit tevens niet Ier be studeering voorden arts open ligl, zal deze de aanwijzing van een gestoorden ;eest op een andere wijze dienen te De weienschap is daarin na ettelijke jaren van ingespannen studie en proef nemingen uitstekend geslaagd, zoodat met bijna wiskundige zekerheid de gecslelijke storing kan worden gecon stateerd. In de allereerste plaats lel de arts. e met het onderzoek naar geestelijke zwakheid is belast, op de ouders, grootouders en verdere familieleden. Hij informeert, of onder hen zenuw-j lijders geestelijk zwakke of geestelijk zieken voorkomen. Dan volgt nauwgezet onderzoek van liet kind zelf en de arls zoekt, of eri uiterlijke misvormingen aan het kind I voorkomen, b.v.of er een verkeerde verhouding tusschen schedel en aan gezicht, of tusschen afzonderlijke doe len daarvan bestaatof liet voorhoold wel de normale welving bezit, of naar achteren terugwijkt; of het achterhoofd afgeplat is; of de landen onregelmatig geplaatst zijn; of dc ooren misvormdi zijn, enz. Ook gedeeltelijke verlammin gen, hartkloppingen, spiertrekkingen i het gezicht, enz. kunnen den arts wijzingen geven omtrent geestes- jzwakte uit lichamelijke oorzaken voort vloeiend. Ook geestelijke afwijkingen geven aanwijzingen in deze richting, waarvan de belasting en de ontaarding of degeneratie de voornaamste zijn. I De erfelijke belasting laat zicli her kennen door weemoedigheid; angstig heid, lichtgeraaktheid, prikkelbaarheid, opvliegendheid en fantaseerdcrlj. Zulke kinderen hebben des nachts vaak op windende droomen, terwijl het fantasie- leven sterk en eenzijdig naar voren treedtze verplaalsen zicli volledig in den rol, dien ze bij tiet spel voorstellen. Vanzelf spreekt, dat men bij een enkel van de bovengenoemde verschijn selen nog niet lol achterlijkheid be-j sluiten mag. Het ergste kenmerk van achterlijk heid is de degeneratie, een soort van! geestelijke ontaarding- Hel zedelijk; inzicht van dal soort kinderen is ge woonweg gering, ze zijn zedelijk zwak. Vaak echter ook treft men ze onder hen aan, waarvan de geest zicli dik wijls met volharding op iets ge woonlijk niet iels goeds weien heeft te spitsen en deze gaan op avontuur uit. Hun aanleg lot vagebondage is bij hen karakteristiek. Ze ontloopen het ouder lijk huis, gaan de school voorbij en voeren in school of later in de werk plaats niets uil. Heel dikwijls gaal de geestelijke zwakheid later in geeste lijke krankheid over, Evenzoo groot is de kans, dat ze later op den weg van de misdaad terecht komen. In Weencn b.v. was voor den oorlog 50 pCt. van de misdadigers zwakzinnig. Deze (alrijke minderwaardigheden, die tot do niisdadigcrsloopbaan ge raakten, zouden voor een groot gedeelte door een doelmatige opvoeding tot nuttige leden der maatschappij hebben kunnen worden. Dit ware dan niet alleen in het belang van deze onge- lukkigen zelf, maar ook in dat van den staat en in liet bijzonder van onze samenleving. Echterslechts door een doelma tige opvoeding. Deze doelmatige opvoeding wordt nagestreefd in inrichtingen waar aan die ongelukkige kinderen alle zorg wordt besteed. fonetische onderwijsmethoden wor den daar met veel succes toegepast, De ervaring leert echter dat er nog veel kinderen zijn, niet voor gestichts- verpleging aangewezen. Voor de toe komst dezer kinderen Is een speciale school (van veel betcekenis en van groote waarde. In Amersfoort werd zulks ingezien. Verwachtte men daar bij eerste inrichting een dertig-tal leerlingen dit getal liep helaas op tot ver in de zestig. Er wordt nti nog een klas ingericht voor de ergste gevallen, waaraan dus nog meer zorg moet worden besteed. In beginsel is reeds besloten straks de geheele onderwijsinrichting tc huis vesten in een doelmatig te restauree- ren schoolgebouw aan de Puntenbur gerlaan. T. O, Sproeten komen vroeg in het voorjaar, koop tijdig een pot Sprutol. Bij alle Drogisten Kwakzalverij. Waar het genezen Van zieken de uwen door voortdurend liet doel van velerlei ernstige studie en wetenschap pelijke arbeid is geweest, waar veel kennis en toewijding noodig is voor het herkennen van ziekten, daar ziet men hel vreemde verschijnsel, dat velen, wien meestal zelfs liet eenvoudigste begrip van den bouw van een men- sclielijk corpus ontbreekt, zich geroe pen achten ziekten te genezen. Bijgeloof en domheid spelen daarbij n groote rol. Menig geneesheer ervaart dat dc raad ui een buur, een neef oi een baker meer wordt gewaardeerd dan de mcc- nittg, die hij op grond van wetenschap en ervaring, ten beste geelt. Op domheid en lichtgeloovighcld speculeert vooral ook de kwakzalverij. Onder een kwakzalversmiddel worde verslaan een of andere stof, (cr markt of in den handel gebracht, met de be wering dat ze in staat Is éfne. meestal meerdere en vrij tiileenloopendc ziek ten Ie genezen, en zulks met het uit gesproken doelgeld verdienen. Veelal zijn de kwakzalversmiddelen nielswanrdige of schadelijke stoffen, in het ecne geval Is de aanprijzing boe renbedrog, in het andere een echt ge- aar voor de volksgezondheid. Enorme kapitalen werden door uit vinders en producenten van kwakzal versmiddelen bijeen gegaard. En heinas meermalen len koste van veel lijden en zelfs van menschenlevens. Want het gebeurt wel dat de medi sche hulp wordt verwaarloosd In goed vertrouwen op het kwakzalversmiddel, l funeste gevolgen. Kapitalen worden uitgegeven voor re-iame voor allerlei zoogenaamde ge smiddelen en niets wordt nagelaten i het groote publiek vertrouwen kan inboezemen. We kennen bijvoorbeeld allen de Kloostcrbalsem. Dat wondermiddel heet te komen uit het klooster te Cartagena Spanje, hetwelk intusschen niet be staat. Andere maken gebruik van vertrou wen wekkende titels en waardigheden, als broeder, paler en pastoor enz. Ook dc plaats waar de aankondi ging wordt aangetroffen is van veel belang. Zulks bleek ons nog dezer dagen uit een stukje in liet R, K, Artsen blad, waaraan we het volgende ont- leenen; 't Olng over de vragenbus In het Bossche Diocesaan Weekblad St.Jans- klokken. Een abonné vraagt dan; „Dezer dagen heb ik eens vluchtig ingezien een boekje over Pastoor Heumanii's geneesmiddelen. Is dit hoekje wel aan te (bevelen, daar het nogal enkele minder zedige foto's weergeeft? Was Pastoor Heumann, een R. K. Priester?" ..Het antwoordjvan den itibrickleider uidt„Nocli Pastoor Heumann, noch de boekjes over zijn geneesmiddelen zijn ons bekend, behalve dan door de advertenties in de Bladen, o. a. in de St. Jansklokken Daaruit valt wel op Ie maken, dat de zaak in orde is; al zullen natuurlijk die boekjes wel geen R. K. Spaarbank Amersfoort onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Oocdgekeurfl bij Koninklijk Dexlult d.d. 14 Maart 1013, no. ÜH Dc zittingen voor het Inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in net R. K. Spaarbankgebouw BREF.DESTRAAT bij dc I.ANGEGRACFlT des ZONDAGS van 12 tot I uur; WOENSDAGAVONDS van 7 o 8 uur cn VRIJDAGS van 10 tol 11 uur. Dadelijk ingaande rente 3%, pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kassier Amaterdamsche Bank. lectuur zijn om iedereen in handen te geven." Het is duidelijk dat de redacteur in kwestie uitstekend op dc hoogte is. Hij kent niet alleen de hoekjes niet. maar heeft ook nooit van Pastoor Heumann gehoord. Dm zal ik hem natuurlijk niet kwalijk nemen! Maar, alvorens iemand van inlichtingen te dienen, ware het toch wel aangewezen Scweest, zich dan maar eens eerst uchtig op de hoogte tc stellen. Kent deze heer geen enkelen dokter, die hem eens iets over die kwakzalverij had kunnen vertellen? Abonné op het R. K. Artsenblad Is hij zeer zeker niet. Anders zou hij zich wellicht den in houd herinneren van enkele artikelen, die indertijd niet onopgemerkt zijn gebleven. „Maar dat'is allemaal nog niets I Het mooiste staaltje van echte logica zit 'm daarin, dat hij de advertenties, dc bladen en o. a. ook in St, Jansklokken wél heeft opgemerkt hij uit het feit, dat die adver in dc St. Jansklokken zijn op genomen, concludeert, dat de zaak in orde is. .Foeimeneer! Weet U niet dat het opnemen van kwakzalver- advertentias in dc bladen geschiedt vanwege de duiten? De kwakzalverij is een pest voor de volksgezondheid, de katholieke bladen, dlc deze adver tenties opnemen, besmeuren zich daar mee, onverschillig of dat dc Maasbode Is of de St. Jansklokken. „Dat moeien dc heeren weten, wan neer zij zicli tenminste door hard werken op de hoogte houden en de ernst van onzen lijd niet geheel en al aan hen voorbijgaat. „Pecunia non olcl, schreef ntij zeer terecht de collega, die mij de knappe behandeling der kwestie in de St, Jans klokken aanwees." Aldus H. S. in liet R. K. Artscnblad. Laten wc besluiten met het volgende waarschuwende rijmpje: Een middel uit dc krant Voor alle kwalen nut, Brengt goud in dulvelshand En slikkers in de put. Die naar den wonderdokter gaal, Komt bij den arts meestal „te laai". Kantoorboekhandel Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestrut 84 - Telef 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- dlgdheden. - Advertentie-Bureau Hebt 31 een Taxi of auto noodig Amersfoort. Amersfoortscho Opera Verseniglny. 6 April, dag van merkwaardig ge beuren in het Amcrsfoorlsche muziek- Amersfoort leven. Reeds werd door anderen vooraf gewraakt dc zonderlinge combinatie van „Der Tod Jesu" van C. H. Oraun met „Der Holzdlcb" van Hclnrlch Marschncr. Hoe vernuftig ook geca moufleerd door het verstrekken van twee programma's (één nummer voor cn één na de pauze), een groote pau/.e van ruim een half uur cn verschil in betiteling der executanten, de schrij nende tegenstelling werd cr niet door weggenomen. Moge dc slechte bezet ting der zaal, de ondernemers van dezen avond een waarschuwende les ijn voor de toekomst. liet is de tweede maal, dat P. Tlggers de sympathieke cantate van üraun in Amersfoort ten gchoore bracht. We vonden veel schoons te bewonderen, hoewel niet In die mate, als voor ccnigc jaren terug. Voor de tenorpartij In dit schoonc werk, leek ons Philip Carstcns geen Selukklgc keus; onze vrees, dat ook ertha Jonckers een tcleurstclllngmoest worden, werd weggenomen, naarmate zij verder zong. Haar geschoold orgaan gal de verschillende coloratuurachtlge passages uitstekend weer. Extra ver melding verdient zeer zeker de prcten- tie-loozc bnrltori P. C. Sonius. Alleen reeds om zijn gevoelvol voorgedragen Weinet nicht, os hal iiberwunden der Löwe vom Stam Juda". hadden we aver na dc cantate niets anders meer gehoord. Over „Der Holzdiob", een komische opera in 1 akte, kunnen we kort zijn. ',4 Uit droeve dagen. Had Napoleon dat aanbod aange nomen, liet is zeker dat er in Schiti- derhannesde stof van een dapper krijgs man stak. Dat is eene gerechtigheid, welke ik hem moet doen wedervaren, hoewel ik gegronde redenen gehad heb om hem te hatenIk had een broe der in zijne bende. Eens werd deze, in een gevecht met liuiesoldaleii, zoo zwaar aan het been gewond, dal liet afgezet moest worden, Hoewel bij nog had kunnen dienen, werd hij afgedankt. Hij zwoer zich Ie zullen wreken, be spiedde Schinderhannes en er ontbrak weinig aan of hij had hem in dc han den der politie doen vallen. Buiten mijn weten lokte de kapitein hem in een hinderlaag en paste op hem dc straf toe waarmede hij gewoon was de verraders te straffeneen afgrij selijke marteling.... Hij heeft Item eerst de tong doen uitsnijden en daarna op den brandstapel doen leggen.... Einde lijk schonk hij Item vergiffenis, maar om hem in den ellendigsten en afzich- telijksten staat aan het leven weder te geven... Hij is mijn doodvijand gewor den, want hij verbeeldt zich ten onrech te, dat ik hem te hulp had kunnen komen." Op dat oogenblik sloeg het op hangklok middernacht. De vroegere makker van Jolian Buc- ler stond op en zeide Wij hebben ongeveer een noodig om de hoeve van la Waide te bereiken; het is dus tijd om ons op weg te begeven. Gij zijt allen vast be sloten en goed uitgerust, niet waar? want bedenkt wel, dat ik, behalve ons gemeenschappelijk belang, nog oude rekeningen met Huberl Defréne Ie effenen heb." XV. Het is daags na den dag, waarop mijnheer en mevrouw dc la Vicrrc besloten hadden aan den riddder Paul du Maine het kleine medaillon te laten zien, dat men eertijds aan den hals van Cecilia had vinden hangen en, dat naar men zich zal herinneren, een vrouwenportret bevatte, dat tot dusverre uilhoofde van het kostuum en de sta tigheid der klecdig, voor de afbeelding eener heilige gehouden werd. De barones'had zich vroegtijdig naar de kamer haren pleeg dochter begeven, cn zonder deze iets te zeggen, liet me daillon uit een kistje genomen, dade lijk weder naar beneden gaande naar salon waar haar echtgenoot haar wachie, e, evenals zij, vroeg opgestaan 10 groot was beider spanning. Met een vergrootglas bekeek zij hel voorwcrp.dat zoo zeer Ininne belang stelling boeide. „Hoe is liet mogelijk," zeide zij, „dat het denkbeeld, hetwelk ons gisteren getroffen heeft, niet eerder bij ons is opgekomen? Hoe hebben wij ons daarin kunnen vergissen en het voor een plaatje aanzien?liet is wel degelijk een lijn geschilderd portret: zij, die hel voorstelt, moet omstreeks achttien a twintig jaren zijnMaai de ridder laat lang op zich wachten." „Juist omdat ik hem zoo vroeg heb laten roepen, moet hij wel nieuwgicrig wezen," merkte dc baron aan „Ja, gij moet gelooven, dat wij hem over* ccilia willen spreken, want hij bemint haar onuitsprekelijk, dat zichbaar voor een ieder en Hier werd de barones in hare rede gestoord door het geluid van snelle voetslappen, welke door den brccden gang naderden. Zij snelde naar dc deur cu stond tegenover den zoo on geduldig verwachten jongman, wien zij op een leuningstoel tusschen den haren en dien van haar echtgenood staande, deed plaats nemen. Paul du Maine scheen zeer verbaasd over dat ceremonieel en de ontroering welke hij in zijne vrienden opmerkte. Eindelijk nam de lieer de la Vierre het woord op, „Ridder," sprak hij, „gij bemint Ceciliawij welen liet allen,.. Daar dit zoo is, is liet mijn plicht ii geen illusiïn te laten .,0! mijn God!" riep Paul du Maine uit, dien uitroep met ccn wanhopig gebaar gepaard doende gaan. „|a," ging de baron met een wel- willcnden glimlach voort, „gij moet u geen illusion maken betreffende hare afkomst Cecilia is niets anders dan een kind zeer jong op den grooten :g gevonden eiu-'Wlen ouders onbekend zijn gerieven." „En tot overmaat van ramp hebben wij niets dat ons op hun spoor kan brengen," voegde dc barones er bij, „niets dan dit medaillon dat de arme kleine om de hals droegen waarschijn lijk hare patrones voorstelt." „Wiltgij mij veroorloovcn, mevrouw?" vroeg de jongeman, het medailon in de hand nemende cn met gretigheid beziende, „Nauwlijks bad hij er een oog op geslagen, of hij riep uit: „Maar dat gelaat lijkt sprekend op... .Neen, er is geen vergissing mogelijk. er kunnen geen bestaanO, m gelijk wezen De meester van Bief waren opge sprongen, ter prooi aan de geweldigste ontroering, tegelijk uitroepende: „Wat toch, wat toch? wie meent gij te herkennen?" „Neen er is geen twijfel aan." ging de ridder voort, „dat portret Is dat van de gravin de Tavanncs, toen zij nóg Adelhcld van Montmorin was. Zij was niet veranderd toen ik tiaar ge kend heb cn hare trekken zijn te goed in mijn geheugen gegrift dan dat tk er mij in kunne vergissen." De lieer en mevrouw de la Vicrrc waren in hunne armstoelen terugge zonken, ter nauwernnod ademende de handen ten hemel heffende. Er ontstond ccn pauze. „Dus zijt gij zeker van uw geheugen, ridder?" vroeg de baron. „Ziel gij, als gij, u niet bedriegt, gaat gij verschel denc gelukkigen maken, voor wie ee teleurstelling vreeselijk zou wezer." „01 ik begrijp alles! riep de ridder uit als door ccn lichtstraal getroffen; „mejuffrouw Cecilia is een van die kinderen, waarvan men gisteren sprak mejuffrouw Cecilia is de dochter van den graaf dc Tavanes!Achl als gij dc gravin gekend luidt, zoudt gij vinden dat zij geheel cn al hare stem heelt; dat valt mij nu In." „Hoe meer ik er over nadenkt, hoe meer hel in mijn geest licht wordl," hernam de barones. „Ons geliefd kind is wel degene voor wie w!| haar hou den. De hand Gods is In dit alles zichbaar. Hij is het, die gisteren avond onze aandacht vestigde op die cor respondentie uit Warschau in het Jour nal dc I' Empire en Hij zal niet willen dat Cecilia op het oogenblik dat zij haar vader kan hervinden, hem dade lijk weder zou verliezen. Hij zal den graaf redden, ik heb cr ccn voorge voel van," .Mocht gij de waarheid spreken," viel de baron haar In de rede; „bij ongeluk scheiden ons meer dan twee honderd vijftig uren van Warschau cn het zal lang duren voor wij weten waaraan wij ons te houden hebben." Plotseling stond mevrouw dc la Vicrrc op en ging naar de deur. „Waar gaat gij heen?" vroeg haar echtgenoot. „Cecilia dc gelukkige tijding mede- deelen." (Wordt vervolgd.) W!

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1929 | | pagina 1