De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
J. Qerritse
Stroohoeden-
vernis
NIEMEIJER's
FRIESCHE HEERENBAAI
ÜL
Purol bij Doorzitten - Zonnebrand - Stukloopen. Doos 30 ct.
Advertenliën 26 cent pet' regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Advertenliën moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
Krntoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314
Drie en veertigste Jaargang
Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag - Post-giro no. 44234
Vrijdag 31 Mei 1929 - No. 18
Hij, die in zijn hart het goede wil,
heeft maar één stap tegelijk te doen,
omdat hij weet, dat de tweede hem
duidelijk zal worden, wanneer de eerste
gezet is.
We hooren veel spreken over „omge
ving". We moeten beseffen, dat omge
ving nooit den mensch moet maken,
maar de mensch altijd de omgeving
moet en kan scheppen.
Epistel en Evangelie.
TWEEDE ZONDAG NA PINKSTEREN
Les uit den eersten brief van den
H. apostel Joannes; III, 13—
Zeer geliefden! Verwondert u niet,
aoo de wereld u haal. Wij weten, dat
wij uit den dood tot het leven zijn
overgebracht, dewijl wij de broeders
liefhebben. Die niet liefheeft, blijft
den dood. Al wie zijnen broeder haat,
is een moordenaar; en gij weet, dat
geen moordenaar het eeuwig lev
heeft in hem blijvend. Hierin hebben
wij de liefde Gods gekend, dat Hij
zijn leven voor ons gegeven heeft;
ook wij moeten voor de broeders ons
leven geven. Indien nu iemand de
goederen dezer wereld heeft en zijnen
broeder gebrek ziet hebben, en zijn
hart voor hem sluit, hoe blijft de liefde
Gods in hem? Mijne kinderkensl laat
ons niet liefhebben met woord of met
de tong, maar in daad en waarheid!
EVANGELIE
volgens den II. Lucas; XIV, 16-24.
In dien tijd sprak Jesus tot de Phari-
zeön deze gelijkenis: Zeker man rechtte
een groot avondmaal aan en noodigde
velen. En tegen het uur des avond-
inaals zond hij zijnen dienaar
genoodigden te zeggen dat zij zouden
komen, daar alles reeds toebereid was.
Doch zij begonnen zich allen gelijke
lijk te verontschuldigen. De eerste zcide
tot hemIk heb eene landhoevi
kocht en moet noodzakelijk uitgaan
om die te bezien; ik bid u. houd mij
voor verontschuldigdEen ander zeide:
Ik heb vijf koppel ossen gekocht en
ga ze beproevenik bid u, houd mij
voor verontschuldigd! En een ander
zeide: Ik heb eene vrouw getrouwd,
en daarom kan ik niet komen.
De dienaar nu keerde terug en bood
schapte dit zijnen heer. Toen werd de
huisvader vertoornd en sprak I
dienaarGa haastig uit naar de straten
en wijken der stad, en breng de
en kranken en blinden en kreupelen
hierbinnen! De dienaar nu zeide: Heer!
het is geschied gelijk gij bevolen hebt,
en er is nog plaats. En de heer sprak
tot den dienaar: Ga uit naar de wegen
en heggen, en dring hen binnen te
komen, opdat mijn huis vol worde'
Doch ik zeg u, dat geen van die
mannen, welke uitgenoodigd waren,
mijn avondmaal proeven zal.
LiturgiHche Kalender.
Week van 2-8 Juni.
Zondag 2 Juni. Zond. onder het
Octaaf van H. Sacramentsdag, Tijd
eigen, Mis Factus est, 2e geb. v. h
Octaaf, 3e H.H. Marcellinus, enz.
Maandag 3. Mis v. H. Sacraments
dag, 2e geb. Concede, 3e voor Kerk
of Paus.
Dinsdag 4. Mis v. H. Sacraments
dag, 2e geb. H. Franciscus Caracciola.
Woensdag 5. Mis v. H. Sacraments
dag, 2e geb. H. Bonifatius.
Donderdag 6. Octaafdag Mis v. H.
Sacramentsdag, 2e geb. H. Norbertus.
Vrijdag 7. Feest v. H. Hart v.Jezus
met Octaaf.
Evangelieverklaring.
Zondag onder 't Octaaf van
Sacramentsdag.
De gelijkenis of parabel uit het Evan
gelie van dezen Zondag werd door
Jesus uitgesproken toen Hij op zekeren
dag door een der Joodsche Oversten
uitgenoodigd was aan een gastmaal,
waar verschillende Pharizeëen met Hem
aanzaten. Dit was voor Jesus een aan
leiding om te spreken over het groote
gastmaal door God zelve bereid n.l.
het Rijk Gods, het Messiaansche Rijk noemen.
en haar geestelijke goederen en gaven,
Een zeker mensch, later genoemd
de huisvader, d.i. God de Vader,
richtte een groot gastmaal aan. En Hij
zond zijn dienaar, d.i. volgens vele
schriftuurverklaarders, Christus, om de
genoodigden te boodschappen dat het
gastmaal bereid was. Deze uitnoodi-
ging gold de oversten en leiders van
het Joodsche Volk: de Pharizeëen.
Doch ziet, toen de uitnoodiging tot hen
kwam begonnen ze zich allen te ver
ontschuldigen. Merken we op, dat de
erontschuldigingen op zich zelf wettig
:n geoorloofd waren en leeren we
hieruit, dat ook zij, die geheel opgaan
in geoorloofde wereldsche beslomme
ringen, daardoor doof kunnen worden
voor de uitr.oodiging van God om het
Rijk Gods te zoeken en het deelachtig
te worden, gelijk dit het geval
met de Pharizeëen.
De dienaar boodschapte dit zijn lieer.
Alsdan gaf deze het bevel om te gaan
door de straten en stegen der stad en
plaats van de aanzienlijken de
en des volks uit te noodigen. Deze
tweede uitnoodiging gold dus deecn-
voudigen uit het volk in de stad d.i.
onder het Joodsche Volk. En ziet,
terwijl de eerslgenoodigden zich ver
ontschuldigden gaven velen uit het
'olk gehoor aan de uitnoodiging. „Aan
Ie armen zal het Evangelie verkondigd
worden". Dit profetisch woord ging
in vervulling in de dagen van Jesus
en is van kracht gebleven tot heden toe.
Terwijl de aanzienlijken des volks
op gaan in het aardsche en zich vcr-
vijderd houden van het Rijk Gods
■indt het Evangelie gehoor bij de een
•oudigen van harte.
Als er echter nog plaats is aan het
gastmaal zendt de Heer des huizes
zijn dienaar buiten de stad d.i. buiten
liet Joodsche volk om ook daar de
zielen uit te noodigen: „Zoekt eerst
het Rijk Gods". Aangezien Christus
zelf echter niet tot de heidenen ge
gaan is geschiedde deze uitnoodiging
tot de heidenen niet rechtstreeks maar
middelijk n.l. door middel van de
Apostelen en hun opvolgers. En ook
de heidenen gaven velen gehoor
traden toe tot het Messiaansche
Rijk.
Jezus eindigde dat met een waar
schuwing en bedreiging tot de Phari-
zeën, met wie hij aanzit, dat niemand
van lien die het eerst genoodigd wa
ren n.l. de Pharazeën zelve, deel zou
den hebben aan Zijn Rijk.
De H. Kerk past deze parabel toe
het gastmaal bij uitstek in hei
Messiaansche Rijk de H. Eucharistie.
Sluiten wij onze ooren niet voor de
uitnoodiging opdat wellicht niet ande
ren in onze plaats uitgenoodigd wor
den.
KANTOORBOEKHANDEL
m F. fl. TULP
Langestraal 65 t o. Krommestriat - TEL. 326
ALLE BENOODIGDHEOEN VOOR
VEREENIGINGEN
Oorlog en vrede.
De leer over den al of niet recht
vaardigen oorlog is door de katholieke
geleerden niet zoo verwaarloosd, als
door sommigen wel eens wordt voor
gesteld.
Integendeel, daarover heerscht, althans
wat de hoofdpunten betreft, een vrij
wel eenstemmige traditie van de groote
kerkvaders af, over de middeleeuwsche
theologen heen, tot de moderne m
listen toe.
Natuurlijk is de vrede daarbij altijd
het doel van hun wenschen en streven
den oorlog beschouwen zij altijd als
een gevolg van de menschelijke onvol
maaktheid, dat zooveel mogelijk moet
voorkomen worden.
Maar hij kan toch gerechtvaardigd zijn.
Ook de Pausen steunen in hun stuk-
in en uitspraken blijkbaar steeds op
die oorlogsleer der katholieke theologen.
Eigenlijk is die leer niets anders dan
ontwikkeling en toepassing van een
aantal natuurrechtelijke beginselen
specifiek-katholieke princiepen bevat
zij nauwelijks.
Maar de Kerk heeft altijd den zuiveren
itleg van het natuurrecht bewaakten
geleid, en in zoo verre zouden wij
hier, gelijk in andere gevallen, de na
tuurrechtelijke leer over den oorlog de
oorlogsleer der Katholieken kunnen
In het kort dan komt zij hierop neer.
De oorlog kan rechtvaardig en dus
geoorloofd zijn, niet alleen de verde-
digings-, maar ook de aanvalsoorlog.
Als deze laatste het éénige middel
is om zijn zeker recht, met redelijk-
zekere verwachting omtrent den goeden
uitslag, te vindiceeren. dan is hij recht
vaardig en geoorloofd.
Natuurlijk mag een staat hiertoe niet
overgaan, als de te verwachten rampen
en nadeelen van den oorlog zóó groot
zouden zijn, dat zij niet opwegen tegen
de herwinning van zijn geschonden
recht.
Het openbaar welzijn moei bij alles
het hoogste richtsnoer van de staats
macht zijn.
Doch dit geldt evenzeer, ofschoon
niet zoo spoedig, voor den verdedi
genden oorlog, en is ten slotte een
bijkomstige omstandigheid
Deze doet niets af aan het princiep
in zich, dat oorlog, zoowel aanvallende
als verdedigende krijg, rechtvaardig
en geoorloofd kan zijn.
En alle enlhousiastc pogingen deze
rhetoriscli weg te redeneerenalle
simplistisch geroep dat er in de ge
schiedenis geen rechtvaardige oorlogen
bekend zijnalle naïeve mededeelin-
gen, dat wie zoo iets houdt zich ver
lustigt in blocderig-uitcengereten men-
sclienlichamcn of zoo iets, veranderen
aan de zaak niets, maar vel verlammen
zij ten zeerste elke gezonde vredes-aclie.
Trouwens, is dit nu zoo moeilijk in
te zien, dat bij het ontbreken van een
hoogere rechtsinstantie, men in geval
van nood wel gedwongen is zijn eigen
rechter te zijn?
Dit is toch duidelijk.
Het recht moet de wereld beheer-
sclienwaar dit niet anders kan, mag
het met geweld worden afgedwongen,
anders verzinkt de samenleving in
anarchie.
Fn dit geldt vooral voor den staat.
Een enkel persoon mag het onrecht
dat anderen hem aandoen zonder tegen
stand toelaten maar hij, aan wien de
zorg van anderen is toevertrouwd, mag
dat niet.
Veronderstel een huisvader, die met
ouw en kinderen wandelt, ontmoet
DROOIST
lanstr. 34 Telefoon 564 Baa
Er is geen politie in de buurtmoet
man niet, zoo hij kan, de zijnen
verdedigen en het aanvallend sujet
afweren? Of, de misdadiger ontrukt
den niets vermoedenden wandelaars
iets kostbaars en voor het gezin van
groot belang; mag de natuurlijke be
schermer van het gezin den roover
niet in den kraag grijpen en het ge
roofde terugnemen Zeker, het kan
zijn, dat de aanvaller zeer veel sterker
is, of veel harder kan loopen, en dan
zal verdediging of tegenaanval den
verdediger weinig baten. Misschien
doet hij zelfs beter er maar van af te
zien. Maar aan het princiep, dat hij
de zijnen moet verdedigen, dat hij het
geroofde met geweld mag terugnemen,
doet dit niets af.
Dit eenvoudige princiep nu, van in
geval van nood zijn eigen rechter te
mogen zijn, op den staat toegepast,
heeft tot de volgende leer gebracht:
1. De rechtvaardigheid eischt, dat
oorlog slechts verklaard worde door
het hoogste gezag. Zoolang er een
hooger gezag is, dat tusschen de strij
denden kan rechten, moet dit worden
ingeroepen.
2. Zij eischt dat er een rechtvaardige,
zekere en zwaarwichtige reden aan
wezig zij, om tot den oorlog te mogen
overgaan.
3. Zij eischt dat deze het eenige
middel zij. Want elk ander middel, en
met name onderhandeling, of bij mis
lukking hiervan arbitrage of rechtspraak,
is oneindig veel beter en moet den
OPRUIMING LAMPENKAPPEN
Slechts enkele stuks
f2.75 per stuk
WILLEM REITH
LAANSTRAAT 48 BAARN TELEF. 79
in alle kleuren
voorrang hebben.
4. De oorlog moet gevoerd worden
volgens de voorschriften van het natuur
recht, en de daarmede niet in strijd
zijnde bepalingen van het volkenrecht.
En in geen geval mag hij langer wor
den voortgezet dan strikt noodzakelijk
is voor het doelrechtsherstel.
5. De liejde. en zelfs het hoogere
recht, eischen dat men uit den oorlog
geen grooiere rampen zie aankomen
dan het verlies van zijn recht zou zijn.
En nu moei men niet te gauw zeggen
Dat is tegenwoordig altijd het geval
Want vooral voor den staat is de
handhaving, indien mogelijk, van onaf
hankelijkheid en recht een enorm goed.
Daarop is heel de weiciaorde van de
menschelijke samenleving gebaseerd,
en de gevolgen waren niet te overzien,
wanneer men eenvoudig uit vrees voor
offers (toegegeven: ook vreeselijkc,
offers, zooals de oorlog vergt) de wereld
maar prijsgaf aan wie geen recht er
kennen of ontzien.
Levenslesles.
Wees meester over u zeiven. Zeg
niet alles wal gij weet; geloof niet alles
wat gij hoorl; doe niet alles wat gij
kunt. Handel met kalmte; kalmte is
het kleed der kracht en overijling ont
slaat uit het bewustzijn van zwakte.
hij zoo licht in gedachteloos naboot
sen en napraten. Veel ronddwalen
brengt niet op den goeden weg. De
eerste stap tot de wijsheid is, niet mee
te doen met de dwaasheden der meer
derheid. De wijzen zijn wijs, omdat zij
den moed hebben tot de minderheid
te behooren, d.w.z. tegen den stroom
op te roeien; de meerderhe d iaat zich
liever met den stroom afdrijven.
Breng uw doen en laten voor den
onomkoopbaren rechter, uw geweten.
Vorm uw karakter. Dit kan slechts
geschieden door u zeiven geweld aan
te doen. Zonder zelfbeheersching ver
krijgt gij niet eens aangename manie
ren in den omgang met anderen; hoe
veel nuttiger en noodzakelijker is het.
orde te brengen in de innerlijke bewe
gingen van uw gemoed! Er is geen
inborst zoo goed, of ze kan allengs
door slechte aanwensels bedorven
wordenmaar ook geen zoo verkeerd,
kan door aanhoudende inspan
ning veredeld worden.
Gelijk in iedere stad, zegt een oude
heidensche denker, naast edelen en
aanzienlijken ook allerlei gepeupel
woont, zoo is ook in iedereen, zelfs in
den edelsten en verhevenslen mensch,
de kiem tol het lage en gemeene voor
handen. Dit gepeupel moei in loom
gehouden worden.
Zich zelf bestrijden is de moeilijk
ste strijd, zich zelf overwinnen de
schoonste zege. Met dit werk komt
niemand in zijn leven geheel klaar.
Uw hart is een akker, waarop aliijd
onkruid tusschen de tarwe voortwoe
kert. Wie een valsche vriend is van
zich zeiven, is zijn ergste vijand. P. O.
Voor Hen die op reis
gaan.
Paspoorten en bewijzen van Nederlan
derschap. Opgave van de landen waar
voor wel cn waarvoor geen visum
vereischt wordt.
Ten dienste van hen, die op reis
gaan, volgen hier eenige gegevens om
trent paspoorten, pasvisa en bewijzen
in Nederlanderschap.
Het aanvragen van een nieuw pas
poort moet geschieden ten raadhuize.
Bij de aanvrage behooren overgelegd
le worden drie foto's (voor een familie-
paspoort twee maal drie foto's).
Dringend wordt aanbevolen trouw
boekjes, eventueel trouw- en geboorte
bewijzen en oud-paspoort mede te
VOOR FIJNPROEVERS
brengen. Niet-overlegging dier bewijzen
zal belangrijke vertraging in het be
komen van een paspoort ten gevolge
hebben.
De kosten voor enkelvoudige, zoowel
als familiepaspoorlen bedragen f2.50.
Nieuwe paspoorten moeten persoonlijk
worden afgehaald. Voor familiepaspoor
len moeten zoowel de houder al3 diens
echtgenoole verschijnen.
Men dient het paspoort zorgvuldig
te bewaren, aangezien gedurende den
geldigheidsduur slechls bij zeerhoogc
uitzondering en niet dan na een inge
steld onderzoek een nieuw exemplaar
mag word n uitgereikt, hetgeen met
veel oponthoud gepaard gaat.
Bij het aanvragen van een nieuw
paspoort moet het oude worden inge
leverd. Verlenging van paspoorten kan
geschieden tot en met zes maanden
i afloop van den geldigheidsduur.
Inlevering van aanvragen om verlen
ging en het afhalen dier paspoorten
behoeft niet persoonlijk te geschieden.
De verlengingskosten bedragen f2.50
voor elk paspoort.
De afgifte van het paspoort geschiedt
alleen bij verschijning van alle in het
paspoort vermelde personen, uitgezon
derd de kinderen.
Geen visum (handteekening van de
consul van het betreffende land).
In de volgende landen is geen visum
eer vereischt; België, Zwitserland,
Luxemburg, Italië, Denemarken. IJsland,
Noorwegen Spanje, Engeland, Zweden,
Vorstendom Lichtenstein, Cuba, Japan,
Uruguay, Portugal, Oostenrijk, Duitsch-
iand, Haïti, Nicaragua, Panama, Sal
vador, Mexico, Estland, Finland, San
Marino en Siam.
Voor Nederlanders naar Ned.-Indië,
per boot van een Hollandsche haven
naar Ned.-Indië, is geen paspoort noo-
dig, doch wel gewenscht, wijl men
anders de boot onderweg niet kan ver
laten. Wie geen paspoort heett, kan
met een bewijs van Nederlanderschap
volstaan. Overigens vervoege men zich
voor alle nadere inlichtingen tot de
Consulaten.
Naar de Stembus
Als men, om welke reden ook, op
3 Juli 1929 wil stemmen in plaats van
in de gemeente, op welker kiezerlijst
men voorkomt, in een andere gemeente
moet men het volgende doen
1. Men moet uiterlijk Udagenvóór
den dag van de stemming, dus uiter-
lijk 19 Juni 1929,
Tuinslangen
55 cent per Meter
Complete Tuinslang {6.00
WILLEM REITH
LAANSTRAAT 48 BAARN TELEF. 79
2. ter secretarie van een willekeurige
gemeente in Nederland,
3. persoonlijk verschijnen en
4. aldaar een verklaring afleggen,
die op schrift wordt gesteld en die
dooi hem mede wordt onderleekend
en die het volgende inhoudt:
a. dagteekening en plaats van ge
boorte van den aangever;
b. naam van de gemeente waar hij
op de kiezerslijst voorkomt; dus de
gemeente waar hij, als hij bovenstaande
verklaring niet aflegden, zou moeten
stemmendit is de gemeente waar hij
op 1 Januari 1929 zijn verhuisbiijet
had;
c. de gemeente waar hij wil stem
men, met opgave van een adres in die
gemeente, zoo mogelijk met aanduiding
van straat en huisnummer;
Als men dus na 1 Januari 1929 ver
huisd is en na dien datum zijn ver-
huisbiljet heeft opgehaald en naar een
andere gemeente heeft overgebracht of
als men weet dat men op 3 Juli 1929 niet
de plaats zal zijn waar men op I
Januari zijn verhuisbiijet had, kan
men stemmen in de gemeente waar
men op 3 Juli aanwezig is, mits
men tusschen I Juni en uiterlijk 19
juni a.s. bovengenoemde veklaring
persoonlijk mondeling aflegt op de
secretarie van welke gemeente ook in
Nederland, welke verklaring daar dan
op schrift wordt gesteld en die men
mede moet onderteekenen.
Laten de Katholieke kiezers en kie
zeressen, die na 1 Januari 1929 zijn
verhuisd of die weten dat zij op 3
Juli niet in de gemeente aanwezig
zullen zijn waar zij op de kiezerslijst
staan, d.i. dan de gemeente waar zij
op I Januari 1929 woonden, van de
bevoegdheid gebruik maken om inde
gemeente te stemmen waar zij wèl op
3 Juli aanwezig zijn. Laten wij zorgen
dat niet hun stem voor de Katholieke
lijst verloren gaat. Laten zij dus tijdig
d.w.z. uiterlijk op 19 Juni persoonlijk
naar de secretarie gaan en mededeelen
dat zij ergens anders willen stemmen
in waar zij op de kiezerslijst staan.
De kiezers moeten hiermede niet
wachten tot zij de oproepingskaart
voor de stemming thuis krijgen, want
dan is het te laat. Immers die oproe-
pingskaarlen ontvangen zij pas uiterlijk
3 dagen vóór de stemming, terwijl
14 da^en vóór de stemming de ver
klaring op de secretarie moet zijn af
gelegd.
Laten zij ook niet wachten tot 19
Juni, want dan vergeten zij het wel
licht weer, maar laten ze direct op ot
na 1 Juni a.s. er voor zorgen.