I TechniM-ïgnassinoen
Hp Cycle Import BÈ
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Waarschuwing
Zaterdag 20 September
Langestraat 86 - Tel. 486
Koopt ow Schiijfmachino
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prps
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
De €embode
Adv*rUmti8n 26 cent per regel. BQl#kek
voor handel en nijverheid bp geregeld adver
teren. Advertenlièn moeien Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur m den morgen zjfn bezorgd.
Kantoor en Drukkerij Langegricht 28 ta Amersfoort - Telefoon 314
Vier en veertigste Jaargang
rostri KI IIO. 44234
Vrijdag 19 Sept. 1930 - No. 50
Afwisseling brengt dikwijlsden geest
meer verkwikking dan rust.
Epistel en Evangelie.
15e Zondag na Pinksteren.
Les uit den brief van den H. apostel
Pauius aan de Galaten; V, 25 - VI, 10.
Broeders 1 Zoo wij door den Geest
leven, laat ons ook naar den Geest
wandelen! Laat ons geen bejagers
worden van ijdele eer, elkander uit
tartend, elkander benijdend. Broeders
Mocht ook iemand door eenig.misdrijf
overvallen zijn; gij, die geestelijk zljt,
onderricht den zoodanige in den geest
van zachtmoedigheid, terwijl gij acht
Keft op u zeiven, opdat ook gij niet
bekoring komt. Draagt elkanders
lasten; en zóó zult gij de wet van
Christus vervullen. Want als iemand
meent iets te zijn, ofschoon hij niets
is, bedriegt hij zich zeiven. Een ieder
nu beproeve zijn eigen werk; en zóó
zal hij roem hebben in zich zeiven
alleen, en niet in eenen andere; want
een ieder zal zijn eigen last dragen.
Hij nu, die onderwezen wordt in
het woord, deele aan degene, die hem
onderwijst, van alle goederen mede.
Bedriegt u niet! God Iaat zich niet
bespotten! Want wat de mensch ge
zaaid heeft, dat zal hij ook maaienhij
toch die in zijn vleesch zaait, zal ook
van het vleesch verderf maaiendie
echter in den geest zaait, zal van den
geest het eeuwig leven maaien. En
Iaat ons, het goede doende, niet moede
worden; want, indien wij niet moede
worden, zullen wij te zijnen tijde
maaien. Laat ons derhalve, zoolang
wij tijd hebben, weldoen aan allen,
doch voornamelijk aan de huisgenooten
des geloofs,
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; Vil, 1116.
in dien tijd begaf Jezus Zich naar
eene stad, die Naïm genoemd wordt,
en met Hem gingen zijne leerlingen
en eene talrijke schare. Als Hij nu de
poort der stad naderde, zie, werd er
een overledene uitgedragen, een éénige
zoon zijner moeder, en deze was we
duwe; en eene grootere schare uit de
stad was met haar. Toen de Heer haar
gezien had, werd Hij door medelijden
met haar bewogen en zeide tot haar:
Ween niet! En Hij trad nader en
raakte de lijkbaar aan (en de dragers
stonden stil). En Hij sprak: Jongeling!
ik zeg u, sta op 1 En hij die gestorven
was, zette zich overeind en begon te
spreken. En jesus gaf hem aan zijne
moeder. En vrees greep allen aan, en
zij verheerlijkten God, zeggende: Een
groot Profeet is onder ons opgestaan 1
en: God heeft zijn volk bezocht!
KAffTOORBOEKHANDEL
I F. A TÜLP
Langcstraat 66 to. Krommutrut TEL 326
ISCIQSl- EK TIEIillIEIIIIlMtl
voor alle inrichtingen van onderwijs
bereiden. Ën waarin bestaat diev._.
bereiding? Vooreerst hierin dat men
leeft in staat van heiligmakende genade.
Ten andere moeten wij ons beijveren
door deugden en goede werken dage
lijks onze verdiensten voor den hemel
te vermeerderen.
Toen de Heer de weduwe zag werd
Hij dcor medelijden met haar bewogen.
Hier zien we wederom in Jezus den
Vertrooster der bedrukten. Door de
tranen dezer bedroefde weduwe werd
Hij tot medelijden bewogen en Hij
wekte haren zoon ten leven op. Waar
zijt gij, bedrukte weduwen en weezen
en allen dife in droefheid zucht? In
welk lijden gij u ook moogt bevinden
neemt uw toevlucht tot Jezus. Hij, die
zich over de tranen dier weduwe ont
fermde zal ook u vertroosting, redding
of hulp verleenen.
Aldus sprak Hij tot den jongeling:
jik zeg u, sta op". Op dit woord van
den Almachtige rees de jongeling over
eind en herleefde. Die machtige stem
zal ook onze lichamen eenmaal uit de
graven opwekken op den dag der ver
rijzenis. Dan zal ook tot ons gezegd
worden: „Ik zeg u, sta op" en komt
ten oordeel, sommigen tot heerlijkheid,
anderen ter verdoemenis. Mochten wij
ons intijds door een godvreezend leven
tot een heerlijke verrijzenis voorbe
reiden 1
En vreeze beving allen en zij ver
heerlijkten God. De geheele schare die
er bij tegenwoordig was verheerlijkte
Jezus' groote daden. Ook wij moeten
de wonderwerken Gods hoogachten, en
voor de gunsten, die God ons en onzen
naaste betoont, den Schepper prijzen
en Hem verheerlijken.
Liturgische Kalender.
Week van 21—27 September.
Zondag 21. H. Mattheus, Feesteigen,
MisOsJusti, 2e geb. en laatste Evang.
v. d. 15e Zond. na Pinksteren, Prefatie,
van de Apostelen.
Maandag 22. H. Thomas v. Villanova,
2e geb. H.H. Mauritius enz.
Dinsdag 23. H. Linus, 2e geb. H.
Thecla, 3e A. cunctis.
Woensdag 24. O. L. V. ter Slaven,
Credo, Pref. H. Maagd.
Donderdag 25. Mis v. d. 15e Zond.
na Pinkst., zonder Gloria, 2e geb. A.
cunctis, 3e naar keuze.
Vrijdag 26. H.H. Cyprianus enz.,
2e geb. A cunctis, 3e naar keuze.
Zaterdag 27. H.H. Cosmos en Da-
mianus, 2e en 3e geb. als gisteren.
Evangelieverklaring.
15e Zondag na Pinksteren.
Het Evangelie geeft ons aanleiding
tot een allernuttigste en heilzame over
weging. Ziel er werd een doode uit
gedragen ioen Jezus aan de poort der
stad Naïm kwam. De doode was een
jongmensch, een eenige zoon, de steun
zijner moeder. Deze doode herinnert
ons dat wij allen sterven moeten; dat
de dood niet alleen ouden en bejaar
den, maar ook jongelieden in den bloei
hunner jaren wegrukt. De dood ontziet
niemand noch rijken, noch armen. De
dood klopt zoowel aan de paleizen der
koningen als aan de hutten der armen.
De dood kan ons verrassen op een uur
dat wij het volstrekt niet vermoeden.
Deze waarheid bevestigt ons de dage-
lijksche ondervinding en moet elk ver
standig christen aansporen tot een aller
belangrijkste plicht, n.l. dat wij ons
dagelijks tot den dood moeten voor-
vuil zijn, komt er regen, zien ze er
z'n Zondagsch, fijntjes uit, dan volgt
schoon weer. Als de poes zich wascht,
dan voorspelt ze droog weer. 't Loopt
mis met het weer, als de slakken een
kluitje aarde kruien, maar loopen ze
met gras te koop bij wijze van knoops-
gatbloem, dan wordt het weer goed.
Is de kattepoes dwars, d.w.z. likt ze
zich tegen het haar in, dan komt er
onraad in den vorm van onweer.
Onder het volk leefde nog vroeger
de opvatting, dat de frissche padden
uit de vochtigheid van den grond ont
stonden. Vandaar bestaat nog de weer-
regeler komt regen, als de padden
over den weg kruipen.
Mooi, helder weer werkt opwekkend,
niet enkel op de menschen, maar ook
op dieren, vogels, insecten en 't is heel
best aan te nemen, dat weersverande
ring te voren reeds gevoeld wordt.
Vandaar: als de kinderen wild en
rumoerig zijn, als de kat gekke spron
gen door het huis maakt, als de koeien
hun roer recht de lucht in steken en
langs de hagen beginnen te stormen,
en de paarden, zoo bang van onweer,
onrustig worden, opgepast dan, want
ïweer of storm of regen is op komst.
Maar kraait het wiegekind en de
haan voor dag en dauw en probeert
de zwaluw iedereen wakker te zingen,
mooi weer op til.
Als de kwartel rustloos slaat
Weet: het spoedig reegnen gaat.
Als de kikvorsch kwaakt
Vast regen naakt.
(Wordt vervolgd.)
Weerkunde.
Iedereen klassineert over het
iedereen denkt er het zijne van en zegt
het zijne van maar... er zijn
er heel weinig, die er veel van weten.
Toch leeft er onder het volk heel
wat weerkunde, al is die weerkunde
nu juist niet zoo diep-wetenschappelijk.
Die volksweerkunde is van geslacht
tot geslacht overgeleverd en is ont
staan uit een ervaring van vele eeuwen.
Van zelf doen boeren en herders,
schippers en visschers, die voortdurend
met het weer te maken hebben, veel
aan weerkunde. Ze halen hun kennis
niet uit de boeken, maar uit hun dage-
lijksche ondervinding en nog meer uit
de oeroude overleveringen. Zoo hebben
we een massa weerregels, die heel
dikwijls door het volk in rijm zijn ge
bracht en voor heilig doorgaan. God
dank spreekt er nog in die weerkennis
een echt-godsdienstig gevoel; zoo heb
ben we o.a. nog veel z.g. weerheiligen,
regenheiligen, sneeuwheiligen, op of
rond de feestdagen van die heiligen
moet het weer omslaan, het moet op
die dagen regenen of sneeuwen enz.
In den volksmond worden die be
paalde heiligen voorgesteld als de per
sonen, die dit of dat weer brengen.
,,St. Petrus vischt graag", „St. Mi-
chiel verbiedt strooien hoed en kiel".
.,Sint Leendert vangt vliegen" of „slaat
ze dood".
Soms heeft het den schijn, dat het
weer er is om het rijm en niet omge
keerd. Zoo o.a. Sint Andries brengt de
vries, Sint Mathijs breekt het ijs.
Meermalen voelt men dat het volk
ietwat bijgeloovig is. Wanneer wilde
ganzen b.v. in den vorm eener V vlie
gen, dan beteekent dit vorst, als de
kwartiermaan (eerste of laatste kwar
tier van de maan) achterover ligt als
in een schuitje, dan noemen de Friezen
haar een „sleejager", spoedig zal men
de slee op het ijs kunnen gebruiken;
grijze kraaien in de buurt der huizen,
kondigen strenge vorst aan.
in ons kraakhelder water- en mod
derland ziet men graag propere dieren
en vogels. Zien ze er zindelijk en netjes
uit, dan komt er schoon weer, zijn ze
vies en vuil, dan is dat een kwaad
teeken en komt er regen en modder.
Zoo gelden nog onder ons Hollandsch
volk de weerregels: Als de ooievaars
Staten-Generaal.
De nieuwe zitting der Stalen Gene
raal werd Dinsdag door onze Koningin
met groot gevolg, in pracht en praal
geopend.
H. M. hield daarbij de volgende
openingsrede
Temidden van U, Leden der Staten-
Generaal, kan Ik den toestand des
Lands, al stemt veel tot erkentelijkheid,
niet onverdeeld gunstig heeten. De
economische crisis, die zich over de
geheele wereld doet gevoelen, heeft
ook zoowel in het Rijk in Europa als
in de Overzeesche Gewesten tot ern
stige gevolgen voor het bedrijfsleven
geleid. Hier te lande maken in het
bijzonder verschillende takken van onzen
land- en tuinbouw moeilijke tijden door.
Groote krachtsinspanning en wijs be
leid zuilen met Gods hulp moeten
voeren naar betere tijden.
Onder de voorzieningen, welke zul
len moeten worden getroffen om de
moeilijkheden te overwinnen, treedt de
hervorming van de economische voor
lichting op den voorgrond. Daar echter
de crisis de geheele menschheid drukt,
is zelfs van de best voorbereide en
ten uitvoer gelegde maatregelen weinig
vrucht te verwachten, indien zij niet
door oprechte internationale samen
werking in hun kracht worden ver
sterkt. Ook met het oog hierop blijft
Mijn voortdurende aandacht gericht op
het bevorderen van betere internatio
nale verhoudingen. De zeer vriend
schappelijke aard van de betrekkingen,
die wij met de andere Mogendheden
onderhouden, vormt voor dit streven
den onmisbaren grondslag.
Een donkere schaduw wordt door
de ingetreden crisis geworpen over den
toestand van 'sRijks financiën. Niet
alleen zal het gunstig verloop van de
opbrengst der middelen, zooals dit in
de laatste jaren werd gezien, een einde
nemen, maar ook van een normale
stijging der middelen zal eerlang geen
sprake meer kunnen zijn. Anderzijds
zullen de natuurlijke oorzaken, welke
tot een normale stijging der uitgaven
Jkt bjij.
ven behouden. Naast voortgezette ver
sobering van 'sRijks dienst door
reorganisatie, zal daarom buitenge
wone beperking in het nemen van
maatregelen, welke offers van 'sRijks
schatkist vergen, in de naaste toekomst
plicht zijn.
In Nederlandsch-Indië openbarende
gevolgen van de crisis zich reeds in
een sterke daling van de opbrengst
der landsmiddelen. De uiterste zorg
zal vereischt zijn om het evenwicht in
de Indische begrooting te bewaren
zonder de grondslagen van welvaart
en volksontwikkeling aan te tasten.
Verschillende ontwerpen van wet
zullen bij U aanhangig worden gemaakt.
Naast andere ontwerpen van justi-
tiëelen aard zal U een voorstel van
wet betreffende de rechtsverhoudingen
ten aanzien van handelsagenten
handelsreizigers worden aangeboden.
Een voorstel tot wijziging van het
reeds eerder ingediend ontwerp van
een Cursuswet zal U spoedig bereiken.
Een ontwerp van wet tot herziening
jn de Lager Onderwijswet 1920 zal,
réar ik vertrouw, nog in dit zitlings-
j'\r bij U worden ingediend.
Een wetsontwerp betreffende de
rechtspositie der militairen kan spoe
dig worden tegemoet gezien.
Blijvende aandacht wordt geschon
ken aan de spoedige totstandkoming
van verbeteringen in de wegen te land
te water en thans in het bijzonder aan
den bouw van vaste bruggen over onze
groote rivieren.
Een wetsontwerp inzake de bijdrijfs-
raden nadert zijn voltooiing. Tegelijk
daarmede zal worden ingediend een
in ontwerp gereed zijnd voorstel be
treffende de publiekrechtelijke regeling
van de collectieve arbeidsovereen
komsten. Voorts zijn ontwerpen voor
een nieuwe veiligheidswet en voor een
wijziging van de stuwadoorswet voor
bereid.
De ontwikkeling van de staatkun-
ge verhoudingen in Nederlandsch-
Indië vordert bij voortduring aandacht.
De invoering van de Bestuurshervor-
ming heeft over geheel Java en Ma-
döera haar beslag gekregen. De ge
leidelijke doorvoering van die hervor
ming in de buitengewesten is in voor
bereiding. Het overleg omtrent wet-
--•.vende maatregelen om principieele
iperking te brengen in het stelsel
van arbeidsovereenkomsten onder straf
bedreiging is zoover gevorderd, dat
een desbetreffende ontwerp-ordonnan-
tie eerlang in Indië in openbare be
handeling zal kunnen komen.
De economische toestand van Suri
name, welke ook den terugslag onder-
«^dt van de daling der marktprijzen
van de voornaamste landbouwvoort-
brengselen van het gewest, blijft ge
drukt. Die van Curasao geeft reden
tot voldoening.
Met den wensch, dat God Zijn zegen
aan Uwen arbeid moge schenken, ver
klaar lk de gewone zitting der Staten-
Generaal geopend.
Oude gebouwen enz.
In de Omstreken.
Door T. PLUIM.
II
Soest.
In 't nieuwe Raadhuis bevindt zich
jn schouw van 1650, afkomstig uit een
patricisch huis in Utrecht (N. Gracht 6).
De Herv. Kerk, aan de H.H. Petrus
en Pauius gewijd, geheel gerestaureerd
in 1905, heeft één beuk met chooren
westtoren (uit het laatst der 15e eeuw).
In de kerk o.a. negen rouwborden uit
de 17e en 18e eeuw, een klok van
Wilhelmus van Wou 1506, één van
Ciaes Norden en de Grave 1709. Het
Angelusklokje op 't dak is pl.m. 1850
aan de gemeente afgestaan, die het als
„brandklok" gebruikte. Ik heb daarop
de aandacht gevestigd en men heeft
mij verzekerd, dat het zijn eereplaats
zal terugkrijgen of althans een waar
diger plaats dan op een brandspuiten
hum.
de herstelling van den toren in
1905" zijn zeer belangrijke fragmenten
van kerkbeelden uit de 14e en 15e eeuw
gevondenzij zijn naar 't Rijksmuseum,
't Stedelijk Museum van Utrecht
Flehite overgebracht.
Van de Ridderhofstad Isselt bestaat
nog de kapel, 15 eeuw, met rouwbor
den en een klokje van 1717.
Van 't vroegere klooster van St. Bri-
;itta bestaat nog de boerderij „het
.ange Huis" bij de Herv. Kerk, met
een oude schouw.
Soesterberg.
De R.K. kerk bezit een groote schil
derij, kruisafneming, gemerkt: Leonar-
dus de Laaff fecit.
Baarn.
De Herv. Kerk, aan St. Pauius ge
wijd, is in 1888 geheel verbouwd. De
toren dateert uit de 15e eeuw. De
preekstoel dagteekend van omstr. 1650.
De eenige torenklok is in 1772 door
Pieter Seest gegoten. Een gedeelte van
een doopvont uit de 9e h 10e eeuw
staat onder den toren.
Van het oude St. Annagild, dat nog
steeds bestaat, wordt in het hotel
Centraal een trom bewaard, vermoe
delijk uit de 17e eeuw
is de laatste dag der
1. Gratis een Rijwiellamp op ieder „Tecliflica" Rijwiel.
2. Bagagedrager op ieder „Eteroa" Rijwiel.
3. Bij aankoop van f 10.— een prima Koperen Voetpomp.
4. Iedere kooper die voor één golden besteed een Cadeau.
voorheen Krommestraat 64", thans
Hoek Groenmarkt
Soestdijk
Het Paleis is in 1674 geslicht en
later verbouwd (vergroot), vooral in
1815 onder de architecten de Greeff
en Reijers (toen bepleisterd), heeft
ameublementen uit 't begin der 19e
eeuw, portretten en schilderstukken
betrekking hebbende op 't Huis van
Oranje-Nassau; borstbeelden van prins
Willem I en Maurits, gemerkt (Rombout
Verheult? enz.
De gedenknaald van Waterloo in
1815 opgericht ter eere van den Prins
i-Oranje (later koning wiltem II),
een ontwerp van den architect
of noemt een abonnement eoor onder
houd van uw schrijfmachine bij
H. ELZETJAAR
KANTOORBOEKHANDEL 0
LANGESTRAAT 84 TEL. 528
Van der Hart. De kanonnen ter weers
zijden zijn in 1830 op de Belgen ver
overd.
De Vuursche.
De Herv. Kerk, een kruiskerk, is in
1659 gebouwd en in 1843 hersteld.
Zij bevat: een koorhek en doophek
van omstr. 1660, evenals koperen kaars-
armen uit dien tijd. De lezenaar dateert
van 1822. De twee zilveren avondmaal-
bekers hebben gegraveerde wapens,
1657; de klok is van 1683.
Het Kasteel Drakesteyn is gebouwd
in 1640 ter vervanging van een oud
kasteel; bezit een volledig theeservies
der Amstelfabriekeen bord met de
eigenaren van 953 tot 1750, enz.
Groeneveld.
Het Huis Groeneveld (Baarn, vlak
bij Eemnes) is omstreeks 1707 gebouwd
door Marinus Mamuchet van Houd-
ringen. Het bevat nog vertrekken in
Lodewijk- en Empire-stijlentwee ver
sierde kanonnetjes van 1660, en een
huisschel van 1723.
Hoogland.
De Herv. Kerk (van 1843;vóórdien
tijd deed het kerkje op Coelhorst dienst)
bezit een tinnen avondmaaistel uit de
18e eeuw.
De R. K. Kerk heeft o.a. twee koperen
doopschotels uit de 15e en 17e eeuw.
Het Huis Coelhorst (in 1360 ver
meld) dagtf.ekent uit de 15e en 17e
eeuw; van binnen geheel vernieuwd;
de hal van 1617.
Leusden.
Hemersveld. De R. K. Kerk bezit
een eiken Piëta, uit de 15e eeuw!, en
'n geschilderd portret vanJos.Galrani,
pastoor aldaar, 17491791.
in de boerderij de Groote zwarte
Steeg is een vertrek, dat de oude ge
rechtszaal der heerlijkheid Aschat was,
met een hardsteenen schoorsteen van
omstreeks 1750.
Leusbroek. Het Herv. Kerkje, 1828,
bezit eenzilveren avondmaalschotel
en beker met inschrift: Everhard de
Weede.
In de buurtschap Heetveld, bij de
Treek, bezit°een boerderij een gevel
steen met wapen uit 1614.
Leusden, Oud-Leusden. Van de Kerk,
aan den H. Antonius gewijd, die in
1828 werd afgebroken, zie Leusbroek,
staat nog de baksteenen toren van
omstreeks 1200, met een klok van 1677,
gegoten door Gerard Koster, 't Is het
graf van de familie De Beaufort.
Stoutenburg.
Achterveld. De R.K. kerk, van 1844,
bezit 4 koperen kronen uil de 18e eeuw.
Snorrenhoef. Bij dit gehuchtje ligt
de boerderij Groot-Zandbrink, waarbij
een ronde heuvel, door een sloot om
geven. Hierin is omstreeks 1880 ge
graven en zijn er gewelfde ruimten
gevonden.
Woudenberg.
De Herv. kerk is geheel vernieuwd
alleen de toren dagteekent nog uit de
15e eeuw. De kerk bezit een eiken
preekstoel van omstreeks 1610; drie
koperen kronen en blakers uit de 17e
eeuw en een lezenaar uit 1708. In den
toren hangt een klok van omstreeks
1520 en één van Henricus de Borch
uit 1512.
De plaats van 't voormalige huis
Lichtenberg is nog te herkennen aan
de gracht; er slaat nu een gebouw,
dat van 't oude kasteel nog over is;
het heeft oude zolderingen, trap, ge-
kruiswelfde kelders en een gemetselden
schoorsteen met wapen, uit de 16e
eeuw. Het is nu tot drie arbeiders
woningen ingericht.
In de nabijheid de Pyramide van
Austerlitz, in 1804 door Fransche en
Nederlandsche troepen onder generaal
Marmont opgeworpen en met houten
naald bekroond. Deze was 1Ó08 reeds
verdwenen, en is in 1894 door een
steenen vervangen.
Binnenland
GED. STATEN VAN UTRECHT.
De heer H. van Andel heeft aan de
Staten medegedeeld, dat hij zijn functie
als lid van de Gedeputeerde Staten
van Utrecht, met ingang van I Oct. a.s.
neerlegt. Hij doet het omdat bij hem
gaandeweg de overtuiging rijpte, dat
de behoorlijke waarneming van dit
ambt zijn krachten te boven gaat.
De heer Van Ande! fungeerde 13 jaar
als lid van Gedeputeerde Staten en hij
deed zulks op zeer loffelijke wijze.
