sanatocen
Wij alléén
In Amersfoort, koopen persoonlijk alle vlschsoorten In de
Rijksvlschhallen te IJmuiden. U ia dus steeds verzekerd
van de billijkste prijzen en de noodzakelijke kwalitlteits-
contrOle! Thuisbezorgen zonder verhooging
Umuider Viscbhandel H. GLASTRA Co. N.V.
ALLEENUTR.STRAAT 40 - TEL. 92 AMERSFOORT
HOÖFDKANTOOR IJMUIDEN - OPGERICHT 1 MEI 1900
Steeds voorhanden: Tarbot-tong, Kabeljauw, Schelvisch, Schol
Bot enz. Vischconserven. Warme Croquetten en Vischkoekjes
Heerlijke gebakken visch - Gemarineerde Haring - Rolmops
alle opzichten zijn; hun actueele
geestigheden tintelen van humor en
worden versterkt door de lachwek
kendste mimiek. We zijn er van over
tuigd dat het A'foortsche publiek ge
noegzaam reclame voor deze beide
humoristen zal maken, om hen nog
meerdere malen hier ter stede te zien
optreden. En nu de reden waarom
onze verwachting niet bedrogen uit
kwam omtrent de uitvoering van de
Orchestvereeniging „St. Cecilia", Goed
willende vrienden meenen vaak zoo'n
gezelschap een dienst te bewijzen door
voor en vooral na zoo'n avond in
hoogdravende overdrevenheid maar
alles huizenhoog te prijzen. Wij vree
zen steeds dat zulk geschrijf slechts
kan voeren tot zelfoverschatting, wat
vooral bij jeugdige dillettanten als van
St. Caecilia meer na- dan voordeel
brengt.
Er kin aan de vertolking door St.
Caecilia nog heel wat geschaald, ver
volmaakt worden aan fijne nuanceering.
meerdere eenheid en toon en streek en
volkomener zuiverheid. Laat Dir. Wie-
laart echter op dezen weg met z'n
wakker troepje onverpoosd voortgaan;
hij verricht, geholpen vooral door het
wakkere bestuur, een heerlijk be
schavingswerk.
Niet enkel heeft de muziek haar
veredelenden invloed op de uitvoeren
den zelf, doch ook op het publiek.
Het deed ons deugd dat we in Amers
foort onder ons Roomschen toch nog
wel de zaal van St. Aechten vol toe
hoorders zien voor een instrumetaal
concert. We hopen zelfs, dat binnen
afzienbaren tijd die toehoorders de
noodige rust weten te bewaren, die
het genieten van het gebodene zoozeer
vergemakkelijkt en verhoogt. Dan
groeit de liefde voor de muziek van
zelf en we zullen zien, hoe ook het
gehalte der toehoorders nog stijgt met
net aantal zoo, dat voor zooveel toe
wijding en zoo'n goed doel een tweede
avond mogelijk zij.
De nieuwe garage van de auto
firma van Hamersveld zal vermoedelijk
op 3 Februari a-s. worden geopend.
Geslaagd te Utrecht voor het boek-
houddiploma „Mercurius" onze stad-
Senooten de heeren v. d. Brink en
i. Landman beide opgeleid door den
heer K. A Groenhuysen, leeraar Boekh.
M.O. alhier.
Burgerlijke stand.
13 jan. Geboren: Adriaan, z.vanN.
PallandenG.Mets. Overleden: Ever-
dina L. v. Geijn, 70 jr. Marretje
v. 't Hof, 5 mnd. Gerardus Smink,
73 jr.. wedn. van W. Huppelschoten.
14 Jan. Geboren Jan, z. van H. ten
Kulve en B. H-. v. Varik. Overleden
Johannes W. de Vries. 4 mnd. Carel
A. H. Bartelman, 57 jr., echtg. van
F. M. de Bie.
15 Jan. GeborenAntonia, d. van
D. A. v. Schaik en A. C. A. Froom.
OndertrouwdIJ. E. Dijkstra en
H. E. Mulder. P. H. Bos en J. M.
Geijtenbeek. J. A. Barends en E.
Koning. J. J. Bunnik en A. Smink.
- N. de Jong en A. v. Diggelen.
C. Sleeking en J. F. Querforth. -
Nijveldt en M. C. Brouwer. P. H. C.
Meeusen en M. W. v. Nes. W. J.
A. v. Appelen en J. Th. M. Reijmers.
J. Th. Rutgers en G. G. M. Koops.
I Gehuwd H. P. B. de Wilde en M
H. Barbie. D. B. Meurs en A. B.
A. Lith. OverledenBarbara C. M.
v. d. Mast. 83 jr., wed. van M. A
v. Mierlo.
16 Jan. Geboren Esselina Johanna
Egberdina, d. van H. Driezes en J R.
Zwiers. Reinier David, z. van Chr.
W. P. Groeneveldt en J. H. Spruijt.
Hubertus, z. van R. v. Drie en W. Vos
kuil. Nicolaas Gerardus, z. van J
B. O. Rutgers en C. P. Biiekendaal.
Helena Francisca, d. v. E. G. Hil-
horst en J. G. Sleurink. Overleden
Hendrika W. de Ruijter Korver, 61 jr.,
echtg. van C. Klomp.
17 Jan. Geboren: Karei, z. van K.
Ouwerkerk en M. W. v. Boeijen.
Gerrit, z. van J C. A. W. Brink en
A. Koenen, i OverledenCornelia van
Groenestein, 79 jr., wed. van P. Croes.
19 Jan. Geboren Petrus Karei, z.
van P. K. v. Eijkelenburg en W. G.
v. Doorn. Marie, d. van C. van
Nieuwenhuizen en E. A. v. Bekkum.
Gerard, z. van W. Bonte en B.
Schuit. Wijmpje, d. van A. J. H.
Jans en P. Staal. Theodoor, z. van
P. Ruitenbeek en K. H. Koot. Catha-
rina Maria, d. van P. W. Zeijlmans
en J. M. Neerings. Cornells, z.
J. de Gast en W. Weh-rivoi.
Amersfoort In 1849
door A. F. VAN BEURDEN.
echtg.
Hcere.
Van Amersfoort naar Amsterdam
voeren de beurtschippers: J. Bos, S. J.
Houtsaager, L. I. Koekoek en C. de
Weerd.
In dit jaar 1849 werd van 1 juni
af nog eene postwagendienst geopend
door B. van den Broek in het loge
ment de Vergulde Zwaan.
Het Bestuur der stad was samen
gesteld uit Burgemeester, twee wet
houders, secretaris en elf raadsleden,
die ongeveer om de zes weken ver
gaderden in het nog in gebruik zijnde
gemeentehuis Westsingel, dat indertijd,
toen het stadhuis op den Hof door
ouderdom onbruikbaar geworden was,
eerst van de familie Cohen gehuurd,
daarna gekocht was.
Amersfoort werd in de Provinciale
Staten vertegenwoordigd door
Scheltus van Leusden, rechter en raads
lid te Amersfoort en mr. J. de Louter
notaris en raadslid alhier.
Men beraadslaagde in de Prov. Staten
te Utrecht in den zomer en 't najaar
van 1849 veelvuldig over het ontwerp
der gemeentewet.
Daar de cholera hier slachtoffers
maakte, 9 overleden, was het dit jaar
geen kermis, wat de heeren Jacobs en
Meijers aanleiding gaf het Amersfoort-
sche publiek aan te raden in de loterij
van kunstplaten te gaan spelen, om
het bespaarde geld, op nuttige wijze
kwijt te worden. De heeren waren
zeker anti-spaarders. Om de Amers-
foorters toch het genot van de kermis-
idee te gunnen, bakten de gezusters
Overvest van Utrecht ten huize van
Ruitenbeek op den Hof poffertjes.
Het publiek las toen niet zooveel
als thans, maar er bestonden toch twee
leesbibliotheken, waar men boeken
tegen vergoeding kon Ieenen, bij de
gebroeders Taats en bij S. van Gelder
Hzn. Verder bestonden er ook lees
gezelschappen met rondgaande porte
feuilles.
De stad Amersfoort had eene be
grooting aan ontvangsten (1849) van
f 69432,69s, uitgaven van f 69230,35s
dus een batig slot van f202,34.
De gemeentelijke belastingen brach
ten opeetwaren, dranken, brandstoffen
samen f 42000, lantaamgeld enz. f 2800,
opcenten f2200, kaai en havengeld,
poortgelden f 5300, landpachten f 3600,
kazernehuur enz. f6500. Batig over
schot (1847) f 1060.26.
De voornaamste uitgaven waren
jaarwedden B. en W. f 2600, secretaris
f 1400, ontvanger f 14C0, klokkenist
f300, architect 1700, onderhoud stra
ten en wegen f 1000, wandelplaatsen
f600, trekpaden en zeewering f2900,
politie f2500, nachtwacht f 1264, lan
taarns f3575, brandspuiten en gratifi
caties f 1253, torenwachter f200, con
troleur en ontvanger belasting f800,
commiezen f3200, schutterij f1592, ar
men f4157, stadsdoctoren, apothekers,
vroedvrouwen samen f5000, kosten
bedelaars enz. f 1000, Latijnsche school
f2400, scholen f2695, Kamer van Koop
handel f150, werkverschaffing f200,
pensioenen f 430.
In die dagen waren de toestanden
eenvoudiger, niet zoo ingewikkeld als
tegenwoordig. Het gemeentebestuur be
hoefde niet zoo naar alle kanten bij
te springen; het publiek rekende niet
zooveel op de algemeene kas, op de
gemeenschap, waarheen men tegen
woordig ongeveer alles verwijst.
Amersfoort telde, aan het einde des
jaars 1849. 12723zielen; van wie3812
ongehuwden mannen en 3911 onge
huwde vrouwen; er waren 5884 Ned.
Hervormden, 5418 Roomsch Katholie
ken, 412 Israëlieten; totaal der bevol
king 12379 zielen. Er waren in 1849
100 huwelijken voltrokken, geboren
409, overleden 517 personen.
Op 29 September daagde de zesde
vergadering weer met elf leden, die
men aan de rekeningen wijdde en aar
de vicariën, zonder andere onderwer
pen aan te raken. Het heeft den schijn
of B. en W. destijds zich niet zoo ge
bonden achtten door reglementen en
voorschriften en heel practisch de
kleinere loopende zaken alle zonder
veel omslag zelf afdeden.
Ook in de zevende vergadering op
13 November was de hoofdzaak het
veerschip op Kampen, terwijl men in
de achtste vergadering, waarbij elf
leden aanwezig waren weer een ge
legenheid aangreep om wat te bezui
nigen. De stadsarchitect B. Ruitenberg
was overleden en men besloot heel
gemoedelijk daaraan „niet meer te
doen" en den stadsfabriekmeester E.
Esveld dit ambt er bij te geven.
Daarvoor kreeg deze f 100 meer trac-
tement, in het geheel 500 gld., zoodat
men weer 1200 in het laadje hield.
Men ging ook nog belasting op
zemelen heffen, wat ook al weer een
kleinigheid op bracht.
In het vorig jaar had men een corps
.rustbewaarders" opgericht, in navol-
Jing van andere plaatsen. Men achtte
het nu voor de rust rustiger hen de
wapens maar weer in te laten leveren.
In de negende vergadering op 4
December nam men de schutterijbe-
grooting onder handen en wilde men
werk verschaffen aan de werketooze
spinders.
Men had in Amersfoort eenige kwij
nende industrie, weverijen, katoen
spinnerijen en zijdetwijnderij.
De kemelsharentapijtenweverij lag
toen stil. De loonen waren door dien
toestand erbarmelijk laag. De wevers
verdienden per week f2, de katoen
spinners nog minder, per week f 1.50,
alleen de bestuurder van elke spin
machine kon 15 per week halen. Mer
maakte ook nog gebruik van kinder
krachten, die slechts f 0.40 thuis brach
ten. Het pauperisme was sterk. Eer
derde gedeelte der geheele bevolking
werd bedeeld.
In de tiende vergadering met 8 leden
benoemde men een nieuwen ontvanger.
H. G. Schluiter was overleden en uit
7 sollicitanten werd Otto Scheltus,
f riffier der secretarie, benoemd op
800 met een borgtocht van f 10.000.
Verder werd er niets zakelijks behan
deld. In de elfde vergadering van den
Raad, met 7 leden, werd de ontvanger
beëedigd en de begrooting behandeld
voor het naastvolgende jaar, in
zitting.
De elf raadszittingen geven nog een
vreedzaam beeld van de wijsheid der
vroede vaderen eener provinciestad,
die nog geen partijen, geen onderlinge
afscheiding door politieke gevoelens
kennen en in volle vertrouwen bur
gemeester en wethouders laten regee-
ren, de zuinigheid betrachten en zich
nog weinig bezig houden met verbe
tering woningbouw, gezondheidstoe
standen, groot verkeer, onderwijs en
studiebelangen en dergelijke, die in
onze tegenwoordige wereld langzamer
hand op den voorgrond zijn getreden.
De zorg] voor de armen, ouden eni
gebrekkigen liet men voor een groot
deel aan de particuliere liefdadigheid
over, voor welke men openbare inza
melingen hield.
„Sanatogen Heeft mij bij
verschillende gevallen van
uitputting, bloedarmoede
en bij Herstellenden ort-
getwii'eld goede diensten,
bewezen,"
Prof. Dr.Eisenberg, Berlijn.
e|in vandaag Sanatogen te gebruiken.
Iriaeene kleur op uw wangen komt.
Het Zenuwsterkend Voedael.
„DIE GOEDE, OUDE TIJD"!
Waar de heer Van Beurden wijst
op de lage loonen in het Amersfoort
van 75 jaar geleden wil ik even aan
stippen da» 't eldqrs weinig beier was.
In de Hilversumsche weverijen (fa
brieken) b.v. werd (in 1875 nog) bi,
78 werkuren per week f5.50 fi f5.—
per week verdiendf 5.— per week
was het maximum loon. Het uurloon
was gemiddeld 6 cent. Werktijden van
13—17 uur per dag geen uitzondering,
aren zelfs bij het z.g. kaarten
of kammen regel. Voor dit bij uitstek
ongezonde werk werden weekloonen
van f2.50 en minder gegeven. Terwijl
jongens en meisjes van 6 jaar reeds
aan den arbeid waren!
Dat was „die goede, oude
aarover en waarvan nu nog wel eens
zoo roerend en sentimenteel gebazeld
wordt. T.G.
Uit den Omtrek
Barneveld
De storm heeft hier heel wal schade
aan de daken berokkend. Op tal van
plaatsen werden schoorsteenlafels af
gerukt en pannen neergeworpen. Ge
lukkig bepaalde het ongerief zich ech
ter tot materieele schade.
Alhier is in een in „De Roskam'
gehouden vergadering tot de defini
tieve oprichting van een Landelijke
Rijvereeniging besloten, welke den
naam „De Schaffelaar" ontving,
leden, waaronder 3 dames, gaven zich
voor het lidmaatschap op.
NiJkerK
Op de markt.
Aangevoerd 181000 eieren f 5—6.50;
II schrammen f22—25; 35 biggen
83 runderenmelkkoeien
f240—360, vette koeien f200—350;
28 kalveren: mestkalveren f20—30,
slachtkalveren f8—15.
Oedurende 1930 zijn op de markt
aangevoerd 7974 runderen, 2463 kal
veren, 282 schrammen, 100 varkens,
1995 biggen, 42 schapen, 165 lamme
ren, voorts ruim 20.000 stuks pluim
vee, ruim 1800 stuks wild en 11.259.341
eieren.
De aanvoer van rundvee was weer
er goed, vooral als men in aanmer
king neemt, dat een groot deel van
het jaar in deze omgeving mond- en
klauwzeer heerschte.
Eemnes
Burgerlijke Stand.
Geboren: Albertus Stefanus, z. van
R. ter Braake en J. Veen.
Maarn
De heer A. van der Voort, met in
gang van 1 April benoemd tot hoofd
der R. K. School te Maarn, heeft met
ingang van dienzelfden datum zijn
ontslag aangevraagd. In diens plaats
is nu benoemd de heer G. Peters,
onderwijzer aan de R. K. School te
Coevorden.
Soestdljk
Door den architect Arn. Brouwer is
namens het Kerkbestuur der parochie
van O. L. Vr. Onbevl. Ontvangenis, in
het Parochiehuis S». Ludgardis, aan
besteed, het bouwen van een Kleuter
huis te Soestdijk.
Begrooting f26.482.
Ingekomen 34 biljetten.
Laagste j. ter Horst f 21.750; hoogste
L Lenstra f29.900.
Reisherinneringen
II
Cocquilhalville, 10 Dec. 1930
Al heel gauw na het verlaten van
de haven van Lissabon, werd er aan
boord een comité gekozen, dat tot taak
had de eentonigheid van de reis te
veraangenamen, door verschillende
spelen te organiseeren, muziek-avonden
en bals te doen houden, enz.
Elke avond nu was er bijna iets te
doen, maar uit de aard der zaak had
den wij, priesters, meer passief dan
actief deel te nemen aan al die fees
telijkheden. Wij genoten er in zoover
van, dat, wanneer we 's avonds op
bed lagen, we wakker werden gehou
den, soms tot 1 of 2 uur, door de jazz
muziek, nu juist niet een onverdeeld
genot
Zondagmorgen hadden we
groole „salie a manger" een Hoogmis
voor de passagiers, die bijna allen
katholiek (Belgen) waren, maar treurig
genoeg lang niet allen present waren.
Het koor werd gevormd door een
gramaphoon, waarvan de operateur
niet erg goed met de H. Mis op de
hoogte scheen te zijn, want bij de
Gloria, gaf hij ons een Agnus Dei ten
gehoore!
Maandagmiddag kwam weer land ii
het zicht: het eerste der Canarische
eilanden. Statig voer de boot door de
rotseilanden heen, totdat we eindelijk
het schitterend gelegen Tenneriffe
zagen. Dit was het mooiste oogenblik
van geheel de reis. Daar lag het
plaatsje Santa Cruz, veel bezocht door
Spaansche toeristen. Steil stegen de
straten, geflankeerd door de kleurige
huizen en winkels, op naar dehooge,
groene bergen, die de stad hielden
Hier en daar lagen parken
uitgespreid van prachtige palmboomen
en een keur van bloemen, zooals men
in Holland zelden ziet, en zeker
et in het midden van November.
Maar de spreekwoordelijke Holland-
sche zindelijkheid ontbrak totaal. Nu
zou ons dat zoozeer niet meer op
vallen, omdat, hoe zuidelijker men
komt, alles des te onzindelijker wordt.
Het was er nog schoon in vergelijking
met wat we nu reeds gezien hebben
in inboorlingen-dorpen.
Dadelijk bij aankomst was onze boot
weer omringd door een menigte roei
bootjes, die kooplieden aanvoerden,
en anderen waar jongens in zaten,
gereed om bij de eerste franc, die in
zee geworpen werd, te duiken en ze
netjes naar boven te brengen. Maar
men hoefde echter niet te probeeren
een 50 centimes stuk in het water te
gooien, want hun oogen schijnen even
scherp en geoefend als hun zwemmen.
De dames konden haar hart ophalen
aan het schitterend haak- en kantwerk,
dat werd aangeboden, eerst voor over
dreven hooge prijzen, die evenwel
zakten, naar mate het uur van vertrek
naderde.
Hier ook maakten we voor het eerst
kennis met de tropische hitte!
Aangenaam I Maar had dan liever
met die kennismaking gewacht, tot we
ook in tropisch tenue waren, want|nu
was het ons allesbehalve aangenaam!
Santa Cruz bezit een prachtige,
grootsche kerk, opgetrokken in Rococo
stijl. Ja, het stijve lijnenspel vai
hedendaagsche architectuur, heeft onder
veel prullerij, ook veel schoonsch ge
wrocht, maar het oude is en blijl
mooll
Weer stoomde de boot weg, om ons
niet eerder aan land tc brengen dan
op Congoleeschen bodem! Den vol
gende morgen was het aanzicht geheel
veranderdleder had zich in een helder
wit pakje gestpken, passagiers zoowel
als personeel, tropenhelmen werden
voor den dag gehaald, want de zon
brandde fel op ons hoofd.
Geen land zagen we, geen boot
passeerden we, alles rusteloos water,
dag in dag uit! De eenige afwisseling
brachten nog de visschen, de dolfynen,
die in groote getale soms ons volgden
en als van louter pleizier zich een
eind het water uitwierpen. Een enkele
keer ook zagen we de zoogenaamde
vliegende visschen, klein van stuk,
maar die met ontzettende snelheid over
het water vlogen en even snel weer
onderdoken. Voor het overgroote deel
zochten we ons heil maar in het kaarten,
dat bewees nog het beste middel te
zijn om den tijd te doodan. Totdat
de „groote" dag was aangebroken,
waarop we den evenaar zouden over
gaan. Dat schijnt op alle booten toch
wel een geweldig evenement te zijn.
Dagen lang was er over gesproken,
allerhande geruchten over het „doopen"
deden de rondte en nu was dan ein
delijk het feest daar.
De „God der zeeën, Neplunus" (een
kapitein van het Belg.-Congoleesche
leger) deed onder vervaarlijk hoorn
geblaas zijn intrede in de eetzaal, ge
volgd door een lange stoet van „oude
zeerobben"Hij kondigde de doop aan
van al degenen, die het mWdenpunt
van zijn rijk nog niet hadden betreden.
Op het dek werd van een geweldig
zeildoek een groote badkuip gevormeerd
waar door de brandspuit ongeveer
75 c.m. diep, zeewater in gespoten
werd. Alle heeren, dien de „eer" van
gedoopt te worden, tebeurt zou vallen,
gingen zich gereed maken voor een
frisch bad, d.w.z. verschenen óf in
pyama'sofin een oud pakje, bewaard
voor die gelegenheid Eerst kregen de
dames haar beurt, door met grimeer
en eau de Cologne flesch bewerkt te
worden. Vermakelijk al die verschillende
gilletjes te hooren, wanneer haar een
paar stukjes ijs in den hals geduwd
werden. Toen waren wij, de Missio
narissen aan de beurt, doch dit be
stond slechts in een shampooi met eau
de Cologne. Lekker frisch! Eindelijk
de attractie van den dag: het doopen
der heerenHun gezicht werd met de
verfkwast bewerkt en door Neptunus
geschoren en vervolgens op de rand
van de badkuip gezet, om daar op
het meest onverwachte oogenblik
achterover in gegooid te worden.
Heerlijk, dat spartelen en worstelen
om tegen dat zeildoek op te klauteren,
terwijl voortdurend de brandslang haar
volle lading op den doopeling bleef
uitspuwen. Het was een vermakelijke
middag, besloten door een extra goed
diner.
's Avonds nog een gemaskerd bal,
waar ik me niet competent gevoel over
te schrijven en dus zal zwijgenT
de volgende keer!!
Fath. J. A. Swildens,
Mission Catholique,
Basankusu. Congo Beige.
Tromplaan la Baarn,
Giro nr. 169575.
Uit de Land
en Tuinbouw-were ld.
Nadruk verboden.
Bladgroenten. We willen iets zeggen
'er 't vervroegen van spinazie en
raapstelen. Reeds in December, doch
ook nog in Januari en begin Februari
zaait men ze in den kouden broeibak.
Heeft het herhaaldelijk hard gevroren,
dan is het zelfs verstandig niet te veel
op vorige zaaisels te vertrouwen en
nog eenige bakken te zaaien. De ge
noemde groenten vriezen wel niet dood
onder ramen en matten, zelfs niet op
den kouden grond, maar gewoonlijk
laat de beschutting tegen strenge vorst
nog al te wenschen over, en lijdt de
groente zooveel, dat de groei er uit is,
en ze later bij gunstige temperatuur
op eens gaat schieten, vooral op schra
len grond en wanneer ze dik gezaaid
„De grond moet voor spinazie lillen
i den mest", zegt de ouderwelsche
groentekweeker, en hij heeft gelijk.
Niet alleen veel mest maar ook versche
mest wordt verlangd, vooral op schrale
droge gronden. Van kunstmest kan
:en de soorten gebru"
werken, vooral Chili-
salpeter, superphosphaat en patentkali
zwavelzure ammoniak en slakkenmeel
(Thomasphosphaat) werken te lang
zaam. Evenwel dient men rekening te
houden met den kalktoestand van den
grond, waaromtrent men zich op de
hoogte kan stellen door het opzenden
grondmonster naar het Be-
drijfslaboratorium voor Grondonder
zoek te Groningen (formulieren aldaar
aan te vragen). Kainiet kan men vol
strekt niet gebruiken, omdat het zoo
veel chloor bevat, dat de planten er
van zouden sterven. Die meststof moet
minstens zes weken in den grond zijn
voor men er op kan zaaien of planten.
Zelfs jonge vruchtboomen kunnen er
door gedood worden, als het in groote
hoeveelheid bij de wortels komt.
Hot houdt men zijn vee gezond f
Wenken voor den stalHoofdzaak is:
de lucht steeds zuiver tc houden met
een gelijkmatige temperatuur van 60
tot 66 gr. Fahrenheit. Dit is onmisbaar
voor de gezondheid der dieren. De
koude vermindert den invloed en de
werking van de voeding, terwijl daar
tegenover te hooge temperatuur den
eetlust doet verminderen en de dieren
verzwakt. Tocht doet kouvatten en
ziekten ontstaan.
De stal moet steeds zindelijk ge
houden worden; men lette er op, dat
de gier goed wegloopt, de grond, de
paardenkribben en voederbakken van
het vee, enz. schoon zijn en er vol
doende ruimte is voor het vee om te
gaan liggen.
De stal moet goed verlicht zijn, doch
men geve acht, dat het licht of de
zonnestralen niet onmiddelijk In 't oog
der dieren vallen, omdat ze hierdoor
onrustig worden.
Zieke hoenders. De omgang met
ziek gevogelte eischt groote voorzich
tigheid, daar besmettelijke ziekten van
dieren op menschen kunnen overgaan.
Men heeft gevonden, dat bij duiven,
hoenders en fazanten tuberculose en
dat deze in haar aard dezelfde is, ais
die bij den mensch en bij kleine zoog
dieren. Het is daarom ook geraden 't
binnenste van 'n geslacht hoen, vóór
't gebruik nauwkeurig te onderzoeken.
Verdacht uitziende gele vlekken, harde
knobbeltjes of zelfs etterige plekken,
vooral in den lever, maken het ge
vogelte ongeschikt voor gebruik. Ook
diphteritis gaat van den mensch op
vogels en omgekeerd over. Daarom
is voorzichtigheid in den omgang een
eerste vereischte.
Houtberekening. Het berekenen der
hoogte van een boom kan op de vol
gende eenvoudige wijze geschieden.
Wanneer de zon helder schijnt, plant
of zet men in de nabijheid van den
boom, waarvan men de hoogte weten
wil, een lat of stok recht op in den
grond. Deze zal dan natuurlijk zijn
schaduw werpen. Meet men nu deze
schaduw op, als ook de schaduw van
den boom dan kan iemand, die maar
weinig rekenen kan, zeer gemakkelijk
de lengte van den boom berekenen,
vooral wanneer men zorgt, dat de ge
plante lat of stok juist een meter boven
den grond uitsteekt.
Planten van boomen. Wanneer men
kuilen graaft, om boomen te planten,
moet men eeuigen lijd van te voren
daarmee beginnen en ze een poos ge
opend laten liggen, en dit niet doen
even voordat men begint te planten.
Ongeveer acht dagen vóór men gaat
planten, maakt men de kuilen weer
dicht. Hierdoor heeft men het verdeel,
dat de uitgegraven aarde langen tijd
aan den weldadigcn invloed van de
lucht wordt blootgesteld, en dat de
aarde die er naderhand weer in ge
worpen wordt, den tijd heeft zich vast
te werken.
Strooi uw kruimels uil voor de vo
gels, maar blijl er niet als een vogel
verschrikker bij staan.
De mensch is de heer der dieren.
Daarmee wordt echter niet gezegd, dat
hij hun tiran, hun kwelgeest mag zijn.
Wie heerlijke rechten uitoefent, heeft
ook heerlijke plichtenen omdat de
mensch heer der dieren is, heeft hij
ook de verplichting, voor hen te zor
gen en ze te beschermen. B—r.
Binnenland
GENERAAL VAN VOORST TOT
VOORST.
Te Arnhem is zacht en kalm over
leden Generaal J. J. G. baron van
Voorst tot Voorst, oud-voorzitter der
Eerste Kamer.
Jan Joseph Godfried baron van Voorst
lot Voorst werd op 16 September 1846
te Uden geboren. Hij stamt uit een oud
Geldersch Katholiek geslacht en be
hoort tot den oudsten tak van het ge
slacht van Voorst tot Voorst, dat lot
in de derde eeuw opklimt.
In 1863 trad hij in militairen dienst,
kwam bij het instructie-bataljon in
Kampen en in 1870 volgde zijn be
noeming tot 2de luitenant. Hij door
liep alle rangen en werd in 1904
kolonel-commandant van het regiment
grenadiers en jagers.
WAARSCHUWING.
De werkgevers, die een verzekerïngs-
plichtig bedrijf uitoefenen, worden in
hun eigen belang er met nadruk aan
herinnerd, dat zij op straffe verplicht
zijn deze maand hunne loonlijst, in
gevuld tot 1 Januari 1931, ten post
kantore of ten kantore van den Raad
Arbeid in te leveren,
verband met de bedrijfstelling
wordt tevens onder de aandacht ge
bracht, dat alle vragen der loonlijst
zoo volledig mogelijk moeten worden
beantwoord en dat het uitslaand blad
der loonlijst over het 2e halfjaar 1930
goed moet worden ingevuld.
Qemengde Berichten
Tengevolge van op een wolkbreuk
gelijkende regenbui hebben Ie Algiers
ernstige overstroomingen plaats gehad.
In de meeste straten van de stad stond
het water een meter hoog. Talrijke
personen zijn verdronken.
