Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken CONKLIN VULPENHOUDER KlNGr h. ELZENAAR BeNan op No. 42 Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor dm aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 8 maanden fl.OO. Buiten Amersfoort f 1.10 De €embode Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij gt toeren. Advertentibn moeten L vóór 8 uur in den morgen reget. rsuitjKU tarieven l bij geregeld adver- m Dinsdag en Vrijdag orgen tjjn bezorgd. Kanfoor en Drokkerl] Lingegricht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Verschijnt alken Dinsdag* en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44254 Vier en veertigste Jaargang SeBEw, Dinsdag 24 Maart 1931 - No. 103 In den grond is vleierij een der laagste soorten van ironie, die slechts daarom door den bespotte niet begrepen wordt, omdat zij met slim overleg op zijn kwetsbaarste zijde, de ijdelheid gericht wordt. RUP. „Onze tijd is rijp voor een wereld revolutie. De demonen van het bolsje wisme zou men desnoods mei vereenigd wapengeweld uit de paleizen van Mos kou kunnen verdrijven, maar daarmede verdrijft men „het bolsjewisme" niet. De revolutie is enkel een „bekroning" van het kwaad. Onder de staatslieden zijn er nog maar al te veel, die met hart en ziel terugverlangen naar den toestand van voor den oorlog als naar een verloren paradijs en ze vergeten, dat juist op dien rotten bodem de crisis gerijpt Is." Aldus het woord van Mgr. Kordac, bisschop van Praag, ter ernstige over weging. Amersfoort vóór een Halve eeuw (1879) DOOR A. F. VAN BEURDEN. 11. De tabaksplanterijen en daarmede de handel in den Amersfoorter Kanas ter en andere soorten waren op sterven na dood en de eens zoo fleurige tabaks fabrieken waren tot een paar geslon ken. In Rhenen en de randplaatsen der Veluwe bleef de aanplant nog leven. In Amersfoort waren in vroegere dagen fortuinen verdiend, maar nu in 1879 was er stilte over de geheele colonne. De groote tabaksschuren met hun lange openslaande vensterluiken waren veelal in verval of afgebroken, alleen op de Eem was nog eenig scheepsverkeer, dat door de firma Hout- zaager onderhouden werd, alhoewel deze ook met den ongunstigen toestand van den mond der Eem te rekenen had. De economische toestand, de levens omstandigheden van het gewone volk waren in dezen na-oorlogschen tijd niet gunstig te noemen. Bestuur. Het bestuur der stad zat echter niet stil bij de pakken en trachtte wel op de toen gebruikelijke wijze, edoch vrij langzame manier, verbetering te bren gen. Burgemeester was Mr. F. H. van Persijn, die bijgestaan werd door W. A. Croockewit en jhr. M. H. J. L. van Sasse van Ysselt, wethouders en dan door 13 raadsledenP. Methorst Jr. B. E. Herschel, mr. Nedermeijer R. v Rosenthal, J. Zandijk Jr., B. W. var Burgsteeden, J. F. Lagerweij, M. van Beek, A. H. Drijfhout van Hooff, M Celosse, E. L. Visser, mr. van Wal cheren, C. Scheltus Hzn., jhr. O. K. van den Santheuvel en de secretaris W. L. Scheltus. De samenstelling van den Raad werd echter in den loop des jaars door ont slagname van van Sasse en van Walche ren en 't in de plaats treden dezer door dr. P. Qroeneboom en mr. J. O. A. van Zijst, gewijzigd. Verdere ambtenaren. Secretarie: J. C. Leinweber, griffier, A. van Santbrink, commies, A. E. Frui tier de Talma volontair, drie ambte naren, W. F. N. van Rootselaar, archi varis der stad. ArchitectW. H. Kam, opzichter P. van den Hooff, twee ambtenaren J. B. Liesem klokkenist, H. W. Stol toren wachter, A. van Bottenburg waag- meester. Politie: A. J. Cost Budde, commis saris van politie, J. Velders hoofdagent en 7 agenten, 4 onbez. rijksveldwach ters, 14 nachtwakers. Keurmeester van rijtuigen: D. Wol- bers en D. A. van Beek, id. van vee A. Overbosch, id. van visch L. Kames. Raadszittingen. De raadszittingen duurden niet lang, men was nog niet tot de periode der lange zittingen gekomen, waarin alles en nog wat behandeld en gevraagd wordt en spiegelgevechten niet onge woon zijn, waarbij de handigsten vaak de roemrijkste overwinningen weten te behalen. Het aantal raadszittingen was iets grooter geworden dan een dertig jaar te voren en tot 14 gestegen. Men vergaderde om half twee des na middags; bij een enkele zitting werd er nog een verlengstuk aangeplakt JOH. DE HEER VARKENSMARKT TEL, 1309 AMERSFOORT Piano* en Orgelhandel 1 van vergaderen uur 's avonds. Men heeft dezen tl altijd geroemd als pr; menschen hebben de raadsklok met hare vroolijke stralen vooruit gedraaid en er zeven-uursche avond-zittingen van gemaakt. De eerste zitting op 14 Januari had al niet veel om 't lijf. De Minister van B. Z. was niet over- igd van de noodzakelijkheid van subsidie voor het op te richten pro- gymnasium, waaruit bleek dat Z.E. het roemrijk verleden niet kende van het Amersfoorter Gymnasium als voortzet ting der Groote schole van 1376— 1584, van de Latijnsche school van 1619—1879, waar rector Gesselius van Leiden doceerde, door Jacob Cats her dacht, met zijn Carmina compitalia en andere letteroefeningen en bovendien de waarde niet besefte voor de pro vinciesteden van hooger onderwijs. De Arnhemsche poort noemde men toen nog volgens't oude gebruik Slijk- poort en in de tweede raadszitting van 18 Februari zou de weg aan de poort en de Leusderweg met keien bestraat worden. Dr. Fock en mevr. Fock na men als regenten van het Burgerwees huis ontslag wegens vertrek, evenals {hr. van Sasse van Isselt als wethouder. )at was stof voor de politici. in de derde zitting van 1 April komt het gewichtige punt, het subsidie van het Progymnasium ter sprake, waarvan de bestaansmogelijkheid dezer inrichting afhing, en besluit de Raad |met bijna algemeene stemmen om te blijven vol harden bij de voorgenomen oprichting. In de vierde zitting van 18 April werd Celosse tot wethouder gekozen. Er wordt zeer gemoedelijk over school geld gesproken en over de destijds nog wettelijk fungeerende en zeer ge wichtig doende schutterij, buiten haar schuld een spotvorm van het staande leger. Ie vijfde zitting van 9 Jan. wordl le Commissie die hier een ten toonstelling van voorwerpen door handswerkslieden vervaardigd in richten 200 gld. subsidie verleend. In de zesde zitting van 17 Juni tastte men door inzake de oprichting van een progymnasium en wijziging der Hoogere Burgerschool. Het schoolgeld van het progymnasium werd bepaald KANTOORBOEKHANDEL F. A TULP Bi Langostr. SB to. Krommestr. TEL 326 ENDURA Onbeperkte en voortdurende garantie voor U is, daar het boekje voor den volgenden Zondag U reeds Vrijdags avonds wordt thuis bezorgd. Nog altijd staat de gelegenheid open een „abon nement" te nemen. Qeeft U slechts op aan de Pastorie of bij den Koster. Ook van de overige boekjes uit het Boekenstalletje zijn altijd meerdere exemplaren verkrijgbaar bij den Koster. Voor de le en de Plechtige H. Com munie der kinderen zullen geschikte werkjes voor U klaar liggen. De ouders zullen per circulaire nader op idem armbestuur, idem K. v. K., idem schoolcommissie, terwijl daar tusschen door de commissaris van politie f 1600 jaarwedde kreeg met f 150 bureau kosten. Den gemeente-ontvanger A. J. Bos beloofde men wat en zegde hem f300 meer toe, later te bespreken, waarmede deze ook al voorloopig ge stild was. Want in de vergaderingen begon men toen al te gevoelen, dat als men den een wat toegeeft, de anderen ook niet achterblijven. De twaalfde zitting op 14 October was een dubbele zitting met voort zetting des avonds om 7 uur, maar waarin men het klaar speelde de ge heele begrooting der gemeente te be handelen met aan inkomsten ruim 128 mille, aan uitgaven ruim 118 mille, zoodat er f 10.000 overbleef. Als men nu aan onze millioenen-begrootlngen denkt, valt het geheel andere karakter van 't tijdsgewricht van 1879 sterk op. In de dertiende zitting op 18 Nov. betuigde men dank voor het subsidie i0 van de Oud-Bisschoppelijke Clerezie voor het progymnasium en besprak enkele kohieren. De slotvergadering, de veertiende van dit jaar, op 11 December, had geen gewichtige onderwerpen te ver werken, zoo ging dan ook het jaar kalm als een nachtkaars uit; alleen stelde men tot ergernis van menig eerzaam huisvader voor, om in 1880 100 pet. te heffen op de plaatselijke directe belastingen. Naar het oordeel der raadsheeren zelf, hadden zij zich in 1879 verdien sten verworven voor de Eemstad. De zittingen wiren in kalmte verloopen, men had voor goed hooger onderwijs gezorgd. Dit alles gebeurde zonder veel redevoeringen en men gaf er nog niet om of er luisterend publiek was of niet, terwijl de pers een zeer be scheiden plaatsje innam. (Wordt vervolgd.) op f50 per leerling. Men vroeg ook verhooging van het subsidie der Hoo gere Burgerschool. Het progymnasium zou bestuurd worden door een rector en 9 leeraren en f 5700 Rijkssubsidie ontvangen. De geheele geschiedenis en ook de werking van het progymnasium kan men uitvoerig lezen in het verdien stelijke werk van wijlen Dr. H. J. Reijnders, uitgegeven in MCMXXV111 als gedenkboek. Zoo had Amersfoort toch zijn La tijnsche school in den vorm van een progymnasium terug gekregen en was het gevaar van een achteruitzetting der stad afgeweerd. De zevende zitting van 22 Juli was er eene van korten duur. Noch de hitte, noch de stof waren geschikt tot groote actie. De achtste op 12 Augustus was van opgewekter aard. Het Rijk had noj eens laten weten, dat het subsidie ga voor 't progymnasium; de leeraren waren benoemd, zoodat men tevreden naar huis ging. Maar een paar weken later stonden de stadsboden weer in Sproeten komen vroeg in het voorjaar, koopt tijdig een pot Sprutol. Bij alle Drogisten Binnenland DE UTRECHTSCHE TUINBOUW. In hun antwoord op de vragen, door het Statenlid A. J. de Goey te Mont- foort aan Ged Staten van Utrecht gericht, betreffende een eventueele steunverleening aan noodlijdende tuin ders, verklaren Ged. Staten, dat zij na een uitgebreid onderzoek tot de slot som zijn gekomen, dat van een alge- meenen noodtoestand in den tuinbouw dat gewest niet kan worden ge sproken, en dat de moeilijkheden, welke ter zake in de gemeenten Vinkeveen en Mijdrecht worden ondervonden, voortspruiten uit omstandigheden, welke geen grond opleveren voor steun van provinciewege. r verdieping van ons geloofs- :en Apostolaat, dat in onzen lectuur ter leven is een tijd van geloofsverzwakklng met alle kracht en groote liefde moet worden beoefend. Wij danken langs dezen weg allen, die op de eene of andere manier ons in dit moeilijk maar heerlijk werk steunen. Bestuur Ver. Altaarwacht Parochie O. L. Vrouw. KENNISGEVINO. Het R. K. Schoolbestuur zal In de ngeving van de Bisschopsweg, nabij Ijsbaan, een nieuwe school stichten, ouders, die hun jongens op die nieuwe school zouden wenschen te .plaatsen, worden verzocht, zich aan te melden, p Zondag 29 Maart direct na de loogmis tot 1 uur. in het Patronaats gebouw a. d. Elbnogsteeg. Jongens, die voor 1 Maart 1927 jn geboren, kunnen reeds in aan merking komen. Het Bestuur stelt zich voor, dat de nieuwe school wel zal worden bezocht door leerlingen uit het stadsgedeelte begrensd door Helllgen- bergerweg, Plantsoen en Arnhemsche weg. Het Bestuur. Opgericht is een Provinciale Ver- eeniging voor bevordering van het Vreemdelingenverkeer. Voorlooi den bestuursledenA. H. Colenbrander [Vechtstreek), voorzitter;J. C. Blankert Utrecht), secretaris; H. M. Oldenhof .Burgem.vanjaarsveld)penningmeester; (Amersfoort) en H. F. KI .OELOOF EN WETENSCHAP' Bijeenkomst heden avond kwart over acht, in Hotel „De Zwaan", Utrechtsche- straat 29. Spreker: de heer'A. Pijpers, met als onderwerp: „Leven in sloot Plas' lerlodiek aftreden van den "hlen en Mevr. Pordon-v. d. Hoven. Jaarverslag Secretaris en Penning meesteres. Voorts zullen door den voor zitter zeer belangrijke mededeellngen worden gedaan In verband met een voorgenomen verandering van werk wijze der vereenlglng in het a.s. seizoen. DE GEMEENTERAAD vergadert Dinsdag 31 Maart des avonds om zeven uur. Aan dd orde komt onder meer Benoeming van leden en plaatsver vangende leden van stembureaux voor de verkiezing van leden der Provinciale Staten en van den Gemeenteraad. Benoeming tijdelijk leerares in de oude talen en van een leeraar oude talen aan het Gymnasium. Bouw van een schoolgebouw voor de lagere meisjesschool op een terrein in den Bisschopsweg bij de Vermccrstr. Aanwijzing van een terrein voor bet bouwen van een badhuis In het Socs- BER1CHTEN UIT AMERSFOORT Y, Baan (Amersfoort) en H. F. Klaassen (Zeist). Het tijdschrift „Ons Nederland" werd ingewezen als officieel orgaan. Tot directeur van den Bond is be noemd dr. W. P. Hubert van Blijen- burg te Utrecht. Van gemeentewege werd aanbesteed het herstellen van Barchman Wuytiers- laan, Smallepad, Stoovestraat, Valke straat en Stellingwerfsti Laagste inschrijvingJac. van Gent f 13.084. Het Verbond tot democratiseering en moreele verheffing van de onder- officiersvereeniging Ons Belang houdt op 4 April zijn eerste congres, te Amersfoort. De 33! Vereeniging van in Nederland wordt op 4 April in Monopole gehouden. Op de agenda komt o.m. voor een voorstel tot be spreking der resultaten van het gewoon lager onderwijs. Nadat ter hoogte van de Vlasakkers een heidebrand heeft gewoed, is later opnieuw een groote heidebrand uit gebroken ten Noorden van de Stom- pert. Met bet brandweer uit Amersfoort en Soester- berg was het vuur spoedig bedwongen. Ongeveer 4 5 H.A. heide is verbrand. Door het Kerk- en Schoolbestuur der parochie St. Henricus werd aan besteed het bouwen onder den arch. Th. J. van Elsberg (Almelo) van gym nastiekzaal, leslokaal enz., bij de be staande Jongensschool PaulusBorstraat. Aangaan van eene overeenkomst met andere gemeenten tot hulpverlcenlng -j brand. Verlengen van de Scheltusstraat. Verbetering Evcrard Meysterwcg en gedeelte Woestijgerweg. Crediet voor den aanleg van wegen in het Soesterkwartler. Crediet voor verbetering vanvoet- iden langs de wegen Tuindorp en ruimte biedend voor het aantal raadsheeren. Zij hadd zetels gereed gezet voor de negende zitting op 26 Augustus, waarin men met goeden moed de uren ging vast stellen voor het progymnasium, wat men verder afwerkte in de tiende zit ting op 2 Sept. waarin een terrein werd aangewezen op den Singel naast de kazerne het werkhuis voor den nieuwbouw. De elfde zitting op 25 Sept. had een programma, dat zwart was van het kleingoed, commissie-benoemingen, schutterijrekeningen, Weeshuisrekening Men schrijft ons „Het Boekenstalletje" bij de uit gangen der kerk van O. L. Vr. Hemel vaart begint „te gaan". Langzaam maar zeker hopen we zóóver te komen.dat ieder, die de H. Mis bijwoont het H. Offer mee opdraagt met den Priester aan het Altaar. Dat wordt ons nu zoo gemakkelijk gemaakt door het gebruik tan een Missaal of van het bi ,Bron van Christelijken geest". Voor den Palm-Zondag beslaat het boekje 48 bladzijden en wordt tóch voor den zelfden prijs 2 cent per exemplaar aangeboden. „Abonnemen ten regent het nog niet hard", alhoe wel dit toch de gemakkelijks' Ingeschreven werd als volgt: C. J. Kuntz f30.100. Aann.bedrljf Beijer en Schreuder f 26.700. H. Barten f 26.364. N. J. de Wit f 26.200. Schipper Van Nes f26.158. H. H. Hazelaar Zn. f25.798. J. de Vos f25.127. Allen te Amersfoort. Wij vestigen de aandacht op achter staande advertentie, waarin de Ver eeniging voor Vreemdelingenverkeer haar jaai vergadering aankondigt. De Burgemeester is Woensdag 25 Maart verhinderd spreekuur te houden. Vrijdag 27 Maart a.s. zal het Loföer kwartet, bestaande uit vader en drie dochters, in de Doopsgezinde kerk een concert geven van gewijde muziek. Het viertal bespeelt 't orgel, strijk instrumenten en luit, terwijl tevens nog enkele zangnummers ten gehoore zullen worden gebracht. De scheikundige analyseert —het publiek proeft de aparte kwaliteit van Kantoorboekhandel Kantoormeubelen Schrijfmachines lanfutrut 84 TaM. 528 Speciaal adres voor Uw Kantoer- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- Ihcden. - Advertentie-Bureau In de pauze bestuursvcrkiezini ET Hebt U een Taxi of aulo noodig itmprsfnnrt gunning te verleenen tot het aanleggen nn een weg tegenover het Borneoplein. Bouwen van 20 arbeiderswoningen tusschen Soesterweg en Begoniastraat. Dekking van de exploitatie tekorten middenstandsbouw St. Anstridus. Overname strook grond Bisschops- ee van A. van Putten. Verhuring Langen Akker aan ver schillende personen. Verkoop aan J. G. Overeem van bouwterrein aan de Bankastraat pl.m. 2580 M' voor f 13.000. Woensdagmiddag en Donderdag avond a.s. zal het kinderkoor der zang vereniging Mendelssohn in Amicitia van de 0perelte zijn immorecle sfeer aikeuren, als speel stuk geeft het aan de uitvoerenden *",eld tot sterk dramatisclr hebben de acteurs en ai van het Nederlandsch Tooneel ruim schoots gebruik gemaakt. Cruys Voorberg vertolkte den rol van den half-wijzen dégénéré op een waarlijk schitterende wijze. Zelden za- Bn we slaafsche onderworpenheid, Ie hartstocht en schrijnend leed zóó suggestief uitgebeeld. De uiterst moei lijke rol werd door hem zoo In de perfectie gespeeld, dat we de over tuiging kregen, dat Cruys Voorberg op weg Is een onzer grootste acteurs te worden. Charlotte Kohier speelde de hoofd rol en was ook vrijwel onovertrefbaar. Haar houding, hare gebaren, dc wijze waarop ze haar dictie wist te nuan ceeren, de prachtige overgangen van diepen ernst naar lijnen spot, van tuchtigen scherts naar schrijnend leed, dat alles bracht haar spel op zeer log plan. Paul Huf speelde de niet erg frissche rol van den echtgenoot en maakte er van waf er van tc maken viel. Ook de overige medespclendcn voldeden aan den eisch. Het droevige resultaat: moot spel, verspild aan een stuk, dat we om zijn inhoud moeten alkeuren en dat aller minst geschikt is voor jongeren, waar van er weliswaar niet veel, doch nog altijd tè veel aanwezig waren. S. opvoering geven v Tooverring". De BETER DAN VROEGER. In Pirandello's tooneelspel „Beter dan Vroeger", dat in Amicitia voor de leden van den Amersfoortschen Kunstkring door het Nederlandsch Tooneel werd opgevoerd, krijgen we een zonderling stelletje van wel heet erg uit het even wicht geslagen stakkers te zien. En dat wel in een milieu en in onderlinge verhoudingen, die door den schrijver als normaal en oirbaar wor den voorgesteld, doch waar wij, nuch tere Hollanders, gelukkig nog ver van af staan en die ons dus, ondanks de tel-snijdende dramatiek der handelinj weinig zeggen. Nog afgezien van d ruwe wijze, waarop gesproken wordt over zaken, die al allerminst geschikt zijn voor publieke behandeling en die dus op zich zelf reeds het stuk op een onaanvaardbaar peil brengen, is de gedachtegang der verschillende hoofdpersonen zoo bizar en eneven- wichtig, dat we zelfs In de meest emotievolle oogenblikken niet onder den indruk kunnen komen. Zou Pirandello zelf wel aan de moge lijkheid van zijn fantastische karakters Iilooven? Wij betwijfelen het sterk. ij ontwerpt een onmogelijk gegeve houdt daaraan star vast en tracht zijr tooneel-figuren te doen handelen vo gens en de consequenties te doen ondergaan van de door hem ge fantaseerde situatie. Technisch werkt hij het gegeven uiterst knap uit; met een zeldzaam-juiste blik op alles, waar uit „tooneel" te halen Is, bouwt hij zijn stuk op, maar zijn scheppin gen blijven voor ons marionetten. Moeten we dus het tooneelstuk om CDLtIRT COSTUMII GEVESTIGD. M. v. d. Bogert, R.K., Sumatraatr. 5, Reiziger. T. v. d. Berg, N.H., Teut 38-, chauffeur J. Wallet, N.H., Leusderw. 294, arbeider T. v. Zoest, N.H., O. Soesterweg 47, bouwkundige. S. Exalto, N.H., Kapelw. 62, hand.ag. M. Kummel, N.H., van Mamixlaan 26, hoofdwerkt.k. H. Gouw, R.K., A. 't Oude Weesh. 2, sigarenmaker. J. Sutherland, N.H., Leusderweg 259, le luit.inf. Donselaar, N.H., Hoogew. 219 landb. Oaleoül, R.K., Javastraat 9, zanger Cctharlna Eyken, N.H., Mcthorststr. 11 H. Hertog, R.K., Havik 19, banketb. Oees8ienHuisman.N,H.,Randenbr.w.25 L. Mheen, O.K., Hoogew. 43, landb. Grietje Termaat, N.H., Hoogeweg 43 H. Binnendijk, N.H., Hoogeweg 28, groentenhandclaar Klara Heinhu Is, E.E. Langestr. 43d ienstb. H. Elpert, R.K., P. Boretr. 2, bakker C. de Wit, N.H., Rembrandtstraat 18 Elisabeth Voakuylen, N.H., Tollens!. U dienstbode T. Bosma, N.H., E. Meysterw. II, smid Dirkje Jonkers, N.H., Thorbeckeplein 2 dienstbode. B. Bolwerk, N.H., Irisstr. 50, los arb. Alelda Schrlek, R.K., Krommcstraat 63. huishoudster Rosa Wttteck, R.K., Randenbr.w. 4, dienstbode Q. Ommeren, R.K., Conlnckstraat 15, los arbeider Maartle Scmclns, N.H., Bergstraat 37, verkoopster J. Meering, N.H., Borgesiust. 25, buish.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1931 | | pagina 1