Katholiek
Orgaan voor Amersfoort
en Omstreken
Transpireerende
R. K. Spaarbank - Amersfoort
H. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 -maanden f 1.00. Buiten Amersfoort/1.10
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314
Vijf en veertigste Jaargang
De €embode
AdverUmÜën 26 cent per regel. Büüjke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
toeren. AdverlenMn moetm Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen tpn bezorgd.
Verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagmiddag - Post-giro no. 44234
Dinsdag 2 Juni 1931 - No. 18
In plaats van de macht van het recht,
is gesteld het zoogenaamde recht der
macht.
Nooit werd op aarde de „vrijheid"
meer geprezen, maar tevens de ware
vrijheid ook meer verguisd, dan in
„modernen" tijd.
Waar geen gezag meer is, daar is
niet alleen geen orde, daar is ook geen
vrijheid meer. Dr. Poels.
Gemeentepolitiek.
Er is merkbaar een streven om de
gemeente evenals de provinciale Staten,
meer in 't algemeen staatsbestel 1e zien,
om zoodoende deze overheidslichamen
een meer objectieve waarde te geven-
Het is van belang te weten, dat dit
streven volstrekt niet kunstmatig pro
pagandistisch is, maar dat het wel
degelijk voortkomt uit een reëele nood
zakelijkheid.
Deze reëele noodzakelijkheid steunt
op tweeërlei ontwikkeling, n.l. die van
de concrete evolutie in het maatschap
pelijk leven en van de beschouwings
wijzen waarmee de verschillende per
sonen en generaties deze evolutie gade
slaan en beoordeelen.
Omtrent het eerste kunnen wij kort
zijn: dat de zakelijke ontwikkeling van
de huidige samenleving van het groot
ste belang is en grooten invloed uit
oefent, is een algemeen erkend feit.
Aangaande het tweede kunnen we
in hoofdzaak dit zeggen, dat, naar mate
men onbevangener, naar mate men min
der bevooroordeeld is ten opzichte der
huidige vraagstukken, naar mate men
dus die problemen in hun historische
ontwikkeling durft zien en beoordeelen,
men naar die mate onbetwistbaar een
plaats inneemt in de leidinggevende
colleges en instanties.
Dat deze tweeledige ontwikkeling
ook tweeërlei invloed uitoefent, is van
zelfsprekend. Zeer zeker heeft de vrije
menschelijke wil liet vermogen den
gang van zaken te beheerschen, maar
waar het besturen feitelijk beteekent
het beoordeelen van oorzaken (vaak
een complex van oorzaken) in tweede
of derde instantie, terwijl allerhande
omstandigheden de zaak beïnvloeden,
daar krijgt ook de zakelijke ontwik
keling een zekere zelfstandige betee-
kenis. En dat de manier, waarop men
de concrete ontwikkeling van het maat
schappelijk leven beschouwt, ook een
grooten invloed heeft, is in het moderne
partijwezen voldoende ervaren om nog
in twijfel getrokken te kunnen worden.
Nu moet men niet denken dat boven
staande beschouwingen voor het zake
lijke en nuchtere gemeentebestuur te
abstract zijn om praktische waarde te
kunnen hebben.
Men moet niet vergeten, dat de pu-
blieke opinie bestaat en per slot van
rekening beheerscht wordt door de
'dagelijksche levenspraktijk.
De werkelijk bestaande levensver
houdingen kunnen nóch dooreen kunst
matige propaganda, nóch door een partij
régime of partij-discipline geloochend
worden: altijd zonder ophouden zullen
zij hun invloed op het altedaagsche
blijven uitoefenen.
- En deze dagelijksche levenspraktijk
wordt geheel gevormd en beheerscht
door de feiten en daden, zooals die
voorlkomen uit den nieuwen stand van
zaken en de wijzen van beoordeelen
die hieruit voortvloeien.
Wat moeten wij nu verstaan onder
„historische continuïteit", waarover wij
in theoretische beschouwingen zooveel
hooren spreken? Dit is niets anders
dan de aaneenrijging van de feitenen
daden in hun onderling verband, zoo
als die voortvloeien uit de praktijk van
eiken dag.
Elk besluit bijv. dat een R. K. Raads
fractie neemt, heeft niet alleen een tijd
van voorbereiding, bestudeering en be
spreking, maar het voornaamste is juist
de reactie en de gevolgen die er uit
voortvloeien. Ook bij het overheids
bestuur is de ecne daad motief voor
de andere daad en bepaalt het eene
besluit voor een groot deel het andere
besluit. De kunst van regeeren is dit
zoover mogelijk vooruit te kunnen zien.
Een bepaalde decentralisatie in de
wetgeving zal de gemeentepolitiek in
de toekomst voor een groot deel gaan
beheerschen.
Dit vindt in hoofdzaak zijn grond
hierin dat de sociale kwestie in haar
ruimste beteekenis genomen niet meer
verkeert in het stadium van theoreti-
JOH. DE HEER
VARKENSMARKT TEL, 1309
AMERSFOORT
Piano- en Orjjelhandel
sche bespiegeling, maar volop in het
tijdperk van praktische verzorging.
Is dus de gemeente reeds theoretisch
van groote staatkundige waarde, des
te meer is dit het geval nu de prak
tijk van het overheidsbestuur zich meer
naar de details gaat richten.
Dit komt vooral tot uiting in de rol,
die het partijstelsel speelt in den ge
meenteraad.
Waar voorheen slechts het partij
stelsel in den Gemeenteraad trouwe
afspiegeling kon zijn van de partijver
houdingen in de Tweede Kamer, moet
men het nu niet vreemd meer vinden
dat ook de zuiver plaatselijke gemeente
politiek genoeg invloed zal hebben om
alleen volgens de plaatselijke toestan
den en gebeurtenissen bepaalde partij
verhoudingen te doen ontstaan.
Welke les moeten we uit dit alles
trekken
Ten eerste dit: dat de gemeentelijke
politiek van veel verder draagkracht is
dan tot de betreffende gemeente alleen.
Ten tweede dat er een sterkere cen
tralisatie moet zijn in de algemeene
normen van gemeentepolitiek.
En ten derde dat in de vorming der
diverse gemeenteraadsleden en in de
motieven, waarmee zij hun besluiten
;n, het besef moet aanwezig zijn,
dat zij niet alleen hun particulier maar
ook hun inzicht volgens de plaatselijke
verhoudingen moeten toetsen aan de
meer algemeene normen van een wel
bewuste strategische politiek, die de
Partij moet voeren om haar historische
taak in de-en overgangstijd naar be
lmoren te kunnen vervullen.
De R. K. gemeenteraadsleden moeten
vooral niet vergeten, dat de R. K.
Staatspartij niet alleen in de Tweede
Kamer zetelt, maar ook wel degelijk
de Gemeenteraden.
Niet alleen liet aantal te bezetten
zetels in den gemeenteraad beslist,
ook degelijk en niet in laatste
instantie, de politiek zelf, die er ge
voerd wordt.
Levenslesjes.
Karakter staat tot een mensch als
een roer staat tot een schip; het is
ons levensroer op onze levenszee. Het
is onze voortdurende wil om ons doen
en laten in te richten naar een vooraf
beraamd plan. Het is ons beginsel,
op ons leven toegepast. Het is uiterlijk
datgene, dat ons doen en laten van
dat van anderen onderscheidt, en
innerlijk datgene, dat ons doen en
laten bepaalt. Het is de in bijzonder
heden uitgevoerde algemeene plicht,
dien wij ons zeiven hebben opgelegd.
Een kenmerk van het karakter i:
voortdurendheid. Niet ieder, die vol
houdt, heeft karakter, maar ieder, die
karakter heeft, houdt vol.
In het volhouden van het beginsel
ligt het karakter. „De aanhouder wint"
is de leus van ieder mensch met
karakter.
.jAlles komt bij dengene, die weet
te wachten", is de juiste troostgrond
van iedereen, die karakter heeft. „Nooit
opgeven en nooit wanhopen", „niet
alleen werken maar ook wachten",
.wanneer de eb het verste is, is de
vloed het meest nabij" zijn de spreu-
van elk karakter.
Karakter adelt. Noch de keizer, noch
de koning; noch de minisier, noch het
kamerlid; noch de geboorte, noch het
geld, noch het uiterlijk kan iemand
den waren adel geven, maar dat kan
men zelf alleen, door een edel karak
ter te vormen.
Karakter is de schoonste ridderorde,
een goed karakter is de ware adel.
Een goed karakter is mooier dan eene
mooie carrière, want het eerste heeft
men steeds door verdienste en de
tweede heeft men dikwijls door gunst.
De ware adel is karakteradel.
Met de geboorte heeft het karakter
niets te maken. Een goede stamboom
KANTOORBOEKHANDEL
F. él. TULP
Langeitr. 68 to. Krommestr. TEL 926
Alle benoodigdheden
voor Vereenigiogeo
kan samengaan met een slecht karakter.
Men vindt in hetzelfde geslacht goede
en slechte karakters. De afstamming
vormt het lichaam, de opvoeding vormt
het karakter. De geboorte kan een
mooien naam geven, het karakter geeft
eenen goeden naam.
Onze waarde ligt niet in onze voor
ouders maar in onzen persoon.
Het karakter wordt niet geërfd maar
gemaakt.
Geboorte adelt niet.
Karakter is meer waard dan geld.
Geld is noodig en dikwijls moeilijk
genoeg te krijgen, maar veel geld is
gevaarlijk. Veel geld kan een vloekof
een zegen zijn, al naar mate het
karakter is. Voor geld kan men veel
koopen, maar de kostbaarste zaken
niet. Liefde, vriendschap, hoogachting
en zelfvoldoening (om van gezondheid
hier niet te spreken) zijn voor geld
niet te koop, maar voor het karakter
wel. Men kan rijk zijn zonder geld.
Door karakter kan men meer goed
doen dan door geld.
Een glimlach, een hoofdknik, een
raad, eene aanmoediging, een vrien
delijk woord is meer dan geld.
Een aangenaam uiterlijk opent de
deuren, maar een goed innerlijk opent
de harten.
Het uiterlijk trekt, maar het innerlijk
bindt.
Een aangenaam uiterlijk geefl ken
nissen, een goed innerlijk geeft vrienden.
Een aangenaam uiterlijk leidt dik
wijls tot rijkdom, een goed innerlijk
leidt dikwijls tot geluk.
„Een gerust geweten is een dage-
lijksch feest", ook voor uiterlijk mis-
deelden.
Eene korrel karakter is meer dan
een berg verstand.
Het hart is beter dan het hoofd.
Het sturen staat hooger dan de
wetenschap noe men sturen moet. Een
goed verstand is zeer veel waard,
maar een goed karakter is oneindig
veel meer waard.
VOOR HET GROOTE 0EZ1N.
Mr. Kortenhorst betoogde de wen-
chelijkheid van een van staatswe
verplicht gestelde verzekering tegen
financieele gevolgen verbonden aan
gezinsvermeerderingen gezinsbehoeften
Hij achtte het redelijk, dat de pre
mie voor deze verzekering in de eerste
plaats wordt gedragen door de jonge
ongehuwde arbeiders, voorzoover zij
"ién kostwinners zijn.
En dat daarnaast de kosten dezer
verzekering worden opgebracht door
de samenwerking van de werkgevers,
de rest der arbeiders en de Overheid.
De uitvoering dezer verzekering ge
schiedt het beste volgens het stelsel
van bedrijfsverzekeringen.
Als dat nu eens flink werd aange
pakt, zoodat behalve ambtenaren en
onderwijzers ook de arbeiders meer
algemeen zouden „beschermd" worden
tegen de onevenredige lasten die kin
derzegen medebrengt, dan gelooven we
dat grooten dienst bewezen werd aan
Kerk, Staat en Maatschappij.
Mr. Kortenhorst dient nu zeker een
dusdanig wetsvoorstel bij de Tweede
Kamer in behandelig te geven, als
hij meent wat hij zegt.
BOSCHBRANDKASTEN.
Iri het Baarnsche bosch zijn bosch-
brandkasten geplaatst waarvan de in
houd bestaat uit spaden, pijlers, zagen,
bezems van iepentwijg enz. Bij een
begin van brand kan dus het vuur
vrijwel bestreden worden met deze
hulpmiddelen.
De kasten zijn geplaatst: Hooge
Vuursche, Lage Vuursche, Pijnenburg,
Buitenzorg, Spoorovergang, rijwielpad
Kievitsdal, Groeneveld, 't Bluk op de
gr&ns van Baarn, Hilversum.
oksels en voeten
behandele men met Purolpoeder. Dit is het
meest afdoende middel daarvoor. Het kost
45 en 60 ct. per bus en is evenals Purol,
ikrijgbaar bi] Apolh. en Drogisten.
Over de mogelijkheid
van drukfouten.
Over dit thema liet een courant uit
Beieren zich eens uit als volgt:
„De drukfouten laat de goede God
toe, Die loopjongens en jongens in de
drukkerij, zetters, boekdrukkers, cor
rectors, proza-schrijvers en dichters en
zelfs bureaucraten geschapen heeft.
Een drukfout is om zoo te zeggeneen
natuurverschijnsel, zooals hagel, pest
en dure tijden, zij vindt haar grond
in de onvolmaaktheid der aardsche
dingen en in de zwakte van het men
schelijke vleesch.
Indien er geen drukfouten zijn aan
te wijzen, ligt dit hieraan:
1. dat de schrijver of de inzender
juist geschreven heeft wat hij bedoelt
te zeggen;
2. zijn bedoeling duidelijk geschre
ven heeft
3. dat de zetter de goede en de
onbeschadigde letters pakt of aanslaat;
deze op de goede plaats zet;
dat de corrector eventueele fouten
vindt en goed verbetert;
6. dat de aangegeven fouten goed
worden gecorrigeerd
7. dat bij de revisie de correctie
goed wordt nagezien en dat er voor
gezorgd wordt, dat;
8. de laatste fouten in de revisie
goed worden verbeterd en nog een
dozijntje voorwaarden niet worden ver
onachtzaamd.
Daar een groot octavo-vel in gewoon
schrift 50.000 tot 55.000 letters bevat,
voordoen om een enkel vel, vrij van
fouten te kunnen afleveren.
Dus, Heeren critici, een beetje con
sideratie is wel gewenscht!
Binnenland
onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond
Goedgekeurd bi] Koninklijk Besluit dA 14 Mwrt 1913; no. 68
De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden
worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw
BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT
des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7
tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur.
Dadelijk Ingaande rente 37io pCt.
Spaarbusjes gratis verkrijgbaar.
Kassier: Amsterdamsche Bank.
In de markthal werd de heer N.
Veis Heyn, die jarenlang bestuurslid
en voorzitter is geweest van de Ver.
voor Christ. Nationaal Volksonderwijs
ehuldigd. Behalve de leerlingen der
Ihristelijke scholen waren zeer veel
ouderen aanwezig.
Als huldeblijken werden hem een
oorkonde en door een ILarenschkunst-
schildergeschilderd portret aangeboden.
Burgemeester en Wethouders stel
len den raad voor twee geldleeningen
aan te gaan. De eerste, groot 1.000.000,
zal gesloten worden met de directie
Rijkspostspaarbank tegen 4 pCt. en de
tweede, groot f2.200.000, eveneens
tegen 4 pCt., met den Pensioenraad.
De gelden zijn onder meer bestemd
voor omzetting van een 6'/i percents
leening in een 4 percents, restanten
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Centr. Jonge Werkman, Amersfoort.
De Centrale Jonge Werkman, waarbij
de vier parochiën zijn aangesloten, is
in den afgeloopen winter tot stand
gekomen.
Zaterdagmiddag was een excursie op
touw gezet naar de zender te Huizen.
Ruim 40 leden waren om half 3 op
den Hof aanwezig niettegenstaande de
regen. Per rijwiel werd de tocht ge-
aakt naar Huizen. De regen gedu-
mnde de heenreis is geen spelbreker ge-
reweest daar de stemming er stevig
inzal. Een 10-tal leden waren in uni
form van de J. W., een volgende reis
allen is aardiger.
In twee ploegen werd gelegenheid
gegeven den zender te bezichtigen.
egenstaande een uiteenzetting
velen het technische moeiliji
volgen.
Na afloop werd de haven in oogen-
schouw genomen, waarna gereden werd
naar Laren, waar tegenover de kerk
werd Jverpoosd. Over de Lage Vuur
sche en Baarn, werd naar Amersfoort
terug gereden, waar de deelnemers te
pl.m. 7.45 uur aankwamen. Deze le
tocht bezorgde een amusante middag.
Op Zondag 14 Juni wordt met een
70-tal leden een tocht gemaakt naar de
K.R.O.-sludio te Hilversum. Vertrek
vanaf den Hof te 9.45 uur. De deel
nemers worden aangeraden brood mee
te nemen.
In de hedenavond te houden raads
vergadering wordt behandeld een voor
stel van Burgemeester en Wethouders
om aan de Sociëteit Amicitia te ver-
koopen voor 1500 den grond tusschen
Arnhemsche en Utrechtsche straat en
ten behoeve van den verbouw en
nieuwe inrichting van het gebouw
waarvan de kosten op f 180.000 wor
den geschat, een tweede hypotheek te:
verstrekken, groot f35.000 tegen een
jaarlijksche rente van 4'/, pet. Boven
dien stellen B. en W. voor garant te
blijven voor de betaling der rente der
hypotheek en voor de betaling van
3'lt pet. der rente van de obligatie-
leening groot f60.000.
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 - Telef. 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureau
lbouw, openbare werken
Een vrachtauto van de firma Ram-
selaar, die moest uitwijken voor een
hollend paard, is nabij de Hertenkop
op het ruiterpad, terechtgekomen en
omgeslagen. Een voorband ts gespron
gen. De chauffeur en een jongen zijn
er vrij goed afgekomen.
On*e stadgenoot E. J. Ruitenberg
slaagde aan de universiteit te Utrecht
voor .het eerste gedeelte tandheelkundig
examen.
Benoemd in de commissie, welke
te Utrecht het examen voor hoofd
onderwijzeres) zal afnemenL. W.
van Loon en dr. J. H. Rouhaar.
Nieuwe boeken in de R. K. Open
bare Leeszaal aan de Nieuwstraat:
Abbins, Het drama van Trianon
Baden Powell, Wenken voor leiders
de theorie van het spel van verkennen.
Barlling, Is volksontwikkeling mogelijk
door middel van lectuur van boeken
Frans Bastiaanse, Overzicht van de
ontwikkeling der Ned. letterkunde
Joh. Braun, Lesertyp und Sachkatalog
Herbert Casson, Moeilijkheden te boven
komen
Dirk Coster, De Nederlandsche poëzie
in honderd verzen.
Roland Dorgelès, Houten kruisjes
Francis Owen Dudley, De schaduw
over de aarde
Elster, Het leven geeft en neemt
Forbes, Margaretha Sinclair
Tjebbo Franken, Het bloembollenboek
Graadt van Roggen, Het linnen venster
Haberlin, Wegen en dwaalwegen der
opvoeding
Handleiding in de chemische oorlog
voering, door S. Schilderman, e.a.
van Hoogstraten—Schoch, De liefde
van een moderne vrouw
Hom en de Gasf, Beginselen der dier
kunde
Horn en de Gast, Beginselen der plant
kunde
Stanley Jones, Christus langs den In-
dischen heirweg
Kerschensteiner, De komende school
Knop, Duitsche handelscorrespondentie
J. Lambermon und J. Romp, Deutsche
Balladen
Aart van der Leeuw, De kleine Rudolf
Het Leven van St. Ignatius v. Loyola
van Nes-Uiikens, Lichte vensters
Bernard Overberg, Verhandeling
beloonen en straffen.
Henry Oyen, De strijd om de konings
dennen
Panhuysen, Het geluk
Remarque, Der Weg Zuriick
J. Roorda Jr., Handboek der radio
techniek voqr vaklieden en meerge
vorderde amateurs.
René Schwob, De roekelooze omhelzing
Veeze [en Zeeman, Mignon en andere
vertalingen Nederlandsch—Duitsch.
Ernest Young, Hoe men een troep leidt
StefanZweig, Noodlotsuren der mensch-
heid.
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Aan eene beschouwing van de
Nutsspaarbank„Tien jaar sparen", is
het volgende ontleend:
1 Juni was het tien jaar geleden dat
de Nutsspaarbank overging tot dage
lijksche openstelling van haar kantoor.
De Amersfoorters die in Mei 1921
behoorden tot het nog kleine clubje
van inleggers welke de spaarbank in
die dagen telde, zullen zich nog her
inneren hoe toen naar ouderwetschen
trant zitting werd gehouden in een
lokaal van de Fröbelschool aan de
Beekensteinschelaan op enkele avon
den per week.
In 1916 kwamen eenige ingezetenen
tot de conclusie dat de ontwikkeling
van de Rijkspostspaarbank van dien
aard was dat daarnaast voor de parti
culiere spaarbanken wel degelijk nog
arbeidsveld genoeg overbleef.
Nadat gedurende een reeks v. jaren
te Amersfoort geen Nutsspaarbank was
geweest werd tot wederinstelling over
gegaan. Plannen rijpten om te komen
tol een uitgebreidere dienst.
Zoo werd dan in samenwerking met
het Gemeentebestuur overgegaan tot
een reorganisatie onder meer hierin
bestaande dat de Gemeente onvoor
waardelijk de inlagen zou garandeeren
en het kantoor der spaarbank dage
lijks zou worden opengesteld.
Op 1 Juni 1921 kon in het gebouw
Utrechtscheweg 9 de eerste zitting
worden gehouden. Later werd benut
het pand Utrechtscheweg 1, hoek
Snouckaertlaan. Oorspronkelijk als
villa gesticht, reeds als kantoorgebouw
ingericht en zelfs van een moderne
ondergrondsche kluis voorzien.
In December 1923 werd een afhaal-
dienst ingesteld. Drie boden doorkrui
sen dagelijks de gemeente om bij de
spaarders die daartoe het verlangen
te kennen geven, op bepaalde tijden
wekelijks of maandelijks het geld aan
huis af te halen. In het afgeloopen jaar
werd op die wijze ruim een half mil-
lioen gulden afgehaald bij de 2500
deelnemers.
De kring van degenen die bij het
beheeren van hun financiën behoefte
gevoelen aan de hulp en medewerking
van een spaarbank is nu uitgebreid
tot alle rangen der bevolkingen daar
bij achten de spaarbanken het hun
taak die bijstand zoo volledig moge
lijk te doen zijn.
Een merkwaardige toevalligheid mo-
;en wij niet onvermeld laten en wel,
lat de maandcijfers, per 1 Juni een
ingelegd kapitaal aanwijzen van meer
dan vijf millioen gulden, zoodat het
bereiken van deze mijlpaal precies
samenvalt met het feit van de tienjarige
dagelijksche openstelling. Waar dat
vrijwel het resultaat is van tien jaar
spaarbankwezen, daar komt dit neer
op een half millioen gulden per jaar.
