Katholiek Orgaan
voor Amersfoort
Omstreken
en
N.V. Middenstands-Bank
h. ELZENAAR
Bel dan op No. 42
Abonnementen kunnen elke week ingaandoch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Builen Amersfoort f 1.10
De €embode
Advertenüën 26 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Adverientièn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zjjn bezorgd.
Kantoor en Orokkerll Langegracht 28 te /Imarafoort Telefoon 814
Vijf en veertigste Jaargang
Post-giro no. 44234
No. 24
Verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagmiddag
Dinsdag 23 Juni 1931
De gewoonte wordt langzamerhand
een tweede natuur en daarom is het
bij karaktervorming te doen, Goede
gewoonten zijn geen noodzakelijk be
standdeel van een goed karakter, maar
ze zijn een zeer goed middel om
karakter te vormen,
Hoe kregen wij onze
namen
Door A. F. VAN BEURDEN.
III.
Tot het eind der XVIe eeuw in de
steden en een eeuw later nog op de
dorpen, droeg "het gewone volk geen
eigennamen. Ook in de doop- en hu-
welijksregisters, aangelegd op ordei
van het Concilie van Trente, boeker
de geestelijken of kosters, in de Room-
sche kerken en later ook in de Gere
formeerde kerken, de doopelingen als
jan Janszoon, Petrus Gerritsen, zonder
meer. Gewoonlijk is de vorm: 2 Maji
1669 baptizavi, op den 2en Mei 1669
heb ik gedoopt: Joannes, filius legiti-
mus, Joannes wettige zoon Jan Janszn.,
daarna volgen Peter en Meter, als
Gerdr. dus Janszn. en Anna Jansdr.
Men kan begrijpen, dat er bij het veel
vuldig voorkomen der Jannen, Pieten
en Gerritten niet zoo gemakkelijk is,
om later te weten, wie hier bedoeld
wordt. Men redeneerde, dat de pastoor
of predikant en de koster de menschen
wel kenden en verdere vermelding van
namen of toenamen heelemaai niet
dringend of noodig was.
Vandaar ook, dat er zoo vele eigen
namen zijn die van voornamen afge
leid zijn.
in Denemarken heeft dit tot groote
moeielijkheden geleid. Daar heet alles
Wijnen van Gosewinus: de goed..
Willems van Wilhelm: machtige be
schermer.
Aldus ziet men, dat de voornamen
een ruim aandeel gehad hebben in de
vorming der latere blijvende achter of
eigennamen.
Ook zijn er, zooals' bekend velen
afgeleid van de beroepen, als Timmer
mans, Smeets en Smits, Pelser, Mulder,
Molenaar, Brouwer, Hamakers, Scheer
der en zoo vele andere.
Soms begrijpt het tegenwoordige
geslacht den zin der in de oude taal
gestelde namen, die ten overvloede
soms verhaspeld zijn, niet meer.
Eenige voorbeelden mogen ditaan-
toonen: De naam Latijnhouwers, die
in Noordbrabant nog al voorkomt,
heeft niets met de Latijnsche taal te
maken, maar komt van latije of ven
sterbankhouwer en heeft dan zin.
Kuytenbrouwers heeft niets met
Kuiten te doen, maar kuyt of keute is
bier, een Kuytenbrouwer is dus een
bierbrouwer.
Blomjous in Tilburg voorkomende,
bemoeit zich met blommen, maar is
een verbastering van Blondiaux, een
naam die het volk niet kon uitspreken
en verdraaide. Pijpers beteekent Fluit
speler.
Jensen en Nielsen. Er zijn in Kopen
hagen een honderdtal gelijknamige
families, die men heeft moeten gaan
p nummeren van 1 tot 100. Men kan dus
daar aantreffen Niel Jensen 53. Met de
Schfilze en Müllers in Duitschland liep
het ook reeds lang spaak, zoodat de
Fliegende Blatter er steeds mede spotte.
Het aanleggen van een goeden bur
gerlijken stand in den Franschen tijd,
heeft de zaak veel verbeterd. Dat er
veel eigennamen zijn, die van voorna
men afgeleid zijn, kan volgende aan
haling uit de groote massa bewijzen.
Er zijn er bij die men oppervlakkig
niet direct als zoodanig zou herkennen.
Wij voegen er de beteekenis der voor
namen bij.
Theunissen van Antonius: loonwaar-
dige of biddende.
Albers van Adatbertus: edelgeborene.
Alofs van Adolphus: edele helper.
Ansems v. Anselmus: gehelmde krijger.
Fonsen van Alphons: de gelukzalige.
Bruijns van Bruno: de bruine.
Baltussen van Balthasar: de lange oude.
Berbers van Barnabasde vertroosten
de zoon.
Burgers van Borchart: de sterke.
Bertels, Batten van Berthold: de ge
trouwe.
Clevens van Cleophas: vaders roem.
Stoffels van ChristophorusChristus
drager.
Danters van Tancredo: de kamp waar
dige.
Diebeis van Theobaldde vermetele.
Evers van Everhard: de zeer sterke.
EmonsvanEdmundus: de rechtvaardige.
Gommers van Gosmarus: de zeer be
kende.
Gielen van MichielWie is God gelijk?
Helmersvan Heldimar: de beschutter.
Huygens van Hugo: de verstandige.
Kerstens, Corsters van Christiaande
Cristen.
Lips van Philippus: paardenvriend.
Lups, Lubbers van Lubertusde volks-
beroemde.
Luyckx van Lucas: de lichtende.
Levison, Löwy, Lewin van Levóde
aanhankelijke.
Nikkesen van Dominicusde heerscher.
Nielsen van NicolaasVolkbeheerscher.
Onnen van Onno of Onophrius: de
nutsbrenger.
Otten van Otto of Otger: de rijke.
Poeis en Pollen vanLeopoldusde
als leeuw-heerschende.
Panken van Pancratiusde algeweldige.
Rijkers van Richardusde sterke.
Raven van Ravo of Radbertberoem
de raadgever.
Roelofs van Rodulphus: de helpende
raadgever.
Vrings of Vriens van Severinus: de
gestrenge.
Volbers en Wolbers van Volbertus:
de prachtige.
JOH. DE HEER
VARKENSMARKT TEL, 1309
AMERSFOORT
Piano- en Orgelhandel
WIJ leveren alle merken.
Binnenland
K. R. O.
Naar de Tijd mededeelt, zal Paul
de Waart. Redacteur van „De Tijd",
in dienst treden van den K. R. O. Met
ing ing van 15 Juli e.k. is hij benoemd
tot leider van de Propaganda-afdeeling,
terwijl hij tevens als redacteur zal ver
bonden worden aan „Katholieke Radio
Gids".
R. K. VAKVERBOND.
Aan de Groote Verbondsdemonstra-
tie op Zondag 6 September te Utrecht,
zal op Vrijdag 4 en Zaterdag 5 Sep
tember eveneens te Utrecht een inter
nationaal congres voorafgaan van de
Katholieke Arbeiders Internationale.
Er zullen worden besproken:
de Encycliek „Quadregesimo Anno'
van Paus Pius XI en hare beteekenis
voor de strevingen van de arbeiders
standsbeweging; en
de overwinning van de wereldcrisis
door zedelijke ordening en internatio
nale solidariteit.
Het eerste onderwerp zal vermoe-
lijk worden belicht door een Belg, het
tweede onderwerpf in tweeën gesplitst,
door een Duitscher eji een Nederlander.
NAAR IND1E.
Er is vastgesteld, dat een wekelijk-
sche viiegdienst tusschen Amsterdam
en Nederlandsch-lndië zal worden ii
gesteld met ingang van 1 Oct., op
welken datum 't eerste vliegtuig van
den nieuwen dienst van Amsterdam
vertrekt. Het eerste retourvliegtuig van
den wekelijkschen dienst zal op 16
October van Batavia vertrekken. De
vertrekdagen zijn Donderdag van Am
sterdam en Vrijdag van Batavia.
CURSUS VOOR VERKENNERS-
LEIDERS TE UTRECHT.
Den 11 den Juli zal te Utrecht t„.
nieuwe inleidingscursus voor verken-
nersieiders beginnen. Deze cursus duurt
3 week-ends n.l. van Zaterdagmiddag
tot Zondagmiddag, ongeveer 5 a 6 uur.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen
bij het Diocesaan Secretariaat, Justus
van Effenstraat 36, waar men zich ook
gelieve op te geven, liefst voor 1 Julia.s.
Een aanbeveling van de parochiale
geestelijkheid is gewenscht.
Waar de verkennersbeweging zoo
gestadig gaat groeien, is de hoop ge
wettigd, dat vele jongelui zich voor
deze cursus zullen aanwerven. De jeugd
beweging staat ongetwijfeld op een
keerpunt van haar bestaan.
Zij ondervindt de weerslag van de
groote achteruitgang van het gods
dienstig leven in breede lagen van de
bevolking.
De katholieke jeugdbeweging is èr
KANTOORBOEKHANDEL
«F.fl.TULPH
Unjestr. 6B to. Krommeatr. TEL 324
Alle beiioodigdliedea
voor Yereeoipgea
machtige reactie tegen. Nie
mand minder dan de beroemde Prof.
Adam, wiens werk in Holland van alle
'den is geprezen, durft te verklaren;
>e toekomst van de Kerk is niet op
de laatste plaats daarvan afhankelijk
of het ons gelukken zal een nieuwe
cultuur te bouwen, Want de oude is
niet meer. En nooit zal zij anders
kunnen opgebouwd worden dan door
middel van een wedergeboorte van de
christelijke leekenwereld."
Die wedergeboorte is de taak van
de moderne katholieke jeugdbeweging,
maar of die slagen zal is daarvan af
hankelijk of zij goede en geschoolde
leiders onder de volwassenen vindt.
Het leidersinstituut der katholieke
verkenners is daarom meteenaangename
ontspanningsgelegenheid voor jongelui,
die veel voor het buitenleven voelen
of een afleiding zoeken voor een vrije
Zaterdagmiddag en Zondagmiddag.
Jeugdleiding vraagt toewijding aan een
verantwoordelijke taak, die echter juist
in de verkennersbeweging zeer verge
makkelijkt wordt door het nauwkeurig
omschreven programma en werkwijze,
en het verkenner zijn met de verkenners,
van de leiders.
POSTKANTOOR BAARN.
Met ingang van 21 Juni is de
openstelling van het kantoor Baarn
voor den telefoondienst verlengd.
Genoemd kantoor Ts dan ook op
Zon- en feestdagen onafgebroken tele
fonisch bereikbaar.
EIEREN ETEN.
Te Amsterdam is een vergadering
gehouden, om te komen tot meer ge
bruik van het Nederlandsche ei.
Na een korte uiteenzetting van den
voorzitter, werd een inleiding gehouden
door B. van Asperen Vervenne, amb
tenaar van den Rijks- en Voorlich
tingsdienst voor den Pluimveedienst te
s Gravenhage.
Deze wees op de vermeerdering van
eierproductie in Nederland na den
oorlog, zoodat de overproductie van
eieren moet worden uitgevoerd. De
productie, die zoo groot is, dat zij in
verschillende maanden van het jaar den
uitvoer van boter en kaas evenaart, ja
soms overtreft, loopt gevaar door de
sterke daling van den prijs, en wordt
bedreigd door tarieven in het buiten
land. Hij beval 'n reclamecampagne
aan voor meer gebruik van Nederland
sche eieren in Nederland. Hij dacht
zich deze reclame te laten betalen door
alle Nederlandsche pluimveehouders
door het heffen van I cent van elke
honderd eieren, die zij afleveren. De
campagne zal moeten worden gevoerd
door middel van een advertentiere
clame in de Ned. pers, in periodieken,
door middel van aanplakbiljetten, pak
kende reclameplaten, lichtreclames, uit
gaven van recepten. Deze campagne
kan slechts slagen, wanneer alle be
langhebbenden hieraan zoo krachtig
jelijk meewerken,
ie inleiding vond algemeen bijval,
de voorloopige plannen zullen nader
worden uitgewerkt, terwijl de fokkers
zullen worden ingelicht en tot verdere
medewerking zullen worden aange
spoord. Binnenkort zal te Amsterdam
weer een vergadering worden gehou
den met het doel om te komen tot de
stichting van een commissie voor de
reclame.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
De R. K. Oudersvcreeniging orga
niseert wederom wandel-en fietstochtjes
voor de kinderen harer leden gedu
rende de groote vacantia in de maand
Augustus, alles onder behoorlijk ge
leide. Ouders die nog geen lid dezer
vereeniging zijn, worden verzocht zich
hiervoor aan te meiden bij|het bestuur,
Westsingel 37. Hunne kinderen kunnen
deze tochten dan mede maken.
Het Bestuur.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Raad der D.
meente Amersfoort op Dinsdag 30 Juni,
7 uur.
1. Ingekomen stukken.
2. Voorstel om Mej. G. de Groot,
onderwijzeres van de lagere Meisjes
school, over te plaatsen naar de te
opeTten 5-jarige Meisjes U.L.O.-school.
3. Verleenen van ziekteverlof aan
onderwijzend personeel.
4. Vaststelling van overeenkomsten
met andere gemeenten omtrent de toe
lating van leerlingen tot de openbare
lagere scholen.
5. Dispensatie verleenen van eenige
bepalingen van het werkliedenregle
ment voor de aanstelling van een werk
man aan de waterleiding.
6. Vaststelling pensioen-grondslag
gemeente-secretaris.
7. Verleenen van financieelen steun
voor verbouw Amicitia.
8. Naasting wan de woningen van
de Middenstands-woningbouwvereeni-
ging „Frisia".
9. Straataanleg in het Hellestraat
kwartier.
10. Wijziging gemeente-begrooting.
11. Overname van strooken grond
aan de Everard Meijsterweg.
12. Aanvulling raadsbesluit betref
fende verkoop van een perceel bouw
terrein aan den Leusderweg aan J.
janszen.
13. Wijziging Raadsbesluit inzake
erfpachtsuitgifte van tuingrond nabij
Heiligenbergerweg onder Leusden.
14. Verhuring aan A. Groothof! van
grond nabij de Daam Fockemalaan.
15. Verkoop bouwterrein aan den
Soesterweg 1038 Ma. aan A. van
de Vijzel voor f 5700.—.
16. Aanvullingskohieren schoolgeld.
17. Kohier straat- en rioolbelasting.
18. Reclame schoolgeld.
W. Ontheffingen straat- en riool-
beiasting.
FRISIA-WONINQEN.
In 1929 reeds werden den Raad
voorstellen gedaan tot dekking van de
tekorten op de exploitatie van de mid-
denstf.ndswoningen „Frisia", in verband
met de onmogelijkheid om bij dit com
plex lot een sluitende exploitatie te
komen.
Verschillende middelen werden over
wogen om de hooge onderhoudsuit-
gaven te beperken.
Het komt B. en W. nu voor, dat,
als gewerkt moet worden met zóó be
langrijke tekorten, het niet verantwoord
is, dat het onderhoud plaats heeft
zonder voldoende zeggenschap door
de gemeente.
Om zich de grootst mogelijke zeker
heid te verwerven dat een eventüeel
tekort werkelijk noodzakelijk moest
ontstaan moet o.i. thans het uiterste
middel worden aangegrepen.
Dit middel is naasting, met andere
woorden de woningen in eigendom
en beheer doen overgaan aan de ge
meente, waartoe de voorwaarden de
bevoegdheid verleenen.
Het volgens die voorwaarde vast te
stellen naastingsbedrag ware te bepalen
op de balans-waarde pgr 1 Juli a.s.
Wij brengen in herinnering, dat de
Gemeente in 1926 onder verband van
le hypotheek ten behoeve van dit
complex een bedrag verstrekte. Deze
hypotheek bedroeg per 1 Jan. j.l. een
som van f289.950.—. Deze hypoteek
kan vervallen. Dit bedrag kan t.z.t.
worden verstrekt als leening aan het
Woningbedrijf, dat de woningen zal
beheeren.
Het door het Rijk in den bouw a
fonds perdu gestoken kapitaal ad
f 152.025.— in de balans voorkomend
onder het hoofd „Bijdrage Rijk en Ge
meente", kan blijkens bericht van den
Minister, bij naasting gehandhaafd
blijven, hetgeen voor de gemeente een
aanmerkelijk voordeel is.
De bijdrage A fonds perdu van de
gemeente ad f50575.— kan onveranderd
gehandhaafd blijven.
Te verrekenen valt dus met de Stich
ting, indien de naasting de goedkeuring
van den Minister erlangt, een bedrag
van f 12.300.— zijnde het door de leden
ingebrachte eigen kapitaal.
Het tekort op de exploitatie dezer
41 woningen bedraagt per 1 Jan. j.l.
f65.531.63.
in dit tekort zal door de gemeente
in ieder geval moeten worden voorzien.
De woningen staan op grond door
de gemeente in erfpacht uitgegeven.
Door het overgaan van de woningen
aan de gemeente vervalt deze erfpacht.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposite's rente 3'/t pet.
Daartegenover staat dat de gemeente
de grond zal moeten overdragen aae
het Woningbedrijf, tegen een nader tn
bepalen waarde.
De heer J. G. A. Meeuwsen, her
dacht Maandag den dag waarop hij
40 jaar geleden lid werd derVereeni-
z van den H. Vincentius A Paula.
e. 9 uur werd in de parochiekerk
van O. L. Vrouw Hemelvaart een H.
Mis van dankbetuiging opgedragen.
12 uur werd den jubileerenden
Vincentiaan in tegenwoordigheid van
de bestuursleden van den Bizonderen
Raad en vele leden, mede-broeders,
der St. Vincentius-Vereeniging, door
den Hoogeerw. Heer Deken Fock, het
eerekruis „Pro Ecclesia et Pontifice"
uitgereikt, met welk eereblijk hij door
",.H. den Paus was onderscheiden.
Namens de leden werd hem door
den heer Herm. Kroes een beeld van
St. Vincentius aangeboden.
Wanneer straks uitvoering wordt
gegeven aan de plannen voor den aan
leg van een weg van de Utrechtsche
poort tot Achter Davidshof, in verband
met de bebouwing van het Hellestraat
kwartier, zal voor de beroemde Amers-
foortsche Kei een nieuwe standplaats
moeten worden gezocht.
Het klokkenspel van den Lieve
Vrouwe Toren werd eenige dagen
buiten werking gesteld in verband met
het eind-examen voor de leerlingen
van het gymnasium, die hinder zouden
hebben van de klanken bij het uit
werken van hun opgaven.
AFDEELING K. R. O.
Onder leiding van den heer Marque-
nie kwamen verschillende luisteraars
van de K.R.O. bijeen in het patronaats
gebouw aan de Paulus Borstraat.
In zijn inleiding deelde genoemde
heer mede, dat verschillende K.R.O.-
luisteraars aangedrongen hebben tot
oprichting van een afdeeling. Door en
kele aanwezigen werd opgemerkt dat
een dergelijke vereeniging bestaat, die
hoewel er niets van uitgaat, toch ook
jiet is opgeheven. Van den heer van
Aunster van de propaganda der K.R.O.
was mededeeling ontvangen, dat de
K.R.O. geen afdeeling of vereeniginp
in Amersfoort erkent. Besloten were
de Stichting K.R.O. te vragen dit schrif
telijk te bevestigen. Daarna werd een
voorloopig comité samengesteld ter
voorbereiding van een eventueele op
richting eener afdeeling bestaande uit
de heeren F. F. F. Marquenie, voorz.,
W. Hagemans, Seringstr. 19, secretaris;
G. G. van 't Veldt, penningm., P. T.
v. Schaick en G. J. A. Verweij.
Na bericht van de K.R.O. ontvangen
te hebben, zal met ernst worden aan
gepakt voor de oprichting eener af
deeling. Pastoor Hooijman woonde de
bijeenkomst bij en diende van advies.
Vrijdag 26 Juni komt het muziek
corps der Huzaren alhier, onder leiding
van kapelmeester Klijnen van 9.30—
10.15 een 'concert geven voor de N. C.
R.V. (algemeen programma) voorden
zender te Huizen.
Majoor v. d. Mandele van het 1ste
Regiment Huzaren, is benoemd tot
Commandant van het 4de half Regiment
Huzaren. Majoor de Waal is over
geplaatst naar het 1ste Reg. Huzaren.
Door het bouwkundig bureau Blom
is aanbesteed: den bouw van een woon
huis aan den Arnhemschen weg.
inschrijvers: F. v. Keulen te Hoog
landerveen f2975, Wassink f3522,
Blom f3692, Hendriksen f3750, Hiene-
kamp f37.50, W. v. Genderen Jr. te
Soest f3764, Barlen f3817, Meester
f4000, Heere f4058, van Lunteren te
Woudenberg f4146, Jekel en Lager weij
f4341, Schipper en van Nes f4336.
Kantoorboekhandel
Kantoormeubelen
Schrijfmachines
Langestraat 84 - Telef- 528
Speciaal adres voor Uw Kantoor-
School-, Schrijf- en Teekenbenoo-
digdheden. - Advertentie-Bureeii
Hebt U een
Taxi of auto noodig
De R. K. Bouwvereeniging St. BLo-
nifacius hield haar jaarvergadering. In
zijn openingswoord herdacht de voorz.
het overleden bestuurslid J. Koekoek,
waarna voor zijn ziclerust gebeden
werd. De notulen werden ongewijzigd
goedgekeurd. De balans winst- en ver
liesrekening kwam hierna ter sprake.
Hieruit bleek, dat de vereeniging over
1930 een winst had te boeken van
f3.404,83. De vereeniging heeft 118
woningen in beheer. Over het afge-
loopen jaar zijn de 80 woningen aan
de St. Bonifaciusstraat aangesloten aan
het electrisch net. Verder bleken ver
schillende verbeteringen te zijn aan
gebracht. De heeren S. Kraan en D.
iuurdemait werden als bestuurslid her
kozen, terwijl voor de vacature J. Koe
koek werd benoemd de heer v. Luijn.
Tot leden van den Raad van Commis
sarissen werden hierna gekozen de
heeren C. Venings en C. v. Kalleveen.
Bij de rondvraag werden verschil
lende wenschen naar voren gebracht,
te overwegen tot het bouwen
van een nieuw complex woningen over
te gaan. De Voorzitter zegde toe een
en ander in het bestuur ter sprake te
zullen brengen.
De Nederlandsche sensatie
is nu voor de eerstvolgende maan
den het reuzenclrcus Gleich dat met
het allergrootste succes haar tournee
door Nederland begonnen is.
De Nijmeegsche pers noemt Gleich,
de circuskoning, als de baanbreker
voor een nieuwe ideale circuskunst en
hij geeft een programma zooals zelfs
Amsterdam nog niet gezien is.
Circus Gleich komt in bijna iedere
stad van Nederland, al is het misschien
ook maar voor enkele dagen, maar
ieder moet die werkelijk afwisselende
wereldprogramma zien. Gleich is het
circus dat niet alleen beloofde naar
Holland te komen, neen het is er reeds
en mag zich zeer terecht wel het
grootste circus van de wereld noemen.
Binnen eenige dagen of weken, zal
Gleich ook onze stad bezoeken en we
kunnen ons verblijden zulk een onder
neming in onze omgeving te hebben.
De Gelderlander schrijft... Gleich is
inderdaad het grootste circus en mag
zich terecht den Koning der Circussen
noemen. Zijn programma's zijn van
eerste klasse kwaiiieit en zijn onder
neming inderdaad een reuzencircus,
zooals in Holland nog nooit te zien
geweest is. (Hoppé).
Tot bestuurslid van de Volksuni
versiteit voor de gemeente Amersfoort
is als opvolger van wijlen Dr. Peyrot
noemd Dr. G. van Rij, directeur der
Hoogere Burgerschool.